Onderbrenging van évacués
direct bij particulieren
EEN WOELIGE TIJD
CBUMBELENDEWENSHOORN
N.Ph.O. kijkt terug op een
bewogen jaar
r
Agenda voor
Haarlem
NAAIMACHINES
Hollandse huisvrouw kan helpen
bij aanpassingsmoeilijkheden
SLECHTHORENDEN
J
Kort en bondig^)
5
Eénvrouwstoneel
Europese journaals
De radio geeft vrijdag
HET REPATRIANTENPROBLEEM
Gevaarlijke eenzaamheid
Verzending van zeepost
Brugdeel moet weg om
schepen door te laten
N.V. GEERVLIET
Jaarverslag 1956-1957
i
ONS VERVOLGVERHAAL
DOOR WERNER STEINBERG
I
DONDERDAG 6 MAART 1958
Wie van de televisiekijkers Enny Mols-
De Leeuwe nog niet kende, zal na woens
dagavond haar naam nog wel eens op de
lippen hebben. Haar uitbeelding van ze
ven verschillende vrouwenfiguren in „De
appels van Eva" is de schouwburgbezoe
ker reeds vertrouwd. De grote schare voor
het beeldscherm heeft zich nu ook een
indruk kunnen vormen van de virtuositeit,
waarmee deze actrice de merkwaardige
personages typeert, die in Allan Berthals
stuk een rol spelen. De voorstelling voor
de t.-v. had daarbij voor, dat ze een pu
bliek overblufte, dat soms de schouw
burg zelfs niet van binnen kent. Het is
al meer gezegd, dat daarin een der voor
delen schuilt van de televisie, dat men er
door wordt, gestimuleerd toneel te gaan
zien, omdat men ontdekt hoe goed er in
Nederland wordt geacteerd en hoe écht
het moet zijn, wanneer niet de camera
maar het eigen oog, niet de microfoon
maar het eigen oor het medium is voor de
beleving der emoties, welke tot uitdruk
king worden gebracht. Vooral wanneer al
le aandacht zo is geconcentreerd op één
figuur, zoals gisteravond, leert het publiek
door de spelprestatie de acteur kennen en
gaandeweg die spelprestatie naar
juiste waarde schatten. Ze worden dan
zelf aan de verschijning van de acteur on
dergeschikt gemaakt. Zo ontstaat door het
televisietoneel belangstelling voor het to
neel.
De bijdrage, welke Enny Mols-De
Leeuwe daaraan leverde, mag men niet
onderschatten. De voortreffelijke trans
formatie in zulke uiteenlopende figuren
als „De appels van Eva" telt, haar nuance
in mimische reflexen, vooral zo goed in
de persoon van Ann Saunders, haar zin
voor het komische met de imitatie in toon
hoogte van Mary Dresselhuys, frappeert
ook de verwende toneelliefhebber. Hoe
veel temeer het veelkoppig televisiepu
bliek!! Zij deed, zoals men uit deze korte
opsomming kon opmaken, loffelijke din
gen, eigenlijk alleen maar loffelijke dingen
en zij werd daarin door Bert Dijkstra, zij
het met soms te veel verheffing van stem,
Tonny Foletta en Rob Milton goed bijge
staan. Luc van Gent, die in dit KRO-pro-
gramma, de regie voerde, hoefde maar
weinig bij te dragen tot het succes. Hij
was alleen minder gelukkig met de en-
scering, wat door het decor van Fokke
Duetz in de hand werd gewerkt. Het was
wat rommelig, dat decor, en daar leed het
beeld onder, maar van het overige niets
dan goeds!
Beeldschermer
Op 10 en 11 maart wordt in het Inter
nationaal Cultureel Centrum te Amster
dam een conferentie gehouden van hoofd
redacteuren van de televisie-journaal
diensten in de Westeuropese landen. Bui
ten Europa heeft men ook grote belang
stelling voor dit Internationaal 'overleg,
waarbij wordt nagegaan op welke wijze
de nieuwsfilms op een zo snel mogelijke
manier ter kennis van de kijkers kunnen
worden gebracht. De huidige situatie is
zo, dat elk land zijn journaals per vlieg
tuig expedieert naar de journaaldienst in
de vreemde, die- hiervoor belangstelling
heeft. Vanzelfsprekend treden er vertra
gingen op. De oplossing zou kunnen zijn,
dat het filmnieuws in het land van her
komst blijft en van daaruit via het Euro
visie-net wordt vertoond. Moeilijkheden
kunnen daarbij ontstaan door de uiteen
lopende verlangens ten aanzien van het
tijdstip van uitzenden. Op de komende
conferentie zal worden onderzocht of de
instelling van een internationale redactie,
die haar zetel zou kunnen krijgen in één
der Westeuropese hoofdsteden - er wordt
gedacht aan Brussel - waardevol kan zijn.
Het initiatief tot deze conferentie is van
Nederland uitgegaan.
ADVERTENTIE
Alle merken, dus ruime keuze
ENGEL. Gr. Houtstr. 181. Tel. 14444
HILVERSUM I 402 M. 7.00 VARA. 10.00 VPRO.
10.20 VARA. 12.00 AVRO. 16.00 VARA.
19.30 VPRO. 21.00 VARA. 22.40 VPRO.
23.00—24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. 8.00
Nieuws. 8.18 De ontbijtclub. 9.00 Voor de vrouw.
9.35 Waterst. 9.40 Schoolradio. VPRO: 10.00 Thuis,
caus. 10.05 Morgenwijding. VARA: 10.20 Voor de
zieken. 11.00 Voor de kleuters. 11.15 Vocaal dub-
belkwartet. 11.35 Lichte muz. AVRO: 12.00 Gram.
12.20 Regeringsuitz.: Landb.rubriek. De lammeren
zijn er weer: waar moeten we in deze tijd van
het jaar aan denken. 12.30 Land- en tuinb.meded.
12.33 Sport en prognose. 12.50 Pianospel. 13.00
Nieuws. 13.15 Meded. en gram. 13.25 Lichte muz.
13.55 Beursber. 14.00 Sopr. en piano. 14.30 Boeken
schouw. 14.50 Gram. 15.00 Gevar. progr. VARA:
16.00 Orgel en zang. 16.30 Muzikale causerie. 17.10
Voor de jeugd. 17.40 Gram. 18.00 Nieuws. 18.15
Act. 18.20 Lichte muz. 18.50 De puntjes op de i,
caus. 19.00 Voor de kinderen. 19.10 Kinderkoor.
VPRO: 19.30 Levend in Nederland, causerie. 19.45
Unesco in Nederland, caus. 19.50 Een nationale
zaak, caus. 19.55 VPRO-nieuws. 20.00 Nieuws. 20.05
Boekbespr. 20.10 De dichteres Ellen Warmond,
litt. caus. 20.20 Zang en piano. 20.35 Regerings
uitz.: De Verenigde Naties in de afgelopen we
ken, door mr. C. W. A. Schürmann, Nederlands
permanent vertegenwoordiger bij de Verenigde
Naties. 20.45 Verstaat gij wat gij leest?, caus. 21.00
Pol. cabaret. 21.30 Etherforum. 22.10 Lichte muz.
22.25 Buitenl. weekoverz. VPRO 22.40 Zorg om de
mens, causerieën. VARA: 23.00 Nieuws. 23.15
24.00 Gram.
HILVERSUM II 298 M. 7.00 24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Gram. 7.45 Morgengebed
en liturg, kal. 8.00 Nieuws en weerber. 8.15 Gram.
8.50 Voor de vrouw. 9-40 Schoolradio. 10.05 Gram.
10.30 Idem. 11.00 Voor de zieken. 11.40 Gram. 12.00
Middagklok - noodklok. 12.03 Gram. 12.30 Land
en tuinb.meded. 12.33 Nederl. liedjes. 12.55 Zon
newijzer. 13.00 Nieuws en Kath. nieuws. 13.20
Amus muz. 13.45 Voor de vrouw. 14.00 Hongaarse
muziek. 14.30 Gram. 14.40 Zang en piano. 15.00
Schoolradio. 15.30 Promenade orkest en sol. 16.00
Voor de zieken. 17.00 Voor de jeugd. 17.15 Kin
derkoor en gram. 17.40 Beursber. 17.45 Lichte
muz 18.05 Ritm. muziek. 18.20 Ruimtevaart, caus.
18 30 Lichte muz. 18.50 Openbaar kunstbezit. 19.00
Nieuws. 19.10 Comm. op het nieuws. 19.15 Rege
ringsuitz.: Emigratierubriek: Het emigratiepraat-
ie van H. A. van Luyk. 19.25 VVD, causerie. 19.35
Verz progr v. d. milit. 20.15 Act. 20.30 Politiek
Forum. 21.00 Roulette. 21.25 Amus.muz. 22.05 Ka-
merork 22.50 De vrouw en het beroep van haar
man, caus. 23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Jazzmuziek.
BRUSSEL 324 M.
12 00 Omr.ork. 12.30 Weerber. 12.34 Gram. 13.00
Nieuws 13.15 Strijkkwart. 14.00 Schoolradio. 15.45
Gram. 16.00 Koersen. 16.02 Ork.conc. 16.30 Symf.-
orkest en solist. 17.00 Nieuws. 17.10 Gram. 17.15
Omr ork 17.45 Duitse les. 18.00 Pianorecital. 18.10
Caus 18.20 Koorzang. 18.30 Voor de soldaten. 19.00
Nieuws. 19 40 Gram. 19.45 Caus. 20.00 Gram. 20.30
Belgische muz. 22.00 Nieuws. 22.15 Jazzmuz. 22.45
Gram. 22.55—23.00 Nieuws.
Van een onzer redacteuren)
Er zijn, zoals minister Klompé onlangs in de Eerste Kamer al heeft laten door
schemeren, enige moeilijkheden bij de onderbrenging van de Nederlanders uit
Indonesië. In de gezamenlijke contractpensions zijn ongeveer tienduizend bedden
beschikbaar, terwijl er naar schatting bijna dertienduizend nodig zijn. Daarom
wil men thans de nieuw-aankomende repatrianten voor een deel direct bij
particulieren gaan onderbrengen, die hiervoor woonruimte beschikbaar hebben
gesteld; een procedure die men totnogtoe niet heeft willen volgen met het oog
op eventuele aanpassingsmoeilijkheden. Plaatsing in de contractpensions is name
lijk te prefereren, omdat de repatrianten daar althans nog steun aan elkaar
hebben bij bun omschakeling op de zeden en gewoonten in Nederland.
Die behoefte aan steun en medeleven
van hun lotgenoten is vooral sterk bij de
vrouwen, die zich in een soortgelijke
positie bevinden als de vrouwen van im
migranten in een vreemd land. Hun man
nen hebben in het algemeen werk en zijn
dus wel gedwongen, zich snel en geruisloos
aan te passen. Maar de vrouwen zitten
eenzaam op hun (meestal kleine) pension-
kamertjes en zij blijven er zitten. Overdag
is hun enige afleiding het buurpraatje met
elkaar, waarbij de gesprekken en gedach
ten echter voortdurend in hetzelfde krin
getje blijven ronddraaien: de herinnering
aan wat men daarginds in Indonesië ach
terliet. „Zelfs bij prachtig zomerweer," zo
vertelden ons diverse pensionhouders, „zijn
zij met geen stok naar buiten te krijgen.
Ze zitten maar te kniezen en te piekeren
en sluiten zich af voor alle nieuwe in
vloeden en indrukken
Natuurlijk zijn er ook repatriantenvrou
wen die durven te breken met het verleden
en een betrekking, of althans contact zoe
ken met de Nederlandse samenleving. Maar
de grote meerderheid kan die moed nog
niet opbrengen en probeert zich te isoleren.
Geen wonder, dat het onder die omstan
digheden vaak tot heimwee-excessen, huil
buien en driftaanvallen komt.
Huisvrouwenkruistocht
Wat daartegen te doen is? Een hoge
functionaris van het ministerie van Maat
schappelijk Werk gaf ons de volgende sug
gestie: „Als alle leden van het UW, de
huisvrouwenverenigingen en de bonden
van plattelandsvrouwen nu eens een
praatje met een dezer vrouwtjes zouden
maken, en ze daarna ook voor een tegen
visite in hun eigen woning uitnodigden,
dan zou het ijs waarschijnlijk ai heel gauw
gebroken zijn. Ze willen zo graag eens hun
hart uitstorten en zij hunkeren naar een
beetje sympathie van hun mede-vrouwen,
maar ze zijn veel te bescheiden om daartoe
zelf het initiatief te nemen. En de Holland
se huisvrouw zal van zo'n nadere kennis
making heus geejp spijt hebben, want uit
eigen ervaring weet ik, dat vrijwel alle re
patrianten intelligente, wellevende mensen
zijn en heel wat belangwekkends kunnen
vertellen over hun mooie geboorteland en
over hun eigen cultuur, die ouder is dan
de onze. Allerlei misverstanden zouden op
die manier vanzelf worden opgelost en
daar zouden wij allen wel bij varen. Want
laat ons niet vergeten, dat al die tiendui
zenden repatrianten of hun kinderen zich
in de toekomst door huwelijken vermengen
zullen met een groot deel van onze in Ne
derland geboren en getogen jeugd en
hoe eerder wij dus precies weten, wat wij
aan elkaar hebben, hoe beter."
Vooral in de grote contractpensions, als
„De Schelp" in Zandvoort en „De Bran
ding" bij Arnhem, is grote behoefte aan
vriendschappelijke (individuele) contacten
met „de buitenwereld". Deze instellingen,
waar zo'n vijf- tot zevenhonderd repa
trianten zijn samengebracht, vormen als
het ware een bolwerk tegen alle assimi
latiepogingen, dat wellicht alleen te slech
ten is door vreedzame penetratiepogingen
zoals de zojuist genoemde „huisvrouwen
kruistocht".
Kleine pensions favoriet
In de kleinere pensions, die twintig of
minder évacués herbergen (en dan, in
tegenstelling tot de „rijkspensions", door
de gemeenten gecontroleerd en verzorgd
worden) verloopt de aanpassing veel vlot
ter. Meestal is het een wat ouder echt
paar, dat dit soort pensions drijft en zijn
gasten zelf bedient. Hierdoor ontstaat een
sfeer van vertrouwelijkheid, die de repa
trianten boven alles nodig hebben, vooral
in de moeilijke eerste maanden. Hospes en
hospita worden in deze pensions een
bewijs van de goede verstandhouding
meestal betiteld als „pa en ma". Bij hen
komen de gasten met al hun problemen,
inclusief de kleine burenruzies en zelfs
de huwelijksperikelen. Het advies van „pa
en ma" geldt vaak als onaanstastbaar. „We
zijn hun biechtmoeders en hun bescherm
engelen", vertelde ons een gemoedelijke
pensionhoudster. „Ik zou nooit meer ge
wone pensiongasten willen hebben". Op
haar penantkastje prijkt een bonte uit
stalling van Balinese koppen, beeldjes,
wajangpoppen en andere Indonesische cu
riosa, als stille getuigen van de dankbaar
heid der repatrianten.
Algemeen is men van oordeel, dat de
kleine pensions de ideale overgangsfase
vormen naar het einddoel: de zo vurig be
geerde eigen woning. De Nederlanders uit
Indonesië hebben geen pré bij de ver
deling der woonruimte, maar de ergste
crepeergevallen worden uiteraard zo snel
mogelijk geholpen. Soms wel eens wat
al te snel, zoals het volgende voor
beeld bewijst. Dit betrof een weduwe
met zes jonge kinderen, die ergens in de
kop van Noordholland een halve duplex-
woning toegewezen kreeg. Kort nadat het
gezin de woning betrokken had, kwam een
maatschappelijke werkster eens pools
hoogte nemen. Zij vond de vrouw in alle
staten van wanhoop, en de kleintjes, ver
kleumd van de kou, in hun bedjes hoe
wel het midden op de dag was. De kachel
was namelijk uitgegaan en de jonge moe
der had met de beste wil van de wereld
niet geweten, hoe zij hem weer aan moest
maken. Na enkele mislukte pogingen met
lucifers en oude kranten had ze, uit angst
brand te stichten, de ongelijke strijd maar
gestaakt. Op de vraag van de huisbezoek
ster, waarom zij dan niet de hulp van de
buren had ingeroepen, biechtte ze onder
tranen op,' dat ze dat niét gedurfd had,
„omdat die mensen altijd zo nors keken".
De contactambtenaren en sociale werk
sters kennen tientallen van zulke voor
beelden. Ervaringen die bewijzen, hoe vol
komen vreemd deze mensen veelal staan
tegenover zelfs de simpelste dingen-van-
alledag. Begrip voor dit soort moeilijk
heden, een beetje hulpvaardigheid en wat
sympathie hebben zij even dringend nodig
als materiële steun: een dankbare taak
voor onze vrowen en meisjes, en een be
langrijke bovendien. Want zonder hun
helpende hand zullen velen de aansluiting
missen, tot schade van de gehele Neder
landse samenleving!
Met de volgende schepen kan zeepost worden
verzonden. De data, waarop de correspondentie
uiterlijk ter post moet zijn bezorgd, staan achter
de naam van het schip vermeld.
Australië s.s. Orion" 13 maart; Canada: s.s.
,,Beavercove" 13 maart; Chili via New York 13
maart; Ned. Antillen: m.s. Prins der Nederlan
den" 11 maart; Ned. Nieuw-Guineam.s. ,,Mod-
jokerto'' 13 maart; Nieuw-Zeeland via Engeland
15 maart: Unie van Zuid-Afrika en Z.W.-Afrika:
m.s. ..Pretoria Castle" 15 maart.
Inlichtingen betreffende de verzendingsdata
geven de postkantoren.
Twee aan de oever van de Merwede ge
bouwde zeeschepen gaan op 13 maart
naar Rotterdam. Het zijn het m.s. „Van
Heemskerck", groot 5400 ton, en het zus
terschip „Van der Hagen".
Omdat de schepen niet onder de spoor
brug bij Baanhoek door kunnen varen, zal
een overspanning met een lengte van 27
meter en een gewicht van 120 ton uit de
brug worden gelicht, waardoor de treinen
loop enkele uren gestremd zal zijn. Tussen
Dordrecht en Sliedrecht zullen dan bussen
worden ingelegd om de reizigers te ver
voeren.
„Nauwelijks was het geluid van de hoorn uitgestorven, of daar stond plotseling,
voor de verbaasde ogen van kapitein Molla, het kleine Wensmannetje op een rots
blok
„Je hebt mij geroepen, hier ben ikwat kan ik voor je doen?", sprak het manne
tje met zijn piepstem.
Daar had Bumbel al over nagedacht.
„Mijn schip is kapot; ik wens, dat het weer helemaal goed wordt!", zei hij, c.>p het
wrak van de Vrije Vogel wijzend.
113-114
ADVERTENTIE
Bij de oudste speciaalzaak op het gebied van BOORTOESTELLEN
GEERVLIET vindt u een ruime keuze in de modernste hulpmiddelen,
zoals transistortoestellen, oorhangers, haarklips, hoorbrillen in de
fabrikaten AUDIUM, PHILIPS, MULTITONE, ADITONE, WIDEX enz.
Wendt u tot een vertrouwd adres
Haarlem
Koningstraat 11
Telef. 16171
Het seizoen 19561957 is voor het Noord
hollands Philharmonisch Orkest gepaard
gegaan met veel veranderingen. Het zojuist
verschenen jaarverslag herinnert daar nog
eens aan met vermelding van het plotse
ling overlijden van de voorzitter van het
stichtingsbestuur, de heer L. J. P. N. A.
Bouwman, wiens functie werd overgeno
men door ir. W. J. L. J. Merkx en het af
scheid van Toon Verhey als eerste dirigent
en de komst van Henri Arends als zijn
plaatsvervanger. Het wijst in verband
daarmee ook op de grote steun, die het
orkest ondervond van de dirigent Marinus
Adam gedurende de periode, dat Toon Ver
hey met ziekteverlof was. Het verslag her
innert ook aan het overlijden in juli vorig
jaar van de heer A. Hart Nibbrig, die het
orkest van 1923 af als plaatsvervangend
solocellist trouw heeft gediend.
Er werden voor dat seizoen zesennegen
tig concerten vastgesteld, waarvan er twee
moesten worden afgelast, te weten in Bloe-
mendaal en Amsterdam. Daarvan werden
er negenenveertig gegeven in Haarlem en
de overige in de gemeenten rond Haarlem
en elders in het land. Alkmaar kreeg het
orkest zeven keer op bezoek, Beverwijk
vijf keer, Bloemendaal twee keer, Heem
stede vier keer, Velsen twee keer en Uit
geest en Hillegom elk één keer. Van de
vierennegentig uitgevoerde concerten wer
den er zesenveertig gedirigeerd door Mari
nus Adam, vierentwintig door Henri
Arends en zes door Toon Verhey. De gast-
dirigenten waren dr. C. L. Walther Boer,
Bernard Haitink, Anton Heiller, Jan Epen-
huysen, Jan Brussen, Eduard Flipse, Jan
Out, Alexander Smallens, Nico van der
Linden, Ohan Dourian en Willem Lohoff.
In zesenvijftig beurten traden met het
orkest achteendertig Nederlandse solisten
en in dertig beurten twintig buitenlandse
solisten op. Van eenenzestig componisten
werden honderdtachtig werken ten gehore
gebracht in driehonderddrieëndertig uit
voeringen, waarvan zeven Nederlandse
componisten met negen werken in veer
tien uitvoeringen. Het orkest werkte voorts
mede aan zevenendertig koorconcerten,
waaraan drieëndertig generale repetities
vooraf gingen. Eén zelfstandig concert en
drie zanguitvoeringen waaraan het N.Ph.O.
meewerkte, werden door de radio uitge
zonden. In de conclusie merkt het bestuur
op, dat het aantal concerten in het seizoen
1956—1957 weer toenam en dat het aantal
begeleidingen verminderde. Om de werk
zaamheden van het orkest in de eigen pro
vincie te kunnen uitbreiden werden de be
geleidingen buiten Noordholland in be
langrijke mate beperkt. Het bestuur zegt
te verwachten, dat onder de nieuwe artis
tieke leiding de opbouw van het ensemble
voortgang zal kunnen vinden en het ver
trouwt, dat met medewerking van alle
leden van de stichtingsraad het aantal con
certen in de provincie het volgend seizoen
wederom zal toenemen.
ADVERTENTIE
91. Thans hief hij het pistool en Heine zag het vuur. Op
eens voelde hij een brandende pijn. Alles werd zwart
om hem heen en hij stortte neer. Hij zag niet meer,
hoe in de nevel schimmige figuren op hem toe kwamen
lopen.
HOOFDSTUK XIII
Heine lag in bed en het zou lang duren, vordat hij
weer zou kunnen lopen. Het schot had zijn linkerheup
geraakt en dit lichaamsdeel zag er allesbehalve mooi
uit.
Eerst thans schreef hij over het voorval naar Ham
burg, aan zijn moeder en aan zijn zuster Lotte, maar
ook aan Salomon Heine en aan zijn uitgever Campe.
Hij had een gevoel van voldaanheid. Het was alsof
hij orde op zaken had gesteld. Alles scheen thans goed
geregeld te zijn. Zijn oom Salomon scheen ook tevre
den over hem te zijn, want hij verhoogde de jaarlijkse
toelage van zijn neef met 800 francs. De publieke opi
nie toonde eveneens voldoening over de afwikkeling
van de affaire-Strauss. In Duitse bladen verschenen
weer enkele welwillende berichten en Heine werkte
met veel genoegen aan zijn artikelen voor de „Augs-
burger Allgemeine".
Maar lang duurde deze toestand van milde tevreden
heid niet. Eerst geraakte zijn uitgever Campe in moei
lijkheden met de overheid. En niet lang daarna bereik
ten hem de berichten over een vreselijke brand in
Hamburg, welke een groot deel van de stad had ver
woest. Ook 't huis van zijn moeder verbrandde, en de
paviljoens aan de Alster, waarin hij zoveel roman
tische uren had doorgebracht. Brieven en manuscrip
ten welke zijn moeder voor hem bewaarde, gingen ver
loren. Intussen verergerde de toestand van zijn ogen.
Het linkerooglid kon hij niet meer bewegen. De héle
linkerkant van zijn lichaam begon gevoelloos te worden.
Hij begreep, dat dit het begin van een algehele ver
lamming betekende. De tijd, waarin hij alleen aan
zware hoofdpijnen leed, scheen hem thans een para
dijs toe.
Hij raadpleegde verscheidene artsen. Deze trokken
gewichtige gezichten. Ze behandelden hem met bloed
zuigers, vier weken lang. Ze pijnigden hem en zeiden
troostend, dat pijn slechts met nog sterkere pijn te
genezen was.
Tenslotte trokken ze echter hun schouders op.
Hij nam opnieuw baden: warme en ijskoude stort
baden, afwisselend. Voor zover zijn gezondheidstoe
stand het toeliet, werkte hij nog steeds koortsachtig.
De verlamming schreed echter langzaam verder.
Ondanks dit alles schreef hij opgewekte brieven aan
zijn moeder: hij liet haar niets merken van zijn
angsten in verband met zijn achteruitgaande gezond
heid. Hij correspondeerde met andere relaties en
schreef zijn artikelen voor de Augsburger krant.
Hij dacht veel aan zijn moeder in die dagen, en
toen zij hem in oktober 1843 met beverig handschrift
een brief schreef, waarin ze de hoop uitsprak, dat ze
elkaar het volgend voorjaar in Hamburg zouden weer
zien, nam hij zonder aarzelen een besluit: hij zou niet
tot het voorjaar wachten, maar nu onmiddellijk naar
Hamburg vertrekken. Hij. stelde haar gerust, dat hij
over landen zou reizen en niet per schip over de „ge
vaarlijke zee,"....
Maar aan zijn zuster deelde hij mede, dat hij wel
over zee moést reizen, aangezien de Pruisische rege
ring wanneer hij over Aken en Keulen zou gaan, stel
lig moeilijkheden zou maken in verband met zijn vi
sum.
Uitgeput van de reis kwam hij in Bremen aan. Hij
trilde van opwinding. Hoe vreemd deed alles aan: de
Duitse taal, de Duitse gezichten., vréémd en tegelij
kertijd vertrouwd! In een hotsende reiskoets bereik
te hij Hamburg.
Helaas was 't niet meer het oude Hamburg! De
brand had danig huisgehouden en veel schade aange
richt. De droeve sporen van de brand waren overal
waarneembaar.
Langzaam liep hij in een vreemd huis de trap op.
En het volgende ogenblik stond hij tegenover zijn moe
der: een oude vrouw, die klein geworden scheen. Haar
rug was gekromd door de ouderdom en ze droeg een
zwarte omslagdoek. Er stonden t.anen in haar ogen.
Hij bleef even roerloos staan, 't was alsof zijn hart
een slag oversloeg.
Ze keek hem aan en zei zacht „Harry!"
Het klonk aarzelend, als herkende ze hem niet.
„Ja moeder, ik ben 't," antwoordde hij vol teder
heid.
Een ogenblik later had hij zijn armen om haar heen
geslagen en rustte zijn hoofd op haar schouder, zo
als vroeger, toen hij een kleine jongen was. Haar oude
bevende handen streelden over zijn haar.
Toen ze later samen in een halfdonkere kamer za
ten en hij niet goed wist, wat hij haar het eerst
moest ^vertellen, zei ze glimlachend: „Ik wist niet
precies op welke dag je zou komen Harry. Maar sinds
een paar uur had ik het voorgevoel, dat 't vandaag
zou zijn. Ik liep aldoor naar de deur om te zien, of
jer er al was.
Zijn moeder leefde volkomen teruggetrokken. Ze
had nog steeds haar oude trots. Ze was te arm om
bezoek bij zich aan huis te ontvangen en ze had zich
als 't ware gepantserd tegen de buitenwereld. Deze
was vreemd voor haar geworden.
Bezorgd vroeg ze: „Parijs is zeker erg vermoeiend,
Harry. Jij moet voorzichtig zijn want je bent nooit
sterk gêweest. Je mag je niet oververmoeien".
Hij verzekerde haar dat het leven in Parijs niet ver
moeiender was dan in Hamburg en dat hij bovendien
een kalm leven leidde.
„Eugenie laat me niet veel uitgaan", zei hij glim
lachend.
„Is ze jaloers?" wilde zijn moeder weten.
„Dat zou ik niet willen zeggen".
Zijn moeder lachte trots. „Ik zou in haar plaats ook
jaloers zijn, Harry, je bent altijd een knappe jongen
geweest!"
Toen ze een toespeling op kleinkinderen maakte,
antwoordde hij niet. „'"Lei je je niet goed Harry?"
vroeg ze bezorgd. „Ben je ziek?"
Hij antwoordde: „Ik ben niet sterk, maar dat ben
ik nooit geweest, zoals u zelf opmerkte. Ik word ouder
en daarmee komen vanzelfsprekend kwalen. Boven
dien heb ik 't soms heel moeilijk gehad. Maar mo
menteel sta ik er niet slecht voor en bovendien voel
ik me in uw bijzijn beter dan ooit".
Het gesprek met zijn moeder bleef oppervlakkig.
Heine bemerkte al spoedig, dat ze in zijn ogen nog
steeds de kleine Harry was, op wie ze trots was,
naar voor wie ze tegelijkertijd altijd bezorgd moest
zijn.
(Wordt vervolgd)
Geen speelgoed. In Winschoten had
een 16-jarige leerling van het gymnasium
enkele chemicaliën in een plastic buisje
gedaan. Een elfjarig buurtjongetje sloeg
een hamer op het buisje en er volgde een
hevige ontploffing, waarbij het knaapje
twee vingers van de rechterhand werden
afgerukt.
„Kachelpijpje". „Deze jeugdige ver
dachte behoort tot een kring van paarde-
staarten en kachelpijpjes", merkte de pre
sident van de Rotterdamse rechtbank op,
toen een 19-jarige leerling-kapper voor
hem verscheen, aan wie een aantal inbra
ken ten laste was gelegd. De jongeman
had veel geld nodig om bezoeken aan
nachtgelegenheden met vrienden en vrien
dinnetjes te betalen. De officier van Jus
titie eiste tegen hem twee jaar jeugdge
vangenis.
Belasting ontdoken. De rechtbank te
Arnhem heeft vijf kleermakers veroor
deeld tot boet van 5000,3000,
2000, 1000 en 800. Zij hadden allen voor
de inkomstenbelasting hun inkomen on
juist of onvolledig opgegeven. De hoogst
gestrafte had bovendien de vermogensbe
lasting ontdoken.
Burgemeester. Tot burgemeester der
gemeente Gendringen is benoemd de heer
P. J. Cramwinckel, met gelijktijdig eervol
ontslag als burgemeester der gemeente
Grootebroek.
Roerganger verdronken. Dinsdag
avond is op de Nieuwe Maas een 38 ton
metende zolderbak, die getrokken werd
door de sleepboot „Sonja", gekapseisd.
Daarbij is de roerganger J. Stapel uit de
Tweebosstraat te Rotterdam te water ge
raakt en verdronken.
Geografie. Dezer dagen is van de pers
gekomen het tweede deel van de „Histori
sche Geografie van Westelijk Zeeuws-
Vlaanderen" van de hand van de Rotter
damse lerares mejuffrouw dr. M. K. E.
Gottschalk. Voor de uitgave van deze om
vangrijke studie had de Nederlandse Or
ganisatie voor Zuiver-Wetenschappelijk
Onderzoek mejuffrouw Gottschalk een
subsidie verleend.
Negen maanden. Het gerechtshof te
's-Hertogenbosch heeft een vertegen
woordiger uit Venlo veroordeeld tot negen
maanden gevangenisstraf. Door het ver
brijzelen van zijn rechter wijsvinger had
de man getracht een uitkering van een
verzekering ad 7.500 te incasseren.
Soldaat stal geldkistje. De krijsraad
heeft een soldaat uit Utrecht veroordeeld
tot een gevangenisstraf van een jaar waar
van zes maanden voorwaardelijk omdat hij
in de Palmkkazerne te Bussum uit het bu
reau van de wachtcommandant een geld
kistje met 1660 had weggenomen. De
wachtcommandant had dit geldkistje in
bewaring voor de leden van de onderoffi
ciersmes.
DONDERDAG 6 MAART
Stadsschouwburg: Arbeiders Toneelver
eniging „Herman Heijermans" met „Een of
twee vrouwen", 20 uur.
TENTOONSTELLINGEN:
Bibliotheek Prinsenhof: Fototentoonstel
ling over de ontwikkeling van de Nederl.
musea 1921.30 uur.
FILMS:
Cinema Palace: „Chirurg", 14 jr., 19 en
21.15 uur. Frans Halstheater: „Achter
docht", 18 jr., 19 en 21.15 uur. Lido Thea
ter „De hel van Marseille", 14 jaar, 19 en
21.15 uur. Luxor Theater: „De gele toma-
howk", 14 jaar, 19 en 21.15 uur. Minerva
Theater: „De pastorie van Hinton", a.l.,
20.15 uur. Rembrandt Theater: „Sissi, kei
zerin en moeder", a.l., 19 en 21.15 uur. Roxy
Theater: „Vlucht naar Hongkong", 14 jaar,
19 en 21.15 uur. Studio Theater: „The Spi
rit of St. Louis" a.l., 19 en 21.15 uur.
DIVERSEN:
Krelagehuis: Voorjaarsbeurs voor de
vrouw, 1923 uur.
VRIJDAG 7 MAART
Stadsschouwburg: Toneelvereniging
„Vriendschap Zij Ons Doel" met „Het ze
vende Gebod", 20 uur.
TENTOONSTELLINGEN
Bibliotheek Prinsenhof: Fototentoonstel
ling over de ontwikkeling van Nederl.
musea, 1012.30, 13.3017 en 1921.30 uur.
FILMS:
Cinema Palace: „Vrouwen en Spionnen",
14 jr., 14, 16.15, 19 en 21.15 uur.Frans Hals
theater: „Aasgieren van het Westen", 14
jr., 14.30, 19 en 21.15 uur. Lido Theater:
„Die Sünderin vom Ferner-Hof", 14 jr.,
14, 16.15, 19 en 21.15 uur. Luxor Theater:
„Het schandaal van Clochemerle", 14 jr.,
14, 19 en 21.15 uur. Minerva Theater: „De
Graaf van Monte Christo", 14 jr., 20.15 uur.
Rembrandt Theater: „Sissi, keizerin en
moeder", a.l., 14, 16.15, 19 en 21.15 uur.
Roxy Theater: „Vogelvrij verklaard", 14 jr.,
14.30, 19 en 21.15 uur. Studio Theater: „Het
Bolsjoi-Ballet", a.l., 14.15, 19 en 21.15 uur.
DIVERSEN:
Krelagehuis: Voorjaarsbeurs voor de
vrouw, 1017, 1923 uur.
