DEKENS
X VAST TAPIJT
Volksvertegenwoordigers en kiezers
„SAY ONARA'
Kernwapens
X KARPETTEN
500 soorten behang!
Leidseplein-Theater
is nu bioscoop
Operaballet wordt niet
veel hoger gesubsidieerd
Op en om het
Binnenhof
GORDIJNSTOF
vrijdag 7 maart 1958
11
Amerikaanse film, spelend in Japan
woninginrichting
beverwijk
Voor f 50.000,- uit
auto's gestolen
w woninginrichting
beverwijk
BAKKER'BEHANG
Alle slachtoffers van de
mijnramp geborgen
woninginrichting
beverwijk
Vragen over besteding van
gelden rentespaarbrieflening
Bediende bestal zijn baas
Amsterdamse gemeenteraad
besprak de ontslagkwestie
Kerkelijk Nieuws
woninginrichting
beverwijk
KERKELIJK LEVEN
xtouteHMjeA
woninginrichting
beverwijk
„SAYONARA" luidt de Japanse titel
voor de nieuwe Amerikaanse film, welke
van vandaag af in Nederland wordt uitge
bracht. Die titel kan twee dingen beteke
nen: „Tot ziens" en „Vaarwel". De be
naming is goed gekozen. Op het boek,
waaraan het gegeven is ontleend, slaat het
„Vaarwel". Op de film het „Tot ziens."
De scenarioschrijver heeft het eind van
het boek blijkbaar onbevredigend gevon
den. Hij laat in de film de Japanse dan
seres, naar wier gunst een Amerikaans
majoor heeft gedongen, ja zeggen tegen
de Amerikaan en hun huwelijk wordt een
feit. Wel zal het Japanse vrouwtje niet eer
der met haar man in de States worden
herenigd, dan nadat een wet daartoe de
belemmerende bepalingen heeft opgehe
ven, maar die wet is in de maak. Het ge
luk lacht het jonge paar toe. We schrijven
1951 De oorlog in Korea is in volle gang.
Vele soldaten met verlof passagieren in
Japan. Zeker tienduizend van die solda
ten worden in een jaar op het Amerikaan
se consulaat met een Japanse in de echt
verbonden. Ze kunnen hun vrouw echter
niet naar hun vaderland meenemen. En
de legerautoriteiten zien scherp toe dat
die bepaling in acht wordt genomen. Ze
zijn tegen deze huwelijken. Zijn het niet
twee werelden, de Oosterse en de Wester
se? Ze verzetten zich tegen de omgang
van Amerikaanse soldaten en Japanse
meisjes. Een hele reeks brochures licht
de soldaten over het verschil in mentali
teit in. In de clubs hoeven de soldaten met
een Japanse niet te komen. En wanneer
zij desondanks toch trouwen is er altijd
wel een officier, die hen met een opdracht
naar Amerika terugstuurt, uiteraard.,
zonder hun vrouw.
HET IS OP deze situatie dat film en
roman met de titel „Sayonara" zijn 'ge
ïnspireerd. De conflicten, die de houding
der Amerikaanse legerleiding met zich
meebrengt zijn beschamend in het geval
van de soldaat Kelly, die een huwelijk uit
liefde is aangegaan en voor wie zelfs zijn
eigen woning tot verboden terrein wordt
verklaard. Zijn vrouw is in verwachting,
maar de order naar Amerika terug te ke
ren wordt ondanks zijn verzoek niet her
roepen. Hij pleegt met zijn vrouw zelf
moord. Zijn beschermer en vriend, een
majoor, zoon van een generaal, is uit balo
righeid zijn aandacht aan een Japanse
gaan besteden. Wat eerst spel was wordt
dodelijke ernst. Hij gaat van haar houden,
zij van hem. De banden, die haar met
haar theater binden, zijn evenwel zo nauw
ADVERTENTIE
MEER DAN 700 STUK.S
ALLE BEKENDE GOEDE MERKEN
i•Tv''/TTvTsi -i
ufe£ faM, ^ieJhdMAfideJ!
De politie heeft vijf Amsterdammers
aangehouden, die bekend hebben in de af
gelopen maanden voor ongeveer 50.000
aan goederen uit auto's te hebben gestolen.
Zij sloegen 's nachts hun slag. Als de
auto's waren afgesloten, braken zij ze
open. De buit bestond nu eens uit dure
bontmantels of textielgoederen, dan weer
uit sieraden, reiswekkers, klokken en der
gelijke.
Aanvankelijk trokken zij er met gestolen
wagens op uit en vervoerden daarin de
uit andere auto's bemachtigde goederen.
De zaken waren zo winstgevend, dat zij
in januari in staat waren samen een
nieuwe auto te kopen, waarmee zij daarna
opereerden. Vastgesteld is dat zij de da
ders zijn van meer dan vijfentwintig dief
stallen uit geparkeerde wagens. Slechts
een kleine partij goederen kon achter
haald worden.
Het vijftal werd door een agent van
politie betrapt, toen het op de Insulinde-
weg een daar staande wagen had geplun
derd. Snel reden de dieven het nachtelijk
duister in, hoewel de agent enkele schoten
op de auto loste. De politie slaagde er la
ter in de mannen op te sporen.
ADVERTENTIE
F A ABE V.WIJK»ZAALBE RG
ISOTHERMYL» NIEUWSTE DESSINS
uleê kfa/j, ^id'cluuOicJeM
Van links naar rechts: Marlon Brando,
Miiko Toka, Miyoshi Umeki en Red
Buttons in „Sayonara".
dat de majoor op een blijvende verbinte
nis niet mag hopen. In de roman offert
de danseres dan ook haar liefde aan het
theater op. In de film sluit de majoor haar
in zijn armen. Men kan daar met hart en
ziel naar verlangd hebben, erg logisch is
het niet. Het is een concessie die de film
niet had hoeven te doen. Ze bevat wel
meer van die concessies, voornamelijk in
de probleemstelling, die overwegend
zwart-wit is gehouden met weinig nuance
ring, met weinig innerlijke krachtmetin
gen. De verklaring vindt men in de om
standigheid, dat men in de film ook de
plaats van handeling heeft willen betrek
ken, het Japan van onze dagen zoals het
zich aan de westerse mens voordoet. Daar
aan is zoveel aandacht besteed, dat de
karakters van de dramatis personae meer
zijn aangeduid dan uitgewerkt. De artis
tieke factor is dan ook niet indrukwek
kend, de film heeft te veel ineens gewild
en levert een totaal op, dat onderhoudend
is zonder tot de orde van de filmkunst te
geraken. Daartoe reiken ook de documen
taire scènes niet. Wat men aan Japanse
folklore en eigenaardigheden ziet, is
boeiend en interessant, maar het is ver
weven in een drama, waarmee te veel is
geschipperd. Op zichzelf staande, geven
die documentaire gedeelten een indruk
van de verbondenheid van het land met
de cultuurgeschenken van vroeger eeu
wen, met de metafysica, de Japanse
overlevering, zeden en gewoonten. Opge
nomen in het geheel verliezen ze aan
kracht, omdat ze ongelijksoortig zijn aan
de problematiek van de film, die zich
trouwens ook sterk op het verwesterde
Japan richt. Zo ontstaat een reeks beel
den, die ons om hun zelf toch minder in
trigeren dan om waar zij zijn opgenomen.
Daar komt bij, dat men in een der be
langrijkste rollen Marlon Brando aan
treft, een goed acteur, maar toch niet het
geschikte type voor de rol van de gevoe
lige majoor,- al was het alleen maar om
dat hij zijn tekst zo onverstaanbaar
knauwt. Ik geloof dat de film het publiek
alleen maar wat te zeggen heeft omdat
zij het geluk heeft in Japan te spelen.
Daarnaar maakt ze ons nieuwsgierig. Haar
gegeven wordt gemakkelijk geaccepteerd
ADVERTENTIE
In onze vernieuwde SHOWROOM
vindt u méér dan
Vraagt onze nieuwe stalenboeken.
Gen.
Cronjéstraat 135 -
Telefoon 55432
Haarlem
Vakkundige behangers beschikbaar.
Het kleine Leidseplein-Theater, waarin
Wim Kan, Wim lbo, Wim Sonneveld, Toon
Hermans en zovele anderen hun triomfen
hebben gevierd, is geen tehuis meer voor
de kleinkunst. Na ruim een kwart eeuw
als schouwburg te hebben dienst gedaan
is het verbouwde perceel, waarin eens
een suikerfabriek gevestigd was, donder
dagavond met een Engelse film ingewijd
als bioscoop.
„True as a turtle", geregisseerd door
Wendy Toye, beleefde er de première
voor Nederland in aanwezigheid van twee
der hoofdrolspelers: de 26-jarige June
Thorburn, de dochter van een kolonel uit
het Britse leger, die reeds eerder een
kleine rol speelde, en wel in de film „The
Cruel Sea," en de 31-jarige uit Zuid-
Australië afkomstige Keith Michell, die in
1948 door Sir Laurence Olivier tijdens een
reis door Australië werd ontdekt.
Dit tweetal kwam donderdagmiddag op
Schiphol aan en werd door Nederlandse
vertegenwoordigers van de Rank-organi-
satie geheel in stijl met de film in een
klein, oud motorjachtje van de luchtha
ven via de Ringvaart, Nieuwe Meer en
Amstel naar het Amstel Hotel gebracht.
„True as a turtle" is een film, waarin een
klein maar select gezelschap per boot een
reis van Engeland over het kanaal naar
Frankrijk en terug maakt.
Het Leidseplein-lneater behoort thans
toe aan de Maatschappij voor Cinegrafie,
die ook de Uitkijk-theaters in Amsterdam
en Den Haag en Cinetol in Amsterdam in
eigendom heeft. Het ligt in de bedoeling,
dat in deze nieuwe bioscoop een zelfde
soort films zullen worden vertoond als die,
waaraan „De Uitkijk" een aparte faam
ontleent.
a nv/rpTf VTFR
en verwerkt. Ze zal er de loop dus wel in
hebben. Maar dat ze serieus op de nomi
natie voor een Oscar staat lijkt me toch
niet in overeenstemming met wat er aan
werkelijke kwaliteit in de V.S. is ge
produceerd.
P. W. Franse
Donderdag tegen het middaguur is het
stoffelijk overschot van het laatste slacht
offer van de mijnramp in staatsmijn
„Maurits" in Geleen, de Engelsman F.
Hipwood, door de bergingsploegen be-
borgen. Enkele uren tevoren was het stof
felijk overschot gevonden van de Italiaan
se mijnwerker S. Lindiri. Toen het laatste
stoffelijk overschot gevonden werd was
het puin in de ingestorte gang over een
lengte van 27 meter opgeruimd.
De begrafenissen der slachtoffers zullen
door directieleden van de Limburgse
staatsmijn worden bijgewoond. De plech
tige mis voor de Italiaanse slachtoffers
wordt zondagmorgen opgedragen in de
Rectoraatskerk in Sittard-Leyenbroek.
Deze plechtigheid zal onder meer worden
bijgewoond door de ambassadeur van
Italië in ons land, markies dr. G. Benzoni
en door de Italiaanse consul dr. R. Ver-
rara.
Van Leyenbroek uit zullen de stoffelij
ke overschotten worden overgebracht
naar Sardinië, waar zij woensdag ter aar
de worden besteld.
(AFP) De Hoge Autoriteit van de
E.G.K.S. heeft 7.500 gulden ter beschikking
gesteld van de gezinnen der zeven slacht
offers van het ongeluk in de Maurits.
ADVERTENTIE
uteê foto, h\urf-dLUA),c/et!
Eerste Kamerlid Van Bruggen
Het lid van de Eerste Kamer mr. dr. J.
van Bruggen (C.H.) uit Heemstede heeft
aan de ministers van Binnenlandse Zaken,
Bezitsvorming en Publiekrechtelijke Be
drijfsorganisatie en van Volkshuisvesting
en Bouwnijverheid vragen gesteld naar
aanleiding van het door de minister van
Volkshuisvesting en Bouwnijverheid inge
nomen standpunt inzake de besteding dooi
de gemeenten van gelden uit de rente
spaarbrieflening. De vragensteller meent
dat dit standpunt niet overeenstemt met
de verwachtingen, die indertijd bij de aan
staande inschrijvers werden gewekt door
de ministeriële radiotoespraak van 29 no
vember 1957. In die radiotoespraak werd
gezegd dat de gemeenten vrij zouden zijn
in de besteding der gelden, mits het wer
ken zou betreffen die binnen het kader der
lening zouden vallen. De minister van
Volkshuisvesting en Bouwnijverheid zou
thans van mening zijn, dat de gemeenten,
de gelden niet mogen gebruiken voor de
bouw van premiewoningen.
In Rotterdam heeft de politie een 18-
jarige magazijnbediende gearresteerd die
ten nadele van zijn werkgever kijkers, ca
mera's en andere fotografische artikelen
ter waarde van ruim 700 had gestolen.
Bij het hoofdstuk „kunsten" van de ont
werpbegroting der gemeente Amsterdam
is donderdagavond tijdens de debatten in
de gemeenteraad ter sprake gekomen het
ontslag van het personeel van het Ballet
der Nederlandse Opera.
Zoals werd gemeld is aan vierendertig
leden van deze balletgroep ontslag aan
gezegd, nadat zij geweigerd hadden het
bestaande contract, dat per 1 maart afliep,
met twee maanden te verlengen, zoals de
directie had voorgesteld omdat deze enige
bewegingsvrijheid wilde voorbehouden
aangezien nog geen beslissing was geno
men over de subsidiëring van het gezel
schap voor het komende seizoen.
Bij het opstellen van de begroting voor
het nieuwe seizoen heeft het bestuur en
de directie van de opera inlichtingen inge
wonnen over de mogelijke financiële steun
van de zijde der gemeente, zo deelde wet
houder mr. A. de Roos in het debat mee
B. en W. hebben het bestuur duidelijk te
verstaan gegeven, dat zeker niet op be
langrijk hoger subsidie kan worden gere
kend. Hoeveel de gemeente dit jaar dan
wel zal uittrekken is thans nog niet be
kend. Het bestuur heeft gemeend daarom
de handen te moeten vrij houden ten aan
zien van het personeel van het ballet. De
ze balletgroep kreeg vorig jaar een subsi
die van driehonderdduizend gulden van de
gemeente, het enige lichaam dat deze bal
letgroep financieel steunt. Mr. De Roos
ontkende een bespreking te hebben gehad
met de minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen over de mogelijkheid
van een balletconcentratie in ons land,
Wel zijn daarover enkele besprekingen ge
weest met ambtelijke instanties. De wet
houder meende, dat de raad nog de ge
legenheid krijgt om zich over deze mate
rie uit te spreken, als B. en W. straks
ter zake voorstellen zullen indienen.
De raad verwierp een door de commu
nisten ingediende motie, om het bestuur
van de opera ter itennis te brengen, dat
het ontslag moet worden ingetrokken en
de bestaande verbintenissen voor het sei
zoen 1958/59 dienen te worden gehand
haafd.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Deil en Enspijk W. Koole te
Uitwijk, te Giessen-Nieuwkerk en te Gen-
deren C. van Schoonhoven, kand. te Bar-
neveld. Bedankt voor Eenrum G. R. Brink
te IJsbrechtum, voor Heerewaarden K. G,
de Noord, kand. te Wehe.
Geref. Kerken onderh. art. 31 K.O.
Aangenomen naar Zuidhorn R. Houwen
te Nijmegen.
Doopsgez. Broederschap
Aangenomen naar Hollum c.a. B. K. Ho-
man te Blokzijl.
ADVERTENTIE
ENKEL-EN DUBBEIBOUCLE
TRETFORD* MOQUETTE «FRISE E.A.
ufeê (wfoi, ^UfduWtc/e^!
ADVERTENTIE
Belofte maakt schuld. Daarom zie ik mij,
na wat ik de vorige week aan het papier
heb toevertrouwd, ongetwijfeld verplicht,
thans nog eens wat nader in te gaan op
enige merkwaardige verschijnselen, waar
op de resultaten van de „Ideeënbus der
Democratie" het licht hebben doen vallen.
Die bus is geplaatst door de Partij van de
Arbeid. Zij heeft zich met een reeks vra
gen tot ongeveer 300.000 kiesgerechtigden
gewend van wie er teken van verblij
dende actieve belangstelling niet min
der dan omstreeks 80.000 hun antwoorden
in de bus terecht hebben doen komen.
Blijkens steekproeven zou van de binnen
gekomen antwoorden niet meer dan ten
hoogste 2°/o van leden van de P.v.d.A. af
komstig zijn. Nu is het wel zaak hieraan
meteen toe te voegen, dat terwijl de 1 e d e n
van de P.v.d.A. slechts iets meer dan 2 °/o
van het kiezerscorps vormen, het percen
tage van hen, die in 1956 op de P.v.d.A.
gestemd hebben tegen de 30°/o van het
kiezerscorps bedraagt. Met andere woor
den: van de binnengekomen antwoorden
moeten er waarschijnlijk om en nabij de
30 »/o geweest zijn van kiezers, die op de
P.v.d.A. stemmen.
Teken aan de wand?
zfowel voor die partij als in niet mindere
mate voor alle belangstellenden in den
lande, onverschillig hun staatkundige op
vattingen of gevoelens, is de uitslag van
het ingestelde onderzoek in tal van opzich
ten bijzonder leerzaam.
Daar is bijvoorbeeld het feit, dat een niet
twijfelachtige meerderheid van de onder
vraagden zich voor bezitsvorming heeft
uitgesproken. Het kan niet anders, of dit
zal ondermeer toch ook wel iets zeggen
tot de voormannen van de P.v.d.A. Al ware
het alleen maar, dat zij nu tot het inzicht
gekomen moeten zijn, dat zij hun bezwaren
tegen de van K.V.P.-zijde gevoerde plei
dooien voor bezitsvorming niet op geslaag
de wijze aan de man hebben gebracht. Let
wel, het gaat hier nog niet zozeer om de
vraag of in beginsel op het punt in kwestie
de P.v.d.A. er, in de ogen van degenen, die
hun antwoorden aan de ideeënbus hebben
doen toekomen, naast is geweest als wei
om de vraag of het standpunt van de
P.v.d.A. inderdaad goed „verkocht" is. Heb
ik het wel, dan ziet de leiding van de
P.v.d.A. nu wel in, dat zij in dit opzicht
heeft gefaald, iets wat insgelijks met be
trekking tot de kwestie van de bestedings
beperking geldt en tot zekere hoogte ook
inzake het tere vraagstuk van de denivel
lering van inkomsten het geval is. Het ligt
voor de hand, dat de P.v.d.A. allerminst
van plan is thans meteen het roer om te
slaan, wat de door haar aangehangen be
ginselen aangaat. Maar evenzeer mag men
verwachten, dat die partij met haar voor
mannen uit het resultaat van haar „en
quête" lering zal willen trekken, omdat en
voor zover aan het licht is getreden, dat er
tussen kiezers en volksvertegenwoordigers
een grotere afstand met betrekking tot
bepaalde zienswijzen en gevoelens bestaat
dan op den duur, ook voor de volksver
tegenwoordigers zelf, draaglijk te achten
valt.
Tot overdenking geeft zeker ook aanlei
ding wat er nu gebleken is omtrent de
door de ondervraagden gekoesterde gevoe
lens ten opzichte van de samenstelling van
het Kabinet. De tegenwoordige combinatie
kon slechts in de ogen van een minderheid,
te weten niet veel meer dan 30 °/o van de
ondervraagden, genade vinden. En van
hen, die aan een andere samenstelling de
voorkeur zouden geven, waren er niet min
der dan 32 °/o, die de V.V.D. mede het
regeringskasteel zouden willen zien bin
nentrekken. Op gevaar af, dat straks kan
blijken, dat ik de plank toch heb misge
slagen, waag ik het, mede naar aanleiding
van hetgeen de ideeënbus thans aan het
licht heeft gebracht, te voorspellen, dat het
de V.V.D. bij de komende verkiezingen
goed zal gaan, dat die partij zoals nu
ook dezer dagen in Denemarken bleek
de wind in de zeilen heeft. Tot op zekere
hoogte kan daarom, mede in dit opzicht,
het resultaat van het ingestelde onderzoek
voor de P.v.d.A. als een teken aan de wand
te beschouwen vallen. Het is mij trouwens
bekend, dat er binnen die partij mensen
waren en zijn, die het min of meer hache
lijk vonden, dat zulk een onderzoek op
touw is gezet en dat hetgeen het heeft
opgeleverd aan de openbaarheid is prijs
gegeven. Hier tegenover staat de opvatting
van menigeen, die in de leiding vandè
P.v.d.A. een woordje meespreekt, een op
vatting, welke hierop neerkomt, dat de
partij wel degelijk profijt zal kunnen trék
ken van haar „enquête", al ware het alleen
reeds, dat zij bij het aan de man brengen
van haar beginselen er meer dan ooit in
dachtig aan zal dienen te zijn hoe zij die
het best zal kunnen „verkopen".
Defensie-perikelen
Een grote meerderheid van de inzenders
van antwoorden voor de ideeënbus heqft
als haar mening uitgesproken, dat ons ver
dedigingsstelsel geen voldoende beveiliging
biedt. Als het zo met het gehele Neder
landse kiezerscorps gesteld mocht zijn
en dat lijkt al heel waarschijnlijk dan
rijst natuurlijk terstond de vraag, of rege
ring en volksvertegenwoordiging er wel
voldoende in geslaagd zijn de burgerij dui
delijk te maken, dat de gelden, aan dat
verdedigingsstelsel besteed, inderdaad wel
goed besteed zijn. Het is niet voldoende
het Nederlandse volk er op te wijzen, dat
in het licht van alle factoren weerloosheid
uit den boze ware en een sterke bewape
ning met het oog op de internationale vei
ligheid, dus ook op de veiligheid van ons
eigen land, onontbeerlijk te achten valt.
Neen, men dient meer te doen. Met name
gaat het er om de burgerij, en dat dan met
behulp van deugdelijke argumenten, tot
het inzicht brengen ;an de noodzaak der
met het oog op de defensie te brengen offers.
Helaas moet ik vaststellen, dat het in het
bijzonder bij hen, die in dit opzicht horen
vóór te gaan, soms toch wel heel sterk
ontbreekt aan het nodige psychologische
inzicht.
Een sprekend voorbeeld van dit gebrek
aan inzicht valt nog in het volgende te
zien. Slechts kort geleden is van regerings
zijde in 's lands vergaderzaal verklaard,
dat indien de Noord-Atlantische Verdrags-
Organisatie met haar staf van militaire
deskundigen van mening zou blijken te
zijn, dat het in het belang dier organisatie
is, indien er onder meer in ons land raket
bases zouden komen, wij als trouwe ver
dragsgenoten een dergelijke beslissing zou
den aanvaarden en ons tegen de verwezen
lijking daarvan niet zouden verzetten.
Dezer dagen nu kwam tengevolge van een
in de Belgische volksvertegenwoordiging
door de Belgische minister van Landsver
dediging gedane mededeling aan het licht,
dat aan België niet gevraagd is daar
raketbases te doen stationeren. Aan te
nemen valt, dat de deskundigen van de
Noord-Atlantische Verdrags-Organisatie
zulks .achterwege, hebben gelaten en ook
verder willen laten, omdat zij het zelf,
reeds strategisch bezien, ongewenst achten
.in. .een zo vlak en dicht bevolkt land als
België dergelijke bases op te stellen. Nu
zou men zo denken, dat precies eenzelfde
overweging. eveneens ten opzichte van
Nederland zou gelden. Hoe dit zij, de uit
lating van minister Spinoy gaf mij aan
leiding bij de bevoegde instantie in Den
Haag te informeren, hoe het eigenlijk met
deze kwestie zat, wat ons land betreft. Met
name verzocht ik te willen mededelen, of
van de zijde van de Noord-Atlantische
Verdrags-Organisatie, al dan niet aan Ne
derland gevraagd was om daar raketbases
gestationeerd te krijgen. Ik voegde er aan
toe, dat het, gegeven het feit, dat zulk een
vraag niet aan België was gesteld, voor de
hand liggend scheen, dat het ons evenmin
was 'gevraagd. Wonderlijk genoeg kon men
omtrent deze kwestie helemaal geen uit
sluitsel geven. Men was niet in staat mij
mede te delen, hetzij dat het wel, hetzij dat
het niet gevraagd was. De redenen voor
deze geheimzinnigheid acht ik voorshands
verre te zoeken. Maar als minister Staf nu
mocht menen, dat een dergelijk geheim
zinnig gedoe bevorderlijk is om aan de
burgerij de overtuiging bij te brengen, dat
onze regering werkelijk een beleid voert,
dat in het belang is van en ten goede komt
aan de internationale veiligheid, waartoe
wij mede ons steentje hebben bij te, dragen,
dan vergist hij zich deer'ijk. Werkelijk, het
is allerminst verbazingwekkend, dat in
toenemende mate bij een niet onaanzienlijk
deel van ons volk een groeiend wantrou
wen valt waar te nemen met betrekking
tot allerlei, dat het defensiebeleid raakt.
Dit ook en niet in de laatste plaats tenge
volge van heel wat verschijnselen van
geldverspilling op dit gebied. Men versta
mij wel: de noodzaak van internationale
samenwerking in het belang van de inter
nationale veiligheid zou ik niet gaarne
willen loochenen en evenmin, dat er mede
op Nederland een plicht rust om in het
belang van de gezamenlijke beveiliging bij
te dragen Maar een allereerste eis van
juist regeringsbeleid in dit verband is,
dat de grootst mogelijke openhartigheid
tegenover de burgerij in acht wordt genO'
men met betrekking tot de vraagstukken
en gebeurtenissen in verband met de inter
nationale beveiliging, die haar ter harte
gaan. Aan die openhartigheid, zo valt meer
dan eens waar te nemen, ontbreekt het
echter nog al te zeer. En dit dan uiteinde
lijk tot schade van de zaak zelf, namelijk
van de bereidheid van de bevolking om
haar aandeel in de voor de beveiliging te
treffen maatregelen zonder mokken te
aanvaarden.
De werkloosheids-interpellatie
Tussen de vorige week donderdag en j.l.
dinsdag heeft de Tweede Kamer alle tijd
gehad om zich nader te bezinnen op het
geen zij, naar aanleiding van de door mi
nister Suurhoff gedane mededelingen om
trent de te treffen maatregelen ter bestrij
ding van de werkloosheid, te berde zou
menen te moeten brengen. In grote trekken
genomen viel het oordeel van de Kamer
over de thans aangekondigde plannen nogal
gunstig uit. Misschien viel nog het meest
critische geluid te beluisteren met betrek
king tot 't woningbouw-programma. Doch
tenslotte bleek ook in dat opzicht de be
hoefte om in een motie nog bepaalde wen
sen tot uitdrukking te brengen bij de over
grote meerderheid van ons Lagerhuis niet
aanwezig te zijn. Het had er veel van weg
alsof de regering flinker in de bus heeft
geblazen dan niet alleen de interpellant,
maar ook anderen wel verwacht hadden.
Zodoende ging er van de ministeriële uit
eenzettingen ongetwijfeld een ontwape
nende invloed uit. Angstvallig hebben de
ministers er zich voor gehoed thans al te
verklaren, hoe de honderdvijftig miljoen,
die er met het oog op de aangekondigde
maatregelen nodig zullen zijn, gefinancierd
zullen worden. Van tal van kanten kregen
zij te horen, dat zij het, indien slechts enigs
zins mogelijk, niet zouden moeten zoeken
in belastingverhoging. Doch tevens sloot
men iets dergelijks, in geval van uiterste
noodzaak, toch niet bij voorbaat uit. Wel
nu, minister Suurhoff zijn collega en
partijgenoot Hofstra vervulde een zwijgen
de rol noemde dit verstandige taal, die
van werkelijkheidszin getuigde en die wer
kelijkheidszin bezielde ook het kabinet, dat
het op het ogenblik verstandiger achtte de
financiële kat maar eens even uit de boom
te kijken!
Dr. E. van Raalte
Steeds talrijker worden de protesten,
die door de verschillende kerken uit alle
delen van de wereld worden geuit tegen
de moderne wapenen en de proeven, die
daarmee worden genomen.
Zo hebben de Oecumenische Raad van
Kerken in Nederland en de Britse Raad
van Kerken de verklaringen van het Cen
trale Comité van de Wereldraad van Ker
ken inzake het stopzetten der atoomwa-
penproeven aan hun regeringen voorge
legd. Ook de Raad van Evangelische Ker
ken in Duitsland heeft deze verklaringen,
die wij enige tijd geleden in deze rubriek
gepubliceerd hebben, zowel aan de West-
duitse als de Oostduitse regeringen doen
toekomen. Tevens is daarbij de wens uit
gesproken om over deze materie een ge
sprek te mogen voeren met de genoemde
regeringen in Bonn en Oost-Berlijn.
Ruim honderdtwintig predikanten van
de Zweedse Lutherse Volkskerk hebben
gewaarschuwd tegen de aanschaffing van
atoomwapenen door het Zweedse leger.
In de verklaring, die hierop betrekking
heeft, wordt gezegd, dat atoomwapenen de
veiligheid van een land eerder in gevaar
brengen dan versterken. De Zweedse Zen-
dingsbond heeft het staken der atoom-
wapenproeven geëist en de Zweedse rege
ring verzocht door middel van de Ver
enigde Naties hiervoor, alsook voor een
verbod van elk gebruik van atoomwape
nen, op te komen. De Noorse Quakers heb
ben tegenover de Noorse regering hun
bezorgdheid uitgesproken over het ge
bruikmaken van raketwapenen. De Qua
kers zeggen onder meer: „Raketwapens
„verdedigingswapens" te noemen, bete
kent het begrip verdediging een wijdere
strekking te geven dan nuttig en goed is".
Zeer interessant zijn uiteraard in dit
verband de reacties in de kerkelijke bladen
van de Verenigde Staten, nadat de eerste
Amerikaanse spoetnik was gelanceerd.
Twee leidinggevende periodieken aldaar
hebben er uitvoerige beschouwingen aan
gewijd. In de eerste plaats The Christian
Century.
Dit blad keert zich tegen de door de
president en zijn regering geopperde ge
dachte, dat de V.S. alles moeten doen, om
door de opleiding van meer natuurweten
schapsmensen en ingenieurs de achter
stand op Rusland in te halen. Wat daaren
tegen nodig is, is het inhalen van de alge
mene achterstand van een of twee jaar
op de Europese scholen, met over de hele
linie nadruk juist niet op de natuurweten
schap, maar op de geesteswetenschappen.
Deze zijn immers beslissend voor een vrije
wereld, waarin de waardigheid van de
mens berust op de godsdienstige, intellec
tuele en burgerlijke vrijheid. „Wij hebben
er ernstig bezwaar tegen, dat ons onder
wijssysteem, dat zoveel bijdraagt tot onze
vrijheid, wordt verwrongen, om het hoofd
te bieden aan een noodtoestand, die nim
mer zou zijn voorgekomen, indien wij dit
systeem niet hadden laten ontaarden". The
Christian Century wil hiermee vaststellen
dat de strijd met het communisme in de
eerste plaats een geestelijke strijd is.
Scherper nog is de reactie van „Chris
tianity and Crisis",, een eens in de twee
weken verschijnend orgaan, waarvan een
der hoofdredacteuren de ook in ons land
door zijn publikaties bekende prof. Rein-
hold Niebuhr is. Niebuhr hekelt in zijn
blad de hooghartige wijze waarop in de
Verenigde Staten altijd is gezegd, dat een
dictatoriaal systeem niet de kansen aan
wetenschap en technieken biedt, die zij
krijgen in een vrij land. Verder beweert
hij, dat bewapening noch ontwapening
langer middelen zijn om met het commu
nisme klaar te komen. De politieke, zede
lijke en economische aspecten in de ver
houding van het Westen tot het commu
nisme moeten veel meer aandacht krijgen,
omdat het gevaar bestaat, dat de militaire
strijd met onze verschrikkelijke wapens
zal uitbreken, wanneer wij deze politieke
strijd verliezen.
De andere hoofdredacteur van ..Chris
tianity and Crisis" is Bennett In de geest
van „The Christian Century" schreef ook
hij over de panische schrik in Amerika in
verband met de wetenschappelijke ach
terstand op Rusland: Het verlangen om
deze achterstand zo spoedig mogelijk in
te halen, dreigt de mensen te doen ver
geten, wat het meest belangrijke in het
leven is.
Bennett eindigt zijn artikel met een paar
zinnen als van een ziener. Het komt ons
voor, dat zijn woorden de Amerikaanse
lezer wel tot diep nadenken moeten heb
ben gebracht en wij willen zijn gedachten
ook graag aan u ter overweging voorleg
gen: „Men kan met recht vrezen, dat de
situatie over twintig jaar ongeveer aldus
zal zijn: Twee reuzen in de wereld. Rus
land en de Verenigde Staten hebben hun
bestaansbronnen opgeofferd aan een
krankzinnige bewapeningswedloop. Zij
zijn beide in leven gebleven, maar zij heb-
bij beide de zin van het leven vergeten.
Zij zijn steeds meer op elkaar gaan gelij
ken met culturen, die door dezelfde tech
niek beheerst worden, en de gemoederen
°n geesten van hun mensen zijn aanmer
kelijk bekrompener en armer geworden.
Enkele kleinere volkeren, die niet met
zulke rijkdom en macht gezegend werden,
zijn er in geslaagd, bestanddelen van een
menselijke cultuur te bewaren, maar deze
bestanddelen zijn bij de een van de reuzen
al even moeilijk te vinden als bij de
ander"
ADVERTENTIE
RUIM 280 SOORTEN UIT
SKANDINAVIE .DUITSLAND,HOLLAND
(deê fafv,, kiefduuhdet!
