Kersverse democraten van de Soedan
in eerste vrije verkiezingen
^Aristo
r
Nieuwe kracht voor
moeder!
De conjuncturele ontwikkeling
in West-Duitsland gunstig
De poppee weer
aan het dansen
STEMMEN BIJ 115 GRADEN IN DE SCHADUW
Kleinzonen van Derwisjen „fuzzi-wuzzi" en
naakte Afrikanen in queue voor de stembus
'"Hoe is het ontstaan
ZATERDAG 8 MAART 1958
3
K.
Van dag tot
dag\
Ongebruikelijke klanken
Gissingen
Een zonnige
stemming met
Décorstojfen
Duits studentenorkest
naar ons land
Overdreven berichten, zegt
professor Heisenberg
Sneeuwstorm dwong vijf
vliegtuigen tot een.^
voorzorgslanding
Oxford verleent Picasso
een ere-doctoraat
0p de
^Praatótccl
Dit woord:
GLADEKKER
De Amsterdamse raad, zo heeft wethou
der mr. A. de Roos deze week meege
deeld, zal nog gelegenheid krijgen zich
over „de balletkwestie" uit te spreken.
Arme vertegenwoordigers van politieke
partijen, die de verantwoordelijkheid moe
ten dragen voor een beleid op een terrein
waar zij volslagen onbevoegd zijn. Als
ambteloos burger begrijpt men niet goed,
waar zij de moed vandaan halen een oor
deel te vellen, al ware het slechts door
het verlenen van een stem pro of contra
een subsidievoorstel, zonder enige kennis
van artistieke zaken. Haar zoiets komt
bij het regeren in een gespecialiseerde
maatschappij toch ettelijke keren voor,
zal men misschien willen opmerken. Ak
koord, dat is een onvermijdelijk gevolg
van het democratische systeem, waarvan
de zegeningen talrijker zijn dan de inci
dentele bezwaren. Doch waarom worden
er geen of onvoldoende adviezen ingewon
nen buiten de enge kringen van belangheb
benden?
Men heeft de laatste dagen kunnen lezen
wat er aan de hand is. In het onzekere
verkerend over de toekomstige over
heidssteun (die zeker niet verhoogd zal
kunnen worden door de voortdurende be
stedingsbeperking) heeft de directie van
de Nederlandse Opera het personeel van
het ballet van deze instelling gevraagd het
aflopen der bestaande contractperiode
van 1 maart naar 1 mei te verschuiven.
Door onsamenhangende voorlichting is dit
op een conflict uitgelopen: de leden van
het ballet hebben geweigerd en zijn daar
op wegens het niet verlenen van mede
werking aan maatregelen van hogerhand
ontslagen Geen Operaballet dus? Wie dat
mocht denken, houdt geen rekening met
het kostbare prestige van de hoofdstad,
dat hier blijkbaar in het geding komt. En
evenmin met de naderende verkiezingen
want de grote partijen willen geen van
alle geacht worden medeschuldig te zijn
aan beknotting van de werkgelegenheid.
Zo zijn dan nu de poppen weer aan het
dansen. Dat echter heeft met kunst niets
te maken!
Amsterdam wil met alle geweld als
of de hoofdstad een apart vorstendom in
het koninkrijk was een eigen ballet. Om
anders onbegrijpelijke redenen althans
werd ruim drie jaar geleden het op con
centratie gerichte beleid van de minister
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen doorkruist. Men zou zich daarmee ge
makkelijk en misschien zelfs hartelijk heb
ben kunnen verenigen, als men het goed
willende maar onvermogende Ballet der
Lage Landen voldoende had versterkt om
dit als „spreidings"-gezelschap in staat te
stellen tot een kunstzinnige opbouw. In
plaats daarvan kwam er in ons land zon
der eigen traditie en met een tekort aan
geschoolde krachten een derde groep,
waarvoor geen werkgelegenheid bestaat.
Het Ballet van de Nederlandse Opera,
geheel voor Amsterdamse rekening opge
zet en onderhouden, geeft nog geen vijf
entwintig voorstellingen per seizoen. Be
stuur en directie van deze instelling zou
den, zijn wij wel ingelicht, met een vaste
kern van bijvoorbeeld zestien personen
voor de zogenaamde dansfiguratie in de
muziekdramatische werken veel gelukki
ger zijn. En tegen de smaakvormend in
gebreke gebleven Franse leiding van het
gezelschap hebben niet alleen vrijwel al
le critici, maar zelfs de eigen leden door
steeds ernstiger onvoldaanheid toenemen
de bezwaren. Het Operaballet is een
vreemde luxe, waaraan geen behoefte be-
staat. Het is er evenmin in geslaagd een
behoefte te scheppen.
Het zal er wel op uitdraaien, dat Amster
dam een ballet blijft financieren met geld,
dat ten profijte had kunnen strekken van
de danskunst in een land, waar men de
beste krachten moet verenigen om een
achterstand van eeuwen in te lopen. Ach,
dat in artistieke aangelegenheden de poli
tieke passies mochten zwijgen! Dit zijn
te grote woorden: de passie bestaat alleen
uit vrees voor gezichtsverlies, de politiek
uit angst voor minder kiezers.
ADVERTENTIE
BESTEDINGSBEPERKING is pas dan ver
antwoord als deze betekent kostenbesparing
Veelal, b.v. bij te goedkoop gebouwde nuizen
en auto's, komen zeer snel hoge onderhouds
kosten en is er van kostenbesparing geen
sprake.
RENAULT betekent BESTEDINGSBEPER
KING èn KOSTENBESPARING.
GARAGE DEN HOUT
(Van onze reisredacteur)
KHARTOEM. Onder een zon die uit het zenith de khakikleurige, lemen
huizen schroeide van Omdoerman, Khartoems zusterstad aan de overkant van de
Nijl, wachtte een lange rij mannen geduldig voor een politiebureau. Zwart
glanzende koppen onder roomblanke tulbanden, lange gespierde gestalten in
wijde, witte „gallabiahs" op oranje pantoffels. Deze magnifieke Soedanezen zijn
de kleinzonen van de gillende Derwisjen van de „Mad Mahdi of Omdurman'
zoals Kitcheners soldaten half ontzet, half bewonderend de man noemden, die
de Britten einde vorige eeuw de handen vol gaf. Vandaag nog troont de zinken
koepel met de wassende maan van de islam over het graf van de oude Mahdi
boven Omdoerman. Maar de kleinzonen van de Derwisjen, die voor het politie
bureau wachtten, droegen geen kromme messen meer. Hun wapens waren pot
lood en stembiljet: Soedan, sinds twee jaar onafhankelijk, hield zijn eerste vrije
verkiezingen en daarom lag er plechtige vreugde op de ebbenhouten gezichten.
Men wenste hen goedendag „Sabah al cheer" en zij brachten waardig de hand
aan hoofd en hart „Ahlan wa sahlan salaam", „Weest welkom vrede".
Die vertrouwenwekkende groet nam niet weg dat de stoet van kersverse demo
craten nauwlettend werd gesurveilleerd door barse politiemannen met ontzaglijke
houten knuppels, want het Derwisjenbloed wil nog wel eens nakoken. Bij een
bezoek van generaal Naguib enkele jaren geleden, zetten de volgelingen van de
Mahdi, die in tegenstelling tot de concurrerende Khatmia-secte niet veel van
Egypte moeten hebben, hun protest-demonstratie kracht bij door een aantal
Khatmias voor de ogen van de in het Grand Hotel van angst bibberende buiten
landse gasten de schedel in te slaan.
Op zulke aardigheden is de Soedanese
regering geenszins gesteld en zy heeft de
tien dagen durende verkiezingen, waarvan
maandag de uitslag zal worden bekendge
maakt) bijzonder nauwgezet voorbereid.
Het succes: de Soedanese kiezers gedroegen
zich als Zwitsers. Nog nimmer zag ik zulke
ordelijke verkiezingen en de meesten van
SfUM fi'i
de tientallen buitenlandse corresponden
ten, die hun potlood reeds scherpten om
de knock-outs te registreren, zijn alweer
naar woeliger oorden vertrokken. Zelfs
Nassers kennelijke poging om, met zijn
greep naar de Noordsoedanese gebieden de
verkiezingen te verstoren, heeft gefaald.
De daar rondtrekkende Bisjarin-nomaden,
vanwege hun krullige haardracht wel
„fuzzi-wuzzies" genoemd, stemden braaf
mee.
Om de kiezerskern van de mohamme
daanse Arabieren in de Nijlvallei, die nogal
donker zijn uitgevallen, groeperen zich
trouwens nog andere eigenaardige stem
busklanten. In het westen van de Soedan
wonen de stammen van Kordofan en Jebel
Nuba, een bijzonder bloot volkje, slechts
gekleed in enkele ringen door lip of neus
en wat in de wang gekerfde stamtekens.
Bij plechtige gelegenheden rollen zij zich
ter vervanging van rok of jaquet in witte
as, en medailles worden er in de hand
gedragen. Voor exportlustige textielfabri
kanten ligt nog een maagdelijk gebied bloot
in de zuidelijke provincies van Soedan,
zoals Equatoria en Boven-Nijl. Hier wonen
zuiver Afrikaanse negerstammen, die nog
niet zo lang geleden bij de verschijning
van een Arabier terstond het bos invlucht
ten uit angst voor slavenhalers.
De „Sudan Times", een van de Soedanese
bladen die in aandoenlijk-ernstige, maar
niet altijd even duidelijk Engels de ge
beurtenissen in kroniek brengen, schreef
Premier Abdoellah Bey Khalil, oud-
officier, duldt geen grapjes van Nasser.
lÉP;*
over de Toposa's: „Hun geliefkoosde drank
is bloed, dat zij door middel van een hol
buisje uit de nek van hun koeien pompen.
Zij zijn niet erg politiek ingesteld en
aarzelen geenszins een lid van een andere
stam de hals af te snijden". Dat is inder
daad geen democratisch gebruik. Eveneens
ongebruikelijke leden van het electoraat
zijn de Sjilloeks, die overigens een sterk
meditatieve inslag hebben. Zij staan uren
lang op één been aan de boorden van de
Nijl te peinzen over de zin van het leven.
Liefhebbers van schoonmoedersgrapjes
kunnen bij de naburige Dinka's terecht. De
Dinka's mogen hun schoonmoeder niet zien
en moeten zelfs een zware boete betalen,
wanneer zij haar ongekleed aanschouwen.
Aangezien alle Dinka's altijd ongekleed
door het leven gaan, is dat een aardige
bron van inkomsten voor de stam. De
krijgszuchtigste leden van het kiezerskorps
zijn de Nuer, die koemest als briljantine
gebruiken en de algemene afkeer der zui-
delingen jegens de mohammedaanse ge-
arabiseerde noorderlingen af en toe in
bloedige opstanden omzetten. Een deel van
deze stammen zijn christenen en zouden
bij ons in K.V.P., A.R., C.H.U. of Staat
kundig Gereformeerde Partij een rijker
keuze vinden dan in Soedan, waar zij het
bij de liberale partij of haar afsplitsing, de
federale partij, moeten zoeken. De laatste
heeft in haar verkiezingsvaan onder meer
vrijlating van muiters en zelfs regerings
steun aan families van muiters geschreven.
Zij wenst voorts de Engelse taal als „lingua
franca" en het beschouwen van Arabisch
als vreemde taal, uittreden van Soedan uit
de Arabische Liga, het gebruik van al het
Nijlwater, dat Soedan nodig heeft en het
toewijzen van de rest aan Egypte. Men
krijgt sterk de indruk dat de zuiderlingen,
die een federale status of zelfs onafhanke
lijkheid wensen, het op de heer Gamal
Abdel Nasser niet begrepen hebben.
Inmiddels houdt de Soedan zich druk
bezig met gissen naar de verkiezingsuitslag.
De „Morning News" geeft dagelijks bijzon
der kernachtige karakteristieken van de
politieke leiders in de trant van: „Moham
med X is een aardige man, maar een mi
nister van het jaar nul". Hoe iemand zich
bij een temperatuur van 115 graden in de
schaduw zo druk kan maken over politiek,
is een raadsel, maar ieder gesprek draait
uit op de vraag: „Wie zal het winnen?"
De strijd gaat in hoofdzaak tussen de
thans regerende Oemma-partij van pre
mier Abdoellah Bey Khalil, pro-westers en
anti-Egyptisch, en de Unionisten van oud
premier Ismail El Azjari, positief-neutra-
ler en pro-Arabisch. Azjari is voorstander
geweest van een unie met Egypte, maar
beseft zeer wel dat hij niet tegen de wil
van de meerderheid van zijn volk kan
doordrukken. Hij zegt echter wel militaire,
economische en politieke akkoorden met
Nasser te wensen. „Een beestachtige man",
zei een Soedanees schertsend tegen mij,
„hij neemt vrijwillig de rol op zich van
een kikvors tegenover een slang, ziet er
uit als een gorilla en is zo glad als een
paling". Aan deze beschrijving heb ik na
een ontmoeting met de overigens bijzonder
populaire Azjari weinig toe te voegen.
Meer en meer wint de overtuiging veld
dat Azjari's Unionisten een overwinning
zullen behalen.
Verbazingwekkend genoeg lijken Nassers
te" -
Aangezien 96 percent van alle Soeda
nezen analfabeet is, brengen de kiezers
hun stem niet op de namen, maar op
de symbolen der kandidaten uit. Hier
zijn er een paar voor de Senaat, die
vijftig leden telt, van wie er twintig
benoemd worden.
- i
o" v
ADVERTENTIE
Deze mooie gordijnstoffen geven uw interieur
een sfeer van zon en fleurigheid.
Vraag uw woninginrichter
naar ARISTO GORDIJNSTOFFEN
met garantiebewijs voor kleurechtheid..
Op 13 en 14 maart brengt het „Colle
gium Musicum," het studentenorkest van
de Johannes Butenberg Universiteit in
Mainz in Duitsland, een bezoek aan ons
land. Op 13 maart geeft het orkest onder
leiding van prof. dr. Ernst Laaff een uit
voering in het Concertgebouw te Amster
dam. Daags daarna volgt een concert in
het Hubertushuis in Kerkrade. Op zater
dag 15 maart concerteert het studenten
orkest in het Paleis voor Schone Kunsten
in Brussel. Het voert werken uit van Han
del, Van Füssen, Bartok en Haydn. Het
„Collegium Musicum" is samengesteld
uit studenten en professoren van alle fa
culteiten van de universiteit in Mainz. Het
orkest bestaat reeds twaalf jaar en heeft
uitvoeringen gegeven in Frankrijk, Enge
land, Zwitserland, Luxemburg en Neder
land.
GöTTINGEN (AFP) Professor Wer
ner Heisenberg heeft een verklaring af
gelegd om een einde te maken aan „de
overdreven berichten" over zijn nieuwe
formule. Hij zegt, dat de uiteenzetting
die hij onlangs heeft gegeven betrekking
had op een hypothese van de theorie der
elementaire deeltjes, waarvan de juist
heid nog moet worden aangetoond door
een onderzoek in de komende jaren.
De stelling is door professor Wolfgang
Pauli uit Zürich en professor Heisenberg
geformuleerd en zal door de twee geleer
den in een wetenschappelijk tijdschrift ge
publiceerd worden. Zij is voortgekomen
uit voorbereidende werkzaamheden, die
enkele jaren aan het instituut Max Planck
te Göttingen, in samenwerking met ver
scheidene Duitse en buitenlandse geleer
den, zijn verricht, aldus prof. Heisenberg.
Oppoitieleider Ismail El Azhjari, wiens
Unionistische partij eens Egyptes
steekpenningen accepteerde en daarna
de Egyptisch-Soedanese unie weiger
de. Is hij pro-Egyptisch of wil hij Nas
ser op een afstand houden door samen
werking te veinzen? De nabije toe
komst zal het leren.
jongste manoeuvres in het grensgeschil
weinig of geen invloed op de aanhang der
Unionisten gehad te hebben. In feite liggen
de persoonlijke loyaliteiten in Soedan zo
vast, dat ze niet door feitelijke gebeurte
nissen aan het wankelen worden gebracht.
Mijn taxichauffeur, wie ik vroeg waaróm
hij op Azhjari stemde, zei: „Ik houd van
hem". En een intellectueel getuigde:
„Azhjari zegt dat hij pro-Egyptisch is,
maar dat doet hij omdat hij de Egyptena-
ren zo beter om de tuin kan leiden". Een
rotsvaste overtuiging op enigszins wankele
basis. Een troost is, dat Azhjari's meerder
heid vermoedelijk niet zo groot zal zijn als
hij wel meent. In dat geval is het zeer wel
mogelijk dat de doodsvijanden van weleer,
Oemma en Unionisten, een coalitie zullen
aangaan. Oemma's huidige coalitiegenoot,
de Democratische Volkspartij (Khatmia-
sekte), is namelijk nog veel pro-Egyptischer
en bovendien aan de verliezende hand. Als
de geheime onderhandelingen tussen Oem
ma en Unionisten slagen, dan zijn premier
Khalil's plannen voor een steeds pro-weste
lijker koers weliswaar van de kaart, maar
de kansen op een nauwer aaneensluiting
tussen Egypte en Soedan eveneens.
Vier kleine vliegtuigen van de Koninklij
ke Luchtmacht van de vliegbasis Ypen-
burg hebben gistermiddag tijdens een he
vige sneeuwjacht een zo genoemde voor-
zorgslandihg gemaakt in polders tussen
Den Haag en Zoetermeer.
Bij deze vliegtuigen was ook een Hiller-
helicopter, die op weg was van Harderwijk
naar Ypenburg. De piloot, die door de he
vige sneeuwjacht niets meer kon zien, zet
te zijn helicopter op een weiland langs de
rijksweg Den Haag-Utrecht neer. Toen het
weer na enige tijd opklaarde, steeg de pi
loot weer op, maar omdat de benzine bijna
op was, moest hij drie kilometer verder op
nieuw een landing maken. Een paar hon
derd meter verder was een Pipercub neer
gestreken. In de polder nabij Nootdorp en
Leidschendam waren nog twee lichte
vliegtuigen van de Koninklijke Lucht
macht, eveneens op weg naar Ypenburg
geland.
Pablo Picasso heeft een ere-doctoraat,
aanvaard dat hem- zal worden verleend
door de universiteit van Oxford. Picasso,
die zevenenzeventig jaar is, was het laatst
in 1950 in Engeland, toen hij een commu
nistisch getinte vredesconferentie in Shef
field bijwoonde.
Economie
Zojuist is een man mij 67,50 komen
brengen. Hij was mij dit bedrag al sinds
augustus vorig jaar schuldig. Maar wat
doet dat terzake? Het heerlijkst van geld
uitlenen is het terugkrijgen ervan als je
juist alle hoop daarop had laten varen, of
de gehele procedure van het uitlenen ver
geten was. Het dan ontvangen bedrag valt
in zo'n geval namelijk te beschouwen als
zuiver, hoewel niet verdiend, inkomen.
Deze gedachte schenkt mij telkens weer
een diepe vreugde. Ik weet, dat dit niet
de manier is waarop banken en soort
gelijke instellingen te werk gaan, maar
die hebben dan ook nooit dat gevoel van
pure, dankbare vreugde.
Al eerder heb ik op deze plaats mijn
sympathie betuigd met de man, die eens
de legendarische woorden moet hebben
gesproken: „Ik houd van werken. Ik kan
er uren naar kijken". Van dit standpunt
uit gezien, is het ontvangen van 67.50
zonder daar iets voar gedaan te hebben,
bijzonder bevredigend. Over salaris kan
ik niet opgewonden raken. Tenslotte heb
ik daar een maand lang voor gewerkt. Aan
het eind van die maand verwacht ik, ge
lijk de panter die alweer door de bran
dende hoepel is gesprongen, mijn lapje
vlees. Die panter verheugt zich ook niet
speciaal over deze gift. Ten slotte is hij
uitsluitend met de bedoeling, dat boutje
te verwerven, door de hoepel gesprongen.
Dat hij de ene dag met meer plezier springt
dan de andere is hierbij van ondergeschikt
belang.
Deze man keek niet vrolijk bij de over
dracht van zijn (wel degelijk verdiende)
geld. Ook dat is begrijpelijk. Waarschijn
lijk heeft hij indertijd mijn lening gezien
als zuivere inkomsten, zonder zich nu al
direct te gaan pijnigen met de gedachte
dat hij later een soortgelijk bedrag zou
moeten opbrengenHij kon nu, na zeven
maanden, de betaling niet langer uitstel
len en dus heeft hij maar, met een kille
uitdrukking op het gelaat, f 67.50 over de
balk gegooid. Ik stond glimlachend klaar
aan de andere kant van de balk.
Dit is, in grote lijnen, het economisch
beleid van mijn leven. Tot zover is er ook
niets op aan te merken. U kunt menen,
dat het een lichte vorm van zelfbedrog is,
maar dan kent u de waarde niet van de
onberedeneerde emotie. Er l s echter, ik
moet het toegeven, een nadeel aan mijn
systeem. Vanavond zullen mijn vrouw en
ik. waarschijnlijk in de stad gaan eten. We
drinken wat vóór en we drinken wat nd.
Want ik heb een extra'tje gehad. Dit moet
gevierd worden. Het teruggekregen bedrag
zal uiterlijk overmorgen, als ik er ook
nog wat boeken voor heb gekocht, op en
verdwenen zijn. Dat is vervelend.
Dit is ook de reden waarom ik, ondanks
alles, niet gaarne geld uitleen. Want we
moeten niet te veel wennen aan eten in
de stad.
E. Romayn
ADVERTENTIE
De puberteit, de periodieke dagen,, de groei,
de voeding van de zuigeling, de overgangs
jaren, stellen de vrouw bloot aan verzwak
king Om „nieuw bloed" te vormen en verse
krachten te herwinnen, is het dan nodig de
(jzerkuur te volgen.
Wanneer u zich lusteloos voelt, is het de
hoogste tijd bij elke maaltijd medicinaal
ijzer in te nemen, zoals de Pinkpillen dit
bevatten. Ze zijn zo opbeurend, dat 4 weken
volstaan om 500.000 tot 700.000 rode bloed
lichaampjes per mm3 bloed te herwinnen.
Het bloed is weer gezond en kan weer al
het nuttige halen uit de versterkende be
standdelen van het voedsel en uit de levens
krachtige zuurstof der lucht; en wel in die
mate, dat de vitaliteit van alle cellen van het
organisme wordt hersteld. Na de eerste week
krijgt men weer eetlust. Verzwakte vrouwen
of vrouwen, lijdende aan gebrek aan rode
bloedlichaampjes, worden weer sterk en dy
namisch. Met de gezondheid herwinnen zij
eveneens de levenslust en het bewustzijn van
de volle bloei harer schoonheid. Pinkpillen
bij apothekers en drogisten.
Bespaar f 1.35 door aankoop van de grote
doos voor een volledige kuur.
Aan de produktiebeperkingen in de ko
len- en staalindustrie moet volgens de
Deutsche Bundesbank geen overdreven
betekenis worden gehecht, daar dit op
zichzelf staande verschijnselen zijn, waar
belangrijke expansieve tendenties in an
dere sectoren van de economie tegen
over staan. De algehele ontwikkeling van
het economische leven in West-Duitsland
is volgens het maandbericht voor febru
ari van de Bundesbank betrekkelijk gun
stig. De produktie, de werkgelegenheid
en de omzetten van de industrie gaven in
februari de voor deze tijd van het jaar
gebruikelijke daling te zien en slechts voor
een deel werd deze ontwikkeling geaccen
tueerd door bepaalde conjuncturele af
zwakkingstendenties.
Het aantal werklozen, dat einde januari
1,43 miljoen bedroeg, was 44.000 lager dan
een jaar geleden en ook de seizoendaling
der industriële produktie bleef onder het
gemiddelde van de vorige jaren. De op
waartse tendentie op lange termijn is na
genoeg niet beïnvloed door de seizoenda
lingen, die tot dusverre waar te nemen
zijn.
Deze gang van zaken onderscheidt zich
duidelijk van die in een groot aantal an
dere industrielanden, waar de industriële
produktie de laatste maanden niet onaan
zienlijk is gedaald. Overigens doet de da
ling van de internationale conjunctuur
zich steeds sterker gevoelen in het econo
mische leven van West-Duitsland. Zo is de
uitvoer in januari in sterkere mate ge
daald dan gewoonlijk in deze maand het
geval is, namelijk met 660 miljoen DM tot
2.597 miljoen DM. De buitenlandse vraag
blijft nog steeds dalen. De remmende in
vloed, die hiervan uitgaat, wordt echter
tot dusverre grotendeels gecompenseerd
door een gunstiger ontwikkeling van de
binnenlandse vraag, vooral van de vraag
naar investeringsgoederen. De vraag naar
verbruiksgoederen in de kleinhandel is in
februari toegenomen, maar hier stond
tegenover, dat het volume der nieuwe or
ders voor de industrie van verbruiksgoe
deren vrij sterk daalde. Dit moet echter
worden toegeschreven aan het feit, dat de
handel zich in de winter 1956-57 in vele
gevallen buitengewoon sterk heeft gedekt,
wegens de Suezkanaalcrisis, waardoor hij
deze winter met grote goederenvoorraden
inging, zodat de bestellingen thans zo klein
mogelijk worden gehouden. De daling der
orders gaat echter niet gepaard met een
overeenkomstige ontwikkeling van de pro
duktie.
In het Nederlands verstaat men on
der een gladekker of gladakker een
slimmerik, e:n sluwe kerel. In het Ma
leis, waaraan het woord is ontleend,
betekent gladak of gladag voluit
djaran gladag lastpaard, vandaar
slecht, oud paard. Ook wordt het ge
bruikt voor de in de dessa rond
zwervende hond. Men heeft het woord
gladak een Nederlands achtervoegsel
gegeven en het ook op personen toe
gepast in de zin van: gemene vent.
Daarna is de betekenis van het Neder
landse glad, dat ook gebruikt wordt
voor: slim, meer op de voorgrond geko
men, zoals men ook spreekt van een
gladjanus, eigenlijk: slimme Jan.
