Volgend jaar in Utrecht
twee voorjaarsbeurzen
Groen Co
(Panda in het Wilde Westen
DE JAARBEURS IN CIJFERS
Zachte lucht weer verdreven
Wereldnieuws
2
JAARBEURSBESTUUR BESLUIT:
Splitsing in een technische- en een huishoudbeurs
met anderhalve maand tussenruimte
Wij introduceren:
'T SILVER STOEPKE
OEES-bijeenkomst over
Vrijhandelszone gesloten
DOE 'T ZELF!
BAKKER'BEHANG
Lening Gemeentebank
sterk overtekend
ti/w/m
Sterk gestegen winst bij
de „Interunie"
Geldovermaking uit
Indonesië
Kort economisch nieuws
uit binnen- en buitenland
Centrale Verwarming
Pow-R-Matic Oiebranders
Hogere winst bij de Ned.
Fondsen Maatschappij
Onzekerheid in V.S. over
anti-recessiemaatregelen
ideaal
wonen
TccU ló het zo
r
Lage
temperaturen
J
VRIJDAG 14 MAART 1958
De Koninklijke Nederlandsche jaar
beurs heeft besloten tot splitsing van de
voorjaarsbeurs over te gaan. De aan
staande voorjaarsbeurs zal de laatste zijn,
waar tegelijkertijd consumptieve artike
len en kapitaalgoederen worden geëxpo
seerd. Te beginnen met het volgend jaar
zal een afzonderlijke beurs worden gehou
den voor huishoudelijke goederen in het
begin van maart, en een aparte beurs voor
produktiemiddelen en technische uitrus
tingen, die half april opent.
Deze mededeling deed de voorzitter van
de jaarbeurs, dr. G. van der Wal donder
dagavond op de persconferentie ter inlei
ding van de zeventigste Utrechtse jaar
beurs die op 18 maart haar poorten voor
het publiek opent. Hij verklaarde dat het
plan tot splitsing, naar uit zorgvuldige pei
lingen gebleken is, zowel in industriële als
in handelskringen met instemming be
groet zal worden. Men is namelijk van
mening, dat de potentiële kopers voor bei
de groepen aanmerkelijk verschillen. Bo
vendien werden volgens het bedrijfsleven
de voorjaarsbeurzen, tot nu toe te vroeg in
het jaar gehouden voor wat de kapitaal
goederensector betreft en niet vroeg ge
noeg voor de huishoudelijke groep. Voor
de jaarbeurs zelf biedt deze splitsing de
mogelijkheid, dat zij door het vrijkomen
van ruimte bij de afzonderlijke manifes
taties in staat wordt gesteld, aan alle
aanvragen voor deelneming, waarvan ve
le in de laatste jaren wegens plaatsgebrek
moesten worden afgewezen, te voldoen.
Optimisme
Dr. Van der Wal deelde voorts mede,
dat, nu overeenstemming is bereikt tussen
het gemeentebestuur van Utrecht en de
jaarbeurs, de bouw van een nieuw secre
tariaatsgebouw spoedig kan aanvangen.
Het is op het Vrèdenburg geprojecteerd
en biedt in aansluiting op het hoofdge
bouw, enige expositieruimte. Het toekom
stige zwaartepunt voor een verdere uit
breiding van de expositiemogelijkhe
den zal op het Croeselaanterrein moeten
liggen. Hij acht het een levensbelang, dat
ook daar binnen afzienbare tijd de behoef
te aan expansie kan worden gerealiseerd.
Erkend dient te worden, aldus de jaar
beursvoorzitter, dat globale maatregelen,
zoals tengevolge van de bestedingsbeper
king zijn genomen, heel ongelijk en daar
door heel onbillijk de verschillende bran
ches van het bedrijfsleven treffen. Dit
geldt met name voor een aantal investe
ringssectoren, waar wel erg harde klap
pen zijn gevallen. Maar, zo zei dr. Van
der Wal, tegelijkertijd valt waar te nemen,
dat, ondanks de toenemende werkloos
heid, aan de consumptieve zijde een soli
de basis voor de'vraag aanwezig is, omdat
de wachtgeld- en werkloosheidswet hier
door de grote reserves, waaruit geput
kan worden, tenminste de financiële nood
beperkt, waarin men anders zou komen te
vervallen. Ook de toenemende spaarsaldi
wijzen volgens hem op een nuchtere blik
van het Nederlandse volk, dat, na de roes
van de hausse met zijn overspannen ar
beidsmarkt en versluiering van de loon
vorming, bereid is de nieuwe ontwikke
ling onder ogen te zien hetgeen ook tot
uiting komt doordat er in de bedrijven met
groter ijver wordt aangepakt. Duidelijk
waarneembaar is daarbij dat de koop
krachtige vraag veel prijsgevoeliger is
geworden. Prijsconcurrentie herleeft in
tal van sectoren, terwijl prijsbeheersing
zichzelf in deze fase heeft overleefd en
thans eerder een rem op de tendenz tot
ADVERTENTIE
het allerlaatste modesnufje voor
verloofden
de moderne verlovingsring in
nieuwe uitvoering.
Fraai bewerkt en sierlijk van vorm.
Past ze eens aan bij
De kleine zaak met de grootste keuze
Gr. Houtstr. 49 - Tel. 20049 - Haarlem
Tijdens de donderdag in het Chateau de
la Muette in Parijs gehouden slotbijeen
komst van het Intergouvernementele co
mité voor de Vrijhandelszone zijn de ver
tegenwoordigers der zeventien O.E.E.S.-
landen in principe overeengekomen bij de
verwezenlijking van een Vrijhandels-
gebied in sommige goed gedefinieerde ge
vallen onder bepaalde omstandigheden te
zullen afwijken van de unanimiteitsregel
zoals deze in de O.E.E.S. geldt. Waarin
deze afwijking precies zou bestaan werd
nog niet nader omschreven. De discussie
over deze kwestie zou in een later stadium
worden hervat, zo werd na afloop van de
conferentie medegedeeld.
Het Intergouvernementele Comité zal op
31 maart en 1 april opnieuw te Parijs bij
eenkomen, teneinde het plan-Carli te be
spreken en van gedachten te wisselen over
de landbouwproblemen. Naar een woord
voerder van het comité verklaarde, zullen
de Franse tegenvoorstellen op het Engelse
memorandum tijdens de volgende bijeen
komst nog niet ter sprake komen, daar
de zes landen in het kader van de Europe
se Economische Gemeenschap (E.E.G.)
dan hun studie daarvan nog niet voltooid
zullen hebben. Het vraagstuk van de ont
snappingsclausule werd slechts terloops
besproken. De Belgische minister van Bui
tenlandse Handel, Fayat, gaf in dit ver
band een overzicht van hetgeen hierover
wordt verklaard in het Verdrag van Rome
en in welk opzicht de ontsnappingsclausu
le van een Vrijhandelszone zich hiervan
zou kunnen onderscheiden.
prijsverlaging dan een stimulans daartoe
vormt.
De optimale bezetting, die de komende
voorjaarsbeurs kenmerkt, bewijst volgens
dr. Van der Wal dat het bedrijfsleven vol
vertrouwen gereed staat, het nieuwe sei
zoen in te gaan. Het bedrijfsleven, zo zei
hij, heeft een veer gelaten. De kip was in
de rui, maar met gladgestreken veren
komt zij eruit te voorschijn, vol energie
om weer aan de leg te gaan. Vooral nu
ze in de Benelux een grotere ren en in de
Euromarkt een nieuw buitenhok krijgt.
Zeker is, dat een deel van het moeilijke
pad van de internationale handel op den
duur geleidelijk zal worden geëffend, zo
als men dat ook in de Benelux heeft on
dervonden.
Dr. Van der Wal deed een beroep op de
Nederlandse industrie en handel om niet
geduldig af te wachten, maar gezamelijk
en in vol vertrouwen naar de gemeen
schappelijke markt toe te werken. De
jaarbeurs, zo zei hij, wil daartoe gaarne
de helpende hand bieden.
ADVERTENTIE
Onze enorme sortering geeft u de
zekerheid van slagen
Moderne behangselpapieren
in méér dan 500 soorten
Gen. Cronjéstr. 135, Haarlem, Tel. 55432
Plaktafel met borstels in bruikleen.
De N.V. Bank voor Nederlandsche Ge
meenten deelt mede dat op de emissie van
100 miljoen gulden 5 1/4 percent obligaties
1958, waarop donderdag de inschrijving
openstond, voor een zodanig totaal bedrag
is ingeschreven dat bij de toewijzing een
aanzienlijke reductie zal moeten worden
toegepast.
ADVERTENTIE
V/Hffifiih
JOVANDA NYLONS
^XXXXXXXXOOOOOOOOOCOOOOOOGOCOGGDOOCOOOCXDCOOOOOOOOOOOCOCC >OOC<XXXXXXXDOOOOOOO<XXXXX)OOCOCOCOOOOOCOOCOOOOCOOOOOOOCOOC
Aan de zeventigste Utrechtse jaar
beurs, die van 18 tot en met 27 maart
in Utrecht gehouden wordt, nemen 3000
exposanten uit 23 landen deel. Hun ge
zamenlijke stands nemen 63.000 vier
kante meter expositieruimte in beslag
(vorig jaar 44.000). Het aantal buiten
landse exposanten bedraagt 1475, dus
bijna vijftig percent vaji het totaal. Op
slechts enkele andere Europese jaar
beurzen neemt het geïmporteerde ar
tikel zo n ruime plaats in. De Neder
landse inzendingen (1525 firma's met
produkten uit dertig verschillende
branches) geeft een afspiegeling van de
steeds toenemende industrialisatie van
ons land.
Vergeleken bij 1939 is de totale be
zette expositieruimte meer dan verdrie
voudigd. Enquêtes, die na iedere beurs
sedert 1946 gehouden zijn, tonen aan
dat ongeveer zeventig percent der ex
posanten erin slaagt, tijdens iedere
beurs nieuwe relaties aan te knopen.
Exportbelangen hebben 66 percent der
exposanten en dit betreft niet alleen
de grote industrieën. Steeds meer mid
delgrote en kleine ondernemingen be
treden, zoals ter beurze blijkt, het ex
portpad. De jaarbeurs, met zijn vele
voorlichtingsfaciliteiten, kan hen daar
bij helpen en stimuleren. Van bijzon
dere betekenis is op de komende voor
jaarsbeurs de afdeling textiel, die thans,
met honderd exposerende fabrikanten,
de gehele parterre van het Vreden-
burgcomplex in totaal 4500 vier
kante meter in beslag neemt. Een
cabaretgroep, een poppentheater en
pantomimes zullen op deze textieljaar-
beurs op aantrekkelijke wijze nieuwe
stoffen en kleding lanceren. Op het
Croeselaanterrein heeft de groep huis
houdelijke verwarmings- en koopappa-
ratuur een collectief onderkomen ge
kregen in de nieuwe, tweeduizend vier
kante meter grote Merwedehal, die in
nauwelijks een maand tijds uit de grond
gestampt is. De kale, grauwe asfalt-
vlakten tussen de expositiehallen aan
het Croeselaanterrein worden, voor het
eerst in de geschiedenis van dit jaar
beurscomplex, opgevrolijkt door een be
planting met duizenden heesters, voor
jaarsbloemen en bomen, die door er
varen tuinarchitecten tot een harmo
nieus geheel verenigd zijn.
Nieuw is voorts de inrichting van
een „middenstandscentrum" in een res
taurant tegenover het Vredenburgcom-
plex, waar ondernemers in het middel
grote en het kleinbedrijf, alsook de
taillisten elkaar kunnen ontmoeten en
waar elke beursdag door deskundige
sprekers inleidingen gehouden worden
over problemen waarmee de midden
stander te maken heeft.
XX>O^^OOO^O^^X)^pOOOOOp^9: :>GCpDpOOOPQCC£pOQOOOOq9C>CpCOC>GOgC^^
Veel onderaandelen geplaatst
De n.v. Internationale Beleggings Unie
„Interunie" te 's-Gravenhage boekte blij
kens het verslag over 1957 in dat jaar aan
dividend en interest f 4.718.014 (v.j.
3.604.402), koerswinst effecten 1.027.106
1.597.478); anderzijds wordt toegevoegd
aan reserve koersverschillen 950.000
(1.500.000), algemene reserve 460.000
(700.000), die hierdoor stijgen tot respec
tievelijk 4.050.000 en 2.435.430. De on
kosten bedragen 117.627 (104.592), ven
nootschapsbelasting 16.000 (45.000), waar
na als saldo winst resteert 4.201.494 (v.j.
2.852.288), waaruit 15 pet. dividend in con
tanten wordt voorgesteld (v.j. 20 pet.,
waarvan 10 pet. in aandelen).
Het onverdeelde winstsaldo, met inbe
grip van 238.208 uit de agiorekening,
welk bedrag aandeelhouders ten goede
komt ter zake van in 1957 geplaatste
nieuwe aandelen, bedraagt dan 624.812.
De agio rekening bedraagt volgens de ba
lans einde 1957 16.799.039 (v.j. 11.908.526);
de stijging is het verkregen agio bij de ka
pitaalsuitbreiding.
Per 31 december 1957 bedroeg het ge
plaatste kapitaal 26.753.100.— tegen
21.824.700 per 31 december 1956. De toe
neming bedroeg dus nominaal 4.928.400,
waarvan nominaal 2.182.600.voor reke
ning komt van de uitkering ad 10 percent
in aandelen over 1956, zodat met zuivere
plaatsing gedurende het verslagjaar nomi
naal 2.745.800 gemoeid was, of ruim 12
percent van het kapitaal dat bij de aanvang
van dit jaar uitstond. Mede door de uitke
ring in aandelen nam het aantal uitstaande
coupures van 100 weer aanzienlijk toe.
Van deze onderaandelen waren er per het
einde van het boekjaar meer dan 35000 ge
plaatst. De waarde van het vermogen der
vennootschap per 31 december 1957 be
droeg ruim 64.5 miljoen, tegen ruim 66
miljoen een jaar tevoren. De waarde der
aandelen, inclusief registratie- en andere
kosten, beliep einde 1957 252 percent, tegen
287 percent bij de aanvang van het boek
jaar (na correctie wegens meergenoemde
uitkering in aandelen).
Het belang bij Algemene Kunstzijde Unie
werd gereduceerd, evenzo dat bij Philips,
terwijl het belang bij Unilever enigszins
werd vergroot. Begin 1958 werd van de
rechten tot inschrijving op de emissies van
de Koninklijke Nederlandsche Petroleum
Mij. en van de Dortse Petroleum Mij. vol
ledig gebruik gemaakt.
DJAKARTA (ANP) De correspondent
van het ANP vernam uit gezaghebbende
zakenkringen in Djakarta, jlat men ver
wacht dat de regering binnenkort weer
zal toestaan, dat buitenlanders, met inbe
grip van Nederlanders, die „onmisbaar
worden geacht voor de Indonesische eco
nomie", een deel van hun inkomsten naar
hun vaderland overmaken.
Indonesische bandenfabriek
In augustus aanstaande zal in Indonesië een
grote bandenfabriek in bedrijf worden gesteld.
De volledige uitrusting hiervan werd vervaardigd
in een machinefabriek in Tsjechoslowakije en de
assemblage zal geschieden door Tsjechische des
kundigen, die een jaar lang na de inbedrijfstel-
ling in de fabriek werkzaam zullen zijn. Op het
ogenblik worden Indonesiërs, die in de fabriek
leidende functies zullen bezetten, in Tsjechoslo
wakije opgeleid.
Oliebuisleiding
Naar uit bevoegde bron wordt vernomen zul
len de Turks-Perzische onderhandelingen over
de aanleg van een oliebuisleiding van Kum naar
Alexandrette te Teheran hervat worden. Deze
leiding, die 1700 km. lang wordt, zal 500 miljoen
dollar kosten. De aanleg zal gefinancierd worden
door een Amerikaanse groep, nadat de omvang
van de reserves van de olievelden van Kum de
finitief geraamd zal zijn.
De Engelse handel
Het. Engelse invoeroverschot bedroeg in februa
ri slechts 11 miljoen pond sterling, zo is door het
Engelse ministerie van Economische Zaken be
kend gemaakt. Behalve in oktober 1954, toen er
in Engeland een algemene havenstaking was, en
in juni 1946 is het Engelse invoeroverschot in
alle maanden na de Tweede Wereldoorlog hoger
geweest dan dit cijfer.
De „Lufthansa''
De directeur-generaal van de Duitse „Lufthan
sa"' heeft zijn rondreis beëindigd door Noord- en
Zuid-Amerika. Voor zijn terugreis naar Duits
land deelde hij mede, dat hij het oog gericht
houdt op een eventuele uitbreiding van de dien
sten der Lufthansa met een lijn op het Caraïbi-
sche gebied.
ADVERTENTIE
BLOEMENDAAL
TELEFOON 54855
Een depressie, die gisteren in omvang
afnemend juist over ons land trok, heeft
zich in de richting van zuidoost-Europa
verwijderd. De zachtere lucht, die in de
zuidelijke provincies doordrong, moest
daarbij weer terrein prijsgeven en plaats
maken voor koude continentale lucht, die
met noordoostelijke wind uit Scandinavië
wordt aangevoerd. In de nacht van don
derdag op vrijdag kwam hierdoor een groot
deel van ons land lichte vorst voor. De
neerslagzone, die gisteren sneeuwval en
enige regen veroorzaakte, verliet in zuide
lijke richting ons land, waarna een gebied
met opklaringen zich over onze omgeving
uitbreidde. T n westen van Ierland koerst
een diepe depressie naar het noordoosten.
Aan de zuidflank voeren zuidwestelijke
winden zeer zachte lucht in de richting
van het Kanaal.
De voorste begrenzing van deze lucht,
die zich over midden-Frankrijk en het
Kanaal uitstrekt, zal daarbij slechts lang
zaam in onze richting opdringen. De
komende nacht zal op vele plaatsen weer
lichte tot matige vorst voorkomen. Mor
gen neemt de bewolking in de hogere
niveaus iets toe, maar de neerslagkansen
blijven gering. De wind blijft in de Oost
hoek.
WEERRAPPORTEN
Zaterdag 15 maart
Zon op 6.56 uur, onder 18.43 uur.
Maan op 4.25 uur, onder 13.57 uur.
Maanstanden
20 maart 10.50 uur nieuwe maan.
28 maart 12.18 uur eerste kwartier.
Hoog en iaag water in IJmuiden
Zaterdag 15 maart
Hoog water 0.03 en 12.45 uur.
Laag water 7.40 en 20.33 uur.
Temperaturen
buiten-
M
«f.
en binnenland: heden
i.g
morgen 7 uur.
Neersiag:
c£ f
a i
laatste 24 uur.
S u 1
U
SS
Helsinki
zwaar bew
o -4
2
Stockholm
sneeuw
n -4
1
Oslo
half bew.
n -12
0
Kopenhagen
half bew.
n -6
0
Aberdeen
mist
windst.-16
17
Londen
zwaar bew.
ono 2
0
Amsterdam
onbewolkt
no -1
3
Brussel
geheel bew. nnw 1
3
Luxemburg
zwaar bew.
wnw -0
18
Parijs
geheel bew
wnw 2
3
Bordeaux
regen
zzw 10
0,1
Grenoble
regen
windst. 3
4
Nice
licht bew.
nnw 5
0
Berlijn
geheel bew
nnw -4
0,1
Frankfort
geheel bew.
ono 0
4
München
sneeuw
wzw 0
11
Zürich
zwaar bew.
windst. -0
20
Genève
regen
zzw 6
39
Locarno
geheel bew.
o 2
1
Wenen
sneeuw
nnw -3
2
Innsbruck
zwaar bew.
windst. -6
25
Rome
zwaar bew.
z 9
0
Ajaccio
zwaar bew.
ono 6
0,1
Madrid
geheel bew.
wzw, 10
0,1
Algiers
onbewolkt
zw 7
0
Den Helder
onbewolkt
0 -1
4
Ypenburg
onbewolkt
no -2
2
Vlissingen
zwaar bew.
no 0
0,6
Eelde
onbewolkt
windst. -4
0,1
Twente
onbewolkt
no -6
4
De Bilt
onbewolkt
no -4
2
Eindhoven
zwaar bew.
no -2
5
Vlv. Z.-Limb. geheel bew.
n -1
6
Overeenkomstig de verwachtingen zijn
de dividendinkomsten over het boekjaar,
1957 van de Nederlandsche Fondsen Maat
schappij n.v. te Amsterdam hoger dan die
over 1956. De inkomsten hebben bedragen
133.999 (v.j. 121.660). De onkosten daal
den tot 12.282 13.409). Het saldo winst
beliep 123.296 108.189). Voorgesteld
wordt een dividend van 6 pet. (onv.).
De intrinsieke waarde van de aandelen
bedroeg op 31 december 1957 124 pet. (in
clusief dividend) tegen vorig jaar 151%
pet. In verband met de heersende onzeke
re financieel-economische vooruitzichten
heeft de directie gemeend juist te hande
len door voor verkoop van fondsen een be
trekkelijk groot creditsaldo te creëren. De
debiteurenrekening steeg tot 45.870
1.940).
In een spoedconferentie op het Witte
Huis hebben leiders van de Amerikaanse
vakbeweging er bij president Eisenhower
op aangedrongen onmiddellijk maatrege
len te nemen om de toenemende werkloos
heid te bestrijden. Naar hun zeggen wijst
alles erop, dat er deze maand geen econo
mische opleving is te verwachten, maar
dat integendeel de economische teruggang
nog ernstiger zal worden. Aangedrongen
werd op een onmiddellijke belastingver
laging, onmiddellijke verbetering van de
werkloosheidsuitkeringen, grotere uitga
ven voor de defensie, onmiddellijke uit
voering van een uitgebreid programma
van openbare werken, verbetering van de
sociale voorzieningen en verhoging van
het minimumloon.
De president en de minister van Finan
ciën, Robert Anderson, hebben zich tot
dusverre niet bereid getoond een belas
tingverlaging voor te stellen om de beste
dingen te doen stijgen.
President Eisenhower heeft de directeur
van de begroting, Percival Brundage, op
zijn verzoek ontslag verleend en de plaats
vervangende directeur, Maurice A. Stans
tot directeur benoemd. De ontslagaanvra
ge van Brundage kwam voor Washington
als een verrassing. De woordvoerder van
het Witte Huis, James Hagerty, ontkende
dat een verschil van mening over het te
voeren beleid de reden van de ontslag
aanvrage zou zijn en er zijn ook verder
geen officiële uitlatingen, die wijzen op
een geschil tussen ledeh van de regering
over de maatregelen, die moeten worden
genomen om de recessie te bestrijden
Waarnemers achten het echter mogelijk
dat Brundage die, zoals hij dikwijls te
kennen heeft gegeven, prijs stelt op een
sluitende begroting, zich niet kan vereni
gen met de plannen der regering om een
politiek van deficitfinanciering te gaan
voeren.
De minister van Defensie, Meil McElroy,
heeft president Eisenhower doen weten,
dat de uitgaven voor militaire bouwwer
ken en materieel in de eerste helft van
1958 ongeveer 10 miljard dollar zullen be
dragen tegen iets meer dan 6 miljard dol
lar in de tweede helft van het afgelopen
jqar. Naar van de zijde van het Witte
Huis werd opgemerkt, bèschouwt de re
gering deze grotere bestedingen als"1 een
van de middelen om het economische le
ven te steunen.
(Voor de beurs zie pagina 11)
ADVERTENTIE
V izioill
14. De zeereis was ten einde. In gezel
schap van notaris Goudblut stapte Panda
aan wal en wierp ongeruste blikken op de
landelijke bevolking, die nogal overdadig
met schietwapens was uitgerust. „Wacht
daarbinnen op me", sprak de notaris, Pan
da een klein café'tje aanwijzend, „dan zal
ik even informeren, hoe laat de postkoets
naar Buffalo vertrekt". „Waarom moeten
we naar Buffalo?" vroeg Panda. „Omdat
aldaar de goudveldeneh ik be
doel de landerijen liggen, die wijlen uw
oom Zacharias u heeft nagelaten", ant
woordde de notaris. „Wacht dus een wijle,
ik benzo terug". Dus ging Panda het ca
fé'tje binnen, bestelde een glas limonade
en wachtteMaar de notaris kwam
niet terug. „Waar zou hij toch blijven?"
dacht Panda, een nieuw glas bestellend.
Dit laatste trok de aandacht van een on
gunstig uitziende cowboy. „Dat zit maar
limonade te drinken, alsof er hier niets
beters te krijgen is", mompelde deze, een
loerende blik op Panda werpend, „alleen
een groentje kan zoveel van dat vreselijke
vocht verzwelgen. Hm een groentje
daar valt misschien zaken mee te doen
Hij kwam naderbij en drukte de ver
schrikte Panda opeens een revolver tegen
de neus. „Zeg es, groentje", sprak hij
knauwend, „weet je niet, dat je hier altijd
een revolver nodig hebt? Je moet maar
gauw deze kopen, het is een mooi wapen,
dat goed kan schieten. Als je het niet ge
looft, zal ik wel even de trekker over
halen".
een
interessante
tentoonstelling
van moderne
interieurs
Het gehele jaar door
blijvend attraktief.
Elke maand weer nieuwe
modellen van binnen- en
buitenlandse ontwerpers
Handschoenen. Volgens het blad van de
Russische jeugdorganisatie „Komso-
molskaja Pravda" zijn 4300 van de
100.000 studenten in Leningrad van hun
inrichtingen verwijderd, omdat zij niet
voldeden aan de academische eisen.
Als voorbeeld werd een leerlinge van
een landbouwschool genoemd, die hand
schoenen aantrok om koeien te melken.
Pech. Koningin-moeder Elizabeth van
Groot-Brittannië heeft het laatste deel
van haar reis van Australië naar En
geland in een Britannia van de B.O.A.C.
gemaakt. De super-constellation van de
Australische luchtvaartmaatschappij
Qantas, waarmee zij reisde, had op
Malta voor de derde maal gedurende de
reis pech gekregen.
Kinderneurose. Neurose is volgens de
Göttingse kinderarts professor dr. G.
Joppich een kwaal die onder kinderen
steeds veelvuldiger voorkomt. De oor
zaak van de kinderneurose is naar zijn
mening onvoldoende lichamelijke in
spanning en mogelijkheid voor ontspan
ning, alsook te sterke prikkeling der ze
nuwen.
Overleden. Een tweede van de zeven Bel
gische hartpatiënten die naar Boston
waren gekomen om geopereerd te wor
den, is overleden. Het tweede slachtof
fer is een vijfjarig Brussels meisje, dat
kort na een zware operatie overleden
is.
Melding. De Westduitse strijdkrachten
hebben thans 73 generaals 59 in het
leger en 14 in de luchtmacht en 12
admiraals, wordt in Bonn gemeld.
Bosbranden. Tienduizenden hectaren aan
geplant bos en oerwoud zijn in Venezue
la vernield door branden, die vermoe
delijk zijn gesticht door misdadi
gers. Alleenstaande huizen en een groot
deel van de te velde staande oogst zijn
verwoest. In de provincie Anzoategui
kon men een reusachtige brand stuiten,
toen hij beijna een munitie-opslagplaats
en opslagplaatsen van een petroleum-
onderneming had bereikt. De uitbrei
ding van de branden wordt begunstigd
door een langdurige droogte.
Vertrokken. De eerste ooievaars van dit
jaargetij, die twee weken geleden, in
de zachte periode van februari, bij de
Noordfranse stad Metz aankwamen,
zijn weer naar zuidelijker oorden ver
trokken.
Oefening. In Parijs is gisteren op grote
schaal brand gesticht.door de brand
weer, die vijfendertig krotwoningen in
de wijk Menilmontant, die plaats moe
ten maken voor nieuwe huizen, heeft
opgeruimd. Bij wijze van oefening. De
woningen waren „ingericht" met oud
meubilair en „gezuiverd" van daklozen.
Afscheiding. Vier Polen van Duitse origi
ne zijn in Katowice (Zuid-Polen) we
gens lidmaatschap van een partij, die
afscheiding van Silezië van Polen voor
stond, tot gevangenisstraf van twee tot
zeven jaar veroordeeld. Zij zouden in
het thans Poolse plaatsje Zabre strooi
biljetten hebben uitgedeeld en leuzen
op muren hebben gekalkt. Een der ver
oordeelden zou een stencilmachine uit
eeiv; staatsbedriAf. hebben gestolen.
Begrotelijk. President Eisenhower heeft
het verzoek om ontslag van de direc
teur van de begrotingsdienst, P. F.
Brundage, ingewilligd en de vice-direc-
teur M. H. Stans tot opvolger van Brun
dage benoemd.
Verboden. De Spaanse regering heeft een
heden van de Guardia Civil naar Astu-
rië gezonden, waar vorige week 5.000
mijnwerkers het werk hebben neerge
legd. Stakingen zijn in Spanje bij de
wet verboden. De vier mijnen waar
wordt gestaakt zijn door de militaire
autoriteiten gesloten. In acht andere
mijnen voeren de arbeiders een lang-
zaam-aan-actie. Het leger zou overwe
gen ook deze mijnen te sluiten. De sta
kers eisen loonsverhoging.
Schuldig. Een jury te Lumberton in de
Amerikaanse staat Noord-Carolina
heeft de „grote draak" van de Ku Klux
Klan, de predikant Cole schuldig be
vonden aan het aanzetten tot ongere
geldheden. Cole belegde op 18 januari
een Klan-bijeenkomst op het gebied
der Lumbee-Indianen, die hem verjoe
gen. Hij kan ten hoogste tot twee jaar
gevangenisstraf worden veroordeeld.
De jury bestond geheel uit blanken.
„Levenslang". Nathan Leopold, die in
1924 wegens moord op Bobby Frank tot
levenslange gevangenisstraf werd ver
oordeeld, is op vrije vopten gesteld.
Hij gaat als verpleger in Puerto Rico
werken. Het proces tegen Leopold en
Richard Loeb, de mededader van de
„perfecte misdaad" wekte grote be
langstelling. Leopold, die thans 53 jaar
oud is heeft 33'/2 jaar gevangen geze
ten. Loeb kwam bij een vechtpartij in
de gevangenis om het leven.
VOOR het verkrijgen van lage tempe
raturen worden vier beginselen toege
past, waarvan een tweetal al sinds men
senheugenis bekend zijn, ook al begreep
men niet, waarop zij eigenlijk steunden.
De toepassing was echter vrij algemeen,
omdat werd uitgegaan van het beginsel
„eerst handelen en daarna komt pas de
theorie". In het verleden en ook in uw
leven heeft dit veel effect gesorteerd,
zodat we niemand een ver
wijt behoeven te maken dal
hij niet eerst een natuurkun-
deboekje heeft geraadpleegd.
Het eerste beginsel, volgens
hetwelk lage temperaturen
kunnen worden verkregen,
berust op het Joule-Thomson
effect. Dit klinkt voor de
genen die geen middelbare schooloplei
ding hebben gevolgd buitengewoon zwaar
wichtig, hoewel zij er hur. hele leven mee
hebben gewerkt. Als u op een koude dag
de handen wilt warmen, ademt u bijvoor
beeld warme lucht uit uw mond, waarna
u een warme luchtstroom op de handen
voelt. Is de soep echter te heet, dan wor
den de lippen gespitst tot een nauwe ope
ning en de luchtstroom die dan uw mond
verlaat, voelt duidelijk koel aan. Deze
koelte ontstaat door het Joule-Thomson
effect, dat ons vertelt, dat door het plotse
ling uitzetten van een gas de temperatuur
daalt. Dat is inderdaad het geval bij bla
zen, wanneer de lucht in de mond onder
druk staat en door een nauwe opening in
de gewone atmosfeer komt. Door de plot
selinge uitzetting die dan plaats vindt,
daalt de temperatuur van de luchtstroom.
Vandaar dat de mensen door alle tijden
heen in hete soep hebben geblazen, on
danks het feit dat zowel Joule als Thom
son met de verklaring van dit verschijn
sel nog in geen velden of wegen te be
kennen waren. Maar niet alleen voor het
afkoelen van elke hete hap die we naar
de mond brengen is toepassing van het
Joule-Thomson effect uiterst nuttig, maar
ook voor het verkrijgen van zéér lage
temperaturen is deze methode
zeer waardevol. Met een vol
gens dit beginsel werkende
apparatuur wist Carl von
Linde omstreeks 1895 lucht
vloeibaar te maken en met
behulp van deze vloeibare
lucht en de daaraan aange
paste apparaten kon Dewar
in 1899 waterstof vloeibaar maken.
Met behulp van deze vloeibare waterstof
gelukte het tenslotte aan prof. H. Kamer-
lingh Onnes, de stichter van het koude
laboratorium te Leiden, het nog niet vloei
baar gemaakte gas helium in vloeibare
vorm te verkrijgen. Dat iaas in 1908, dus
precies een halve eeuw geleden.
We zullen over de lage temperaturen,
die hierbij optreden echter nog niet spre
ken, omdat we eerst nog een paar andere
methoden, die voor het verkrijgen van
lage temperaturen aangewend kunnen
worden, moeten bespreken. Was de prak
tijk van het Joule-Thomson effect u al
bekend, hetzelfde kan worden gezegd van
het verdampingsprincipe.
Daarover een volgende keer.
H. Pétillon
(Nadruk verboden).
