Nederland bereidde koninklijke
gasten een uitbundig welkom
HET WEER
Haarlems Dagblad
Aè'MORRlS heforei/oifóu///
Jubelende massa's in IJmuiden
triomftocht door Amsterdam
De strijd op Sumatra
De Staten en wij
BRITSE STAATSBEZOEK BEGONNEN
Opnieuw zachter
Mr. J. Schreuder directeur
Nederlandsche Bank
Straaljager verongelukt
die aan luchtparade
zou deelnemen
Vlieger om het leven
gekomen
Luchtvaartbespreking met
Australië mislukt
Prins Bernhard wel bij
lunch en galadiner
Britse onderscheiding voor
Velsens burgemeester
Het woord is aan
72e JAARGANG No 218
Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden. Telefoon
Adrn. 5437, chef bezorging na 5 uur 7519.
Tel. Redactie 5389. Haarlem: Grote Hout
straat 93 alle afd. Tel. 15295*. Advertentie
tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
DINSDAG 25 MAART 1958
IJmuider Courant
EDITIE VOOR VELSEN-IJMUIDEN EN BEVERWIJK EN OMGEVING. VAN
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
303e JAARGANG No 66
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.,
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Verschijnt
dagelijks, behalve op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct. p. kwartaal 7.65,
franco p. post 8.15. Losse nrs. 12 ct. Giro
rekening 273107 ten name v. Haarl. Dagblad.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
Het uitbundige welkom, dat Koningin Elizabeth II van
Engeland en Prins Philip van Edinburgh op de eerste dag
van hun staatsbezoek aan ons land ten deel is gevallen, moet
de hoge Engelse gasten een indruk hebben gegeven van de
grote plaats, die zij bij het Nederlandse volk
innemen.
Meer dan het imponerend vlagvertoon van de Koninklijke
Marine bij het binnenvaren van net statige koninklijke jacht
„Britannia" in de Nederlandse territoriale wateren, de dave
rende saluutschoten en het eerbetoon onzer koninklijke lucht
macht, zal het gejuich der duizenden langs de intochtsroute
in Amsterdam, het Britse koninklijke paar ervan overtuigd
hebben, hoe bijzonder dit bezoek door het Nederlandse volk
wordt geapprecieerd. Hun komst naar ons land heeft niet al
leen ten doel de reeds bestaande hechte banden tussen de
Engelse en Nederlandse koningshuizen te verstevigen, doch
ook om uiting te geven aan de oprechte vriendschap en het
respect die de volken van beide naties voor elkaar koesteren.
Óm de vreugde over het bestaan van die wederzijdse
genegenheid te accentueren, wapperden vandaag de vlaggen
van de twee landen op tal van plaatsen in de hoofdstad en
zijn duizenden samengestroomd om op hun eigen manier de
hoge bezoekers te huldigen en te bejubelen. Welkome gasten
bereidt men een enthousiast onthaal. Welnu, in Amsterdam
heeft het aan enthousiasme niet ontbroken.
DE VELE DUIZENDEN, die in de kille ochtendvroegte naar IJmuidens midden-
sluis waren gekomen, om het koninklijk jacht „Britannia" met zijn hoge Britse
gasten te verwelkomen, zijn plotseling naar één punt van de zuidelijke kolkoever
samengedromd, toen Koningin Elizabeth en Prins Philip zich enige minuten op het
achterste promenadedek van het vorstelijke jacht lielen zien de Koningin in een
jeugdige, losse lichtbeige voorjaarsmantel, de Prins in admiraalsuniform. Een lange
juichkreet golfde door de toelopende menigte en een vriendelijke groet van het
Engelse koningspaar werd haar beloning. Een klein half uur later hebben zij, die
toevallig met de Velser ponten overgingen, nogmaals een glimp opgevangen van
de eerste regerende Britse vorsten, die sinds Karei II in 1647 een staatsiebezoek
aan Nederland brachten. Deze ongedwongen groet aan een gastvrij land volgde op
een streng protocol bij de binnenkomst der territoriale wateren. Uit de grijze nevel,
die vanmorgen vroeg de Nederlandse kustwateren bedekte, kwam voor de opvaren
den van de kruiser „De Zeven Provinciën" en de onderzeebootjagers „Utrecht" en
„Overijsel" vanmorgen om zes uur het koninklijke jacht „Britannia" te voorschijn
op ongeveer tien mijl ten westen van Scheveningen.
Achter de „Britannia" voeren de Britse
escorte fregatten „Grenville", „Paladin"
en „Pellew". Alle schepen voerden vlaggen
van top, met uitzondering van de „Britan
nia", die van de voortop af de koninklijke
standaard had waaien.
Even na zes uur, terwijl tussen de sche
pen met de lampen seinen werden gewis
seld, nam het escorte een formatie in, die
aan bakboordskant van de „Britannia" de
drie Britse schepen en aan stuurboords
zijde de Nederlandse kruiser en onderzee
bootjagers liet opstomen naar IJmuiden.
Met een vaart van twaalf mijl werd koers
gezet naar de verkenningston van IJmui
den.
Saluut
Op het semafoorduin en aan de randen
van de kanalen naar de sluizen hadden
zich inmiddels duizenden belangstellenden
verzameld. Het was even voor half acht,
toen het eerste van de eenentwintig scho
ten als een saluut aan de Koningin van
Engeland werd afgevuurd. De driemij ls-
zone werd binnengevaren, nadat de En
gelse oorlogsvlag in de voormast van „De
Zeven Provinciën" was gehesen. Tijdens
ADVERTENTIE
BARTEUORISSTR™HAARLEM TEL.'13439
FERD. BOLSTR. 48 A' DAM TEL. 717162
DAMESPANTALONS IN KLEUREN
Verwachting tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met
plaatselijk enige regen. Overwe
gend matige wind, ruimend van
zuidoost naar zuid tot zuidwest,
opnieuw zachter.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN PAGINA'S.
het saluut werd door de bemanningen van
de Britse en Nederlandse schepen front
gemaakt naar het koninklijke jacht. Ieder
een stond aan dek in de houding en de
gewapende wacht aan boord van de zes
schepen presenteerde het geweer. Na het
lossen van de eenentwintig schoten werd
de oorlogsvlag weer neergehaald en ver
liet „De Zeven Provinciën" het konvooi
om op te stomen naar IJmuiden.
In de sluis
Het was klokslag acht uur, toen de „Bri
tannia" tussen de hoofden van de IJmui-
dense pieren doorvoer. Als een schim gleed
het schip in het nevelige weer binnen.
Twee politiescheepjes en de sleepboten
„Winston Churchill" en „Elisabeth Goed
koop" volgden het jacht op enige afstand
naar de middensluis.
Achter de „Britannia" liep het fregat
„Grenville" binnen, dat een saluut van
eenentwintig schoten aan de Nederlandse
natie afgaf. Een lichte regenbui ontlaadde
zich boven IJmuiden, toen ook de kust-
batterij van IJmuiden in actie kwam en
eveneens eenentwintig schoten afgaf.
Bloemen en vlaggen
Vanmorgen om vijf uur was de Plant
soenendienst van Velsen al bezig met het
aanleggen van „bollenveldjes" op de sluis-
kaden: gele narcissen, die een vrolijke
noot vormden in het grauw van de och
tend en daarboven om en om de Engelse
en Nederlandse vlaggen langs de hele kolk.
Toen de „Britannia" eenmaal lag afge
meerd niet geheel volgens de afge
sproken regel, want het schip schoof niet
ver genoeg door en ijverige Jannen moes
ten in allerijl de loopplank versjouwen,
opdat de liaison-officieren aan boord kon
den gaan knapte er nog gauw even een
voortros tot schrik van Britafinia-beman-
ning en omstanders, maar toen kon het
programma toch weer doorgaan.
Sir F. J. Cartright, de Britse marine
attaché ging als eerste aan boord en ter
wijl critiek en bewondering over het En
gelse koninklijke jacht langs de haven
kant opklonken, is 'het koningspaar aan
dek verschenen. De Koningin in een beige
mantel en een met maritieme afbeel
dingen doorweven hoofddoekje om het
haar, haar gemaal in het admiraalsuni
form. Met de admiraalsvlag uitwaaiend
van de voormast, de koninklijke standaard
van de middelste en de Union Jack van de
achterste mast heeft de „Britannia" zich
een klein half uur gekoesterd in duizen
den bewonderende blikken en een lang
zaam-doorbrekende zon, om te kwart voor
negen met een aanzienlijke vaart op de
Velserbrug af te stevenen en de ponten te
passeren, waar het koningspaar wederom
aan dek verscheen. Het marine-escorte
en vele politieboten waren inmiddels de
reis naar Amsterdam eveneens begonnen.
S t raai ja g er groet
Omzwermd door een aantal kleine mo
torbarkassen vol schrijvende, fotogra
ferende en filmende pers-, radio- en tele
visieverslaggevers, gleed de „Britannia",
haar witte bovenbouw blinkend in de
morgenzon, om iets voor tienen uit het
Noordzeekanaal het IJ binnen, waar het
verwelkomd werd door een veelstemmig
koor van scheepsfluiten, toeters en sirenes.
Langzaam stoomde het statige jacht op
naar de boeien voor de Shell-steiger waar
stipt om tien over tienen volgens alle re
gelen der zeemanskunst keurig werd af
gemeerd. Van de oevers en de vele steigers
af volgden honderden kijkers met gretige
belangstelling het afmeren en het daarop
volgende „paradeklaar" maken van schip
bootsmansfluitjes soms duidelijk te horen
bootmansfluitjes soms duidelijk te horen
was over het stille IJ, waar alle scheep
vaartverkeer reeds geruime tijd van te
voren was stilgelegd.
Inmiddels was Prinses Beatrix om vijf
over halfelf aan boord van een motorsloep
van de marine gegaan, die haar en enkele
leden van de hofhouding, die tijdens het
staatsbezoek de eredienst van het Britse
koninklijke paar vormen, in snelle vaart
over het IJ en langszij de „Britannia"
bracht. Kwiek stapte de Prinses daar over
op het plankier onderaan de staatsietrap
van het Britse jacht en even later maakte
zij met een stralende glimlach haar révé
rence voor Koningin Elizabeth en Prins
Philip, die haar allerhartelijkst begroetten.
Vervolgens stelde de Prinses de leden van
de Nederlandse eredienst aan de hoge
gasten voor. Terwijl onze luchtmacht met
Bij Koninklijk Besluit is met ingang van
1 september 1958 tot directeur van de Ne
derlandsche Bank benoemd mr. J. Schreu
der, directeur van de Coöperatieve Cen
trale Raiffeisenbank te Utrecht. Hij volgt
mr. H. R. van Taalingen op als directeur,
die niet voor herbenoeming in aanmerking
wenst te komen.
ADVERTENTIE
Twee foto's van de aankomst in de
nevelige morgen van het Britse
koninklijke jacht Britanniate
IJmuiden.
83 straaljagers, die in perfecte formatie
laag over de „Britannia" heen daverden,
voor een oorverdovende welkomstgroet
zorgde (helaas was van de 84 toestellen er
kort tevoren een bij Eindhoven ver
ongelukt) ging het Britse koninklijke
paar, vergezeld van Prinses Beatrix,
aan boord van een Britse sloep voor
de korte tocht over het IJ en via de
oostelijke doorgang onder het Centraal
Station waar op dat ogenblik om vei
ligheidsredenen alle treinverkeer gestaakt
was naar de Prins Hendrikkade. Daar,
op de fraai met vlaggen, bloemen en
bloeiende heesters versierde landingsstei
ger tegenover de Sint Nicolaaskerk zetten
de hoge gasten, luide toegejuicht door de
duizenden die zich op de omliggende brug
gen en kaden verzameld hadden, voet aan
wal op Nederlandse bodem. Daar ook om
helsden de beide vorstinnen elkaar ter
wijl een heirleger van fotografen, film
operateurs en televisieploegen dit histo
rische moment vastlegden: een begroeting,
die bij alle protocolaire vormelijkheid toch
ook de warme genegenheid weerspiegelde
die de beide koninklijke families elkaar
zeer in het bijzonder sedert de oorlogS'
jaren toedragen. Koningin Elizabeth, een
vorstelijke verschijning in haar eenvou
dige mosgroene mantel met een sjaalkraag
van donker bont, informeerde bij haar
gastvrouw allereerst naar de gezondheids
toestand van Prins Bernhard, die nog niet
voldoende hersteld was van zijn lichte
griepaanval, om de officiële ontvangst op
deze tochtige steiger bij te wonen en op
advies van zijn artsen vandaag alleen de
lunch en het galadiner ten paleize zal bij
wonen. Onze landsvrouwe, die een beige
complet met een driekwart mantel droeg,
begroette vervolgens met een hartelijke
glimlach de hertog van Edinburgh en stel
de daarna Prinses Irene aan de hoge be
zoekers voor.
(Vervolg op pagina 11)
Een Thunderstreak-straaljager, die zou
deelnemen aan de parade boven het Brit
se koninklijke jacht te Amsterdam, is van
morgen om half elf verongelukt. De be
stuurder kwam om het leven.
De vlieger moest wegens besturings-
moeilijkheden de formatie, waarin hij
naar Amsterdam vloog, verlaten en naar
Eindhoven terugkeren. Daar was blijk
baar een landing op de basis niet meer
mogelijk, zodat de piloot twee kilometer
voor de langdingsbaan met de schietstoel
zijn toestel verliet. Het vliegtuig was toen
echter al op te geringe hoogte. De piloot
kwam bij de val om het leven. Het toe
stel stortte even verder neer.
's-GRAVENHAGE— Van officiële zijde
wordt medegedeeld: Sinds 12 februari zijn
in Melbourne onderhandelingen gevoerd
tussen een Nederlandse en een Australi-
lische delegatie voor de burgerluchtvaart.
De Nederlandse delegatie heeft getracht
een uitbreiding van de landingsrechten,
waarbij een tweede dienst op Australië,
voor de K.L.M. te verkrijgen. Het is niet
mogelijk gebleken overeenstemming te
bereiken over dit verzoek en de Nederland
se delegatie keert derhalve naar Neder
land terug voor overleg met de regering.
De Australische directeur-generaal voor
de Luchtvaart heeft intussen zijn goedkeu
ring gegeven aan een verlenging voor een
periode van een jaar van de bestaande re
geling waaronder de K.L.M. op Australië
vliegt.
De leiders van de twee delegaties heb
ben beiden verklaard, dat de besprekingen
in zeer aangename sfeer zijn gevoerd. De
leider van de Nederlandse delegatie heeft
de diepe teleurstelling van de Nederland
se regering tot uitdrukking gebracht, dat
het onder de bestaande omstandigheden
nog niet mogelijk is gebleken tot overeen
stemming te komen.
Prins Bernhard, die herstellende is van
een griepaanval, zal op advies van zijn
geneesheren heden uitsluitend de lunch en
het galadiner in het paleis op de Dam bij
wonen. Morgen zal de Prins met Prins
Philip de jaarbeurs bezoeken en aan de
lunch te 's Graverhage deelnemen,
's Avonds zal hij het regeringsdiner in de
Trèveszaal en de ontvangst in de Ridder
zaal meemaken.
Naar het zich laat aanzien, zal de Prins
donderdag aan het gehele programma
mogen deelnemen.
Per missive van de Britse ambassadeur
in Nederland, Sir Paul Mason is burge
meester mr. M. M. Kwint van Velsen er
van verwittigd, dat het Koningin Elizabeth
van Engeland behaagd heeft hem te benoe
men tot Honourable Member of the Royal
Victorian Order.
Dit is één van de drie koninklijke ordes
in het Britse koninkrijk; de andere twee
zijn The Order of Bath en de orde van de
kouseband.
De onderscheiding, die Velsens burge
meester ten deel is gevallen en die samen
valt met het koninklijk bezoek aan Neder
land, is gelijk te stellen met het officier
schap in een Nederlandse orde. Mr. Kwint
is gerechtigd de afkorting M.V.O. achter-
zijn naam te voeren.
Djakarta's kansen souden stijgen
BUKITTINGGI (UP) De minister van
Binnenlandse Zaken der tegenregering
heeft eerst thans onthuld dat de regering
van Djakarta onlangs getracht heeft in
Painan, ten zuiden van Padang, troepen
aan land te zetten. De pogingen werden
echter opgegeven, toen het artillerievuur
van de „rebellen" te hevig bleek.
In een exclusief onderhoud met een
correspondent van het Agence France
Presse, heeft de militaire commandant
van Noord-Sumatra, luitenant-kolonel Dja-
min Gintings in Medan verklaard, dat
zijn troepen thans geheel Oost-Sumatra
onder controle hebben en dat majoor
Naingolan een hopeloze strijd voert. Het
zal waarschijnlijk niet lang meer duren,
voordat Naingolan op de vlucht zal moe
ten gaan, over het Toba-meer, naar Ta-
panuli. In dat geval zal hij de pantser
wagens en artilleriemunitie, die hij in Me
dan had buitgemaakt, moeten achterlaten
of vernietigen. Hij wordt voortdurend door
vliegtuigen bestookt.
Het grootste deel der regeringstroepen
is volgens Gintings over zee naar Bela-
wan aangevoerd, en nog bijna dagelijks
worden versterkingen ontscheept. Radio-
Padang heeft gemeld, dat, naar men
meende, een sterke eenheid regerings
troepen was geland in Bagansiapiapi aan
de oostkust van Sumatra, die oprukte naar
het binnenland.
De regeringstroepen beheersen de ge
hele Oostkust van Sumatra, dat wil zeg
gen het gebied waar zich de voornaamste
havens bevinden, alsmede het gebied van
Midden-Sumatra dat op de opstandelingen
werd heroverd. Naar raming zijn de
strijdkrachten der centrale regering vijf
maal zo groot als die der opstandelingen.
Mark Twain:
De mens is het enige schepsel dat bloost
of moet blozen.
Morgen gaat gij, kiezer, naar de stem
bus om deel te nemen aan de samenstel
ling van de Provinciale Staten voor de vol
gende vier jaar. Als ge behoort tot die
grote meerderheid van stemgerechtigden,
die slechts in de zeer in 't oog lopende
aspecten van de politiek geïnteresseerd is,
maakt ge die gang naar de stembus voor
namelijk omdat er bij ons nu eenmaal
■stemplicht bestaat en niet omdat ge zo
geboeid mééleeft met het wel en wee van
de Staten van Noordholland.
Dat is eigenlijk heel jammer. Want de
Provinciale Staten hadden, als vertegen
woordigers van een uiterst belangrijk stuk
vaderlandse staatkundige traditie, beter
verdiend dan bij de gemiddelde Nederlan
der geleidelijk ongeveer in 't vergeetboek
te raken. Wij mogen er danook nog wel
eens aan herinnerd worden, dat zij een
rol in onze geschiedenis hebben gespeeld
sedert zij voortkwamen uit de middel
eeuwse „standen" en dat zij een paar eeu
wen lang als hoogste bestuurslichamen
van de elk-voor-zich soevereine gewesten
der Verenigde Nederlanden zelfs met
hogere macht waren bekleed dan de Sta-
ten-Generaal, die immers slechts uit afge
vaardigden van die zelfstandige gewesten
bestonden. Het waren deze zelfde gewes
telijke Staten, waarachter prins Willem
van Oranje zich in 1559 tegenover de ko
ning zou hebben willen verschuilen vol
gens het schoolboekjesverhaal, dat eindigt
met Filips' dramatische beschuldiging aan
het adres van de Zwijger: „Niet de Sta
ten, maar gij, gij, gij!"
De macht van .de gewestelijke Staten kon
slechts voortduren zolang er in de Neder
landen een zwak centraal gezag bestond
en naarmate de centrale regering sterker
werd vooral door en na de Franse
tijd werd de positie van de Staten dus
zwakker. Deze ontwikkeling lag voor de
hand, want de moderne maatschappij is
een te gecompliceerd samenstel van func
ties om het geheel autonoom naast elkaar
voortbestaan van zeer kleine gebieden nog
mogelijk te maken. Maar dat wil niet zeg
gen, dat de betekenis van de provinciale
besturen, en dus ook van de Staten, nu
verder maar kan worden verwaarloosd.
Want er zijn (gelukkig!) nog tal van re
gionale belangen, waarover die besturen
te beslissen hebben en die inderdaad be
ter aan hen zijn toevertrouwd dan aan de
centrale regering.
Aan die regionale belangen is bij de
verkiezingspropaganda van de politieke
partijen helaas maar heel weinig aandacht
gewijd. Want voor die partijen ligt het
zwaartepunt van de verkiezingen van
morgen nu eenmaal bij het feit, dat deze
een nieuwe peiling zijn twee jaar na
de jongste Kamerverkiezingen van de
politieke stemming in het land. Onze po
litici hechten er een soortgelijke betekenis
aan als hun Britse collega's aan een tus
sentijdse verkiezing voor het Lagerhuis.
Dat is, gezien tegen de achtergrond van
de parlementaire en de regeringspolitiek,
natuurlijk heel interessant, maar het is
toch wel een vervalsing van het eigenlijke
karakter der Statenverkiezingen, dat im
mers een strikt regionaal karakter is of
zou moeten zijn. Men tracht nu het „na
tionale" aspect van die verkiezingen te
versterken door onevenredig veel nadruk
te leggen op de bevoegdheid van de Sta
ten om de leden van de Eerste Kamer te
kiezen, maar daarmee wordt de aandacht
afgeleid van de hoofdzaak naar een bij
zaak. En vooral in Noordholland is die
bijzaak ditmaal wel van heel onderge
schikt belang, want in deze provincie
zullen pas weer in 1963 nieuwe leden van
de Eerste Kamer worden gekozen, dat wil
zeggen: niet door de Provinciale Staten die
wij morgen gaan kiezen, maar door het
college dat hen pas na de verkiezingen van
1962 zal opvolgen!
Dit zou een reden te meer moeten zijn
voor elke stemgerechtigde om morgen zijn
beslissing te nemen op grond van over
wegingen, die in de allereerste plaats be
trekking hebben op provinciale kwesties.
Het terrein van de bevoegdheden der Sta
ten op dat gebied is, ondanks alle beper
kingen die hun zijn opgelegd, nog altijd
ruim genoeg om van werkelijke betekenis
te zijn. Het toezicht op de gemeentebestu
ren, de aanleg van, het beheer over en het
onderhoud van wegen, bruggen, kanalen,
dijken en polder werken, de planologische
dienst met zijn taken betreffende de voor
al in Noordholland zo belangrijke streek
plannen, het treffen van voorzieningen
voor toekomstige woningbouw- en recre
atiegebieden, de werkgelegenheidspolitiek,
de gezondheidszorg, agrarische, industri
ële, culturele en nog vele andere zaken
vallen daaronder. De meeste politieke par
tijen hebben zich over aangelegenheden
van deze aard niet of nauwelijks uitge
sproken, omdat zij meenden de volle na
druk te moeten leggen op kwesties van
(Vervolg op pagina 3)
