GROTE WINST VOOR V.V.D. EN HERSTEL VAN K.V.P. Stemmenaantal van de P.v.d.A. terug tot beneden dat van 1954 Opnieuw een Amerikaanse kunstmaan gelanceerd C.P.N. verliest zes van haar vierentwintig zetels HET WEER Haarlems Dagblad Uw nachtrust Sir William Stemmenverdeling over het gehele land A?eM0RRlS tjtforet/offtiui// Hoe de zetels in de provincies verdeeld werden: TEXTIELHANDEL FR A ANJE Na regen zonneschijn 2 39 50 19 1 1 4 2 2 Het woord is aan 72e JAARGANG No 220 Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden. Telefoon Adm. 5437, chef bezorging na 5 uur 7519. Tel. Redactie 5389. Haarlem: Grote Hout straat 93 alle afd. Tel. 15295*. Advertentie tarieven op aanvraag bij de Administratie. Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks DONDERDAG 27 MAART 1958 IJmuider Courant EDITIE VOOR VELSEN-IJMUIDEN EN BEVERWIJK EN OMGEVING, VAN i OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT 303e JAARGANG No 68 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem. Verschijnt dagelijks, behalve op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 ct p. kwartaal 7.65, franco p. post 8.15. Losse nrs. 12 ct. Giro rekening 273107 ten name v. Haarl. Dagblad. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman De grote verrassing van de gisteren gehouden verkiezingen voor de Provinciale Staten is wel de sterke voorutgang van de V.V.D.die een winst van 13 zetels kon boeken en daarmee de A.R. Partij van de derde plaats verdrong. De K.V.P. kreeg er vier zetels bij en werd weer de grootste partij. De P. v. d. A. leed een nisten. De overige partijen wonnen twee zetels. Deze verkiezingsuitslag is een verlies van twee zetels, A.R. en C.H.U. verloren er ieder zes, evenals de commu nisten. De overige partijen wonnen twee zetels. Deze verkiezingsuitslag is een teleurstelling voor de P.v.d.A., die niet alleen verlies heeft geleden in vergelijking met de Kamerverkiezingen in 1956, maar ook nog in vergelijking met de ver kiezingen voor de Provinciale Staten in 1954. In Limburg en Noord-Brabant heeft de P.v.d.A. duidelijk vele stemmen ver loren aan de K.V.P., die zich heeft hersteld, dankzij ook het opgaan in de K.V.P. van de groep-Welter, die in 1954 nog eigen kandidaten had. De A.R. leed verlies, evenals de C.H.U. in vergelijking met 1954, maar deze laatste partij boekte een kleine winst ten opzichte van de Kamerverkiezingen. De communisten zijn wederom iets achteruit gegaan, maar ditmaal kon dat het ver lies van de P. v. d. A. aan andere partijen niet goedmaken. In vergelijking met de Statenverkiezin gen van 1954 behaalde de V.V.D. een stemmenwinst van 2,63 pet., de K.V.P. 1,35 pet. Het verlies voor de A.R. was 1,26 pet., voor de C.H.U. 0,65 pet., voor de P.v.d.A. 0,75 pet. en de C.P.N. 1,18 pet. De Staatkundig Gereformeerde Partij en het Gereformeerd Politiek Verbond zijn gelijk gebleven. Deze vergelijking is het meest zuiver omdat resultaten tegenover elkaar worden gesteld, die het gevolg zijn van verkiezin gen voor hetzelfde doel: de samenstelling van de Provinciale Staten. Deze verge lijking toont bovendien de praktische be tekenis van de gisteren gehouden verkie zingen: de grotere of kleinere invloed van de politieke partijen in het provinciale bestuur en mettertijd in de Eerste Kamer. In 1960 zullen de statenleden 37 (nieuwe) leden van de 75 der Eerste Kamer kiezen. De winst van de V.V.D. was het grootst in Drente (6,6 percent), in Groningen (4,1 percent), in Noordholland (4 percent) en in Zuid-Holland (3,6 percent). Voor een belangrijk deel zijn deze stemmen afkom stig van de P.v.d.A., want in de provin cies, waar de P.v.d.A. een kleine winst boekte, was de winst van de V.V.D. min der groot. De onderlinge verschuivingen zijn echter nooit precies na te gaan. Waar- ADVERTENTIE is verzekerd met zo'n beste MATRAS 1 pers. 54.90 2 pers. 99.75 EX-TRA REKLAME Grote mod. WOLLEN DEKEN 36.95 KEIZER WILHELMSTRAAT 16 - IJM schijnlijk hebben vele aanhangers van de A.R. op de C.H.U. gestemd en zijn van de C.H.U. ook stemmen afgevloeid naar de V.V.D. De P.v.d.A. heeft het nadeel ondervon den regeringspartij te zijn in een tijd van minder welvaart. Opvallend is dat de V.V.D. juist grote winst heeft geboekt in de noordelijke provincies, waar de werk loosheid naar verhouding het grootst is. Vergelijking In vergelijking met 1954 is het verlies van de P.v.d.A. echter niet groot. Zij heeft zich vrijwel gehandhaafd, maar bij een vergelijking met de kamerverkiezingen van 1956 blijkt haar verlies 4,05 percent te bedragen en de winst van de V.V.D. 2,63 percent, die van de K.V.P. 1,18 per cent en die van de C.H.U. 0,59 percent. Deze vergelijking heeft slechts theoreti sche betekenis als betrekkelijke tussen tijdse waardemeter van de (toegenomen of verminderde) sympathie, die de ver schillende partijen genieten op een moment tussen de verkiezingen voor de Tweede Kamer in 1956 en 1960. Men moet beden ken, dat de kiezers gisteren niet op de zelfde kandidaten konden sterhmen als in 1956. Het verlies .van de P.v.d.A. is opvallend, maar men moet er toch een betrekkelijke betekenis aan toekennen als men denkt aan de Kamerverkiezingen in 1960. Bij de Kamerverkiezingen in 1952 was de P.v.d.A. de grootste partij geworden, maar bij de Statenverkiezingen in 1954 herkreeg de K.V.P. (net als nu) weer de eerste plaats. In 1956 zegevierde de P.v.d.A. echter weer over de K.V.P. Toch verdient het de aan dacht, dat de P.v.d.A. in Limburg een ver lies leed van 5,5 percent, in IToord-Bra- bant van 3,3 percent en in Gelderland van 4,4 percent. Daartegenover staat een winst van de K.V.P. in deze provincies van res pectievelijk 5,8 percent, 2,8 percent en 0,3 percent. Aanzienlijk was het verlies van de P.v.d.A. in Noordholland-(5,9 percent), maar daar behaalden de pacifistische socialisten 3,2 percent en verwierven zij tvyee zetels. Het verlies van de commu- Voor de aanvang van het banket, dat de Nederlandse regering de Britse gasten in de Trèveszaal in Den Haag aanbood, werd een ontvangst gehouden in de Statenzaal. Men ziet op de foto v.l.n.r. Prinses Beatrix, Prins Bern- hard, Koningin Juliana, Prins Philip, Koningin Elizabeth en minister-presi dent dr. W. Drees. nisten, in vergelijking met 1956, is, over het gehele land genomen, niet heel groot. Wel belangrijk is het verlies van 3,7 per cent in Noordholland, maar daar woedt de strijd met Paul de Groot het felst en daar konden de communisten op de lijst van de pacifistische socialisten stemmen. In 1956 was de groep-Welter al samen gesmolten met de K.V.P. De winst van de K.V.P. is dus pure winst op de P.v.d.A., maar zoals reeds is opgemerkt, zegt dat nog niet alles voor de Kamerverkiezingen in 1960. Het herstel van de K.V.P. is thans echter een feit. Overigens is het niet juist de verkie zingsstrijd teveel toe te spitsen op de vraag of de P.v.d.A. of de K.V.P. de groot ste partij wordt. Want de P.v.d.A. kan nieuwe aanhang winnen onder mensen met zeer verschillende levensbeschouwing terwijl de Katholieke Volkspartij toch wel sterk beperkt is tot het katholieke volks deel. Die strijd kan dus nooit een gezond resultaat opleveren. Misschien hebben de kiezers met hun groter aantal stemmen op de V.V.D. gisteren wel tot uiting willen brengen, dat zij het niet waarderen, dat P.v.d.A. en K.V.P. elkaar 'in de verkie zingsstrijd altijd in de haren zitten, maar daarna in de Kamer elkaar weer weten te vinden. Het verzet daartegen van de V.V.D. (nadat A.R. en C.H.U. een „derde macht" met de V.V.D. hadden afgewezen) hebben de kiezers gisteren blijkbaar wil len erkennen. Als. Als de gisteren uitgebrachte stemmen voor de verkiezing van de Tweede Kamer zouden zijn uitgebracht, zou de K.V.P. van 49 op 51 zetels zijn gekomen en de V.V.D. van 13 op 17. De P.v.d.A. zou zes zetels hebben verloren en van 50 op 44 zijn ge komen. De A.R. en de Communisten zou den elk één zetel hebben verloren, de C.H.U. t zou gelijkgebleven zijn. Het Ge reformeerd Politiek Verbond zou met één afgevaardigde in de Kamer zijn ver schenen. Koningin Elizabeth aan het staatsie banket in de Trèveszaal in Den Haag. Minister-president dr. W. Drees is door Koningin Elizabeth van Engeland benoemd tot Grootkruis in de Most Distinguished Order of St. Michael and St. George, een onderscheiding, die hem het recht geeft, zich Brits ridder te noe men en als „Sir William" aangesproken te worden. Hoge Britse onderscheidingen werden voorts verleend aan diverse ministers en staatssecretarissen, en aan tal van an dere civiele én militaire autoriteiten en hofdignitarissen. De Commissaris der Koningin in de provincie Noordholland werd onderscheiden met de Royal Vic torian Order. Namen der Aantal stemmen Percentages partijen 1954 1956 1958 1954 1956 1958 P. v. d. A 1.566.667 1.869.270 1.654.281 29.40 32.70 28.65 K.V.P 1.680.527 1.812.685 1.899.058 31.54 31.71 32.89 A.-R 569.363 565.471 544.243 10.68 9.89 9.42 V.V.D 467.622 501.739 658.362 8.77 8.77 11.40. C.H.U 514.561 481.396 520.165 9.66 8.42 9.01 C.P.N 283.486 271.908 239.102 5.32 4.75 4.14 S.G.P 116.243 129.265 129.106 2.18 2.26 2.24 G.P.V 38.127 37.040 43.512 0.72 0.65 0.75 Overige part.. 92.382 48.450 86.495 1.73 0.85 1.50 5.328.978 5.717.224 5.774.324 100. 100. 100. ADVERTENTIE BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439 FERD. feOLSTR. 48 A' DAM TEL'. 717162 LEDEREN MOTORKLEDING Verwachting tot morgenavond: Aanvankelijk plaatselijk enige regen. Morgen overdag enkele opklaringen. Matige tot vrij krachtige zuidelijke wind. Aan houdend zacht weer. Volledige weerrapporten op pagina twee. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWINTIG PAGINA'S CAPE CANAVERAL, (UP) Het Ame rikaanse leger heeft gisteren op het proef- terrein in Florida met behulp van een Ju- piter-C. raket, de kunstmaan „Gamma 1958" gelanceerd. De aardsatelliet is in een baan rond de aarde gekomen, maar niet in de berekende. Dientengevolge zal de derde Amerikaanse aardsatelliet, die de dampkring verlaat, een korter leven beschoren zijn dan zijn voorgangers. Er zweven thans vier kunstmanen rond de aarde: Ie Russische „Spoetnik II", met de dode „Laika" erin, en drie Amerikaan se: „Alpha", „Beta" en „Gamma 1958". De derde Amerikaanse kunstmaan be gon zijn omloop zeven minuten na de start van de raket. Zijn omlooptijd is twee uren en een minuut, in een ellipsvormige baan. De satelliet weegt ongeveer vijftien kilo gram. In vijf sekonden wordt, na een volle dige omloop „een stroom van gegevens uitgezonden", na ontvangst van een radio signaal van de aarde. Tijdens de omloop wordt door een bandopname-apparaat ter grootte van een pakje sigaretten alles wat de instrumenten waarnemen opgespaard en „gecomprimeerd" voor deze uitzendin gen. Voor de „Gamma-1958" was een baan uitgestippeld die op zijn verst 2037 en op het meest dichtbije punt 339 km. van de aarde verwijderd zou zijn. De satelliet kwam echter in een baan, die het tot 3200 km. van de aarde weg voert, maar vervol gens dicht bij de dampkring komt. Daar om zijp de levenskansen van de derde Amerikaanse kunstmaan aanzienlijk ge ringer dan die van zijn voorgangers, die een „levensduur" van vijf tot tien jaar is toegemeten. (Reuter) Volgens geleerden loopt de baan blijkbaar te veel verticaal in plaats van horizontaal, waardoor het misschien slechts een kwestie van dagen zal zijn voordat de kunstmaan in de dichtere lucht lagen komt en verbrandt. Drente Friesland Gelderland. Groningen Limburg Noordbrabant Noordholland Overijsel Utrecht Zeeland Zuidholland Nederland P.v.d.A. K.V.P. '54 '58 14 21 17 20 5 9 27 13 12 12 30 15 20 17 19 5 8 25 14 13 12 30 180 178 '54 '58 A.R. V.V.D. '54 '58 l 2 3 21 14 12 9 15 2 3 22 2 39 52 19 14 12 9 16 186 190 7 12 6 8 6 12 6 8 I 7 5 6 6 II 15) 6 4 5 6 10 '54 '58 C.H.U. '54 '58 C.P.N. '54 '58 6 7 4 5 5 6 5 7 1 9 4 4 3 9 1 12 4 5 4 12 69 64 50 63 5 4 9 9 10 9 5 5 2 4 7 5 8 9 2 5) 5 7 5 7 8 64 61 11 S.G.P. G.P.V. Pae. S. P. '54 '58 1 1 4 3 3 24 18 11 11 '54 '58 1 1 1 1 '54 '58 Overige Totaal '54 '58 11) - 12)' 44) 13) 13) '54 '58 35 35 50 50 62 62 45 45 45 45 64 64 77 77 47 47 41 41 42 42 82 82 590 590 1) Midd. Partij, 2) Kath. Dem. Bond, 3) Kath. Nat. Partij. 4) Sam. Chr. Groepering. 5) A.R. en C.H.U. thans één partij:'de P.C.G. Gibbon: De afstand bepaalt vaak de mate van medeleven, dat de mensen betonen bij het leed van andere mensen. Bij de Statenverkiezingen van gisteren is de Katholieke Volkspartij opnieuw, even als in 1954, uit de bus gekomen als de grootste politieke partij van ons land; de Partij van de Arbeid heeft de eerste plaats, bij de Tweede Kamerverkiezingen van 1956 door haar veroverd, dus weer verloren en is zelfs ten opzichte van 1954 verzwakt. Ook de twee andere partijen die in de regering vertegenwoordigd zijn Anti- Revolutionairen en Christelijk-Historischen hebben het er slechter afgebracht dan vier jaar geleden; hun gezamenlijk aan deel in het totaal aantal uitgebrachte stem men is met ongeveer een-tiende vermin derd. De grote overwinnaars van gisteren zijn echter de liberalen geweest (wier partij, de V.V.D.. in vergelijking zowel met de uitslag van twee als van vier jaar geleden 30 °/o sterker werd) en de grote verliezers waren de communisten, die ten opzichte van 1956 omstreeks 13°/o en ten opzichte van 1954 zelfs ruim 22°/o van hun kracht hebben ingeboet. Een opmerkelijk succes werd voorts geboekt door de gloednieuwe Paci fistisch Socialistische Partij, die weliswaar alleen in de provincie Noordholland met een kandidatenlijst was uitgekomen, maar daar reeds onmiddellijk 35.000 van de on geveer 1.100.000 uitgebrachte stemmen kreeg en daardoor met twee man in de Staten vertegenwoordigd zal zijn. Voor de Staten van onze provincie kan men het misschien als een ietwat ongun stige ontwikkeling beschouwen dat het aantal fracties daardoor van zes tot zeven is gestegen want versnippering kan nooit het werk ten goede komen maar daar tegenover staat, dat het provinciaal bestuur van Noordholland slechts gebaat kan zijn bij de aanzienlijke achteruitgang van de communisten in de Staten (acht zetels in plaats van elf). De C.P.N. vormt daardoor niet langer de op twee na groot ste fractie in de Staten; die plaats wordt voortaan ingenomen door de V.V.D. Maar noch de groei van de V.V.D., noch het ver lies van de P.v.d.A. zal enige invloed heb ben op de zetelverdeling in Gedeputeerde Staten en natuurlijk is dat evenmin te ver wachten van de verschuiving tussen Anti- Revolutionairen en Christelijk-Historischen die samen als protestants-Christelijke groep op gelijke sterkte blijven. Men zou echter wel kunnen concluderen dat de politieke basis in de Provinciale Staten voor het werk van Gedeputeerden door de uitslag van gisteren steviger is geworden. Minder stevig daarentegen is, door die uitslag, de basis van de regering geworden. Formeel is er weliswaar niets veranderd in de verhouding tussen Kabinet en Staten- Generaal, en prof. Romme is de eerste ge weest om op te merken dat Statenver kiezingen „niet volstrekt maatgevend" (germanisme niet van ons. S.K.) zijn voor het kiezersoordeel over de activiteiten van de verschillende groeperingen in de landelijke politiek; maar de voorzitter van Romme's eigen partij, mr. Van Doorn, heeft zijn commentaar desondanks heel wat minder voorzichtig geformuleerd door te verklaren dat het Nederlandse volk zijn vertrouwen in de P.v.d.A. heeft „opgezegd". En nu kan de Volkskrant van vanochtend wel schrijven: „Wij hebben, zeker onder de huidige omstandigheden, bepaald geen be hoefte aan een kabinetscrisis," men zal zich toch moeten afvragen met hoeveel enthousiasme een partij, die volgens de jongste gegevens opnieuw de grootste van het land is geworden, zal voortgaan in de regering samen te werken met en de leiding te aanvaarden van een andere partij, die volgens haar het vertrouwen van het volk heeft verloren. In weerwil van de verklaring van prof. Romme, in weerwil van het feit dat Statenverkiezingen geen formele invloed hebben op de parlemen taire situatie van thans, heeft de stembus uitslag van gisteren een wankel element gebracht in de verhouding tussen de twee grote partijen, die de koers van onze regering grotendeels bepalen. Ook de twee kleinere partijen, die aan het bepalen van die koers meewerken, zul len zich in het kabinet wellicht minder be haaglijk gaan voelen door deze wijziging in de onderlinge verhoudingen. Men kan zich danook moeilijk voorstellen, dat de har monie in de ministerraad er na de ver rassingen van gisteren op vooruit zal gaan. Er zal vermoedelijk in de boezem van het kabinet grotere tegenstand dan tot dusver komen tegen regeringsmaatregelen van dirigistische aard en hoeveel van zulke tegenstand de huidige coalitie zal kunnen verdragen, is een open vraag. Intussen is de „lachende derde," de V.V.D. die met enig recht zal kunnen beweren dat het liberalisme in Nederland opnieuw een kracht is geworden, waarmee rekening moet worden gehouden. Simon Koster

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1958 | | pagina 1