AÊphenaar voor grammofoonplaten
L
Persstemmen over de
verkiez i ngsu i tslag
Wegens brandstichting half jaar
geëist tegen Hillegommer
Leesbus voor schoolkindere i
heeft zijn nut al bewezen
Haarlemse componistenavond
in de Renaissancezaal
Timmerman stichtte verscheidene
hooibergbranden in bollenstreek
ÊËA
f/
Keukenhof nu nog
weinig kleurrijk
Vele kinderen voor
zittenblijven behoed
VRIJDAG 2 8 MAART 1958
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
13
KRUISWEG 4? HAARLEM TELEFOON 11532
ideaal
t, wonen
Haarlemse rechtbank
Uitspraken in drie verkeers
zaken
Advocaat ontslagen van
rechtsvervolging
Grote bollendrukte met
Pasen verwacht
Kerkelijk Nieuws
Vereenvoudiging van
grensformaliteiten
Caro van Eyck volgend
seizoen bij „Theater"
U hoort er weer bij
door beter te horen
GEERVLIET
HOORTOESTELLEN
NSVW stuurt protest
telegram aan Gaillard
Spaarbank te Ammerstol
stond niet onder toezicht
Antwoord aan Tweede
Kamerlid
Hoge Raad verwerpt beroep
inzake KNIL-salarissen
Nederlanders uit Indonesië
t
ADVERTENTIE
(Van onze correspondent)
DEN HAAG De officier van justitie
hij de Haagse rechtbank heeft donderdag
morgen een half jaar gevangenisstraf en
onvoorwaardelijke ter beschikkingstelling
van de regering geëist tegen een 42-jarige
timmerman uit Hiliegom, die eind vorig
jaar in de bollenstreek een groot aantal
hooibergen in brand heeft gestoken.
Er waren hem drie brandstichtingen ten
laste gelegd: op 12 oktober een hooiberg
van 30 ton, op 19 oktober een berg van 100
ton de schade vgn f 12.000 werd slechts
gedeeltelijk door de verzekering gedekt
en op 7 november een rietschelf, alle in
de omgeving van Noordwijkerhout. De ver
dachte heeft ook nog hooibergen in Hilie
gom, Vogelenzang, Zilk en andere plaat
sen aangestoken. Verscheidene keren ont
stond groot gevaar voor de boerenbedrij
ven, waar de hooibetgen bij hoorden.
De verdediger mr. S. K. Martens belicht
te in zijn pleidooi de achtergronden van
de zaak. De timmerman bekleedde ver
scheidene functies in het christelijke ver
enigingsleven. Vooral zijn functie van
jeugdleider ging hem zeer ter harte. Als
timmerman voerde hij ook vaak opdrach
ten uit voor christelijke verenigingen en
voor de kerk. Op een gegeven moment
kwam de timmerman echter in conflict
met de justitie, doordat hij een misdrijf
had gepleegd, waarvoor hij geruime tijd
de gevangenis in moest. Na zijn invrij-
heidstelling werd hij in zijn dorp niet meer
geaccepteerd. De christelijke gemeenschap
liet hem links liggen: zijn functie van
jeugdleider raakte hij kwijt en hij kreeg
ook geen zakelijke opdrachten meer. Op
straat werd hij niet meer gegroet.
De verdachte trok zich dit alles zeer
aan. Hij voelde zich een paria en lang
zaam ontstond in hem een wrok tegen de
samenleving, die hem had uitgestoten. In
alle eenzaamheid ging hij op de fiets nog
eens de tochten maken, die hij vroeger
met de jeugdvereniging ondernomen had.
Tijdens die tochten kwam hij, tegenvol-
ge van grote innerlijke spanningen, tot
zijn vreemde en misdadige wraakhande-
lingen. Ei- zijn twee psychiatrische rap-
ADVERTENTIE
//®JB
een
j^b at
interessante
r
tentoonstelling
van moderne
interieurs
Het gehele {aar door
blijvend attraktief.
Elke maand weer nieuwe
modellen van binnen- en
buitenlandse ontwerpers
Vl'JJ'aa'
WONINGINRICHTING BEVERWIJK
250 MODELKAMERS
SOOtnh Pefoe/tfarMi#
De Haarlemse rechtbank heeft donder
dag uitspraak gedaan in een aantal ver
keerszaken. Een 33-iarige Haarlemse
chauffeur, die op 9 mei van het vorig jaar
op een gedeelte van de Br'eestraat in Be
verwijk waar inhalen verboden is, getri
pleerd zou hebben zodat een fietser uit
tegenovergestelde richting een goed heen
komen moest zoeken op het voetpad, Werd
met vernietiging van het kantonrechters-
vonnis veroordeeld tot een gevangenis
straf van twee weken en een ontzegging
van een jaar en een boete van 50 subs.
20 dagen. De officier van justitie had een
gevangenisstraf van drie weken en intrek
king van het rijbewijs voor drie jaar ge-
eist en voorts voor het overtreden van
het inhaal verbod een boete van 100 subs,
dertig dagen.
Een 36-jarige publicist uit Noordwijk
aan Zee, die in november 1956 op de rijks
weg in de Haarlemmermeer in een ern
stige psychose een aanrijding veroorzaak
te, werd ontslagen van rechtsvervolging
waarmee het vonnis van de kantonrech
ter werd bevestigd, met verbetering van
gronden. Tegen hem was een boete van
f 100 en ontzegging van het rijbewijs voor
vijf jaar geëist. De officier had betoogd,
het onverantwoord te vinden dat psychi
aters hem enerzijds ontoerekenbaar heb
ben verklaard, maar er geen been in za
gen hem zijn rijbewijs door gunstig ad
vies terug te bezorgen.
Een 53-jarige fruithandelaar uit Haar
lem, die op 8 december 1957 een aanrij
ding had veroorzaakt op de hoek van de
Jansweg en het Prinsenboiwerk, volgens
de tenlastelegging doordat hij meer op
had dan goed voor zijn manier van rijden
was, werd veroordeeld tot een boete van
500 subsidiair acht maanden en een
voorwaardelijke ontzegging van een jaar.
Er was een maand gevangenisstraf en ont
zegging van de rijbevoegdheid voor twee
jaar tegen hem geëist
porten uitgebracht over de verdachte, die
zeer verminde toerekeningsvatbaar
wordt geacht. Pleiter vroeg de geëiste ter
beschikkingstelling van de regering voor
waardelijk op te leggen en ook verder de
uiterste clementie te betrachten, opdat
verdachte nog een kans zou hebben om
zich te rehabiliteren.
Uitspraak 10 april.
ADVERTENTIE
Verpakking van 454 gram 1.20
ALABASTINE HOLLAND N.V. IEIDSEGRACHT 6 AMSTERDAM
De Haagse rechtbank heeft besloten tot
nietigverklaring van de dagvaarding in de
zaak tegen de 69-jarige Haagse advocaat
en procureur W. F. H. Z., die heeft te
rechtgestaan terzake van verduistering
van 25.000 uit het vermogen van zijn
nicht, over wie hij provisioneel bewind
voerder was geweest. De advocaat, tegen
wie de officier van Justitie een gevange
nisstraf van negen maanden had geëist,
alsmede ontzetting uit het recht tot het be
kleden van een functie als advocaat, pro
cureur, rechtskundig adviseur of gerech
telijke bewindvoerder voor de tijd van 5
jaar, werd door de Haagse rechtbank ont
slagen van alle rechtsvervolging. In de
dagvaarding was abusievelijk alleen ver
duistering ten laste gelegd, in plaats van
opzettelijke verduistering De rechtbank
verklaarde de verdachte, overeenkomstig
het pleidooi van mr. P. van 't Hoff Stolk,
schuldig aan het tenlaste gelegde, maar
niet strafbaar.
Hoe grillig de natuur is, kan men ieder
jaar op de nationale bloemententoonstel
ling Keukenhof bij Lisse constateren. Was
de tentoonstelling vorig jaar reeds twee
weken voor de officiële openingsdatum te
bezichtigen, omdat de bloemen zich dankzij
het gunstige weer spel hadden ontwikkeld,
ditmaal is de tentoonstelling geopend op
een moment, dat zij de bezoekers nog wei
nig te bieden heeft.
Zonder veel officieel vertoon is de ope
ning ditmaal geschied. De voorzitter van
Keukenhof, de heer T. van Waveren, heeft
zelf de seizoendrukte ingeluid met een toe
spraak tijdens een lunch die vanmiddag
in het tentoonstellingsrestaurant een aan
tal genodigden werd aangeboden.
Zoals al meegedeeld is er de eerstkomen
de dagen op de Keukenhof nog weinig van
een bloemenpracht te zien. Tussen de kale
bomen door ziet men hier en daar een vlek
gele, witte of lichtblauwe krokusjes. Van
het geel der narcissen nu nog niet veel
te bespeuren. Wie de eerstvolgende da
gen het bloemenpark bezoekt, moet zich
daarom niet bedrogen voelen.
De narcissen hebben c-chtet genoeg van
hun winterslaap. De lente is hun in de
knoppen geslagen en daarom haasten zij
zich om zo spoedig mogelijk met hun ge
le „toiletje" te pronken
Bij het huidige lenteweer duurt het ver
moedelijk hooguit enkele dagen, of de gro
te vlakken geel van de narcissen kleuren
zich tussen de uitbottende heesters. De
hyacinten en tulpen zullen daarna ook
gauw kleuren.
De natuur doet haar uiterste best het
trage groeitempo van de afgelopen weken
goed te maken. Verwacht mag daarom
worden, dat de bollenstreek met Pasen
„kleur bekent" en duizenden dan weer de
eerste bloeiende bollenvelden en ook
JCeukenhof zullen gaan bewonderen.
De Jacoba-meisjes zullen dit jaar in een
nieuw gewaad over de bospaden van het
bloemenpark wandelen De meisjes zijn
gestoken in rode en groene gewaden en
dragen kapjes op het hoofd, die wel door
de hofdames van Jacoba van Beieren zou
den kunnen zijn gedragen
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Loosduinen (4e pred.pl.): dr.
W. Bartlema te Leeuwarden. Aangenomen
naar Mantgum (Fr.): K. G. de Noord, kand.
te Wehe (Gron.). Beroepbaar: De heer A.
Stegenga, kand. te Utrecht, stelt zich be
roepbaar.
Geref. Kerken
Aangenomen naar Bussum: H. Schut,
miss.pred. met verlof, die bedankte voor
Heerlen, en Workum.
Voor het tweede jaar hobbelt er nu da
gelijks een autobus tussen diverse Haar
lemse scholen heen en weer. die geen ver-
voersbestemming heeft, maar die juist,
wanneer de kinderen zijn ingestapt, blijft
stilstaanDe passagiers zijn kinderen met
leesmoeilijkheden, die voor een uurtje aan
zo'n school worden onttrokken om in be
slotenheid van deze bus volgens een spe
ciale methode te worden bijgewerkt. Dat
„bijwerken" moet overigens niet worden
gezien als een moeizaam napruimen van
de kliekjes, die van de gewone leesuren op
school zijn overgebleven. Men probeert in
tegendeel de leesmoeilijkheden bij de kin
deren nooit meer dan zes per bus per
uur in de meest elementaire oorzaken te
verhelpen. Daardoor wordt het kind ge
holpen de leesles in de klas (volgens welke
methode dan ook) gemakkelijker te ver
werken. Het werk met deze bus heeft in
het afgelopen jaar voorkomen, dat ver
scheidene kinderen wegens leesmoeilijk
heden zouden blijven zitten. En als men
dan bedenkt, dat elk zittenblijvertje op de
lagere school de gemeenschap komt op een
verlies van ruim f 250, dan wordt het dui
delijk, dat de bus zichzelf al zo ongeveer
betalen kan.
En dat is dan alleen nog een opzichtig
economische rechtvaardiging van die „rij
dende leeskliniek", zoals zij ook wel ge
noemd wordt. Het feit, dat het aantal kin
deren met leesmoeilijkheden stijgt toont
steeds duidelijker, dat men hier met een
tijdsverschijnsel te doen heeft. Men was
er huiverig voor om voor dit probleem
weer een apart schooltype te gaan cre-
eren, omdat het normale lager onderwijs
hierdoor verder ontvolkt zou worden en de
sociale aanpassing, welke toch een niet te
verwaarlozen onderdeel van de opvoeding
op de lagere scholen is, geschaad zou wor
den, wanneer dit onderwijs in te veel spe
cialiteiten uiteenvalt. Vooral wanneer het
gaat om kinderen wier intelligentie nor
maal is.
Blijkt overigens, dat ook door middel
van de „leesbus" bepaalde kinderen nog
niet over hun moeilijkheden worden heen-
geholpen, dan kunnen deze kinderen als
nog het onderwijs op de twee jaar geleden
opgerichte school voor Leer- en Opvoe
dingsmoeilijkheden gaan volgen. Het is ook
deze school, waarvan een onderwijzeres is
vrijgemaakt voor het onderwijs in de lees
bus.
Oorzaken
Van de zijde van het schoolpsycholo
gisch bureau noemde men ons een aantal
mogelijke oorzaken van de toegenomen
leesmoeilijkheden bij schoolkinderen. Ten
eerste overvolle klassen, waarin achter
blijvers onmogelijk die aandacht kunnen
krijgen welke zij nodig hebben. Ten
tweede de achterstand van vele school
kinderen in hun motorische ontwikkeling,
die juist zo belangrijk is voor vakken als
lezen en rekenen. Aan deze achterstand is
vermoedelijk een beperkter bewegings
vrijheid dan bij vorige schoolgaande gene
raties niet vreemd. Voorts is daar de radio,
die in vele huiskamers van zonsopgang tot
ver na zonsondergang aanstaat. Van de
kinderen, die tegen die achtergrond op
groeien, kan men weinig égards voor de
menselijke stem verwachten. Zulke kin
deren krijgen vaak de grootste moeite met
het volgen der klanknuancering in relatie
met bepaalde lettergroepen.
Juist nu de huidige industralisatie en de
reglementering van allerlei economische
activiteit het bekwaam lezen en schrijven
voor steeds meer mensen tot een bestaans
voorwaarde maakt en wat te verwach
ten van de automatisering? wordt dit
leesprobleem wel uitermate belangrijk.
De leeskliniek" is een idee uit de
Angelsaksische landen en de Haarlemse
„leesbus" kan men een mobiele variatie
daarop noemen. Na onderzoek door een
ambtelijke commissie introduceerde Haar
lem deze onderwijs-noviteit als eerste ge
meente,in Nederland.
Zij is het stadium van experiment nog
niet ontwassen, maar ook de belangstel
ling van het ministerie van O., K. en W.
zegt wel iets over de betekenis ervan.
Het Haarlems Comité voor Kamermu
ziek bood donderdagavond in de Renais
sancezaal van het Frans Halsmuseum een
concert, dat was gewijd aan werk van de
Haarlemse componisten Sas Bunge, Albert
de Klerk en Paul Chr. van Westering, drie
„vogels van diverse pluimage". Uitvoeren
den waren de violiste Ida Busch, de bari
ton Léon Combé en Sas Bunge, die als
pianist meewerkte.
Van deze laatste hoorde men een aardig
rapsodisch stuk voor piano-solo, genaamd
„Klein Klokkenspel" flarden van volks
melodieën, waaruit zich zo nu en dan een
afgeronde liedwijze loswerkt, alles getint
in de sfeer van beiaardmuziek met haar
ruime werking van boventonen. Vervol
gens interpreteerde Combé met de compo
nist aan de vleugel drie liederen op oud-
Engelse teksten. Het eerste trof door wat
men zou kunnen aanduiden 'met het
woord van Hans Sachs: „Het klonk zo oud
en was toch zo nieuw". Het tweede 'frap
peerde door een levendig elan, het derde
door melodische expressie in de vocale
en in de instrumentale partij. Daarna
hoorden wij nog twee Franse volksliede
ren, die door Bunge in een suggestief mo
dern gewaad gehuld werden. Hoewel de
akoestiek het uitzetten van zijn stem niet
zeer behulpzaam was, wist Combé, als
intelligent vertolker van het lied, boven
genoemde composities overtuigend voor te
dragen.
De hoekdelen van de „Liederenbrits van
vreugden minne" van Albert de Klerk,
zangen die op oubollige wijze de kermis-
jool en de vastenavondpret verheerlijken,
klonken zoals het hoort, namelijk zoals
men ze zou zingen met een feestneus op.
Des te inniger klonk dan ook de tere mid
denmoot van het drieluik. De Fantasie
voor viool en piano vun dezelfde compo
nist is hier wel eens vroeger gespeeld en
in ons blad besproken, zodat ik kan vol
staan met het werk te vermelden. Het
mocht een frappante verrassing heten, hoe
de jonge violiste Ida Busch deze compo
sitie kleur en inhoud verleende en aldus
met zuiver en beheerst spel blijk wist te
geven van een gezond muzikaal, violis-
tisch talent.
Het deel na de pauze was geheel aan
een reeks liederen van Van Westering op
teksten van Jacques Prévert gewijd. De
naam van deze tekstdichter impliceert het
feit dat het hier dingen betreft die de
Het ministerie van Financiën deelt in
aansluiting op hetgeen reeds eerder is ge
meld mede, dat de regeringen van de Be-
neluxlanden hebben besloten met ingang
van 1 april 1958 de douaneformaliteiten te
vereenvoudigen voor motorrijtuigen van
buitenlandse toeristen.
Van 1 april af zal de douane geen triptie
ken of carnets meer vorderen voor in het
buitenland ingeschreven personenauto's,
combinatiewagens, stationscars, motor
rijwielen met of zonder zijspan, gebruikte
bromfietsen en aan personenauto's gekop
pelde kleine bagage-aanhangwagens.
Opgemerkt wordt dat de nieuwe rege
ling geen wijziging brengt in de bestaande
bepalingen, die in de douanewetgevingen
van de Beneluxlanden ten aanzien van de
invoer van motorrijtuigen met tijdelijke
vrijstelling zijn vastgelegd.
Hoewel de thans in omloop zijnde geldi
ge grensdocumenten, die nog niet voor uit
voer zijn afgetekend, volgens de nieuwe
regeling niet meer bij grensoverschrij
ding benodigd zijn. kunnen zij niet automa
tisch als gezuiverd worden aangemerkt.
Ondi.,. de nieuwe regeling vallen geen
bedrijfsauto's zoals taxi's, vrachtauto's,
autobussen en dergelijke voertuigen.
Er wordt geen wijziging gebracht in de
bepalingen, welke in de drie landen gelden
met betrekking tot rijbewijzen en verplich
te verzekering.
Mevrouw Caro van Eyck heeft haar
contract met het Rotterdams Toneelgezel
schap niet verlengd. Voor het volgend sei
zoen heeft zij een engagement geaccep
teerd bij het gezelschap „Theater" in
Arnhem.
ADVERTENTIE
zorgen onopvallend, dal geen woord
U ontgaat. Ruime keus uit de beste
merken. Philips, Audium, Aditonc,
Multitone.
N.V. Instr. handel v/h Fa. P. GEERVLIET - Keizersgracht 411 - A,'dam-C.'- Tel. 37728
Haarlem - Koningstraat 11 - Telefoon 16171
Vraagt geheel vrijblijvend onze brochures
v?.
De Nederlandse Studentenvereniging
voor Wereldrechtsorde te Delft heeft aan
de Franse minister-president Gaillard een
telegram gezonden, waarin wordt gepro
testeerd tegen maatregelen tegen Algerijn
se studenten in Frankrijk. In het protest
wordt opgemerkt dat verscheidene Alge
rijnse studenten in Frankrijk op ondeugde
lijke gronden gearrestéerd zouden zijn, dat
zij gedurende lange tijd zonder rechtskun
dige bijstand gevangen gehouden zouden
worden en dikwijls aan een onmenselijke
en onterende behandeling onderworpen
zouden worden. Doordat de vertegenwoor
digende organisatie van de Algerijnse stu
denten die een democratische constitutie
heeft, zonder vorm van proces is opge
heven en doordat haar kantoorinventaris
gedeeltelijk is vernield door de politie, is
de academische vrijheid op ernstige wijze
geschonden, zo zegt het protest verder.
In antwoord op vragen van het Tweede
Kamerlid de heer Peschar (P.v.d.A.) over
de spaarbank te Ammerstol, heeft de
minister van Financiën geantwoord, dat
deze spaarbank niet onder het toezicht
staat zoals dit wordt uitgeoefend overeen
komstig de Wet Toezicht Kredietwezen.
De spaarbank te Ammerstol was niet in
geschreven in het register der kredietin
stellingen, waarin de algemene spaarban
ken, worden geregistreerd. Dat is een ge
volg van het feit, dat deze spaarbank geen
gevolg heeft gegeven aan de verplichting,
zich bij de Nederlandse Spaarbankbond
aan te melden.
Fransman met het woord „chanson" aan
duidt, zij het dan met een zekere „révé-
rance" voor het artistieke gehalte, als
mede dat deze poëzie verklankt zou wor
den op de aan het chanson eigen wijze,
namelijk meer gezegd dan gezongen en
met bitter weinig respect voor de eisen
van de echte zangkunst. Paul Chr. van
Westering zag er meer in en schakelde
Préverts gedichten over naar de sfeer van
het kunstlied. Wat op zichzelf een inte
ressant experiment mag heten. De woor
den drijven nu op vloeiende melodieën en
hebben te gehoorzamen aan de normale
dynamiek van de muziek. Het leidt vaak
tot heel goede resultaten. Soms echter zou
men wensen, zeg het nu maar en zeg het
zou rauw mogelijk, zoals de dichter het
blijkbaar ook bedoeld heeft. Wat dan leidt
tot de overweging of deze paring van twee
sferen wel lijpe vruchten kan opleveren.
Aan het lyrisch talent van Van Westering
ontbreekt het niet om een goed lied te
schrijven en menig fragment in zijn zang
stukken heeft mij aangenaam verrast. Aan
Combé was het toevertrouwd om de lie
deren op zijn manier reliëf te geven en
Sas Bunge stond artistiek borg voor de
sfeer en de karakteristiek in de begelei
dingspartij.
Jos. de Klerk
Dc Hoge Raad der Nederlanden heeft
hedenmorgen arrest gewezen in het ge
ding van mr. E. J. Troeling, oud-majoor
van het K.N.I.L., tegen de Staat der Ne
derlanden betreffende dc vraag of de
staat dc salarissen van de oud-K.N.I.L.-
militairen over het tijdvak van de Ja
panse krijgsgevangenschap behoort te be
talen. De rechtbank te Den Ilaag had in
1956 de vordering toegewezen maar in
hoger beroep werd dit vonnis vernietigd,
waartegen de heer Troeling bij de Hoge
Raad in cassatie was gegaan.
Het geding betrof in het bijzonder de
interpretatie van artikel 2a van de garan-
tiewet militairen K.N.I.L., waarbij de staat
betwistte dat dit artikel iets zou zeggen
over een rechtstreekse aansprakelijkheid
van de staat ten aanzien van de niet be
taalde bezoldiging. In zijn arrest heeft de
Hoge Raad het beroep van de heer Troe
ling thans verworpen. In de motivering
heet het onder andere dat de parlemen
taire geschiedenis van artikel 2a van de
garantiewet militairen K.N.I.L. duidelijk
doet blijken, dat deze wetsbepaling enkel
beoogt de rechten en aanspraken te garan
deren welke na 26 december 1949 aan de
betrokkenen zijn toegekomen.
In hun commentaren op de uitslag der
verkiezingen voor de Provinciale Staten
besteden de Nederlandse bladen vooral
aandacht aan de grote winst van de V.V.D.
en het verlies van de P.v.d.A.
Het Algemeen Handelsblad (lib.) mei'kt
op dat het kiezersvolk zich ook heeft uit
gesproken over twee 'aren regeringsbeleid
van het huidige kabinet. „En dan moét
men constateren, dat vooral wat het
aanzienlijke socialistische aandeel in dit
beleid betreft het oordeel der kiezers
als één geheel genomen, vernietigend is
geweest". Het blad is teleurgesteld dat de
communisten, vergeleken met 1956, slechts
van 4.75 pet. tot 4.14 net. zijn teruggelopen.
„Men had kunnen denken dat, gezien de
interne chaos in de Communistische Partij
Nederland, zich nog meer kiezers van deze
club der Sowjet-vereerders zouden hebben
afgewend, dan thans het geval is. Blijk
baar strooit de geraffineerde en in wezen
valse vredespropaganda van Moskou nog
te velen zand in de ogen. Trouwens, net
feit, dat de Pacifistisch Socialistische
Partij, die slechts als proef optrad in
Noordholland, twee zetels kon behalen,
bewijst hoe de,leuze der eenzijdige ont
wapening nog altijd vele geesten in ver
warring brengt. Zou ooit hun geliefd be
ginsel der weerloosheid praktische toepas
sing vinden, dan zouden zij onder een
noodzakelijk daaruit voortvloeiend com
munistisch regime slechts mogen stemmen
volgens een vast en dwingend patroon".
Ook de Nieuwe Rotterdamse Courant is
van oordeel dat de kiezers kennelijk af
stand hebben willen nemen van een be
leid „bij de bepaling waarvan de P.v.d.A.
vnak het hoogste woord heeft gehad".
„De voorkeur van een gestegen aantal
kiezers voor de V.V.D. leg+ op de liberalen
een zware en hoge plicht. Zij zullen zich
steeds meer op een vooral constructieve
oppositie moeten toeleggen: een moeilijke
maar noodzakelijke en dankbare taak. Er
is bij deze verkiezingen een kentering ge
bleken, een neiging naar een ander beleid.
De omstandigheden waaronder wij leven
hebben dit mede uitgelokt".
Het Parool (soc.) erkent, „dat de P.v.d.A.
dit keer heel erg in de hoek heeft gezeten
waar de slagen vallen, want haar aanhang
is naar links en naar rechts afgekalfd. De
K.V.P. kan daarentegen juist -over ^eze
ontwikkeling bijzonder tevreden zijn. Met
name in het zuiden heeft zij heel wat ver
loren terrein heroverd en hier en daar
zelfs meer dan dat. De protestants-chris
telijke partijen en in het bijzonder de
Anti-Revolutionairen, hebben aanzienlijk
minder reden tot tevredenheid. Van een
„indammen van de doorbraak" was toch
nauwelijks en in elk geval in zeer aan
zienlijk mindere mate sprake dan bij hen,
die op de K.V.P. hun stem uitbrachten.
Zal deze uitslag op korte termijn merk
bare invloed hebben op de algemene poli
tieke ontwikkeling en in het bijzonder op
het regeringsbeleid? Onder alie voorbe
houd zouden wij willen zeggen: nee, naar
onze mening althans op korte terniijn
niet'.
Een algemene oorzaak van de voor de
P.v.d.A. ongunstige verkiezingsuitslag ziet
Het Vrije Volk (P.v.d.A.) in de teleurstel
ling en het onbehagen over de economische
ontwikkeling. Maar het verwacht, dat „als
de maatregelen, die thans aan de orde
zijn, hun gunstige uitwerking zullen de
monstreren, het vertrouwen zal terugkeren
zoals dat in het verleden is geschied."
„Opmerkelijk is de winst van de V.V.D.
Zij heeft de stijging van haar aanhang
krachtig voortgezet. De tegenstand tegen
staatsbemoeiing, die in die kringen het
sterkst leeft; heeft in de huidige omstan
digheden voedsel gekregen en voorts heb
ben groepsbelangen krachtig tot de groei
van deze partij bijgedragen. Het liberalis
me heeft de wind mee.
De K.V.P. heeft een deel van haar verlies
van 1956 ingehaald, maar dat zou niet zo
spectaculair zijn als in Limburg niet het
verlies van 1956 geheel was teruggewon
nen. De zetelverdeling ondergaat echter in
dat gewest geen wijziging. De P.v.d.A.
houdt haar zetels." i
„Wij zijn uiteraard niet tevreden,over de
uitslag, maar wij hadden een terugslag
verwacht. Zoals wij een herstel in de toe
komst met niet minder grote zekerheid
verwachten."
De Volkskrant (Kath.) is „vanzelfspre
kend zeer verheugd over het feit dat de
P.v.d.A. weer een aantal katholieke kiezers
aan de K.V.P. moest teruggeven. Wat de
winst der liberalen betreft, schrijft het
blad:
„De V.V.D. mag met haar oppositie suc
ces geboekt hebben, een versterking met
een schare ontevredenen in een tijd dat het
weer moeilijker gaat, brengt toch geen
wijziging in onze houding ten opzichte van
de liberalen. Het blijft ons ook nu onver
minderd gaan om een vooruitstrevend be
leid. Tot nu toe kon een dergelijk beleid
met medewerking van de socialisten ge
voerd worden. Wij hopen dat de P.v.d.A.,
ondanks de zware terugslag van nu, ook
de moed zal opbrengen om haar aandeel in
een dergelijk beleid te blijven leveren".
Wat dit laatste betreft heeft De Maas
bode (Kath.) er nota van genomen, „dat
de heer Vermeer met nadruk de woorden
van de heer Burger herhaalde, die zijn
partij ook bij stormweer aan het regerings
roer wenst te zien. Men kan hieraan twee
conclusies verbinden, n.l. dat de partij
leiding de huidige brede basis niet wenst
los te laten; maar óók, wellicht, dat de
drang vanuit de partij om in de oppositie
te gaan, zich reeds aan de leiding voelbaar
maakt. Een kabinetscrisis zou zonder
twijfel juist nu in de heer Oud een enthou
siast beyorderaar casu quo uitlokker vin
den."
Ofschoon De Tijd (Kath.) geenszins de
liberale partij veel goeds toewenst, ziet dit
blad in een versterking van de positie van
de heer Oud niet louter nadelen.
„Indien de socialistische ministers er toe
gebracht zouden worden meer respect te
tonen voor de publieke opinie en daarom
de boog voortaan wat minder strak zouden
willen spannen, zou er al iets gewonnen
zijn. Terwij] de P.v..d.A. in deze uitslag een
aansporing kan zien tot bescheidenheid,
kan bijvoorbeeld de K.V.P. er grotere
vastberadenheid uit putten, met name in
zake de belastingpolitiek."
Volgens Trouw (A.R.) heeft men in r.-k.
kringen „beter nog dan in protestantse
kringen begrepen dat het doorbraakbegin-
sel een verkeerd beginsel is. Maslr toch
mag ook gezegd worden, dat de ontwikke
ling der dingen bij de prot.-chr. partijen
erop wijst, dat aan de doorbraak een halt
is toegeroepen. Wanneer men de cijfers
analyseerd, dan is er in vergelijking met
1956 nu eens sprake van enig verlies, dan
weer van enige winst. De C.H.U. boekte
zelfs op vele plaatsen een behoorlijke winst.
De Anti-Revolutionaire Partij, die de
laatste jaren in het hoekje zat waar de
slagen vielen en waarvan velen al het
einde profeteerden, heeft een duidelijke
weerstand geboden. Aan de afbrokkeling
van deze partij is bij deze verkiezing een
einde gekomen."
De Telegraaf (lib.) noemt de verkiezings
uitslag in feite een motie van wantrouwen.
„Een steeds toenemend aantal Nederlanders
heeft er genoeg van te worden gereglemen
teerd en gedirigeerd en doorziet dat de zo
genaamde geschenken van de Staat niet
uit het niets te voorschijn zijn gekomen,
maar eerst door de burgers zelf zijn opge
bracht. In het parlement kan de regering
zich nog steeds handhaven door de porte
feuille-kwestie te stellen, waarvoor de
meerderheid van de Kamers voortdurend
het hoofd heeft gebogen. Het Nederlandse
volk heeft zijn eigen mening over deze
gang van zaken thans gezegd".
„De reactie dringt op", schrijft De Waar
heid (Comm.). „Vele kiezers, teleurgesteld
door de snelheid waarmee de P.v.d.A.-lei
ding haar eigen beloften heeft verloochend,
zijn, misleid door de reactionaire demago
gie, overgestapt naar V.V.D., C.H.U. en
K.V.P."
Over de achteruitgang van de Commu
nistische Partij Nederland zegt het blad:
„Het is voor ieder wel duidelijk, dat het
verlies het directe gevolg is van de Hon-
garije-terreur van november 1956 en daar
na. Tijdens die terreur heeft onze partij
een ernstige slag ontvangen, vooral in haar
mogelijkheid om de massa te bereiken. De
uitwerking van deze fascistische furie is
voosa] in het westen des lands nog niet
tenietgedaan. Het wapen der angstaan-
jagerij wordt nog steeds met kracht ge
hanteerd door de bezittende klasse en haar
overheidsapparaat."
„Niet alleen woedde de Hongarije-
hysterie het hevigst in het westen des
lands, maar de groep Reuter-Brandsen had
hier ook de meeste verbindingen, om het
herste! na aanval tegen té gaan. Zij
zijn de directe verantwoordelijken voor het
stemmenverlies van de C.P.N. en voor het
feit, dat de ontevredenen in de P.v.d.A.-
aanhang nog niet de weg naar onze partij
hebben gevonden, maar, zoals bijvoorbeeld
in Noordholland, gedeeltelijk een toevlucht
zochten in de P.S.P."
GENUA (Reuter) Een honderdtal Ne
derlanders uit Indonesië is donderdag per
trein uit Genua naar Nederland vertrok
ken. Zij waren aan boord van het passa
giersschip „Australia" naar Genua geko
men.
