Winst Kon. Shell 18 pet hoger
Panda in het Wilde Westen
5##
Stoomvaartmij. Nederland boekte in
1957 weer hogere resultaten
Hogere temperaturen
U
Zoch ió /iet
zo
Verkouden..?
Dividend f 5.- per aandeel
Men verwacht voor 1958 sterke achteruitgang
VAN NIEL
Wereldnieuws
De groei
Jaaromzet dertien percent gestegen
Inflatie in Engeland neemt
geleidelijk af
Moeder...
Ja, die wist 't wel!
Hero in 1957
Werkende gerepatrieerden
moeten 60 pet. van hun
inkomsten afstaan
Kort economisch nieuws
uit binnen- en buitenland
Rott. Lloyd zoekt emplooi
voor overtollige schepen
H.S.M. reserveert voor
scherpe concurrentiestrijd
Dames-Spijkerbroeken
SPORTHUIS SCHOLTE
RADIOVERSLAG:
I
Premielening Amsterdam
Tjilangkap in liquidatie
Japanse danseres tijdens
voorstelling gedood
DONDERDAG 3 APRIL 1958
(Van onze financiële medewerker)
De Koninklijke Shell heeft weer een
zeer goed jaar achter de rug, hetgeen
trouwens uit de cijfers over de eerste
negen maanden van 1957 reeds kon
worden afgeleid. Over die periode
immers was de omzet 17 percent gro
ter dan in de eerste negen maanden
van 1956, terwijl de netto winst zelfs
met 27 percent was gestegen. Het
vierde kwartaal van 1957, waarover
de cijfers niet afzonderlijk worden
gepubliceerd, heeft blijkens de jaar
cijfers ietwat slechtere resultaten op
geleverd, zodat de jaar-omzet, zijnde
2634 miljoen pond, met 13 percent is
vooruitgegaan en de netto-winst, ad
212,7 miljoen pond (1956 179,5 mil
joen pond) met 18 percent; cijfers
welke nog altijd als hoogst bevredi
gend mogen worden genoemd, ook
als men ze met die van de grote olie
maatschappijen van de Verenigde
Staten vergelijkt. Meegedeeld wordt
dat vooral de verkoop van brandstof
voor vliegtuigen, kerosine en chemi
sche produkten is vooruitgegaan,
ADVERTENTIE
Neem tijdig
Sterk desinfecterend
60 tabletten f 0.98
PHILiPS-ROXANE NEDERLAND N.V.
Voorzichtig optimisme in
economisch jaaroverzicht
Het jaarlijkse economische overzicht
dat altijd aan de Engelse begroting op
15 april in te dienen voorafgaat, is dit
keer optimistischer van toon. De inflatie
is bezig af te nemen, hoewel er nog steeds
gevaren bestaan. Nadat lonen en prijzen
elkaar twintig jaar hebben nagejaagd, is
er thans voor het eerst hoop dat de nood
lottige spiraal aan het instorten is.
Er is een goede kans dat er in 1958 een
eind zal komen aan de prijsverhogingen,
aldus het overzicht. Hoewel een harde
worsteling nodig blijft om de export te
verhogen of zelfs maar te handhaven, is
de val van de invoerprijzen gunstig voor
het evenwicht in de handelsbalans. Het
rapport waarschuwt echter dat de export
prijzen laag gehouden moeten worden.
Verder wordt opgemerkt dat hoewel men
vertrouwen heeft dat de teruggang niet
lang meer zal duren, er toch omstandig
heden zijn, die nog reden geven tot be
zorgdheid.
ADVERTENTIE
Maar zij had 't nog niet door - fof,
opeens, zij 't bemerkteMAÏZENA
dilt was het geheim van moeders
kookkunst. Maar... moeder zei by
het kopen van MAÏZENA steevast
DU RYE A en daarby keek moeder
wel uit, dat zij geen andere kreeg.
Vandaar haar kooksuccessen. Nu
is ook zij zelf ervan doordrongen,
dat het heus wel de moeite loont op
die naam DURYEA te letten. In-
derdaad - er is geen beter bind
middel voor groenten, soepen en
sausen dan MAÏZENA DURYEA.
X____p
De n.v. Hero Conserven te Breda heeft
over 1957 een brutowinst behaald van
f 14.663.508 (v.j. 14.190.095). Er resteert
een netto winst ad. 502.856 490.102)
Voorgesteld wordt een onveranderd divi
dend van 6 percent over een onveranderd
kapitaal van 7,5 miljoen. De voorraden
komen op de balans voor met 17.004.957
14.773.908).
De produktie aan groenteconserven
was belangrijk, die aan fruitconserven
was relatief klein in verband met het ge
ringe aanbod van vers produkt en het ho
ge prijspeil hiervan. De produktie en afzet
van vruchtendranken zijn weer toegeno
men. Het hogere balanscijfer met betrek
king tot de voorraden ontstond door een
grotere voorraad van groenteconserven.
Over de vooruitzichten voor het lopende
boekjaar zegt de directie dat de grotere
voorraad aan groenteconserven zal kun
nen leiden tot een lagere produktie in deze
sector, terwijl de voorraadspositie van
fruitconserven tot een grotere produktie
aanleiding zal kunnen geven.
maar dat de vraag naar gasolie en
stookolie, als gevolg van het zachte
weer, is verminderd.
Van de netto winst ad. 212,7 miljoen
pond van het concern wordt aan de beide
moedermaatschappijen, de Koninklijke
en de Shell Transport and Trading, dit
maal 44 miljoen pond (in 1956 41 miljoen
pond) dividend uitgekeerd, waarvan de
Koninklijke zoals bekend, 60 percent en de
Shell 40 percent ontvangt De Koninklijke
heeft haar kapitaal bij de jongste emissie
met 7.602.285 aandelen tot totaal 68.402.565
aandelen van 20 gulden verhoogd en keert
thans over alle aandelen 3,50 per stuk uit,
nadat op de oude aandelen reeds f 1.50 als
voorlopig dividend was uitgekeerd. Het
totale dividend bedraagt derhalve weer
f 5,- (20 pet.). Te becijferen valt, dat de
winst van de Koninklijke in het afgelopen
jaar nagenoeg even groot is geweest als
het door de jongste emissie tot 1.368 mil
joen gulden vergrote kapitaal en dat van
de winst ongeveer 77 percent in het bedrijf
is gebleven. Het is dus wel duidelijk dat de
financiële positie van het concern in 1957
opnieuw krachtig is versterkt en wel op
gewassen is tegen de minder gunstige om
standigheden, welke de laatste tijd voor
de oliemaatschappijen gelden.
Er worden maatregelen tegen
onwilligen voorbereid
Op de juridische afdeling van het depar
tement van Maatschappelijk Werk worden
maatregelen voorbereid om onwilligen on
der de uit Indonesië gerepatrieerden te
dwingen, 60 percent van hun inkomsten af
te staan als vergoeding voor de verzor
ging en inwoning, die zij in de contract
pensions genieten of hebben genoten. De
inhoudingen gaan in, zodra de betrokke
nen in Nederland werk hebben gevonden.
Tot dusver is het slechts sporadisch
voorgekomen, dat een gerepatrieerde wei
gerde de vereiste 60 pet. van zijn inkom
sten af te staan. Vaak komt het echter
voor dat gerepatrieerden de betaling op de
lange baan trachten te schuiven.
De ambtenaren van Maatschappelijk
Werk trachten de gerepatrieerden er van
te overtuigen, dat zij zich aan de getrof
fen regeling hebben te houden. Deze houdt
in dat de gerepatrieerden bij hun aan
komst in Nederland, indien zij zelf niet
voor onderdak kunnen zorgen, kosteloos
huisvesting in de contractpensions krij
gen. Zij worden er volledig verzorgd en
van zakgeld voorzien. Hun wordt echter
medegedeeld dat zij hiervoor 60 pet. van
hun inkomsten moeten afstaan, zodra zij
werk hebben gevonden.
Erhard over Europa
De Westduitse minister van Eonomische Zaken
prof. dr. Ludwig Erhard heeft op een perscon
ferentie in New York verklaard een besliste voor
stander van de Europese gemeenschappelijke
markt te zijn en gaf de Amerikaanse zakenlieden
de verzekering, dat zij van die markt niets te
vrezen hebben. Erhard zou de gemeenschappelij
ke markt aangevuld willen zien door een vrijhan-
delsgebied, zodat ook Engeland er in opgenomen
zou kunnen worden. Hij was het in het algemeen
eens met de Engelse zienswijze ten aanzien van
het vrijhandelsgebied. Dit zal er komen, aldus
Erhard.
Slapte in Rijnvaart
Meer dan driehonderd Rijnschepen liggen mo
menteel zonder vracht in Duisburg en ongeveer
honderdvijftig schepen liggen in andere steden
van de beneden- en midden-Rijn leeg te wach
ten. Een van de redenen van de slapte in het
scheepvaartbedrijf is, dat tegenwoordig minder
kolen worden getransporteerd.
Door inkrimping Jndortesiëlijn
In de algemene vergadering van aan
deelhouders van de Kon. Rotterdamsche
Lloyd heeft de directie, in antwoord op
een vraag naar de gang van zaken in het
eerste kwartaal van dit jaar geantwoord,
dat de financiële resultaten in deze drie
maanden na de gebruikelijke afschrijvin
gen een bescheiden winst te zien geven.
De vooruitzichten zijn echter in het alge
meen niet gemakkelijk en niet mooi. Een
belangrijk deel van het bedrijf was im
mers op Indonesië gericht en een aanzien
lijke inkrimping van deze diensten is
thans noodzakelijk. De directie is druk
doende met voorbereidingen en bespre
kingen, om voor de hierdoor overtollig ge
worden schepen ander emplooi te zoeken.
In overweging is thans de „Willem
Ruijs" geschikt te maken voor de meer
algemene passagiersvaart. Het schip zal
om een groter aantal passagiers te kunnen
vervoeren, eventueel een belangrijke
verbouwing moeten ondergaan.
ADVERTENTIE
witttfiuA
JOVANDA NYLONS
Jaarverslag 19S7
De gezamenlijke financiële resultaten
over 1957 van de n.v. Hollandsche Stoom
boot Maatschappij zijn gunstig geweest en
maken het mogelijk een bedrag van
ƒ500.000 te reserveren voor de verminde
ring van de vrachtinkomsten, welke een
gevolg zal zijn van de concurrentiestrijd.
De afschrijving op de vloot en de survey-
kosten vereisen ruim f 166.000 meer dan
in het vorig jaar. Het saldo exploitatie
rekening nam toe van f 5.262.019 tot
5.872.468. Voorgesteld wordt 9 pet. divi
dend (v.j. 10 pet.). Het beschikbare winst
saldo was 941.367 (v.j. f 948.643). Het
kapitaal bleef onveranderd f 8,75 miljoen.
Ondanks de recessie is de ontwikkeling
van het ladingvervoer van en naar de ha
vens in het Verenigd Koninkrijk niet onbe
vredigend verlopen. Het vervoer naar en
van het Europese achterland gaf enige stij
ging te zien. De financiële resultaten ge
ven aanleiding tot tevredenheid. De con
currentie werd zodanig, dat tot scherpe
re afweermaatregelen moest worden over
gegaan. De gevolgen hiervan zullen op de
uitkomsten van 1958 ernstige invloed uit
oefenen.
Aan de „reserve diverse belangen"
werd f 760.000 toegevoegd, ter compense
ring van de verschuiving van de belasting
druk naar de toekomst en ter aanpassing
aan de verhoging van het tarief der ven
nootschapsbelasting. Deze reserve parais-
seert op de balans met f 4.785.000. De di
rectie vertrouwt, dat de financiering van
de op de vennootschap nog rustende nieuw
bouwverplichtingen ad 6 miljoen, uit
eigen middelen zal kunnen geschieden. De
vloot staat in feite te boek voor 7.241.149,
rekening houdende met de reserve voor
nieuwbouw ad f 13.556.751.
ADVERTENTIE
blauw en griis ƒ11.95
GIERSTRAAT 59 - TEL. 21346 - HAARLEM
Het exploitatieresultaat van de n.v.
Stoomvaart Maatschappij „Nederland" is in
1957 hoger geweest dan in 1956. De directie
verwacht echter een belangrijke verminde
ring van de exploitatiewinst in 1958. Het
voordelig saldo der exploitatierekening was
54.041.904 (v.j. 49.001.251). Na afschrij
vingen op de vloot en etablissementen ad
13.249.925 (boekwaarde vloot is thans
141.245.000) en na toevoeging aan de
reserve voor vernieuwing vloot en etablis
sementen ad 16.650.000 (totaal bedraagt
die reserve thans 153.629.825) en na toe
voeging van ontvangsten uit interest en
dividenden en winst op verkochte schepen,
resteert een saldo van 34.700.730
27.354.611). Hiervan wordt gereserveerd
voor belastingen 12.400.000, voor bijzon
dere doeleinden 5 miljoen en voor grati
ficaties personeel 6.496.000. Daarna res
teert 10.723.316. Voorgesteld wordt 14
percent dividend in contanten over een
kapitaal van 56.994.000 (v.j. 14 percent,
waarvan 10 percent in contanten en 4 per
cent desgewenst in aandelen).
De reserve voor bijzondere doeleinden
heeft de directie gemeend te moeten vor
men wegens de onzekerheden waarvoor het
bedrijf als gevolg van de huidige situatie
staat. De directie stelt er zich veiligheids
halve op in dat de scheepvaart enige moei
lijke jaren tegemoet gaat. Zo mogelijk
wordt op de uitgaven bezuinigd en voor
lopig onthoudt de vennootschap zich van
belangrijke nieuwe investeringen.
De financiële positie is volkomen gezond
en de betaling van alle bestelde schepen,
waarvan het laatste in 1960 wordt afge
leverd, kan geschieden uit de huidige
liquide middelen. Wat Indonesië betreft
verwacht de directie dat het vervoer in
beide richtingen geringer zal worden, voor
namelijk omdat zij verwacht dat de goede
renbeweging van Indonesië belangrijk zal
verminderen. Er zijn plannen om het
overige deel van het lijnbedrijf verder uit
te breiden. In geringe mate is zij reeds
hiermee begonnen, daar zij, tengevolge van
de gedaalde conjunctuur, enige schepen
hiervoor beschikbaar had. Voor de maat
schappij wordt het vervoer van Oostazia-
tische landen buiten Indonesië vooral van
Malakka en Singapore, van relatief steeds
grotere betekenis. De directie ziet de toe
komst van het bedrijf niet somber in, hoe
wel een verdere verlegging van activiteit
van de Indonesische sfeer naar andere ge
bieden ongetwijfeld niét zonder schokken
zal verlopen.
Wel blijft de directie zich ernstige zor
gen maken over de nog steeds voortschrij-
ADVERTENTIE
Luisteraarswat in deze spannende momenten is gebeurd, kan
ik u helaas niet vertellen. Een heer met wijdopengeslagen tijd
schrift belemmert mij het uitzicht..."
(Zó boeiend is nu PANORAMA
WEERRAPPORTEN
Een in hogere luhchtiagen ontwikkelde wind nog iets in kracht zal toenemen en
depressie, samenhangend met een hoe- er van het zuiden uit meer bewolking zal
veelheid voor de tijd van het jaar zeer kou komen en de temperaturen wat hoger
de lucht, trok afgelopen 24 uur langzaam zullen worden,
verder in oostelijke richting en bevond
zich donderdagmorgen juist ten noorden
van de waddenkust. De koude lucht was
bovendien onstabiel van opbouw en er vie
len op verschillende plaatsen enkele
sneeuw- of hagelbuiten. Inmiddels heeft
een diepe depressie op de oceaan zich
verder in oostelijke richting verplaatst.
De kern lag donderdagmorgen boven de
Golf van Biscaje. Een erbij behorend fron
tensysteem was toen zuidwest-Frankrijk
gepasseerd, hetgeen enkele millimeters
regen bracht. Verwacht mag worden, dat
de depressie zich verder in oostelijke rich
ting zal blijven verplaatsen. Voor onze
Vrijdag 4 april
Zon op 6.10 uur, onder 19.17 uur.
Maan op 20.10 uur, onder 6.06 uur.
Zaterdag 5 april
Zon op 6.08 uur, onder 19.19 uur.
Maan op 21.31 uur, onder 6.38 uur.
Maanstanden
4 april 4.45 uur volle maan.
11 april 0.50 uur laatste kwartier
19 april 4.23 uur nieuwe maan.
26 april 22.36 uur eerste kwartier.
Hoog en laag water in IJmuiden
Vrijdag 4 april
Hoog water 3.38 en 15.57 uur.
Laag water 11.39 en uur.
Zaterdag 5 april
Hoog water 4.20 en 16.39 uur.
Laag water 0.03 en 12.27 uur.
10 tot 15 minuten vroeger dan te IJmuiden.
Temperaturenbulten
en binnenlandheden
w
a
9
jj g
morgen 7 uur. Neerslag:
laatste 24 uur.
wind
richti
ÏÏS
Helsinki
zwaar bew.
ZO
-4
0
Stockholm
onbewolkt
O
-3
0
Oslo
geheel bew.
ono
1
0,1
Kopenhagen
zwaar bew.
O
0
0
Aberdeen
sneeuwbui
O
0
1
Londen
licht bew.
nno
-1
0
Amsterdam
zwaar bew.
0
0
1
Brussel
onbewolkt
0
-1
0
Luxemburg
half bew.
no
-3
0
Parijs
zwaar bew.
ono
0
0
Bordeaux
regen
wzw
10
9
Grenoble
zwaar bew.
nno
8
0
Nice
regen
no
12
0,2
Berlijn
onbewolkt
0
-1
0
Frankfort
zwaar bew.
ono
-2
0
München
mist
0
-1
0
Zürich
zwaar bew.
windst.
-2
0
Genève
zwaar bew.
z
3
0
Locarno
regen
wnw
7
0,1
Wenen
half bew.
0
2
0
Innsbruck
licht bew.
w
-1
0
Rome
zwaar bew.
z
10
0
Ajaccio
zwaar bew.
windst.
8
1
Madrid
licht bew.
w
7
5
Mallorca
half bew.
windst.
10
0
Algiers
zwaar bew.
zw
10
0
Den Helder
zwaar bew.
zo
1
0,6
Ypenburg
geheel bew.
O
1
0,2
Vlissingen
zwaar bew.
O
1
1
Eelde
zwaar bew.
ono
-1
1
Twente
licht bew.
0
-2
0,1
De Bilt
licht bew.
no
-2
0,1
Eindhoven
onbewolkt
windst.
-2
0,1
Vlv. Z.-Limb. licht bew.
0
-2
1
31. Panda merkte wel dat het erg moeilijk
was om iemand in het boevencafé „HET
HOEFIJZER" te arresteren, vooral als die
iemand zo algemeen getapt was als Joris.
En nu hem bovendien nog zijn revolver
was afgenomen, kon hij niets anders doen
dan gewillig meegaan, toen Joris hem met
zachte drang naar een hoektafeltje leidde.
„Welaan", sprak Joris, „vertel mij thans
eens waarom ge me wilt arresteren, mak
kertje. Ik ben me werkelijk van geen
kivaad bewust". „O nee?" vroeg Panda
verontwaardigd, „dan zal ik je geheugen
eens opfrissen. Je hebt de passagiers van
de postkoets beroofd! Ik was er zelf bij!"
„Tut, tut", sprak Joris. „Hieruit blijkt
weer eens, hoe onbetrouwbaar getuigen
zijn. Laat mij uw geheugen eens opfrissen,
makkertje: ik heb de buit van Billy de
Buffel afgenomen, nadat hij de postkoets
beroofd had". „Dat komt toch op hetzelfde
neer!" riep Panda uit. „Maar ventje, hoe
heb ik het nu met u?" zei Joris verbaasd.
„Ziet ge het grote verschil dan niet? Ik
heb een rover beroofd, niet de passagiers.
Ats vertegenwoordiger van de Wet be
hoort ge het toe te juichen, dat ik een ro
ver niet in het bezit van onrechtmatig
verkregen goederen liet, nietwaar?" „Hm",
zei Panda, in de revolver turend, die Joris
speels op hem richtte, „zoals gij het voor
stelt, lijkt het altijd of je gelijk hebt.
Maar„Geen maren", sprak Joris
ferm. „Ge zijt het met mij eens of niet.
En zo niet, dan is het uw droeve plicht mij
in hechtenis te nemen. Ziedaar, arresteer
me!" En met deze woorden drukte hij
Panda de revolver in de handen.
dende vlagdiscriminatie. De gevolgen hier
van komen thans wel zeer duidelijk naar
voren. Een andere grote bedreiging voor de
scheepvaart is de scheepvaart onder de
„flags of convenience" (Panama, Liberia,
Honduras, enz.). Over de Amerika-lijnen
zegt het jaarverslag dat de diensten van en
naar Amerika wederom een aanzienlijke
bijdrage tot de behaalde resultaten hebben
geleverd. De Java-New York-Lijn had
vooral in het verkeer van het Oosten naar
Amerika voortdurend te kampen met ge
brek aan lading. De resultaten van de Java
Pacific and Hoegh Lijnen waren in beide
richtingen zeer bevredigend. Voor de Ne
derlandse Lloydlijn Perzische Golfdienst
liep in de tweede helft van het jaar het
ladingaanbod naar de Perzische Golf vrij
aanzienlijk achteruit. De Ned. Lloyd Lijn
Afrika Dienst heeft goede resultaten laten
zien.
Over de dochterondernemingen zegt het
verslag: de resultaten van de n.v. Vereenig-
de Nederlandsche Scheepvaartmaatschap
pijen waren zeer bevredigend. De door de
Holland West-Afrika Lijn behaalde resul
taten waren bevredigend. De gang van
zaken bij de n.v. Reederij „Amsterdam"
was zeer gunstig. De resultaten van de n.v.
Verenigde Nederlandse Tankvaartrederij
waren gunstiger dan over 1956.
Te Amsterdam is de tweede trekking
gehouden van de 2V2 percent premielening
Amsterdam 1956-1. Deze lening is groot
20 miljoen. Uitgeloot werden 500 obli
gaties. De premie van 100.000 viel op
obligatienummer 7 van serie 19534, die
van 50.000 op nummer 8 van serie 3311,
die van 25.000 op nummer 5 van serie
9342, de premie van 10.000 op nummer
10 van serie 10498 en die van 5000 op num
mer 4 van serie 8204. De bezitters van de
volgende vijf obligaties zagen zich een
premie van 1.000 toevallen: nummer 8
van serie 16861, nummer 10 van serie 5621
nummer 8 van serie 4101, nummer 1 van
serie 8525 en nummer 6 van serie 8525.
Met algemene stemmen is in de buiten
gewone algemene vergadering van aandeel
houders van de n.v. Cultuur Maatschappij
Tjilangkap tot liquidatie van de vennoot
schap besloten. Dit leek de directie de
wijste weg nu de onderneming in Indonesië
is verkocht. Hiervoor heeft de vennoot
schap nog een vordering in Indonesië van
350.000 rps. Deze vordering is echter reeds
afgeschreven. De liquide middelen in Ne
derland bedragen ongeveer 120.000. Zoals
gemeld, zal een eerste uitkering van 18 °/o
aan aandeelhouders plaats vinden.
(Voor de beurs zie pag. 9)
In een (heater bij Osaka zijn dinsdag
avond ruim drieduizend hevig onstelde
toeschouwers getuige geweest van de
vreselijke dood van de jonge Japanse
danseres Hiromi Kazuki.
Midden in een dansscène kwam zij per
ongeluk in aanraking met een lier, die een
stuk decor in beweging moest brengen.
Haar hoepelrok raakte hierin verward en
een van de stalen hoepels drong in haar
lichaam. De jonge danseres deed verwoe
de pogingen om los te komen. Toen een
toneelknecht haar te hulp snelde, bleek zij
reeds te zijn overleden. Haar lichaam
was letterlijk in tweeën gesneden.
ADVERTENTIE
Een zonnig plekje
vraagt een
ook zonder montuur
vanaf 3.50
PARFUMS - BIJOUX
Grote Houtstraat 92 - Telef. 12160
Crisisteken. Voor het eerst sedert het cri
sisjaar 1930 heeft de gemeente Houston
in de Amerikaanse staat Texas woens
dag weer levensmiddelen aan werklo
zen uitgedeeld.
Nuchter. De Tsjechoslo waakse regering
heeft de prijzen van sterkedrank ter
bestrijding van het alcoholisme met
twintig percent verhoogd.
Honds. Professor Stanioekovitsj, een Rus
sische raketspecialist, heeft een Hon
gaars blad, dat in Wenen is ontvan
gen, meegedeeld, dat zich enkele hon
den zullen bevinden in de derde Russi
sche kunstmaan, die „binnenkort" ge
lanceerd zal worden. De professor zei
ook, dat in de nabije toekomst een spoet
nik met kernaandrijving de ruimte in
gezonden zal worden.
Hulp De Verenigde Staten en Soedan heb
ben een overeenkomst gesloten, op
grond waarvan Amerika hulp zal ver
lenen bij ie wegenbouw, de irrigatie en
het landbouwonderzoek.
Traditie. Het Britse lagerhuis heeft met
292 tegen 251 stemmen een wetsont
werp goedgekeurd waardoor het moge
lijk wordt dat vrouwen zitting nemen
in het Hogerhuis. Als koningin Eliza
beth haar handtekening onder het wets
ontwerp zet, betekent dit dat een tra
ditie van 700 jaar doorbroken wordt.
Labour stemde tegen.
Verijdeld. In de Zuidamerikaanse staat
Paraguay is een opstand verijdeld, al
dus is officieel in de hoofdstad Ascun-
cion bekendgemaakt. Veertig gewapen
de mannen die van Argentinië uit wa
ren binnengedrongen werden door een
grensgarnizoen overmeesterd. Twee
aanvallers en twee soldaten kwamen
om het leven. De aanval zou het werk
zijn van oud-president Rafael Franco,
leider van de Febrerista-partij en een
fel tegenstander van de tegenwoordige
president Alfredo Stroessner.
Rel. Bij een treffen tussen betogers en
politie in de Zuid-Libanese stad Tyrus
zijn vier doden en elf gewonden geval
len. De betoging gold een protest tegen
de arrestatie van drie inwoners van Ty
rus, die schuldig zijn bevonden aan be
lediging van de nationale vlag tijdens de
monstraties ten gunste van de Verenig
de Arabische Republiek. Enkele win
kels en scholen in Tripoli en Sidon ble
ven uit sympathie met de stakende win
keliers in Tyrus gesloten.
Symbool. De rooms-katholieke missieka
pel St. Cecilia te Jesuit Bend in de
Amerikaanse staat Louisiana, die in
1955 door aartsbisschop Rummel geslo
ten werd toen de parochianen bezwaar
maakten tegen de benoeming van een
neger-priester, wordt op paaszondag
heropend. Een blanke priester zal de
mis lezen. De aartsbisschop heeft ver
klaard, niet te kunnen toestaan, dat de
gesloten kapel voor altijd een symbool
blijft van verzet tegen het gezag van
de kerk.
Niet genoeg. Tweeduizend trambestuur
ders en buschauffeurs in Oslo gaan
morgenavond in staking, omdat zij vin
den dat ze niet genoeg verdienen. Als
aan de looneisen op 9 april nog niet is
voldaan, zullen 13.000 andere employees
eveneens het werk neerleggen. Alleen
het personeel van de ziekenhuizen, de
kindertehuizen, de brandweer, het elek
triciteitsbedrijf en enkele kleine onder
nemingen zal op zijn post blijven.
Sovjet-1 ïrger. Bij het hof van beroep te
Rome is een eis ingeziend, dat de kan
didatuur van Palmiro Togliatti, secre
taris-generaal der communistische par
tij, voor het parlement nietig zal wor
den verklaard. In de eis wordt gesteld,
dat Togliatti in 1924 Sovjet-burger is
geworden en als officier in het Rode-
leger dienst heeft gedaan. Hij kan niet
als Italiaans onderdaan worden be
schouwd aldus de motivering.
Verlopen. De staking die op 25 maart in
Barcelona en de volgende dag in Bas
kenland is uitgebroken, is nagenoeg ten
einde in de grate Catalaanse stad en ver
loopt snel ir de provincie Guipuzcoa, al
dus is verluidt in Mardid. In Barcelona
lag het werk gisteren nog in vier grote
en zeven kleine fabrieken stil.
Zwendel. In de City van Londen is op
schudding ontstaan door de arrestatie
wegens verdenking van zwendel van de
miljonair Arthur John Whitehead, een
vooraanstaand financier, en vijf mede
plichtigen, onder wie twee journalisten.
Zij zijn na een verhoor tegen borg
tocht vrijgelaten. Mede door middel
van artikelen in financiële bladen heeft
men de koersen van aandelen in twee
maatschappijen doen dalen, hetgeen
Whitehead in staat stelde deze aande
len voordelig te kopen. Een van de twee
journalisten die bij het schandaal be
trokken zijn, is Cecil Barnett, finan
cieel redacteur van het grote avondblad
„Evening News".
DE GROEI is een ondoorgrondelijk won
der. Hoewel alle levende wezens zich uit
één enkele eicel ontwikkelen, groeit de
ene zoogdiersoort uit tot een kolos als een
walvis, maai de andere soort blijft zo
klein als een muis. De oorspronkelijke hoe
veelheid levende stof waaruit elk dier zich
ontwikkelt, is voor alle dieren ongeveer
van dezelfde orde, maar bij de ene soort
vindt een geweldige ver-
menigvuldiging van cellen
plaats en bij de andere dier
soort is deze vermenigvuldi
ging aanzienlijk bescheidener.
Door welke wetten wordt
deze vermenigvuldiging be
heerst? En welke factoren be
palen de grens van deze ver
menigvuldiging van cellen? Waarom groeit
de muis niet uit tot de grootte van een
ivalvis? En waarom groeit het dier tot een
bepaalde massa uit en staakt daarna de
groei? Deze vragen, die uiteraard ook voor
de mens gelden, kunnen we niet beant
woorden, omdat van het wezen van de
groeiverschijnselen weinig of niets bekend
is. Maar ondanks deze onwetendheid is
toch de detailkennis van dit verschijnsel
in de laatste veertig jaren met sprongen
vooruitgegaan. Het begon eigenlijk al in
1871, toen Louis Pasteur mededeelde, dat
hij gist kon laten groeien in een voedings
oplossing die uitsluitend glucose en enkele
voedingszouten bevatte. De grote Duitse
scheikundige Justus von Liebig vond dit
verschijnsel interessant genoeg om de
proef te herhalen, maar elke groei bleef
achterwege. Er ontspon zich tussen beide
onderzoekers dus een meningsverschil, dat
tijdens hun leven niet tot oplossing kon
worden gebracht. Pas in 1901 maakte Wil-
diers waarschijnlijk, dat de oorzaak van
de uiteenlopende resultaten gezocht moest
worden in het feit, dat Pasteur zijn proe
ven met een grote hoeveelheid gistcellen
had genomen, terwijl Liebig het wat zui
nigjes aan had gedaan en weinig gistcellen
had gebruikt. Bij een royaal gebruik van
gistcellen zouden er altijd wel wat dode
cellen aanwezig zijn, die een bepaalde stof
afscheiden, waardoor de groei van de nog
levende gistcellen mogelijk
wordt gemaakt. Worden ech
ter te weinig gistcellen ge
bruikt, dan zou die stof niet
in voldoende mate aanwezig
zijn. Die raadselachtige stof,
die de levende cellen tot groei
J aanzette, werd „bios" ge-
noemd en de eerlijkheid
gebiedt ons er bij te voegen, dat ge
ruime tijd ernstige twijfel heeft bestaan
aan de realiteit van deze hypothetische
stof, die wellicht een volslagen hersen
schim was. Maar gelukkig slaagden Lash
Miller en zijn medewerkers erin het be
staan van de bios aan te tonen. En wat
nog belangrijker was, hij leverde het be
wijs dat deze bios een mengsel is van ver
schillende stoffen. Kögl en zijn medewer
kers werkten de bios uit en vonden in
1933 een cristalline stof, biotine genoemd.
Deze stof bleek in een verdunning van 1
op 400 miljoen een enorme invloed te heb
ben op de groei van gistcellen. Dit biotine
is het vitamine H. Ook het vitamine BI
bezit een geringe biosactiviteit, evenals
B2 en B6, om nog maar niet eens te spre
ken van andere groeistoffen. Voor de
auxinen moeien we echter een uitzonde
ring maken.
Daarover een volgende keer.
(Nadruk verboden).
H. Pétillon
