IJmuidens havengebied gaat
grootse uitbreidingen tegemoet
Duel over kernbewapening in
de Westduitse Bondsdag
Nieuwe pierensnellere vaart en
verbreding Noorder-toeleidingskanaal
8
AMSTERDAM MOET HAVENAREAAL VERDUBBELEN
IJmuidens haven:
nautisch probleem
„Moogher Geest Ghesellen"
besluiten seizoen
Autobotsing met dodelijke
gevolgen berecht
Koning Boudewijn zou
hofbal met Prinses Beatrix
openen
Hoofd der Sovjetrussiscbe
jeugdbeweging vervangen
Kind je gestikt
Mevrouw Meir dient Sovjet
premier van repliek
Israel levend bewijs van
een Joodse gemeenschap
Verstekelingen niet in
Djakarta aan wal gezet
Joegoslavisch partijprogram
aangepast aan Sovjet-
wensen
Pact van Warschau is een
„defensieve reactie
Britse precisieklok naar de
Verenigde Staten
Meningsverschil over de
lengte van de inch
Getreiterde jongen stak
zuster met mes
Strijdom geeft uiting aan
republikeinse verlangens
De christen en de moderne
bewapening
„De blauwe scbuit" geopend
Tegenstelling neemt steeds scherper vormen aan
ZATERDAG 19 APRIL 1958
De hoge eisen die de zich snel ontwikkelende scheepvaart stelt en nog meer gaat
stellen hebben geleid tot intensieve bestudering van de mogelijkheden ter aanpassing
van met name het gehele ruim 28 km lange havengebied IJmuidenAmsterdam.
De conclusies van deze studie hebben thans hun neerslag gevonden in enige serieuze
plannen tot concretisering van die aanpassing:
Naar wij vernemen gaat dit plan uit van het standpunt dat grote schepen niet
alleen bij kentering van het getij maar vooral bij vloedstroom, gemakkelijk moeten
kunnen binnenvaren. De vaarsnelheid bij het binnenkomen moet groter kunnen
zijn dan tot dusver toelaatbaar was. In de tweede plaats moet de toegang tot de
havenmond zover in zee vooruit gebracht worden dat men met de opening van
de twee havenhoofden uitkomt op een plaats waar de zeebodem voldoende diepte
heeft voor de grootste tankschepen.
Uit al deze eisen en gegevens zijn de plannen voor verbetering van de IJmuider-
havenmond ontstaan, ontwerpen die thans een meer definitieve vorm hebben ge
kregen. Er zullen, benoorden en bezuiden de bestaande pieren, twee nieuwe haven
hoofden worden gebouwd die pl.m. 600 meter verder in zee reiken dan de thans
bestaande, in 1876 gebouwde, hoofden. De opening van de hoofden 400 meter
komt parallel te liggen aan de kustlijn en de lijn, die de as van de havenmond
aangeeft, en waarop de scheepvaart moet binnenlopen, wjjst direct naar het
Noorder Buitenkanaal en de grote Noordersluis.
Aangezien de sterke zeestromingen
eerst op een zekere afstand van de kust
van betekenis worden, denkt men er
over voor het kustgedeelte van de Zui-
derpier genoegen te nemen met de ach
terste helft van de bestaande Zuiderpier,
zodat het nieuwe Zuiderhoofd uit niet
veel meer zal bestaan dan een sterk
gebogen havenhoofd dat van het midden
van de bestaande pier eerstnaar het
zuiden ombuigt en dan met' een grote
boog naar de zuidelijke toegangskop
loopt.
Havenmond
De vierhonderd meter brede havenmond
reikt in de Noordzee tot waar deze een
diepte heeft van 13.50 tot 14.50 meter,
waardoor schepen van circa 46 voet
14 meter gemakkelijk zullen kunnen
binnen komen. De snelheid waarmee mag
worden binnengevaren zal tot 11 mijl per
uur verhoogd worden.
Tegelijk met de bouw van deze volkomen
nieuwe havenhoofden zal ook het Noorder
Buitenkanaal achter de havenmond
tussen de pieren splitst de vaarweg zich
in een Zuider- en een Noorderkanaal waar
van het laatste direct op de grote Noorder
sluis aanloopt belangrijk verbreed wor
den door het weggraven van de Noordwal.
Het toegangskanaal is nu 170 meter breed
met een bodembreedte van 100 meter; het
wordt op 270 meter gebracht bij een
bodembreedte van 200 meter.
Tweehonderd meter
De tweede schakel in het watergebied tot
Amsterdam is het brede Noordzeekanaal.
Allereerst zal op de plaats waar het kanaal
De drempel van de grote Noordersluis bij
IJmuiden ligt op een diepte van 15 m
N.A.P., hetgeen wil zeggen dat schepen die
46 voet diep steken, hier zonder hinder
geschut kunnen worden. Ook de lengte van
de sluiskolk 400 m is ruim voldoende
voor het schutten van de grootste massa
goedschepen.
De twee havenhoofden voor IJmuiden,
1400 m lang, laten een invaaropening vrij
van 250 meter. Het zijn de vloed- en eb-
stroom, samen met de 250 meter vrije in
vaart en de diepte tot waartoe de haven
mond tussen de pieren werd uitgebaggerd,
die bepalend zijn voor de maximum diep
gang van de schepen die hier kunnen
binnenvaren. Wanneer het water bij de
haveningang het hoogst staat dit is bij
vloed staat er zulk een sterke stroom
naar het noorden dat het voor zeer grote
schepen niet gemakkelijk is, binnen te
varen. Wacht men tot stil tij dan is de
diepte onder de kiel weer minder. En ten
slotte bepaalt de vorm van de havenmond
ook de maximum vaarsnelheid waarmee
een schip mocht binnenlopen, hetgeen de
mogelijkheden voor de allergrootste sche
pen verder beperkt.
Rijkswaterstaat ziet dan ook het vraag
stuk van de verbetering van de IJmuider
havenmond als een nautisch vraagstuk,
waarvoor men thans, in beginsel, enige op
lossingen gevonden heeft. Een oplossing,
waarvoor men enkele jaren lang en in dfe
buitenafdeling van het waterloopkundig
laboratorium in de Noordoostpolder, en ter
plaatse in en voor IJmuiden, tal van proe
ven heeft genomen, wordt als bestg „kans-
paard" hier vermeld.
De toneelvereniging „De Hooger Geest
Ghesellen" te IJmuiden besluit haar to
neelseizoen met A. P. Dearsley's blijspel
in drie bedrijven „Welterusten"; het ver
volg op het bekende „Vogel vlieg de we
reld in". De opvoering wordt zaterdag 17
mei gegeven in het Hervormd Jeugdhuis
aan de Rembrandtlaan. De regie is weer
in handen van Willem van der Veer.
„Pat Mat" in onderlinge strijd
De Beverwijkse schaakclub „Pat Mat"
heeft in de onderlinge competitie de vol
gende resultaten geboekt:
Afdeling 1: PaardekoperHart afgebr.;
SuikerMostertman 1—0.
Afdeling 2: PeltzerComis ViVz\ De
Heer—Lubert 1—0; Schroder—Metselaar
01; BannenbergSoeteman 01; v. d.
Berg—Falter V2'2-
Afdeling 2 en 3: WyniaNijhoff 01;
Bruinzeel—Sauer 0—1; WesterWagenaar
1—0.
Afdeling 4; De GelderHoeben 01;
Kruyerv. d. Lely 01; HouwingMole
naar 10.
Zeskamp 3: SteemanDe Vries 10;
RuiterSonneveld V2Vz.
zich beoosten de sluizen verbreedt tot het
z.g. binnentoeleidingskanaal een storende
hoek in de noordwal weggegraven worden,
zodat hier de spiegelbreedte 200 meter
wordt.
Daartegenover ligt aan de Zuidwal een
klein, hinderlijk uitsteeksel, dat ook zal
verdwijnen. En verder zal dan het kanaal
dat in het algemeen een spiegelbreedte
heeft van 175 meter, op 200 meter gebracht
worden. Maar volgens de bestaande plan
nen zal in afzienbare tijd het hele kanaal
verder verbreed en verdiept worden. Het
tempo waarin deze vergroting tot stand
zal worden gebracht zal worden bepaald
door de intensiteit van de tankscheepvaart
op Amsterdam met name door het aantal
grote tankschepen dat lading naar Amster
dam zal brengen of dat daar ter reparatie
heen zal gaan. Om te beginnen wil men
een „eenbaans" weg voor deze brede en
diepe schepen maken, waartoe het kanaal
op een diepte van 14 meter zal worden ge
bracht, een meter dieper dan thans het
geval is. Neemt het verkeer toe, dan wordt
het kanaal op een breedte van meer dan
300 meter en een diepte van 15 meter ge
bracht, zodat ook de grootste schepen in
twee richtingen tegelijk zullen kunnen
varen.
Tegelijk met de voorbereidingen en de
proeven voor de vernieuwing van de IJ
muider havenmond heeft Amsterdam een
begin gemaakt met een dergelijke grote
uitbreiding van zijn stedelijke haven
areaal dat in de komende periode men
denkt tot ongeveer 1975 het totale ha
vengebied meer dan verdubbeld zal
worden.
Niet minder dan 1500 ha poldergrond be
westen de bestaande westhavens, reikende
tot aan het zijkanaal F, de grens der ge
meente, wordt geleidelijk aan in gereedheid
gebracht voor een reeks nieuwe haven
bekkens voor de behandeling van massa
goed en van stukgoed, waardoor Amster
dam, welks scheepvaart en welks goede
renoverslag in de laatste jaren zo sterk
zijn toegenomen dat de bestaande ha
vencapaciteit niet meer onder alle omstan
digheden voldoende was, tot in een verre
toekomst voldoende havenruimte zal heb
ben om zijn taak als Europese haven naar
behoren te vervullen.
A msterdam
De opslagmogelijkheden worden in het
geïndustrialiseerde Midden-Europa steeds
geringer, zodat Amsterdam als toegangs
poort tot Europa niet alleen havenbekkens
maar vooral ook opslagterrein voor massa
goederen nodig zal hebben. Voor de be
handeling van droog massagoed zullen de
nieuwe bekkens, te graven in het verlengde
van de Westhaven, aangewezen worden.
Het geheel nieuwe enorme complex in
het uiterste westen van het havengebied
is gedacht als terrein voor de behandeling
en de verwerking van minerale oliën. Want
bij de achteruitgang van de relatieve pro
ductie van steenkool zal, zolang de kern
energie nog niet overheersend is geworden,
Europa in de komende decennia een steeds
groter deel van haar energiebehoeften moe
ten dekken uit minerale oliën die aan de
Noordzeekust zullen worden aangevoerd en
verwerkt.
Het nieuwe stukgoedareaal sluit aan bij
de Coenhaven: reeds is men bezig de daar
achter liggende oude vlothaven tot stuk-
goedhaven in te richten terwijl nieuwe,
hierbij aansluitende bekkens de mogelijk
heden tot de behandeling van stukgoed
verder zullen vergroten.
Amsterdam verkeert, zoals gezegd, in de
gelukkige omstandigheid dat haven- en
kadeaanleg in het gehele Noordzeekanaal-
gebied aanzienlijk minder kostbaar is dan
wanneer dit in een open zeehaven, half
buitengaats zou moeten gebeuren. Voor de
bouw van de nieuwe IJmuider havenmond
denkt men wat de kosten betreft aan be
dragen tot 100 miljoen. Voor het West-
havencomplex in Amsterdam, voor massa
goed en olie zullen de bouwkosten onge
veer 100 miljoen bedragen. De bouw
van de stukgoederenhavens en kaden zul
len in de komende vijftien jaar 100 tot
125 miljoen vereisen.
Drie weken gevangenisstraf en intrek
king van het rijbewijs voor drie jaar eiste
de officier van Justitie bij de rechtbank
te Utrecht tegen de 19-jarige A. W. S. uit
Loenen, aan wie het veroorzaken van dood
door schuld ten laste was gelegd.
Op 28 februari wilde de verdachte met
een auto in een bocht een voor hem rij
dende auto inhalen. Hierbij geraakte hij
op het linker weggedeelte, waar van de an
dere kant een wagen naderde, bestuurd
door de 32-jarige boekhouder G. B. uit Loe-
nersloot. De verdachte botste op de te
genligger, die tegen eén boom werd ge
drukt. De naast de bestuurder gezeten P.
de Reuver kreeg een halswervelfractuur
en overleed kort na het ongeluk.
Op 2 mei zal de rechtbank uitspraak
doen.
Deze schematische kaart brengt de
nieuwe situatie in beeld, die mettertijd
in IJmuiden kans op verwezenlijking
■maakt. De zuidersluis (1), middensluis
(2) en noordersluis (3) zijn volgens deze
kaart nog niet aangevuld met een vier
de sluis, waarvoop de plannen nog niet
vastliggen, maar het Noordertoelei-
dingskanaal (5) is al in zijn nieuwe
verbrede vorm geprojecteerd en ook
de nieuwe pieren zijn op deze kaart
uitgestippeld. Het binnentoeleidings
kanaal (6) en de Hoogovens (7) zullen
eveneens wijzigingen in hun haven
structuur ondergaan. Zoals wij al eer
der hebben gemeld, is hiermede nog
slechts sprake van een eerste fase in
de IJmuidense havenplanologie..
BRUSSEL (AFP/Belga/Reuter) Voor
het grote hofbal dat vanavond in Brussel
gegeven wordt zijn twaalf ongehuwde
prinsessen uitgenodigd, onder wie prinses
Beatrix en prinses Irene, die vanmiddag
om vijf uur van het vliegveld van Meis
broek zullen worden afgehaald door prins
Albert. De prinsessen zuilen logeren in het
paleis van Brussel, waar ook prins Con-
stantijn van Griekenland en prins Karei
van Luxemburg verblijven.. Op het bal
worden geen cineasten en geen televisie
camera's toegelaten. Er zijn vijf persfoto
grafen uitgenodigd, die koning Boudewijn
niet mogen fotograferen als hij danst.
Op de lijst van prinselijke gasten staan:
prinses Beatrix en prinses Irene van Ne
derland de prinsessen Birgitta en Desiree
van Zweden, gravin Magdalena Bernaaot-
te, prins Constantij van Griekenland, prin
ses Maria-Gabriella van Italië, de prin
sessen Isabella en Anna van Orleans, prins
Frans van Orléans, de prinsessen Marie
Thérèse en Marie des Neiges van Bourbon-
Parma, prinses Maria-Christina van Oasta,
prins Karei van Luxemburg, prinses Tati-
ana Radziwill, aartshertog en aartsherto
gin Karei van Habsburg, aartshertogin
Maria-Margareta van Habsburg en prins
Jan van Bourbon-Sicilië.
De grote vraag is: met wie zal koning
Boudewijn dit sprankelende feest openen..
De hofetikette schrijft voor dat zijn eerste
partner de oudste aanwezige kroonprinses
moet zijn in dit geval prinses Beatrix.
Een hoffunctionaris zei dat de orkesten
allerlei dansen hebben ingestudeerd, ook
rock and roll, maar hij zei te geloven dat
men de muziek „in overeenstemming met
de omgeving" zou houden. Vijftig gendar
mes in gala-uniformen zullen met getrok
ken sabels een erewacht vormen op de
trap die leidt van de balzaal naar andere
vertrekken. Een tiental politiemannen in
burger zal een minder opvallend toezicht
houden.
De balzaal, met witte en vergulde wan
den, marmeren zuilen en reusachtige kris
tallen luchters, is de historische plaats
waar koning Leopold III in 1951 zijn ko
ninklijke bevoegdheden overdroeg aan
Boudewijn.
MOSKOU, (AFP) Alexander Tsjele-
pin, sedert 1952 eerste secretaris van het
centrale comité van de Komsomol (de
Russische jeugdbeweging) is op het der
tiende congres van de Komsomol in Mos
kou vervangen door Vladimir Semitsjas-
ny, een der secretarissen van het centrale
comité. Premier Kroesjtsjev verklaarde
op het congres: „Wij zijn er van over
tuigd, dat als de imperialisten ons een
oorlog opleggen, die oorlog de laatste zal
zijn. De volken zullen het kapitalistische
stelsel niet meer steunen, dat oorlogen op
roept, leidend tot uitroeiing van miljoenen
mensenlevens". Kroesjtsjev zei, dat de
Komsomol jonge soldaten moet vormen,
„volmaakt opgeleid en i staat om de mo
dernste wapens te hanteren". De Sovjet-
strijdkrachten beschikken over zulke*wa-
pens en er zijn ervaren mensen nodig
die in staat zijn het hoofd te bieden aan
de eisen van de modernste wetenschap en
techniek, aldus de Sovjet-premier.
Sjelëpin zal een functie in de partij
krijgen. De aard van zijn toekomstige werk
is niet bekendgemaakt. Het congres nam
een motie aan, waarin Sjelepin voor zijn
werk wordt bedankt. De Komsomol telt
meer dan achttien miljoen leden.
Radio-Moskou meldt, dat het partijor
gaan de „Pravda" heeft geschreven dat
de „anti-partijgroep van Malenkov, Molo-
tov en Kaganowitsj" „zich heeft verzet te
gen de nieuwe economische politiek, zoals
die door partij, regering en volk was
goedgekeurd".
„Deze reactionairen, die vreemd staan
tegenover het volk, hebben gepoogd de
snelle ontwikkeling van industrie en land
bouw te belemmeren. De partij heeft in
het verleden dergelijke pogingen steeds
weten te verijdelen en in de toekomst zal
het niet anders zijn", aldus de ^„Pravda".
MOSKOU, (UP) —Van niet-officiële
Russische zijde is verklaard dat maar
schalk Zjoekov „met pensioen is gegaan
en geen militaire functies meer heeft".
Toen Zjoekov werd ontslagen, heette het
dat hij, na een verlof, een taak zou krij
gen die „in overeenstemming zou zijn met
zijn kundigheden en ervaring".
Te Voorburg is gisteren het eenjarige
jongetje P. S. bij het spelen in zijn box
gestikt. De moeder meende dat het kind
lag te slapen, doch toen de vader thuis
kwam, ontdekte hij dat het kind dood was.
Bij het spelen was een touwtje, dat aan
een stukje speelgoed zat, om de hals van
het kind geraakt, waardoor het knaapje
is gestikt.
TEL AVIV (Reuter) Laten Kroesjt
sjev en de andere Sovjetleiders zelf ko
men kijken hoe de Joden in Israel de
woestijn tot bloei hebben gebracht, aldus
heeft de Israëlische minister van Buiten
landse Zaken, mevrouw Meir, op een bij
eenkomst in Tel Aviv ter gelegenheid van
het tienjarig bestaan van Israel, gezegd
in antwoord op de uitlating van de Rus
sische premier, dat de Joden niet in een
gemeenschap kunnen leven en dat daar
om de poging om een Joodse Sovjet-repu
bliek in Siberië te stichten mislukt was.
Wat 'wij hier in de afgelopen tien jaar heb
ben gepresteerd, weerlegt die verklaring,
aldus mevrouw Meir.
De Joden zijn te individualistisch en te
veel intellectueel om een echte eigen ge
meenschap te kunnen vormen, zo zei
Kroesjtsjev tegen Serg Groussard, corres
pondent van het conservatieve Parijse
blad „Le Figaro". De Joden hebben er al
tijd de voorkeur aan gegeven onafhanke
lijk hun brood te verdienen. Zij houden
niet van collectieve arbeid en groepsdis-
cipline. Het zijn individualisten, zij den
ken te onafhankelijk, interesseren zich
voor alles, gaan diep op alles in, argumen
teren overal over en het gevolg is dat er
grote culturele verschillen tussen hen ont
staan aldus de Sovjet-premier. Daarom is
volgens Kroesjtsjev een echte Joodse cul
turele gemeenschap evenmin te verwe
zenlijken als een Joodse politieke gemeen
schap.
(Van onze correspondent in West-Duitsland)
Hoe groot de tegenstelling tussen de
Westduitse regeringspartijen en de socia
listische oppositie op het punt van de
kernbewapening van het Westduitse leger
is, bleek gisteren in de Bondsdag te Bonn.
De meerderheid verwierp een voorstel om
het socialistische wetsontwerp voor het
houden van een volksstemming over de
kernbewopening op korte termijn te be
handelen. Evenals bü het grote debat over
de buitenlandse politiek vorige maand ging
het ook ditmaal rumoerig toe in de Bonds
dag. Van socialistische zijde werd de spre
ker voor de regeringsparty, Rasker, de on
parlementaire woorden „U bent een vlerk"
toegeschreeuwd.
De socialist professor Carlo Schmid ver
klaarde ondermeer dat bij de verkiezingen
van 15 september het volk niet gestemd
had over kernbewapening. Hij betoogde dat
volksstemmingen, zoals zijn partij die
wenst, slechts uitzonderingen zullen zijn.
De C.D.U.-spreker Rasker verweet de so
cialisten, dat zij op marxistische wijze den
ken in acties. Hij wierp schmid voor de
voeten, dat Hitier de volksstemming in
Duitsland had ingevoerd en hij verweet de
socialisten dat zij met alle acties van de
laatste weken niet kunnen maskeren, dat
zij nog geen ander voorstel voor de veilig
heid Van de Westduitsers ter tafel hebben
gebracht dan dat van de regering-Ade-
nauer.
In steden en staten
Het hoofdbestuur van de liberale FDP
heeft gisteren te Bonn besloten een volks
stemming over kernbewapening af te wij
zen, hetgeen reeds was geschied door de
kamerfractie van deze partij. Uitzonderin
gen wil het F.D.P.-bestuur maken voor
bondsstaten en steden. Kennelijk gaat het
hier om Hamburg en Frankfort, waar libe
ralen samen met socialisten de regeringen
vormen en waar reeds plebiscieten zijn uit
geschreven. Te West-Berlijn bestaat me
ningsverschil onder de socialisten over een
volksstemming. Burgemeester Brand
vreest dat dan de S.P.D.-C.D.U.-coalitie in
West-Berlijn zal uiteenvallen als het tot
een referendum komt. Een sterke groep in
zijn partij wil de stemming evenwel door
zetten.
Van Oostduitse zijde wordt het vuurtje
opgestookt en ook daarom voelt brand er
niets voor een tegen de regering te Bonn
Het Italiaanse motorschip „Sydney"
heeft gisteren Djakarta aangedaan om
Nederlandse repatrianten op te nemen.
Het schip is inmiddels weer vertrokken.
De twee uit Indonesië gevluchte versteke
lingen', wier toelating in Nederland dezer
dagen door de president van de Haagse
rechtbank in kort geding werd afgewe
zen zijn echter niet in Djakarta van
boord gezet. Zij maken de reis met de an
dere repatrianten naar Genua als passa
giers mee, zulks op kosten van de stich
ting „Hulp aan landgenoten in Indonesië",
die alsnog zal trachten de beide jongeman
nen in ons land toegelaten te krijgen.
BELGRADO (Reuter) De Joegosla
vische communistische leiders hebben het
ontwerp voor een partijprogram aanzien
lijk gewijzigd. Waarnemers geloven, dat
dit is gedaan om het meer aanvaardbaar
te maken voor de Sovjet-Unie. Volgens de
gewijzigde tekst, die in het officiële blad
Kommunist is gepubliceerd, zal Joego
slavië zich niet aansluiten bij een politiek
of militair blok. Tevens wordt gezegd, dat
het pact van Warschau gerechtvaardigd
is als „een natuurlijke defensieve reactie"
op het Noordatlantische verdrag en de
herbewapening van West-Duitsland.
Voorts wordt verklaard, dat alle volken
zich moeten inspannen voor opheffing van
de blokken, die de betrekkingen tussen
Oost en West moeilijker maken en die sa
menwerking tussen de verschillende lan
den verhinderen.
Volgens waarnemers is de nieuwe tekst
meer aanvaardbaar voor de Sovjet-Unie,
omdat te verstaan wordt gegeven dat het
Westen verantwoordelijk is voor de span
ning in de wereld.
MOSKOU (AFP) Radio-Moskou
meldt, dat de „Kommunist", het orgaan
van het centrale comité der Russische
communistische partij, ernstige critiek
heeft uitgeoefend op het ontwerpprogram-
partij, dat volgende week op een partij
congres zal worden besproken. Het voor
naamste verwijt van de „Kommunist" is,
dat hierin wordt gezegd dat de „interna
tionale spanning het gevolg is van het be
staan van twee militaire blokken" (de
NAVO en de verdragsorganisatie van
Warschau). Het Kremlin is van mening
dat zij uitsluitend haar oorsprong viryit
in de „agressieve politiek der imperialis
tische staten."
Verlegenheid
BELGRADO (UP) Een woordvoer
der van de Joegoslavische communisti
sche partij heeft verklaard, dat Joegosla
vië niet van mening is dat regeringen in
kapitalistische landen boven de verschil
lende klassen kunnen staan. De geruch
ten, dat Joegoslavië er een andere me
ning op nahoudt, zijn volgens de woord
voerder misschien verspreid „door Rus
sische kringen in Belgrado die trachten
Joegoslavië in verlegenheid te brengen".
WARSCHAU (UP) Volgens Poolse
kringen zijn de betrekkingen tussen de
Sovjet-Unie en Joegoslavië even slecht
als in 1948, toen Stalin Joegoslavië uit de
Cominform liet stoten. Volgens genoem
de kringen zal Tito zijn voorgenomen be
zoek aan Polen misschien moeten uitstel
len.
gerichte actie op touw te zetten in het
kwetsbare West-Berlijn.
Betogingen
BIELEFELD (UP) Naar schatting
twintigduizend personen hebben in Biele
feld geprotesteeerd tegen het besluit van
de Westduitse bondsdag, de Bundeswehr
met kernwapens uit te rusten. De demon-
stratei was georganiseerd door het „Comité
voor strijd tegen de atoomdood". In Dort
mund demonstreerden zeshonderd vrouwen
op weg naar een vergadering, waar spre
kers van een gehoor van drieduizend per
sonen zich tegen de kernbewapening keer
den.
LONDEN, (UP) De 29-jarige Britse in
genieur, Roy B. Pook, is in de Verenigde
Staten aangekomen met de meest pre
cieze klok ter wereld, de kostbare „Essen
Ring Quartz Crystal Clock", die 5600 dol
lar heeft gekost aan onderdelen
De ingenieur moet zo voorzichtig zijh
met het uurwerk, dat hij het de gehele reis
op zijn schoot moet houden. De auto die de
jonge ingenieur naar het vliegveld bracht,
mocht niet harder dan tien kilometer per
uur rijden. In de Verenigde Staten zal de
klok worden gebruikt door het „Army Sig
nal Corps", dat werkt aan geleide projec
tielen en ruimtevaart-projecten. Men is
tot de ontdekking gekomen, dat in Groot-
Brittannië cn de Verenigde Staten niet
precies gelijk wordt gedacht over de inch.
Bij het meten van een afstand van 25.000
mijl krijgen de twee landen een verschil.
In het dagelijks verkeer is zo'n verschil
niet van belang, maar in de ruimtevaart
en bij de intercontinentale raketten zijn
dergelijke kleine verschillen belangrijk.
Bij het meten van die afstanden werkt
men met radio-golven, waarbij het ele
ment tijd van belang is, vandaar de pre-
csieklok.
Voor de Dordtse rechtbank heeft een
20-jarige kantoorbediende uit Dordrecht
terechtgestaan, die op 22 september zijn
zeventienjarige zuster met een broodmes
in de rug had gestoken. Het mes was tot de
helft van het lemmet in het lichaam van
het meisje gedrongen, gelukkig zonder
ernstig inwendig letsel te veroorzaken. De
officier van Justitie eiste wegens poging
tot doodslag 4 maanden gevangenisstraf,
waarvan 3 maanden voorwaardelijk. De
verdachte verklaarde dat zijn zusje
hem zodanig gesard en getreiterd had, dat
hij volkomen buiten zichzelf was geraakt
en op haar was afgevlogen met het
broodmes. De officier wilde in aanmer
king nemen, dat het meisje niet een van de
gemakkelijkste was, hetgeen ook uit een
verklaring van haar vader bleek. Hij nam
echter aan, dat de kantoorbediende de voor
opgezette bedoeling had gehad om zijn
zuster zwaar lichamelijk letsel toe te bren
gen.
PRETORIA (Reuter) De Zuidafri-
kaanse minister-president, Strijdom, heeft
tot een groep juichende studenten te Pre-
torai gezegd, dat een Zuidafrikaanse re
publiek dichterbij is dan de Verenigde
(oppositie)-partij vermoedt. Toen Strij
dom uitgesproken was, riepen de studen
ten: „Republiek, Republiek". Versterking
van de samenwerking tussen de verschil
lende groepen blanken is één van de doe
len van de regering van de Nationale par
tij zo zei de premier. Dit doel kan volgens
hem, slechts ten volle worden bereikt in
een republiek.
Transvaler" schrijft dat de uitslag der
verkiezingen een goedkeuring inhoudt van
de „apartheidspolitiek" der regering en
van haar streven om de blanke bewoners
van Zuid-Afrika, op basis van gelijke
rechten, te doen samenwerken. „De Trans
valer" schrijft voorts: „De regering ver
keert thans in een positie als nog nooit
tevoren, om het vraagstuk van de uitroe
ping ener Zuidafrikaanse republiek aan
te snijden. Deze grootste overwinning
moet vervulling van het opperste ideaal
met zich brengen."
„Door het vuur te accepteren
aanvaardt men het risico van brand"
De groep Nederland van de Internatio
nale Christelijke Vredesbeweging heeft, in
Den Haag haar jaarvergadering gehouden,
waarin onder meer prof. mr. P. J. Verdam,
hoogleraar aan de Vrije Universiteit, ge
sproken heeft over „De christen en de
moderne bewapening".
Prof. Verdam zei te menen, dat de
christen de moderne techniek niet mag
afwijzen, omdat haar ontwikkeling de
mensheid veel zegen heeft gebracht. Maar
het positief aanvaarden van de technische
vooruitgang maakt het probleem van be
wapening en oorlog in een slag veel ge
compliceerder, want met het vuur te ac
cepteren aanvaardt men het risico van
brand. Met atoomsplitsing en raketten-
bouw te aanvaarden, aanvaardt men de
risico's die er aan verbonden zijn. Hier
doet zich ook de vraag voor, of men ooit
tot de moderne wapens zijn toevlucht mag
nemen, nu de moderne techniek ze een
maal heeft vervaardigd. Benijdenswaardig
eenvoudig, aldus prof. Verdam, is de op
lossing voor hen, die op al deze vragen
krachtig neen kunnen zeggen, omdat zij de
oorlog in elk opzicht verwerpen. Niette
min vindt de stelling van de christelijke
weerloosheid, die jarenlang met grote
kracht is gepredikt, in ons land slechts
minimale aanhang. Velen wijzen deze stel
ling af voor de bij enig nadenken veel
verantwoordelijker, ingewikkelder en
zwaarder te verwerken opvatting, die niet
in alle radicaliteit de oorlog verwerpt.
Prof. Verdam stelde, dat dit zo is omdat
de stelling der weerloosheid juist dit tegen
heeft, dat zij te eenvoudig is, omdat ze de
veelzijdigheid en gecompliceerdheid van
Gods wet en van Gods schepping miskent.
Want Gods wet, aldus prof. Verdam,
geeft vele geboden die de mens tot allerlei
normconflicten kunnen voeren. De schep-
oing kent meer verhoudingen dan die wel
ke in de eerste plaats onder de noemer
'van het niet-doden staan. Die oplossing
negeert in wezen ook de zondeval, en wil
de mens terugvoeren naar het paradijs,
dat gesloten is. Daarom is deze oplossing,
die zo benijdenswaardig gemakkelijk is,
geen oplossing.
Prof. Verdam schetste vervolgens de
angstpsychose, die door de tegenwoordige
bewapeningswedloop is ontstaan, een psy
chose die verergerd wordt door het feit,
dat er tegenwoordig geen vluchthavens
meer zijn. De houding van de christen
kent in die angstpsychose een zekere een
voud, niet de eenvoud van het-iets-willen-
gedaan-hebben-hoe-zinloos-ook, waar alle
protesten tegen atoombomproeven veel op
lijken, aldus prof. Verdam, niet de een
voud van de weerloosheidsvlucht uit alle
verantwoordelijkheid, maar de eenvoud
van het positief leven in de wetenschap
dat God de wereld ook vandaag nog re
geert, aangevuld met het positieve doen
van alles wat tot het bevorderen van de
vredesgedachte in de wereld kan bijdragen.
In aanwezigheid van enige tientallen ge
nodigden, onder wie de Duitse consul-ge
neraal in Amsterdam, dr. C. von Holten,
een vertegenwoordiger van het ministerie
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen, de Duitse kunstenaar H. A. P. Gries-
haber en familieleden van de overleden
Nederlandse kunstenaar H. N. Werkman,
heeft ds. F. R. A. Henkels uit Heemstede
vrijdagmiddag in het Stedelijk museum te
Amsterdam een tentoonstelling van wer
ken van „De blauwe schuit" geopend, die
van 18 april tot 19 mei in het prentenka
binet van het museum wordt gehouden.
Na een kort inleidend woord van de di
recteur van het Stedelijk museum, jhr.
W. J. H. B. Sandberg, herinnerde ds.
Henkels zelf één der „schippers" van
„De blauwe schuit" aan het ontstaan
in de oorlogsjaren van deze kun
stenaarsgemeenschap. „Het gaat hier
vandaag om drie belangrijke gebeurtenis
sen: de tentoonstelling van „De blauwe
schuit", de expositie van 101 werken van
H. A. P. Grieshaber en het door deze
laatste uitgegeven boek „Hommage a
Werkman", aldus ds. Henkels, die zijn
openingsrede opbouwde op een thema, ont
leend aan de vijftiende-eeuwse Franse
dichter Charles d'Orléans: „Bidt om de
vrede, die vrede sticht op aarde, want
kunst alleen is niet genoeg". Hij herin
nerde aan de brieven, die de Duitse schil
der Franz Marc in de eerste wereldoor
log aan zijn vrouw schreef en waarin ge
wezen werd op de „Zukunftsart": het
strekken naar een toekomstige heerlijk
heid, die ons niet werd geopenbaard. Te
midden der doden en ruïnes richtten de
kunstenaars tekenen in de vorm van
woorden, kleuren en vormen op, die een
appèl waren ten gunste van de „Zu
kunftsart" zoals die door Franz Mare werd
bedoeld. Juist met het oog op de hoop en
de toekomst stichtten in de oorlogsjaren
een dommee, scheikundige, lerares en
kunstenaar „De blauwe schuit", die te
gen, maar tegelijkertijd ook vóór de
vijand pleitte. „Het was niet toevallig,
dat Israel zo'n grote plaats in de kunst
werken van toen innam", aldus ds. Hen
kels, die vervolgens jhr. Sandberg dank
zegde voor diens gastheerschap, omdat
hij „de tekenen waaruit „De blauwe
schuit" ontstaan is bijna 20 jaar geleden
al had voorzien". Met grote dankbaarheid
herdacht de spreker tenslotte de overle
den kunstenaar H. N. Werkman, eveneens
