Een intieme kennis van Voltaire
Vanmorgen in de vishal
en op zee
Haarlems Christelijk Mannenkoor
mei twee meisjesensembles
Evangelische kerk onder druk
in Oost-Duitsland
Kindergeluk
Beverwijk
in
Kort en bondig
7
Tewaterlating en
overdracht bij Seebeck
Propagandavergadering
van de A.R. en C.H.U.
Twee K.V.P.-kandidaten
trokken zich terug
Moeder- en kleutercursus
van „Het Witte Kruis"
Nieuwe naam voor de
logger „Flevo I"
Berlijnse synode spreekt over „Kerk en opvoeding"
Westduitse soldatenklacht
over Speidels lange haren
Eisenhower begrijpt Sovjet
bedoelingen niet goed
Gromyko acht A merikaanse
bedoelingen duidelijk
DONDERDAG 24 APRIL 1958
Gezicht op de 'haven van Amsterdam door Jan Makkes
Bij de A. G. Weser, Werk Seebeck te
Bremerhaven is de motortrawler „Jac-
ques-Jean" tewatergelaten, die in aan
bouw is voor de Franse rederij Arnement-
Consignation Pollet Frères Cie te Bou
logne en 500 ton bruto zal meten. De
lengte tussen de loodlijnen is 48 meter,
de breedte 8,90 m, de holte 4,65 m en de
diepgang 3,80 m.
Dezelfde werf heeft de tweede aldaar
gebouwde rftotortrawler voor IJslandse
rekening overgedragen. Dit schip, de
„Thormodur Godi" genaamd, meet 850 ton,
is' 65,86 m lang, 10,10 m breed en 5,20 m
diep en behoort aan de Baejarutgerd
Reykjavikur in Reykjavik.
De Anti Revolutionaire en de Christelijk
Historische Kiesverenigingen in Velsen
houden op vrijdag 25 april propaganda-
vergaderingen in de Gereformeerde kerk
aan de Koningsweg te Velsen-Noord en in
het Ned. Herv. Jeugdgebouw aan de Rem-
brandtlaan te IJmuiden-Oost. Als sprekers
zijn voor deze bijeenkomsten uitgenodigd
generaal b. d. M. R. H. Calmeyer, lid der
Tweede Kamer; prof. mr. M. P. J. Ver
dam, hoogleraar aan de vrije universiteit.
In Velsen-Noord zal voor de pauze prof.
Verdam en na de pauze generaal Calmeijer
spreken. In IJmuiden-Oost is de volgorde
andersom.
Naar ons van bevoegde zijde werd mede
gedeeld hebben twee kandidaten die door
de K.V.P. op de Ijjst voor de komende ge
meenteraadsverkiezingen in Castricum
waren geplaatst, zich te elfder ure terug
getrokken.
Dezen, de heren W. Houtenbos en E. de
Graaf, hebben zich in een brief gericht tot
het afdelingsbestuur te Castricum.
Zfj geven voor dit terugtrekken als
reden op dat zij zich niet kunnen ver
enigen met het werk en de handelwijze
van het bestuur.
Het bestuur zou zich volgens hen wrin
gen in „een keurslijf van groepsvertegen-
woordiging waarin objectieve politiek on
mogelijk is".
Zij hebben voorts medegedeeld dat zij
de zaak aanhangig zullen maken bij het
kringbestuur en wensen zich voor de a.s.
gemeenteraadsverkiezingen 'alle vrijheden
voor te behouden. Er is geen vrije lijst
ingediend waarop de namen van deze
heren voorkomen.
De opengevallen plaatsen op de K.V.P.-
lijst worden nu bezet door de heren J.
Kleverlaan en J. J. Kok.
Op woensdag 7 mei zal in het Witte
Kruisgebouw aan de Kennemerlaan 143 te
IJmuiden een moeder- en kleutercursus
beginnen. Deze leerzame lessen worden
gegeven door zuster L. M. Rombouts, do
cente van de Stichting voor Moederschaps-
zorg en Kinderhygiëne in Noordholland.
De moedercursus is in het bijzonder be
doeld voor aanstaande moeders. Er zal
worden gesproken over de verzorging en
de ontwikkeling van de zuigeling. De kleu
tercursus behandelt de lichamelijke en
geestelijke ontwikkeling van het op
groeiende kind. Aan dezé lessen mogen
ook de vaders deelnemen.
Emeritus-dominee als hulppredikant
naar Castricum
Door de kerkeraad der gereformeerde
kerk te Castricum is tot hulpprediker van
de gemeente benoemd ds. V. v. d. Zee van
Nieuw Vennep.
Deze zal zijn hulp-predikambt aanvan
gen wanneer hem binnenkort emeritaat
zal zijn verleend.
De geheelonthouderskinderclub „Kin
dergeluk" heeft zich in Beverwijk een uit
stekende reputatie verworven door het
enthousiasme en de kennelijke zorgen,
welke door leiding en kinderen aan de pe
riodieke operette-uitvoeringen worden be
steed. Het recht op een dergelijke goede
naam heeft men dinsdag in het K.S.A.-
gebouw opnieuw kunnen vaststellen door
de aantrekkelijke voorstelling, die hier
met groot succes voor het voetlicht werd
gebracht. Zoals bij deze club gebruikelijk
is, waren de optredende kinderen in twee
groepen verdeeld, waarvan de jongsten
het programma mochten openen met een
charmant zangspelletje. Het was „Een
visite in het. poppenhuis" door Clementine
Ward door welke titel elke nadere aan
duiding volstrekt overbodig wordt. Er
waren vöor de kinderen weer smaakrijke
en fleurige kostuumpjes vervaardigd,
waardoor dit poppenmilieu verrassend
leuk werd aangegeven. De eenvoudige
dansjes waren geheel bij hun kunnen aan
gepast, evenals de liedjes die met prille
stemmetjes werdén gezonden op een ma
nier, die het hart van iedere volwassen
toeschouwer vertederde.
Het hoofdnummer bestond uit de opvoe
ring van de operette „Prinses Rozelijn",
waarvan de handeling, zoals meestal bij
dergelijke voor en door kinderen te spelen
stukken, gevoegelijk als bijzaak mag wor
den beschouwd. De titelheldin is het zo
veelste door zigeuners ontvoerde prin
sesje, dat in het grote 'bos aan haar lot
wordt overgelaten. Gelukkig belandt zij
bij het naarstige kaboutervolkje, dat haar
in triomf naar het koninklijk paleis te
rugvoert, waarop het stuk met het tradi
tionele hoffeest kan worden besloten. Voor
de muziek was gedeeltelijk gebruik ge
maakt van eenvoudige melodieën van
Schubert, Strauss en Mozart, die de ko
ren of de jeugdige solisten niet meer dan
de normale moeilijkheden opleverden. Ook
bij deze opvoering l.on worden vastge
steld dat „Kindergeluk" over een groepje
leidsters en leiders beschikt, dat bereid is
een aanzienlijk deel van zijn vrije tijd voor
deze opvoeringen op te offeren. Anders zou
het onmogelijk zijn geweest de voorstel
ling een dergelijk fraaie aankleding te ge
ven. Maar het moet toch wel een bijzonder
dankbaar werk zijn wanneer deze moei
te dan wordt beloond met de bijval, waar
van in het K.S.A.-gebouw opnieuw bij oud
en jong publiek sprake is geweest.
Nieuw Leven met „Raket naar de maan"
De geheelonthouderstoneelvereniging
„Nieuw Leven" te Beverwijk geeft don
derdag 22 mei haar laatste voorstelling van
dit seizoen in het Kennemer Theater. Op
gevoerd wordt „Raket naar de maan" door
Clifford Odets, door Fransje Hart geregis
seerd.
Bijna 7000 kisten
Vandaag werden aangevoerd 6850 kisten
vis, waarbij 150 kisten schelvis., .85 wijting,.
100 gul en kabeljauw, 70 koolvis, 50 verse
haring, 5800 makreel en18.0 diversen.
Voorts werd door 16 kotters, en loggers
aangevoerd 500 kg tong en 300 kisten
schol. Er lagen verder 225 stuks stijve
kabeljauwen en 50 kleine kisten haring.
De „Emma" (van 12 april) was binnen
met 120 kisten schelvis, 1950 makreel, 70
gul en kabeljauw, 60 wijting, 40 verse ha
ring, 50 diversen en 100 stuks stijve kabel
jauwen; de „Allanwater" (van 16 april)
voerde aan 1500 kisten makreel, 80 diver
sen, 50 kleine kisten haring en 100 stuks
stijve kabeljauwen; de „Ada" VL. 7 (van
16 april) 1350 kisten makreel, 50 diversen
en 25 stuks stijve kabeljauwen en de SCH.
52 Jacob Pronk 1000 kisten makreel, 10
verse haring, 100 gul en kabeljauw, 25 wij
ting en 30 schelvis.
Voor de vrijdag
Voor de vrijdagmarkt waren vanmorgen
inmiddels al weer bekend de VL. 84 met
1400 kisten makreel en 20 diversen; de
SCH. 27 met 1000 kisten, fneest makreel
en de Job Gouda met 1400 kisten, meest
makreel en voorts 300 kleine kisten ma
kreel.
Voor het buitenland
De export nam vanmorgen de regels
grote kabeljauw af voor f 110f 120,
kleine voor f 50f 56, kisten grote kabel
jauw voor f 98f 124 en kleine voor f 112.
De grote schelvis bracht op f 40f 48
grootmiddel f 45f 49 en kleinmiddel f 45
f* 54. Grote, grootmiddêl,1-kleinmiddel,
tong 1 noteerde f 3,10f 3,20, slips f 2,80
f 3. De middel schol maakte f 35f 38.
zetschol f 43f 58, schol 1 f 33f 56 en
de tarbot per kg f 2,70—f 3.
Het binnenland in
De binnenlandse handel nam de makreel
af voor slechts f 7f 9,50, pijpies voor
f 4,50f 5 en de slechte haring voor f 12
f 20. Grote gul bracht f 47 op, middel f 41,
torgullen f 31f 38, zwarte koolvis f 62
f 65, witte f 75f 76. De leng deed f 75
f 85, pennen f 46f 56, braadschelvis f 37
f 46. De wijting ging van de hand voor
f 28f 33, schol 2 voor f 50f 38 en 3
voor f 35f 20.
Besommingen van heden
Emma f 24.600; SCH. 52 f 14.300; TX. 33
f 3.690; IJM. 59 f 2.400; Allanwater f 11.900;
VL. 7 f 9.300; VL. 14 f 1.860; KW. 30 f 1.180
En woensdag op zee
Om de Noord was het woensdag slecht
weer tussen 60.30 en 59 noorderbreedte
waar de meeste Nederlandse trawlers vis
ten. 's Morgens werd door de schepen
windkracht 6 en 's avonds kracht 8 ge
meld. De meeste schepen lagen gister
avond te steken. De vangsten waren over
dag niet slecht geweest: van 300 tot 250
manden makreel. Op de Vikingbank was
de visserij matig. Drie trekken leverden
daar gemiddeld van 60 tot 80 manden
schelvis, koolvis en haring op. De Elie
meldde een trek van een pakje, de Machiel
HD. 108 een trek van een pakje en de Kat-
wijkse Deining een trek van een pakje.
De Francina KW. 153 ving van een trek
10 manden grote makreel, de Medan van
een trek 100 manden kleine en grote ma
kreel en de Postboy van een trek 150 man
den kleine en grote makreel.
En op de kust
De loggers en kotters op de kust vingen
gisteren slechts van 140 tot 100 kg tong
en 15 tot 10 manden schol. Bij de Pittboei
werd door de loggers en kotters per et
maal scheep gehaald van 150 tot 200 kg
tong en 5 tot 6 manden schol. Voorts wer
den daar 10 of 5 stuks kabeljauwtjes buit
gemaakt.
Aanvoer op Urk
Door 48 vaartuigen werd dinsdag aan
de visafslag op Urk aangevoerd 2517 pond
aal en paling van 24 tot 107 pond per
vaartuig, prijs van f 1,33f 1,66 per pond;
578 bakken nest f 2,50—f 2,68 per bak van
75 pond.
Door 52 vaartuigen werd woensdag aan
de visafslag op Urk aangevoerd 3057 pond
aal en paling van 6 tot 160 pond per vaar
tuig; prijs van f 1,04f 1,35 per pond;
819 bakken nest f 2,50—f 2,68 per bak van
75 pond.
- i
De door de n.v. Stoomvisserij Mij. Flevo
3 te Vlaardingen aan G. Kornaat's Handel
maatschappij verkochte friötorlo'gger „Ffé-
vo 1" VL. 132 zal niet van visserijnummer
veranderen. De naam is echter wel ge
wijzigd. Het schip zal straks aan de ha
ringvisserij gaan deelnemen onder de
naam „Wilhelmina".
Wedstrijdprogramma „Waterloo"
Het wedstrijdprogramma van „Water
loo" ziet er voor zondag als volgt uit:
WaterlooNAS 14.30 uur; Waterloo 4
TIJBB 6 12 uur.
Waterloo komt tegen NAS uit met: W.
Kok; P. v. d. Klooster en L. J. v. d. Kuyl;
W. Numan, S. Vlugt en J. van Sikkelerus;
G. Post, L. Koops, H. E. Rademakers, P.
Dekker en A. Tijms.
OcaToonrmvYvmymrmrmYYv*
yYYYYYifYYm mmooaooi
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op Donder
dag moeten afrekenen
DE ADMINISTRATIE
»ooocxxx30coaooQocxx3oooooooocxxxjocxxxxxxxxxxx>oocxxxxxxxxx
(Van onze correspondent in West-Duitsland)
Van zaterdag tot volgende week woens
dag zal de Berlijnse synode van de Evan
gelische kerk in Duitsland bijeen komen
en onder meer het onderwerp „Kerk en
opvoeding" bespreken. In de afgelopen
weken heeft de communistische partij
van Oost-Duitsland, de S.E.D., een reeks
acties ingezet teneinde de synode onder
druk te zetten. Met de opvoeding der kin
deren heeft de kerk niets te maken. Laat
de kerk zich verzetten tegen de kernbewa
pening van het nieuwe Westduitse leger,
aldus redeneert de S.E.D. Alarmerender
nog is het, dat de afgelopen weken meer
dan negentigduizend jongeren in Oost-
Duitsland hebben deelgenomen aan de
communistische „jeugdwijdingen", waar
door zij uitgesloten zijn van de belijdenis
in de Evangelische kerk.
Mag men de communisten geloven, dan
hebben in Chemnitz en Leipzig, hetzij vrij
willig hetzij onder druk veértig percent
van alle jongeren deelgenomen aan de
„jeugdwijdingen". In feite komt dat er op
neer dat deze jongeren van de kerk naar
de partij overgaan. De Evangelische kerk
gaat er van uit, dat hij, of zij, die deel
neemt aan de „jeugdwijdingen" niet meer
voor de confirmatie en de daaraan verbon
den kerkelijke rechten in aanmerking
komt.
De communistische druk uit zich ook an
derzins. Er wordt beweerd dat de kerke
lijke leiders om bisschop Dibelius de
„kernbewapeningspolitiek" van de rege
ring te Bonn steunen. Er is gezegd, dat de
kerkelijke vertegenwoordigers in het Oost-
duitse Mecklenburg „handlangers zijn
van de NAVO". In tijdschriften en kran
ten in Oost-Duitsland is van onderwij
zers, ook die evangelisch zijn, geëist dat
zij zich zullen wijden aan de „socialisti
sche opbouw". Iedere onderwijzer en le
raar moet volgens de S.E.D. zijn leerlin-
lingen in de geest van de dialectisch-ma-
terialistische wereldbeschouwing opvoe
den.
Kerkelijke resten
De S.E.D. heeft openlijk gezegd dat
haar functionarissen stuiten op weerstand
van leden, die nog kerkelijk denken. Het
gaat hier om „kerkelijke resten, die de
werkers hinderen". Eén stap verder gaat
men in het Berlijnse Potsdam, waar
verklaard is, dat er op zondag meer toneel
stukken en concerten moeten worden ge
geven. Alléén zo kan men de jeugd er toe
(Van onze correspondent in Bonn)
In het Westduitse leger zijn de toestan
den zoals in de meeste legers niet zo
rooskleurig als de soldaten zich, toen ze
nog in burger liepen, hadden voorgesteld.
Een Westduits dagblad stelt af en toe zijn
^kolommen open voor militairen die jhun
'hart willen luchten. Een korporaal 'van
een garnizoen in Koblenz beklaagt zich
er over dat eeh kameraad, die bij oefenin
gen in de bergen naar beneden was ge
stort en ernstig was gewond, acht weken
ziek heeft gelegen zonder dat men zich
de moeite hfeeft getroost zijn vader in Ne-
■ier-Saksen op de hoogte te stellen. De
jongen had zelf niet kunnen schrijven.
Toen de korporaal zelf in een militair hos
pitaal lag had men dat zijn familie ook
niet meegedeeld.
Een kanonnier, eveneens te Koblenz in
garnizoen, vertelt dat men de soldaten
had beloofd dat ze hun haar naar keus
mochten dragen. Naderhand bleek echter
dat ze het zo kort mogelijk moesten la
ten knippen. Officieel waren ze daartoe
weliswaar niet verplicht, maar wie wilde
uit gaan of verlof wilde hebben, kreeg al
leen een pas als zijn haar voldoende kort
was. „De meesten onder ons hebben niets
tegen korte haren, maar we zijn van me
ning dat onze meerderen ons het goede
voorbeeld moeten geven. Hierbij een foto
van generaal Speidel. Naast het stuk stond
een portret van de zestig jarige generaal
dr. Hans Speidel, bevelhebber van de
NAVO-landstrijdkrachten in Midden-
Europa, die zijn haar achterovergekamd
en vrij lang draagt.
brengen zich te verwijderen van de kerk
Van de Berlijnse synode wordt ver
wacht, dat zij niet zal discussiëren over
het onderwerp „Kerk en opvoeding", want
in Oost-Duitsland dient de opvoeding geen
kerkelijk onderwerp te zijn. Van Oostduit-
se zijde poogt men voorts op de agenda
van de synode, teneinde en de kerk en
Bonn onder druk te zetten, het onder
werp kernbewapening te krijgen.
Daarnevens kampt de synode in Oost-
Duitsland met afval van gelovigen. Zij
staat tegenover de staat, met de burger
als toeschouwer, in plaats van als mede
strijder. De strijd van de kerk in Oost-
Duitsland tegen atheïstische manifesta
ties als de communistische „jeugdwijdin
gen", waarmee de S.E.D. de band tussen
kind en gezin verbreekt, zal van de syno
de veel kracht en beleid eisen in de komen
de dagen.
WASHINGTON (Reuter) President
Eisenhower heeft op zijn wekelijkse pers
conferentie verklaard niet te begrijpen
welke bedoelingen de Sovjet-Unie nu ten
opzichte van een topconferentie heeft. Hij
heeft er met verscheidene functionarissen
uit zijn omgeving over gesproken maar is
nog niet tot een goede gissing of slotsom
gekomen. De president herhaalde dat over
leg op hoog niveau alleen tussen Rusland
en Amerika, over kwesties die ook de wes
telijke bondgenoten aangaan, uitgesloten
is, omdat dit slechts een Russische poging
tot zaaien van verdeeldheid in het weste
lijke kamp zou zijn.
MOSKOU (Reuter) De Russische mi
nister van Buitenlandse Zaken Gromyko
en zijn Tsjechoslowaakse ambtgenoot Vac
lav David hebben te Moskou in een com
muniqué gezegd, dat de westelijke pogin
gen om de toestand in Oost-Europa op de
agenda van een topconferentie te plaatsen
„een rechtstreekse en duidelijke inmenging
zijn in de binnenlandse aangelegenheden
van soevereine en onafhankelijke landen."
De twee ministers betreuren „de weigering
van de westelijke mogendheden, maat-
r igelen te nemen ter vermindering van de
internationale spanning en voor het weg
nemen van het oorlogsgevaar." Zij achten
zowel het besluit van de Westduitse rege
ring om het Westduitse leger met kern- en
raketwapens uit te rusten als de vluchten
van Amerikaanse vliegtuigen met water
stofbommen in de richting van de Sovjet-
Unie ernstige bedreigingen van de vrede
en veiligheid, aldus meldt het Russische
persbureau Tass.
Myn opgebaggerd. De baggermolen
Holland V heeft tijdens de werkzaamheden
aan de nieuwe aanleginrichting voor de
veerboot te Vlissingen een Duitse mijn op
gebaggerd. De mijnopruimingsdienst heeft
deze mijn in de loop van de middag ver
wijderd. Het gehele verkeer van en naar de
haven van Vlissingen, met inbegrip van de
veerdienst op Breskens, werd van twee uur
tot half vier stilgelegd. Het verkeer te land
in de omgeving van het station was even
eens gestremd.
Bezienswaardigheid. Het meer dan
honderd jaar oude gemaal aan de Kamper
zeedijk bij Genemuiden, waarin een even
oude stoommachine nog steeds haar dien
sten bewijst, zal, nu er door het water
schap een nieuw gemaal gebouwd wordt,
waarschijnlijk als bezienswaardigheid in
stand worden gehouden.
Tien jaar Israel. In de hoofdsyna
goge te 's-Gravenhage is een speciale
dienst gehouden ter herdenking van het
tienjarige bestaan van de staat Israel.
Tijdens de dienst, die onder leiding stond
van de heer Mossel, sprak opperrabbijn
Rodrigues Pereira een herdenkingsrede
uit. Na het gebed voor het Koninklijk Huis
en het zeggen van het avondgebed werd
besloten met het Israëlische volkslied, het
Hatikwah. De plechtigheid werd onder
meer bijgewoond door de ambassadeur
van Israel, de heer H. A. Cidor, alle wet
houders van Den Haag en de gouverneur
van de residentie. Na afloop van de plech
tigheid bood de Joodse gemeente een
receptie aan de heer Cidor en zijn echtge
note aan.
Dekknecht verdronken. In 't losings-
kanaal bij de Mauritskade te Amsterdam
is vlak voor de brug bij de Zeeburger
straat, de 23-jarige dekknecht D. F. uit
Amsterdam-noord van een vlet gevallen,
die door een motordekschuit van de Am-
stelbrouwerij gesleept werd, en verdron
ken.
Holle bolle gijsEen Rotterdams
restaurant waar men gedurende 90 minu
ten ongelimiteerd kon eten voor een tien
tje, heeft dit experiment moeten staken.
De oorzaak is, dat de min of meer nor
male klanten het verlies niet konden goed
maken, dat veroorzaakt werd door lieden,
die er meermalen een soort weddenschap
van schenen te maken. Zo heeft één klant
binnen 90 minuten een Russisch ei, soep,
drie porties tong, twee porties goulash,
vijf porties kip, evenzoveel porties bief
stuk, een portie ossetong, drie coupes ijs,
tweemaal fruit en een kop koffie naar
binnen gewerkt, nog ongeacht de wijnen,
die hii in onbeperkte mate zelf kon tappen.
Nieuwe veiling in Zwijndrecht. De
Zwijndrechtse veiling zal zeer binnenkort
de beschikking hebben over een nieuw
gebouw, dat tot de modernste van het land
behoort. Het gebouw, waaraan op het
ogenblik de laatste hand wordt gelegd, be
vat een grote afmijnzaal, waarin een tri
bune is gebouwd, die plaats biedt aan hon
derdzestig personen. Voor het binnenbren
gen van de produkten zijn speciale voor
zieningen getroffen en men heeft ook een
nieuw schoonmaaksysteem geprojecteerd.
tnO' en irv nt>.
De dirigent Bernard Verboom van
Haarlems Christelijk Mannenkoor heeft er
sinds het ogenblik, dat hij de leiding van
het ensemble op zich nam, steeds naar ge
streefd afwisseling te brengen in de pro
gramma's van de te geven concerten. Voor
de uitvoering, die het koor woensdagavond
in de smeentelijke Concertzaal te Haar
lem hééft gegeven, was de keuze gevallen
op operafragmenten. Het programma
boekje sprak daarom van „operaconcert"
Deze benaming was, strikt genomen, niet
helemaal in overeenstemming met de wer
kelijkheid, want het volksliedachtige „Bre-
tagne" van Dina Appeldoorn, het voor
jaarsliedje „Lente" van Catharina van
Rennes en de aanmoedigende „Fantasie
over een oud-Nederlands lied" van Johan
Wagenaar, waarmede het concert werd be
sloten, voerden de vele toehoorders - weer
weg uit de sfeer van de muzikale drama
tiek. En om consequent te blijven moet
dan ook vermeld worden, dat het voor de
pauze uitgevoerde koorfragment „Nachti-
gall, mit Melodei" uit de muziek van „Een
Midzomernachtdroom" van Felix Men
delssohn Bartholdy wel te toneelmuziek,
maar niet de operamuziek vertegenwoor-
NANCY MITFORD deelt in de inleiding tot naar
nieuwe, bij Hamish Hamilton in Londen verschenen
boek „Voltaire in love" de lezer mee, dat zij veel
hulp maar geen hartelijke instemming met haar
onderneming heeft gekregen van de heer Theodore
Besterman, die bezig is met de volledige correspon
dentie van deze wijsgeer uit te geven. Men kan zich
voorstellen, dat deze Voltaireaan tegen de persoon
van de schrijfster geen bezwaren had: na een heel
aantal aardige romans („Love in a Cold Climate"
en andere) een biografie van Mme. de Pompadour,
een opzienbarende bijdrage aan de codificatie van
het Engels der goede standen in zijn afwijkingen
van het kleinburgerlijke („U" en „Non-U") en jaren
van domicilie in Frankrijk, lijkt zij voorbeeldig ge
schikt om de huiselijke geschiedenis van auteurs
van de achttiende eeuw te vertellen. Niettemin is
haar manier van Voltaire behandelen natuurlijk een
frivole, zowel om haar visie op de periode die zij
bespreekt, als omdat de jaren na 1749, toen Voltaire
te oud was geworden voor verliefdheid, eenvoudig
worden weggelaten: zijn ouderdom, die tot 1778
duurde, is juist de grote tijd van deze auteur ge
weest. Er is in beginsel geen excuus voor een ge
deeltelijke biografie zoals deze, vooral niet onder
de titel die zij nu voert. Voltaire gedroeg zich in de
liefde niet helemaal gewoon en soms onmogelijk,
maar dat is wel het minste dat ook van de rest van
zijn leven gezegd kan worden. Zijn eigenaardig
heden in de liefde vragen niet om een speciale stu
die. En onder de titel: Voltaire en Mme du Chètelet,
of zelfs een vertrouwelijk: Voltaire en Emilie, zou
het werk makkelijker aannemelijk zijn, want
daar gaat het eigenlijk over en inderdaad is die
liaison tenminste zo gedenkwaardig, dat zij model
kan geven aan een boek.
Er zijn twee landgoederen in het leven van Vol
taire: dat van Cirey en dat van Ferney. Het laatste
is dat bij Genève, waar hij twintig jaar als de „pa
triarch" leefde, totdat hij enkele maanden voor zijn
dood naar Parijs terugkeerde, toen Lodewijk XV
gestorven was. Het eerste ligt in het land van
Champagne en behoorde aan de markies du Chate-
let Voltaire leefde daar ongestoord met de mar
kiezin, want haar echtgenoot was meestal door zijn
officiersplichten verhinderd aanwezig te zijn en ge
droeg zich bij zijn korte bezoeken als „man van de
wereld". Hier speelt zich het voornaamste deel af
van de geschiedenis, die Nancy Mitford te vertellen
heeft van 1733, toen hij Mme du Chatelet ont
moette, tot 1749 was Cirey zijn vaste woonplaats.
Het was er tamelijk vervelend en de gelieven deden
altijd veel moeite om gasten uit Parijs te lokken,
waar Voltaire zich niet zelf vestigen kon, omdat
hij telkens weer last had met de overheid, wegens
de vrijheden die hij in zijn beschriften nam. Daar
staat tegenover, dat Mme du Chatelet zeer intelli
gent was en zeer geleerd bovendien, in de mathema
tica en in de natuurkunde. Zij schreeef een boek
over Leibnitz, tot misnoegen van Voltaire, die niet
in diens harmonieën geloofde. En zij vertaalde
Newton, tot zijn voldoening, tegen de tendens van
de cartesiaanse Franse wetenschap van haar tijd in.
Het gevaar, dat zij Voltaire vervelen zou, werd nog
kleiner doordat zij, hoewel zeer aanhankelijk, zoveel
behoefte aan liefde had, dat zij ook wel relaties met
andere mannen onderhield. Hun samenleving was
vaak rumoerig, maar aan een scheiding werd niet
gedacht.
In 1741 deelde Voltaire haar mee dat hij te oud
was geworden voor de liefde en dat hun betrekkin
gen voortaan van vriendschappelijke orde zouden
moeten zijn. Hoewel hij pas zesenveertig wasv leek
het niet onmogelijk dat hij de waarheid sprak, want
hij was vaak ziek. De waarheid was echter naar
pas kort geleden gebleken is uit de correspondentie
en het is hiermee, dat Nancy Mitford ons haar
grootste verrassing bereidt dat hij toen al ver
liefd was op zijn nicht Mme Denis, met wie hij
later ook samengewoond heeft, maar zonder dat
iemand ooit de indruk kreeg van bijzonder intieme
relaties. Mme du Chatelet wist daar niets van. Het
leven in Cirey ging op de oude voet verder, totdat
in 1749 de geboorte van een kind, waarvan de
charmante Markies de Saint-Lambert de vader
was, haar het leven kostte. Daarmee eindigt het
boek van Nancy Mitford.
ZIJ HEEFT in het algemeen een goed gebruik ge
maakt van de kans, die het gegeven haar bood om
een aardig verhaal op te bouwen. Van Cirey krijgt
de lezer soms genoeg, zoals wanneer een heel hoofd
stuk gevuld wordt met de kwebbelende beschrij
vingen van een gast, Mme de Graffigny dat komt
dan, doordat Nancy Miftord het al te gezellig naver
telt. Maar behalve Cirey zijn er ook de reizen, de
korte bezoeken aan Parijs, de ontmoetingen met
Frederik de Grote, de lange logeerpartij aan het hof
van de ex-koning van Polen, Stanislas Leczinski, in
Lunéville: die gebeurtenissen zijn alle heel onder
houdend beschreven, vooral het verblijf in Luné
ville, aan een hof voor een operette dat precies van
het kaliber was om in de stijl van Nancy Mitford
goed tot zijn recht te komen. Daar was het, dat
Mme du Chatelet de fatale Saint-Lambert ontmoet
te en zo valt het vërhaal sierlijk van een uitbarsting
van vrolijkheid in zijn treurige afloop.
Als voorbeeld van het" biografische genre, dat in
Engeland in hoog aanzien staat hoewel het ons
onnodig veel vervelende boeken oplevert, is „Vol
taire in Love" dus lang niet slecht. Het is in de we
reldse manier waarop de historische gegevens ver
werkt worden nooit vervelend. Het is soms een
beetje te gemeenzaam van toon, maar dat wordt
goedgemaakt door passages van een bijzondere
grappigheid, zoals wanneer de schrijfster vertelt, dat
Frederik de Grote dadelijk toen hij aan de regering
gekomen was zijn vaders regiment van reuzen op
hief „so that Germany was filled with huge,
weak nitwits, sadly lurching along the roads
looking for work". Men moet er zich alleen voor
hoeden het boek als iets anders dan een toevoeging,
een supplement op de biografie van Voltaire op te
vatten. De indruk, die men hier van hem krijgt,
moet tamelijk waarheidsgetrouw zijn: zo was het
ongeveer. En het is ook waar, dat deze huiselijke
kant van zijn persoonlijkheid in gewichtiger bio
grafieën ten onrechte verloren gaat. Niettemin er is
teveel dat hier niet te pas kan komen (zelfs al ver
waarloost Nancy Mitford zijn carrière als auteur
niet) en dat behalve belangrijker ook nog levendiger
is dan dit al tamelijk dartele portret. Zo'n soort
overweging zal de reserve van de heer Besterman
geïnspireeerd hebben. Het zou mooi zijn als Nancy
Mitford dit boek zo niet in de breedte, dan tenmin
ste in de lengte met een werk over Voltaire in Fer
ney completeerde. Hoewel weinig door de liefde be
paald, was zijn optreden daar niet minder belang
wekkend en wij zouden dan een volledige Voltaire
thuis ter beschikking hebben, die tenslotte toch nog
een vrij goed beeeld van zijn genie zou geven.
S. M.
digde. Deze opmerkingen hebben niet de
betekenis van aanmerkingen. Het ging ten
slotte om de muziek zelve en welke in
druk zij maakte in de uitvoeringen.
Haarlems Christelijk Mannenkoor begon
het concert, na het uitspreken van een ge
bed en een inleidend woord door voor
zitter D. A. J. Spek en na het zingen van
het Wilhelmus, met de vertolking van het
fraaie koor der priesters uit de opera „De
Toverfluit" van W. A. Mozart in beheerste,
welluidende samenzang. Als bij zovele
voorgaande uitvoeringen baseerde Ber
nard Verboom ook deze voordracht op het
beginsel van het behoud der klankgaaf
heid boven het riskante toegeven aan on
geremde spontaniteit. Zo ble.ef ook de
klank voor het koor der Romeinen uit
„Herodiade" van Massenet welluidend en
beheerst, al had hierin een kleine dosis
hartiale gezwollenheid geen kwaad ge
daan. De snoeverige tekst lokte het als het
ware uit. Voor de indruk van het koor der
landlieden uit de opera „Cavalleria Rusti-
cana" van Pietro Mascagni was Verbooms
interpretatietrant daarentegen van bijzon
der gunstige invloed. De sfeer van vreugde
en landelijke vrede, zo voortreffelijk in de
muziek tot uitdrukking gebracht, weer
spiegelde zich in de klank der mannen
stemmen en in de klare en pure klank der
jong emeisjesstemmen van de koren „Ju
liana" en „Jubilate" uit Den Haag, die ook
aan het concert medewerkten. Een ideaal
gemengd koor had Bernard Verboom tot
zijn beschikking voor deze uitvoering, die
beslist een der hoogtepunten, zo niet hèt
hoogtepunt, van de gehele avond werd.
Men zou de mogelijkheid van het besten
digen van deze harmonische samenwer
king eens moeten overwegen met het oog
op toekomstige concerten. Het mannen
koor heeft verder nog een goede uitvoe
ring gegeven van het Matrozenkoor uit
„De Vliegende Hollander" van Wagner en
aan het slot van het concert met stoere
klank Johan Wagenaars fantasie over
„Wie gaat mee over zee?" ten gehore ge
bracht.
Dt genoemde meisjeskoren hebben zich
met zelfstandige uitvoeringen vooral
met Bretagne" en „Lente" zeer ver
dienstelijk geweerd. De jeugdige stemmen
der meisjes klonken in alle eenvoud bui-
ongewoon fraai. Twee vocale solisten
hadden mede een aandeel in het program
ma. De coloratuursopraan Hanna Weijne
die aria's zong uit opera's van Mozart.
Rossini en Verdi heeft zich weliswaar
gespecialiseerd op coloratuurzang. maar
van een volmaakte techniek voor deze vo
cale uiting kan nog niet gesproken worden.
Ik heb mij trouwens afgevraagd of hierin
de grootste mogelijkheden voor haar stem
liggen. Het kwam mij voor dat deze zan
geres de lyrische hoedanigheden van haar
stem moet gaan ontplooien, waarvoor het
warme timbre een zeer gunstige voor
waarde biedt. De tweede solist was de ba
riton Bernard Kruysen, een zanger met
fraaie stemmiddelen. Daarvan getuigden
de vertolkingen, die hii van operafragmen
ten van Bizet en van Rossini gaf. De over
tuigende kracht van zijn voordrachten
moet echter groter worden. De pianiste
Berthe Davelaar heeft zowel koor als so
listen met voortreffelijke, door en door
muzikale begeleidingen gesteund. Met er
kentelijkheid mag voorts ook Jopie Noor-
dijk-Hoogh genoemd worden om een paar
verdienstelijke begeleidingen van de
meisjeskoren.
P 'rijk
