Verrassend grote winst voor V.V.D.
ten koste van de socialisten
COTY RICHT BOODSCHAP
TOT HET PARLEMENT
K.V.P. handhaaft zich, A.R.
en C.H. iets teruggelopen
HET WEER
IN ALGERIJE BEGINT MEN
ONGEDULDIG TE WORDEN
De Gaulle enig alternatief
voor een volksfront
Socialisten stellen
beslissing uit
Haarlems Dagblad
Demonstratie in Parijs
Verblifa vervangt deel
van afgekeurde helmen
mm&m
WELK WEER
KRIJGEN WE
ZONDAG?
Minder warm
Subandrio dreigt
Het woord is aan
Britse ambassdeur sprak
in Moskou met Gromyko
PARIJS VERBEIDT DE UITSLAG DER BERAADSLAGINGEN
Stemmenverhouding tussen de partijen in de 63 grootste gemeenten
72e JAARGANG No 269
Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden, Telefoon
Adm. 5437, chef bezorging na 5 uur 7519.
Tel. Redactie 5389. Haarlem: Grote Hout
straat 93 alle afd. Tel. 15295*. Advertentie
tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
DONDERDAG 29 MEI 1958
IJmuider Courant
EDITIE VOOR VELSEN-IJMUIDEN EN BEVERWIJK EN OMGEVING, VAN
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
303e JAARGANG No 117
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.,
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Verschijnt
dagelijks, behalve op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct. p. kwartaal 7.65,
franco p. post 8.15. Losse nrs. 12 ct Giro
rekening 273107 ten name v. HaarL Dagblad.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
De gemeenteraadsverkiezingen van gisteren hebben de politieke ver
houdingen in ons land opnieuw belangrijk verscherpt. De Volkspartij voor
Vrijheid en Democratie heeft wederom, en ditmaal nog in veel sterker mate
dan bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten in maart, spectaculaire
winst geboekt. In zestig gemeenten met meer dan 20.000 inwoners won zij
96 zetels. In de hoofdstad en in Den Haag bedroeg de V.V.D.-winst telkens
vier zetels, in Rotterdam drie. In diverse grote gemeenten neemt deze partij
nu de tweede plaats in.
De Partij van de Arbeid leed daarentegen over vrijwel de gehele linie
verliezen, en ten dele zelfs zeer gevoelige verliezen. Dit laatste bijvoorbeeld in
erkende P.v.d.A.-„vestingen" als Amsterdam en Zaandam, waar de nieuwe
Pacifistisch-Socialistische Partij haar een aanzienlijk aantal stemmen afsnoepte.
De protestants-christelijke partijen, veelal op een gezamenlijke lijst in het
strijdperk getreden, moesten desondanks met een kleine teruggang genoegen
nemen. Vrij algemeen is men van oordeel, dat de afvalligen uit dit kamp naar
de V.V.D. zijn overgezwaaid.
Demonstranten verzamelen zich op de
Place de la Nation voor de grote tocht
door Parijs, die zij woensdagmiddag
hielden.
In de 63 grootste gemeenten, waar de
helft van het Nederlandse kiezerscorps
woont en stemt, verloor de P.v.d.A. sedert
de Statenverkiezingen opnieuw 2,08 percent
van haar stemmen (van 35,10 op 33,02 pet.).
De K.V.P. kon zich handhaven. Zij kwam
van 20,74 pet. in maart j.l. thans op 20,59
percent van het totaal aantal uitgebrachte
geldige stemmen. De grootste winst in
casseerde de V.V.D. met een vooruitgang
van 2,46 pet. in twee maanden tyds. De
protestants-christelijke partijen daalden
ruim een percent, de C.P.N. eveneens. De
Pacifistisch-Socialistische Partij kon haar
positie sinds de statenverkiezingen ver
beteren van 0,93 tot 1,3 percent, ondanks
het feit, dat zij slechts in een klein aan
tal gemeenten een kandidatenlijst had in
gediend.
Op gemeentelijk niveau kunnen de
verdere politieke verschuivingen, die thans
aan de stembus hun bevestiging gevonden
hebben, wel van invloed zijn op de koers
van het locale beleid. In gemeenten als
Heemstede en De Bilt bijvoorbeeld is de
V.V.D. thans de grootste partij geworden.
Maar in landelijk-politiek opzicht zal
alles voorlopig nog wel bij het oude blij
ven, zo hebben de voornaamste partij
leiders met nadruk verzekerd. De huidige
regeringscoalitie zal dus, zij het ramme
lend, zijn resterende tijd nog wel uitdienen,
tenzij er werkelijk onoverkomelijke nieuwe
hinderpalen voor de samenwerking van
K.V.P. en P.v.d.A. in het kabinet zouden
opdoemen.
Naar aanleiding van de berichten over
de door de Vereenigde Blikfabrieken ge
fabriceerde helmen voor de Nederlandse
strijdkrachten deelt de directie mee, dat zij
zich bij de zakelijke afhandeling bereid
heeft verklaard een aantal van de laatst
vervaardigde helmen, dat oorspronkelijk
door de afnemer was goedgekeurd en af
genomen en waaraan nadien gebreken
werden geconstateerd, alsnog voor een ge
deelte te herstellen en voor een ander deel
te vervangen. Voor de financiële gevolgen
voor de vennootschap van deze gang van
zaken werden in 1957 voorzieningen ge
troffen.
y' -A.'< v
WIÊmeMmmé
Advertentie
WORDT BIERWEER-
VOORSPELLER
EN WIN VAKANTIEREIS
VAN f 1000-
zie pagina 3
5jt
Verwachting tot morgenavond:
Aanvankelijk weinig, later ver
anderlijke bewolking met plaat
selijk enkele buien. Zwakke tot
matige wind uit zuidelijke rich
tingen. Overdag iets minder
warm.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN PAGINA'S.
Koning Boudewijn van België bracht
woensdag een bezoek aan Soestdijk.
Na aankomst maakte de vorst een
wandeling in de tuin van het paleis
met koningin Juliana en prins
Bernhard
DJAKARTA (ANP) De Indonesische
minister van Buitenlandse Zaken, dr. Su
bandrio, heeft, volgens een communiqué
van het ministerie van Voorlichting te
Djakarta verklaard, dat hij niet aan de
indruk kan ontkomen dat de Nederlandse
regering slechts één belangrijk oogmerk
koestert bij de uitvoering van haar buiten
landse politiek: namelijk in de eerste plaats
het belemmeren en hinderen van elke voor
uitgang in Indonesië, en in de tweede
plaats de terugkeer van West-Irian naar
het Indonesische grondgebied te voor
komen. Het schijnt dat de Nederlandse
regering bereid is hiervoor alle Neder
landse belangen in Indonesië op te offeren,
niet alleen op het gebied van economie en
handel, doch ook de vriendschap van het
volk van Indonesië en het volk van Neder
land, aldus minister Subandrio.
G. W. Curtis:
Iedere moeder die een kind door de dood
heeft moeten missen, heeft een kind van
eeuwige jeugd gewonnen.
LONDEN, (UP) Naar te Londen ver
luidt, heeft het Westen een nieuwe démar
che verricht ten behoeve van een topcon
ferentie. De Britse ambassadeur in Mos
kou, Sir Patrick Reilley, heeft woensdag
middag langdurig geconfereerd met de
Russische minister van Buitenlandse Za
ken, Gromyko.
(Van onze reisredacteur)
ALGIERS, 29 mei Met grote zelf
verzekerdheid wachten de tegenregering
en de Franse bevolking in Algiers op het
ogenblik, dat generaal De Gaulle in
Parijs de macht zal overnemen. Die zelf
verzekerdheid berust vooral wel op de
militaire middelen, die de generaals en
PARIJS (UPI-Reuter-AFP) President Coty van Frankrijk heeft in een ver
klaring laten weten, dat „zeer spoedig" beslissingen zullen worden genomen
inzake de regeringscrisis. De president doet een beroep op „al degenen die onder
de tricolore leven" koelbloedig te blijven en hun kalmte te bewaren. De president
deelt mee dat hij een boodschap tot bet parlement zal richten, waarin de voor
waarden bekend zullen worden gemaakt, waarop De Gaulle zich bereid heeft
verklaard de macht over te nemen. President Coty heeft woensdagavond de
voorzitters van de Nationale Vergadering en de Raad van de Republiek, Le
Troquer en Monnerville, opdracht gegeven contact op te nemen met generaal
De Gaulle. In een communiqué, uitgaande van het Elysée, het paleis van de
president, werd kort voor middernacht meegedeeld, dat de Kamervoorzitters
met de generaal de omstandigheden zouden nagaan, waarin „de regering van
de republiek zou kunnen worden gevormd". Le Troquer (socialist) en Monnerville
(radicaal) zouden kort na het publiceren van het communiqué ergens in Parijs
met De Gaulle in conferentie zijn gegaan.
Intussen had zcih voor het Elysée een
menigte verzameld, die „De Gaulle aan de
macht" en „Leve De Gaulle" riep. Men
juichte na het voorlezen van het commu
niqué en zong de Marseillaise. Na een dag
van stijgende spanning, welke gekenmerkt
werd door een anti-gaullistische massa
demonstratie in Parijs, ontving president
Coty 's avonds de voormalige (socialis
tische) president Vincent Auriol en Le
Troquer en Monnerville. Coty zou AurioJ
hebben verzocht te trachten overeenstem
ming tussen zijn partijgenoten en De
Gaulle tot stand te brengen, maar Auriol
zou dit geweigerd hebben. Coty wendde
zich toen tot de kamervoorzitters.
's Morgens had het staatshoofd, generaal
Catroux, een der oudste compagnons van
De Gaulle en kanselier van het Legioen
van Eer, met een bijzondere missie naar
De Gaulle gezonden. Generaal Catroux, die
in 1956 door de regering-Mollet-Mendès-
France tot minister voor Algerije was be
noemd, doch door de „colons", wegens zyn
liberale opvattingen, niet geaccepteerd
werd, had opdracht bij De Gaulle te infor
meren over een aantal essentiële punten
van zijn toekomstige regeringsprogramma.
Ook maarschalk Juin bracht nog een be
zoek aan De Gaulle, evenals het vroegere
staatshoofd Vincent Auriol, die hoogst be
langrijke koeriersdiensten tussen De Gaul
le en Coty moet hebben verricht. Gelijk
tijdig ontving Coty de leiders der drie
voornaamste regeringspartijen, de socia
list Moliet, de conservatief Pinay en de
rooms-katholieke volksrcpublikein Teit-
gen. Coty moet hen voor de keuze hebben
gesteld zich uit te spreken voor een volks
front-regering, waarin de communisten
zouden worden opgenomen, ofwel voor De
Gaulle.
Inderdaad leek een andere uitweg nau
welijks meer te bestaan. De beslissing hing
af van de socialisten en met name van
Mollet. Bij de socialisten was een duide
lijke verscherping waar te nemen, en ze
hebben hun officiële fiat aan een kandida
tuur-De Gaulle, zo lijkt het, nog steeds
niet gegeven. De socialistische kamerleden
bevinden zich in een onbehaaglijke situa
tie en niet zonder enige reden werd Mol
let daarvoor mede verantwoordelijk ge
steld. De socialistische partij-secretaris
richtte, op zijn eigen houtje, als vice-
premier van het kabinet-Pflimlin, twee
dagen geleden een persoonlijke brief tot
De Gaulle, die aanleiding werd tot diens
tweede verklaring en waardoor de proce
dure van de machtsovername in werking
werd gesteld.
Voor een verbintenis met de communis
ten, die tot een volksdemocratie zou moe
ten voeren en waartoe de socialisten van
die zijde onophoudelijk worden uitge
nodigd, voelt de meerderheid van het so
cialistische partijbestuur evenwel weinig
of niets. Wel rukten de socialisten samen
met de rooms-katholieken en de radicalen
en de communisten in een massa van
tweehonderdduizend man op in Parijs om
voor de republiek en tegen De Gaulle te
betogen. Onder de manifestanten herken
den we de oud-premiers Ramadier, en
Mendès-France, de vroegere ministers Pi-
neau, de huidige minister van Voorlich
ting Gazier en nog vele anderen, die nu de
rijen met de communistische kopstukken
Thorez en Duclos onder de ogen van het
volk op straat hadden gesloten. De optocht
Gemeenteraden
1953
Aantal
Tweede Kamer
1956
Aantal
Provinciale Staten
1958
Aantal
K.V.P
K.N.P. (in 1953)
P. v. d. A.
Prot. Chr. Partijen
V.V.D
C.P.N
P.S.P
Overige lijsten
Totaal
539.352
21.471
970.109
597.499
307.089
235.543
24.585
20.02
0.80
35.99
22.16
11.39
8.74
0.91
2.695.648 100.
579.611 20.08
1.139.254
572.495
321.511
221.596
52.312
39.46
19.83
11.14
7.68
1.81
2.886.779 100.
605.668 20.74
1.025.267
613.370
434.648
190.726
27.001
23.963
35.10
21.—
14.88
6.53
0.93
0.82
2.920.643 100.
Gemeenteraden
1958
Aantal
605.971 20.59
971.832
585.280
510.317
164.044
38.353
67.106
33.02
19.89
17.34
5.58
1.30
2.28
2.942.903 100.
leek overigens meer op een stille rond
gang dan op een politieke betoging en bot
singen met de politie, die zich op de ach
tergrond der omringende zijstraten hield,
zijn niet voorgevallen. De betoging bereik
te zijn hoogtepunt op de Place de la Ré-
publique, waar mannen in de gestreepte
pakken der vroegere concentratiekampen
de driekleur hesen aan het standbeeld, dat
dit plein beheerst. Vliegtuigen vlogen de
hele dag vrij laag over de stad met de
klaarblijkelijke bedoeling de betogers te
laten voelen, dat het leger ongeduldig be
gon te worden. Intussen waren de socia
listische leiders genoodzaakt tussen twee
kwaden te kiezen en het lijkt toch wel, dat
zij het minst kwade, De Gaulle, gekozen
hebben.
Opdracht
Frankrijk staat op het punt zijn lot toe
te vertrouwen aan een sterke man die na
twaalf jaar wanbeleid weer orde op zaken
moet stellen. Van zijn programma, zo dat
al op schrift staat, weet niemand iets met
zekerheid. Tussen de Kamerpresidenten en
De Gaulle zou de afgelopen nacht echter de
mogelijkheid zijn onderzocht van een tij
delijk bewind van de generaal, die zich dan
belasten zou met een regeling van de Al
gerijnse kwestie en een hervorming van
het staatsbestel.
De autoriteit van De Gaulle steunt uit
sluitend op zijn roemvol verleden op de
historische diensten, die hij zijn land tij
dens en na de oorlog bewezen heeft. Zijn
eerste opgave zal zeker zijn de eenheid van
de staat en het grondgebied weer te her
stellen, de brug met Algerije te slaan en
de rebelse generaals weer tot gehoorzaam
heid aan het centrale gezag te dwingen.
Die taak zal hij, zo mag worden gehoopt,
vermoedelijk wel tot een goed einde kun
nen brengen.
Welke oplossing hem voor Algerije voor
ogen staat, is onbekend, al mag men hopen,
dat hij een einde aan de heilloze oorlog zal
weten te maken door voor het Algerijnse
volk tenminste enig perspectief te openen.
Voor de rest tast men in het duister. Men
kent zijn uiterst geringe geestdrift voor de
Europese integratiepolitiek en voor het At
lantische pact en gevreesd moet worden,
dat op die twee gebieden De Gaulle's we-
deroptreden in Parijs ingrijpende repercus
sies teweeg zal kunnen brengen. In de
rooms-katholieke Kamerfractie moet oud
premier Robert Schuman, „de vader van
Europa", zich gisteren over deze gevaren
zeer verontrustend hebben uitgelaten. On
bekend is eveneens, welke rol De Gaulle
de partijen en het parlement denkt toe te
bedelen, ofschoon ook op die punten opti
misme nauwelijk gerechtvaardigd lijkt.
Offer
Wanneer door het falen van de demo
cratie in Frankrijk een sterk bewind on
vermijdelijk is geworden dan wordt de lei
ding van het land toch zeker algemeen nog
wel bij voorkeur aan De Gaulle toever
trouwd. Hij was reeds eenmaal de redder
van het vaderland, voor wie bijna iedereen
het hoofd wil buigen, en hij is zeker niet
uit het gebruikelijke hout van de gangbare
dictators gesneden. Hij is geen machtswel
lusteling en zijn onkreukbaarheid, en voor
al zijn haast mystieke patriottisme, wordt
zelfs door zijn vijanden niet in twijfel ge
trokken. Niettemin zijn de meeste Fransen
zich nu toch wel goed bewust, dat zij mis
schien heel spoedig afstand zullen moeten
doen van het hoogste goed, waarover een
beschaafd volk beschikken kan: de tradi
tionele vrijheden.
Dat offer zullen zij De Gaulle, wanneer
hij Frankrijk inderdaad opnieuw zou kun
nen redden, desnoods misschien nog wel
willen brengen. Doch wie staan er nu al
rond en achter de generaal en wie zullen
straks het roer van de 67-jarige De Gaulle
over moeten nemen? Men herinnert zich al,
dat ook na de bevrijding De Gaulle er vrij
spoedig de brui aan heeft gegeven. Toen
waren de republikeinse vrijheden echter
gegarandeerd. Doch onder welke omstan
digheden zal een volgende keer een over
dracht moeten geschieden? Dat zijn zo en-
het „Comité van openbaar welzijn" in
Algerije ter beschikking staan. Tientallen
militaire transportvliegtuigen staan ge
reed om de paraat gehouden valscherm
troepen, zo het nodig is, onmiddellijk
naar Frankrijk over te brengen.
Voor die massale vluchten zouden zich
twee aanleidingen voor kunnen doen: Ten
eerste de geringe kans, dat De Gaulle de
nieuwe regering niet zal vormen. Dan
zullen de samenzweerders van Algiers met
hun medekomplottanten in Frankrijk,
vooral in het zuiden, vrijwel zeker een mi
litaire greep doen naar de macht in Parijs.
In kringen der tegenregering in Algerije
spreekt men reeds openlijk van „de reis
naar de overkant". Men heeft trouwens al
pamfletten over Zuid-Frankrijk uitgewor
pen.
Ten tweede wanneer De Gaulle op nor
male weg aan de macht komt, houdt de
tegenregering in Algiers zich gereed in te
grijpen indien het verzet der linkse groe
pen in Frankrijk tot ernstige moeilijkheden
zou leiden.
Algiers had gisteren voor het eerst sinds
de geboorte van de „Comités van openbaar
welzijn" een rustige dag zonder demonstra
ties. Maar het geestdriftige amateurisme,
dat velen hier aan het verzet uit de oorlog
herinnert, blijft hangen. Deze stad vol
bloemen, die zich koestert in verrukkelijk
zonnig weer, is van onder tot boven behan
gen met tricolores, lotharingse kruisen en
V-tekens. En op de gezichten van de Fran
sen hier, zelfs op de harde bruinverbrande
tronies der parachutisten, ligt de haast
vrolijke zorgeloosheid van mensen, die hun
keuze hebben gedaan. Die vrolijkheid blijkt
zelfs aanstekelijk te werken op de moham
medanen, hoewel de verhalen over een
FransMohammedaanse verbroedering op
z'n minst sterk overdreven zijn. Die ver
broedering beperkt zich tot handig georga
niseerde en soms afgedwongen demonstra
ties, waaraan slechts een bijzonder kleine
minderheid van harte deelneemt.
Huiveringwekkend
De vastbeslotenheid van de Franse co
lons en troepen in Algerije, het avontuur
koste wat het kost door te zetten, is onge
twijfeld waar. Men voelt haast sympathie
voor het plotseling opgelaaide elan, maar
gelijktijdig voelt men de sterkste twijfel
aan de figuren, die het ontketend hebben.
Want één ding is zeker: deze „spontane
volksbeweging" is het resultaat van een
samenzwering, die zorgvuldig en sinds
lange tijd werd voorbereid. De samen
zweerders hebben kans gezien het verlan
gen naar de grote en sterke man, die de
Franse politiek moet saneren, de bezorgd
heid der Fransen in Algerije, en het onge
duld van het leger, in een zeer gevaarlijke
richting te kanaliseren.
Het woord fascisme gaat wat ver, maar
in het beleid en in de toon van Soustelle
en zijn yrienden in de massale demonstra
ties op straat doen zich huiveringwekkend
bekende tendenzen voor.
PARIJS (Reuter) In de wandelgangen
van de Nationale Vergadering verluidt, dat
de socialistische fractie besloten heeft een
beslissing omtrent de houding van de frac
tie inzake de machtsoverneming door gene
raal De Gaulle uit te stellen. Het verzet der
socialistische afgevaardigden hiertegen is
de voornaamste hinderpaal op de weg
van De Gaulles terugkeer.
(AFP/Reuter) De socialistische fractie
zal haar beraad tot vanmiddag, na de be
kendmaking van de boodschap van presi
dent Coty, uitstellen. Daarna zal de fractie
onmiddellijk weer bijeenkomen.
Een groep in de socialistische party
onder leiding van Lejeune, oud-minister
voor de Sahara, zou pogingen doen om de
partij te bewegen tot wijziging van haar
houding tegen De Gaulle's terugkeer naar
de macht.
Advertentie
barteuorisstr: haarlem tel'13439
FERD. BOISTR 48 A'DAM TEL. 717162
FALCON NYLON REGENJASSEN
kele beangstigende vragen, waardoor de
Fransen, die zich over de toekomst van hun
land ernstig beraden, op dit ogenblik be
stormd worden. Beangstigende vragen,
waarvoor men ook buiten Frankrijk op dit
beslissende ogenblik in de geschiedenis der
westelijke wereld moeilijk onverschillig zal
kunnen blijven.
