Nederlandse Soda Industrie verzorgt
gehele binnenlandse sodabehoefte
Qp
7
Fa. B. ENGELENBERG
Weinig verandering
Wereldnieuws
Vergiften
Daggeld weer 2XU pet.
De Porceleyne Fles had
hogere kosten
GIGANTISCH BEDRIJF TE DELFZIJL
OFFiCIëLE VERKOOP SIKKENS LAKKEN
EBU-overschot in mei
Lager dividend bij de
Springstoffenfabrieken
I
anda en de Yo^Yo^jager
Hogere winst bij Chemische
Fabriek „Naarden"
ió het
zo
J
A DAG 5 JUNI 1958
Het tarief van daggeld dat zaterdag met
een kwart percent was verhoogd tot 2</'j
percent, is weer teruggebracht tot 214
percent. De verhoging is dus maar van
zeer korte duur geweest.
Kennelijk betrof het hier de aan het eind
van de vorige week ingetreden zeer tijde
lijke verkrapping, die veroorzaakt was
door de onoverzichtelijkheid van de markt.
De weekstaat van de Nederlamdsche Bank
van deze week heeft wel aangetoond dat
de banken flink in hun middelen zitten.
Hun saldo ligt ruim boven het verplichte
gemiddelde der kasreserve.
De stijging van de kosten als gevolg
van de wettelijke maatregelen en in de
post brandstoffen, kon door een omzet
stijging grotendeels worden opgevangen
door de n.v. Koninklijke Delftsch-Aarde-
werkfabriek „De Porceleyne Fles", aldus
het jaarverslag over 1957. Het saldo van
de bedrijfsrekening was slechts weinig la
ger en heeft 597.309 bedragen (v. j.
611.242). Na afschrijvingen op vastge
legd kapitaal ad 185.870, reserve voor
belastingen ad 180.000 en reserve voor
vernieuwingen ad 75.000 enzovoorts blijft
ter verdeling 116.667 (v.j. 120.175). Voor
gesteld wordt, zoals bekend, een onveran
derd dividend van 8 percent op een kapi
taal van 1.250.000.
De afdeling sieraardewerk heeft ook dit
jaar haar bijdrage tot de omzetstijging
geleverd. Hiertoe werkten verschillende
tentoonstellingen mee in binnen- en buiten
land, waar de produkten van deze afde
ling goede belangstelling trokken. De gang
van zaken in de afdeling vuurvaste pro
dukten was weder bevredigend. Zowel in
de afdeling architectonische produkten
als die voor vuurvaste materialen is de
n.v. het nieuwe jaar met een kleinere or
derportefeuille ingegaan dan op 1 januari
1957 het geval was.
Advertentie
PUBL1KAT1E VAN HET NEDERLANDS ZUIVELBUREAU RIJSWIJK Z. H.
Spaart U plaatjes voor het al
bum „De bonte droom van het
circus" t Omdat de vraag naar
plaatjes voor dit prachtige album
overstelpend groot is, hebben wij
besloten de geldigheidsduur van de
plaatjes te verlengen t/m 31 dec.
1958. Letwel, op de thans zo goed
kope roomboter treft U de rjjks-
botermerken aan, die U nodig
heeft om het album te completeren.
„VANDAAG IS EEN NIEUW PRODUKT toegevoegd aan het Nederlandse palet van
grondstoffen en hiermee is een wezenlijke bijdrage geleverd aan de economische
ontwikkeling van ons land." Met deze woorden begon hedenmiddag president-com
missaris H. H. Wemmers zijn rede ter gelegenheid van de opening der n.v. Neder
landse Soda Industrie te Delfzijl, die werd bijgewoond door Koningin Juliana en
onder anderen de minister van Economische Zaken, prof. Zijlstra. Naast de winning
van steenkool in Zuid-Limburg, van olie door de Nederlandse Aardolie Maatschappij
en van zout onder andere in en rond Hengelo, heeft thans dus ook de produktie van
soda naast chloor en natron de belangrijkste basisgrondstof, die uit zout wordt
bereid een aanvang genomen. Reeds tientallen jaren bestonden er in ons land
plannen om tot een dergelijke produktie te geraken, maar pas op 25 augustus 1954
werd de n.v. Nederlandse Soda Industrie te Delfzijl opgericht. Dit was mogelijk na
het aanboren van het nabij de zee gelegen zoutvoorkomen in noord-oost-Groningen.
Het ontbreken van de mogelijkheid om de belangrijke hoeveelheden schadelijke
afvalvloeistof, die de sodaproduktie met zich meebrengt, op verantwoorde wijze .g£ te
voeren, heeft altijd het voornaamste struikelblok gevormd voor vestiging in Twente.
De thans in gebruik genomen industrieterreinen liggen echter vlak bij de zee.
Het ammoniak-soda-proces, dat buiten
gewoon moeilijk is en alleen bij een om
vangrijke produktie met moderne appara
tuur lonend kan zijn, vergt grote bedragen.
Een aandelenkapitaal van dertig miljoen
gulden werd hiervoor nodig geacht en bij
eengebracht door de Koninklijke Neder-
landsche Zoutindustrie, de Staatsmijnen in
Limburg, de Koninklijke Zwaverzuurfa-
brieken voorheen Ketjen en de Maatschap
pij tot Exploitatie van Kooksovengassen
(MEKOG). Bovendien werden voor een be
drag van 21 miljoen gulden leningen ge
sloten, waarvan de staat rente en aflossing
garandeerde.
Het terrein van deze nieuwe Nederland
se industrie is 18 hectare groot en werd
in drie jaar tijd bouwrijp gemaakt. Het
ligt aan een binnen- en een buitenhaven,
heeft goede wegverbindingen en een eigen
spooraansluiting. De bodem echter, die de
zware transporten en het grote gewicht
der fabrieksinstallaties zou moeten dragen,
was weinig geschikt door een wisselval
lige structuur. Het heeft bijna een jaar
geduurd alvorens het terrein, dat met meer
dan een half miljoen kubieke meter zee
zand tweeëneenhalve meter moest worden
opgehoogd, voor bebouwing gereed was.
Voor fundering van de installaties en ge
bouwen waarvan de totale bouwkosten
ongeveer 40 miljoen gulden belopen
werden 1500 betonpalen met een gezamen
lijke lengte van 22 kilometer in de grond
geheid, sommigen tot zeven, anderen tot
24 meter diep.
In ditzelfde tijdsbestek werd door rijks-
en provinciale waterstaat een indrukwek
kend complex van civieltechnische werken
tot stand gebracht: bruggen, havens, we-
Advertentie
Doelstraat 59 - Haarlem - Tel. 15252
ALLE SOORTEN MENIEVERVEN
De Nederlandsche Bank deelt mede, dat
het betalingsverkeer met de aan de Euro
pese Betalingsunie deelnemende landen
voor Nederland in mei 1958 een overschot
van 105.263.800,— (dlr 27.701.000,—) heeft
opgeleverd.
Van dit bedrag zal Nederland bij de
verrekening op 13 dezer f 78.948.800,
(dlr 20.776.000,in goud of dollars ont
vangen, terwijl voor een bedrag van
26.315.000,— (dlr 6.925.000,—) door Ne
derland krediet wordt verleend aan de
E.B.U. Op het door Nederland aan de
E.B.U. verleende krediet zal in mindering
worden gebracht een bedrag van
f 6.251.000,— (dlr 1.645.000,—), dat op de
zelfde datum uit hoofde van de met Dene
marken, Engeland, Frankrijk, Noorwegen
en IJsland gesloten consolidatie-overeen-
komsten in goud of dollars wordt ont
vangen. Na de uitvoering van bovenge
noemde verrekeningen zal de vordering
van Nederland op de E.B.U. 365.525.800,
(dlr 96.191.000,bedragen.
gen, sluizen, kanalen enzovoorts. Dit alles
was op bijzonder fraaie wijze afgestemd op
de gelijktijdige gereedkoming van de ver
schillende fasen van de bouw van de fa
briek. In september 1956 kon met de bo
venbouw van de fabriek en de montage
der installaties worden begonnen. In no
vember 1957 werd de fabriek, overeen
komstig de plannen, in bedrijf gesteld en
nog voor het begin van het nieuwe jaar
werd een normale, regelmatige produktie
verkregen. Dit is mede te danken aan de
experts van de Diamond Alkali Company
te Cleveland, Ohio (Verenigde Staten) die
hulp verleenden bij het ontwerpen der in
stallaties en bereid waren het toekomstige
Nederlandse personeel te trainen.
De produktie
Soda wordt gefabriceerd uit zout en
kalksteen, terwijl voorts cokes en ammo
niak nodig zijn. Het zout voor de industrie
te Delfzijl komt uit de „zouthorst" bij Hei-
ligerlee, een zeer grote onderaardse zout-
berg, die door de Koninklijke Nederland
sche Zoutindustrie wordt geëxploiteerd.
In de vorm van pekel wordt het zout door
een 23 km lange pijpleiding naar Delfzijl
gepompt. De kalksteen moet uit België en
Duitsland worden aangevoerd. Cokes en
ammoniak zijn in voldoende mate in Ne
derland voorhanden. Als afvalstof ontstaat
er een calciumchloride oplossing, die na
verdunning door een pijpleiding naar zee
wordt afgevoerd. Voor de produktie van
1000 kg soda is ongeveer 1500 kg zout en
ongeveer 1250 kg kalksteen nodig. Als af
val ontstaat dan ruim 1000 kg calcium-
chloride. De soda wordt voor 75 percent
in de industrie, voor het overige na bij
andere fabrieken veredeld te zijn door
de huisvrouw gebruikt. De produktie te
Delfzijl is ruimschoots voldoende om in
de gehele binnenlandse behoefte te voor
zien. Voorts wordt verwacht dat ook een
gedeelte zal kunnen worden geëxporteerd.
Van het fabrieksterrein is zes ha be
stemd voor twee nieuwe bedrijven van de
K.N.Z.: een elektrolysebedrijf en een zout
fabriek. Het elektrolysebedrijf is inmid
dels gereedgekomen. Het produceert na
tronloog en vloeibaar chloor uit verzadigde
zoutoplossingen. De zoutfabriek zal begin
1959 gereed zijn. Beide fabrieken ont
vangen hun warmte en elektrische stroom
gedeeltelijk van de centrale van de soda-
fabriek. Zo kunnen er dus in het Noord-
Groningse havenstadje zout, chloor, na
tronloog en soda in voldoende hoeveel
heden voor de binnenlandse behoefte wor
den geproduceerd.
Om het bedrijf goed te laten functio
neren, zo verklaarde vanmiddag ir. H. M.
van Mourik Broekman, president-directeur
van de N.S.I., dan moet aan een centrale
yo.or\yaarde worden ypldoep, namelijk epn
verzekerde aanvoer van brandstof en
elektriciteit tegen stabiele prijzen. Het be
lang hiervan werd in 'het afgelopen jaar
duidelijk, toen de jonge industrie door de
internationale toestand geconfronteerd
werd met een ver van stabiel niveau.
De omzet van de Koninklijke Neder
landsche Springstoffenfabriek n.v. is in
1957 lager geweest dan in het vorige
boekjaar. Als gevolg hiervan zijn ook de
financiële resultaten minder geworden.
De exploitatierekening wijst een bedrag
aan van f 421.573 (v.j. f 1.101.524). Na af
schrijvingen ad f 172.610 344.649) en
intrest ad 4.508 (f 519) resteert een
saldo winst van 247.972 (v.j. 756.355),
waaruit voorgesteld wordt een dividend
van 10 percent (vorig jaar 11 percent).
Reeds in het verslag over 1956 werd
vermeld, dat de regering enkele wijzi
gingen in het ontwerp van de overeen
komst van de vennootschap met de staat
had voorgesteld. De directie heeft haar
bezwaren tegen deze wijzigingen aan de
regering kenbaar gemaakt en verwacht
dat het overleg hieromtrent binnenkort
zal aanvangen.
Voor vernieuwing van de fabrieksge
bouwen te Muiden en Nieuwer-Amstel
werd respectievelijk 85.302 en 7.769
besteed. Aan werktuigen werd respec
tievelijk voor f 286.737 en 132.717 aan
geschaft. Hoewel de orderportefeuille la
ger is dan vorig jaar, garandeert deze ook
zonder verdere uitbreiding de handhaving
van de tegenwoordige bezetting.
Een storing in de hogere luchtlagen
bracht gisteren in een groot deel van het
land regen. Op het vliegveld Eelde viel
gisteren overdag zelfs 12 mm. In de om
geving van Eindhoven kwam onweer voor.
In de afgelopen nacht trok de storing naar
Duitsland weg en kwam 't weer in ons land
onder invloed van een zwak hogedrukge-
bied boven Noord-Frankrijk. Daardoor
kwamen vandaag zonnige perioden voor.
Een hogedrukgebied ten noorden van
Schotland breidt zich langzaam over Scan
dinavië uit achter een depressie die naar
noord-Rusland is getrokken. Tussen deze
systemen in voeren noordelijke winden
koude lucht over het oostzeegebied naar
het zuiden. Het front dat deze lucht be
grenst kan morgen tot het noordoosten
van ons land doordringen. Het vertoont
echter weinig activiteit en zal ook weinig
invloed op de temperatuur hebben. Omdat
een depressie die van de Azoren afkom
stig is, de luchtdruk in zuid-Frankrijk doet
dalen, zal de wind uit oostelijke richtin
gen gaan waaien. De neerslagkansen zijn
daarbij gering.
WEERRAPPORTEN
Temperaturen: buiten
en binnenlandheden
morgen 7 uur. Neerslag:
laatste 24 uur.
Vrijdag 6 juni
Zon op 4.23 uur, onder 20.54 uur.
Maan op 23.57 uur, onder 9.29 uur.
Maanstanden
9 juni 7.59 uur laatste kwartier.
17 juni 8.59 uur nieuwe maan.
24 juni 10.44 uur eerste kwartier.
Hoog en laag water in IJmuiden
Vrijdag 6 juni
Hoog water 6.41 en 19.07 uur.
Laag water 2.16 en 14.36 uur.
Het hoog en laag water te Zandvoort is
10 tot 15 minuten vroeger dan te IJmuiden.
Den Helder
Ypenburg
Vlissingen
Eelde
Eindhoven
Vlv. Z.-Limb.
Twente
De Bilt
Helsinki
Stockholm
Oslo
Aberdeen
Londen
Amsterdam
Brussel
Luxemburg
Parijs
Bordeaux
Grenoble
Nice
Berlijn
Frankfort
München
Zürich
Genève
Locarno
Wenen
Innsbruck
Rome
Ajaccio
Madrid
Mallorca
Algiers
zwaar bew.
onbewolkt
onbewolkt
zwaar bew.
zwaar bew.
onbewolkt
licht bew.
zwaar bew.
regen
half bew.
onbewolkt
mist
mist
onbewolkt
mist
mist
onbewolkt
zwaar bew.
onbewolkt
zwaar bew.
zwaar bew.
licht bew.
zwaar bew.
licht bew.
onbewolkt
licht bew.
zwaar bew.
half bew.
half bew.
onbewolkt
zwaar bew.
half bew.
licht bew.
■a-i
e
•- o
IS'C
nnw
w
wzw
wnw
wnw
w
wzw
zw
II
14
12
11
12
13
12
11
nnw
n 25
nno 25
windst. 16
windst. 21
wzw 18
windst. 16
nno 16
windst. 20
o 23
windst. 21
windst. 21
wnw 20
wnw 18
w 20
windst. 20
wzw 20
ono 26
nw
w
no
no
n
19
21
29
24
25
windst. 26
windst. 25
CQ rj
w 5
u
<y e
c.5
3
0
5
12
3
0,1
7
3
2
2
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
4. Panda zag wel, dat de reddingspo
gingen van Pat O'Nozel niet erg doelmatig
waren. Dus stak hij zijn hand uit en hielp
drenkeling en redder op het droge. Pat
O'Nozel was met dit resultaat zeer te
vreden. „Reddingspogingens geslaagd", zei
hij, stram saluerend. „U ziet, kolonel, dat
u geen gevarens hoeft te vrezen, zolang de
grote detective Pat O'Nozel uw persoon
lijke lijfwacht is". De kolonel ademde
zwaar en rolde met de ogen. „Grrr", zei hij-
Toen stond hij langzaam op en balde zijn
grote vuisten. „Lijfwacht O'Nozel", grauw
de hij, „je bent een prul! Spreek me niet
tegen! Daar houd ik niet van! Pak aan
Dit is voor je prullig reddingswerk en DIT
heb je nog tegoed, omdat je mijn schiet
stoel midden onder de vlucht uitprobeer
de!" En met deze woorden liet de grim
mige kolonel zijn vuist zwaar op Pats
hoofd neerkomen, zodat de meesterspeur-
der een eindje in de grond werd gedreven.
Indonesisch belang afgeschreven
Niet alleen het bedrijf in Naarden maar
ook de dochterondernemingen in het bui
tenland van de n.v. Chemische Fabriek
„Naarden" kunnen op een bevredigend
jaar terugzien, aldus het verslag over 1957.
In Nederland werden de belangen van de
vennootschap uitgebreid door het overne
men van alle aandelen in de n.v. Jan Dek
ker te Wormerveer. De omzetten stegen
met 6 percent vergeleken bij 1956. Mede
hierdoor steeg het exploitatiesaldo met
23 percent tot f 2.300.932 (v.j. ƒ1.870.245).
Hier staat tegenover dat in verband met
het afschrijven van het belang in Indone
sië en de reorganisatie van Jan Dekker
een bedrag van 409.999 extra ten laste
van de verlies- en winstrekening wordt
gebracht. Na diverse afschrijvingen en
reserveringen resteert een saldo winst
van ƒ671.179 599.144), waaruit een
onveranderd dividend van 10 percent
wordt voorgesteld over het van 4,5 tot
5 miljuen verhoogde kapitaal,
De research- gn laboratoriumkosten wa
ren ongeveer 25 percent hoger. Het nieu
we centrale laboratorium nadert zijn vol
tooiing en zal waarschijnlijk medio 1958
in gebruik kunnen worden genomen. De
investeringen stegen in 1957 tot ongeveer
1.474.000 928.000). De export bedroeg
bijna 75 percent (73.5 percent) van de to
tale omzet. Ongeveer een derde daarvan
werd verkocht naar de landen waar de
dochterondernemingen zijn gevestigd. De
ze export nam met 10 percent toe. De in
1956 opgestelde nieuwe clycerinedestilla-
tie-apparatuur werkte ook in 1957 tot volle
tevredenheid, gepaard gaande met een
belangrijke kostenbesparing. Ondanks la
gere omzetten kon daardoor eenzelfde re
sultaat als in 1956 worden behaald. De fa
brieken van theobromine, caffeine en con
serveringsmiddelen werkten het gehele
jaar op volle capaciteit. Mede door de ac
tiviteit van de dochterondernemingen in
het buitenland konden de afdelingen voor
de vervaardiging van vruchtenessences en
parfumcomposities een 20 percent hogere
omzet boeken.
Over 1958 deelt de directie mede, dat de
tot dusver bekende omzetten ongeveer ge
lijk waren zowel wat de omvang als de
samenstelling betreft aan die in de
overeenkomstige periode van 1957. De
meeste afdelingen zijn behoorlijk van or
ders voorzien. Op grond hiervan vertrouwt
de directie erop, dat de omzetten zich voor
lopig op het niveau van het voorgaande
jaar zullen handhaven, zij het dat door
fellere concurrentie met lagere winstmar
ges genoegen moet worden genomen.
Televisie. Twee Londense jongelui zijn
voor een jaar ondertoezicht gesteld
wegens „wangedrag", dat bestond in
het beklimmen van een ruim tweehon
derd meter hoge televisiemast op het
„Crystal-Palace". De veroordeling ge
schiedde ingevolge een wet die uit 1361
dateerts, een bewijs voor de vooruit
ziende blik van de toenmalige wetge
vers
Vuurgevecht. In West-Pendsjaab zijn dins
dag schoten gewisseld tussen Pakistaan
se en Indische grenspolitie, aldus is te
New Delhi vernomen. Zeven Indische
politiemannen werden gedood en vijf
tien gevangen genomen.
Afgezworen. Allen Herbert Sobul, een 28-
jarige Amerikaanse student in de me
dicijnen te Wenen heeft uit afkeer van
elke vorm van nationalisme zijn Ame
rikaans staatsburgerschap opgegeven.
Sobul heeft zijn staatsburgerschap op
het Amerikaanse consulaat in de Oos
tenrijkse hoofdstad plechtig afgezwo
ren. Hij wil zich na afloop van zijn stu
die aan het ziekenhuis van dr. Albert
Schweitzer in Lambarene verbinden en
zal wellicht de Oostenrijkse nationali
teit aannemen.
Hittegolf. In de Indiase staat Bihar zijn
honderd mensen tengevolge van een
hittegolf overleden. In het gebied van
Jaipoer in Rajasthan vielen dertig
slachtoffers. Een aantal dorpen is ge
heel van water verstoken.
Man-met hulpmotor. Amerikaanse inge
nieurs hebben een draagbare straal
motor vervaardigd, met behulp waar
van een mens, naar zij zeggen „kan
lopen met de snelheid van een vol
bloed" en over de moeilijkste hinder
nissen' kan springen. Deskundigen van
het leger zouden „opgetogen"1 over de
uitvinding zijn.
Geslaagd. Myron Kenley, de Amerikaan
se deskundige voor het blussen van
oliebranden, is er na vijftig dagen in
geslaagd de brand te blussen, die al
twee maanden woedt in een oliebron
bij Ahwaz in Zuid-Perzië. Kenley kreeg
voor elk uur werken 1.500 gulden.
Merkwaardig. De regering van Nepal,
ernstig bezorgd over de gevolgen van
het uitblijven van regen, heeft beslo
ten ongeveer 550 gulden uit te trekken
voor speciale gebeden tot de god van
de regen. Koning Majendra en koning
in Laksjmi Devi van Nepal zijn te Mos
kou aangekomen voor een officieel be
zoek van een week aan de Sovjet-Unie.
Het Nepalese gezelschap maakte de
reis met een Russische Toe-104 straal
vliegtuig, dat werd geëscorteerd door
straaljagers.
Experiment. De Britse vliegtuigfabriek,
Bristol, en vooraanstaande staalfabri
kanten werken aan een experimenteel
vliegtuig van chroomstaai, dat drie
maal zo snel als het geluid zal kunnen
vliegen. Volgens luchtvaartjournalis
ten van Britse bladen zal dit vliegtuig
met een snelheid van vierduizend kilo
meter per uur misschien de voorvlie
ger worden van toekomstige verkeers
vliegtuigen. Er wordt ook aardewerk
in het toestel verwerkt.
Wervelstorm. Woensdagavond heeft in het
noordwesten van de Amerikaanse staat
Wisconsin een wervelstorm gewoed,
die zes mensen het leven heeft gekost.
Er zijn tenminste 82 gewonden en er
is aanzienlijke schade aangericht.
Extreem. In Jeruzalem hebben twaalf
duizend mensen gedemonstreerd tegen
het plan om gemengd zwemmen toe te
staan in een zwembad dat zijn voltooi
ing nadert. De betoging was georgani
seerd door de extreem religieuze groep
„Agoedat Israel". Vier jongelui zijn
aangehouden wegens het verstoren van
de demonstratie.
dure congressen. Het Hongaarse partij
orgaan Nepszabadsag heeft verschei
dene staatsinstellingen en een minister
verweten dat zij dure congressen en
conferenties houden in vakantie-oor
den. Het blad waarschuwt, dat de par
tij niet van dit soort „toerisme" houdt.
Onlangs zijn vier officiële persconfe
renties gegeven aan de oever van
het meer Balaton.
Bedorven. Kardinaal Wyszinski van Po
len heeft scherpe kritiek geuit op het
besluit van de Poolse regering invoer
rechten te heffen op geschenkzendin
gen uit het buitenland. Kort na de vrij
lating van de kardinaal werden de
rechten op geschenkzendingen vrijwel
opgeheven, maar sinds 10 maart zijn
de zendingen weer onderhevig aan in
voerrechten, met het gevolg dat „ton
nen geschenken in de Poolse havens
bederven."
TOT opluchting van honderden mil
joenen mensen zijn in de tweede wereld
oorlog geen gifwapenen aangewend. Het
is echter de vraag, of we ons in het tijd
perk der kernfysica, waarin het vernieti
gende geweld van atoombommen van alle
kalibers vrijelijk kan losbarsten zodra een
groepje onverantwoordelijke lieden de tijd
daarvoor gekomen acht, we herhalen, het
door de kleren heen kan functioneren. In
de eerste plaats is één injectie met atro
pine onvoldoende, omdat de patiënt her
haaldelijk moet worden ingespoten, en
voorts zijn behalve de atropine, ook zuur
stof- en ademhalingsbehandelingen nood
zakelijk. Van deze in de wandeling als
zenuwengas aangeduide vergiften,
waartoe Tabun (Gelan), Sarin, Soman en
is de vraag of we ons in dit tijdperk mogen andere merkartikelenbehoren, is een en
troosten met de gedachte dat
in de laatste oorlog de gif
wapenen achterwege zijn ge
bleven. Zouden de chemische
arsenalen geopend worden,
waarover moderne legers mo
menteel de beschikking heb
ben, dan zouden ons de haren
te berge rijzen van afgrijzen
over de verschrikkelijke middelen die het
menselijk brein heeft uitgedacht om zijn
medemens te kunnen uitroeien. Zoals uit
een bericht uit een Duits tijdschrift bekend
is geworden, beschikken de Russen over
het zogenaamde zenuwengas, dat in gas
vorm, maar ook in vloeibare toestand kan
worden verstoven en op nog niet bekende
wijze na aanraking met de huid in de
bloedbaan belandt, waarna spoedig de
dood intreedt. In het chemische laborato
rium van het Amerikaanse leger te Edge-
wood (Maryland) wordt -etracht een
tegenmiddel hiertegen te vinden. Gebleken
is dat regelmatige injecties met atropine,
toevoer van zuurstof en eventuele kunst
matige ademhaling gedurende de eerste
48 uren na de besmetting de patiënt het
leven kunnen doen behouden, maar een
middel om het gif onschadelijk te maken
is nog niet gevonden. Een zwakke troost
is het in dit verband, dat in de Verenigde
Staten een automatisch werkende atropin-
injectiespuit uitgevonden blijkt te zijn, die
f
ander bekend geworden toen
na de tweede wereldoorlog het
in Duitsland vervaardigde
Triion aan een gedegen on
derzoek werd onderworpen.
Aanraking van deze stoffen
met de vingertoppen ge
durende enige minuten be
tekent reeds een dodelijke
besmetting. Ook al worden de vin
gers direct daarna grondig gereinigd, toch
treedt na verloop van tijd een algeheel
onwelzijn op, welke vergiftigingsverschijn
selen door deskundigen vergeleken worden
met atropinevergiftigingen. Het merk
waardige daarbij is, dat de huid, waarmee
deze vergiften in aanraking is geweest,
geen enkele beschadiging of irritatie ver
toont. Ook de Engelsen blijken gifgassen
te hebben ontwikkeld die de evenknie van
het Triion zijn, doch waarvan uiteraard
verder weinig bekend is.
Laten we echter liever afstappen van
de onterende vorderingen die op het ter
rein van de vernietigingstechniek zijn ge
maakt en liever een blik slaan op het
merkwaardige verschijnsel dat zware ver
giften op sommige dieren geen nadelige
uitwerking hebben.
Daarover een volgende keer.
(Nadruk verboden).
H. Pétillon
