Koningin en Prins op de Militair straf- en tuchtrecht wordt gemoderniseerd Expo Kennismaking met twee werken van eigen choreografen 9 WARM EN VERMOEIEND Twee doden in het verkeer Zitting van het centrale partijcomité in Moskou? Anderhalf jaar voor administrateur die f 71.000 verduisterde De twee-in-één camera Gaat u met vakantie? Nagy was tweemaal premier van Hongarije De tweede maal, in 1956, slechts tien dagen NEDERLANDS BALLET Holland Axd Festival DINSDAG 17 JUNI 1958 Vania, de Nederlandse geit op de i koninklijk bezoek was getooid met Expo, die ter gelegenheid van het een oranje-strik, kreeg van onze vorstin een vriendelijk aaitje. geen rekening mede houdt, dat de strijd krachten, waarop deze regeling van toe passing is, geen orgaan meer zijn van Ne derland allee; doch van het gehele konink rijk. Deze rechtspleging is geheel geba seerd op de gedachtengang dat de ver dediging van de overzeese rijksdelen ge schiedt door een aparte daarvoor be stemde krijgsmacht (het vroegere K.N.I.L.). Dit thans echter niet meer het geval. Er bestaat thans nog slechts één krijgsmacht ter verdediging van het ge hele koninkrijk. Met deze toestand moet in het militaire strafprocesrecht "ekening worden gehouden. Het Wetboek van Militair Strafrecht en de Wet op de Krijgstucht zijn naar het oor deel van de regering niet in die mate ver ouderd, dat een algehele herziening daar van noodzakelijk is. De gewijzigde organi saties van de krijgsmacht, de nieuwe vor men van bondgenootschappelijke samen werking en de gewijzigde structuur van het koninkrijk eisen echter aanpassing van de bestaande wetgeving. Het Wetboek van Militair Strafrecht houdt in zijn huidige redactie onvoldoen de rekening met het feit dat het in alle de len van het koninkrijk moet kunnen wor den toegepast. Het is in menig opzicht te zeer toegespitst op de verhoudingen in Ne derland. De bepalingen van het wetboek hebben voorts geen betrekking op de bondgenoot schappelijke verhoudingen in vredestijd. Blijkens de ervaring in de afgelopen oor log zijn zij voor het geval van een ge meenschappelijke oorlog onvoldoende. NAVO-relaties De voorgestelde wijzigingen strekken de bescherming, welke het wetboek aan de Nederlandse krijgsmacht biedt, voor een belangrijk gedeelte uit tot de krijgsmach ten van de NAVO-partners. Ook de straf baarstelling van naar vreemd recht straf bare feiten, die in het buitenland zijn ge pleegd, hangt nauw samen met de nieu we bondgenootschappelijke verhoudingen, daaruit vloeit voort dat Nederlandse mili tairen herhaaldelijk buiten het grondge bied van het koninkrijk vertoeven. Deze militairen zullen dan de in het buitenland geldende rechtsorde hebben te eerbiedi gen. Doen zij dit niet, dan behoren zij daarvoor te kunnen worden gestraft. In vele gevallen zal bestraffing door een eigen rechter de voorkeur verdienen bo ven berechting der zaak door een buiten landse rechter. Berechting door de eigen rechter is echter slechts mogelijk indien een strafsanctie in de eigen wet aanwezig is. Het ontwerp stelt voor een dergelijke strafsanctie op te nemen. Het ontwerp bevat een aparte regeling met betrekking tot strafbaarstelling van door militairen gepleegde overtredingen van verkeersvoorschriften. De mogelijk heid om in plaats van gevangenisstraf en hechtenis de straf van militaire detentie op te leggen wordt verruimd en ook uit gebreid. De maximale duur van de mili taire detentie wordt verhoogd van twee tot zes maanden. Verder wordt de moge lijkheid geschapen deze straf niet alleen in een Huis van Bewaring, doch ook in een militair gesticht ten uitvoer te leggen. De mogelijkheid, aan onderofficieren de straf van verlaging in rang op te leggen, wordt beperkt tot tijd van oorlog. De wijzigingen welke met betrekking tot de wet op de krijgstucht worden gesteld beogen deze wet enerzijds aan de huidige organisatie van de krijgsmacht en anderzijds aan de thans bestaande rechts opvattingen aan te passen. Daarbij is te vens van de gelegenheid gebruik gemaakt een aantal technische onvolkomenheden, die in de praktijk tot moeilijkheden aanlei ding geven, uit de wet te verwijderen. In het Algemeen Ziekenhuis te Winters wijk is de 44-jarige mevrouw J. E. Laar- berg-Heinen uit Winterswijk overleden aan de verwondingen, die zij zondagavond opliep toen zij te Eibergen op de weg Ei bergen-Zwilbroek met haar bromfiets te gen een uit tegenovergestelde richting ko mende personenauto viel. In het voormalige Zuilen is het zeven jarig jongetje H. Knol door een vracht auto overreden en gedood. Na de lunch gebruikt te hebben op het kasteel te Laeken hebben de Koningin en de Prins gistermiddag hun bezoek aan de Expo voortgezet. Een klein Luxemburgs meisje, het ze venjarig dochtertje van de commssaris- generaal voor Luxemburg, Isabela Theves, was de eerste die 's middags ons konink lijk paar begroette voor het monumentale paviljoen van Luxemburg. Haar vader be geleidde de Koningin in het paviljoen. De Luxemburgse televisiedienst gaf een uitzending van het bezoek en de talrijken, die niet de gelegenheid hadden ons ko- Koningin Juliana maakt haar bege leider attent op een der curiosa van de Expo. LONDEN (Reuter). Imre Nagy, die wegens zijn aandeel in de opstand van 1956 is terechtgesteld, is tweemaal premier van Hongarije geweest, voor het eerst van 1953 tot 1954, toen hij de nadruk legde op de produktie van verbruiksgoederen. In plaats van voorrang te verlenen aan de zware in dustrie. De nieuwe koers van Nagy viel samen met de ontwikkeling in de Sovjet- Unie waar Georgi Malenkov premier was. Toen Malenkov aftrad en de Sovjet-Unie opnieuw het accent op de zware industrie ging leggen, moest Nagy het veld ruimen voor de „ijzeren man" Matyas Rakosi, die bekend stond als een stalinist. Nagy werd zowel uit zijn regerings- als partijfucties ontheven. Tijdens de opstand van 1956 toen intel lectuelen en schrijvers hadden geëist, dat Nagy opnieuw aan de macht kwam, was hij slechts tien dagen premier. Nagy is onder meer minister van Binnenlandse Zaken, Voedselvoorziening en Landbouw geweest. Hij won de sympathie der boeren door een mildere agrarische politiek. Nagy werd in 1895 uit een arme calvinis tische boerenfamilie geboren. Hij werd in 1915 opgeroepen voor het Oostenrijks- Hongaarse leger. Aan het oostelijke front, werd hij in 1917 door de Russen gevangen genomen en naar Siberië overgebracht. Tijdens de bolsjewistische revolutie streed hij als vrijwilliger aan de zijde der revolu tionairen. Hij werd Sovjet-burger en lid van de communistische partij. In 1921 keerde hij naar Hongarije terug, maar stu deerde later landbouwwetenschappen aan de universiteit van Moskou. In de tweede wereldoorlog was Nagy in Moskou. Hij keerde in 1945 met de Russische legers naar zijn geboorteland terug. Pal Maleter minister van defensie in de tweede regering Nagy werd gearresteerd, toen hij met de Russen onderhandelde over een Russische terugtrekking uit Boedapest welke door de regering van Nagy was ge- eist. Ferenc Donat was journalist en voor malig hoofd van het secretariaat van de irmalige Hongaarse communistische lei- 'sr Rakosi. Hij werd lid van het presidium, oen de partijstructuur tijdens de opstand •ader Nagy werd georganiseerd. Ferenc !anos, schoonzoon van Nagy, was onder minister van Cultuur van 1953 tot 1955 en secretaris van het patriottische volksfront van 1954 tot 1955. Vasarhei was een jour nalist en Sandor Kopaczi poliieprefect van Boedapest. vormd van Kongolese militaire politie. De kunstafdeling van het paviljoen genoot vooral de aandacht van de Koningin, die zich uitvoerig liet voorlichten over het werk der primitieven. Aan het slot van dit bezoek werd nog een filmpje over de Kon go vertoond, waarna het gezelschap zich naar het paviljoen van Frankrijk begaf. Bij de ingang daarvan werden de Koningin en de Prins verwelkomd door de heer Pierre de Gaulle, commissaris-generaal voor Frankrijk. Tijdens de rondwandeling vertoefde het koninklijk paar geruime tijd op de afdeling Franse kunst, waar vooral de abstracte schilderkunst belangstelling trok. Het Franse paviljoen beschikt over „archives sonores', waarin belangrijke Franse dichtwerken op de band zijn op genomen. Ook hiervoor legde de Koningin een bijzondere interesse aan de dag en toen zij een keuze mocht maken uit de col lectie dichtwerken wenste zij te beluiste ren „De Kruisweg" van de Franse dichter Claudel. Koele dronk Canada zorgde hierna voor een verras sing. Geen grote ontvangst, geen toespra ken of geschenken, maar een koele dronk na een vermoeiende tocht. Er zou thee geserveerd worden in het Canadese pavil joen, maar de voorkeur ging uit naar een koele dronk. Prins Bernhard leste zijn dorst met een ijskoud glas whisky-soda. Zijn voorbeeld werd door de andere leden van het gezelschap gevolgd. Het laatste paviljoen dat de Koningin en de Prins bezochten wat dat van Israël, waar zij bijzondere belangstelling toonden voor de enkele jaren geleden bij de Dode Zee gevonden boekrollen. Een weefster uit Israël, die op de Expo borduurtechnieken demonstreert, bood onze vorstin zes oranje-groen wollen tafelmatjes aan. Voorts kreeg zij een boek werk in een fraai, met de wapens van Oranje-Nassau en van Israel bedrukt le deren omslag. Dit boekwerk is uitgegeven ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van de staat Israël. Er wordt een overzicht in gegeven van de ontwikkeling op tech nisch, industrieel en cultureel gebied. Het koninklijk paar vertrok omstreeks kwart over zes naar het kasteel Laeken, waar het met de Belgische koninklijke familie het diner gebruikte. Vandaag bezoeken Koningin en Prins de paviljoens van de protestantse kerken, van het vaticaan de Verenigde Staten, Enge land, Duitsland, Venezuela, Mexico, Ma rokko, Italië, de Sovjet-Unie en de inzen dingen van Benelux en E.G.K.S. Stromende regen Bij de Tweede Kamer zijn ingediend drie wetsontwerpen tot wijziging van de militaire strafwetgeving. Eén ontwerp strekt tot wijziging van het militaire straf procesrecht, het andere tot wijziging van het materiële militaire strafrecht en het militaire tuchtrecht. Het derde ontwerp be vat een wijziging van de Beginselenwet Ge vangeniswezen, welke verband houdt met de tenuitvoerlegging van de militaire de tentie. Deze wijziging heeft een uitsluitend technisch karakter. Naar het oordeel van de regering die nen de regelingen van het militaire straf procesrecht die uit 1814 dateren, dringepd herzien te worden. De oorspronkelijke opzet en systematiek zijn door de herhaalde wijzigingen ver stoord, zodat de regeling thans nodeloos ingewikkeld is en de hantering ervan vele moeilijkheden meebrengt. De regering wil dan ook een spoedige vervanging van de tbans geldende rege lingen door een geheel nieuwe regeling bevorderen. Aan een commissie onder voorzitterschap van de president van het Hoog Militair Gerechtshof, mr. J. W. U. Doornbos, is opdracht gegeven een daar toe strekkend wetsontwerp voor te berei den. In afwachting van deze definitieve her ziening heeft de regering een voorlopige herziening van beperkte strekking voor gesteld. Hoofddoel daarvan is het aan brengen van wijzigingen welke nodig zijn om weer te kunnen overgaan van berech ting door krijgsraden te velde op berech ting door normale vredeskrijgsraden. De overgang naar de vredeskrijgsraden houdt onder meer in, dat als president van en openbaar aanklager bij deze krijgsra den burgerrechtsgeleerden zullen optreden. Aanpassing Verder beoogt deze voorlopige herzie ning de aanpassing aan de nieuwe struc tuur van het koninkrijk. Deze is nodig om dat de rechtspleging bij de landmacht er Het Nederlands Ballet onder leiding van Sonia Gaskell treedt dit jaar in zes plaat sen met medewerking van het Utrechts Stedelijk Orkest, gedirigeerd door Anton Kersjes, in het Holland Festival op, een programma voor het voetlicht brengend met een enigszins experimenteel karakter. Wederom namelijk worden er nieuwe werken, proefwerken zou men moeten zeggen, van eigen choreografen-in-opkomst vertoond. Op zichzelf is een dergelijke combinatie van durf en vertrouwen een verheugend verschijnsel. Talent kan alleen door het scheppen van werkgelegenheid zinrijk worden aangemoedigd. Maar het zou in de toekomst toch verstandiger zijn om alleen die balletten voor een internationaal forum te brengen, die de toets der critiek hebben doorstaan. „De disgenoten" van Rudi van Dantzig, gezet op niets minder dan het Concert voor orkest van Béla Bartök, is een indrukwekkend bewijs van scheppingskracht van deze zoeker naar een per soonlijke expressievorm. Het is niet zozeer merkwaardig als wel typerend, dat hij na zijn groten deels geslaagd spel met pure dans op een jeugdsymfonie van Mozart als het ware opnieuw begon bij het punt, waar hij na ..Nachteiland" en „Tij en ontij" was te rechtgekomen. Want wederom worden wij thans geconfronteerd met afsplitsingen van het eigen problematische wezen, dat zijn gevoelsstromingen tot doorzichtige klaarheid probeert te brengen. Dat is een moderne manier van romantiek, waarbij de realiteit wordt verlengd, of liever: doorboord, tot de verste toegankelijkheid van de ziel. Van het binnenste worden de tegenstrijdige aspecten naar buiten ge keerd, in kenbare gedaante voorgesteld. Hoewel er aldus een levensgeschiedenis wordt ontvouwd, kan men niet spreken van een verhalend ballet in de voorheen gebruikelijke zin. Misschien benadert men het genre het best met de aanduiding: verklarend ballet. Want er wordt niets na verteld, er worden alleen meer of minder gemotiveerde uitspraken gedaan. Het is dan ook geen wonder, dat Van Dantzig zich niet in de eerste plaats bedient van de objectieve, geabstraheerde danstermen uit het academische vocabulaire, maar een oorspronkelijke concretisering van oor LONDEN (Reuter) Het onverwachte vertrek van de Russische ambassadeurs in de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Frankrijk en" Joegoslavië naar Moskou heeft bij diplomatieke waarnemers de mening doen postvatten, dat er wellicht een speciale vergadering van het centra- Ie comité van de Russische communisti sche partij zal worden gehouden. Met het oog op deze bijeenkomst zou premier Kroesjtsjev morgen het congres van de Tsjechoslowaakse communistische partij te Praag niet kunnen bijwonen. De Sovjet-ambassadeurs in Washington, Londen en Belgrado Mensjikov, Malik en Zamtsjevski zijn kandidaatlid van het partijcomité. Hun collega te Parijs, Vinogradov, is lid van de verificatiecom missie van dit orgaan. De eventuele reden van de vergadering van het comité zou de wens kunnen zijn nieuwe maatregelen te gen Joegoslavië te nemen. Ook wordt ge dacht aan een mogelijk debat over de posi tie van Kroesjtsjev en anderen in de par tijleiding. Het comité is een maand geleden nog bijeengeweest. (UPI) Voordat Malenkov en Molotov vorig jaar ten val werden gebracht, wa ren de ambassadeurs ook voor een bezoek naar Moskou geweest. Volgens diploma tieke rapporten uit Moskou is de verban ning van Boelganin naar een onbelangrij ke post in het noorden van de Kaukasus te verwachten. De berichten uit Moskou zelf zijn schaars. De afgelopen weken zijn journa listen in Moskou niet in staat gesteld be schouwingen over de politieke toestand in de Sovjet-Unie naar het buitenland te zen den. De regering van communistisch China heeft haar ambassadeurs in negen ande re communistische landen, onder andere de Sovjet-Unie en Joegoslavië, naar Pe king teruggeroepen. De rechtbank te Almelo heeft de gewe zen 42-jarige administrateur van het zie kenhuis „Ziekenzorg" te Enschede, die 71.000.- had verduisterd door het invul len van loonstaten met gefingeerde gege vens, veroordeeld tot anderhalf jaar ge vangenisstraf. Het geld was opgegaan aan grote reizen en buitensporig grote giften voor collecten. Tegen hem was twee jaar en voorwaardelijke terbeschikkingstelling van de regering geëist. Advertentie met de beroemde Agfa Color Apotar- lens (op kleur gecorrigeerd) en SVS- sluiter met lichtwa arden. op het mooie, moderne 6 x 6 cm formaat maken en óók klein- beeld - projectieplaatjes op Agfacolor- film? De AGFA ISOLETTE L van f 199.- maakt dit met één camera mo gelijk door een vernuftige constructie en bovendien: de camera heeft een ingebouwde belichtingsmeter, die voor het maken van Agfacolor foto's onont beerlijk is. Wilt U ook iets van de andere Agfa camera's weten, van duurdere of goedkopere? Vraag brochures bij Uw fotohandelaar of bij de Agfa Amateur Servicedienst, Postbus 98 te Arnhem. Dodelijke val. In Den Haag is een 80- jarige weduwe van een platje op de eerste etage van haar woning gevallen. Zij viel van bijna vier meter hoogte en overleed enkele ogenblikken later. ninklijk paar van dichtbij te zien, konden op de talrijke tv-toestellen, die in het paviljoen waren geplaatst, zien hoe Ko ningin Juliana en Prins Bernhard ge ïnteresseerd de talrijke stands bekeken. Daarna ging men naar het paviljoen van Belgisch Kongo. Er was een erehaag ge- en wilt u dat wij uw krant naar uw vakantie-adres opzenden? Stuurt u ons dan minstens twee dagen voor uw vertrek een briefkaart met vermelding van uw naam, uw vaste adres, uw vakantie-adres, de datum waarop de eerste krant naar uw vakantie-adres gezonden moet worden en de datum waarop de krant voor het laatst moet worden toegezonden. Als u de krant per week betaalt, wilt u dan het abonnementsgeld voor de vakantieweken vooruit aan de bezor ger betalen DE ADMINISTRATIE De Koningin en de Prins waren van morgen de eerste bezoekers. Nog voordat de hekken geopend werden om het publiek toe te laten, reden de auto's reeds over de nog uitgestorven Expo-straten. In tegenstelling tot gisteren was het slecht weer. Het stroomde van de regen toen het Koninklijk Paar bij het paviljoen der Pro testantse Kerken arriveerde. Toen de Ko ningin en de Prins het gebouw binnen traden, werd het „Wilt heden nu treden" gespeeld. De Koningin liet zich uitvoerig voorlichten over het werk der Protestant se Kerken. Direct hierna vertrok het gezelschap naar het pavilioen van het vaticaan ,„Civi- tas Dei". Zij werden ontvangen door de pause lijke nuntius in België, mgr. Forni. Op verzoek van de Koningin werd afgeweken van het programma, om in een afzonder lijk paviljoen de tentoonstelling „Het ge laat van Christus in de kunst" te bezich tigen. Aan het eind van het bezoek onder hield Koningin Juliana zich geruime tijd met de pauselijke nuntius. Hierna vertrok het gezelschap naar het Amerikaanse paviljoen. Er werd een wandeling van ruim een half uur gemaakt door het uitgestrekte gëb'oüw. Voordat de Koning en de Prins vertrokken traden zii een van interes sante technische snufjes voorzien stem hokje binnen, waar zij hun stem mochten uitbrengen op een Amerikaanse kandidaat voor het congres. Daar de stemming ge heim was, kan niet worden nagegaan op wie de Koningin en de Prins hun stem uitbrachten Annemarie Verhoeven, Aart Verstegen, Jaap Flier en de choreograaf Rudi van Dantzig in „Disgenoten" op muziek (het Concert voor orkest) van Bartók. spronkelijke emoties tracht te bereiken. Illustratief hiervoor is het tasten in duis ternis, dat aan het proces van aan het licht brengen vooraf gaat. En het kan dan ook nauwelijks verbazing wekken, dat men in de praktijk een opvallende verwantschap met het danstoneel van Martha Graham waarneemt, die in het geheel niet op na volging berust. Rudi van Dantzig verkiest een noem het primitieve, althans elementaire beeldspraak, waarin geen vergelijkingen voorkomen, doch de samenstellende fac toren zoveel mogelijk letterlijk worden ge nomen Een formule wordt opnieuw tot een symbool gemaakt, maar dan in recht streekse betrekking met het subject van de handeling. Wat hij doet is zich invoe len en indenken in een menselijke situa tie om zich in diverse transformaties uit te leven, niet bandeloos, maar integendeel als een afleggen van rekenschap. Het the ma van deze visuele uiteenzetting van emotionele gedachten pleegt men als de licaat te beschouwen: de ontwakende ge negenheid van een jongeman voor iemand van hetzelfde geslacht. De choreograaf heeft met in soberheid verrassend sug gestieve middelen de familieverhoudingen en het sociale milieu in het geding ge bracht. Door de verdubbeling van het lief desduet van de zuster met haar minnaar wordt het gedrag van de beide beschroom de vrienden met zeldzame tederheid op genomen in de natuurlijke orde. Prachtig is hiertegenover het optreden van de va der, die tenslotte nog slechts een gebaar kan maken. Het optreden van de „voor bijgangers" beantwoordt niet geheel aan de kennelijk bedoelde functie van bewe gingskoor. Het is ondoenlijk en van geen enkel nut om deze dynamische studie in ontluiste rend proza te vertalen. Daarom voeg ik aan het bovenstaande alleen nog toe, dat Rudi van Dantzig buitengewoon gelukkig is geweest in zijn rolbezetting. Sonja van Beers en Ronald Snijders zijn de kinderen in het van hun lichamelijkheid onbewuste stadium, Jaap Flier (een door plastiek ontroerende figuur) en Hannie van Leeu wen dezelfden in het stadium der verwar de groei naar rijpheid, Annemarie Ver hoeven met een sublieme tegenwoordig heid en Aart Verstegen met machteloos gebalde kracht het ouderpaar. Het geheel voltrekt zich in een decor van Toer van Schayk, dat de verbinding van het psy chische leven met dagelijkse omgeving als een halfwerkelijkheid onderhoudt. De onzekerheid van de zelf als „de vriend" met weloverwogen lyriek medewerkende Rudi van Dantzig ten aanzien van de door hem als scheppend kunstenaar te betre den richting, die naar mijn mening is blij ven bestaan, heeft hem intussen de inspi ratie geleverd tot een markante openba ring. Het is geenszins uitgesloten dat de ze stap terug hem de vrijheid schenkt tot een nieuwe sprong in een gelouterde orde. Van Jaap Flier kwam „Peripeteia" tot uitvoering, een bewegingsstudie onder het aan Albert Helman ontleende motto: „Ga naar beiden gelijktijdig. Alleen, wees voor zichtig dat je nooit jezelf ontmoet". Het is een onduidelijk samenstel geworden, handelend over een man die niet kan kie zen, althans wordt heen en weer getrok ken tussen zijn vrouw en haar zuster, waarbij zijn schaduw als spelbreker op treedt Het kwartet bereikt een zeker ef fect door de overeenstemming met het schizofrene karakter van de muziek: vijf stukken voor orkest van Arnold Schön- berg, maar dat heeft toch niet veel meer waarde dan de oplossing van een reeks problemen. Dat Jaap Flier daarin is ge slaagd, wettigt de veronderstelling dat hij zich als choreograaf zou kunnen doen gel den als hij zich niet liet misleiden door oneigenlijke ambities. De voorstelling, die maandag in Den Haag en dinsdag in Amsterdam werd gegeven, werd geopend met een vroeger als „Les Présages" bekend werk van Leonide Mas- sine, dat thans naar de gebruikte muziek Vijfde Symfonie van Tsjaikofsky heet. Daarover zal ik morgen afzonderlijk ver slag uitbrengen. Het betreft hier een zeer belangrijke uitbreiding van het repertoi re, die boven verwachting werd gereali seerd. Het sluitstuk „Streetcorner royal ty" van Job Sanders is na de première in de Kunstmaand Amsterdam reeds bespro ken. David Koning Bernadette. In opdracht van de speel- groep „Limburg" heeft Ad Thenaar een toneelspel geschreven over Bernadette Soubirous. Van dit stuk zal op 13 juli in het openluchttheater van Valkenburg de première worden gegeven. V V lid •Jij

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1958 | | pagina 7