De auto-industrie Russische boeren wilden Amerikaan lynchen verkeert in een crisis AMERIKA 1958 ^Praatótczl j Vijftig jaar geleden Europese wagens dringen pompeuze „sleeën" opzij fotograferen; Teruggekeerde vliegers vertellen 3 i vraag AGFA films Nieuw aspect in strijd tegen de kanker Belgische consul staat in Beiroet terecht Omstreden referendum over kernwapens in Hamburg 38 ct. HONIG) PUDDING zonder koken! Uit Haarlems Dagblad van 11 juli 1908 Ford contra Ford Negerzanger Paul Robeson kreeg toch een paspoort VRIJDAG 11 JULI 1958 jicivcrtenUr. Riskeer^&y' niets! (Van onze correspondent in Londen) Amerikaanse geleerden hebben een mid del gevonden dat, naar zij hopen, in staat zal zijn de ontwikkeling van kanker te vertragen of stop te zetten zonder belang rijke schade toe te brengen aan normale lichaamscellen. Dit is gisteren verklaard op het interna tionale kankercongres dat in Londen ge houden wordt. De nieuwe theorie berust op guanine, een bestanddeel van een chromo soom, dat de groei van lichaamscellen bin nen bepaalde grenzen houdt. Gebleken is dat indien kleine hoeveelheden van deze stof worden toegediend, normale cellen er meer van opnemen dan kankercellen. In dien grote hoeveelheden worden gebruikt, gebeurt echter juist het omgekeerde. Indien de samenstelling van guanine een weinig wordt veranderd en dit gewijzigde guanine in grote hoeveelheden zou worden toegediend, zal, zo hoopt men, het meeste daarvan door de kankercellen worden op genomen, waardoor hun groei zou worden verminderd of ongedaan gemaakt. Het onderzoek is nog maar in een begin stadium, maar volgens de opvatting van het Amerikaanse instituut dat zich hier mee bezig houdt, kan dit het begin zijn van een nieuw tijdperk in de chemische behan deling van kanker. De president van het Londense congres, Sir Stanford Cade, verklaarde dat voor koming van kanker niet buiten het bereik ligt van de wetenschap. Het staat wel vast dat vervuiling van de atmosfeer door rook en uitlaatgassen, het ontstaan van kanker bevordert. Zoals men weet heeft het Britse parlement de weg geopend voor de instel ling van „rookvrije zones" in de grote industriesteden met hun vergiftigde lucht, maar de plaatselijke autoriteiten die de maatregel moeten uitvoeren, zijn helaas tot nu toe uiterst laks gebleven. BEIROET (UPI) In Beiroet is woens dag voor een militaire rechtbank het pro ces begonnen tegen de Belgische consul- generaal in Syrië, Arthur de Sand, die te rechtstaat onder verdenking van wapen smokkel van Syrië naar de Libanon. Men zou een zending wapenen in zijn auto ge vonden hebben toen hij uit Syrië de Liba non binnenreed. Het proces is de eerste dag reeds ver daagd tot 18 juli om De Sand gelegenheid te geven in beroep te gaan. Hij had na melijk de onbevoegdheid van de rechtbank ingeroepen omdat hij meent, diplomatie ke onschendbaarheid te hebben. De recht bank verwierp dit, zeggende dat a) De Sand niet in de Libanon doch in Syrië ge accrediteerd is, b) op heterdaad en ter zake van een misdrijf betrapt is en niet op een overtreding, terwijl de Libanese wet sinds 1958 nog slechts bij overtredin gen diplomatieke immuniteit verleent, c) slechts consul, geen diplomaat is en daar om geen volle immuniteit zou kunnen ge nieten. Van deze beslissing wil De Sand in be roep gaan, in verband waarmee de behan deling geschorst werd. KARLSRUHE (DPA) Het Westduitse constitutionele gerechtshof te Karlsruhe heeft bekendgemaakt, dat het op dertig juli uitspraak zal doen over het regerings- verzoek om de wetten van de staten Ham burg en Bremen tot uitschrijvingen van een referendum over de atoombewapening in strijd met de grondwet te verklaren. smaken €)p de-v C ijfers Ziezo, de schooldeuren zijn nu overal wel weer voor een week of zes op het nachtslot gedraaid en de jeugd heeft de oogst van een jaar ploeteren op de Velden der Kennis mee naar huis gekregen. Viel het nogal mee, dit jaar? Of was het bij Karei met de hakken over de sloot? Nou ja, altijd nog beter dan bij Wim, die gedoemd is het nog een jaartje over te doen. Trouwens, Karei is heus niet ddm. Eigenlijk een bijzonder intelligent kereltje maar erg speels hè, geen concentratie, al tijd met z'n hoofd bij andere dingen. En Wimnou die had bést over kunnen gaan als de onderwijzer hem anders aan gepakt had. Echt een karaktertje, dat je begrijpend tegemoet moet treden Enfin, mensen, vergeet het maar. We kunnen weer zes weken aan iets anders denken dan aan proefwerken, examens en „klassikaal" contra „Montessori". Al dat gepieker is trouwens tamelijk nutteloos want als we de toekomst van onze sprui ten uit de rapportcijfers willen lezen, moeten we nooit vergeten, dat het leven zo zijn eigen leervakken in petto houdt. Dat zag ik weer duidelijk bewezen bij Jaap Springer. Verleden week kwam ik hem tegen op de Leidsekade in Amsterdam, waar hij juist*uit een indrukwekkend motorvoer tuig was gestapt. Op de H.B.S. was Jaap het klassieke voorbeeld van „de moeilijke leerling" en na tien jaar was hij er nog steeds niet in geslaagd het eindexamen met goed gevolg af te leggen. Tenslotte hebben ze hem er maar doorgesleept want z'n vader weigerde hardnekkig hem van school te nemen terwijl de directeur vrees de, dat zijn inrichting op een tehuis voor ouden van dagen zou gaan gelijken, „Kerel, hoe gaat 't met jou??" brulde Jaap enthousiast. „Eeuwen geleden, dat we elkaar gezien hebben!" „Met mij gaat het goed, maar jij schijnt ook niet slecht geboerd te hebben", zei ik, terwijl ik tersluiks zijn modieus vest, gouden dasspeld en fraai schoeisel bekeek. „Man, het gaat me fantastisch!" riep hij opgewekt en mij onder de arm pakkend animeerde hij vlotjes: „Moet je soms ook bij Americain zijn? Drink dan gezellig een glaasje van me. Kunnen we weer es lekker bijkletsen". Joyeus leidde hij me het etablissement binnen, bestelde met commandostem de gewenste consumpties en vertelde mij in het kort zijn wedervaren. Hij bleek ver tegenwoordiger te zijn van een gigantisch buitenlands concern, dat zich bezig houdt m.et de fabricage van rubber-artikelen en spoedig realiseerde ik me, dat hij mij - zo hij dit gewild had - binnen tien minu ten ten minste een dozijn rubber bedkrui- ken had kunnen verkopen. Terwijl ik zijn onstuitbare woordenvloed over mij heen liet komen, dacht ik onwillekeurig aan Barend Oudewaterdie destijds ook bij ons in de klas zat. Barend had steevast de hoogste cijfers, werd aan alle leerlingen tot voorbeeld gesteld en deed op onwaar schijnlijk jeugdige leeftijd eindexamen. Nu zie ik hem regelmatig op z'n fietsje tegen de wind optornen als hij zich naar zijn werk begeeft, een onduidelijke over heidsfunctie, waar hij, uiterst secuur, zit voort te bouwen aan de periodieke ver hogingen en het aan de horizon stralende rijkspensioen. Laten we maar niet al te veel tobben over de cijferoogst van onze kinderen- Maar laten we wél scherp opletten wan neer het knikkerseizoen wederom is aan gebroken. Als ze dan van huis gaan met tien losse knikkers en 's avonds terugkeren met een zak vol stuiters, geef ze dan zélf maar een tien. Voor een zeer belangrijk vak in deze wereld. Voor „Knikkeren". Am. de Vita LONDEN. Voor matrozen, adelbor sten en kanonniers der Britse oorlogs marine is een lijst opgesteld van „mis drijven", welke met lijfstraf gestraft zullen worden. Zij zullen dan ook goed doen zich te hoeden voor rooken, tabak pruimen, onordelijk oprollen der hang matten, ongeschikt zijn om een zekeren afstand te zwemmen of, op den uitkijk staande, wind en weder te overschreeu wen, verdrietig uitzien na een berisping en slecht gepoetste schoenen te dragen. Deze „misdrijven" worden gestraft met 12 stokslagen op den strakgetrok ken broek of met 24 striemen op den blooten rug door middel van een in zout water gedenkten zweep. Als de korpo raal, die deze straffen moet uitvoeren, niet hard genoeg slaat, zal hij zelve eveneens dezelfde straf moeten onder gaan. NEW YORK (UPI) De negerzanger Paul Robeson is donderdagavond uit New York naar Londen vertrokken. Hij zei vele weken in de Engelse hoofdstad te zulen blijven. Robeson ontkende van plan te zijn niet naar de Verenigde Staten terug te keren. Zoals bekend heeft hij jarenlang niet in het buitenland kunnen optreden omdat het ministerie van Buitenlandse Zaken hem een paspoort weigerde. Robe son weigerde te verklaren nooit commu nist te zijn geweest. Onlangs besliste het Amerikaanse hooggerechtshof dat het mi nisterie niet bevoegd is geen paspoorten te verstrekken. Robeson hoopt te kunnen optreden in Praag, de Sovjet-Unie en in Brussel. Advertentie Op weg naar de laatste behandeling: een „Rambler" wordt opgepikt door het transportsysteem van een monorail, die de wagen zal brengen naar de laatste montageposten en hem tenslotte kant klaar zal neerzetten in de controle afdeling. Een foto in de American Motors Corporation in Kenesha, Wisconsin. zwembaden, yachts, vliegtuigreizen naar Europa en allerlei andere kostbare ge noegens het voor steeds meer Amerika nen overbodig maken, ook nog de auto als „uitlaat voor hun ego" te beschouwen. Daarom, aldus Livingston, zal de auto nooit meer dezelfde plaats in Amerika's sociaal en economisch leven krijgen die ze tussen 1949 en 1957 heeft gehad. Als deze opvatting juist is, zal de auto industrie er zich bij moeten aanpassen, en zal zij dus personen-auto's moeten gaan produceren, die ontdaan zijn van alle over bodige versierselen, die het grootst mo gelijke nut bieden tegen de laagst moge lijke prijs, en die door hun bescheiden af metingen de rijd- en parkeerruimte in de straten niet onnodig in beslag nemen. Maar en dat is een probleem, dat velen in Detroit thans slapeloze nachten bezorgt aan zulke auto's is veel minder te ver dienen dan aan de hedendaagse pronk stukken, zodat dit tot een radicale her ziening van de economische grondslagen der Amerikaanse automobiel-industrie zou kunnen leiden. Voorlopig gaat men dit probleem uit de weg door zich vast te klampen aan de over tuiging of is het slechts: aan de hoop? dat de recessie gauw voorbij zal gaan en er dan niets zal blijken te zijn veranderd in de smaak van het Amerikaanse publiek. Maar toch... toch wilde geen enkele lei dende figuur van de auto-industrie in De troit dit voorjaar duidelijk „ja" of „nee" antwoorden op de vraag, of zijn firma plan nen had voor de produktie van een klei ner, goedkoper en zuiniger model, dat te gen de Europese auto's zou kunnen con curreren. Waaruit wellicht moet worden afgeleid, dat zulke plannen er wel zijn, maar dat niemand nog weet of ze zullen worden uitgevoerd of niet. Simon Koster Deze toestand gaat er nog grotesker uit zien als men verneemt, dat bijvoorbeeld Ford zijn Amerikaanse produktie heeft moeten beperken en een deel van zijn per soneel heeft moeten ontslaan, maar dat de Engelse Ford-auto's in steeds grote re aantallen in de V.S. worden geïmpor teerd en dat dit jaar voor 't eerst ook Duitse Ford-auto's zullen worden inge voerd. Op soortgelijke wijze (maar tot nog toe in mindere mate) wordt General Mo tors door zijn eigen in Duitsland gemaak te produkt, de Opel, op de Amerikaanse markt beconcurreerd! Wat is de oorzaak van deze nieuwe en vreemde situatie? In Detroit kan men al lerwegen horen verklaren, dat zij niets te maken heeft met de prijzen of de model len der Amerikaanse auto's, maar uitslui tend moet worden toegeschreven aan de economische achteruitgang. Helemaal lo gisch is deze redenering natuurlijk niet, want als enige honderdduizenden mensen zich ondanks die economische achteruit gang een Europese auto aanschaffen, kan de reden, waarom zij geen Amerikaanse kopen, toch slechts óf in het prijsverschil, respectievelijk het verschil in gebruiks kosten, óf in het modelverschil worden gezocht. Dat de kleinere, goedkopere en in het gebruik zuinigere Europese wagens in Amerika minder succes zouden hebben gehad in een periode van grotere wel vaart, zoals een der leiders van de auto industrie betoogde, pleit niet tegen maar juist vóór de opvatting, dat die Europese wagens onder de huidige omstandigheden wel degelijk in een behoefte voorzien. Nu is de grote vraag natuurlijk, hoe lang die omstandigheden nog zullen voortdu ren, want daarvan hangt het in de eerste plaats af of Detroit de Europese hand schoen zal opnemen en zelf ook lichtere en goedkopere auto's zal gaan produce ren. Als de recessie, zoals velen in Ameri ka geloven, niet langer dan een jaar zal duren, zal de auto-industrie er waarschijn lijk op speculeren dat de vraag naar grote, opzichtige, zwaar verchroomde „sleeën" WIESBADEN (Reuter en UPI) - Le den van de bemanning van het Ameri kaanse transportvliegtuig, dat kortgele den in Sovjet-Armenië was terechtgeko men, hebben op een persconferentie in Wiesbaden nadere mededelingen gedaan over de wijze waarop zij bij hun val schermlanding op Russische bodem, na dat hun vliegtuig door Migs beschoten was, zijn behandeld. Kolonel Dale Bran non-, een van hen, verklaarde dat enkele roeren hem plotseling van achteren beet pakten, hem met de vuisten in het ge zicht sloegen en tegen het lichaam trap ten. Ook gedurende de rit van enkele uren in een vrachtauto naar het dorp, waar de Amerikanen aan de Russische militairen werden overgegeven, was Brannon voortdurend getrapt en met de vuisten bewerkt. Majoor Benny Shupe werd, toen hij aan z(jn valscherm neerkwam, door een dertigtal mensen ingesloten. Ook hjj werd gebonden en in het gezicht geslagen en in een vrachtauto gezet. Na een eindweegs gereden te hebben, stopte de auto. Shupe werd er uitge haald en de mensen troffen voorbe reidingen om hem op te hangen. Een touw werd vastgemaakt aan een tele foonpaal en de strop om zijn nek ge slagen. „Toen hoorde ik een van de boeren zeggen: New York, Chicago en ik begon de namen van alle grote Amerikaanse steden, die me te binnen schoten, op te noemen," aldus vertelde Shupe. Zijn aanvallers schenen zich toen te bezinnen en overlegden met elkaar. Kort daarop verscheen Russi sche militaire politie die hem en zijn metgezellen meenam. „Wij werden daarna verhoord door per soneel dat goed Engels sprak en ons vrien delijk behandelde", aldus de Amerikaanse officier. De vier vliegers die een geslaagde landing uitvoerden met het brandende vliegtuig, werden bijna onmiddellijk opge vangen door Sovjet-soldaten en naar een nabijgelegen kazerne gebracht. Brannon verklaarde dat niemand aan boord van het toestel zich bewust was dat men boven Sovjet-grondgebied was te recht gekomen. Men verkeerde aanvanke lijk in de waan, te doen te hebben met twee Turkse of Perzische jagers. Nadat de twee jagers echter hadden gevuurd, ging men hier anders over denken. Onmiddellijk werd het landingsgestel uit gelaten om te laten blijken dat men geen kwade bedoelingen had. „Daarop begonnen de jagers op het toestel te schieten, met de kennelijke bedoeling het naar beneden te halen", aldus de kolonel. Tengevolge van deze beschieting brak er brand uit in de linkervleugel. De commandant van het toestel, majoor Lyles, gaf hierna opdracht het toestel te verlaten. Eén Amerikaans bemanningslid, Szalio geheten, was bij de beschieting gewond geraakt. Hij was zeer tevreden over de medische verzorging van de Russen. De kolonel zei voorts nog, dat het niet mogelijk is geweest de naam van het dorp te wefen te komen waarheen zij werden vervoerd kort na het incident. Een kijkje in de volautomatische mo- torenfabriek van Ford in Cleveland, Ohio. Transportrails brengen de on derdelen op de plaats van montage en de gehele fabricage is geregeld door een ingewikkeld automatisch systeem, waarbij handenarbeid nog slechts spo radisch voorkomt-: President Eisenhower heeft dit voor jaar ter bestrijding van de recessie het Amerikaanse volk aangespoord, het doen van noodzakelijke aankopen niet onnodig uit te stellen in de ij dele hoop dat de prij zen zullen dalen, want zulk uitstel kan als een heel volk eraan gaat meedoen verlammend werken op de economie. Ten einde de fabrieken aan 't werk te houden, lanceerde Eisenhower de leus: „You ought to buy now!" („Ge moet n u kopen".). Natuurlijk werd die slagzin onmiddellijk door allerlei industrieën, en het ijverigst door de auto-industrie, overgenomen, maar deze laatste veroorloofde zich een kleine verandering in de spelling en maak te er van: „You auto buy now!" In deze vorm vindt men de leus nu in de adver tenties, op dé etalageruiten en zelfs in de knoopsgaten van alle autohandelaars in alle uithoeken van Amerika. Maar veel succes schijnt deze campagne tot dusver nog niet te hebben gehad. Want omstreeks 1 juni dus in een voor de auto-industrie gewoonlijk heel drukke tijd was de produktie van personenauto's meer dan veertigduizend stuks per week kleiner dan in diezelfde periode Van het vorige jaar, en daalde ze nog steeds verder. In de derde week van mei had de produktie 86.000 auto's bedragen (ongeveer 1400 minder dan in de week daarvoor) tegen 127.428 in dezelfde week van mei 1957. En de totale produktie van personenauto's in de eerste twintig weken van dit jaar, die 1.837.681 stuks bedroeg, bleef daarmee maar liefst 952.000 stuks of ruim een-derde beneden die van de eerste twintig weken van verleden jaar. Voor vrachtauto's was de situatie iets gun stiger; de produktie daarvan (in de eerste twintig weken van het jaar) daalde van 468.000 in 1957 tot 362.000 in 1958, dus een daling van iets minder dan 23 procent. Als er geen verbetering in de situatie komt, zullen de V.S. dit jaar dus niet veel meer dan vier miljoen personenauto's en min der dan 900.000 vrachtauto's maken, tegen 6,1 miljoen personenauto's en bijna 1,1 miljoen vrachtauto's in 1957, hoewel dat toch gedeeltelijk al een recessie-jaar was. Op het gebied van de buitenlandse han del in auto's wordt de situatie er ook al niet beter op. Weliswaar is Amerika nog altijd 's werelds grootste exporteur van vrachtauto's en autobussen, maar zijn uit voer van personenauto's wordt sedert eni ge jaren al méér dan gecompenseerd door invoer; verleden jaar werden er slechts circa 140.000 Amerikaanse personenauto's uitgevoerd, tegenover een invoer van on geveer 260.000 Europese personenauto's, en de autohandel verwacht dat 1958 in dit opzicht nog ongunstiger zal worden voor de Amerikaanse fabrikanten. Dit is een voor Amerika ongehoord verschijnsel, want vóór de oorlog was een buitenlandse auto op de Amerikaanse wegen een hoge uitzondering en zelfs vijf jaar geleden nog kon men op een rit van een paar honderd kilometer de Europese wagens, die men tegenkwam, aan zijn vingers optellen. Nu kunnen de automagnaten in Detroit welis waar nog altijd terecht beweren, dat niet meer dan één percent van het Ameri kaanse auto-rijdende publiek een buiten landse auto heeft, maar dat wil niet zeg gen dat zij zich over de gestadig toene mende invoer toch niet ernstig ongerust maken, vooral omdat die invoer stijgt in een periode waarin 650.000 produkten van Detroit en omstreken tevergeefs op ko pers staan te wachten. spoedig tot het peil van onlangs zal stijgen terwijl de belangstelling voor de minder indrukwekkende buitenlandse auto dan weer zal verflauwen. Want daarover heerst in Detroit weinig verschil van me ning de auto is in Amerika niet slechts een vervoermiddel, maar ook in heel gro ten mate een middel om prestige te schep pen, een demonstratie van financiële rang en stand, een soort van hyper-materialis tische adelsbrief. „De auto heeft in ons land naast haar praktische tevens een so ciale functie", zei een afdelingsdirecteur van Chrysler, „zoals een elegant baltoi let of een herenkostuum van een gere nommeerd kleermaker ook niet uitsluitend bedoeld is om de draagster of drager te gen de kou te beschermen". En de vak bondsleider Walther Reuther vertelde het verhaal van een man die een auto bezat, „zó lang dat hij 'm nauwelijks tussen twee zijstraten van de laan, waar hij woonde, kon parkeren", en deze elk jaar weer te gen een nóg nieuwer en nóg langer model inruilde. Toen Reuther de man had ge vraagd, waarom hij altijd het allernieuw ste en allerduurste model auto moest heb ben, maar nog steeds tevreden was met een dertig jaar oude ijskast, had hij ten antwoord gekregen: „Dat is toch logisch; m'n ijskast zet ik niet voor mijn deur op straat!" Nu is het heel wel mogelijk, dat zich op het ogenblik in de V.S. al of niet als ge volg van de recessie in dit opzicht een verandering aan het voltrekken is die, met de bij Amerikanen niet ongebruikelijke overdrijving, door sommigen een „socia le revolutie" wordt genoemd. Die „revo lutie" zou hierop neerkomen dat de ge middelde Amerikaan er genoeg van zou krijgen, stapels bankbiljetten neer te tel len voor het twijfelachtige genoegen, in het openbaar zijn sociale en economische status te kunnen adverteren, en dus voort aan zijn eisen bij het kopen van een auto voornamelijk zou richten op efficiënt ver voer. Volgens een bekende econoom, John Kenneth Galbraith, zou deze omwenteling te weeg zijn gebracht door de auto-fabri kanten zelf, daar deze hun goedkoopste modellen even lang, breed, ruim en glan zend hebben gemaakt als de duurste; want „bij een massa-produktie van indruk wekkende auto's kan men met géén van die auto's meer indruk maken". En een andere economische expert, J. A. Living ston, verklaarde dat huizen met eigen Detroit, in de staat Michigan, is uit gegroeid tot het indrukwekkende cen trum der Amerikaanse automobielin dustrie. Hier zijn onder meer de Ford fabrieken gevestigd, waarvan hier een detailopname. Op de voorgrond de par keerterreinen der personeelsleden. De plaatsing van de duizenden auto's, waarmee de werknemers dagelijks ten arbeid tijgen, is een probleem op zich. Het meest in 't oog lopende kenteken van de economische moeilijkheden, waarmee de Verenigde Staten te kampen hebben, is het ontzaglijke aantal ge bruikte en ongebruikte auto's, dat in elke stad, groot of klein, in de open lucht te koop staat (in de showrooms is er al lang geen plaats meer voor). Volgens een schatting van de automobielhandel be droeg dat aantal onverkochte personen auto s in mei ongeveer 650.000, hetgeen ongeveer overeenkomt met de totale Amerikaanse autoproduktie (op het hui dige peil) van twee volle maanden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1958 | | pagina 3