Ik heb met de hele wereld te maken
Onderwijs volgens systeem van dr. Rudolf Steiner j
Frankrijk onthoudt zich
van actie in Libanon
Enige wrijving voor de
kust van Beiroet?
Kort nieuws
8
SCea en Tom Okker wonnen
bij Haarlemse tennisjeugd
Uitgeweken Indonesiërs
waren afgedreven
Scheepvaart
ZATERDAG 19 JULI 1958
„Vandaag is de kleur rood jarig, het
blijde, vurige rood. Zijn vriendjes mogen
mee feest komen vieren: het geel, dat zo
mooi past bij het rood en het minder
vurig maakt, het blauw, dat rustiger is.
Laten jullie alle drie kleuren nu eens
samen spelen op je papier."
Heel beknopt is dit de inleiding tot
een schilderles, die we bijwoonden in de
derde klas van de Rudolf Steinerschool.
Even later zien we hoofdjes in concen
tratie gebogen over het met een spons
vochtig gemaakte papier, waarop het
rood in vlammenvegen tot een samenspel
komt met zijn gele en blauwe vriendjes
Een kwartier tevoren hadden we met
intense verbazing geluisterd naar de
ongeveer negen jaar oude kinderen uit
deze klas, die in de vorm van bewe
gingsoefeningen - vraag- en antwoord
spelletjes - blijk gaven al aardig wat
Engels te verstaan en zelfs te spreken.
De bewegingen „armen wijd en daarna
op de borst gekruistgingen vergezeld
van een gezamenlijk recitatief, ivaarbij
telkens lichaamsdelen werden aangewe
zen: „Open and close, this is my knee
and that is my nose". Op deze basistekst
kan eindeloos worden gevarieerd en zo
leren de kinderen spelenderwijs talrijke
woorden.
IN DE VIERDE klas werd ter ere van
ons bezoek een Engels toneelstukje opge
voerd: „The silly little mouse" (Het dwa
ze muisje) en in de zesde luisterden we
met stijgende bewondering naar een ge
deelte uit Dickens' Christmas Carol. Ook
hier werden we getroffen door de onbe
vangen manier waarop de leerlingen zich
in de vreemde taal uitten.
„We beginnen in de eerste klas al met
heel eenvoudig Engels kinderen heb
ben een enorm geheugen en nemen uiterst
gemakkelijk op", vertelde ons de heer mr.
M. L. Stibbe, voorzitter van deze school.
„Onze leermethode is doortrokken van de
stelling „ik heb met de hele wereld te
maken". We behandelen bijvoorbeeld de
Nederlandse geschiedenis in samenhang
met die van de wereld. Daarnaast is een
van de grondprincipes, dat het onderwijs
kunstzinnig moet zijn".
We hebben een volledige ochtend, nu eens
hier, dan weer daar, de lessen gevolgd en
erkennen graag, dat de Rudolf Steiner
methode een openbaring voor ons is ge
weest. Het gaat er hierbij niet alleen om
de verstandelijke vermogens van het kind
te ontwikkelen, maar de hele persoonlijk
heid met de nadruk op de karakteropvoe
ding. Het onderwijs gaat daarom uit
en nu citeren wij uit een prospectus
„van de vermogens van wil en gevoel, die
kinderen tot hun volle beschikking hebben
wanneer zij de school bezoeken". Deze
vermogens uiten ziel) in de behoefte aan
beweging en actie, in het gevoel voor
klank en kleur en voor kunstzinnige
schoonheid. Alle onder wijs vakken worden
PARIJS (UPI) Frankrijk zal alleen
in de Libanon tussenbeide komen, als zijn
onderdanen bedreigd zouden worden en
het acht dit onwaarschijnlijk, aldus heeft
een woordvoerder van het ministerie van
Buitenlandse Zaken vandaag op een pers
conferentie meegedeeld.
Frankrijk hoedt er zich dus op het ogen
blik voor, nadat het in het openbaar zijn
morele steun heeft gegeven aan de lan
dingsactie van de Engels-Amerikaanse
troepen in het Nabije-Oosten, er direct in
verwikkeld te worden.
Het gevoelen hier is al zeggen de
officiële personen dit nu niet hardop
dat Frankrijk twee jaren geleden zijn vin
gers gebrand heeft bij de Suez-invasie en
dat het, met de rebellie in Algerije, al ge
noeg om handen heeft.
Overigens heeft het Franse ministerie
van marine formeel ontkend, dat er enige
wrijving bestaat tussen de Franse en Ame
rikaanse vlooteenheden, die .voor Beiroet
liggen. De Europese editie van de „New
York Herald Tribune" berichtte vrijdag na
melijk, dat admiraal Holloway de com
mandant van de Franse eenheid, vice-ad-
miraal Edouard Jozan, niet op de gebrui
kelijke wijze had gegroet toen deze met
zijn vlaggeschip, de „De Grasse" bij Bei
roet aankwam.
Het ministerie van marine in Parijs
heeft thans verklaard, dat er absoluut geen
aanleiding tot groeten bestond. Ook de
Amerikaanse ambassade in Parijs heeft
berichten, als zou wrijving zijn ontstaan
over het al of niet brengen van de groet,
ontkend.
De commandant van de Amerikaanse
strijdmacht in Libanon, admiraal Hollo
way, zou hebben laten doorschemeren, dat
de aanwezigheid van de Franse kruiser de
landingsoperaties der Amerikanen wellicht
zou bemoeilijken. Hierbij zou zijn overwo
gen, dat men in Libanon uit de mandaats
periode niet zulke prettige herinneringen
aan de Fransen heeft.
zo onderwezen, dat eigen daadkracht in
kunstzinnige richting het begin vormt.
Dit onderwijs is daardoor geschikt zo
wel voor meerbegaafde als voor minder-
begaafde kinderen, omdat iedere leerling
opneemt wat hij verwerken kan. Dit is
geheel in overeenstemming met de princi
pes van dr. Rudolf Steiner, de paedagoog,
die in 1861 te Krajevik aan de toenmalige
Hongaars-Kroatische grens is geboren en
in 1925 in het Zwitserse Dornach is over
leden. De door hem ontwikkelde moderne
geesteswetenschap vormt de basis voor
de opvoeding aan de zogenaamde Vrije
Scholen, waarvan de onderwijsinstelling
aan de Wilhelminastraat er een is. Het
onderwijs is neutraal.
EEN VAN DE PRINCIPIëLE VER
SCHILLEN met andere scholen bestaat
hierin, dat gewone leervakken in perioden
onderwezen worden: een tijdlang gedu
rende de beide eerste morgenuren bij
voorbeeld rekenen, daarna enkele weken
aardrijkskunde, vervolgens Nederlandse
taal. In de praktijk is gebleken, dat door
deze concentratie tijd vrijkomt voor ver
schillende kunstvakken, zoals tekenen,
boetseren, muziek, eurythmie, practische
vakken als gymnastiek, handwerken en
handenarbeid en vooral voor vreemde
talen. In de eerste klas wordt al met twee
moderne talen begonnen, sprekenderwijs.
In de vierde klas volgen in deze talen
mens (snelverkeer!) leidt deels tot nervo
siteit, deels tot angstige remmingen bij
het kind. De eurytmie, in de Vrije Scholen
een verplicht leervak, werkt bevrijdend op
het zieleleven van het kind.
„In de hogere klassen reciteren we
Griekse verzen met ritmische bewegin
gen. Luistert u maar eens naar de vijfde
klas", aldus de heer Stibbe, terwijl hij ons
meevoerde naar het gymnastieklokaal
waar enkele verzen uit Homerus' Odys
see eerst in het Nederlands, dan in het
Grieks door de kinderen werden opge
zegd. Dit werd begeleid met ritmische
hand- en voetbewegingen.
„Ze kennen ook de Griekse lettertekens,
onder meer voor verbetering van het hand
schrift, want,, dit met een veelzeggen
de blik naar de klas „ik heb hier veel
sloddervossen!"
De leerkrachten volgen hun groep leer
lingen alle klassen door. Zij moeten na het
behalen van het onderwijzersdiploma een
speciale opleiding van minstens een jaar
volgen in het Rudolf Steiner systeem en de
ze extra inspanning, die van hen wordt
gevergd, wijst al op het aanwezig zijn van
een grote dosis enthousiasme. Wij hebben,
na een dag op deze school te hebben door
gebracht, diepe bewondering gekregen
voor hun idealisme en voor de prestaties
van de kinderen.
Tineke Raat
(Engels en Duits) lezen, schrijven en een
begin van grammatica.
Heel belangrijk is de eurythmie, een vorm
van bewegingsonderwijs naast de gym
nastiek. We hebben met plezier gekeken
hoe de lerares, mevrouw H. W. IJzerman-
van Bemmelen, met zeer suggestieve be
wegingen de kleintjes uit de eerste klas on
gedwongen ritmische bewegingen met ar
men, vingers en benen liet maken op pia
nomuziek of begeleidend gesproken
woord. „En nu gaan we naar het bos langs
een zigzag weggetje, we zien vlinder
tjes (wijde armbewegingeh)". En bij het
drama van de wolf en de zeven geitjes ein
digde zij met de juichende slotzin: „En
alle geitjes zijn in leven (blijde, juichen
de bewegingen, met groot enthousiasme
uitgevoerd)."
EURYTHMIE IS BEWEGING, berus
tend op wetten van taal en muziek. Dit rit
misch bewegen werkt harmonisch en
vraagt wilsinspanning benevens concen
tratie van het kind. De klinkers spelen hier
bij een grote rol: A. geeft verbazing of aan
dacht te kennen, in O zit bewondering. Bij
medeklinkers bijvoorbeeld de W, onder
gaan de kleintjes de golvende beweging
van wind en water. Volgens de methode
der Eurythmie worden in de eerste en
tweede klas onder andere ritmische
sprookjes of fabels geleerd en het geheel
heeft ten doel en thans citeren wij me
vrouw IJzerman - van Bemmelen het
kind een tegenwicht te geven tegen het
overdynamische van deze tijd. De over
vloed van beweging rondom de moderne
A. S. Moerman overleden. Te Rotter
dam is op 78-jarige leeftijd overleden de
heer A. S. Moerman, die bekendheid heeft
gekregen in onderwijskringen door het ont
werpen van een nieuwe schrijfmethode „de
lopende hand", die veel opgang maakte.
Autoplunderaars. De recherche te
's Gravenhage heeft, in samenwerking met
de rijkspolitie te Leidschendam en de
politie te Delft, drie Hagenaars gegrepen,
die zich hadden gespecialiseerd in het
plunderen van auto's, die na pech aan de
grote wegen moesten worden achterge
laten. Zij namen van de onbeheerd achter
gelaten auto's de wielen, accu's en radio's
mee.
oooc>doooooooooocoooococ<xx>doococc<>gocoooccooccocccx30oooo
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE
OOOOOOCOOOCCOOOOOCXX3000000CÖOCÖOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOCO
De helm, waarop deze soldaat van 1940
rust, is van nog slechtere kwaliteit
dan een aantal helmen anno 1958, Doch
de functie van deze rubber helm is
slechts, de „shots'' op te vangen van de
filmcamera, want het betreft hier een
rustende figurant van de filmgeschie
denis, die zich in IJmuiden afspeelt en
die door Arthur Rank wordt vast
gelegd.
Op de banen van de HLTC aan de Span
jaardslaan in Haarlem werd gedurende
drie dagen een jeugdtoernooi gehouden om
het kampioenschap van het district Haar
lem van de KNLTB. Bij de meisjes zege
vierde Kea Okker, die evenals vorig jaar
in de finale weer Ria Smids ontmoette.
Kea Okker won met 6-3 en 6-0.
Bij de jongens won haar veertienjarige
broer Tom Okker, die in de finale Watse
Heringa met 3-6, 6-2 en 6-2 de baas bleef.
Kea en Tom Okker zullen 'i district Haar
lem vertegenwoordigen op de nationale
jeugdkampioenschappen, die van 31 juli
tot en met 2 augustus in Hilversum wor
den gehouden.
De resultaten van de laatste ronde en
de eindstrijden luidden:
Jongens: W. Heringa sl. F. Doodeheef-
ver 6-1, 4-6 en 6-1, H. Sikkes sl. F. Roland
8-6 en 6-1, N. Kors sl. R. Droste 6-1 en
6-1, A. Offers sl. W. Hei 7-5 en 6-0, T. Ok
ker sl. D. Bootsman 6-1 en 6-3, N. Troll
sl. M. Bosman 2-6, 6-2 en 6-3, O. Troll sl.
B. Dieker 6-2 en 6-3 en C. Vogelzang sl. E.
Schmeink 6-1 en 6-1. Kwart finale: W. He
ringa sl. H. Sikkes 6-0 en 6-1, A. Offers
sl. N. Kors 6-1 en 6-2, T. Okker sl. N. Troll
6-0 en 6-1, C. Vogelzang sl. O. Troll 6-3,
6-8 en 6-2. Halve finale: W. Heringa versl
A. Offers 6-3 en 6-4 en T. Okker versl. C.
Vogelzang 6-1 en 6-0. Finale: T. Okker
versl. W. Heringa 3-6, 6-2 en 6-2.
Meisjes: K. Okker sl. J. Smids 6-1 en
6-2, A. Kolkman sl. E. Schmeink 6-4, 4-6
en 6-1, C. v. d. Broek sl. B. van Buuren
6-3 en 6-1, C. Reus sl. S. van Heerikhuizen
6-0 en 6-0, R. Smids sl. C. v. Valkenburg
6-0 en 6-0, M. Sikkes sl. E. Keislair 6-0 en
6-1, W. v. d. Broek sl. J. Pruse 6-1 en 6-0,
A. Staving sl. B. Nauta 6-0 en 6-1. Kwart
finale: K. Okker sl. A. Kolkman 6-2 en
6-1. C. v. d. Broek sl. C. Reus 6-3 en 6-2
R. Smids sl. M. Sikkes 6-2 en 6-1, W. v. d
Broek sl. A. Staving 6-0 en 6-1. Halve fina
le: K. Okker s!. C. v. d. Broek 6-1 en 6-4.
R. Smids sl. W. v. d. Broek 6-1 en 6-4.
Finale: K. Okker sl. R. Smids 6-3 en 6-0.
De prijzen werden uitgereikt door de
Bondsgedelegeerde de heer W. H. Yssel
de Schepper.
OMDAT HET vanmiddag mooi weer
was, ben ik gaan wandelen in onze
voorstad. Het was jaren geleden, dat
ik er voor het laatst was en bij het
zien der eindeloze rijen hoge flatge-
bouwen verbaasde ik me over de over
stelpende toeneming onzer bevolking.
Voor de oorlog stonden er hele wijken
eengezinswoningen leeg en als je het
ongeluk had langs een pas gebouwd
huizenblok te lopen, werd je door een
„bonisseur" het eerste het beste per
ceel ingetrokken en met beloften van
maandenlang vrij wonen, garagebouw,
kamers op zolder en desnoods behang
van goudleer overgehaald de bouwer
van zijn strop af te helpen.
VERMOEID van het wandelen en
peinzen zakte ik na een uur in een stoel
voor een buurtcafé aan de Rijksweg
neer. Het was de stijl van het begin
dezer eeuw, die aan het uitzicht, dat
ik had, een bijna Frans tintje gaf.
Recht tegenover mij, tussen twee rijen
onregelmatig gebouwde grijze wo
ningen was een opening, die kon worden
afgesloten met een breed ijzeren hek,
dat nu echter openstond. Ik had het ge
zicht op een binnenplaatsje met een
paar slordige houten schuren als ach
terwand. Er stond aan de kant een en
kele groene struik, die ondanks het
voorjaar al stoffig was. Op het plaatsje
bevonden zich wat roestige instrumen
ten, waarvan de betekenis mij ontging.
Een oud mannetje veegde met een be
zem stof en papier van de ene kant
van het plaatsje naar de andere kant.
Toen hij daarmee klaar was, slofte hij
terug naar een van de schuren. Papier
en stof haastten zich inmiddels hun
oude positie te heroveren, die de wind
hun van den beginne had toebedeeld.
ER STOPTE EEN AUTO voor het
smalle terrasje, waarop ik nu rustig in
de rieten stoel weggedoken mijn koffie
zat te slurpen. Er kwamen met veel
portiergebonk vier mannen uit. Ze zet
ten zich neer aan het tafeltje naast mij.
Een grote dikke met een nogal morsig
pak keek mij aan, naar ik dacht nogal
beschuldigend. Hij pingelt, zei hij en hij
wierp daarna verachtelijk een blik op
de grote wagen.
Nu moet ik al direct iets duidelijk
maken. Ik weet bijna niets van auto's.
Niet veel meer dan wijlen mijn schoon
moeder, die ze onderverdeelde in twee
categorieën: fordjes en abdullah's.
Fordjes waren de kleine, in haar ogen
onaanzienlijke auto's en abdullah's de
grote, mogelijk door haar waardig be
vonden sultans en sheiks te vervoeren.
Toen de man mij dus meedeelde, dat
hij pingelde, zei me dat niets. Ik kon
alleen in klankassociaties denken. Ik
meende, dat er uit de motor een geluid
van kleine klokjes kwam, zoals die met
Kerstmis wel aan de kerstboom hangen.
Maar de man keek mij weer aan en nu
wel erg indringend. Hij pingelt als de
hel, zei hij. Mijn illusie vervloog. Te
gelijkertijd voelde ik dat ik nu wat
moest antwoorden. De bobine zal ge
barsten zijn, zei ik. Het was het enige
technische woord, dat me zo gauw in
de gedachten kwam, maar het was fout.
De man wendde zich af, alsof ik hem
voor de gek had gehouden. Er volgde
een niet meer te volgen geredeneer tus
sen de heren onderling. De helft ver
stond ik niet door het lawaai op straat
en de rest was te technisch voor me
om het te begrijpen. Wel merkte ik, dat
een van de anderen, een klein mannetje
dat er als heer wilde uitzien in een
muisgrijs pak en gele schoenen, een
flater sloeg toen hij het woord fusée-
pennen gebruikte. Men lachte en sloot
hem daarna uit de conferentie. Dat deed
me goéd.
INMIDDELS was mijn nieuwsgierig
heid gewekt. Een door niets en nie
mand weg te redeneren nieuwsgierig
heid. Dat heb ik wel meer. Misschien is
het een afwijking, misschien de factor,
die uitvinders er toe brengt jarenlang
met twee ijzerdraadjes te frummelen
totdat het iets wordt dat de mensheid
weer gelukkiger moet maken. Uitge
vonden heb ik nooit iets, omdat ik nu
eenmaal niet technisch ben, maar die
in eens opkomende overzadigbare lust
om te weten, heb ik af en toe helaas
wel. Zelden of nooit wordt die lust be
vredigd. Mijn weetgierigheid strekt zich
wellicht uit tot dingen, die ik niet be
vatten kan of mogelijk niet te bevatten
zijn. Overigens ben ik in de regel na
een nacht slapen vergeten waarover het
ging.
Maar wat pingelen is, moest ik nu
toch te weten komen. Hiertoe bestond
nu de reële mogelijkheid. Zo onopval
lend als dit kon boog ik me naar het
gezelschap over. Het ging nog steeds
over de auto en het gebrek. Toen echter
naar ik dacht het gesprek de kern van
het vrobleem in zijn greep ging krijgen
en de waarheid over het pingelen aan
mij zou worden geopenbaard, raasde
plotseling de eerste wagen van een
lange militaire colonne langs de weg.
De heren leunden nu berustend achter
over in hun stoel.
Toen keek de dikke man me weer
aan. Er kwam een glans van herken
ning in zijn blik. Bent u niet mijnheer
Spero, zei hij ,toen de laatste caisson
voorbij was. Ik heb zoeven al zitten te
kijken, maar ik wist waarachtig niet of
u het was. U bent magerder geworden
met de jarenEn nu wist ik het
ook ineens: de man die me zo straks
naar ik dacht beschuldigend had zit
ten aanstaren, was de taxichauffeur, die
me voor de oorlog toen dit vervoer
nog te betalen was wel eens van mijn
kantoor naar huis had gebracht als het
wat laat was geworden.
Woont u nog in Boswijk? vroeg hij.
Dan wil ik u wel thuisbrengen. Ik moet
toch die kant op.
Daar had je het. „Pingelen" zou toch
geen geheim meer voor me zijn. Ik zou
nu zelf getuige zijn van dit verschijnsel
en misschien van mijn te vernoemen
wetenschap later gebruik maken. Je
wagen pingelt lelijk, zou ik langs mijn
neus weg kunnen zeggen, als een vriend
me een lift gaf en die uitdrukking te
pas zou komen. Misschien nam ik daar
door wat erg gretig zijn voorstel aan.
Hij deed tenminste ineens erg gehaast,
zei tegen de anderen dat ze maar voor
hem moesten afrekenen en ook voor
mij en nodigde me uit meteen maar
in te stappen!
We reden. Hé, zei hij, hij pingelt niet
meerIk kreeg een wee gevoel in
de maagstreek. Wat is eigenlijk pin
gelen? vroeg ik nog flauwtjes. Maar ik
wist het antwoord al. Ja, wat zal ik zeg
gen, zei hij, er is dan in ieder geval
iets niet in orde.
Daarna begon hij over de goede oude
tijd.
Spero
Over de dezer dagen in Neder
lands Nieuw Guinea gelande uitgewekenen
uit Halmaheira wordt nader vernomen, dat
zij per prauw onderweg waren en door de
wind naar dit gebied werden afgedreven.
Hun aanwezigheid in de territoriale wate
ren werd terstond gesignaleerd, zodat zij
meteen na aankolhst op de Ajoe-eilanden
opgevangen konden worden. Zij hadden
hun wapenen reeds bij de bevolking inge
leverd. Zoals gemeld is, zijn zij naar Mano-
kwari opgebracht, waar zij worden geïnter
neerd.
Aagtekerk, 17 v. Port Loucolm n. Waalaroo.
Aardijk, 18 v. Liverpool n. Londen.
Aegis, 18 v. New Orleans n. Maracaibo.
Alblasserdijk, 19 v. Antwerpen n. Rotterdam.
Alderamin, 18 25 m. w. Bonifacia n. Port Said.
Alkes, 18 v. Ilheus n. Salvador.
Alioth, 17 v. Santos n. Buenos Aires.
Almdijk, 18 v. R'dam, 19 te Antw. n. Havana.
Ameland, 18 v. Buenos Aires n. Curagao.
Angolakust, 18 v. Accra, 19 te Lagos.
Appingedijk, 21 te Los Angeles verwacht.
.Arendskerk, 21 te Sydney verwacht.
Arkeldijk, 19 te Djeddah.
Averdijk, 18 v. Le Havre n. Antwerpen.
Axeldijk, 17 v. New York n. Port of Spain.
Baarn, 19 te Trinidad.
Bali, 18 135 m. n.n.o. Djakarta n. Makassar.
Bantam, 19 te Semarang.
Bengkalis, 18 135 m. z.z.o. Suez n. Aden.
Beninkust, pas. 19 Dakar n. Freetown.
Bennekom, pass. 18 Azoren n. Trinidad.
Bintang, pass. 18 Guardafui n. Penang.
Boissevain, 18 te Okinawa verw. v. Kobe.
Bonita, 18 te Preston verwacht.
Britsum, 19 te Fremantle.
Calamares, 18 te Pto. Cortes v. New Orleans.
Caltex Arnhem, 18 35 m. n. K. Villano n. P. Said
Caltex Leiden, 18 v. Dublin n. Port Said.
Caltex Pernis, 18 10 m. n. Algiers n. Perz. Golf.
Caltex Rotterdam, 19 te Rotterdam.
Calt. The Hague, 18 40 m. w. Liverpool n. Liv.pool.
Camerounkust, 17 v. Port Harcourt n. Lagos.
Camitia, 18 v. Londen n. Barton.
Carillo, 18 v. Baltimore n. Libertador.
Celebes, 18 v. Djibouti n. Colombo.
Cistula, 19 te Cebu.
Congokust, 18 v. Lome n. Duala.
Delft, 18 te Antwerpen.
Dinteldijk, 18 v. Panama n. Antwerpen.
Doris, 19 te 'Port of Spain.
Eemland, 18 te Santos verw. v. Rio de Janeiro.
Eenhoorn, 18 135 m. z.w. z.w.punt Sardinië naar
Alexandrië.
Elisabeth B, 18 te Cristobal verwacht.
Eos, 18 v. Beyrouth n. Latakia.
Etrema, pass. 18 Kreta n. Berre.
Friesland SSM, 18 25 m. z.w. Beachyhead naar
Vlaardingen.
Ganymedes, 18 te Brighton.
Ghanakust, 18 te Bordeaux v. Amsterdam.
Gooiland, 19 te Amsterdam.
Gordias, 19 te San Jose de Guatemala.
Guineekust, 18 v. Le Havre n. Amsterdam.
Hathor, 18 v. Algiers n. Tunis.
Hector, 18 125 m. z.z.w. Ouessant n. Rotterdam.
Helder, 19 te Kingston verwacht v. Cd. Trujillo.
Hestia, 18 v. Amsterdam n. San Juan.
Hispania, 19 te Rotterdam.
Ilos, 18 v. Amsterdam n. Gothenburg.
Isis, 18 v. Amsterdam n. West-Indië.
Jagersfontein, 18 te Antwerpen.
Java, 18 300 m. z. Socotra n. Djibouti.
Joseph Frering, 18 te Monrovia.
Kabylia, 18 te Pt. Cardon v. Curagao.
Karakorum, 18 540 m. w.z.w. Azoren n. Houston
Karossa, 20 te Singapore verwacht v. Tima/Deli.
Keizerswaard, 19 v. Rotterdam n. Glasgow.
Kenia, 18 105 m. n.o. Recife n. Curagao.
Khasiella, 18 v. Abadan n. Singapore.
Kloosterdijk, pass. 18 Vlissingen n. Antwerpen.
Kota Gede, 18 te Aden.
Kylix, 18 780 m. w. Ushant n. Le Havre.
Laarderkerk, 18 v. Rotterdam n. Amsterdam.
Lekkerkerk, 19 te Suez.
Leopoldskerk, 18 te Bremen verw. n. Antwerpen.
Loenerkerk, 18 135 m. o. Bahrein n. Djibouti.
Loosdrecht, 18 te Shapour.
Maas, 19 te Antwerpen.
Maasdam, 19 te Rotterdam verwacht.
Maasland, 19 te Recife.
Macoma, 19 te Wellington.
Malea, 18 v. Miri n. Pulu Sambu.
Mariekerk, 19 te Genua.
Maron, 18 te Paramaribo verwacht.
Maureen, 19 te Houston.
Meerkerk, 18 150 m. o. Socotra n. Madras.
Merwelloyd, 18 v. New Orleans n. Houston.
Molenkerk, 19 te Port Elisabeth.
Moordrecht, 18 420 m. z.z.o. Cocos-eil. n. Mena.
Muiderkerk, 18 te Amsterdam.
Muntoren, 18 v. Kielerkanaal n. Turku.
Mijdrecht, 18 te Livorno.
Naess Tiger, 18 170 m. n.o. Las Palmas n. Mena.
Nestor, 19 te Cd. Trujillo verw. v. Pt. Ap Prince.
Nieuw Amsterdam, 18 v. N. York n. South.ton.
Noordzee, 18 v. New York n. Algiers.
Oberon, 18 te Baltimore verwacht.
Ondina, 18 v. Singapore n. Sorong.
Ootmarsum, 18 v. Hamilton n. Houston.
Oranje, 18 te Palma v. Ceuta.
Oranjestad. 18 v. Amsterdam n. West-Indie.
Orestes, 18 v. Jacmel te Petit Goave.
Orion, 18 v. Lissabon n. Amsterdam.
Ouwerkerk, 18 te Suez.
Overijsel, 18 v. Port Sudan n. Aden.
Ovula, 19 te Bangkok.
Peperkust, 18 260 m. z.z.w. Las Palmas n. A dam.
Poivdorus, 18 180 m. o. Timor n. Brisbane.
Pr. Willem George Fred., 18 te Milwaukee verw.
Pr. Joh. Will. Friso, pass. 18 Cuba n. Baltimore.
Pygmalion, 18 v. Amsterdam n. Zuid-Papific.
Radja, 18 10 m. z.w. Fastnet n. Boston.
Rita, 18 op Palembangrivier n. Pt. Swettenham.
Rondo, 18 v. Balboa n. Los Angeles.
Rotti, 18 200 m. z.z.o. Kp. Guardafui n. Djibouti.
Rijndam, 19 te Halifax.
Saloum, 18 v. Poole n. Duinkerken.
Saroena, 18 v. Singapore n. Pladju.
Sarpedon, 18 te Mobile verwacht.
Scherpendrecht, 18 v. Brunsbüttel n. Rotterdam.
Schie, 18 et Bremen verwacht v. Hamburg.
Solon, 19 te Philadelphia.
Sommelsdijk, 18 v. R'lam via Antw. n. N. York.
Stad Alkmaar, 18 11 m. z.o. Oland n. Rotterdam
Stad Arnhem, 18 10 m. n. Bornholm n. A'dam.
Stad Gouda, 18 680 m. w. Landsend n. Antw.
Stad Leiden, 18 10 m. z.z.o. Gallopel n. Newcastle.
Stad Rotterdam, pass. 19 K. St. Vincent n. Pepel.
Stsnvac Benakat, 19 te Sungeigerong v. Buatan.
Stanvac Djirak, 18 v. Buatan n. Sungeigerong.
Stanvac Talang Akar, 19 te Singapore.
Statendam, 19 te Southampton.
Stentor, 19 te Rotterdam.
Steven, 18 40 m. o. Barcelona n. Sevilla.
Straat Johore, 19 v. Sydney n. Hobart.
Str. Soenda, 18 400 m. z.w. Chagos-arch. n. Penang.
Straat Torres, 18 v. Colombo n. Penang.
Sumatra, 18 v. Singapore n. Port Swettenham.
Sunetta, 20 te Brisbane verwacht.
Tahama, 18 m. z.z.o. Wight n. Kuwait.
Talisse, 18 70 m. z.w. Prinsen eil. n. Djibouti.
Tamo, 18 v. Rio de Janeiro n. Santos.
Tankhaven I, 19 te Sungeigerong v. Belawan.
Teiresias, 18 v. Penang n. Pt. Swettenham.
Telamon, 18 100 m. n.w. Finisterer n. Funchal.
Tiba, 18 bij Elbe n. Lübeck.
Tibia, 18 15 m. n. Ras Al Hadd n. Mombassa.
Tjitjalengka, 20 te Durban.
Tjimenteng, 18 v. Singapore n. Pt. Swettenham
Tjipondok, 18 te Singapore verw. v. Hongkong.
Tomocyclus, 18 v. New York n. Mamonal.
Towa, 18 v. Buenos Aires n. St. Vincent.
Utrecht, 18 te Sandakan verwacht v. Biak.
Van Cloon, 18 te Tsingtao.
Van Heemskerk, 18 v. Kobe n. Hongkong.
Vlist, 19 te Norfolk.
Westertoren, 18 332 m. z.z.o. Ceylon n. Mena
Westland, 17 40 m. o.z.o. Bon Avista n. Sant<
Wonogiri, 20 te Manilla verwacht.
Wonosari, 1 8v. Kochiang n. Singapore.
Wonosobo. 19 te Maskate.
Zaanland, 18 te Amsterdam.
Zeeland, 18 te Boston verwacht.
Zuiderkerk, 18 v. Rotterdam n. Sydney.
SLEEPVAART
Barentsz Zee, pass. 17 Kp. Blanco n. Burutu.
Blankenburg, pass. 18 Vlissingen n. Antwerpen.
Hudson, 17 90 m. o. Jamaica n. Maracaibo.
Oostzee, 17 150 m. z.o. Ravenna n. Ravenna.
Wite Zee, 17 v. Las Palmas n. Burutu.
Zeeland, 17 v. Amsterdam n. IJmuiden.
