Fraekrijks vloeibaar zonlicht
De Gaulle op reis
door de provincies
Sovjet-geleerden: „V.S. verder
met kernwapens dan wij"
Zevende vloot vermindert haar
activiteit wegens verliezen
'"Hoe is het ontstaan?
Spookoorlog
Het overleg in Kitsbühel
Bertrand Russell geestdriftig over
gesprekanonieme Amerikanen niet
ZATERDAG 20 SEPTEMBER 1958
3
Een persoonlijke groet van
Gina Lollobrigida
Laat u heerlijk
verwennen door
Koninklijk bezoek van
ruim drie dagen aan
Amsterdam
Feestelijkheden omvatten
o.m. twee rijtoeren
Vlucht uit Oost-Duitsland
Evangelische kerk maant
predikanten te blijven
Op
t^raatótoel
De ideale zonwering
Fa. J. P. SENFT ZN.
Twee doden in het verkeer
Sami Solh verliet
Libanon in stilte
Dit woord:
HEIMELIJK
Frankrijk heeft zich door de aanpak van
zijn koloniale moeilijkheden verwikkeld
in een oorlog op twee fronten. In Algerije
gaat de bloedige, tragische veldslag voort
met methoden aan weerszijden, die huive
ringen wekken in de wereld en de par
tijen opdrijven tot een waanzinnige haat.
In Frankrijk zelf, het tweede front,
woedt een spookoorlog, waarvan tot dus
ver het aantal slachtoffers gering is doch
die een sfeer van dreiging en nervositeit
heeft opgeroepen, waardoor volkomen on-
schuldigen groot risico blijken te lopen.
De manier waarop de Algerijnse onder
grondse in Frankrijk te werk gaat, roept
scherpe herinneringen op aan de acties
van de beroemde Maquis, die het de Duit
sers zo zuur gemaakt hebben in de laatste
wereldoorlog. De Algerijnen opereren
echter onder voor hen gunstiger omstan
digheden. De bezettende macht had in de
oorlog middelen en vrijbrieven om zo
hard en onverbiddelijk terug te slaan als
een zich bedreigd voelende militaire macht
dat kan. In het Frankrijk van vandaag
heerst geen officiële oorlogstoestand. De
vijand is niet te onderscheiden, omdat de
scheiding tussen pro en, anti dwars door
de Franse natie loopt. De kleurling in
Frankrijk is niet a priori vijand in
heemsen uit verschillende overzeese ge
biedsdelen en landen hebben in Frankrijk
en speciaal in Parijs altijd een plaats ge
had.
Thans heeft het Algerijnse bevrijdings
front partij getrokken van de situatie en
zich verzekerd van alle voordelen, die een
ondergrondse in een niet onder straf mili
tair bewind staand land kan hebben: de
Algerijnse terreur leeft en werkt in het
verborgene, ongrijpbaar en onzichtbaar,
bij verrassing naar buiten tredend en on
middellijk weer verdwijnend in het vei
lige gewoel van de Franse steden.
De Franse overheid vecht een wanhopige
strijd tegen deze numeriek wellicht
zwakke, doch strategisch onoverwinlijke
spookvijand, die zijn slachtoffers en doe
len willekeurig kan kiezen en betrekkelijk
vrij spel heeft bij het beramen van schade
lijke, bloedige acties, die ook onschuldigen
treffen ondanks de verzekering van de lei
ders der agitatie, dat zij zich zouden ont
houden van aanvallen op weerlozen.
De zelfbeheersing, die de Franse over
heid nodig zou hebben om in deze situatie
het hoofd koel te houden, is niet gering.
De Franse politie heeft reeds diverse on
schuldigen gedood en de overheid ziet
overal spoken, ook waar ze niet zijn. De
hele sfeer in het land raakt vergiftigd
door de sabotagegevaren tegen persoonlijk
en nationaal bezit, waardoor ook buiten
landse bezoekers risico's lopen. Het Franse
prestige lijdt onder dit alles aanzienlijk,
terwijl op geen enkele wijze blijkt dat de
Fransen er op korte termijn in zullen
slagen, de crisis teboven te komen.
De strenge maatregelen tegen Alge
rijnen, waarop men zich nu bezint, zullen
evenals de strenge maatregelen in Al-
gerië zelf alleen maar méér kwaad
bloed zetten en tenslotte Frankrijk de
allerbitterste ervaringen bezorgen, die
een land bij de onvermijdelijke liquidatie
van zijn koloniaal bezit kunnen geworden.
PARIJS (UPI) Premier De Gaulle is
vandaag begonnen aan zijn reizen door de
provincie om zijn ontwerp-grondwet,
waarover op 28 september gestemd zal
worden door het Franse volk, „aan de
man te brengen". Hij kwam vanmorgen in
Rennes, de hoofdstad van Bretagne, aan.
In de stad waren uitgebreide beveiligings
maatregelen genomen. In de afgelooen
nacht waren alle gasten van hotels door
mannen van de Süreté Nationale gecon
troleerd. Het grootste deel van 230 moham
medaanse inwoners van Rennes moest de
stad verlaten. De communistische partij,
die een heftige campagne tegen De Gaulle's
ontwerp-grondwet voert, heeft anti-Gaul
listische betogingen gedurende het week
einde in Rennes, Bordeaux, Straasburg en
Rijssel uitgeschreven.
Het referendum zal de Franse regering
ongeveer anderhalf miljard francs kosten
volgens een officiële schatting. De regering
heeft een 'kopie laten maken van de con
stitutie en de rede van De Gaulle van 4
september voor alle in de overzeese gebie
den ingeschreven stemgerechtigden, mét
een vertaling in het Arabisch voor Alge
rije. Het aantal stemgerechtigden buiten
Frankrijk bedraagt ongeveer achttien mil
joen.
De Franse autoriteiten in Algiers hebben
de jongste afleveringen van „L'Express"
en de rechtse „L'Information" in beslag
genomen omdat zij artikelen bevatten
over de situatie in Algerije die niet in
overeenstemming zijn met het standpunt
van de regering. Beide bladen hebben
eveneens critiek geleverd op het optreden
van de minister van Voorlichting Soustelle.
„L'Express" wordt beschouwd als gema-
tidg-links georiënteerd, min of meer de
spreekbuis van Mendès-France.
Twee zwemmers, mogelijk Algerijnse
kikvorsmannen, hebben donderdagavond
een poging gedaan in de nabijheid te ko
men van het Franse slagschip „Jean Bart",
dat buiten de Franse vlootbasis Toulon
gemeerd ligt. Franse kikvorsmannen pro
beerden de zwemmers te onderscheppen,
maar deze ontkwamen. Men acht het mo
gelijk, dat de twee onbekenden mijnen
wilden bevestigen aan het slagschip. Dui
kers hebben niets gevonden. De baai van
Toulon werd gesloten voor scheepvaart
verkeer. De veiligheidsvoorschriften zijn
uitgebreid.
Advertentie
Komende week in Libelle:
(„Aan de lezeressen van
Ltbtllt met vtel sympathie
Hoe is Gin* Lollobrigida in werkelijkheid? Lees
volgende week de ervaringen van Ltbelle's redacteur
Dick Hendrikse, die Gina in haar zwaarbewaakte
droomvilla interviewde. Zie in Libelle de schit
terende foto's m kleuren en zwart-wit, genomen
door Gina's „HoffotograafHij alleen mocht deze
intieme opnamen maken
Naswafcleïs 3 - Hwtflein
WENEN, (Reuter) Drie Amerikaan
se geleerden, die aan de te Kitzbühel in
Tirol gehouden conferentie op het gebied
der kernenergie, die door geleerden uit
Oost en West werd bijgewoond, hebben
deelgenomen, hebben zaterdag te Wenen
tegenover verslaggevers verklaard dat
vooraanstaande Russische geleerden, on
der wie professor Toptsjiev, secretaris
van de Russische academie voor weten
schappen, te kennen hebben gegeven, dat
de Verenigde Staten verder zijn gevor
derd dan de Sovjet-Unie bij de ontwikke
ling van kernwapens.
De Russen knoopten hieraan als conclu
sie vast, dat de Verenigde Staten meer
voordeel zouden hebben van een staking
der proefnemingen met kernwapens, dan
de Sovjet-Unie.
De drie Amerikaanse geleerden, die in
de berichten der verslaggevers niet bij na
me genoemd wilden worden, verklaarden
verder dat de Russische geleerden een
sterk overdreven schildering gaven van
het gevaar, verbonden aan het nemen van
proeven met kernwapens.
Zij zeiden ook, dat de conferentie te
Kitzbühel veel te groot was opgezet en dat
slechts over algemeenheden overeenstem
ming was bereikt. Voorts was de bijeen
komst doortrokken geweest van politiek,
„zodat zij leek op een vergadering van
de veiligheidsraad".
„Terwijl de geleerden uit alle landen als
afzonderlijke personen werden uitgeno
digd de conferentie bij te wonen, kreeg de
Sovjet-Unie het verzoek van een „groep"
te zenden. De groep kwam: haar leden wa
ren volgens deze Amerikanen zorgvuldig,
met het oog op hun politieke gezindheid,
uitgezocht. Er was een rechtsgeleerde bij.
De Sovjet-groep liet zich niet onbetuigd
en diende stukken in, waarin de partijlijn
overheerste. Er was cr zelfs één bij,
waarin werd gesproken over de winst van
General Motors", aldus de drie Ameri
kaanse geleerden.
De Britse geleerde en Nobelprijswin
naar prof. Bertrand Russell heeft vrijdag
avond te Wenen gezegd, dat de conferentie
te Kitzbühel geëindigd is met een buiten
gewone mate van eenstemmigheid. De con
ferentie werd gearrangeerd door de Ameri
kaanse zakenman Cyrus Eaton, die bij
Kroesjtsjev zeer gezien is.
Op de conferentie, waaraan werd deel
genomen door 66 geleerden uit negentien
landen, is vijf dagen lang gesproken over
de gevaren van een atoomoorlog en wat de
geleerden kunnen doen ter bestrijding van
die gevaren. De geleerden hebben een ver
klaring opgesteld, waarin wordt gezegd,
dat de mensheid zich tot taak moet stellen
een einde te maken aan alle oorlogen,
ook plaatselijke oorlogen, omdat deze kun
nen uitgroeien tot grote conflicten.
De deelnemers van de conferentie zijn
het er over eens, dat de verdediging tegen
een kernaanval heel moeilijk is. „Een on
gemotiveerd vertrouwen in verdedigings
maatregelen kan zelfs bijdragen tot het
uitbreken van een oorlog", aldus de ver
klaring.
(UPI) Betreffende de wetenschapsbe
oefening wordt gezegd, dat deze vrij moet
zijn van alle van buitenaf opgelegde dog
ma's.
Voorts wordt gewezen op de lage levens
standaard in de industrieel minder ont
wikkelde gebieden als een bron van inter
nationale spanning. Het is urgent, dat
voorbereidingen worden getroffen om de
ze landen te industrialiseren.
De verklaring constateert, dat alle tak
ken van wetenschap steeds meer gewik
keld raken in militaire aangelegenhe
den. De geleerden hebben hierdoor ook een
speciale bevoegdheid en verantwoorde
lijkheid gekregen tegenover de staten.
TAIPEH, (Reuter) Admiraal Feit,
opperbevelhebber der Amerikaanse strijd
krachten in de Grote Oceaan, wordt
vandaag voor een bezoek van vijf dagen,
op Formosa verwacht. Admiraal Feit zal
besprekingen voeren met president genera
lissimus Tsjang Kai Tsjek en met verschei
dene Amerikaanse en Chinese autoritei
ten. Vice-admiraal Smoot, leider van
het Amerikaans-Formosaanse opperbe
vel, heeft de rechtstreekse leiding ge
kregen van de Amerikaanse operaties in
het gebied van Formosa. Volgens het op
perbevel maakt een vergroting van de
sterkte van het Amerikaanse leger, de
marine en de luchtmacht in het gebied van
Formosa een centraal operationeel beleid
noodzakelijk.
WASHINGTON, (Reuter) Van offi
ciële zijde wordt in de Amerikaanse hoofd
stad meegedeeld, dat er sinds het begin
van de crisis om Quemoy voor miljoenen
extra militaire voorraden naar Formosa
zijn gebracht. Een schatting van negentig
miljoen dollar was er volgens het departe
ment van Defensie dicht bij.
De commandant van de Amerikaanse
zevende vloot, schout bij nacht Beakley,
heeft meegedeeld, dat zijn vloot „onge
veer drie" piloten en vijf vliegtuigen heeft
verloren bij het conflict o'm Quemoy. „On
ze jongens waren te enthousiast", zei hij.
Van niet-officiële Amerikaanse zijde aan
boord van het vlaggeschip van de zevende
vloot wordt verklaard dat het verlies aan
piloten en vliegtuigen het dubbele van die
cijfers bedraagt. Wegens de verliezen is
volgens de opperbevelhebber de activiteit
wat verminderd.
Hij vertelde dat Amerikanen en commu
nistische Chinezen ondanks alles weerbe
richten blijven uitwisselen.
TAIPEH (AFP/Reuter) In de wetge
vende vergadering van nationalistisch Chi
na is critiek geleverd op de onduidelijke
Amerikaanse politiek. Er werd gezegd dat
de Verenigde Staten verantwoordelijk zijn
voor de nationalistische nederlaag met
Quemoy en het grote aantal doden op dit
eiland tengevolge van de beschietingen
door de communisten. Een correspondent
van de Amerikaanse „National Broad
casting Company" is door de nationalis
tische autoriteiten tot „ongewenst per
soon" verklaard, omdat hij verantwoor
delijk zou zijn voor „beledigende opmer
kingen" aan het adres van de nationalis
tische regering en Tsjang Kai Tsjek in een
programma van de N.B.C.
Het communistisch kustgeschut heeft,
blijkens een mededeling van het nationa
listische ministerie van Defensie, tussen
vrijdag middernacht en zaterdagochtend
zeven uur plaatselijke tijd, 1.400 granaten
op Quemoy afgevuurd. Nationalistische
vliegtuigen hebben vrijdag, onder een he
vig vuur der communistische luchtdoelar
tillerie, klein-Quemoy vanuit de lucht be
voorraad, zonder verliezen te lijden.
Woordvoerders der regering weigerden
berichten te bevestigen, volgens welke de
Chinese communisten emplacementen
voor nog zwaarder kustgeschut aanleg
gen. Zij bevestigden echter wel, dat de
communisten ook fosforgranaten gebrui
ken. Er zijn reeds personen, met door fos
forgranaten veroorzaakte brandwonden
naar Formosa overgebracht.
Voor het koninklijk bezoek aan Amster
dam is het volgende programma vastge
steld: Koningin en Prins komen woensdag
24 september des middags per auto van
Soestdijk in Amsterdam aan. Na een be
groeting door de burgemeester begeven zij
zich naar de Zuiderkerk, waar verschil
lende autoriteiten aan hen worden voor
gesteld en waar het koninklijk paar voorts
een inzicht gegeven zal worden in de hui
dige problematiek van de hoofdstad, zo
wel op stedebouwkundig als op econo
misch gebied, 's Avonds vindt ten paleize
een diner met de autoriteiten plaats. De
Prins is van plan na afloop van dit diner
een bezoek te brengen aan de studenten
sociëteit „Nos Jungit Amicitia".
Donderdagmorgen zal de Koningin ver
tegenwoordigers uit scheepvaartkringen
ontmoeten in de ontvangstzaal van de
K.N.S.M. De Prins zal die morgen een
vergadering van het college van gedele
geerden van de K.L.M. bijwonen. De Ko
ningin is voornemens een kort bezoek te
brengen aan het s.s. „Oranje Nassau", een
zusterschip van de „Prins der Neder
landen", eveneens van de K.N.S.M., dat zij
vorig jaar te water liet. Aan de daarop
volgende lunch in het K.N.S.M.-gebouw
zal ook de Prins aanzitten.
De middag is bestemd voor een bezoek
van Koningin en Prins aan de Koninklijke
zwavelzuurfabrieken voorheen Ketjen n.v.
Een rondrit door Amsterdam-Noord volgt.
Des avonds wordt in het paleis op de Dam
een diner met vertegenwoordigers van het
bedrijfsleven gehouden.
Vrijdagmorgen zal de Koningin een be
zoek brengen aan de r.-k. Julianaschool
en de Sint Franciscusschool in Amster
dam-West. Vervolgens zullen Koningin en
Prins een rondrit door de tuinsteden
maken.
Na een lunch ten paleize met de dage
lijkse besturen van provincie en gemeente,
vertrekt de Koningin naar het Hortus
plantsoen voor een bezoek aan de Am-
manschool, waar onderwijs aan doofstom
men gegeven wordt. De Prins zal die mid
dag de n.v. lettergieterij „Amsterdam"
voorheen N. Tetterode bezichtigen.
De middag wordt besloten met een be
zoek aan de Joodse godsdienstige gemeen
schappen in de Portugees-Israelitische
synagoge.
Zaterdagmorgen zal de Koningin de
school voor maatschappelijk werk in de
Jordaan en vervolgens de blokhut van de
Tylgroep (minder valide padvinders) in
het Amsterdamse Bos bezoeken. De Prins
bezichtigt die ochtend de technische werk
plaatsen van de K.L.M. op Schiphol.
Des middags is de officiële rijtoer door
Amsterdam.
De dag wordt besloten met een gala
voorstelling in de Stadsschouwburg.
BERLIJN (AFP) De raad van de
Evangelische kerk voor beide Duitslanden
heeft zich tot de predikanten in Oost-
Duitsland gericht met het verzoek op hun
post te blih 1. Uit mededelingen van
kerkelijke zijde heeft men kunnen op
maken, dat er tot nu toe ongeveer vijftig
oredikanten uit Oost-Duitsland naar het
Wasten zijn gevlucht.
De raad heeft voorts te kennen gegeven,
dat hij graag zou zien dat bepaalde mis
verstanden tussen de Evangelische kerk
en de Oostduitse regering uit de weg
worden geruimd. In een communiqué
wordt eraan herinnerd, dat de verwach
tingen, die zijn gerezen na de bespre
kingen in iuli 1868 tussen vertegenwoordi
gers van de Oostduitse regering en de
Evangelische kerk gehouden, niet zijn ver
vuld.
„U hoeft hier geen dorst te
lijden", zegt André Thomassin
en hij trekt een fles rode
landwijn uit zijn achterzak.
„Ga gerust uw gang, er is ge
noeg".
De fles ziet er een beetje
groezelig uit en ik kijk er naar
met een licht wantrouwen.
André vat mijn aarzeling ge
lukkig niet verkeerd op. „Let
op hoe ik het doe het is
doodgemakkelijk". Hij ont
kurkt de fles en sluit de
schenkopening daarna met
een niet al te schone duim
half af. Dan heft hij haar in
schuine stand op, een deci
meter boven zijn mond en
laat een dunne straal wijn
over zijn tong lopen.
Heb ik het goed, dat de
wijnpluksters, die zich rond
om mij hebben verzameld,
boosaardig lachen? Maar ik
kan niet terug en bovendien
is het eenvoudig genoeg, denk
ik. Daarom neem ik de fles
met een onbewogen gezicht
van André over, plaats mijn
duim op de aangegeven wijze
over de hals en verslik me
al in de eerste teug. Boven
dien mik ik slecht en er heerst
uitbundige vreugde onder de
omstanders, wanneer zij zien
hoe de wijn mijn schone
boordje rood kleurt.
Komend van Toulouse en
zeven kilometer van de oude
vestingstad Carcassonne, vlak
bij het dorpje Pezens, heb ik
mannen en vrouwen in de
wijnvelden bezig gezien. Ik
kan de verleiding niet weer
staan een ogenblik uit te
stappen en de pluksters en
porteurs dragers blijken
er wel op gesteld te zijn hun
kunnen te demonstreren.
Terwijl de directeur van dit
Mogen we nog even bij de wijn blijven? Het is per slot van
rekening nu de tijd van druiven plukken en na de Portugese
port en de Spaanse sherry mag Frankrijk, wijnland bij uit
nemendheid, zeker niet worden vergeten.
coöperatieve wijnveld een
oogje in het zeil houdt, wer
ken zij rap door en beant
woorden mijn vragen zonder
dat hun vaardige vingers een
moment stilstaan. Tientallen
meisjes en vrouwen knippen
handig de volle trossen van
de lage struiken. De porteurs
met de „hottes" op de rug
lopen af en aan. Zij stellen
zich als een gewillig lastdier
op en dan komen de coupeu
ses van alle kanten naar hen
toe en ledigen hun bakken in
zijn hotte. Daarna sjokt de
porteur naar de landweg,
waar de grote „comporte"
staat, die honderd kilo drui
ven kan bevatten. Met een ge
routineerde beweging stort hij,
zijwaarts bukkend, er zijn bak
in leeg.
André Thomassin, de knappe
jongen van het gezelschap, is
tevens de drukste prater. Ik
loop verschillende malen met
hem heen en weer en hij is
er kennelijk trots op te zijn
uitverkoren om mij tot in bij
zonderheden de vrij een
voudige techniek van pluk
ken en vervoer uit te leggen.
„Ah, u komt uit Holland",
zegt hij met een brede glim
lach. Wat weet hij van ons
land? Wat zou deze jonge zui
derling, die zo aandoenlijk
zijn best doet mij in verstaan
baar Frans aan te spreken,
eigenlijk van Nederland kun
nen weten? Niet zo heel veel,
maar hier komt immers jaar
in, jaar uit de bonte karavaan
langs van de Tour de France
en van de wielersport kent hij
alle geheimen. „Woet Wak
mans, Wim van Est", knikt hij
opgetuigen. We hebben dus
nog een andere basis gevon
den, waarop zich onze con
versatie kan bewegen. „Komt
u uit Toulouse? Daar wonen
de gebroeders Van Schendel,
de eerste Nederlanders, die
voor de oorlog aan de Tour
de France hebben deelge
nomen. Hebt u ze niet ge
sproken? Jammer, ze hadden
u veel kunnen vertellen".
Daarvoor ben ik echter niet
gekomen en ik breng het ge
sprek tactisch op zijn werk en
het druivenplukken in het al
gemeen. Met licht gebogen
schouders, een gevolg van de
voortdurende last van de
hotte op zijn rug, staat hij
voor mij en gebaart in de
richting van de pluksters. „Het
is geen gemaklTelijk werk",
zegt hij een tikje somber,
„zo'n hele dag onder de bran
dende zon gebukt te staan.
Wanneer de druiven rijp zijn,
moeten ze zo snel mogelijk
worden geplukt, omdat er an
ders in de vrucht al een ver
zoetingsproces begint". En
met de luchtige glimlach van
de expert voegt hij er aan
toe: „Wij weten op de kop af
wanneer het de juiste tijd is".
„En wat verdienen die
meisjes nu?"
„Eerlijk gezegd veel te wei-
nif", zegt hij zacht met een
snelle blik naar de directeur,
die op een afstandje zijn
wenkbrauwen fronst. „Een
standaardloon kennen we in
Frankrijk voor dit soort werk
niet en de verdiensten han
gen dan ook af van de vaar
digheid van de plukster. In
ons district het arrondisse
ment Aude komt een snelle
coupeuse ongeveer tot acht
honderd, soms negenhonderd
francs per dag. Maar daar
voor moet ze dan ook van
acht tot twaalf en van half
twee tot half zeven hard
doorwerken".
André stelt me voor aan
Jeanne Lapage, die evenals hij
in Pezens woont. Ze heeft
lichtjes in haar ogen, telkens
als ze hem aankijkt. Ik zie,
dat ze een instrument han
teert, dat veel overeenkomst
vertoont met onze tuinschaar.
Snel glijden de zware trossen
door haar handen; de knipbe-
weging is bijna niet waar te
nemen.
„Ik heb monsieur verteld,
dat je 's avonds wel weet wat
je hebt gedaan", zegt de por
teur tot het meisje.
Ze lacht en haalt haar
schouders op: ze is immers
niet anders gewend en wat
voor zin heeft het te klagen?
Ze weet ook, dat na de pluk
het wijnfeest wordt georgani
seerd, waaraan door allen,
boeren en knechts, coupeuses
en porteurs, wordt deelge
nomen. Dan zal er worden ge
zongen en gedanst en het
spreekt vanzelf wijn wor
den gedronken. Als de drui
ven in de grote vaten zijn ge
perst en het vloeibaar zon
licht van Frankrijk in de don
kere kelders staat te gisten, is
de vendange de verdiende be
loning voor allen, die deel
hebben gehad aan de wijn
bouw.
„Nog wat wijn?" offreert
André goedig.
„Nee, dank u, ik heb
momenteel geen dorst meer"
antwoord ik haastig. Me
dunkt, dat één mislukte de
monstratie voor vandaag wel
genoeg is.
De zon is al lager gezonken
en de schaduwen van de lange
rijen wijnstruiken vallen over
elkaar heen. In de verte staat
de kolossale burcht van Car
cassonne, ruim vijftien
eeuwen oud, als een onduide
lijke dreiging tegen de lucht.
Ik wil me nog voor het diner
in de vestingstad installeren
en moet dus vertrekken. Eerst
echter moet ik handen druk
ken, vele kleverige handen,
maar ik doe het graag. Er
worden mij handenvol trossen
druiven opgedrongen „voor
onderweg", zeggen zij vrien
delijk.
Ik loop de landweg af en
kijk aan het einde ervan nog
even om en zwaai een groet.
Het laatste wat ik zie is het
gebaar van André Thomassin:
hij heeft zijn hand op het
glanzende haar van Jeanne
Lepage gelegd en wuift uit
bundig met de andere.
Er is niet veel fantasie no
dig om te weten welk paar
tijdens de vendange onaf
scheidelijk zal zijn.
J. J. F. Kemming
mens
In een kolenmijn in het buitenland heb
ben ze een mens opgegraven van twaalf
miljoen jaar geleden - dood. Een skelet,
een ontbrekende schakel in de historie van
ons mensworden. Het is een half-mens,
afstammeling in directe lijn van onze ge
meenschappelijke aapmenselijke mensape-
lyke voorvader. Maar hij is on-apelijk in
zijn armhouding en benen. En zijn gebit,
hoewel beter dan het mijne, is niet dierlijk
doch menselijk, half-menselijkDat brengt
onze afstamming een aantal miljoen jaren
verder terug.
Gelukkig had deze kolenmijn-opa nog
niet mijn soort hersensHad men hem ge
vraagd hoeveel twee maal twee is, dan had
hij gezegd: „Kom daar over twaalf miljoen
jaar maar eens over terug". Hij was geen
rekenwonder en voor taal had hij ook on
voldoende gehad.
Twaalf miljoen jaar is een hoop. De
moderne mens is nog maar een honderd
duizend of zo jaar oud. In ieder geval is
hij langzaam en geleidelijk ontwikkeld uit
die kolenmijner van toen. Is het een won
der dat we nog altijd wat driftig en roof
zuchtig van aard zijn en gaarne opstoot
jes verwekken?
Over twaalf miljoen jaar zijn we wellicht
niet meer half doch geheel menselijk, als
we nog bestaan. En waarom niet? Wel
licht word ik warm en gezellig opgegraven
in een Staatsmijn, mijn bekken klevend
van de goede kolen, mijn schedel een halve
meter verder. „Goeden morgen, heren", zal
ik trachten te zeggen.
Men heeft mij trouwens voorspeld dat
over een aantal miljoen jaren we nog maar
één oog zullen hebben boven onze neus.
Ik geloof dat niet. Waarom ook? En men
heeft mij ook voorspeld dat, als de mens
zich zo blijft voortplanten, we over zes
honderd jaar ieder nog maar één vier
kante meter levensruimte zullen hebben.
Maar dit alleen maar tussen haakjes.
Die oudoom van voor twaalf miljoen
jaar, die inplaats van steenkool uit de
mijn naar boven kwam, had weinig kin
en weinig hersens. Maar hij kon al op twee
benen lopen, niet te lang achter elkaar
maar wel als het moest. Trouwens, ik ook.
Ik neem aan dat deze kolengrootvader
kinderen heeft gehad en dat dus u en ik
en iedereen enigszins familie van hem zijn.
Het brengt onze stamboom aardig terug
tot een primitief begin van Halfmens
Kolenmijn De Eerste. U en ik moeten ge
meenschappelijk van hem afstammen en
dat onze opa in een kolenmijn is bijgezet
en nu aan het daglicht gebracht is mag
ons niet koud laten. De steenkool trouwens
ook nietIk moet hier tot mijn verdediging
bijvoegen dat toen oom dood ging de
kolenmijn nog een bloeiend woud was en
dat hij met het bos ongemerkt verkoold is.
In ieder geval geeft het mij een warm
gevoel dat mijn stamboom twaalf miljoen
jaar terug reikt Misschien zullen kwaad
sprekers beweren dat die stamvader maar
een halt-mens was. Maar wat zijn wij?
H. B. Fortuin
Advertentie
0€D*P0N*e«D HANOCISMRK
(aluminium jaloezieën)
Decoratief, Duurzaam en Praktisch
Nassaulaan 76 - Tel. 10743 - Haarlem
Te Klazinaveen is een vijfjarig jon
getje van het gezin Vinke door een auto
aangereden en op slag gedood. Het jonge
tje, dat in de berm speelde, stak plotseling
voor de naderende auto de straat over.
Te Oldeholtwolve bij Wolvega is
de veehouder W. Hoekstra door een auto
aangereden, toen hij per rijwiel de rijks
straatweg LeeuwardenZwolle overstak.
Hij werd zwaar gewond naar het zieken
huis te Heerenveen vervoerd, waar hij is
overleden.
BEIROET (AFP) Premier Sami Solh
van Libanon is zaterdagochtend voor on
bepaalde tijd uit zijn land vertrokken. In
een boodschap aan zijn volk had de pre
mier onlangs van zijn besluit kennis ge
geven om het land te verlaten zonder aan
te duiden of hij van plan was ooit naar
Libanon terug te keren. Zaterdag in alle
vroegte daalde een Amerikaanse marine
helikopter bij Sami Solhs villa om hem
naar het vliegvelc van Chalde te brengen.
Vandaar vertrok hij met onbekende be
stemming, men vermoedt naar Turkije.
Het vertrek is met de grootste geheimhou
ding omgeven.
Het woord heem of heim betekent:
woonplaats, erf. Het komt nog voor in
plaatsnamen als Heemstede en Doe-
tinchem, in heemraad en in woorden
als inheems en uitheems. De eigenlij
ke betekenis van heimelijk is dus: bij
bet huis, bij het erf behorend en van
daar: vertrouwd, verwant, intiem, hui-
se-lijk in de ware 'zin des woords. Uit
de grondbetekenis ontwikkelt zich na
tuurlijk gemakkelijk die van: tot het
eigen gezin beperkt, niet aan buiten
staanders bekend. En dan zijn wij al
heel dicht bij de huidige betekenis: ver
borgen, geheim. Dit laatste woord is
van jonger dagtekening dan heimelijk;
het is pas in de 16e eeuw in zwang ge
komen. Het jongste van de drie is het
zelfstandig naamwoord geheim dat
niets anders is dan het zelfstandig ge
bruikte bijvoeglijke naamwoord. Beide
^komen uit het Duits, evenals heimwee^
