Verjaardag van de Haarlemse Stadsschouwburg
gevierd met een grootscheepse
opvoering van Shakespeare's
„Richard de Tweede"
Chefarine „4"
^l1 beroemde
geneesmiddelen
in 1 tablet
doen wonderen!
ALTIJD
Reprise van „De Toverfluit"
met twee verrassingen
Massu dringt bij De Gaulle op
een duidelijke uitspraak aan
„Nu nog een grotere
toneelruimte"
9
Burgemeester Cremers
Dichterlijke dilettant
Een dubbel"-rol
Drie doden in het verkeer
Spoedberaad in Athene over
de kwestie-Cyprus
Koning Paul onderbreekt
vakantie in Oostenrijk
Ministers Dulles en Luns
hadden openhartig gesprek
Protest tegen terugzending
van verstekelingen
Guinea wenst geen volledige
breuk met Frankrijk
frisse
S, adem
NEDERLANDSE OPERA
WOENSDAG 1 OKTOBER 195&
Advertentie
De Nederlandse Comedie heeft ter gele
genheid van het veertigjarig bestaan van
de Haarlemse Schouwburg het konings
drama „Richard de Tweede" van William
Shakespeare, reeds in het vorige seizoen
op het repertoire genomen, in de scherp
zinnige vertaling van C. Buddjngh' op in
drukwekkende wijze vertoond. Het is een
stuk, waarin zoveel passages voorkomen
waarbij men rechtop in zijn stoel gaat zit
ten, dat men zich afvraagt: waarom werd
dit nooit eerder in ons land opgevoerd?
Het direct voor de hand liggende antwoord
komt voort uit, de veronderstelling, dat de
meeste mensen te weinig weten van de ge
schiedenis van het middeleeuwse Enge
land om in deze vereniging van twee hal
ve tragedies (die van de titelheld en die
van zijn tegenspeler Bolingbroke) vol
doende stof tot aandacht te herkennen.
Zelfs de vaak geuite suggestie, dat deze
„vorstenschool" een soort waarschuwing
aan de eerste Koningin Elizabeth zou
hebben ingehouden, namelijk tegen de
haar omringende vleiers en tegen de geva
ren door onrechtvaardigheden als wille
keurige belastingen en privileges, konden
aan dit vooroordeel weinig veranderen.
Overigens: deze vorstin zou zelfs men
weet de datum: op 4 augustus 1601, ten
overstaan van William Lambarde heb
ben verklaard: „Ik ben Richard de Twee
de, wist u dat niet?" Er zijn trouwens al
lerlei andere aanknopingspunten met de
elizabethaanse actualiteit: overeenkom
sten vooral tussen Bolingbroke en Essex,
zinspelingen op de Ierse expeditie en in het
bijzonder de vraagstelling omtrent de on
aantastbaarheid van het gezalfde ko
ningschap. Aan de vooravond van de op
stand van de graaf van Essex is het stuk
in Londen vertoond. Elizabeth was, in
haar omstreden positie, zo verstandig de
opvoering niet te verbieden. Maar de cen
sor beval dat de grandioze scène van de
troonsafstand achterwege moest blijven..
Doch zelfs voor wie geen belangstelling
heeft voor de politieke betekenis en de
wijsgerige beschouwingen over het ko
ningschap bij de gratie Gods of als boven
de partijen staande uitvoerder van de wil
van het volk, zelfs voor wie onverschillig
tegenover de voorgeschiedenis van de zo
geheten Rozenoorlog blijft, is „Richard de
Tweede" een opzienbarende belevenis
door de kernachtige wijze, waarop de
strijd tussen de uiteenlopende concepties
van de monarchie is gedramatiseerd tot
een persoonlijk duel tussen de „zwakke"
vorst en de „sterke" man, die zijn opvol
ger zou worden. Hoe dieper men, vooral
door de confrontatie met het levende beeld
in het werk van Shakespeare doordringt,
des t.e meer beseft men hoezeer hij mees
terlijk stem gaf aan de idealen van de late
renaissance: al zijn stukken, de komedies
zo goed als de treurspelen en de gedeelte
lijk berijmde kronieken, vormen illustra
ties van de stelling dat de mens, als maat-
gever van de verschijnselen op aarde, in
alle dingen voorbeeldig maat moet weten
te houden. Misschien ten overvloede, maar
in ieder geval zeer treffend, komt dat nog
eens extra tot uiting in de parabel van de
tuinman (waarvoor door Philippe la Cha-
pelle in deze voorstelling bewonderens
waardig gehoor werd gevraagd) over „Het
ordeloze voorjaar". Een prachtige verge
lijking, want inderdaad: het nieuwe ge
luid van een vernieuwing in de beschaving
Met een niet zelden schalkse terzijde
heeft burgemeester mr. O. P. F. M. Cre
mers dinsdagavond de voorstelling van
„Richard de Tweede" ingeleid, een welkom
toeroepend aan allen die ter viering van
het veertigjarig bestaan der stadsschouw
burg te Haarlem de gast van het gemeen
tebestuur waren. Hij releveerde allereerst,
de aanwezigheid der provinciale autori
teiten: dr. J. M. Prinsen, Commissaris der
Koningin in Noordholland en echtgenote
de heren W. Merkx en W. Mensing, leden
van Gedeputeerde Staten en de heer Van
Dokkum, griffier van de Provinciale Sta-
'en en hun dames. Hun aanwezigheid wekt
bedachten aan een provinciale schouw
burg, aldus burgemeester Cremers, maar
de Haarlemse schouwburg blijft toch een
Haarlemse zaak, het vergaat haar niet al?
de H.O.V., die N.Ph.O. werd....
Dat de veertigjarige overigens van meer
dan locale betekenis is zag de burgemees
ter bevestigd in de aanwezigheid van dc
burgemeesters van Bennebroek, Bever
wijk, Bloemendaal. Haarlemmermeer, Vel-
sen en Zandvoort, vergezeld door hun
echtgenotes. Hoevelen van hun gemeente
naren zijn in de loop der jaren al niet to
neel in Haarlem gaan zien. Uit Alkmaar
en Leiden komen de belangstellenden, ja
zelfs uit Amsterdam! De Haarlemse stads
schouwburg heeft vele vrienden, onder de
acteurs en onder het publiek.
In de directeur, de heer H. Deinum.
huldigde de burgemeester de niet aflaten
de toewijding van hem en zijn staf om de
schouwburg tot een der meest vooraan
staande in ons land te maken. De burge
meester zegde de heer Deinum daarvoor
dank en roemde de vaardigheid van zijn
personeel dat bij een minimale bezetting
een maximumprestatie levert. Bij alle
vreugde om wat reeds is bereikt teneinde
de outillage tot in de perfectie op te voe
ren blijft nog de onvervulde wens het to
neel zodanig te vergroten, dat ook groots
geprojecteerde voorstellingen in de vjjfdc
stad des lands mogelijk zjjn. Dat is nog
steeds niet het geval. Burgemeester Cre
mers noemde een reeks namen van steden
kleiner dan Haarlem, die er in dit opzicht
heel wat beter aan toe zijn. Het houdt het
gevaar in, dat de Haarlemse schouwburg
op den duur haar aantrekkingskracht op
de toneelgezelschappen verliest.
In een gelukwens van de Rijksschouw
burg-commissie. waarin de hoop werd uit
gesproken op de spoedige voltrekking der
uitbreidingsplannen, ontwaarde de burge
meester dezelfde goede bedoelingen, die
ook het gemeentebestuur koestert. Alleen
de financiële belemmeringen zijn er nog
niet mee uit de weg geruimd
„Maar misschien als het gouden feest
van de stadsschouwburg gevierd wordt,
zó besloot burgemeester Cremers, mis
schien begroet ik u dan op een nieuw en
groot toneel!"
kondigde zich aan. Northumberland is er
in dit stuk groot en vastberaden de
woordvoerder van.
Door een naar het mij voorkomt inten
sieve samenwerking van regisseur Dou
glas Seale (van de Old Vic) en de ontwer
per van decors en kostuums Finlay James
bood het toneelbeeld bij alle (gemakkelijk
te volbrengen) wisselingen van ruimte en
tijd de voortdurende mogelijkheid om de
letterlijk en figuurlijk uiteenlopende ele
menten hun logische samenhang te doen
behouden. Treffend kwam van het klate
rende begin tot het bittere einde de riva
liteit tussen de beide groepen reeds in de
ter aankleding gekozen kleuren tot uitdruk
king: de elegante frivoliteit van de genot
zuchtige hofkliek tegenover de trotse een
voud van de „protestanten". Zo hebben
reeds de kleren andere mannen van de
partijen gemaakt. De tegenstelling is in
de mise-en-scène suggestief doorgetrok
ken. Men zag Richard de Tweede zich ver
slingeren als de slappeling, die zichzelf
niet onder controle kan krijgen. Boling
broke daarentegen was van hoofd tot voe
ten, met behoud van zijn feodale deugden,
de met fiere kracht en eerlijke argumen
ten gewapende strijder, die onder alle om
standigheden voor zijn recht opkomt. Vier
kant en onverzettelijk, de verfijning der
omgangsvormen als overbodige weelde
beschouwend, was Northumberland (een
goede rol van Henk Rigters) als de mas
sieve heraut van de in opkomst zijnde „der
de stand" in het strijdperk geplaatst. Voor
„het volk" heeft Richard slechts verach
ting. Bolingbroke toont reeds een zekere
tegemoetkomendheid, hoezeer hij zich zijn
prinselijke waardigheid bewust is.
„Richard de Tweede" is tegen deze so
ciologische achtergrond de tragedie van
de verkwister, die niet alleen het geld van
zijn onderdanen maar ook zijn tijd verdoet
en daarom door zijn tijd wordt uitgesto
ten. Hij maakt op alle denkbare manieren
misbruik van het in de middeleeuwen hei
lige principe van zijn souvereiniteit als
„Gods uitverkoren plaatsvervanger". In
de waan van zijn traditionele onfeilbaar
heid en onaantastbaarheid vergooit hij zijn
edele mogelijkheden. Hij beseft slechts de
ceremoniële waardigheid van zijn hoge
ambt en acht daardoor zijn lichtzinnig
heid, zijn tirannieke willekeur volkomen
gedekt, immers slechts verantwoording
schuldig zijnde aan „het hemelse ge
recht". Zijn autoriteit is een grillige, on
berekenbare buitenkant. Hij mist het in
nerlijke tegenwicht, het verworven plichts
gevoel tegenover het geschonken voor
recht. Geniaal heeft Shakespeare in dit
fascinerende drama „om de konings
macht" zijn „manisch-depressieve" ka
rakter (deze psychologische aanduiding
neem ik van prof. Bachrach over) gete
kend, zoals zich dat manifesteert in de con
frontaties met. de eerst verbannen doch on
stuitbaar teruggekeerde Bolingbroke, een
held „uit één stuk" en nog zonder zijn
verscheurdheid.
Richard (van Bordeaux, zoals hij in de
geschiedenis voortleeft) is in Shakespea
re's visie een decadente dilettant. De ro
mantische opvatting, volgens welke hij
een „dichter" en geen „staatsman" zou
zijn, miskent het element dat zijn onder
gang bewerkstelligt: hij reageert zijn
emoties af, hij vlucht in woordenrijke fan
tasie, doordat zijn dadendrang is verlopen,
zijn energie verslingerd. Ondanks zijn bij
na kinderachtige aanstellerij, zijn capri-
cieuze humeurigheid, zijn soms verwijf
de pose, zijn esthetische overspannenheid
kan hij onze sympathie behouden als een
door onzekerheid uitgeholde „instelling".
Daardoor is hij enerzijds boeifend als sym
bool van een uitgediende v&rm, die om
een levenskrachtige inhoud vraagt, ander
zijds door de scherpe ironie waarmee hij
zijn rol blijft spelen, want „spelen" is het
inderdaad, totdat hij wordt afgezet en er
„niets meer" van hem overblijft, zodat
hij moet sterven. De ironie bepaalt de
toon van het gehele stuk, bij Richard nog
eenmaal als een verterende steekvlam op
schietend in de „scène" van zijn jammer
lijk zelfbeklag in de kerker. De ironie
spreekt evenzeer uit de aspectwisselingen
der situaties en klinkt als bijtende spot
(zeer fraai, om niet te zeggen tè fraai,
dankzij Paul Huf) uit de mond van de
stervende John van Gaunt (eigenlijk: Jan
van Gent).
Zo staat de vertolker van Richard de
Tweede dus voor de taak een dubbele rol
te vervullen. Han Bentz van den Berg
mist hiervoor de technische superioriteit,
waardoor men meer een onvoldoende
machtige acteur te zien kreeg dan een
krachteloze koning die met acteren poogt
te redden wat zichzelf reeds reddeloos
heeft ondermijnd. Voortdurend gaf Bentz
van den Berg blijk deze figuur, moeilijker
te realiseren dan Hamlet misschien, tot
op het merg doorvoeld en tot in de diep
ste lagen doordacht te hebben. Hij wist de
door inleving en analyse gevonden karak
tersegmenten ook wel tot een eenheid sa
men te voegen, die authentiek aandeed,
maar bij alle spanning ontbrak het for
maat. Daardoor begrensd door te ge
ringe mogelijkheden waren de afstan
den te klein aan weerszijden van het wet
telijk vastgestelde evenwicht: hij zat (om
een parafrase van een beeldspraak in het
stuk te geven) onvoldoende hoog te paard
om een rampzalige val te kunnen maken.
Prachtig vond ik evenwel de scène, die
aan het weerzien van Bolingbroke vooraf
ging, aanzienlijk veel te zwak daarente
gen de begroeting van Engelands grond
na de terugkeer van het Ierse avontuur.
Goed was ook de angstige vlucht in fan
tasmagorie en dientengevolge misplaatst
flakkerend optimisme naarmate de feite
lijke nood hoger steeg. Hoe subliem sluit
daarbij aan de scène met het vergruisde
spiegelbeeld, die de onlangs overleden
Shakespearekenner Justus Meyer overbo
dig achtte, al besefte men in deze opvoe
ring toen pas wezenlijk, dat de mateloos
heid van deze majesteit een te geringe
doorslag had gegeven.
In alle opzichten voor zijn taak bere
kend was de Henry Bolingbroke, later
Hendrik de Vierde, van Johan Schmitz,
eveneens in alle opzichten een veel een
voudiger mens. In het begin zag en hoor
de men van hem het ferme pathos van
de hoogmoedige held, vervolgens de vast
beradenheid van de in ballingschap tot
een „uitgebalanceerd" voor zijn taak be
rekende en rechtschapen edelman, die
met zijn klaarblijkelijk gezag de „nieuwe
orde" kwam vestigen. Daarbij liet
Schmitz voldoende ruimte over om zijn al
ter ego de fout te laten maken, waardoor
de kiemen van zijn ondergang konden bin
nendringen. Van de verdere, zeer grote
bezetting moet in de eerste plaats Johan
Fiolet nog worden genoemd, die met mar
kante humaniteit de overigens gevaarlij
ke afzijdigheid, heen en weer getrokken
tussen de polen van gevoel en verstand,
fijnzinnig gestalte gaf. Shireen Strooker
was als de koningin de enige sprekende
vrouw in het stuk en als zodanig zeker
aanvaardbaar. Het pleit voor Fiolet dat
hij het gemis van de hertogin van York,
die uit de rolverdeling was geschrapt, nau
welijks heeft doen gevoelen. Deze rol werd
aanvankelijk door Mimi Boesnach ge
speeld en men heeft in het programma
kunnen lezen wie de japon ontwierp die zij
daarbij droeg.
Als de Nederlandse Comedie het hierbo-
vengeschetste dilettantisme van Richard
de Tweede heeft willen accentueren door
hem met dilettanten te omgeven, dan is
zij in deze ongerijmde opzet wonderlijk
goed geslaagd. Er waren nog wel enkele
behoorlijke prestaties, maar het is toch
wel een droevige toestand, dat „het eerste
gezelschap des lands" een dergelijk werk
niet tot in de kleinste rollen behoorlijk kan
bezetten. Volmondig zij toegegeven, dat
de vele proeven van rederijkerskunst de
dialogen niet gemakkelijk maken, maar
dat mag toch geen excuus zijn voor de ten
beste, of liever ten slechtste, gegeven
overgangen tussen Vondeliaans brallen
en stuntelige onverstaanbaarheid. Maar
goed, dat waren de enige wanklanken tij
dens een, in eerste en laatste instantie,
dankzij het scheppend vermogen van Sha
kespeare, indrukwekkende feestvoorstel-
ling.
David, Koning
De Nederlandse Opera te Amsterdam is
het nieuwe seizoen ingegaan met een paar
reprises van monteringen, die uiteraard
sinds hun creatie aanzienlijke wijzigingen
hebben ondergaan wat betreft de bezet
ting en de algemene muzikale leiding. Dit
is ook het geval met „De Toverfluit" van
Mozart, vijf jaar geleden uitgevoerd onder
■Josef Krips, daarna onder Alexander
Krannhals herhaald en vernieuwd en ten
slotte onder Alfred Eichmann met enig
persoonlijk accént voortgezet. Daar intus
sen de bezetting ook nogal wat verande
ringen onderging, zal de bezoeker, die
Mozarts laatste opera sinds vijf jaar van
de Nederlandse Opera niet meer bijwoon
de, in de jongste opvoeringen weinig meer
herkennen van wat hem in de herinnering
bijgebleven is, behalve dan de mooie decors
van Emil Preetorius en een paar markante
rollen, zoals de Papagena van Nel Duval
(die sindsdien nog aan guitigheid gewonnen
Burgemeester mr. O. P. F- M. Cremers
wenst de directeur van de Stads
schouwburg, de heer H. Deinum geluk.
In het midden dr. J. M. Prinsen, com
missaris der Koningin in de provincie
Noordholland.
Op de spoorlijn LeeuwardenGroningen
is het 6-jarig dochtertje Hindrikje Alber-
dina van de heer F. Hamstra, die in het
dorp Egypte onder Buitenpost woont, onder
de uit de richting Leeuwarden komende
trein geraakt. Op weg naar het Diacones-
senhuis te Leeuwarden is het slachtoffer
tje aan de zware verwondingen overleden.
De 75-jarige G. W. van Mossel uit Ernst
is, toen hij per rijwiel plotseling de Hoofd
weg overstak, aangereden door een auto
met oplegger. De man was vrijwel op slag
dood.
In het Diaconessenhuis te Almelo is de
heer J. Broekhuis, oud-wethouder van
Vriezenveen. aan de gevolgen van een
auto-ongeluk overleden. De heer Broek
huis reed maandag met een personenauto
tegen een links van de weg geparkeerde
vrachtauto.
Advertentie
Bij pijn, griep ol „landerig gevoel zorgt een enkel
labiel dat U weer mei plezier U* werk kun! doen I
heeft) en de Papageno van Jos Burcksen,
benevens de Nonostatös van Chris Ta
verne.
Intussen heeft men Chris Scheffer de
rol van Tamino gegeven, die er de warme
lyrische stem voor heeft en er overtuigend
in gegroeid is. Tezelfdertijd werd aan
Guus Hoekman de Sarastro opgedragen,
een rol die hem op het lijf geschreven is
en wiens „In dieSen heil'gen Hallen" een
onbetwist hoogtepunt verzekert. Het expe
riment van Krips met de drie genieën, die
hij door knapen liet vertolken, werd reeds
door Krannhals tenietgedaan en dat is zo
gebleven: ook nu vormt het damestrio in
travestie een met de „drie dames" vrij
sterk concurrerend ensemble.
Een uitermate riskant geval is het steeds
een volwaardige vertolkster voor de
hachelijke partij van de Koningin van de
Nacht te vinden. De Nederlandse Opera
heeft er wel eens leergeld voor betaald,
maar ik herinner mij een voortreffelijke
interpretatie van deze geduchte rol door
Colette Lorand nog levendig. Ook nu heeft
men een „Koningin van de Nacht" uit het
buitenland menen te moeten halen. Friedl
Teller, van de Opera van Munster, die
verleden jaar, als gast bij „Het Forum"
te Haarlem een zeer briljante vertolking
van Madame Butterfly bracht, is voor een
aantal opvoeringen van „De Toverfluit"
door de Nederlandse Opera geëngageerd.
Het interesseerde ons zeer deze voortref
felijke „Butterfly" in dit zo totaal anders
geaarde genre der klassieke coloratuur te
horen. Maar het bleek bij de opvoering
van dinsdagavond, dat Friedl Tellers
vocaal-technische vaardigheid evenredig is
aan haar dramatische begaafdheid en dat
haar fraai volklinkend timbre egaal ont
wikkeld is tot in de hoogste regionen van
de vocaliteit. De gevaarlijke f-driege-
?t.reept kwam in puntig staccato glashel
der en raak tot zijn recht.
Dat was van deze reprise van „De To
verfluit" de grote verrassing. Maar dan
was er ook nog het optreden van Maria
van Dongen, die als nieuwelinge in het
gezelschap de Pamina te vertolken
kreeg. En het resultaat daarvan werd een
tweede verrassing, althans in de tweede
akte, toen zij goed ingezongen was en in
de dramatische getinte aria „Ach, ich
fühls" alle kans kreeg haar stem op de
haar het gunstigst liggende wijze te ge
bruiken. Vooral in de hoogte heeft deze
stem een prachtig timbre. Het koor was
als steeds voorbeeldig.
Alles bij elkaar mag deze reprise van
„De Toverfluit" er wezen.
Jos. de Klerk
Burgemeesters. Aan de heer M. W.
J. Coenders is op zijn verzoek eervol «nt-
slag verleend als burgemeester der ge
meente Sittard, en aan dr. J. W. Note-
boom, eveneens op zijn verzoek, als bur-
geemeestér dér gemeente Voorburg.
PARIJS (IJPI) De besprekingen over
Cyprus in de permanente raad van de
NAVO te Parijs zijn gisteren op verzoek
van de Griekse afgevaardigde Michel
Mellas, tot vrijdag opgeschort. Mellas,
ambassadeur bij de NAVO, is naar Athene
gevlogen voor overleg met zijn regering,
weinige uren nadat het Britse plan voor
Cyprus van kracht is geworden.
Dit plan voorziet er in dat Griekenland
en Turkije vertegenwoordigers benoemen
die de Britse gouverneur Sir Hugh Foot
moeten bijstaan in het bestuur. Turkije
heeft met dit plan ingestemd, doch Grie
kenland heeft geweigerd een gedelegeerde
aan te wijzen. De NAVO-raad heeft de
afgelopen dagen geprobeerd de opvattin
gen van Britten en Grieken tot elkaar te
brengen om een openlijke breuk in de At
lantische alliantie te vermijden.
Gisteren zei de Brit Sir Frank Roberts
echter dat zijn regering haar plan met in
gang van middernacht zou invoeren, zoals
eerder bepaald was. Men acht het moge
lijk dat de Griekse regering zal verzoeken
het gesprek in Parijs op te schorten. Zelfs
wordt de mogelijkheid geopperd dat de
Griekse regering misschien zal weigeren
het overleg in de NAVO voort te zetten.
ATHENE (Reuter) Koning Paul van
Griekenland heeft besloten zijn vakantie
in Oostenrijk af te breken en naar Athene
terug te keren. De vorst nam dit besluit
nadat hij telefonisch met premier Kara-
manlis over de jongste ontwikkelingen in
de kwestie-Cyprus had gesproken.
WASHINGTON, (Reuter) Minister
Luns heeft dinsdag een onderhoud van
veertig minuten met zijn Amerikaanse
ambtgenoot Dulles gehad. Na afloop wilde
de Nederlandse minister niet meedelen,
waarover het gesprek was gegaan. „Wij
hebben een lang en zeer openhartig ge
sprek gehad. Het is voor het ogenblik nog
niet afgerond", aldus mr. Luns. In ant
woord op vragen zei hij, dat het niet uitge
sloten was dat hij minister Dulles nog eens
zou spreken. Intussen kon hij niet het on
derwerp van het gesprek meedelen.
Minister Luns brengt een kort bezoek
aan Washington voor besprekingen met
functionarissen van de Amerikaanse mi
nisterie1? van Buitenlandse Zaken en De
fensie.
Woensdag zal hij een persconferentie
houden, alvorens naar New York terug te
keren.
Dinsdag had mr. Luns behalve met mi
nister Dulles ook een onderhoud met
Chrisian Herter, de onderminister van
Buitenlandse Zaken, en met Cj Burke El-
brick. de assistent-minister van Buitenland
se Zaken belast met Europese kwesties.
De Zuid-Molukse vertegenwoordiging in
Nederland heeft in verband met het terug
zenden naar Indonesië van 37 verstekelin
gen, samen met het hoofdbestuur van de
stichting „Door de Eeuwen Trouw" tele
grammen gezonden aan de minister-pre
sident en de minister van Justitie, waarin
tegen de terugzending geprotesteerd
wordt. „Op grond van betrouwbare inlich
tingen staat vast, dat het leven van deze
verstekelingen ernstig zal worden be
dreigd", zo wordt gezegd.
ALGIERS (UPI) Generaal Massu,
voorzitter van het Comité voor het open
baar welzijn te Algiers, heeft generaal
De Gaulle in een telegram verzocht zich
tijdens zijn aanstaande toernee door Alge
rije duidelijk uit te spreken voor integra
tie van Algerije met Frankrijk. „Het volk
van Algerije en de Sahara heeft voor de
wereld verklaard dat het Frans wenst te
blijven", f^ldus Massu in zijn telegram,
dat kennelijk de bedoeling heeft De Gaulle
te dwingen tot een duidelijke uitspraak.
De Gaulle wacht zeker een luidruchtige
ontvangst, wanneer hij donderdagavond in
Algiers aankomt, ai zullen er ook enige
wanklanken zijn omdat het „Feest van de
integratie", waaraan generaal Raoul Sa-
lan en de bevelhebber der parachutisten
Massu zouden deenemen. op last van ho
gerhand niet mocht doorgaan.
De Gaulle zal morgenochtend vroeg naar
KONAKRY, (Reuter) De premier van
Guinea heeft op een persconferentie ver
klaard, dat Guinea onafhankelijkheid
wenst en alle daarvan gevolgen aan
vaardt. Guinea wil echter ook de banden
handhaven, hetzij rechtstreeks met
Frankrijk of met de Franse gemeenschap,
waarin de nieuwe Franse grondwet voor
ziet. Guinea zou' willen profiteren van de
oprichting van een verbond van vrije vol
ken. De Franse republiek of de Franse ge
meenschap kan overeenkomsten aan
gaan met staten, „die met haar een asso
ciatie willen aangaan ter ontwikkeling van
hun beschaving". Waarnemers zijn van
oordeel, dat de bedoeling van het artikel
is, een band tussen Frankrijk en de onaf
hankelijke staten van Marokko en Tunesië
mogelijk te maken.
Premier Touré zei nog, dat Guinea een
delegatie naar Frankrijk zal zenden als
het er zeker van is, dat deze delegatie ook
ontvangen wordt. Guinea zou in de eerste
plaats bij Frankrijk om bijstand aanklop
pen. Als het echter wordt „teleurgesteld"
zal het zich tot anderen wenden.
PARIJS, (UPI) Volgens een Franse
regeringswoordvoerder heeft slechts een
minderheid van de bevolking van Frans-
Guinea meegedaan aan het referendum.
In commentaar op de uitslag in Guinea zei
de woordvoerder, dat slechts 42 percent
van de geregistreerde kiezers aan het re
ferendum heeft deelgenomen.
„Hieruit blijkt, dat het besluit de Fran
se gemeenschap te verlaten, genomen
werd door een minderheid van 's lands be
volking", aldus de woordvoerder. „Frank
rijk zal echter het besluit van het Guinese
volk erkennen". Hij voegde er aan toe, dat
de Franse regering geen druk zal uitoefe
nen op de Franse zakenlieden zich uit Gui
nea terug te trekken. Een groot deel van
handel en industrie in Guinea is in han
den van Fransen. Naar verluidt is Frank
rijk besprekingen begonnen met andere
westelijke landen over de vraag hoe te
voorkomen dat de Sovjet-Unie uit de nieu
we situatie in Guinea munt zal slaan.
Advertentie
kauw
MC
lekker
gezond a
fcfe. fris
Oran vliegen en 's avonds doorgaan naar
Algiers. Vrijdag vliegt hij naar Constan-
tine, waar hij zijn met spanning ver
wachte redevoering zal uitspreken.
Het bezoek aan Bastia op Corsica is op
zaterdag vastgesteld, vanwaar De Gaulle
's avonds naar Marseille gaat. Zondag,
voor zijn terugkeer naar Parijs, zal De
Gaulle nog een bezoek brengen aan Ly
on, de stad, waar Soustelle grote invloed
heeft.
Van de 4.335.009 ingeschreven Moham
medaanse en Franse stemgerechtigden na
men er 3.445.060 (79.4 percent san de
volksstemming deel en brachten 3.416.088
geldige stemmen uit. Er waren 3.299.908
„ja"-stemmen en slechts -115.791 „nee"-
stemmen, volgens de definitieve vaststel
ling der resultaten.
Van de Mohammedaanse en Franse
stemgerechtigden in Algerije heeft 96.5
percent „ja" gestemd.
