HAAIETANDEN» ALS SIERADEN Twee-en-veertig percent van de Zweedse huwelijken kinderloos De ontevreden schaduw Kattenvriendin ZATERDAG 4 OKTOBER 1958 Erbij US Gelijke woorden Waar de ouden zongen zaagde een jongen TENSLOTTE NOG IETS over de haaie- tanden. Het zou een oppervlakkige conclu sie zijn om aan te nemen, dat eertijds enorme haaienlegers de kusten van Zeeuwsch Vlaanderen belaagden. "Want ten eerste was de verdeling van land en zee in het Tertiair (dat tussen de geologische perioden van het Krijt en het Kwartair inligt) een geheel andere dan tegenwoordig. Toen bestond er bij voorbeeld nog een ver binding tussen Amerika en Europa (via IJsland en Groenland) en was Alaska nog met Azië verbonden. Tevens was de aard korst in hevige vulkanische beweging, waardoor bij voorbeeld vele bergketens onder andere ook de Alpen ontstonden. Er is land ontstaan en verzonken, zodat men niet met zekerheid kan zeggen, hoe alle oceanen en stranden er precies uit gezien hebben. Ten tweede is ook moeilijk na te gaan, welke invloed zeestromingen en vulkanische verschuivingen van aard lagen op de enorme aanvoer van haaietan- den (het enige, dat van de visskeletten bleef) gehad hebben. In elk geval hebben de roofzuchtige monsters nooit kunnen bevroeden, dat hun vervaarlijke onverwoestbare wapens nog eens miljoenen jaren later vooi hals kettinkjes, armbanden en ringen dienst zouden doen laap Stigter De Phyllocactus is een mooie kamer plant. Men mag dan niet zo veel belang stelling meer hebben als voorheen voor cactussen en vetplantjes, soorten die mooi en rijk bloeien worden toch nog bij voor keur gekweekt. De Phyllocactus is er één van; ze kan rijk bloeien, maar ze moet 's winters wat nrst hebben. De plant groeit ook in de komende maanden door doch dan vergeet ze beslist haar bloemknoppen te vormen. Geef haar dus voldoende rust en zo veel water dat de bladeren nog net niet verschrompelen; wel is het nuttig te sproeien. Dat moet men met lauw water doen. Bemesten in deze tijd van het jaar is ook verkeerd; ze wil wel voedsel heb ben, maar dat kan men haar beter na de bloei geven, dus in de zomermaanden. Als de plant in het vroege voorjaar aanstalten maakt om grote bloemknoppen te vormen, moet men haar niet meer verzetten; ze heeft daar een hekel aan en wil met rust gelaten worden. In de winter is een ma tig verwarmde kamer voldoende. Als de bladeren op de duur te lang worden, kan men ze tot op de helft terugsnoeien. Doe dat steeds na de bloei en niet voor die tijd. Des zomers kan ze ook heel goed met pot en al in de tuin worden ingegraven, liefst op een licht schaduwplekje. G Kromdijk (fan onze correspondent In Stockholm) Zweden is een land zonder luiers. Na tuurlijk zjjn er baby's, maar celstof is voor de moeders het toverwoord. H(et is welis waar iets duurder dan luiers (90 gulden voor het eerste jaar) maar spaart het aan schaffen van luiers, het wassen en drogen. Bovendien is deze methode zo luchtvrij, dat de verschoning zelfs in het bijzijn van gasten kan geschieden. Al vele jaren ma ken de Zweden zich zorgen over de a! te langzame groei van de bevolking en men was blij, dat zich gedurende de jaren 1931 - 1954 ruim 45.000 buitenlanders in Zweden vestigden. Dat was namelijk evenveel als de jaarlijkse aarwas. De regering zag in, dat zij een positieve familiepolitiek dien de te voeren. Een commissie werd be noemd en in 1954 kwam na rijp beraad een boekwerk uit de bus, dat nu als richt lijn dient voor de te volgen koers. Het om vat 294 pagina's, waarin op alle details wordt ingegaan. Zo wordt erin gewezen op de reeds be staande hu'p voo het gezin. Die hulp kost een geweldig bedrag: ruim 800 miljoen. Voor ieder kind krijgt men 75 gulden per kwartaal, ook voor de schoolgaande jeugd boven 16 jaar. Grote gezinnen ontvangen, indien nodig, een huurtoelage. Over het hele land worden warme schoolmaaltijden verstrekt. Geen kind behoeft honger te lij den. De schoolboeken zijn gratis. Wie een verre weg naar school heeft wordt door schoolbus of :.chooltaxi gehaald. Er is stu diehulp en een bijdrage voor degenen, die vanwege de lange afstanden in internaten moeten wonen. Als moeder het werk niet meer aan kan, komt een door vadertje staat betaalde hulp in de huishouding. Er zijn bewaarschooltjes voor kleine en nog kleinere kinderen, rusthuizen voor moedei en kind. Tenslotte wordt bij iedere blijde gebeurtenis een bedrag van 200 gulden uit gekeerd, terwijl alle medische bijstand in verband met de bevalling gratis is. Desondanks is 42 percent van de huwe lijken kinderloos, terwijl 43 percent een of twee kinderen heeft Drie kinderen 1) percent noemt men reeds een groot ge zin, terwijl slechts vier op de honderd echt paren meer dan drie kinderen hebben. Df moeilijkheid schuilt in de wens van de mo derne vrouw om zich behalve met kinde ren ook met comfort en luxe te omgeven Derhalve moet zij ook buitenshuis werken Kinderen kosten dan niet alleen geld, maai ook tijd en dat is nu juist het probleem, waar de ingenieuze Zweden een oplossing voor hebben gezocht. Door de kinderen collectief bezig te hou den en door schoolmaaltijden spaart men natuurlijk vele uren. De moeders zijn trouwens wat blij, hun kinderen te kunnen „parkeren". In 1954 stonden er 17 000 op de wachtlijst. Het is dus nog moeilijker om voor het kind een „parkeer"-plaats te vinden van vooi een auto. Vanzelfspre kend zijn er diepgaande beiekeningen ge weest om de meest rationele wijze van kinderverzorging te vinden. Uitgerekend moest ook worden, wat eigenlijk een kind kost. En dat heeft men dan met Zweedse degelijkheid gedaan. De totaal-berekening ziet er dan ah volgt uit: Een kind kost pe. jaar nog niet reeds or (in guldens) op school school Levensmiddelen t 375,— 1 825,— Kleding, schoeisel 115,— 265,— Overige individ. kosten 75,— 300,- Woning 185 185,— Overige gemeenschap. kosten 225,— 225,- Huish. werk (moeder) 1125.— 750,— 2100,— 2550,— Toen deze berekening op oasis van ge gevens uit het jaar 1952 werd gemaakt, had het gemiddelde gezin een netto-inko men van 8150 gulden. Voor het jaar 1958 moeten deze cijfers gelijk gezegd met 20 percent worden verhoogd. Tien jaar. Op 10 november zal de vereniging van reclameontwerpers en illu strators tien jaar bestaan en zij zal dit feit herdenken met een tentoonstelling van werk harer leden. De expositie, die een beeld zal geven van het niveau van de vereniging op het gebied van reclame, verpakking, affiches, illustraties, boekver zorging en industriële vormgeving zal worden gehouden in Pulchri Studio in 's-Gravenhage van 11 tot 23 november. IN EEN HEEL warm land woonde een man, die last had van slapeloos heid. En om nu flink moe te worden ging hij iedere dag wandelen. Eerst werd hij al moe als hij een uur had ge wandeld en toen na twee uur en toen na drie uur. En op het laatst moest hij de hele dag flink lopen om zo moe te wor den, dat hij 's nachts een paar uur kon slapen. Hij vond dat wandelen niet zo erg, maar zijn schaduw begon het ont zettend te vervelen, want of hij wilde of niet hij moest altijd maar mee. En in dat land scheen de zon altijd (behal ve 's nachts natuurlijk), en als de zon schijnt dan is er schaduw, dus hij had nooit eens rust. Hij werd op het laatst zo ontevreden, dat hij aan niets anders meer kon denken en steeds in zichzelf liep te mopperen Ik wou dat ik me maar van hem los kon maken, dacht hij dan: „Kon ik er maar eens alleen op uit. Ik zou er heel wat voor over hebben om van zo'n baas verlost te zijn". OP EEN DAG toen de baas alweer uren had gewandeld, kwam er ineens iemand naast hem lopen en begon een praatje. Hij vertelde, dat hij parfumfa brikant was. Na lang en breed over par fums gepraat te hebben haalde hij een flesie uit zijn zak. Dat was zijn laatste schepping, iets heel bijzonders en dat moest mijnheer nu toch eens ruiken De baas snoof beleefd aan het Hesje en toen gebeurde er iets vreemds. Het leek of hij verstijfde Even later stond hij als een stenen beeld midden op de weg. „Zo, dat is gelukt!" zei het mannetje. Hij stak het flesje in zijn zak. Toen haalde hij een mes te voorschijn,buk te zich en sneed langs de omtrek van de schaduw. Daarna rolde hij de scha duw netjes op deed er een doek om heen en liep, met dat pak onder zijn arm, terug naar de stad. EEN MINUUT OF TIEN later kwam er weer leven in de baas van de scha duw. die we maar Hassan zullen noe men. Hij wist helemaal niet wat er met hem gebeurd was en begon gewoon verder te lopen. Maar het verbaasde hem, dat die mijnheer er niet meer was want hoe hij ook om zich heen keek, die was in geen velden of wegen te zien. Met daar te blijven staan werd het raadsel niet opgelost, dus wandelde hij verder. Na een poosje v^ist hij de weg niet meer. Hij ontmoette geen mens aan wie hij het zou kunnen vragen. Maar eindelijk kwam er toch een man aanstappen. Je zag zijn schaduw, scherp afgetekend op de weg, voor hem uitgaan. De man was bereid hem te helpen en wees hem welke richting hij moe-t nemen. Maar plotseling hield hij midden in een zin op, staarde naar de weg vlak achter HasSan en liep haastig door. Toen Hassan hem nariep, begon hij hard te hollen. Verbluft keek hij de man na. Er gebeurden vreemde dingen op deze weg, dat ging vast niet met rechte dingen toe. Hij zette er flink de pas in om zo gauw mogelijk wat meer onder de mensen te komen. En einde lijk was hij op een bekende weg waar het langzamerhand ook wat drukker werd Maar vreemd, zo nu en dan waren er mensen die verschrikt'naar hem keken en dan vlugger begonnen te lopen Drie opgeschoten jongens riepen wat tegen hem Het klonk onvriendelijk. Toen hij vragend een paar passen op hen toe liep, holden ze weg. Daarna kwamen er twee vrouwen aan, druk pratend. Ze leken niets bijzonders aan hem te mer ken en waren al bijna voorbij. Maar plotseling greep de ene vrouw de an dere bij de arm en riep: „Kijk, die man heeft geen schaduw!" en toen holden ze weg. Hassan bleef staan Hij begreep het eerst niet. „Ik geen schaduw?" Toen keek hij achter zich en zag dat het waar was Wat moest hij doen? De men sen werden bang of boos als ze het za gen Hoe kwam hij ongemerkt thuis? In de schaduw lopen Maar op deze kale landweg was nergens schaduw een eind van de weg af stond een een zame boom, dat was alles. Daar haast te hij zich heen en ging er onder zitten Hij zat daar tot het donker was en liep toen langzaam en bedroefd naar huis DE SCHADUW lag ondertussen, op gerold en wel, in een kast en dat beviel hem niets. Maar eindelijk, na dagen, werd hij te voorschijn gebaald door het mannetje dat hem had meegenomen Die haalde vreemde dingen met hen uit. Eerst werd hij ontrold, toen priktf hij een gaatje in zijn grote teen en blie hem op. Toen er genoeg lucht in hen zat werd hij overeind gezet. „Zo!" zei het mannetje. „Nu zal ik jt alles eens uitleggen. Ik ben de grote to venaar Bombasti. Doordat jij zo onte vreden was en altijd maar wenste vrij te zijn, kreeg ik macht over je en heb ik je bevrijd. Het bevalt je zeker goed hè? Nou, maar ik heb een plannetje! Dat zal je wel plezier doen. Luister goed. Die baas van jou moet er goed Door het invullen van onderstaande letters in de goede hokjes kun je van boven naar beneden en van links naar rechts dezelfde woorden maken. De letters zijn: A, A, E, E, E, E, E,. bijzitten en jij weet natuurlijk precies waar hij zijn centjes verstopt heeft. Nu ga jij straks naar zijn huis met deze tas, daar doe je al het goud en zilver en geld in, dat je kan vinden en dan kom je hier terug. Je kan gewoon het huis bin nen gaan, want iedereen denkt natuur lijk dat hij het is, omdat je sprekend op hem lijkt. En daar kan je rustig je gang gaan, want hij is nu toch aan de wan del. Dat heb ik maar effetjes fijn be dacht hè? Maar één ding mag je niet vergeten. Binnen de drie uur moet je hier terug zijn, want dan is mijn tove rij uitgewerkt en dan word je weer een doodgewone schaduw. O ja, het zou no dig kunnen zijn dat je moet kunnen spreken. Als iemand je de weg vraagt of zo. Ik kan je honderd woorden laten zeggen, meer niet. Wees er dus zuinig mee!" En daarmee deed Bombasti de deur open en duwde de schaduw de straat op. Die stond eerst verdwaasd te kijken en begon toen, wat waggelend, te lopen. Even later gebeurde er met hem het zelfde wat er met Hassan gebeurd was. Hij kwam enkele mensen tegen die van hem schrokken en één keer werd hij nagejouwd. Gelukkig was het bijna middag en dan gaat iedereen in dat land een dutje doen, zodat de straten dan helemaal verlaten zijn. Na een poosje kon de schaduw dus ongehin derd doorlopen Hij stond al gauw voor zijn oude woning. Zonder enige moeite kwam hij binnen. Toen hij in de grote koele woonkamer stond, vond hij hei prettig om daar weer te zijn. Maar de gedachte om zo te moeten stelen vond hij helemaal niet prettig. En terwijl hij daar zo stond ging de kamerdeur open en kwam Hassan binnen. Hij keek ver stomd naar de vreemde bezoeker en zei toen: „Wie bent u? U lijkt erg veel op mij!" DE SCHADUW wist eerst niet wat hij moest doen, maar herinnerde zich dat hij kon spreken en zei dus: „Uw schaduw". Gelukkig dacht hij er aan dat hij maar honderd woorden kon zeg gen en vertelde zo kort mogelijk wat er allemaal gebeurd was. Midden in een zin waren de woorden op, maar hij had toch wel zowat alles kunnen zeggen. En hij kon ja en nee knikken, zodat hij op die manier nog met zijn baas kon pra ten Hij begreep niet, waarom hij toch ooit van die aardige man had wegge- wild. En hij vroeg zich af of hij nu altijd in de macht van die nare tovenaar zou blijven. Eén ding was zeker: tot stelen kreeg hij hem nooit meer. Bombasti was ook lang niet zo slim als hij wel dacht. Hij had helemaal niet voorzien, dat Hassan zich zonder zijn scnaauw overdag niet meer op straat zou wa gen. De laatste dagen Was hij 's nachts gaan wandelen en sliep hij overdag. Daarom was hij nu ook thuis. Dit al les en veel meer vertelde hij aan de schaduw, die ijverig zat te knikken of nee te schudden, om te tonen dat hij het allemaal begreep. Maar ineens kon hij zijn hoofd niet meer oprichten. Hij voelde zich ver slappen. Even later zakte hij helemaal in elkaar. Met zijn laatste krachten kroop hij naar zijn baas toe en strekte zich aan zijn voeten uit. En plotseling voelde hij zich weer met hem verbon den. Hij was weer een doodgewone schaduw en daar was hij blij om. Has san stond op, gooide de buitendeur open en trad aarzelend in het zonlicht. Het duurde even voor hij durfde te kijken, maar toen zag hij dat alles weer goed was. Zijn schaduw volgde hem overal. Feu Op dit lint staan twee spreekwoorden. Als je bij de zwarte stip begint, schrijf je eerst alle letters achter elkaar op, die je tegenkomtJe kunt, als dat klaar is. de spreekwoorden nog niet lezen. Schrijf daaromnu de eerste, derde, vijfde en zevende letter op, enz. Welk spreekwoord staat er nu? De letters, die overblijven vormen het tweede spreekwoord. MARIJKE WESSEL uit Zeist hangt zich een kettinkje van grillig-driehoekig gevormde, dropzwarte steentjes om. Steentjes? Dat zou men zo denken. Het zijn haaietanden uit het tertiaire tijdperk, dat tien tot zestig miljoen jaren in het verleden ligtZe is een der vele be zoekers van Cadzand, die zich op het strand van het Zwin, dat zich uitstrekt tot de mondaine Belgische badplaats Knokke, bezig houden met de nieuwe hobby om in de uitgestrekte schelpen fauna bijzondere vondsten te doen. Want sedert de heer P. M. Faas, dè exploitant van het hotel Noordzee, dat zich hoog boven de duinen van Cadzand verheft, zijn gasten attendeerde op zijn uitge breide collectie fossiele en „moderne" schelpen, alsmede oeroude haaietanden, heeft men een nieuwe methode ontdekt om sieraden uit de zee te winnen WAT IS nu de oorzaak, dat juist hier, in deze hoek van westelijk Zeeuwsch Vlaan deren, een dergelijk rijke variatie op het strand wordt aangetroffen?. We hebben deze vraag eens voorgelegd aan de heer FOSSIELEN ALS SOUVENIRS VOOR STRANDWANDELAARS Faas, die hoewel hij in kokskleren in de hotelkeuken delende was dadelijk bereid bleek de dampende pannen even te ver geten, omdat de schelpenfauna van het Zwin nu eenmaal zijn grote liefde heeft. Hij heeft zich goed in de materie verdiept en bleek niet slechts een kenner van histo rische feiten, doch strooide oc'- met aller lei Latijnse benamingen „De verklaring is heel simpel. De oude aardlagen van de tertiaire periode hellen in ons land in noordelijke richting af, zo dat ze zich hier in deze streek slechts on geveer twintig meter beneden N.A.P. be vinden. Het is dus niet moeilijk te be grijpen, dat door de schuring van de zee deze lagen bloot komen te liggen, waar door dus vele fossielen aanspoelen". HIERNA BRACHT hij ons naar de eet zaal, waar we in een goed gevulde kast keurig gerangschikt achter glas de schatten van de zee konden aanschouwen: het resultaat van jaren arbeid. De weelde van vele vormen en kleuren van het schel- penrijke strand van Cadzand, waar'men bij een oppervlakkige speurtocht reeds tien tallen variëteiten aantreft, die men elders vergeefs zal zoeken, kon echter de drang naar „volledigheid" (of bijna-volledigheid) van de heer Faas niet voldoende bevredi gen. En zo kan men "Kier dan ook schelpen van allerlei tropische stranden aantreffen, ondermeer ook de kleine witte Kaurischelp, die in Nieuw Guinea bij de inheemsen nog als wettig betaalmiddel dienst doet. Het strand is dus een belangrijke vind plaats van fossielen uit tertiaire lagen. De heer Faas vervolgde: „U treft hier veelvul dig tal van soorten uit het Plioceen aan. U weet, dat het Plioceen een aardlaag is, die zich ongeveer dertig a veertig miljoen jaren geleden heeft gevormd. Het Eoceen loopt zelfs tot zestig miljoen jaren Hij nam een potlood en betoogde: „Ik zal eens enkele Latijnse namen van fossiele schel pen, die hier gevonden worden, voor u op schrijven." Zonder aarzeling en met een gemak, alsof hij in deze biologische sector zijn levensroeping gevonden had, versche nen de woorden waarvan we er overi gens slechts enkele zullen aanhalen op papier. Naast de Glycymeris glycymeris varabilis Sow. (Nederlandse benaming: kamschelp) en de Venus verrucosa L. (wrattige venusschelp) treft men hier de Trivia Europea aan, een koffieboonachtige schelp, waarvan behalve fossiele vormen ook recente exemplaren aanwezig zijn. De meest vertegenwoordigde schelp aan het Zwinse strand is de dikke grove Eocene Cardita Planicosta Lam. Deze spoelt veel vuldig aan en wordt terecht dé schelp van Cadzand genoemd. ONZE GASTHEER toonde ons een pre historische schelp, doorzeefd van vele lang werpige gaatjes en zei: „Dit is het werk van een fossiele boorworm, want deze ovale boorgaatjes zijn thans onbekend. De tepel horen, een slakkensoort en een belangrijke vijand van vele schelpdieren, boort zuiver ronde gaatjes. Zij omvat het slachtoffer In de Gereformeerde Kerk aan de Parklaan te Groningen is ontdekt dat er enkele grote baspijpen uit het orgel waren gezaagd. De bedrijver van deze euvele daad bleek de 17-jarige hulp organist van de kerk te zijn, die op deze wijze het orgel een schade van ongeveer 3000,toebracht. De knaap verkocht de pijpen als oud metaal aan een op koper. Men merkte het ontbreken van de pijpen op tijdens restauratiewerk zaamheden, toen in een hoek een pas afgezaagde pijp werd gevonden. De po litie koesterde al spoedig verdenking tegen de hulp-organist, die mededeelde dat hij tijdens zijn spel tot de slotsom was gekomen, dat de allerdikste en allerhoogste pijpen vrijwel niet werden gebruikt. Hij bekende de pijpen, die doorgaans bestaan uit een legering van lood en tin, te hebben verkocht. De liefde van Aura Hardison, een dame in de Amerikaanse plaats Glendale, voor haar zeventig poezen kent geen grenzen, zelfs niet als het de grenzen van haar ge boorteplaats zijn. De gemeenteraad van Glendale heeft onlangs een verordening aanvaard, waarbij het de inwoners verbo den wordt meer dan drie katten te houden, of men moet een houder van een katten- kennel zijn. Mejuffrouw Hardison heeft geen ruimte voor een kennel en denkt er niet aan zich aan de verordening te storen. Toen enkele inspekteurs van de gemeente haar van de verordening op de hoogte kwamen stellen, wees zij hun de deur. „Mijn poezen zijn mijn vrienden," zei zij, „ik bedrieg mijn vrienden niet. Waar mijn poezen gaan, ga ik ook." De inspekteurs hebben haar aangezegd terug te zullen ko men met een vergunning het huis te be treden en de wet te laten zegevieren. Twee modellen uit de collectie van de Amsterdamse modeontwerper Dick Holl- haus: Boven: een wintermantel in de „Lig- ne Attrayante", in groen-bruine tweed. De mantel heeft een verhoogd taille-accent en gedrapeerde kraag. Rechts: een beige mo hair tailleur met gebleekte beverkraag en bijpassende hoed. met haar voet en lost op een bepaalde plaats de kalk op door middel van het vocht uit de boorklier, zodat er een mooi rond gaatje in de klep ontstaat, waardoor een gedeelte van het dier kan worden op gegeten. Dit proces wordt enkele malen voortgezet en zodra het dier door verzwak king de sluitspier opent, ledigt de tepel horen de rest van de schelp langs een makkelijker weg." Of de fossielen en haaietanden ook voor geheel „ondeskundigen" makkelijk te vinden zijn? De heer Faas glimlacht: „Er zijn mensen, die soms in een dag tijds een halve zak vol hebben...." Tot voor kort heeft hij gedacht, dat voor het doen van bepaalde vondsten een noordelijke wind richting gunstig zou zijn. Hij is echter tot de ontdekking gekomen, dat dit weinig ter zake doet. De verzamelaars en zij, die aller lei sierbakjes, lijstjes en dergelijke wen sen te vervaardigen, richten ook hun aan dacht op de schelpenfauna uit later tijd, zoals bij voorbeeld fraaie exemplaren van het nonnetje (vaak citroengeel of rose ge kleurd) en het zaagje (langgerekt van vorm en van boven getand) of de vele andere soorten boormossels en hartschelpen. Sedert de schelpenvissers op vele stran den (ten behoeve van de kalkbranderijen) hun netten niet meer uitwerpen en de schelpzuigers zoals bij de Westerschelde dit werk overgenomen hebben, ziet men vele mensen bij de stortplaatsen rond scharrelen om unieke exemplaren, die de „vangarmen" uit grote diepte omhoog ge bracht hebben, te ontdekken. Menige fos siele schelp, ingebed in een brok steen of voorzien van andere merkwaardige ken merken gaat vanhier naar het studeer vertrek of naar de collectie van een lief hebber. Twee handen demonstreren iets van de Cadzandse strandvondsten: haaietanden en schelpen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1958 | | pagina 14