Taalmisbruik in radio en pers
aan de kaak gesteld
r
Vijfde Franse republiek zonder
enig ceremonieel geboren
<~Praatótoel
Van dag tot dag
Renault Dauphine
Reclame lijdt veelal nog
aan „Engelse ziekte"
Russische vorderingen
met bemande raket
MAANDAG 6 OKTOBER
1958
3
J
GARAGE DEN HOUT
Sovjet-Unie en India willen
staking der kernproeven
Twee ontwerpresoluties
in de UNO-Assemblee
Kiesstelsel zal waarschijnlijk meerderheidssysteem
volgen en geen evenredige vertegenwoordiging
„Middellandse Zee-
Conferentie" in Florence
Zeven doodvonnissen uit
Boedapest gemeld
Bismarck burgergedelegeer-
de bij het Westduitse leger
Cultureel verdrag tussen
Nederland en Engeland
Straalbommenwerpers uit
Rusland voor Indonesië
De „verrassende" aankondiging van de
communistisch-Chinese regering, dat zij
de beschieting van de kusteilanden een
week lang zal staken, is voor de spelers
van het grote schaakspel van de Straat
van Formosa misschien niet zó verrassend
als ze dat voor ons buitenstaanders is. En
misschien mag ze ook niet zó radicaal tot
„louter internationale propaganda" wor
den bestempeld als een deel van de Ame
rikaanse pers dit in navolging van de
officiële woordvoerders op Formosa
heeft gedaan.
Hoewel de drijfveren van het bewind in
Peking voorlopig natuurlijk ondoorzichtig
blijven, zou 't vermoeden toch wel gewet
tigd kunnen zijn dat 't besluit van Mao Tse
Toeng vooral bedoeld is om Eisenhower
en Dulles te herinneren aan hun recente
verklaringen, een formule te willen zoeken
voor demilitarisatie van de kusteilanden,
„maar niet zolang er geweld wordt ge
bruikt". De instructies van de Amerikaan
se ambassadeur zullen ongetwijfeld ook
wel inhouden, dat er op die demilitarisatie-
kwestie niet kan worden ingegaan zolang
de communistische kustbatterijen nog aan
het woord zijn.
Wat heeft Amerika ons te bieden nu de
kustbatterijen zwijgen, zal er van Chinese
kant in Warschau nu ongetwijfeld worden
gevraagd. (Als dat tenminste niet reeds
tevoren gevraagd is). En het is te hopen,
dat de Amerikanen zich bij het opstellen
van him antwoord niet al te veel zullen
aantrekken van de anti-Amerikaanse ver
klaring, die tegelijk met de aankondiging
van de onderbreking der beschieting uit
Peking is gekomen. Want een aanbod aan
Formosa onder de huidige politieke om
standigheden op dat eiland gedaan om
met communistisch China een soort van
bondgenootschap tegen de Verenigde Sta
ten te sluiten, is zo volkomen irreëel dat
er wel heel iets anders achter moet zit
ten. Wat er achter kan zitten, is misschien
een poging van Peking om, door de V.S.
langs deze weg nog weer sterker onder
druk te zetten, eindelijk toegang tot de
UNO te verkrijgen.
Hoe dit ook zij, het zwijgen van de bat
terijen schept nieuwe mogelijkheden voor
het oplossen van de kwestie der kust
eilanden, een kwestie die, als zij niet gauw
wordt opgelost, een ernstig gevaar voor
de wereldvrede vormt. Het is dus te hopen
dat men in Washington op deze nieuwe
Chinese zet een zodanig antwoord weet te
geven, dat er van die nieuwe mogelijk
heden een goed gebruik wordt gemaakt
en dat de reactie van Tsjang Kai Tsjek
daarbij geen streep door de rekening zal
halen.
Advertentie
Dagproductie thans 1400 stuks
prijs verlaagd van 5995.- tot 5745.-, ver
warming inbegrepen. 6 maanden garantie
incl. arb.loon. Fantastische wegligging.
Maakt u eens een proefrit. U zult versteld
staan van de rijkwaliteit. 6 a 7 L. op 100 km
Telefoon 12138 en 15056
NEW YORK (Reuter) De Sovjet-
Unie en India hebben ontwerp-resoluties
bij de UNO ingediend met het voorstel dat
de UNO-Assemblee een beroep doet op
alle landen, die kernwapenproeven doen,
deze proeven onmiddellijk stopzetten. De
Russen vragen de Assemblee voorts in de
ontwerpresolutie bij de mogendheden die
kernwapens bezitten, aan te dringen op
onderhandelingen tussen de ministers van
Buitenlandse Zaken om tot een overeen
komst te komen. Volgens de Indische ont-
werp-resolutie zouden de betrokken sta
ten, in afwachting van een overeenkomst
op de komende conferentie te Genève, de
Assemblee verslag moeten uitbrengen over
een eventueel akkoord over blijvende sta
king der proeven. De Assemblee zou dan
maatregelen kunnen nemen om het ak
koord tot alle staten uit te breiden.
LONDEN (Reuter) Britse kringen
achten het, ondanks andersluidende ge
ruchten uit Washington, niet waarschijn
lijk dat het Westen het Russische voor
stel helemaal zal verwerpen. Functionaris
seri in Washington verwachten, dat de be
sprekingen in Genève vier of vijf weken
zullen vergen. Dulles kan dan onmogelijk
aanwezig zijn. De Verenigde Staten heb
ben enige weken geleden bekendgemaakt,
dat de Amerikaanse delegatie geleid zal
worden door James Wadsworth, de voor
naamste Amerikaanse onderhandelaar op
besprekingen over de ontwapening en
plaatsvervangend leider van de Ameri
kaanse UNO-delegatie.
Proeven in Nevada
LAS VEGAS (Reuter) De Ameri
kaanse commissie voor kernenergie heeft
zondag veiligheidsproeven met kernwapens
n Nevada genomen, één door middel van
een kabelballon en de andere in een
schacht. Volgens een woordvoerder is door
de proef met de ballon enige radio-activi
teit vrijgekomen. Deze veiligheidsproeven
worden van tijd tot tijd genomen om vast
te stellen of kernwapens per ongeluk kun
nen ontploffen.
PARIJS (UPI) Zonder enig ceremo
nieel is zondag de vijfde Franse republiek
geboren. De nieuwe grondwet verscheen in
de „Journal Officiel", in een oplage van
twintigduizend exemplaren. Voor twintig
francs kan men zich op de hoogte stellen
van het nieuwe staatsbestel. Door publica
tie in de „Journal Officiel" wordt de grond
wet, evenals elke andere wet, van kracht.
Vóór januari zal de grondwet echter niet
in werking treden.
Evenmin als in de oude grondwet werd
gesproken over de „vierde republiek"
wordt in de nieuwe de „vijfde republiek"
met name genoemd. Een der meest belang
rijke kenmerken van de nieuwe grondwet
is neergelegd in het tweede deel, handelend
over de uitvoerende bevoegdheid van de
regering.
De eerste en tweede republiek werden
om hals gebracht door de staatsgrepen van
Napoleon I en Napoleon III. De stichters van
de derde republiek leverden de regering
vrijwel aan het parlement over. De oprich
ters van de vierde republiek waren dieper
onder de indruk van de schande van Vichy,
dan van de zwakke regeringen die aan de
dictatuur van maarschalk Pétain vooraf
ging. Ondanks de waarschuwingen van De
Gaulle werd de volksvertegenwoordiging
opnieuw oppermachtig.
De Gaulle heeft nu meer macht dan ooit
enige democratisch-gekozen Fransman de
vorige eeuw heeft gehad. Krachtens artikel
92 heeft hij welhaast dictatoriale bevoegd
heden voor een periode van vier maanden
waarin de nieuwe wetgevende en uitvoe
rende machten moeten worden gegrond
vest. Hetzelfde artikel stelt hem in staat
een wet op te stellen voor de algemene
verkiezingen die in november worden ver-
wact. Men verwacht dat De Gaulle inplaats
van de evenredige vertegenwoordiging het
Aangelsaksische meerderheidssysteem zal
aanvaarden, hetgeen in het bijzonder de
communisten en splinterpartijen een aan
zienlijk aantal afgevaardigden zal doen
verliezen. De ministers van Justitie en van
Staat, Debré en Mollet stellen een kieswet
op, waarvan de publicatie wordt verwacht
tegen 12 oktober. De nieuwe parlements
leden zullen met, naar schatting honderd
duizend burgemeesters, wethouders en an
dere plaatselijke gezagsdragers een nieuwe
president kiezen. Het lijdt geen twijfel dat
deze president De Gaulle zal zijn, als op
volger van René Coty.
Vandaag heeft Debré een gecalligrafeerd
exemplaar van de grondwet, in rood leer
gebonden en verguld op snee, zijn ambts
zegel gegeven en laten opbergen in de
archieven waar de veertien grondwetten
Veiling. Op een veiling te Bonn is een
aantal schilderstukken van oude Holland
se meesters voor prijzen tot tienduizend
mark in Nederlandse handen overgegaan.
Een landschap van Jan Steen bracht elf
duizend mark op.
FLORENCE (UPT) Zondag is in het
Palazzo Vecchio te Florence de „Middel
landse zee-conferentie" begonnen, een
bijeenkomst van negentig afgevaardigden
uit de landen rond de Middellandse Zee.
Reeds de eerste dag moest burgemeester
La Pira ingrijpen om te voorkomen dat
de conferentie uiteen zou vallen. De Fran
se regeringsdelegatie, twee leden groot,
verliet de conferentie uit protest tegen de
aanwezigheid van een afvaardiging van de
Algerijnse regering in ballingschap. Er is
echter een Franse waarnemer achterge
bleven.
Ook de Israëlische delegatie heeft op het
punt gestaan weg te lopen, omdat de Arabi
sche landen, die aanvankelijk geprotes
teerd hadden tegen Israels deelname, zich
vijandig toonden. Burgemeester La Pira
wist echter een compromis tot stand te
brengen na een onderhoud met enkele
Arabische afgevaardigden en de Israë
lische delegatie bleef.
De conferentie van Middellandse Zeesta-
ten is niet-gouvernementoel en is door bur
gemeester La Pira bijeengeroepen om te
spreken over vriendschappelijker betrek
kingen tussen de uitgenodigde landen.
(Reuter) Er zal gesproken worden
over de betrekkingen tussen vroegere ko
loniserende mogendheden en hun voorma
lige koloniën, het nieuwe stelsel van bond
genootschappen, dat zijn intrede in de in
ternationale politiek heeft gedaan en de
mogelijkheid van groter samenwerking
tussen de staten van het Middellandse-
zeegebied.
De deelnemers aan de beraadslagingen
zullen geen officiële aanbevelingen doen
of resoluties aanvaarden.
WENEN (Reuter) Volgens reizigers,
die zaterdag in Wenen zijn aangekomen
verluidt in Boedapest, dat er nog steeds
processen worden gevoerd tegen jonge
mensen, die in 1956 aan de opstand heb
ben deelgenomen. Drie weken geleden
zouden in Boedapest zeven jonge mensen
ter dood veroordeeld zijn, terwijl anderen
lange gevangenisstraffen kregen. Zij zou
den indertijd hebben deelgenomen aan
een aanval op het hoofdbureau van de
communistische partij in de Hongaarse
hoofdstad. Een jongeman, die op een Rus
sische tank zou hebben geschoten, zou ook
de doodstraf hebben gekregen.
Voorts wordt uit gewoonlijk goedinge-
lichte kringen in Boedapest vernomen, dat
de r.k. bisschop van de Hongaarse hoofd
stad, Szabo, een vroegere medewerker
van kardinaal Mindszenty, uit Boedapest
is verbannen en kapelaan in het dorp
Hugyag is geworden. De autoriteiten hou
den hem verantwoordelijk voor het afzet
ten van geestelijken, die met het commu
nistische regime medewerkten, tijdens de
opstand van oktober 1956.
Volgens deze berichten zouden de Hon
gaarse autoriteiten een nieuwe tactiek toe
passen en de geestelijken steeds overplaat
sen om te verhinderen dat zij nauw con
tact met de gelovigen krijgen. Op het mi
nisterie van binnenlandse zaken in Boeda
pest zou een nieuwe afdeling voor kerke
lijke aangelegenheden zijn opgericht, dat
in elk diocees een afdeling van de gehei
me politie heeft.
ANN TODD OVERVALLEN
De Engelse actrice Ann Todd is zondag
door twee „teddyboys" overvallen. De kna
pen stalen haar handtas en brachten haar
een verwonding aan de linkerslaap toe, die
op vier plaatsen moest worden gehecht.
Zij zal voorlopig niet kunnen optreden.
die Frankrijk sinds 1789 gehad heeft, be
waard worden.
De officiële uitslagen van het referen
dum in Frankrijk en de overzeese gebieden
van vorige week zondag luiden (met uit
zondering van Guinea):
Geregistreerde kiezers 45.840.542
Aantal uitgebrachte stemmen 36.893.979
Geldige stemmen36.486.251
„Ja" stemmen 31.066.502
„Nee" stemmen 5.419.749
In Guinea, waar de bevolking over
wegend „neen" stemde, waren de uitslagen:
Geregistreerde kiezers 4.108.500
Aantal uitgebrachte stemmen 1.203.875
Aantal geldige stemmen1.193.305
„Ja" stemmen56.981
„Nee" stemmen 1.136.324
Tegenstrijdige hoop
(AFP) Het centrale comité van de
Franse communistische partijheeft in een
resolutie verklaard, dat de aanvaarding
van de nieuwe grondwet een nederlaag
voor de democratie in Frankrijk is en een
ernstige toestand heeft geschapen. Het volk
is niet gevraagd zich over een politieke
kwestie of een program uit te spreken,
maar over een persoon. De verscheiden
heid van redenen die de kiezers hebben
bewogen „ja" te zeggen, is zo groot, aldus
het centrale comité, dat de politiek van
generaal De Gaulle niet kan beantwoorden
aan de tegenstrijdige hoop die op hem ge
vestigd is. Onder deze omstandigheden is
het bestaan en de activiteit van de com
munistische partij meer dan ooit nodig
voor het verzekeren van de vitale belangen
van het volk, aldus de resolutie.
(UPI) De Franse politie heeft weer
een groep terroristen van het Algerijnse
bevrijdingsfront gearresteerd, waarbij zich
ook de schuldigen aan de aanslag op minis
ter Soustelle, drie weken geleden, zouden
bevinden. De activiteiten van de Franse
politie zijn sinds het referendum sterk toe
genomen en de terreur werd minder.
De Gaulle heeft gisteren voor een menigte
van naar schatting honderdduizend perso
nen op het plein voor het stadhuis van
Lyon verklaard dat Frankrijk op weg is
naar nieuwe „grandeur". Hij zei voorts dat
de nieuwe Nationale Vergadering ongeveer
460 leden zal tellen, tegen 627 de oude.
Dr. Alain Bombard, die in 1952 in, zijn
eentje op een rubbervlot de Atlantische
Oceaan overstak, zit hier met zijn hel
pers op een experimenteel rubbervlot,
waarmee hij de gevaarlijke zandbank
van Etel bij Loriënt wilde „doorbre
ken". Een reddingboot zou hem bege
leiden. Beide vaartuigen sloegen ech
ter om en sindsdien worden acht man
vermist. Bombard (op de achtergrond
met baard) en vier mannen konden
zich zwemmend in veiligheid stellen,
m.aar moesten later door de politie uit
een verontwaardigde menigte worden
ontzet.
Twee kandidaten voor de titel van I kozen: links de Franse schone Clau-
„Miss World", die in Londen wordt ge- I dine Oger, rechts de Nederlandse
Luci.enne Struve.
Ongeveer zevenhonderd belangstellen
den onder wie vele autoriteiten hebben
zaterdag in het Scheveningse Kurhaus deel
genomen aan het tweede congres over
„het taalgebruik in pers, reclame en ra
dio".
De heer Jan van Herpen van de AVRO,
sprak over het taalgebruik in de radio.
Het leek hem onjuist, dat de Nederland
se en Belgische nieuwsdiensten overleg
zouden plegen over woordkeuze en zins
bouw. r
Het vertalen van muziektitels kan zeer
lachwekkend werken. Meestal worden de
Engelse, Franse en Duitse titels dan ook
gehandhaafd.
„Tekstzuiveraars''
Radioverslaggevers, die voor de vuist
weg moeten spreken, hebben het moeilijk
Vooral wanneer een gebeurtenis niet vol
gens programma verloopt, is wijdlopig
heid niet altijd te vermijden. Bij opgeno
men uitzendingen wordt beknoptheid be
tracht en praatzucht vermeden. Ook tegen
„boekerigheid" in hoorspelen wordt ge
waakt.
Zeer veel wordt herschreven. Van schrijf
taal wordt spreektaal gemaakt, ook in
ingezonden teksten van gastsprekers. Met
deze sprekers wordt doorgaans gerepeteerd
om zo veel mogelijk goed Nederlands te
produceren.
Bovendien werkt een radio- en t.v.-com-
missie uit België en Nederland diepgaand
aan het taalgebruik en de zuiverheid daar
van. Waarschijnlijk zal ook de Zuidafri-
kaanse omroep bij dit werk betrokken
worden.
Desondanks laat de radio wel eens een
MOSKOU (Reuter) Het officiële Rus
sische persbureau Tass haalt een rapport
aan van een groep natuurkundigen, die
zich met medische vraagstukken in ver
band met ruimte vluchten bezig houden.
Hierin wordt gezegd, dat algen, die een
grote hoeveelheid proteïne hebben, en
weekdieren, waaruit hoogwaardige voe-
dingsvetten verkregen kunnen worden,
in een laboratorium zijn gekweekt onder
omstandigheden zoals die, welke in een
ruimteschip heersen. Vastgesteld is, dat
ongeveer tweehonderd liter algen in een
raket kunnen worden gekweekt, hetgeen
voldoende is om een man zes maanden te
voeden. Deze planten zouden ook de at
mosfeer in een ruimteschip van verse
zuurstof kunnen voorzien.
Een Russische geleerde Dobronrawov,
heeft volgens „Prawda" gezegd, dat de
geleerden en technici in de Sovjet-Unie
reeds in staat zijn eer kunstmaan te bou
wen, die niet verbrandt als zij terugkeert
in de dampkring van de aarde.
Een Russische eentrapsraket, die op 27
augustus een hond tot op 440 kilometer
hoogte bracht, was, aldus Dobronrawov,
uitgerust met een stabiliseringsstelsel, dat
het draaien van de raket verhinderde. Een
dergelijk systeem is van groot belang voor
een terugkeer van een kunstmaan naar
de aarde.
Nieuwe gooi naar de maan?
WASHINGTON (Reuter) Verwacht
wordt, dat de Verenigde Staten tussen elf
en veertien oktober een tweede poging zul
len doen, om met een „Thor"-raket de
maan te bereiken.
Na de eerste, mislukte, poging op 17
augustus jl„ zijn vele wijzigingen in de
te gebruiken raket aangebracht. Deskun
digen achten echter ook thans nog de kans
van slagen gering.
(Van onze correspondent in Bonn)
De 46-jarige Klaus von Bismarck, zoon
van een achterneef van de „ijzeren kanse
lier" uit het laatste deel van de vorige
eeuw, maakt een redelijke kans burger
gedelegeerde bij het Westduitse leger te
worden. Hij zal zich binnenkort voorstel
len bij de defensie-commssie van de
Bondsdag. Klaus von Bismarc! zou tot
taak krijgen toe te zien op de staatsbur
gerlijke en democratische rechten der sol
daten, die men bij voorkeur burgers in
uniform noemt, tijdens hun diensttijd.
Manschappen zowel als officieren hebben
het recht, met voorbijgaan van hun supe
rieuren, zich te dezer zake rechtstreeks
tot de burgergedelegeerde te wenden. Al
le militaire instanties dienen de burger
gedelegeerde inzage in hun papieren te
geven. De positie zal niet gemakkelijk
zijn, daar men geen ervaring met deze
functie heeft opgedaan. Slechts enkele lan
den, onder andere Zweden, hebben een
burgergedelegeerde bij het leger.
Men heeft de afgelopen maanden over
wogen het ambt maar niet in te voeren,
maar tenslotte vond men blijkbaar in von
Bismarck de juiste kandidaat. Hij zou het
wel aandurven en men geeft hem een goe
de kans van deze moeilijke positie iets te
maken. Hij kan in de Bondsdag rekenen
op de steun van zowel de christen-demo
craten als van de sociaal-democraten.
Von Bismarck was officier tijdens de
oorlog en kreeg een hoge onderscheiding
Na de oorlog werd hij een leider van een
Evangelische jeugdgroep in Noordduits-
land. Hij toonde daarbij grote pedagogi
sche kwaliteiten en veel inzicht in sociale
problemen. Hij werd tenslotte leider van
het sociale bureau van de evangelische
kerk in Duitsland. Von Bismarck ontwierp
een nieuwe bedrijfs- en sociale regeling
voor mijnwerkers, waarvoor hij in 1954
de Freiherr von Steinprijs kreeg.
steek vallen. Maar, de heer van Herpen,
meende nochtans, dat ernstige verwijten
in deze niet op hun plaats zijn.
Engelse smetten
„Het taalgebruik in de reclame" werd
behandeld door dr. S. Elzinga, directeur
van de „Stichting Reclame-onderwijs".
„In de Reclame", zo zei hij o m., „is een
zekere beroepstaal gegroeid, die na de
tweede wereldoorlog een aanzienlijke en
betreurenswaardige invloed van het Engels
ondergaan heeft".
Een commissie werkt reeds aan de zui
verheid van de reclametaal. De reclame
echter gebruikt de taal als gereedschap.
Zij heeft, evenals de journalistiek, behoef
te aan bijzondere woordkeuze om een re
clameboodschap te brengen. Mede door
een opleiding, waaraan reeds een hon
derdtal mensen uit het reclamevak deel
nam, wordt gestreefd naar een zo zuiver
mogelijk taalgebruik in de reklame, aldus
dr. Elzinga.
„Taaicipiers" nodig?
Godfried Bomans sprak over het taal
gebruik in de pers. Hij zei dat taal een
genade Gods, en tevens een verlies is.
Woorden immers klemmen wijdere be
grippen in, beperken en vèrarmen ze. En
toch is de taal het enig eigene, wat een
volk heeft.
Het taalgebruik door de schrijver is een
creatieve bezigheid, waarvoor eerst rust
en bezinning nodig zijn. Grote genoegdoe
ning geeft het, wanneer de huid van het
woord strak en glad om het begrip zit.
De journalist moet snel werken en komt
daardoor in de verleiding, het denken op
te geven en het pasklare woord te gebrui
ken.
Men kan hem dat niet verwijten, maar
jammer is het. Toch kan de journalist gro
te invloed hebben op het taalgebruik. In
Engeland kent men „journalistieke ci
piers van het taalgebruik", die er in slaag
den, bepaalde cliché-termen weg te hou
den.
Slechte taalboekjes
In ons land wordt de taal slecht gespro
ken en geschreven. Zeker is, dat de taal
boekjes, die thans nog op de scholen ge
bruikt worden, dit slechte gebruik in de
hand werken. De heer Bomans illustreer
de deze stelling met een reeks vermakelij
ke voorbeelden.
Hij besloot met te zeggen, dat de Vla
mingen nog bezitten, wat wij niet hebben,
namelijk „een taalgebruik dat nog wor
telt in de warmte van de middeleeuwen".
Schrijf- en spreektaalverschillen
Een forumdiscussie Onder presidium van
prof. W. F. J. M. Krul besloot het con
gres. Forumleden waren Godfried Bo
mans, mr. Jan Derks, Jan van Herpen,
Ary van Nierop en prof. dr. M. Rooy.
De tijd ontbrak om de tientallen vra
genstellers bij dit forum, dat ook werd bij
gewoond door minister Cals, aan het woord
te laten.
Godfried Bomans, ofschoon van me
ning, dat de geschreven en gesproken taal
dichter bij elkaar liggen dan vroeger,
bleek een tegenstander van een volkomen
gelijk worden van beide. Men moet met
woorden kunnen blijven spelen.
„Emotievrij nieuwslezen"
Het infiltreren van het Engels in het
Nederlands wordt, zo deelde prof. dr. R.
W. Zandvoort uit Groningen mede, door
hem en zijn studenten bestudeerd. Het was
deze vragensteller opgevallen, dat nieuws
lezers voor de radio soms verkeerd be
klemtonen en spreken zonder intonatie en
zinsmelodie.
De heer Van Herpen repliceerde dat
nieuwslezers geen emotie mogen laten
blijken. Bij een „gekleurde" nieuwslezing
zou al spoedig het hek van de politieke
dam zijn. De omroepers van b.v. muziek
programma's gebruiken wel degelijk de
zinsmelodie.
De heer Van Herpen was overigens wel
van mening, dat het Nederlands door
Vlaamse omroepers met meer liefde, zorg
en taaifierheid wordt uitgesproken, dan
door hun Nederlandse collega's.
„Vulgaire" radioprogramma's
Verschillende vragenstellers keerden
zich tegen het veelvuldig gebruik van Em
gels in textieladvertenties. Mr. Jan Derks
vond dat niet zo heel erg, omdat het mode
woorden betreft, die ook weer verdwijnen.
Dat was de Amsterdamse hoogleraar
prof. dr. G. W. Ovink helemaal niet met
hem eens. „Het is een karakterloos en laf
taalgebruik, omdat men hoopt daarmee
meer te verkopen". Iets dergelijks zag hij
in de „verschrikkelijke vulgariteit van de
Hilversumse amusementsprogramma's
Inhakende op het idee van Godfried Bo
mans om „taaicipiers" in te stellen, pleit
te hij voor het vormen van een groep, die
het genadeloos hekelen van taalmis
bruik en - gebruik van onnodige vreemde
woorden zou moeten bevorderen.
„O.V.T. of V.T.T.?"
De heer Karei Polak sneed het gebruik
van de onvoltooid verleden tijd inplaats
van de voltooid tegenwoordige tijd („Eden
trad af") in plaats van „Eden is afgetre
den") in de dagbladen aan.
Prof. Rooy bleek dit verkeerde ge
bruik zeer wel te kennen. Het is ten dele
0/» de
Proggeltjes
„Kijk, meneer, dat behang mot er eerst
af, dan de muur bijwerken en dan kenne
we pas aan het mooie behangwerk gaan
denken", zei de man, die te hulp was ge
roepen om ons huis wild bewoond door
onze voorgangers weer tot een mense
lijke verblijfplaats te maken. „Enne wat
het verven aangaat. Dit is een zéér vuil
kleurtje meneer. Daar mot ik zekér twee
grondbeurten tegenaan gooien en dan heb
je bij het glanzen nog kans op heilige da
gen!" Het was een vakman, dat was dui
delijk. „Heilige dagen", mompelden wij.
„Nee, dat kan niet. Dit is de huiskamer en
daar kunnen we toch geen heilige dagen
in hebben".
„Ach, je heb natuurlijk mensen", zei de
man, aan zijn peukje trekkend, „die kan
het niks schelen. Die hebben bijvoorbeeld
ook knobbels in de muur. Nou, en da's
helemaal een rot gezicht".
Met zijn meetlatje trok hij langs de plin
ten, mompelde iets en zei: „Het wordt hier
trouwens ook krompelen". „Nee....",
schrokken wij.
„Ja hoor, daar komt u niet onderuit
als u het tenminste mooi wilt hebben".
En dat wilden we; zó zijn we wél!
De loodgieter kloste met zijn knechtje
de trap op. „Ja, ik denk, ik zal maar door
lopen!" „Ja, doet u dat", zelden we. Hij
had het al gedaan. „Mot dit het keukentje
worden?" vroeg hij geringschattendZijn
knechtje lachte. „Nou, dan zalle we maar
ns gaan kijken waar de leidingen lopen".
Met zijn tweeën verdwenen ze naar zolder.
„Is dat uw loodgieter?'' vroeg de man in
de kamer, die net klaar was met meten.
„Ja", zeiden we, „hoezo?"
„O nee, niks", mompelde hij; maar ze
kenden elkaar, dat stond duidelijk op zijn
gezicht te lezen.
„Meneer", riep de loodgieter. „Mot de
waterleiding éénduims of anderhalf duims;
met het oog op mijn gaten, weet u". „Nou",
riepen we flauw, „u doet maar wat het
beste is". Hij kwam er voor naar beneden.
Uw keukentje ligt ongunstig, meneer",
begon hij. Achter ons mompelde het man
netje: „Nou, wat zei ik?"
„Voor de afvoer heb ik zeker 12 meter
pijp nodig, óf u mot hem per sê door de
buitenmuur willen hebben. Binnen mot er
een kassie omheen. Met de gasleiding zitten
we trouwens óók. Op zolder is een ruimte,
want we motte kenne prepelberen en door
de vloer ken ook niet. Dan krijg je fratels".
„Als je nou 'ns door het plafond komt
en je meltert hem tussen de balken. Dan
hoef je niet te prepelberen en je heb je
handen vrij voor het prïk-tuig", zei onze
schilder. „Dat kan natuurlijk, maar dan
moet de afvoer gebreuld worden".
„En de proggeltjes dan?" riepen we.
„O, meneer mot proggeltjes", begon de
loodgieter opstandig„Meneer weet zeker
niks anders". We konden niet meer terug
en zeiden dus: „Nee, er móeten proggel
tjes komen".
Het heeft drie weken geduurd en het
kostte driehonderd tachtig gulden. Maar we
hebben proggeltjes de grootste maat
Ze hangen met rode draadjes aan het
plafond.
Hans Keiler
Op 29 en 30 september is te Rotterdam
de tiende vergadering gehouden van de
gemengde technische commissie voor de
uitvoering van het Nederlands-Engels cul
tureel verdrag. Als voorzitter trad op dr.
B. Schendstok, hoogleraar aan de Neder
landse Economische Hogeschool te Rot
terdam. De Engelse delegatie stond onder
leiding van mr. Richard Seymour, hoofd
van de Europese sectie te Londen van de
British Council. Dit wordt medegedeeld
van de zijde van het ministerie van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen. De com
missie constateerde, dat in beide landen
de belangstelling voor manifestaties op
het gebied van wetenschap en cultuur toe
neemt. Met name is grote belangstelling
getoond voor de culturele evenementen,
die als onderdeel van het „Engelse sei
zoen" in 's-Gravenhage en in Friesland
hebben plaats gehad. Een hoogetepunt in
het „Haagse seizoen" was ongetwijfeld de
bijzonder boeiende tentoonstelling „De
eeuw van Shakespeare", die in het ge
meentemuseum van 's-Gravenhage ge
houden werd. De tentoonstelling werd op
26 maart bezocht door Koningin Elisa
beth van Engeland ter gelegenheid van het
officiële bezoek dat zij aan ons land
bracht.
In Engeland heeft een reeks concerten
door Nederlandse artiesten in de „Wigmo-
re-hall" grote belangstelling ondervon
den. Thans heeft in Londen een tentoon
stelling plaats van moderne Nederlandse
schilderskunst. De collectie zal ook in een
aantal andere Engelse steden worden ge
toond.
In het komende seizoen zal opnieuw een
serie concerten door Nederlandse musici
worden gegeven in de Londense „Wigmo-
re-hall", voor de B.B.C. Binnenkort zal in
de „Hollandse week" te Camberwell
(Zuid-Londen) een tentoonstelling van Ne
derlandse impressionisten geëxposeerd
worden alsmede een collectie foto's en boe
ken uit en over Nederland.
DJAKARTA (ANP) Volgens een be
richt van het persbureau Antara, heeft
een eskader van de Indonesische lucht
macht vandaag de beschikking gekregen
over acht nieuwe, in Rusland gebouwde
Iljoesjin-straalbommenwerpers, bestemd
voor opleidingsdoeleinden.
onder Engelse invloed binnengeslopen,
maar ook de typografische eisen van de
krantenkop zijn er schuldig aan.
Ook over de Engelse zinsbouw en het ge
bruik van Engelse begrippen en woorden
in de journalistiek werden kritische op
merkingen gemaakt. De verklaring hier
voor is, dat zeer veel berichten uit het En
gels worden vertaald. De journalist zal
veel kritischer moeten werken om deze
taalverarming tegen te gaan.
Prof. Krul zei in een samenvatting van
het besprokene, dat invloed van een
vreemde taal verrijkend voor de eigen
taal kan zijn, mits deze bewust aanvaard
wordt en niet door onachtzaamheid, klak
keloosheid en snobisme insluipt. Bewust
goed correct taalgebruik kan slechts bij
dragen tot een beter nationaliteits-bewust-
zijn en daardoor ook tot een Europese een
heid van krachtige naties.
