V
Ruimte niet zo ongenaakbaar
als algemeen gedacht werd
Weer beeldende kunst in de Vishal
(Kort en bondig
„PIONIER" LEERDE:
zit zo bijzonder 9oed
als
JANSENt
TILANUS
Kansen voor bemande raketten
rnn
""dergoed
DINSDAG 14 OKTOBER 1958
7
DIT IS*DÊ MAAN - RAKET
Vrouwen!
Ministeriële waarschuwing
aan de gemeenten
Dienst 1959 moet sluitend
zijn met thans bekende
uitkeringen
IJslanders gaan weer
zieke „vijand" opereren
Voorzitter Honig: „Stijgende
belangstelling bij overheid"
Nieuwe veerboot gaat voor
verbeteringen in bet dok
Vijf doden in het verkeer
Antoon Gooien kreeg
Eindhovense cultuurprijs
Werk van Cézanne en
Monet in Kröller-Müller
„Lockheed Electra"
dartelde door de lucht
Personenauto botst tegen
voorsorterende bestelauto
Last van zenuwen?
ZANGRECITAL IN
DE TUINZAAL
WASHINGTON
(UPI) Dr. Wil
liam Kellogg, de
fungerende voor
zitter van de stu
diegroep voor aard
satellieten voor het
Internationaal
Geofysisch .Jaar
heeft over de tocht
van de „Pionier"
enige mededelin
gen gedaan. In een
interview legde
Kellogg uit. dat de
„Pionier" zondag
tussen 09.47 en
11.47 Nederlandse
tijd bijna heeft
„stilgestaan". Op
09.47 uur namelijk
bevond zich de ra
ket op 79.120 mjjl
van de afstand. De
verste afstand die
gemeten werd, be-
Sroeg vervolgens
79.212 mijl, om
streeks 11.47 was
de „Pionier" we
derom op 79.120
mijl afstand. In
die tussentijd dus
beschreef de raket
een langzame, rui
me bocht om ver
volgens weer terug
te „vallen".
Hierbij wees Kel
logg erop, dat op
lie afstand de aan
trekkingskracht
der aarde slechts
>en vierhonderdste
deel is van die hier
Deneden. Dat be
tekent, dat wan-
ïeer men een
lijvig man van
een weegschaal
or THOR -6BLE IN VERGELIJKING jMd AMOEBE BELANGRIJKE RftEETTCN
AMMAANRAKET
(„THOR-ABLE")
lenqte 32.5 meter
gewich! ca47.000kg.
01® O"
rad £o
«3 EO
—iflCoQ
raZOJfl
EgcRS
c£ end'
C CT>
200 pond daar op
zou kunnen plaatsen
(maar dan geen balansweegschaal, maar
een veerweegschaal) hij slechts een half
pond zou wegen. Wetenschappelijker uit
gedrukt: terwijl de versnelling ten gevolge
van de zwaartekracht bij een vallend li
chaam hier op aarde 32 voet per seconde
is, die versnelling daarginds slechts ruim
2 cm per seconde bedraagt.
Naar aanleiding van de verwarring, die
is ontstaan over de foutieve terminologie
in het communiqué van het Pentagon,
waarin gezegd was dat de raket de aardse
aantrekkingskracht had overwonnen,
merkte Kellogg op, dat de aantrekkings
kracht van de aarde strikt genomen tot in
het oneindige werkt, maar in steeds min
dere mate. Ware men erin geslaagd, de
raket op 79.212 mijl hoogte „een duw te ge-
Advertentie
Vrouwen hebben vaak moeilijke en pijnlijke
tijden. Zij kunnen deze aanmerkelijk ver
lichten. ja die pijnen doen verdwijnen door
het gebruik van Togal, de grote pijnverdrij-
ver. Togal is onschadelijk voort hart, nieren
en maag. Bij apotheek en drogist 0.95,
f 2.40 en 8.88.
Mede namens zijn ambtgenoot van Fi
nanciën heeft de minister van Binnen
landse Zaken de gemeentebesturen ver
zocht, er in hun financieel beleid van uit te
gaan, dat de dienst 1959 op basis van de
thans bekend gemaakte uitkeringsbedra
gen sluitend zal moeten worden gehouden.
Daarbij zal, indien dit nodig mocht blij
ken, naar het oordeel van de regering ook
een ombuiging van de stijgende lijn der
gemeentelijke uitgaven moeten worden
aanvaard.
De minister deelt mee, dat in afwach
ting van de totstandkoming van een op
het jaar 1959 betrekking hebbende wette
lijke regeling van de financiële verhou-
houding tussen het rijk en de gemeenten,
op de voor dat jaar te verwachten uitke
ringen uit het Gemeentefonds voorlopig
voorschotten zullen worden verstrekt tot
een bedrag per inwoner, gelijk aan res
pectievelijk 150 percent en 143 percent van
de voor 1958 voor de gemeente geldende
basisbedragen van de algemene uitkering
en van de belastinguitkering.
Met de bepaling van het bedrag dezer
voorschotten wordt uiteraard niet voor
uitgelopen op de vaststelling van de defi
nitieve uitkeringen voor 1.959. Bij een
eventuele inwerkingtreding van de in uit
zicht gestelde nieuwe financiële verhou
ding zullen deze, naar mag worden aange
nomen, volgens geheel andere normen
worden berekend. De minister wijst erop,
dat het besluit, bij het verlenen van voor
schotten voor 1959 het peil van de uitke
ringen voor 1958 niet te overschrijden, me
de uitdrukking is van de opvatting der re
gering, dat een stijging van het peil der
uitkeringen ten opzichte van dat van 1958,
gezien de ontwikkeling van de belasting
opbrengsten, zeer moeilijk te aanvaarden
zal zijn. Er zal derhalve voorshands mede
moeten worden gerekend, dat de werke
lijke uitkeringen voor 1959, behoudens de
mogelijkheden, welke de nieuwe regeling
wellicht zal bieden, niet zullen afwijken
van de uit te betalen voorschotten.
LONDEN (UPI) Een Engels marine-
vaartuig, de „Russell", heeft maandag
een zieke Engelse visser in de IJslandse
haven Patnyeri aan land gebracht De
man leed aan acute blindedarmontste
king. De „Russell" verzocht de IJslandse
kanoneerboot „Aegir" toestemming naar
een IJslandse haven te mogen opstomen.
Deze toestemming werd verleend.
ven", aldus Kellogg, dan zou men de sa
telliet in een geweldig ruime baan om de
aarde hebben kunnen brengen. De kracht
daartoe was aanwezig, namelijk in de
„rem-raket", die de Pionier in een baan
om de maan had moeten brengen.
De reden, waarom dit niet lukte, zoekt
Kellogg bij de te lage temperatuur. Men
had berekend, dat de Pionier niet kouder
dan 70 graden Fahrenheit zou worden. Uit
de gegevens die de Pionier teruggezonden
heeft blijkt, dat de temperatuur van het
gevaarte in de ruimte gedaald is tot 35 a 40
graden, waardoor de batterijen van de Pio
nier niet meer goed functioneerden.
Een van de lessen is, aldus Kellogg, dat
men voortaan meer aandacht aan de tem
peratuur zal moeten besteden. Men heeft
dit geprobeerd met isolatie tegen warm-
te-uitstraling, plus een beschildering met
strepen, die juist de goede hoeveelheid zon
newarmte moesten absorberen. Kellogg
deelde mede, dat de Pionier belangrijke
gegevens heeft verstrekt over de krachti
ge elektrische stromen, die naar men aan
neemt om de aarde cirkelen -op dongevéer
5000 mijl hoogte. Men moet die gegevens
nog decoderen.
Straling valt mee
Geleerden hebben maandag bekendge
maakt, dat uit de gegevens die van de
Amerikaanse maanraket ontvangen zijn,
valt op te maken dat de stralingsgordel
om de aarde minder ernstig is dan ver
wacht werd.
Als een mens de heenreis per Pionier
zou hebben meegemaakt, dan zou hij aan
nog geen 50 Röntgen zijn blootgesteld. Een
dodelijke dosis straling is ongeveer 450
Röntgen. Arbeiders in de atoomindustrie
mogen aan niet meer dan 15 Röntgen per
jaar worden blootgesteld. Doch er zijn ge
vallen geweest, dat. per ongeluk tot 50
Röntgen ontvangen werd zonder dat zich
ziekteverschijnselen voordeden.
Eerder had men op grond van bereke
ningen menen te moeten concluderen dat
passagiers in een ruimteschip misschien
een dodelijke dosis zouden ontvangen vóór
zij uit de stralingsgordel ontsnapt zouden
zijn.
Temperatuur valt mee
William Young, de leider van het kleine
groepje Amerikaanse deskundigen dat bij
Jodreil Bank zijn tenten heeft opgeslagen
om de „Pionier" te volgen, verklaarde dat
de temperatuur in de Amerikaanse maan
raket de gehele reis van dien aard is ge
weest, dat een mens er geen schadelijke
gevolgen van zou ondervinden.
(UPI) Wellicht zal de Amerikaanse
luchtmacht gedurende het weekeinde van
7 tot 9 november een nieuwe poging on
dernemen een maanraket te lanceren, al
dus is in Washington vernomen. Hoogst
waarschijnlijk zal men dan trachten de ra
ket een hogere snelheid te geven dan de
24.120 mijl per uur van de Pionier.
Twee technici van de basis Cape Cana
veral steriliseren het „zenderpark" in
de „Pionier" voor de lancering. Men
hield rekening met de mogelijkheid,
dat de Pionier op de rrwan zou vallen
en wilde in dat geval niet de ongerepte
stnnt vav dit. hemellichaam doen ver
storen door bacteriën of andere
Kiemen, afkomstig van de Pionier.
Kon. Ned. Zangersverbond
Op de in restaurant „De Karseboom" te
Hilversum gehouden algemene jaarver
gadering van het Koninklijk Nederlandse
Zangersverbond heeft de voorzitter, de
heer, C. H. Honig, in zijn openingsrede
met nadruk gezegd dat het doel van de
mannenzangkoren in Nederland blijft een
vrijetijdsbesteding en het genieten van de
beoefening van de zangkunst. Tot hen die
het amateuristische karakter over het
hoofd zien, rekende de voorzitter recen
senten, die „dikwijls vergeten dat zij niet
met beroepskoren hebben te maken".
De heer Honig vroeg voorts aandacht
voor het feit, dat koorwerken van Neder
landse componisten doorgaans worden uit
gevoerd door beroepskoren en dan al vaak
via de radio-omroep. De amateurkoren ko
men daardoor zijns inziens tekort. De
spreker deelde mede, dat over deze kwes
tie met de omroeporganisaties in Neder
land contact zal worden opgenomen.
„Wc constateren in onze tijd een over
maat van evenementen, zoals radio, tele
visie, sport en amusement. Onze taak is
de zangrepetitie weer tot een evenement
te maken. Zo gezien is het ook nuttig de
jeugd van de sociale taak der zangkoren
te doordringen", aldus de heer Honig, die
constateerde dat in overheidskringen de
belangstelling voor het werk van de man-
nenzangvereniging stijgt.
De jaarvergadering keurde het huishou
delijke reglement goed met 3198 stemmen
voor en 922 stemmen tegen. Deze stem
ming geschiedde op grond van de leden
tallen der koren. Daarmede werd het
voorstel van het gewest Noordholland om
aan de gewesten het recht te verlenen hun
vertegenwoordiger in het verbondsbestuur
van zijn functie terug te roepen wanneer
de meerderheid van de gewestelijke ver
gadering het vertrouwen in deze vertegen
woordiger had opgezegd, verworpen. Het
zittende bestuur werd herkozen.
In het gewest Noord-Holland zijn thans
onderhandelingen gaande om ter viering
van het 105-jarig bestaan een concert te
geven in het Concertgebouw in Amster
dam.
De enige maanden geleden op het veer
Vlissingen-Breskens in dienst gestelde
nieuwe veerboot „Prinses Beatrix" gaat
op 17 november in het dok. Het schip zal
vier weken uit de vaart worden genomen.
De dienst Vlissingen-Breskens zal dan
weer worden onderhouden met de twee
kleinere veerboten „Koningin Juliana" en
„Prins Bernhard", waarbij op de oude
veerhaven te Breskens wordt gevaren.
De „Prinses Beatrix" werd gebouwd in
Kinderdijk, doch de dokbeurt zal in Vlis-
singen worden gegeven. Er zullen enige
verbeteringen worden aangebracht aan
die onderdelen, die in de praktijk zijn te
gengevallen.
Het zal zeer waarschijnlijk de laatste
keer zijn, dat voor de uitvoering van de
dienst Vlissingen-Breskens gebruik wordt
gemaakt van de oude veerhaven te Bres
kens. Volgend voorjaar zal worden begon
nen met het overbrengen van de oude
veerfuik naar de nieuwe veerhaven. Door
het in gebruik houden van twee havens
ontstaan moeilijkheden voor het verkeer
en wordt de personeelsbezetting te kost
baar.
De 32-jarige bromfietsberijdster me
vrouw F. W. de Vos is in de bocht van
de Diependaalselaan en de Bosdrift te Hil
versum, toen zij even achterom keek,
tegen een boom gereden en bij haar val
zo ernstig gewond, dat zij in het Stads
en Academisch Ziekenhuis te Utrecht is
overleden.
In het Wilhelminagasthuis te Amster
dam is overleden het 14-jarige meisje
Wilh. de Wit. Zondagavond was zij in de
Warmoesstraat van de bagagedrager van
een fiets gevallen omdat ze schrok van
een hond die tegen haar blafte.
De 58-jarige gehuwde kantonnier van
het heemraadschap de Wieringermeer J.
de Jager uit Wieringerwerf, is op het
kruispunt SchagerwegWaarderweg te
Middenmeer met zijn motor tegen een van
rechts komende vrachtauto uit Hippoly-
tushoef gebotst. Hij werd ernstig gewond
naar het ziekenhuis te Alkmaar ver
voerd, waar hij bij aankomst reeds bleek
te zijn overleden.
Bij een autobotsing in Hendrik Ido Am
bacht zijn gisteravond twee Dordtenaren
om het leven gekomen, namelijk de 39-
Maandagochtend om twaalf uur is in het
stadhuis van Eindhoven de cultuurprijs
der gemeente Eindhoven, een bedrag van
vijfentwintighonderd gulden uitgereikt
aan de auteur Anton Coolen als bekroning
van zijn roman „De grote voltige". De uit
reiking geschiedde door burgemeester
mr. dr. Ch. J. M. A. van Rooy in bijzijn
van alle wethouders en het merendeel der
juryleden.
De jury wil met de toekenning van de
cultuurprijs hulde brengen aan de grote
vertelkunst van Anton Coolen, die „op
eigen wijze realiteit en verbeelding weet
samen te voegen tot hogere werkelijk
heid".
jarige D. J. van Zwoll en de 27-jarige A. J.
Lodder, beiden employé's van de tank
rederij van de n.v. gebr. Broere te Dor
drecht. De auto, waarin zij zaten, kwam
bij het passeren in botsing met de auto
van de heer J. Docter uit Breda. De heer
Docter liep een hersenschudding en een
lichte shock op.
Advertentie
j
i L\.
Beeldende kunstenaars uit Haarlem en
omgeving, in „de Groep" verenigd, expo
seren weer eens in de Vishal en dat werd
tijd, dacht ik, want we blijven graag op
de hoogte van wat er hier leeft op het ge
bied der beeldende kunst. En van „de
Groep" zagen we het meest levende werk.
Jammer dan ook dat enkele figuren als
bijvoorbeeld Otto B. de Kat en Hans Wies
man niet vertegenwoordigd zijn. Ook het
werk van Chapon had ik graag vergeleken
met dat van zijn collega's, die gelijke op
vattingen huldigen. En behoren een paar
andere belangrijke Haarlemmers hier niet
bij? Andriessen gaf tenminste acte de pré-
sence met een mooie kleine voorstudie van
een zijner beelden van de monumenten-
groep te Enschede, maar Verwey ontmoe
ten we slechts in 't portret, dat Van Bors-
sum Buisman van hem modelleerde. Van
Baarn herinnert ons met een groot ge
aquarelleerd portret aan Boot, die het
oude „Kunst zij ons Doel" trouw blijft.
Ook Funke doet ons aan de Haarlemse
nestor der schilders denken met zijn aqua
rellen, die zo sterk getuigen van de invloed
die hier van Boot is uitgegaan. Er is ove
rigens genoeg persoonlijks in Funke's
werk, waaronder mij het meest een land
schap, Pré St. Germain, aantrok.
Bij het binnenkomen trekken een aantal
fijne tekeningetjes van Hans Mulder direct
de aandacht. Mij zijn ze liever dan zijn
toch wat droge schilderijen, waaronder
(als ik het goed gezien heb) strandgezicht-
me door een zekere humor toch ook wel
weer plezier deed. Toch acht ik een A.
Höfte, van wie we een portretstudie naar
de schilder Lau aantreffen tussen Mulders
tekeningen, verder te kunnen reiken met
haar werk, dat overigens nog zo verschei
den van aard is. Wel fraai zijn de abstrac
ties van Rober te noemen. Maar hoeveel
meer verwarmt mij het werk van Steyn!
Diens kleinste portret leek met het best.
Meestal knellen zijn geschilderde figuren
wat. in de lijst. Een vooroverliggend naakt
vertoonde dit bezwaar niet meer. Zijn
landschappen zijn weer het resultaat van
langdurig en ernstig werken en missen
hierdoor toch iets van dat ruimtelijke, dat
we in zijn aquarellen en tekeningen zo
leerden waarderen. Verpoorten toont naast
aquarellen nu ook etsen in kleur, die ik
nog niet van hem kende. Clay is vertegen
woordigd met een doorwerkte tekening
van een maïskolf en een decoratieve stu
die.
Een strand met consumptietent of zo
iets van Schouten, hier ook vertegenwoor
digd met een jongensportret en een stille
ven, was me op deze expositie misschien
het liefst en voor het doen van Schouten,
die felle kleuren mint, het zuiverst van
kleur. Damave, die hier weer opvalt als
een goed aquarellist, schilderde het be
kende „strand van Van Gogh" en nog een
paar andere charmante schilderijtjes.
Goed zijn de expressieve portretten van
Klein, maar Loots' kleur heeft een gevaar
lijk kantje: een beetje dat van de kitsch.
Postma leverde de voorbeelden van wel
de meest recente richtingen in de beelden
de kunst en deed dat niet zonder smaak.
Als Van Heerden in Parijs geleefd had,
zou hij heel wel mogelijk tot de beroemd
heden behoord hebben. Is er in zijn werk
niet iets van dezelfde geest als in dat van
de jonggestorven Gruber of de zo succes
volle Buffet? Maar het zijne getuigt zoveel
meer van menselijkheid. Het is meer echt
geschilderd ook. Voor een deel gelden de
ze opmerkingen ook zijn beeldhouwkunst.
De beeldhouwers hier maakten trouwens
toch een goede inzending. Th. Mulder be
nadert met enige staande figuurtjes en een
mooi jongensportret Andriessen, het jon
gensportret van Hak komt het zijne zeer
nabij, terwijl zijn kop van een man dicht
staat naast die van Van Heerden, een van
de meest interessante portretten van deze
tentoonstelling.
Tollenaar, de laatste tijd voornamelijk
werkzaam op het gebied der monumenta
le kunst en door mij reeds verscheidene
keren besproken, toont foto's van zijn
werkstukken. Ik eindig dan weer bij het
begin dezer tentoonstelling en noem nog
de sympathieke portrettekening van Ver
boog.
Deze expositie wordt gehouden tot 10 no
vember.
Bob Buys
Het rijksmuseum Kröller-Müller te
Otterlo exposeert van half oktober tot
maart twee werken uit het. Los Angeles
County Museum: een van Monet uit 1885,
waarop zijn dochter afgebeeld staat, en
een van Cézanne, dat waarschijnlijk in
18.90-1894 geschilderd. Beide werken wer
den nog nooit in ons land geëxposeerd.
De eerste demonstratievlucht met geno
digden in Europa, die het prototype van
de nieuwe Lockheed Electra op deze 13e
oktober boven ons land zou maken, is met
pech begonnen. Nadat fotografen, filmope
rateurs en journalisten het ruime viermo
torige schroefturbine toestel op Schiphol
waren binnengegaan bleek, dat de start
motor van een der motoren onklaar was.
Na enig wachten verlieten de genodigden
op verzoek van de gezagvoerder de ma
chine en keerden terug naar de ICA-hal.
Zo snel mogelijk werd het euvel verholpen
en een uur later snelde de Electra, waar
van de K.L.M. er 12 besteld heeft, getrok
ken door een motorvermogen van vier
maal 3750 pk, door het wolkendek heen de
blauwe lucht en de zon tegemoet. Zowel
klimmend naar 20.000 voet als op de te
rugweg, dalend naar het vliegveld, toon
de de chef-invlieger van de Lockheed
vliegtuigenfabriek Herman Salmon, waar
toe de machine in staat is.
Aangezien het toestel toch al met veel
remous te kampen had, dartelde de ma
chine met een snelheid van 650 km per
uur zo speels door de lucht, dat de ma
gen van ettelijke inzittenden op zijn minst
gezegd zwakjes begonnen te protesteren.
Nog vóór de kruishoogte was bereikt vie
len als eerste slachtoffers de beide Ame
rikaanse stewardessen machteloos in stoe
len neer. Zij waren voor de rest van de
reis uitgeteld en vlogen ook niet meer met
de drie volgende demonstratievluchten
mee.
Om twaalf uur gleed de Electra, tame
lijk steil dalend, over de hoofdstad naar
een landingsbaan, maar op enkele meters
hoogte daarboven en met de minimale
snelheid legde de vlieger daarop plotse
ling de machine weer met de neus in de
lucht en liet haar uitermate snel klim
mend wegtrekken, waarna een bocht volg
de, die menigeen zal heugen. Tenslotte
volgde de echte landing, waarbij de Elec
tra zonder gebruik te maken van de wiel-
remmen bewees op hoe korte landingsba
nen zij tot stilstand kan komen.
Het interieur is met, 3,25 meter breder dan
van de meeste andere viermotorige toe
stellen. Het maximaal aantal passagiers
bedraagt. 76. De vier motoren „fluisteren"
slechts. In de machine heeft men er hoe
genaamd geen last van.
Santpoort-dorp
Op het kruispunt van rijksweg no. 9 en
dt Slaperdijk in Santpoort is maandagmid
dag tegen vijf uur een bestelauto, die de
Slaperdijk wilde oprijden, door een per
sonenauto aangereden. De wagens liepen
flinke schade op, maar persoonlijke onge
lukken deden zich niet voor. De personen
auto botste tegen de achterkant van de be
stelauto, die aan het voorsorteren was op
het midden van de rijbaan.
Overweg niet gesloten. In Delft waren
de afsluitbomen van de overweg aan het
Van Markenplein niet gesloten, toen een
trein uit Den Haag naderde. Een automo
bilist, die reeds de overweg was opgere
den, kon nog op enkele decimeters van de
trein stoppen. De overwegwachter ver
klaarde, de waarschuwingsbei niet gehoord
te hebben.
Buit van 12.000. In Den Haag is
ingebroken in een flat aan de Montfoort-
laan. Ontvreemd werden een platinaring
met paarlen en diamanten, een witgouden
horloge met paarlen en diamanten, een
gouden horloge, een hanger, een kettinkje
en tot sieraden verwerkte gouden munten.
De waarde van het gestolene bedraagt
12.000,—.
Dodelijke val. In Rotterdam is een
werkman uit de vierde etage van de stel
ling van de in aanbouw zijnde elektrici
teitscentrale aan de Waalhaven gevallen.
Hij maakte een val van dertien meter op
een ijzeren plaat. Korte tijd later is hij
overleden.
Terug in museum. Precies veertien
dagen nadat de vier gouden kunstvoor
werpen uit de vitrines van het Rijksmu
seum te Amsterdam werden gestolen zijn
zij in het museum teruggekeerd. Een der
directeuren heeft de stukken op het po
litiebureau in ontvangst genomen. Overal
in Europa speurt de politie nu naar de
dief.
Paratyfus. Meer Utrechtenaren dan
gewoonlijk hebben op het ogenblik last
van paratyfus. Het verloop van de ziekte
is echter goedaardig, zodat geen bijzondere
geneeskundige maatregelen nodig worden
geacht. Wel wordt elk bekend ziektegeval
onder controle gehouden.
Protestvergadering. Na het verbieden
door de burgemeester van Amsterdam van
de protestoptocht, die zaterdag zou worden
gehouden, heeft het „Actiecomité 37" voor
hedenavond in de kleine zaal van het Con
certgebouw in de hoofdstad een protest
meeting georganiseerd met het doel de
terugzending van de 37 verstekelingen on
gedaan te maken.
Invoerkaarten klein grensverkeer. Het
hoofddouanekantoor in Nordhorn verwacht
in de komende dagen een nieuwe opleving
van het „kleine" grensverkeer aan de Ne
derlands-Duitse grens tengevolge van het
instituut „kaarten voor kleine hoeveel
heden". Van nu af aan kan elke Duitse
grensbewoner die zo'n kaart heeft twee
maal per maand 25 gram koffie, 20 gram
thee en 20 sigaretten (of 5 sigaren of 40
gram tabak) vrij van invoerrechten uit
Nederland meebrengen.
Dr. J. Schouten. In de najaarsver
gadering van het partijconvent der Anti-
Revolutionaire Partij, dat 25 oktober te
Arnhem zal worden gehouden, zal aan dr.
J. Schouten, die erevoorzitter is van het
centraal comité dier partij, ter gelegen
heid van zijn aftreden als lid van de Raad
van State een bundel opstellen worden
aangeboden over onderwerpen, waarmede
de heer Schouten zich tijdens zijn poli
tieke loopbaan heeft beziggehouden.
Europese Beweging. In de eerste ver
gadering van het hoofdbestuur van de
Europese Beweging is tot de volgende
functieverdeling besloten: algemeen voor
zitter" mr. H. R. Nord (Den Haag), die al
gemeen voorzitter was van de B.E.F.; al
gemeen secretaris de heer M. van Aken
(Leiden), die tevens directeur van het bu
reau te Den Haag, Alexanderstraat 2, zal
zijn. Tot leden van het dagelijks bestuur
werd en voorts gekozen: mr. C. A. Bos, B.
M. Delemarre, ds. O. T. Hylkema, F.
Jockin (penningmeester), mr. A. T. La-
verge, J. H. C. Molenaar.
Advertentie
Mijnhardt's Zenuwtabletten
helpen U er overheen.
Een Engelse zangeres, mevrouw Jeanne
Austin, kwam maandagavond te Haarlem
in de tuinzaal van het gemeentelijk Con
certgebouw een recital geven, waarbij zij
zich aan de vleugel door de pianist David
Money liet begeleiden. Naast de bekende
aria uit „l'Enfant prodigue" van Debussy
en een drietal van diens liederen, alsmede
werken van Duparc, Chausson, Tsjai-
kofsky, Delius en Vaughan Williams, liet
zij veel ruimte aan haar beroemde land
genoot Henry Purcell, beginnende met de
meesterlijke afscheidsscène van Dido
„When I am laid in earth" uit de opera
„Dido and Arneas" en eindigend met de
ultra-pathetische klaagzang op de dood
van Koningin Mary in 1695, een stuk waar
voor men ter vertolking heel wat in de
mars moet hebben om er het beoogde effect
mee te bereiken: ten eerste een volumi
neuze egaal ontwikkelde stem en verder
een buitengewoon expressief vermogen, dat
boeit en meesleept. Dat „heel wat in de
mars" heeft Jeanne Austin echter niet, zo
dat haar interpretaties op zijn hoogst tot
goede bedoelingen beperkt bleven. Zij
zingt alle noten van laag tot hoog (tè hoog
zelfs voor haar mezzo-sopraan) en zij
komen precies op hun tijd als in een
degelijk bestuurde solfège, ze doet haar
uiterste best om er muziek mee te maken
en die muziek een dramatische bewogen
heid te geven, maar het wil niet overtui
gend klinken, het lijkt alsof er kortsluiting
is tussen hart en stembanden. En wat kan
men dan van dat aangrijpende „Remember
me" van Dido verwachten? En van de
rest! Want zingen is tenslotte de poëzie in
klank verwerkelijkt. En als die klank niet
mooi is en geen echte gemoedsontroering
verraadt, dan is het evident dat de poëzie
verstek laat gaan. Wat ze dan oos- stelsel
matig deed, niet het minst in de Franse
liederen van het programma, die totaal de
sfeer misten, die van de charme van de
klank en in het uiterste geval bij mo
menten van dramatische spanning van
een ongeforceerde sonoriteit dient uit te
gaan. Ik heb zitten speuren naar een be
vredigend lichtpunt en meende dat een
ogenblik in een ingelast lied van Tsjai-
kofsky waar te nemen. Hieruit consequen
ties te trekken- is mijn taak niet ik stel
alleen vast wat ik observeer.
De pianist David Money kreeg aanvan
kelijk te weinig inspiratieve tegemoet
koming om tot een boeiend spel te ge
raken. Pas later, vooral in „Romance" en
in „Green" van Debussy steeg zijn inter
pretatiegeest, op basis van een vlotte en
soepele techniek, tot aanmerkelijke hoogte.
Jos. de Klerk
