Verkiezingen in de
Verenigde Staten
NAAIMACHINES
r
Ontwapeningscommissie zal in
1959 81 UNO-leden omvatten
Hit iir bftlfiipn tijb
Van dag tot dag
n.
Het Huis wordt geheel en de Senaat
voor een derde vernieuwd
Amerikanen mikken
weer op de maan
Westberlijnse politie
ving bedrijvig spion
Nazidom kende ook een
„sociale richting"
*~Praatótoel
DINSDAG 4 NOVEMBER 1958
3
Handhaving UNO-politie
bij Gaza aanbevolen
Regeringskandidaat wint
Cubaanse verkiezingen
India en Joegoslavië bewerkten een compromis
in de politieke commissie van de Assemblee
D rie maanden wegens
knoeien aan „Cornets"
Belgisch beheer over
Roeanda gehekeld
Vierde commissie van UNO
hoorde omstreden getuige
Koch tijdens proces:
Concentratiekampbewaker
Sorge schaamt zich
Hij maakte zijn eerste
slachtoffer in 1935
Radio-Peking: nationalisten
gebruiken gifgasgranaten
Brit op Cyprus gedood
Op de
Geen Reina Prinsen
Geerligsprijs 1958
De fractie-voorzitter van de Partij van
de Arbeid in de Tweede Kamer, mr. J. A.
W. Burger, heeft op een kadervergadering
van zijn partij herhaald, wat hij verleden
week in de Kamer al had gezegd, name
lijk dat, door de aanneming van het amen
dement-Biewenga inzake de vervreemding
van landbouwgronden, „de grondslag van
het huidige kabinet is komen te vervallen".
De andere „regeringspartijen" (die er
blijkbaar toch wel* zijn, al is dit kabinet
dan zogenaamd extra-parlementair) wer
den er door de heer Burger van beschul
digd, zich te hebben losgemaakt van het
regeringsprogram, dat zij in 1956 hadden
beloofd te zullen steunen. En hij voegde
daar, volgens het Vrije Volk, niet alleen
aan toe dat deze gang van zaken zijn nere-
kenis heeft voor de nabije toekomst en ook
voor de komende kabinetsformaties, maar
bovendien dat de hierdoor geschapen toe
stand voor de P.v.d.A. niet lang kan en
mag duren en dat het kabinet „nu nog
slechts een zaakwaarnemer van de be
langen van de staat is".
Men kan er verschillend over oordelen,
of het wel zo verkeerd is als een regering
„slechts" als zaakwaarnemer van de be
langen van de staat optreedt. In elk ge
val is het duidelijk, dat mr. Burger die uit
drukking niet als een compliment bedoel
de. Hij vindt klaarblijkelijk, dat het tegen
woordige kabinet niet meer kan steunen
op de hechte samenwerking van een aan
tal politieke partijen en dat het daardoor
de nodige fundering en armslag mist om
een krachtige regeringspolitiek te kunnen
uitvoeren. Dat is ernstig. En het is des
te ernstiger, omdat het waar is. Er is geen
twijfel aan, dat het kabinet in de afge
lopen twee jaar hoe langer hoe duidelijker
blijk is gaan geven van de grote moeite,
die het heeft, om een doortastend rege
ringsbeleid te volgen, zonder in conflict
te komen met één of meer van de partijen
waaraan het in 1956 zijn ontstaan te dan
ken had.
Het is op z'n minst genomen merkwaar
dig, dat dit euvel nu ook ontdekt is en
toegegeven wordt door de P.v-d.A. en
in het bijzonder door de fractieleider van
die partij, die nu eenmaal moeilijk als ge
wezen kabinetsformateur over dit soort
kwesties kan spreken zonder daarbij
tevens als fractievoorzitter het woord te
voeren In de uitspraken van mr. Burger
(onlangs bij het debatje over Nieuw Guinea,
verleden week bij de discussie over de
landbouwgronden, en nu zélfs in een ka
dervergadering van de P.v.d.A.) valt iets
van een revolte-stemming te bespeuren,
iets van een gevoelen dat de huidige sa
menwerking tussen de partijen in het par
lement en tussen de ministers, die tot deze
partijen behoren, een groot deel van haar
waarde heeft verloren.
Dat deze gevoelens nu duidelijk tot
uiting zijn gekomen moge pijnlijk zijn,
maar het is niettemin heel nuttig. Want
met het drogbeeld van een eensgezind
voorwaarts-stormend kabinet, dat in wer
kelijkheid niet vooruit kan komen omdat
het slechts de beperkte bevoegdheden heeft
van een zaakwaarnemer (en dan vooral
nog van een zaakwaarnemer voor politieke
partijen met onderling onverenigbare
standpunten en wensen) is niemand ge
diend. Wij zijn dan ook blij, dat de heer
Burger dit drogbeeld niet heeft trachten
te redden, maar open kaart heeft gespeeld.
NEW YORK (Reuter) De tweede po
litieke commissie van de UNO-Assemblee
heeft maandag besloten aan te bevelen,
dat de politiemacht van de UNO in het ge
bied van Gaza gehandhaafd blijft. Dit be
sluit werd genomen met 49 stemmen voor,
negen tegen en dertien onthoudingen.
Mr. H. Scheltema stemde namens Neder
land vóór de resolutie.
Tevoren had generaal-majoor Burns, de
bevelhebber van de strijdmacht van de
UNO, meegedeeld, dat het aantal inciden
ten in het betrokken gebied zeer laag
blijft. In een streek waar vroeger dage
lijkse schietpartijen voorkwamen, wordt
nu aan weerskanten van de demarcatie
lijn rustig gewerkt.
Ten behoeve van een reclame-actie
laten de winkeliers van Haarlemmer
straat en Haarlemmerdijk in de hoofd
stad hun baarden groeien. De centrale
figuur bij deze actie zal Piet Hein
zijn, wiens baard hier door de kapper
onderhanden wordt genomen.
WASHINGTON (UPI) - Vandaag
gaan de Amerikanen ter stembus om
nieuwe leden van liet Congres, nieuwe
gouverneurs voor de staten en plaatse
lijke functionarissen te kiezen. Waar
gaat het om bij deze verkiezingen?
SENAAT
Er staan 31 van de 96 senaatszetels op
het spel, waarvan er op het ogenblik
negentien door Republikeinen en twaalf
door Democraten worden bezet. Niet aan
de beurt van aftreden zijn 38 Democraten
en 26 Republikeinen. De staat Maine heeft
reeds op 8 september gestemd en een De
mocraat naar de Senaat afgevaardigd. De
nieuwe staat Alaska zal op 25 november
twee senatoren kiezen. Dan zijn er in
totaal 98 zetels in de Senaat.
'HUIS VAN AFGEVAARDIGDEN
Er moeten 432 nieuwe afgevaardigden
worden gekozen. Maine heeft reeds ge
kozen: twee Democraten en een Republi
kein. Van de 432 aftredende leden zijn
194 Republikeinen en 230 Democraten.
Acht zetels zijn vakant door sterfgevallen
(oorspronkelijk bezet door vijf Republi
keinen en drie Democraten). Alaska zal
op 25 november één afgevaardigde kiezen.
Dan zijn er 436 zetels in het Huis van Af
gevaardigden.
GOUVERNEURS
Er moeten 32 gouverneurs gekozen wor
den. Van de aftredende zijn dertien Re
publikein en negentien Democraat. Van de
niet-aftredende gouverneurs zijn zes Re
publikein en negen Democraat. Maine
heeft op 8 september een Democratische
gouverneur gekozen, Alaska stemde op 25
november. Dan zijn er 49 gouverneurs.
Recht om te werken
De kiezers brengen via hun stembiljet
ten in zes staten ook hun stem uit over
een voorstel om het „closed shop" systeem
(het gedwongen lidmaatschap van vak
bonden in de bedrijven) af te schaffen.
Dat is het geval in Californië, Colorado,
Idaho, Kansas, Ohio en Washington. Het
voorstel wordt gesteund door het zaken
leven en sommige Republikeinen, het
wordt bestreden door de vakorganisaties
en de meeste Democraten.
In het centrum der belangstelling staat
de strijd in Californië, waar de Democra
ten hopen het gouverneurschap te ver
overen en ook een senaatszetel te winnen.
Zij baseren deze hoop op een tegenstel
ling bij de Republikeinen, waar de kandi
daat voor het gouverneurschap Knowland,
en de kandidaat voor de Senaat Knight
het niet eens zijn. Knowland is een voor
stander van het „right-to-work-amend-
ment", ,een amendering van de wet waar
door het systeem van „closed shop" afge
schaft zou moeten worden. Tot nu toe
moet een arbeider die ergens werk krijgt,
zich binnen een bepaalde periode aanslui
ten bij de plaatselijke vakbond. Knight is
niet tegen het bestaande systeem. Hoewel
Knowland Knight's kandidatuur wel ge
steund heeft, staat Knight afwijzend tegen
over een gouverneurschap van Knowland.
Hij heeft laten doorschemeren dat hij op
Knowland's Democratische opponent zou
stemmen.
M iljonairsrace
De strijd tussen de miljonairs om het
gouverneurschap van de staat New York,
is een andere kwestie die veel belang
stelling wekt. De miljonairs Averell Har-
riman (Democraat) en Nelson Rockefeller
(Republikein) staan hier tegenover elkaar.
De karikaturisten der kranten hebben
deze twee deftige heren op de voet ge
volgd bij hun rondgangen om zuigelingen
te kussen en fabrieksarbeiders op de
schouders te slaan. Overigens zal het in
New York spannen. Harriman en Rocke
feller worden ongeveer gelijke kansen ge
geven.
Democratische winst?
De laatste peilingen der Amerikaanse
openbare mening door middel van
polls" verricht door de instituten Gallup
en Roper tonen aan dat de Democra
tische partij mag verwachten dat haar
meerderheid in het congres bij de verkie
zingen vergroot wordt. De „Gallup Poll"
wijst uit dat 58 percent der geraadpleeg
de kiezers op de Democraten denkt te
stemmen, 42 percent der ondervraagden
zei Republikeins te zullen stemmen. De
Roper poll" had 47 percent van zijn
Advertentie
N E C C H I
KUIPERS - KL. HOUTSTRAAT 112
TEL. 11142 - HAARLEM
i
-
- m
£-|V
-J
4 -
- iï/i 4 J
-y*b
V
T: M
ondervraagden Democratisch en 31 per
cent Republikeins.
De meest gehoorde voorspelling is dat
de Democraten tenminste acht zetels in de
Senaat zullen winnen en twintig tot der
tig in het Huis. Enkelen verwachten een
Democratische winst van vijftien tot zes
tien zetels in de Senaat en zestig in het
Huis.
De Republikeinen zouden het al een
„overwinning" achten als zij hun huidige
sterkte in het congres te naaste bij zou
den kunnen behouden. Alleen vice-presi
dent Nixon voorspelt dat de Republikein
se partij zetels zal winnen.
HAVANNA, (Cuba) (UPI) De uit
slagen van 5432 van de 8521 kiesdistrikten
voor de Cubaanse algemene verkiezin
gen geven, wat de kandidaten voor het
presidentschap betreft, de volgende voor
lopige uitslag te zien: Rivero Aguero
651.840 stemmen, Sterling 136.664, Grau
103.203 en Salas 38.024 stemmen.
Uit deze voorlopige uitslag kan worden
afgeleid dat Aguero, de kandidaat, die door
de regering gesteund wordt, als overwin
naar met een zeer ruime meerderheid uit
het strijdperk zal treden.
Ongeveer veertig percent van het kie
zerscorps heeft zich, ondanks het feit dat
daar een gevangenisstraf van twee jaar
op staat, onthouden van stemming. De
helft hiervan kan op rekening worden ge
schreven van de dreigementen van de re
bellenleider Fidel Castro, de andere
helft wordt hoogstwaarschijnlijk gevormd
door zijn aanhangers, die de verkiezingen
hebben geboycot.
Dit zijn Anna, Otylia, Jozef en Franciszek, een Poolse vierling, die de gevolgen
der te vroege geboorte alweer geheel te boven is. Met opgeheven hoofd zien zij
alle vier in de eerste kliniek van Krakau het leven In dat wil zeggen, de
vrouwelijke arts dr. Stanislawa Bakowa heeft hen aldus één voor één ..in de
houding" gezet.
NEW YORK (Reuter) De politieke
commissie van de UNO-Assemblee heeft
besloten, de ontwapeningskwestie volgend
jaar te laten behandelen door een com
missie waarin alle 81 UNO-leden zullen
zijn vertegenwoordigd. Alle delegaties
met uitzondering van de Franse en de
Cubaanse afvaardiging die zich van stem
ming onthielden onderschreven de des
betreffende door India en Joegoslavië in
gediende ontwerp-resolutie, nadat de Ver
enigde Staten, de Sovjet-Unie en Groot-
Brittannië het eens waren geworden over
een compromis dat het mogelijk maakt,
de nieuwe commissie in werkgroepen te
splitsen.
Volgens de resolutie zal secretaris-ge
neraal Hammarskjoeld de ontwapenings
commissie bijeenroepen „na raadple
ging van de ledenstaten". Men verwacht
dat dit in het begin van het nieuwe jaar
zal gebeuren. De commissie heeft tot taak
voorstellen en aanbevelingen over ontwa
pening in te dienen bij de UNO-Assem
blee en bij de Veiligheidsraad, waarin de
vijf permanente leden het recht van veto
bezitten.
Tevoren had de Rus Zorin een Frans
amendement, dat de vorming van een
kleine werkcommissie, en zo nodig het bij
eenkomen van groepen deskundigen mo
gelijk wilde maken, onaanvaardbaar ge
noemd. De Russische afgevaardigde
dreigde daarbij dat zijn regering elke sub
commissie, gelijkend op het orgaan voor
ontwapening dat vorig jaar vijf en een
halve maand tevergeefs te Londen heeft
vergaderd zou boycotten.
WASHINGTON (Reuter) Officieel ;.s
meegedeeld, dat Amerika over enkele
dagen een derde maanraket zal lanceren.
De kans dat de raket werkelijk in de na
bijheid van de maan komt, wordt kleiner
dan één op vijfentwintig geacht.
(UPI) Bij de twee vorige pogingen om
een raket naar de maan af te vuren waren
de kansen één op de tien genoemd. Er
werd geen verklaring gegeven voor deze
wijziging.
Ook het derde maanproject zal door de
luchtmacht worden uitgevoerd. De eerste
poging mislukte en de tweede maanraket
bracht het tot 127.138 km boven het aard
oppervlak, alvorens terug te vallen en
boven de Stille Oceaan te verbranden.
Hond retour
MOSKOU (UPI) Russische geleerden
zijn voornemens een Spoetnik te lanceren
met een hond aan boord, maar met de be
doeling dat de hond weder levend op aarde
terugkomt. Dit bleek uit een artikel in het
regeringsorgaan „Izvestia", geschreven
door W. Parin, een lid van de Russische
academie van medische wetenschappen.
Uit de resultaten van het experiment
met de Laika hebben de Russische geleer
den afgeleid dat organismen van zoogdie
ren dus ook van mensen op een reis
beschermd kunnen worden.
„Om de gevolgen van een cosmische
vlucht te kunnen beoordelen is het nodig
een apparaat te ontwerpen, waarmede de
terugkeer van dieren naar de aarde, kan
worden gegarandeerd. Dergelijke experi
menten zijn noodzakelijk, vooral om de
mate, waarin dieren van kosmische stra
ling te lijden hebben, te kunnen beoor
delen". Parin pleitte voor een gecoördi
neerde samenwerking tussen biologen en
medici ten einde de oplossing van de be
staande problemen te bespoedigen.
De Russen hebben tot dusver geweigerd
aan het werk van .de, huidige 25 leden .teh
lende ontwapeningscommissie deel te ne
men, omdat het Westen hierin een over
wicht zou hebben.
De aanvaarding van de Indisch-Joegosia-
vische ontwerp-resolutie was een succes
voor de afgevaardigden van India en van
Joegoslavië die tientallen gesprekken met
de belanghebbende delegaties hebben ge
voerd om tot een overeenstemming tussen
Oost en West te komen.
De Franse afgevaardigde verklaarde dat
de nieuwe commissie niet werkelijk een
ontwapeningsorgaan zal zijn ongeacht de
naam welke men er aan geeft. Daarom
onthield hij zich van stemming.
Korea
Rusland heeft een resolutie ingediend
om bij bespreking van de Koreaanse kwes
tie vertegenwoordigers van Noord- en
Zuid-Korea (zonder stemrecht) toe te la
ten. Een „bespreking van de Koreaanse
kwestie zonder deze vertegenwoordigers
kan niets opleveren", aldus de resolutie.
BERLIJN (Reuter) De Westberlijn
se politie heeft maandag medegedeeld,
dat zij zes weken geleden een zeer gesle
pen spion, die achtereenvolgens of tege
lijkertijd voor drie opdrachtgevers heeft
gewerkt, heeft gearresteerd. De arrestant,
de 37-jarige Alexander Fuss, werkte in de
Tweede Wereldoorlog als geheim agent
voor de Duitse tegenspionnagedienst, on
der admiraal Canaris.
Na de oorlog bood hij de geallieerden
zijn diensten aan. Deze werden aanvaard
en hij werd agent van een Westerse ge
heime dienst. In 1953 ging Fuss opnieuw
overstag: hij werd spion voor de Russi
sche geheime dienst.
In 1956 meldde hij zich bij Westberlijnse
autoriteiten met het verhaal, dat hij ont
voerd en naar Oost-Duitsland was overge
bracht, waar hij tot een langdurige ge
vangenisstraf werd veroordeeld. Dit door
de Russische geheime dienst verzonnen
verhaal werd indertijd geloofd, Fuss
mocht als politiek vluchteling in West-
Duitsland blijven.
De spion zou bekend hebben, dat hij
maandelijks spionageberichten zond aan
het Russische hoofdkwartier in Oost-Ber-
lijn, waarvoor hij per rapport duizend
Mark kreeg uitbetaald.
HATFIELD (UPI) Alan Humphrey,
23 jaar, employé van de De Havilland
vliegtuigfabriek, is heden veroordeeld tot
drie maanden gevangenisstraf, wegens sa
botage aan drie straalvliegtuigen van het
type Comet-IV, welke op het ogenblik bij
deze fabriek gebouwd worden.
Humphrey vertelde, dat hij metalen
stutten en klampen in de vleugels had
doorgezaagd en vervolgens een anoniem
briefje aan de directie had geschreven
omdat hij ander werk wilde hebben. Zijn
werk was 52 gaten te boren in een stukje
aluminium en Humphrey wenste er af te
komen. Het openbare ministerie zeide, dat
de sabotage al ontdekt was vóórdat het
anonieme briefje was ontvangen. Tevens
zeide het o.m. dat de door Humphrey ver
oorzaakte schade de veiligheid of lucht
waardigheid van de toestellen niet in ge
vaar had kunnen brengen, omdat in de
vleugels ruim twee keer zo veel verster
kingen worden aangebracht als nodig
zijn.
NEW YORK (UPI) De Vierde (Be-
heerschaps-) Commissie van de UNO be
sloot maandag John Kale te horen over de
toestanden in Roeanda, dat door België
wordt beheerd. De stemming was: 36 vóór,
23 tegen en 16 blanco.
De vertegenwoordiger van België had
zich tegen het horen van John Kale uitge
sproken, omdat volgens hem de klacht be
handeld diende te worden voor de Be-
heerschapsraad.
Hij werd gesteund door een andere
spreker, die zei, dat door het horen van
personen, die geen bewoners zijn van het
gebied in kwestie en die geen georgani
seerde groep van de openbare mening van
het beheerschapsgebied vertegenwoordi
gen, „een gevaarlijk precedent" zou kun
nen scheppen.
Kale, een bewoner van Oeganda, voor
dat hij naar Cairo ging, een jaar geleden,
seinde aan de commissie, dat hij „ten zeer
ste gesteund" werd door de bevolking van
Roeanda-Oeroendi. Hij zei, dat hij er bij
de UNO op aan wilde dringen „druk op
België uit te oefenen, om zich te onthouden
van enige poging om Roeanda-Oeroendi
te voegen bij de (Belgische) Congo, wat in
tegenstelling zou zijn met de verplichtin
gen van het Handvest".
Hij verklaarde ook, dat de organisatie
van politieke partijen onder het Belgische
bestuur „onmogelijk" was.
Onder de landen, die België steunden en
tegen het verschijnen van Kale voor de
commissie waren, bevond zich ook Neder
land.
WARSCHAU, (UPI) Erich Koch, Hit
ler's voormalige gouwleider van Oost-
Pruisen en het daarbij gevoegde deel van
Polen en Rusland, blijft op het proces, dat
nu tegen hem gevoerd wordt in Warschau,
ontkennen destijds iets geweten te heb
ben van concentratiekampen en daar be
dreven wreedheden. Hij was een volge
ling van de „sociale" Otto Strasser, zegt
hij, want het nazidom kende evengoed ver
schillende richtingen als het huidige com
munisme en voor de begane wreedheden
waren assistenten van hem verantwoorde
lijk geweest.
Een 34-jarige Pool, Aleksander Omilja-
nowicz, die vier jaar in de gevangenis van
Königsberg heeft doorgebracht, getuigde,
dat hij Koch in deze gevangenis heeft ge
zien in april 1943, als leider van een groep
S.S.- en veiligheidsofficieren. Koch be
zocht toen verschillende cellen, aldus de
getuige. In deze gevangenis, die Koch vlak
voor de oorlog had laten bouwen, bevond
zich een guillotine, die twee keer per week
gebruikt werd.
(Van onze correspondent in Bonn)
In het proces tegen Schubert en Sorge,
de twee beulen van de concentratiekam
pen Esterwegen en Sachsenhausen voeg
de Sorge gisteren aan de vele bekentenis
sen, die hij heeft gedaan, toe: „Ik schaam
mij." Sorge, zo bleek uit getuigenissen
van voormalige Duitse concentratiekamp
gevangenen, heeft reeds in november 1935
de Joodse Duitser Louis Schild zodanig
mishandeld dat deze aan de gevolgen
overleed. Sorge verklaarde dat het wel
mogelijk kon zijn, dat hij dat gedaan had.
Hij ontkende echter, dat hij in datzelfde
jaar een kleermaker „op de vlucht" had
doodgeschoten. Daarentegen verklaarde
hij zich wel schuldig aan de dood van de
Joodse Duitser Rosenberg, die hij in 1938
in Sachsenhausen had mishandeld.
Lorrie-commando
Sorge erkende niet, dat hij had deelge
nomen aan het „Lorrie"-commando van
de beruchte kamp-commandant Loritz, die
uit het kamp Dachau naar Esterwegen
was gekomen onder de naam „de leeuw
van Dachau". Hij stelde een lorrie-com
mando aan om het aantal Joodse gevange
nen te decimeren. Vier gevangenen moesten
zand in een lorrie scheppen, daar
mee naar een afgrond rijden en daar het
zand er weer uitscheppen. Daarna werden
de slachtoffers in de lorrie gezet en met
razende vaart op de smalle rails naar be
neden geduwd. In de meeste gevallen kan
telde het wagentje en kwamen de inzitten
den om het leven.
Tijdens het vooronderzoek had Sorge be
kend, dat deze methode werd toegepast.
Gisteren zei hij, dat, wanneer de leiding
van het kamp had geweten, dat inderdaad
het doel uitroeiing der Joden zou
kunnen worden bereikt, de methode wel
zou zijn gebruikt.
LONDEN, (UPI) Radio-Peking heeft
verklaard dat de nationalistische Chinese
artillerie, die gistermiddag het vuur van
de kustbatterijen op het vasteland beant
woordde, gebruik heeft gemaakt van gas-
granaten, waardoor veertien communisti
sche Chinese soldaten getroffen werden.
Radio-Peking noemde het incident bui
tengewoon ernstig, omdat het zich voorge
daan heeft kort na de besprekingen van
minister Dulles met Tsjang Kai Tsjek, en
kort nadat in nationalistisch China grote
hoeveelheden Amerikaanse munitie zijn
aangekomen.
Radio Peking las een verklaring van het
ministerie van Defensie te Peking voor,
waarin onder meer werd verklaard dat
voortgezet gebruik van gifgas zou leiden
tot strenge bestraffing. De verklaring
werd viermaal voorgelezen.
NICOSIA Griekse Cyprioten hebben
maandag op Cyprus het vuur op een auto
geopend, waardoor de inzittende, een Brit
se soldaat, werd gedood. Britse militairen
hebben maandagavond nabij Nicosia het
vuur geopend op mannen die een hand
granaat naar een militaire vrachtauto gooi
den. Een Britse militair en een Turkse
politieman werden licht gewond.
Mooi of niet mooi
Aldous Huxley, die geen kleine jongen is,
heeft onlangs geschreven dat hij de Taj
Mahal niet mooi vindt. Ik heb die tempel,
„white radiance of eternity" nooit gezien,
doch wel, van kindsbeen af, steeds ver
nomen, dat zij tot de zeven wereldwonde
ren behoort.
Het wonderlijke is dat, in een deel van
de Engelse pers, mensen die de Taj Mahal
wél mooi vinden, in allerlei toonaarden
(waarvan de welwillend-minachtende mij
persoonlijk het dierbaarst is) de heer Hux
ley de les lezen, alsof een debat over
„mooi" of „niet mooi" ooit tot een alge
meen-aanvaarde conclusie zou kunnen
leiden.
Het eigenaardige bij mooi en niet-mooi
is, dat de wereld een aantal zaken als
sacrosanct beschouwt. Iedereen moet die
mooi vinden en iemand die het zou wagen
te zeggen: „Ik vind dit niet mooi" stelt
zich daarmee buiten de gemeenschap. Is er
iemand die het mag wagen om nu eens
een ogenblik bij de totems en taboe's van
het eigen kleine land te blijven te zeg
gen dat hij het grootste gedeelte van de
verzen van Henrïétte Roland Holst-van der
Schalk niet mooi vindt? Of dat hij in het
magistrale vers A-water van Martinus
Nijhoff een aantal regels gewrongen en er
met-de-haren-bij-gesleept vindt? Mag hij
zeggen dat hij Berlage's Gemeentemuseum
in Den Haag een niet-mooi bouwwerk
vindt en dat, naar zijn smaak, Cuypers
een groter bouwmeester is geweest dan De
Bazel?
Men kan, naar eigen stellige overtuiging,
oordelen poneren, die het gevaar doen lo
pen dat men er zich zelf en zijn reputatie
(if any) mee blootstelt aan de minachting
der erkende connoisseurs en insiders.
Hoort gij, in gedachten, het hoongelach
der erkenden, wanneer ge zeggen zoudt
dat gc Van Schendel een vervelende schrij
ver vindt, of dat ge, na drie Anton Wach
ter-romans van Vestdijk gelezen te heb
ben, met geen mogelijkheid de overige nog
kunt goüteren?
Dit gaat op voor alle terreinen met alge
meen-erkende hoogtepunten.
Waag het maar eens te zeggen, dat ge in
tenminste de helft van alle Parijse res
taurants op z'n gunstigst middelmatig,
doch heel dikwijls bepaald ondermiddel-
matig bereide spijzen voorgezet krijgt; of
dat ge een glas bier lekkerder vindt dan
een glas champagne; dat ge film-actrice
Ingrid Bergmann qua uiterlijk onbijzonder
vindt en dat er in Den Haag, Amsterdam
of Haarlem heel wat meisjes rondlopen
die knapper zijn.
IK waag dit allemaal niet
En IK heb dit niet gezegd.
IK zal wel wijzer zijn.
Want ik ben niet zo wijs als Aldous
Huxley.
Elias
Advertentie
Bent U een
„schapenteüer"
Komt U slecht in slaap? Stop
toch met al die stimulerende
dranken. Leer de kalmerende
werking van Van Houten Cacao
weer kennen.
En de
zuivere smaak!
De jury voor de Reina Prinsen Geerligs
prijs 1958 heeft uit de 47 inzendingen uit
Nederland en België geen werk kunnen
aanwijzen dat voldoende oorspronkelijk
heid en litteraire waarde had om met deze
prijs bekroond te worden. De jury werd
gevormd door Anna Blaman, Clara Eggink,
An toon Coolen, Karei Jonckheere en dr.
J. W. Schulte Nordholt.
Uit de Opregte Dingsdagsche Haarlemsche
Courant van 2 November 1858
DE BEKENDE Ida Pfeiffer is in de nacht
van den 27 te Weenen over-
leden. Te harer aanzien
100 iaar wordt het volgende mede
gedeeld: „Deze zwakke
vrouw, welke drie malen
eene reis rondom de we
reld heeft volbracht, en in
de verzengende en ijskoude
halfronden onbedenkelijke gevaren en
woede der mensen en der elementen heeft
getrotseerd, is op een rustig ziekbed, in
hare geboorteplaats, temidden van vrien
den en bekenden bezweken. Ida Pfeiffer
bezat het gemoed van een soldaat. Ware
zij een man geweest, dan had de geschiede
nis van den oorlog voorzeker gewaagd van
hare onbuigzame onversaagdheid en on
verschrokken daden. Zij is als een soldaat
aan hare wonden overleden. Hare laatste
reis had hare gezondheid zeer benadeeld.
Het klimaat van Madagaskar had haar al
daar op het ziekbed geworpen en het aan
houdend gevaar van, op het bevel van eene
tegen de Christenen en Europeanen opge
hitste Koningin, gevangen te worden gezet,
heeft dit ziekbed veel verergerd. Zij heeft
zich van deze beproeving niet kunnen her
halen.
