PROF. BEEL INFORMATEUR
P.v.d.A.-fractie liep weg
uit de Tweede Kamer
HET WEER
Mao stelt zich niet
herkiesbaar
O.E.E.S.-ministerraad bereikte geen
overeenstemming over Euromarkt
Haarlems Dagblad
Kamerontbinding en vervroegde
verkiezingen waarschijnlijk
Russische piloot redt
Belgische poolvorsers
gé'MQRRlS before t/öutivi/.
Rumoerige entree van
Rountree in Bagdad
Kamermeerderheid wilde beslissen
over belastingvoorstellen buiten
minister Hofstra om
Ik wil Bolletje
van een wisse dood in
het Kristalgebergte
Nu en dan regen
Politieke tegenstelling verscherpt
Zcmder voorbeeld
Het woord is aan
Adenauer in conflict met
de rechtbank te Bonn
Geen nadere uitleg in de
zaak-Kilb toegestaan
Dreigende kabinetscrisis
in Oostenrijk
73e JAARGANG No 136
DINSDAG 16 DECEMBER 1958
303e JAARGANG No 289
Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden. Telefoon
Adm. 5437, chef bezorging na 5 uur 7519.
Tel. Redactie 5389. Haarlem: Grote Hout
straat 93 alle afd. Tel. 15295*. Advertentie
tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
IJmuider Courant
EDITIE VOOR VELSEN-IJMUIDEN EN BEVERWIJK EN OMGEVING, VAN
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.,
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Verschijnt
dagelijks, behalve op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct. p. kwartaal 7.65,
franco p. post 8.15. Losse nrs. 12 ct Giro
rekening 273107 ten name v. Haarl. Dagblad.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
De Koningin heeft aan de minister van Staat prof. dr. L. J. M. Beel verzocht
als informateur op te treden. Prof. Beel heeft de opdracht gekregen, na ingesteld
onderzoek te rapporteren over mogelijkheden om op korte termijn tot een
oplossing van de ingetreden kabinetscrisis te geraken. Volgens politieke kringen
in Den Haag was prof. Beel reeds enkele dagen bezig met de uitvoering van
een geheime opdracht van de Koningin, om te onderzoeken of de vorming van
een nieuw kabinet in de huidige verhoudingen mogelijk is. In Soestdijk heeft
prof. Beel gisteravond de Koningin voorlopig verslag uitgebracht \an zijn
bevindingen. Aangenomen wordt dat deze negatief waren. Er is wel een meerder
heid in de Tweede Kamer die tegenover de P.v.d.A. staat, maar deze meerderheid
is niet bereid voor anderhalf jaar een nieuw kabinet te vormen. Teneinde het
geheime karakter van de opdracht op te heffen, heeft prof. Beel alsnog een
officiële informatie-opdracht gekregen.
Minister Struijcken, vice-president in het
demissionaire kabinet, was gistermiddag
reeds in paleis Soestdijk door de Koningin
ontvangen, naar men aanneemt cm van
hem te vernemen dat de niet-socialistische
ministers bereid zijn aan te blijven onder
leiding van mr. Struijcken als minister
president, die dan de voordracht zou indie
nen tot ontbinding van de Kamer en ver
vroegde verkiezingen. Hij zou die voor
dracht in de Tweede Kamer moeten ver-
pajcAec
Prof. Dr. L.J.M. Beel
dedigen. Dat zou een levendig politiek
debat worden. Indien na de definitieve in
lichtingen van prof. Beel, dat thans geen
nieuw kabinet is te vormen, volgende week
op 23 december het besluit tot Kameront
binding zou worden afgekondigd, zou op
27 januari de kandidaatstelling voor leden
van de Tweede Kamer kunnen plaatsheb
ben, waarna op woensdag 11 maart de ver
kiezingen zouden kunnen worden gehou
den. De Kamer zou dan in tien dagen de
geloofsbrieven van de nieuw gekozen
leden kunnen onderzoeken en op dinsdag
22 maart zou de Tweede Kamer in nieuwe
LONDEN (UPI) Vier Belgische pool
vorsers, die sedert donderdag in Antarcti
ca zoek waren, zijn in de afgelopen nacht
door een Russische piloot naar hun basis
teruggebracht. Zij werden op de Belgische
basis „Koning Boudewijn" afgeleverd door
de Russische piloot Victor Perov, die hen
in het Kristalijsgebergte ontdekt had op
200 kilometer van de Belgische basis.
De vier Belgen waren expeditieleider
Gaston de Gerlach, prins Antoine de Ligne,
Jacques Loodys en Charles Huishagen.
Hun vliegtuig maakte een noodlanding in
een van 's werelds meest onherbergzame
streken. De Russische poolvorsers boden
onmiddellijk hulp aan toen de Belgen
jongstleden donderdag als vermist wer
den gemeld. De redding kwam keurig op
tijd. De noodvoorraden voedsel van de Bel
gen waren toereikend tot 22 december. De
Belgen hadden zichzelf al op rantsoen ge
steld.
Dat was zondag. Het toestel lag gekanteld
en was beschadigd. Toen Perov een ski
landing uitvoerde met zijn vliegtuig, ont
dekte hij dat de Belgen verdwenen waren.
Hij vond echter een brief, waarin verteld
werd dat zij poogden een voorraadbasis
te bereiken, op 130 kilometer afstand.
„Het gebied tussen deze plek en de voor
raadbasis zit vol scheuren. We gaan door
met zoeken," vertelde Perov per radio.
Hij had de hoop de Belgen in leven te vin
den al bijna opgegeven, toen hij gisteren
een kleine tent ontdekte in de sneeuw. Hij
vloog laag over en vier mannen zwaaiden
wild met hun armen. Het waren de Bel
gen.
Perov pikte hen op en zette hen drie
uur later op hun basis af.
Advertentie
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439 j
CAMEL MONTYCOATS ƒ45.—
Verwachting tot morgenavond:
Zwaar bewolkt met nu en dan
regen. Matige tot krachtige wind,
in hoofdzaak tussen zuid en oost.
Dezelfde temperaturen als van
daag of iets lagere.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
samenstelling voor het eerst bijeen kunnen
komen. Met verder uitstel van het besluit
tot Kamerontbinding schuiven de data
telkens een week op. Het ziet er wel naar
uit dat de kabinetscrisis uitloopt op ver
vroegde verkiezingen.
PEKING, (AFP) Mao Tse-Toeng
stelt zich niet herkiesbaar als president.
Dit heeft de minister van Buitenlandse Za
ken, Tsjen Yi, dinsdag aan het corps di
plomatique meegedeeld, zo wordt van wel
ingelichte zijde vernomen.
(Reuter) Zijn ambtstermijn loopt dit
jaar af. Het partijbestuur zou Mao's be
sluit vorige week woensdag hebben goed
gekeurd. Mao blijft voorzitter van de partij
en zal zich geheel wijden aan de leiding
van de partij- en staatspolitiek.
Mao is 65 jaar. Buitenlandse waarnemers
in Peking vinden het besluit van Mao niet
verrassend. Hij trad de laatste tijd minder
in het openbaar op en men verwachtte al,
dat hij zich zou terugtrekken cm een
theoretisch werk te schrijven, waarin de
tegenwoordige ontwikkeling in China
wordt samengevat en uitgelegd. Slechts
enkelen zien in de beslissing tot aftreden
een soort degradatie. De meesten zijn van
mening, dat Mao als partijvoorzitter de
eerste man in China zal blijven.
CAIRO, (Reuter) Het onder toezicht
van de regering staande Egyptische pers
bureau „Mena" meldde maandag, dat de
Amerikaanse onderminister voor buiten
landse zaken William Rountree, die thans
een reis door het Nabij Oosten maakt, op
het vliegveld van Bagdad, bij aankomst
uit Cairo, door de politie tegen een vijan
dige menigte moest worden beschermd.
Volgens „Mena" was er een grote me
nigte op de been, die met pamfletten
zwaaide en riep: „Ga naar huis, Roun
tree!" en „Wij willen niet, dat u ons land
met samenzweringen bevuilt". Onder po
litiebewaking vertrok Rountree vervol
gens naar de Amerikaanse ambassade.
WASHINGTON, (Reuter) Volgens
het Amerikaanse ministerie van buiten
landse zaken heeft de lraa"""0 regering
verzekerd dat Rountree tegen eventuele
demonstraties zou worden beschermd.
Premier Kassem, die deze verzekering
had gegeven, had ook gezegd dat de on
der-minister „welkom" in Bagdad zou
zijn.
Rountree verklaarde bij aankomst te
Bagdad „geen reden te zien, waarom het
verdrag van Bagdad niet zijn werking kan
blijven vervullen. De ledenstaten van de
Bagdadse verdragsorganisatie zijn voor
nemens hun samenwerking, waaronder
de verzekering van hun veiligheid tot we
derzijds voordeel voort te zetten", aldus
Rountree.
Een woordvoerder van het Amerikaan
se ministerie van Buitenlandse Zaken zei,
dat Rountree's auto met eieren, afval en
stenen werd bekogeld, nadat hij een kort
beleefdheidsbezoek aan de leden van de
soevereiniteitsraad te Bagdad had ge
bracht. Er werd echter niemand gedeerd.
Nadat een meerderheid in de Tweede
Kamer besloten had een beslissing te
nemen over de belastingvoorstellen
buiten aanwezigheid van minister
Hofstra verlieten de leden van de
P.v.d.A.-fractie de vergadering.
Maandagmiddag is de eerste koelauto met 900.000 doses R.I.T.-vaccin tegen kinderverlamming, dat Nederland in België heeft
besteld, bij Nispen de grens gepasseerd. Deze eerste zending, die deel uitmaakt van een reeks van ongeveer drieëneenhalf miljoen
doses, bestemd voor het rijksinentingsprogramma 1959, is voldoende voor de zogenaamde „derde prik" aan alle Nederlandse
kinderen, die reeds de eerste en de tweede injectie hebben gehad. Het transport van de grens naar het Rijksinstituut voor
de Volksgezondheid te Bilthoven werd geëscorteerd door rijkspolitie en wegenwacht. In Bilthoven zal het vaccin, zoals
gebruikelijk, gekeurd worden, waarna het over de verschillende depots in het land zal worden verspreid. Het Belgische vaccin,
is ingevolge het Beneluxakkoord vrij van invoerrechten.
(Van onze Kamerverslaggever
De gang van zaken gisteren in de Tweede Kamer is zonder voorbeeld in de
parlementaire geschiedenis. Het voorstel om een wetsontwerp aan te nemen
buiten aanwezigheid van een minister heeft op velen een ondemocratische indruk
gemaakt. Het herinnerde aan Franse toestanden, waarin de Kamer haar wil
doordrukt en niet de regering regeert. De Kamermeerderheid (zonder P.v.d.A. en
de communisten) wilde niet instemmen met minister Hofstra om alleen de ver
hogingen van de omzetbelasting en het invoerrecht op benzine te verlengen,
waardoor ook de minder draagkrachtigen worden getroffen. De P.v.d.A. zou dan
kunnen betogen, dat de Kamermeerderheid niet de verhoging van de vennoot
schapsbelasting en de vermogensbelasting wilde verlengen. Daarom wilde de
Kamermeerderheid zonder discussie haar zin doordrijven, dat alle tijdelijke
belastingverhogingen worden verlengd. Men nam het minister Hofstra kwalijk
dat hij daaraan niet wilde meewerken. Het „doordrukken" tegen de wens van
het kabinet in maakte echter een ondemocratische indruk. De leden van de
P.v.d.A.-fractie verlieten allen demonstratief de vergadering.
De redenering van minister Hofstra en
de andere leden van het kabinet was, dat
spoedig besluiten moeten worden genomen
over de verlenging van de verhoogde om
zetbelasting en de benzinebelasting, omdat
deze verhogingen anders 1 januari zullen
vervallen en de schatkist dan inkomsten
ontbeert. Besluiten over de vennootschaps
belasting en de vermogensbelasting kunnen
altijd nog na 1 januari worden genomen
met terugwerkende kracht.
Het geheel van deze tijdelijke belasting
verhogingen maakt echter deel uit van de
bestedingsbeperking en deze samenhang
wilde de Kamermeerderheid op voorstel
van de voorzitter niet verbreken. Met 71
tegen 44 stemmen werd het voorstel aan
genomen om over alle belastingontwerpen
te beslissen, ook al wilde minister Hofstra
dan niet in de Kamer aanwezig zijn, zoals
hij in een brief aan de voorzitter had
meegedeeld.
De Kamermeerderheid was van mening
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S
dat de belastingvoorstellen in overleg met
de minister reeds waren behandeld en dat
bij de beslissing de aanwezigheid van de
minister niet vereist was. Een dergelijke
gebeurtenis is zonder voorbeeld in de par
lementaire geschiedenis.
Misschien heeft men er niet aan gedacht,
dat de moeilijkheid zou ontstaan bij aan
neming van de belastingontwerpen, dat
minister Hofstra de hem opgedrongen be
sluiten niet zou willen ondertekenen. Die
moeilijkheid zou kunnen worden opgehe
ven doordat de Koningin minister Hofstra
het door hem gevraagd ontslag met spoed
verleent, zodat een andere minister zijn
handtekening onder de besluiten zou kun
nen zetten om de verantwoordelijkheid te
dragen. Het besluit van de Kamermeerder
heid oefende dus een zekere druk uit op
beslissingen van de Koningin.
Gistermiddag kon de Kamermeerderheid
echter nog geen rechtsgeldig besluit ne
men omdat door het verdwijnen van de
socialistische leden en de communisten (op
één na) niet meer de helft van de leden
plus één, dus 76, aanwezig was.
De heer Gortzak (communist) vroeg
over het wetsontwerp tot verlenging van
de tijdelijke verhoging van de vennoot
schapsbelasting en dé vermogensbelasting
hoofdelijke stemming, waarna hij de ver
gadering verliet. Bij de stemming (70 voor,
3 tegen) bleken slechts 73 leden aanwezig
te ziin, zodat geen rechtsgeldig besluit kon
worden genomen.
Volgens het reglement van Orde moet
dan in de volgende vergadering opnieuw
worden gestemd. Deze vergadering is uit
geschreven voor hedenmiddag.
Teruggeroepen
De niet-socialistische Kamerleden, van
wie velen in Straatsburg vertoeven voor
vergaderingen waarin zij als Nederlandse
afgevaardigden aanwezig moeten zijn,
werden direct opgeroepen naar Den Haag
te komen. De socialisten bezetten in de
Kamer van 150 leden 50 zetels. De com
munistische groepen bezetten 7 zetels.
Zonder de socialisten en de communisten
kunnen de andere partijen, als alle leden
opkomen, dus 93 stemmen uitbrengen, een
meerderheid die ruim voldoende is voor
rechtsgeldige besluiten.
Buiten de kring van de P.v.d.A. vonden
velen de houding van de Kamer-meerder
heid tegenover minister Hofstra „niet ele
gant", omdat de minister toch in weerwil
van bezwaren de meest dringende be
lastingontwerpen nog had willen behan
delen met de Kamer. Men had echter ook
begrip voor de verkeerde indruk die daar
door zou kunnen zijn gewekt.
In de kring van de P.v.d.A. noemde men
de gang van zaken een schandaal. Als de
Kamermeerderheid verkiezingspropaganda
had gevreesd over het feit, dat de ver
hoging van de vennootschapsbelasting en
de vermogensbelasting niet is verlengd,
zou die propaganda nog vóór de verkiezin
gen de P.v.d.A uit handen kunnen zijn ge
nomen door over enkele weken die be
lastingontwerpen aan te nemen, zo zei men.
De gang van zaken toont in ieder geval
duidelijk aan dat de breuk tussen de
P.v.d.A. en de andere partijen volledig is.
Daaruit willen sommigen concluderen dat
de Kamermeerderheid vervroegde verkie
zingen heeft geforceerd. Anderen rede
neren, dat verkiezingen nu juist helemaal
niet nodig zijn omdat zich duidelijk een
nieuwe Kamermeerderheid heeft afge
tekend en dat eerst moet worden onder
zocht of deze bereid en in staat is aan een
kabinet zonder socialisten steun te ver
lenen.
Het is een interessante kwestie voor
staatsrechtgeleerden uit te maken wat er
behoort te gebeuren. Staatsrecht ontstaat
echter ook door feiten zoals gisteren in de
Tweede Kamer. Het is nog nooit gebeurd
dat de Kamer over een wetsontwerp wilde
beslissen buiten aanwezigheid van een ml
nister. Als besloten wordt tot Kameront
binding en vervroegde verkiezingen omdat
een meerderheid van de adviezen aan de
Koningin in die richting wijst, zulks om
geen tijd te verliezen met formatiepogin
gen, dan wordt zo'n feit ook staatsrecht.
Maar door de gang van zaken gisteren
in de Tweede Kamer, eventueel gevolgd
door een besluit tot Kamerontbinding en
vervroegde verkiezingen, zou in het Ka
merdebat met de dan optredende minister
president, die voor de voordracht tot Ka
merontbinding verantwoordelijk is, even
als in 1933 in een dergelijk geval, allicht
weer het woord dictatuur vallen.
De binnenlandse politiek is, zoals veer
tien dagen geleden in de Eerste Kamer
prof. Anema (A.R.) en dr. Dr#es (P.v.d.A.)
reeds opmerkten, in een onverkwikkelijk
stadium getreden. De tegenstellingen zijn
op de spits gedreven. De oplossing wordt
meer en meer verwacht van vervroegde
verkiezingen. Het was te verwachten dat
de Koningin zich eerst wil laten inlichten
of beslist geen andere uitweg mogelijk is.
Zij heeft daarvoor opdracht gegeven aan
een gezaghebbende informateur, prof. dr.
L. J. M. Beel, oud-vice-minister-president,
die altijd goed heeft kunnen samenwerken
met dr. Drees.
St. Augustinus:
De mens kan van zijn ondeugden een
ladder naar de hemel bouwen.
(Van onze correspondent in Bonn)
De Westduitse bondskanselier Adenauer
die na een korte ziekte zijn werkzaamhe
den heeft hervat, is in conflict gekomen
met de Justitie over het geval-Kilb. De
bondskanselier meent dat hij bij het eer
ste verhoor in deze zaak verkeerd is be
grepen.
Het geval-Kilb heeft enige maanden ge
leden veel stof doen opwaaien. Het gaat
om de persoonlijke assistent van Ade
nauer, Hans Kilb, die van een bekende
automobielfabriek auto's in bruikleen heeft
gekregen. Men meent dat Kilb de fabriek
als tegenprestatie de opdracht bezorgd
heeft duizend autobussen aan Perzië te le
veren. Inmiddels is bekend geworden, dat
de fabriek aan tenminste tweehonderd
hoge ambtenaren en officieren auto's heeft
uitgeleend, zogenaamd om representatie
ve redenen.
Adenauer werd op 28 september gehoord
in de zaak van Kilb, die intussen bij de
Europese Economische Gemeenschap te
Brussel een functie had gekregen.
Hij zou toen gezegd hebben dat Kilb
nooit de oodracht heeft gekregen za
kelijk in de autobussenkwestie op te tre
den. Dit zou kunnen worden uitgelegd als
of het Kilb verboden was de opdracht aan
een hem bekende fabriek te gunnen, het
geen hij juist wel heeft gedaan. Hierover
gaat het geschil tussen Adenauer en het
gerecht, omdat deze uitlating van de bonds
kanselier belastend voor Kilb kan werken.
In een brief aan de president van de
rechtbank heeft de bondskanselier mede
gedeeld dat zijn verklaringen niet goed be
grepen zijn. Hij heeft verzocht een nieuwe
verklaring te mogen afleggen, hetgeen de
rechtbank van de hand heeft gewezen. De
rechtbank heeft eveneens geweigerd Kilb
voorlopig op vrije voeten te stellen. De
verdachte bevindt zich in het gevangenis
ziekenhuis te Bochum. Zijn verdedigers
hebben al enige malen geëist dat hij op
vrije voeten wordt gesteld, daar het pro
ces waarschijnlijk pas in mei zal begin
nen en er geen reden is om te menen dat
Kilb zal vluchten.
WENEN (UPI) De coalitie-regering
van kanselier Julius Raab zal vandaag mis
schien vallen, indien niet op het laatste
ogenblik overeenstemming wordt bereikt
over een serie omstreden kwesties. De ge
spannen verhouding in het coalitie-kabinet
van Raab's rooms-katholieke Volkspartij
en de socialisten bereikte gisteravond een
hoogtepunt toen 125.000 employé's van de
staatsspoorwegen en de posterijen dreigden
vóór Kerstmis in staking te gaan, omdat
Raab niet bereid bleek over een speciale
uitkering te onderhandelen. Volgens Raab
laat de begroting voor zulk een uitkering
geen ruimte. De socialistische leden steu
nen de eis van een maand extra salaris.
Advertentie
(Van onze correspondent in Parijs)
Gisteren is een week van uitzonderlijk
druk internationaal diplomatiek verkeer in
Parijs ingezet onder weinig bemoedigende
omstandigheden. De eerste dag van nieuwe
onderhandelingen over de oude kwestie
der Vrijhandelszone en de Euromarkt ein
digde in een dramatisch duel tussen
Frankrijk en Engeland. Geen stap verder
is men gekomen en het enige schriele
lichtpuntje is, dat de ministers van de
Europese Organisatie voor Economische
Samenwerking op Nederlands initiatief er
toch nog in hebben toegestemd op 15 ja
nuari opnieuw te vergaderen, terwijl
Engeland beloofde op 1 januari bij de start
van de Euromarkt nog geen vergeldings
maatregelen in het bijzonder tegen Frank
rijk te zullen nemen.
Maar de Engelse represailles van een
torpedering van de Europese Betalingsunie
en de formele tarievenoorlog tegen het
continent hangen niettemin nu dreigend
in de lucht. Minister Sir David Eccles, een
notoire tegenstander van de Europese een
heid, die de plaats van de voorzichtige
Maudling had ingenomen, heeft overduide
lijk op Engelse tegenmaatregelen gezin
speeld, waarop zijn Franse collega Couve
de Murville te kennen gaf niet verder met
het mes op de keel te willen onderhande
len. De breuk was toen in feite uitgespro
ken en niemand ziet hoe de stukken nog
gelijmd zullen kunnen worden.
Het punt waarop de conferentie knelde
betreft een bepaling in het verdrag van
Rome voor de Euromarkt, waarbij de Zes
zich bereid verklaren de invoer van auto's
en andere artikelen, die tot dusver geheel
of bijna helemaal verboden was, toe te
staan ter hoogte van drie percent der na
tionale produktie. Engeland zag in deze
maatregel een uiting van discriminatie ten
nadele van de elf overige O.E.E.S.-landen.
's Morgens was een Benelux-voorstel om
de hele O.E.E.S. van deze bescheiden libe
ralisatie te laten profiteren door de zes
overgenomen, maar 's middags weigerde
Engeland voor de eigen produktie een
overeenkomstige maatregel te nemen of in
het vooruitzicht te stellen. Minister Eccles
richtte zware verwijten aan Frankrijk, dat
„zijn O.E.E.S.-verplichtingen niet nakomt,
maar zich wel onderwerpt aan de veel
zwaardere eisen van de Euromarkt".
