Raadsman liet koekjes met
roomboter proeven
„WIE TROUWT DE WEDUWE
EN „HET KOFFIEHUIS"
Kitsch viert hoogtij op de
souvenirvakbeurs in de R.A.I.
Nog meer grafiek in Amsterdam
7
Spectaculaire pret
Zeldzame typering
Ongeluk bij papierfabriek
te Renkum kost monteur
het leven
Incident in de raad van
Finsterwolde
Kapitein Bouman van de
„Nieuw Amsterdam"
is hersteld
ECONOMISCHE POLITIERECHTER
Vrijspraak van overtreding
keuringsverordening
NESOVA 1959 GEOPEND
Radio-actie ten bate
van de jeugdzorg
Van Dalsum in Den Bosch
spontaan gehuldigd
Tweede tcgelmuseum
wordt in Makkum gevestigd
Vrij grote brandschade
op de „Prinses Irene''
DINSDAG 6 JANUARI 1959
Twee Nederlandse gezelschappen hebben
ditkeer voor hun nieuwjaarspremière een
blijspel van Goldoni opgediept en fraai
versierd voor het voetlicht gebracht. Een
begrijpelijke voorkeur, want onze acteurs
willen ook wel eens hun talenten feestelijk
uitvieren en daar biedt het. problematische
repertoire van tegenwoordig weinig ge
legenheid toe. Er komt heel wat fantasie
voor kijken om die volstrekt ongeloof
waardige komedies op geestrijke wijze
amusant te maken, een flinke portie met
talent en mensenkennis verweven ver
beeldingskracht. Dat er speciaal op het ge-
bied van de plastische expressiviteit, on
misbaar bij het uitspelen van schetsmatige
situaties, nog een aanzienlijke achterstand
bestaat, daarvan kan men zich binnenkort
weer vergelijkenderwijze overtuigen als
het „Piccolo"-ensemble uit Milaan hier „De
knecht vin twee meesters" van dezelfde
auteur komt vertonen. Maar goed, ook de
betrekkelijk lichtvoetige en doorgaans
spirituele benadering van „Wie trouwt de
weduwe?" en „Het Koffiehuis" door res
pectievelijk het Rotterdams Toneel en
Theater uit Arnhem bieden aantrekkelijk
amusement.
Waarschijnlijk is het niet nodig het zo
langzamerhand vrij algemeen bekende
hoofdstuk uit de. Italiaanse toneelgeschie
denis na te vertellen, waarin Carlo Gol
doni gedurende een groot gedeelte van de
achttiende eeuw joyeus ondanks zijn vele
zorgen en tegenslagen de hoofdrol speelde.
Men weet, dat hij om een einde te ma
ken aan de met grove onfatsoenlijkheden
gepaard gaande verstarring van de over
rijpe en dus aan verrotting onderhevige
commedia dell'arte door er iets beters voor
in de plaats te stellen de acteurs niet
alleen scenario's maar ook uitgewerkte
dialogen verschafte. Maar daarbij liet hij
zoveel speelruimte, dat 'de geest van het
oude volkstoneel als „gebonden improvi
satie" kon voortleven in de populaire
standaardfiguren. Zo ontstond dank zij de
sprankelende kunstvaardigheid een ver
edeling van het amusement door een thans
indirect bereikte natuurlijkheid, uiteraard
met alle geaffecteerdheid van die over
moedig galante periode. In navolging van
de door hem vereerde grootmeester Molière
aarzelde Goldoni niet de uitwassen en de
afwijkingen van het als eerbiedwaardig
erkende gedragspatroon te hekelen, doch
hij bleef daarbij in zoverre diens mindere,
dat het hem nooit gelukte zijn virtuoos
neergezette typen de dimensies van een
karakter te verlenen. Doch daarom niet
getreurd. Het is zijn onsterfelijke ver
dienste ontelbare operettes avant la lettre
te hebben geschreven, waarvoor de ge
raffineerde vrolijkheid als muziek uit de
dartele regels van de eenvoudige tekst
opklatert.
De beide thans aan- het Nederlandse
repertoire toegevoegde stukken ontstonden
kort na elkaar. „La vedova scaltra"
letterlijk „De slimme weduwe" werd
haastig neergepend voor de opening van
het carnavalsseizoen in 1748 en bracht Gol
doni behalve een ongekend succes ook veel
kwaadaardige afgunst van zijn concur
renten, gevolgd door bewijzen van trouwe
loosheid van het publiek. Om zich opnieuw
van de gunsten der toeschouwers te ver
zekeren beloofde hij in het openbaar (na
melijk in de epiloog van een zijner blij
spelen) in het volgend jaar niet minder
dan zestien nieuwe komedies te vervaar
digen. Aan die inderdaad nagekomen toe
zegging uit een opwelling van nijdige bra
voure hebben wij behalve „De ware
vriend" (enige jaren geleden eveneens door
het Rotterdamse gezelschap vertoond) on
der meer ook „Het koffiehuis" te danken
In totaal omvat zijn nalatenschap een
kleine tweehonderd werken, waarbij enige
operalibretto's en een merkwaardig boek
deel met herinneringen aan een vrucht
baar leven, dat in 1793 met blindheid en
armoede in Frankrijk eindigde.
„Wie trouwt de weduwe?" is de montere,
met parodistische verve opgediende ge
schiedenis van een rijke Venetiaanse
schone, die vier op een bal ontmoete
vreemdelingen een behaagzieke Frans
man, een onverstoorbare Brit, een arro
gante Spanjaard en een romantische Ita
liaan als huwelijkspretendenten op de
proef stelt door hen in vermomming, wis
selend naar de nationaliteit van de weder
partij, listig tot trouweloosheid te ver
leiden. Dat zij het tenslotte met haar land
genoot eens wordt, zal niemand verbazen.
Vreemder is dat zij haar onschuldige zuster
aan de verwaande, flirtzieke Parijzenaar
toevertrouwt maar acht, hoe meer ver
enigde zielen hoe meer vreugd. Een derge
lijk arrangement past in een revue van
lichtzinnige manieren. Met behulp van de
op spectaculaire effecten beluste decor
ontwerper Nicolaas Wijnberg heeft regis
seur Ton Lutz er een divertissement vol
grappig uitgebuite trouvailles van willen
maken. Het is jammer, dat hem daarvoor
geen draaitoneel ten dienste stond, want
de nadrukkelijkheid van de changementen
bij open doek is op zichzelf wel aardig,
maar trekt de boel uit elkaar.
Is het een briljante voorstelling gewor
den? Nee, dat mag men bij alle genoegen,
geloof ik, niet zeggen. Mischien is het een
verklaring voor wat men net nog mist, dat
het spel zich niet absoluut genoeg ont
wikkelt, volgens eigen regels en naar eigen
aard, doordat telkens de persoonlijkheden
van de acteurs zich aftekenden in de rol-
figuren, die geen karikaturaal omlijnde
grootheden zijn geworden. Het toneelspe
len behelst teveel vertolkende elementen
en is hier te weinig een manier van doen.
Men heeft het in de goede richting ge
zocht, zonder echter een beperking aan te
durven tot enkele karakteristieke hoe
danigheden met verwaarlozing van alle
andere faculteiten. Van de mannen be
nadert Steye van Brandenberg, die het als
de flegmatieke lord met zijn afgemeten
paradepas het gemakkelijkst had, het
dichtst het ideaal. Pim Dikkers blijft een
als Spaanse grande verklede Nederlander
met ontoereikend aangeleerde uitingen van
trots temperament. De salonjonker van
Henk van Ulsen is in zijn radheid wat on
duidelijk bij gebrek aan scherpe contras
ten. De sonore gepassioneerdheid krijgt
van Leo de Hartogh meer stem dan ge
stalte. Zij allen hebben evenwel met be
wonderenswaardige virtuositeit de veel
talige humor in de kennelijk vrijpostige,
soms ingenieuze bewerking van Dolf Ver
spoor tot uitdrukking gebracht.
Als de titelheldin is Lia Dorana over het
algemeen verrukkelijk, een begerenswaar
dige vrouw met een gevoelig verstand,
koket badinerend met haar aanstekelijke
charme. Zij is een veredeld natuurtalent.
Met bescheiden registers, afgestemd op de
omstandigheden van het ogenblik, weet zij
steeds een treffende combinatie van zui
vere tonen te bereiken. Hoewel wat zwaar
maakt Pieter Lutz een paar malle beurten
als duvelstoejager. Als de kamenier komt
een schalkse Lies Franken niet los genoeg.
Van de verdere medewerkenden moeten
Jan Lemaire, Willy Ruys en John Lanting
met waardering worden genoemd. Een
groot voordeel is, dat de pret stijgt naar
mate de avond vordert. Het laatste bedrijf
heeft alle tintelende trekken van een
ouderwetse finale. v:.ni
Wil men echter meemaken, hoe men
Goldoni moet en in Nederland ook kan
spelen, dan dient men „Het koffiehuis" te
gaan zien, waarin regisseur en vertaler
Cruys Voorbergh bij de toneelgroep „Thea
ter" in alle denkbare opzichten excelleert.
Zoals deze fenomenale acteur een figuur
neerzet, met weglating van al het niet ter
zake dienende, zich geheel concentrerend
op de gechargeerde doorwerking van een
paar essentiële, kenmerkende details, zo en
niet anders geeft men de stijl van de Ita
liaanse komedie het bruisende elan terug
Daar moet onmiddellijk aan worden toe
gevoegd, dat hij op bijna eenzame hoogte
uitblinkt en dat het in ons land reeds
eerder gespeelde stuk op zichzelf van min
der gehalte is dan het voorgaande. „Sier
lijk en mager als het skelet van een vis"
schrijft de overigens animerende spelleider
in het programma ter kenschetsing van de
intrige. Hij laat. het daarom op de achter
grond omspelen met heerlijke muziek van
Vivaldi (concerten voor twee trompetten,
voor fluit en strijkers) en Pergolesi, hij
mag zich gelukkig prijzen met een buiten
gewoon mooi decor van Johan Greter en hij
heeft met minutieuze zorg gestreefd naar
een harmonisch ensemble.
De gebeurtenissen zijn de moeite van
het navertellen nauwelijks waard. Gol
doni prees zichzelf in zijn gedenkschriften
voor wat hij beschouwde als een bijzonder
geslaagde toepassing van het klassieke be
ginsel der eenheid van plaats: in een café
immers, aldus zijn betoog, een trefpunt
van mensen, kunnen verschillende hande
lingen met elkaar verknoopt worden. Zo is
er in ieder geval afwisseling te over. al
Tweemaal Goldoni op de Nederlandse
planken: Lia Dorana met. Leo de Har
togh en (staande) Steye van Branden
berg in „Wie trouwt de weduwe?" bij
het Rotterdams Toneel en Cruys
Voorbergh met Johan Walhain in „Het
Koffiehuis" bij „Theater".
zijn de verwikkelingen niet bijster interes
sant. Men wordt getuige van de echtelijke
ontrouw van een onder adellijk pseudo
niem doorgaand heerschap met een danse
res, men ziet een jonge koopman zijn ge
leende geld verslingeren in een met. door
gestoken kaarten gedreven speelhol en
men kan proberen mee te leven met de
hartelijke pogingen van de sympatieke
terrashouder om alles en iedereen in het
reine te brengen. Het is allemaal heel sim
pel. Met merkbare geestdrift hebben de
medewerkenden geprobeerd als geani
meerde poppen aan het dansen te komen
in de zwierige trant van de jongleurs der
vrolijke lagunenstad.
Aan zo'n voorsteling met de beste be
doelingen ziet men weer eens hoe onvol
doende de opleiding aan de Nederlandse
toneelscholen is. Men leert te weinig de
veelzijdige lichaamsbeheersing, die nodig
is om volledig in het spel als zodanig op
te gaan. Niettemin leverden vooral Mia
Goossen, Johan Walhain en tot op ge
ringere hoogte ook Bob Goedhart aantrek
kelijke prestaties. Ingeborg Elzevier be
wees in ieder geval de gewenste mogelijk
heden in zich te hebben. Jacques Snoek pro
beerde oprecht en gewillig zijn particuliere
gedragingen naar het warmbloedig frivole
te verbuigen, Annie-Marie Hcyligers toon
de een zuidelijke trots in haar vrouwelijk
heid, Carl van der Plas en Siem Vroom
bewandelden strijdlustig het gevaarlijke
pad naar de zelfkant van de samenleving.
Temidden van al het woelige gedoe wan
delt een hardhorende roddelaar rond, Don
Marzio, die voortdurend de onrust aan
stookt met zijn insinuaties op grond van
afgeluisterde wetenschap en die tenslotte
smade'ijk het veld moet. ruimen als de
eerbaarheid zegeviert.. Het is een voor
treffelijk door de schrijver aangegeven
partij, echter niet meer dan een opzet, die
ingevuld en gekleurd mbet wordpn,. Met
pen zeldzaam knappe -dosering.; van klpine
tics, zoals het genotzuchtig gébruik van
een snuifdoos, maakte Cruys Voorbergh
er met een paar kromme reumatiekbenen
een zeldzaam gave creatie van een
kwaadaardig, gevaarlijk oud wijf. Daar is
alles mee gezegd en zo moet het ook bij
Goldoni, die uiteraard nog het systeem van
de vaste emplooien voor de variaties van
standaardfiguren huldigde. Daar is tevens
het verschil tussen beide voorstellingen
mee aangegeven: bij de Rotterdammers
komt. het vermaak vooral van het. komedie-
spreken, bij „Theater" vooral van het ko
mediespelen.
David Koning
Maandagmiddag is bij de papierfabriek
van Van Gelder Zonen aan de Rijn te
Renkum een ongeluk gebeurd, waarbij de
56-jarige, gehuwde monteur W. Daams uit.
Arnhem om het leven is gekomen.
Op het dak van het ketelhuis van de
papierfabriek had de monteur met enkele
mede-arbeiders in opdracht van de ma
chinefabriek De Kennemers n.v. te Bever
wijk een schoorsteen gebouwd. Het werk
was na drie maanden arbeid juist gereed
gekomen. Men wilde de 24 meter hoge
takelmast, die met vier touwen vast stond,
gaan strijken. Daartoe liet de heer Daams
zich in een stoeltje omhoog takelen. Toen
hij achttien meter hoog was brak het touw
en viel hij naar beneden. Hij was onmid
dellijk dood.
Tijdens de gistermiddag in Finsterwol
de gehouden raadsvergadering hebben de
beide leden van Gemeentebelangen de ver
gaderzaal verlaten. De reden hiervan was
dat bij het benoemen van leden van de
Woonruimtecommissie deze fractie werd
gepasseerd. Er werden vier communisten
en één vertegenwoordiger van de Partij
van de Arbeid in deze commissie be
noemd. De voorzitter, burgemeester
Loopstra, had voorgesteld in deze com
missie drie communisten, één lid van de
P.v.d.A., en één lid van Gemeentebelan
gen te benoemen.
De heer P. Nuninga van Gemeentebe
langen zei, dat de beweringen over sa
menwerking en democratie van de zijde
van de communisten slechts loze woorden
zijn. De rechten van de minderheid, aldus
spreker, worden met voeten getreden, zo
dat van samenwerking geen sprake is.
„Indien de communisten hun houding niet
wijzigen, zullen wij niet in de raadsverga
dering terugkomen", verklaarde hij.
Commodore G. Bouman is geheel her
steld van de tijdens slecht weer op de At
lantische Oceaan aan boord van de „Nieuw
Amsterdam" opgelopen oogblessure. Hij is
per vliegtuig naar New York gegaan, waar
hij het commando over zijn schip weer op
zich zal nemen.
Woensdag zal de „Nieuw Amsterdam" uit
New York voor een zevendaagse cruise
naar West-Indië vertrekken.
„U proeft de roomboter" aldus de
slagzin, die een bakkerij in Gouda heeft
laten drukken op het omhulsel van een
harer soorten koekjes. In augustus van dit
jaar nam een keurmeester van de keu
ringsdienst van waren in Haarlem een
monster mee uil een winkel in Veisen,
waaraan de firma via een Ileemsteedse
grossier had geleverd. „Ondeugdelijk
van samenstelling, slechts vijf percent
van het vetgehalte in de koekjes is room
boter", luidde de conclusie van het labo
ratorium van de keuringsdienst.
Maandagmiddag diende de zaak voor de
Haarlemse economische politierechter, mr.
J. D. Vink. De officier van Justitie, mr. J.
Wiarda, eiste wegens overtreding der keu
ringsverordening bij wijze van waarschu
wing 35 boete.
Mr. A. A. J. Rijksen uit Gouda, gemach
tigde voor de bakkersfirma, vocht aller
eerst de tenlastelegging aan. De firma had
de koekjes niet ter levering in voorraad,
doch had deze reeds geleverd. Verder
citeerde pleiter een arrest van de Hoge
Raad in 1922, volgens hetwelk als ob.iectieve
norm een produkt „een aantoonbare hoe
veelheid" van een bepaalde stof moet be
vatten. Dat is bij deze koekjes het geval,
aldus pleiter. Is de aanduiding „U proeft
de roomboter" onjuist? De eèn proeft het
wel, de ander niet. Mr. Rijksen zei wel
degelijk roomboter geproefd te hebben.
Daarop opende hij een koffer, en bood de
magistratuur, de parketwacht en de pers
een koekje van de gewraakte samenstelling
aan. En daarnaast een koekje uit een om
hulsel, waarop"tond „Dat is lekker....".
De raadsman wilde daarmee zijn stelling
nog ondersteunen, dat men naar zijn me
ning met evenveel recht zowel de ene als
de andere slagzin kan gebruiken. Over
smaak valt nu eenmaal niet te twisten.
Tenslotte concludeerde hij tot vrijspraak.
De politierechter achtte niet bewezen,
dat de firma de koekjes met r.ame in
Heemstede ten verkoop in voorraad had
en sprak haar dus op formele gronden
vrij. „Het was lekker," merkte mr. Vink
tenslotte nog tot de advocaat op.
(Van een onzer redacteuren)
In een der zijhallen van het RAI-gebouw
is maandag de zevende Nederlandse sou
venirvakbeurs „Nesova 1959" geopend.
Zij is aanmerkelijk kleiner dan in voor
gaande jaren. Enige tijd geleden heeft
zich namelijk een honderdtal fabrikanten
en importeurs teruggetrokken omdat zij
het niet eens waren met het beleid van de
organisatoren. Deze hadden namelijk in
de afgelopen jaren een aantal „branche
vreemde" artikelen tot de beurs toegela
ten die er volgens de meerderheid der
souvenirfabrikanten niet thuishoorden.
Deze meerderheid is daarom na veel ge
harrewar uitgetreden. Zij zal nu op 12 ja
nuari in de Utrechtse jaarbeursgebouwen
een eigen vakbeurs openen. De overgeble-
Adrertentie
Italiano, de heerlijke
versnapering bij
n verkoudheid
EEN PRODUCT VAN KING- EN RANGFABRIEKEN TONNEMA N.V. SNEEK
De liefhebbers van grafische kunst kun
nen in Amsterdam terecht! Het prenten
kabinet van het Stedelijk Museum expo
seert tot 12 januari grafiek van de „Ecole
de Paris" uit eigen collectie en die van het
Rijksmuseum.
Met alle respect voor het grafische werk,
dat op de andere tentoonstellingen te zien
is: deze expositie is natuurlijk de mooiste,
ook al kon niet alles me bekoren. Het be
grip Ecole de Paris werd ruim genomen en
lijkt me nu als propaganda te dienen voor
zekere uitingen, welker belang nog zal
moeten blijken. Toulouse Lautrec, Cézanne,
Renoir en Gauguin rekent men niet tot de
Ecole de Paris, maar ze kunnen als voor
gangers beschouwd worden en hun prach
tige litho's kan men niet genoeg zien. Nog
steeds komt het ons als merkwaardig voor,
dat Renoir heel Italië afreisde om een
portretje van Richard Wagner te maken.
Hier ontmoet men vooral litho's. Gauguin
is natuurlijk ook vertegenwoordigd met
houtsnedes.
De Ecole de Paris wordt eigenlijk voor
namelijk bepaald door namen namen
van Franse kunstenaars en buitenlanders,
werkende in Parijs in de tijd, dat deze stad
als het belangrijkste centrum van de schil
derkunst mocht gelden. Toen die namen
begonnen te gelden leefden Cézanne en
Renoir nog. Signac kunnen we bij de school
ofwel bij de voorgangers rekenen. We zien
hier van hem een gezicht op Vlissingen,
een litho in kleuren. Hoe beheersten ook
Bonnard, Vuillard en Roussel deze tech
niek!
Van Picasso is er werk uit verschillende
perioden. Onder meer trof me een portret
van de kunsthandelaar Vollard, die zovele
artiesten opdracht tot grafisch werk ge
geven heeft. Zo kwam zelfs de zondags
schilder Rousseau tot een litho. Ik beperk
me verder tot. het noemen van enige na
men. Vertegenwoordigd zijn dan voorts
Vlaminck, Delaunay, Chagall. Léger. Ma
tisse, Derain en Rouault.
De abstract werkende Bissière is ook tot
de Parijse school te rekenen. Dan komen
enkele figuren, die wel zeer bij het Parijs
van vandaag horen. Een Friedlaenaer ech
ter zou men ook in Engeland of Amerika
kunnen denken. Dat in Parijs een atelier
van Hayter, een soort laboratorium voor
moderne grafiek, is gevestigd, heeft meer
met. de markt te maken dan met de Franse
geest, die voor mij zo sterk spreekt uit de
kleurenlitho van Raoul Dufy, hier overi
gens maar slecht vertegenwoordigd. Zijn
werk dient dan vermoedelijk het belang
van de overige grafici te propageren, van
hen die toch echt niet tot. de Ecole de
Paris gerekend kunnen worden.
Ru van Rossum, die tezamen met de
Amerikaanse Doris Seidler tot 24 december
bij Santee Landweer grafiek exposeert,
werkte ook op een atelier van Hayter: dat
was echt iets voor hem, want hij is ge
grepen door het middel als weinig anderen.
Daarin schuilt het gevaar dat het middel
doel wordt. Van Rossum beheerst zijn
middelen echter dusdanig, dat hij ze al
creërend kan vergeten. Ik meen dat Doris
Seidler er meer moeite mee heeft. Van
Rossum ken ik als een inspirerende leraar.
Ik geloof, dat zijn geestdrift uit zijn werk
te lezen is.
Bob Buys
Ook dit jaar zal een der omroepvereni
gingen een radio-actie houden ten bate
van een charitatief doel. Het is dit keer
de AVRO die onder het motto „Een ge
zonde jeugd is alles waard", „alles op
één kaart" gaat zetten in een nieuw ra
diospel, waarvan de netto opbrengsten ten
deel vallen aan de sectie jeugdzorg van
de Nederlandse Jeugdgemeenschap, aan
het Centraal Genootschap voor Kinder
herstellingsoorden en Gezondheidskolonies
en aan de Stichting Vakantieverblijven
Lagere Schooljeugd.
Het bedrijfsleven zorgt voor de prijzen,
die een totale waarde hebben van circa
twee ton. Dezer dagen wordt in het gehele
land een krant huis aan huis verspreid
Met een bon uit deze krant krijgt de luiste
raar desgewenst bij een kruidenier een
landkaart. Aan de hand van deze kaart
kan men tijdens iedere uitzending van het
spel twee plaatsnamen raden, waarvan
twee teams de week daarop in een hersen-
gymnastiekwedstrijd tegen elkander uit
komen. Het is de bedoeling, dat de luis
teraars behalve de beide plaatsnamen ook
de uitslag van de wedstrijd raden alsme
de de namen van twee bedrijven die in dez
plaatsen zijn gevestigd. Zijn oplossing kan
men vermelden op een briefkaart met ex
tra postzegels alsmede voor welke der drie
deelnemende organisaties men zijn bijdra
ge wil bestemmen.
Het spel begint op dinsdag 27 januari
tussen 19 en 20 uur. Voor elk van de 15
uitzendingen zijn meer dan 190 prijzen be
schikbaar.
ven groep, die thans in de RAI exposeert,
omvat nog slechts een vijftig vakgenoten.
Deze willen zich over het algep^egn meer
op „het betere souvenir" gaan toeleggen,
maar voorshands blijkt daar helaas nog
weinig van. Een rondgang langs de ver
schillende stands op de Nesova 1959 bracht
ons tot de slotsom, dat het gros van het
aanbod, precies als in vorige jaren, weer
uit zielloze kitsch van de ergste soort be
staat. Legio zijn weer de houten en aarde
werk molentjes, klompjes en boertjes,
naaidozen met ingebrande krullen en op
schriften en wat dies meer zij, meestal in
kakelbonte schrikkleuren uitgevoerd en
liefst nog voorzien van een ingebouwde
verlichting.
Dat het publiek en de winkeliers!
dergelijke prullaria nog altijd grif schij
nen te slikken is toch wel een uitermate
triest verschijnsel. Is dan alle moeite, die
welmenende particuliere organisaties en
overheid zich nu al jaren getroosten om
de massa en zelfs de schooljeugd
tot een beter begrip van estetische waar
de te brengen, tevergeefs geweest? Ge
zoudt het welhaast denken wanneer men,
op een vakbeurs als deze, zijn oor te luis
teren legt. Hoe is het anders te verklaren,
dat. er bijvoorbeeld nog steeds fantastische
omzetten gemaakt worden in zulke wan
staltigheden als geurende kunstrozen, in
welker plastieke bloemknoppen als top
punt van absurditeit kleine gloeilampjes
branden
Gelukkig ziet men er ook. zij het spaar
zaam, artikelen die getuigen van een be
tere smaak. Een collectie fraai-gemodel-
leerde Spaanse sierpoppen b.v., waarvan
de besten, in fijn gedetailleerde streek-
drachten, een sieraad kunnen zijn voor
ieder intérieur. Er is ook heel mooi klein
houtsnijw rk uit Duitsland en Italië,
waarin soms een gelukkige synthese is
gevonden tussen estetische vormgeving en
doelmatigheid. Een geslaagd voorbeeld
hiervan vormt een simpel asbakje van
veredeld blik, strak en eerlijk van lijn. dat
bevestigd is op een leren buideltje, gevuld
met fijn kiezelzand. Het gewicht en de
„plooibaarheid" van dat zand zorgen er
voor, dat het asbakje zelfs op een smalle
armleuning van een stoel muurvast staan
blijft. Bovendien is het geval voorzien van
een sigarettenhouder, die een vergeten-op-
smeulend peukje op het kritieke moment
automatisch in de asbak wipt, inplaats
van op uw dure tafelkleed...
Ook op het gebied van goedkope siera
den is er veel dat van een verheugde
smaakverbetering getuigt: grappige han
gers en armbanden met Picasso-achtige
of geometrische motieven, en een bij
zonder mooie collectie colliers van veel
kleurige schelpen (een nouveauté uit Por-
gal, gemaakt door vissersvrouwen)
of kralen van hout, glas, kurk. Er zijn
zelfs enkele bijzonder decoratieve exem
plaren, waarvoor de grondstof bestond uit
gedroogde kapucijners en bloemzaden:
een bewijs dat men met een beetje fanta
sie zelfs uit de allergoedkoopste materia
len leuke en smaakvolle opschik kan ma
ken. Veel van die bijoux zijn vervaardigd
door leerlingen van kunstnijverheidsscho
len in Amsterdam en elders, die hiertoe
door enkele handelaars uitgenodigd wa
ren. Maar voor de rest van het geëxposeer
de past helaas maar een woord: erbar
melijk!
President. Mr. F. L. Nepperus, oudste
vice-president van het gerechtshof te Am
sterdam, is tot president van dit hof be
noemd. Hij volgt in deze functie de op 1
januari om gezondheidsredenen met ver
vroegd pensioen afgetreden president jhr.
mr. P. J. H. M. van der Does de Willebois
op.
Twee bouwvakarbeiders uit Haarlem en
een uit Heemstede werden, evenals vijf
Zandvoortse collega's bij verstek, veroor
deeld tot tien gulden boete subs, twee
dagen, omdat zij eind september bij hun
patroon waren weggebleven zonder toe
stemming van het gewestelijk arbeids
bureau. De officier van Justitie had tegen
ieder 50 boete geëist.
De acht mannen werkten, in dienst van
een Haarlemse onder-aannemer, op een
bouwwerk in Zandvoort. Toen de onder
aannemer niet meer aan zijn verplichtingen
kon voldoen ontsloeg hij de arbeiders. In
overleg met de onder-aannemer bood de
eigenaar van het betrokken aannemings
bedrijf aan de arbeiders in zijn dienst te
nemen. „Als jullie het werk afmaken, be
taal ik ook de twee dagen, die jullie niet
van de onder-aannemer hebben gekregen",
zou de hoofdaannemer gezegd hebben. De
arbeiders gingen hiermee akkoord, doch
bleven na enige dagen van het werk weg.
Volgens de officier hadden de arbeiders
hun nieuwe patroon moeten zeggen, dat
zij zouden vertrekken en via een civiele
procedure aanspraak op de bewuste twee
dagen loon maken. Volgens de collectieve
arbeidsovereenkomst is een aannemer nog
gedurende een week financieel aansprake
lijk voor een onderaannemer, die niet meer
aan zijn verplichtingen kan voldoen. Naar
zijn mening was er geen sprake van een
overmacht of dwangpositie, ook al hebben
de mannen dit mogelijk zo aangevoeld, al
dus de officier. Het bevreemdde de politie
rechter, dat de, als getuige gehoorde, aan
nemer. die de arbeiders later in dienst nam.
genoemde bepaling in de c.a.o. riet zou
hebben gekend. Het aanbod het gederfde
loon voor twee dagen te zullen betalen,
indien de arbeiders het werk maar zouden
afmaken, beschouwde de rechter als een
aasje, dat getuige in zijn eigen belang had
uitgegooid. De bouwvakkers hadden zich
echter aan de arbeidsovereenkomst moeten
houden.
Krentenbrood is brood
Een 34-iarise Hillegomse winkelier, die
van het produktschap voor granen etc.
geen toestemming heeft om brood te ver
kopen, stond terecht, omdat hij krenten
brood heeft geleverd aan klanten in zijn
woonplaats en in Lisse. Hij achtte zich niet
strafbaar, omdat krentenbrood naar zijn
mening geen brood geen „dagelijks
brood", zoals hij zei is. maar luxe brood.
De officier stelde, dat in de bewuste ver
ordening snrake is van .brood, niet zijnde
roggebrood". Hij achtte kwade trouw niet
aanwezig en eiste als waarschuwing een
boete van 15 subs, drie dagen. Mr. Vink
veroordeelde de winkelier tot in subs,
twee dagen Op de vraag van verdachte,
wat hij met het krentenbrood moest doen.
dat hij nog in voorraad had. antwoordde
de rechterlijke macht: „Terugsturen".
De bakkerij in Bunschoten Spakenburg,
die het krentenbrood aan verdachte lever
de. werd vervolgens bij verstek conform de
eis veroordeeld tot 50 boete. De firma
was reeds op 29 september veroordeeld,
doch had de leveranties van. krentenbrood
aan niet door het productschap erkende
winkeliers voortgezet.
Na de opvoering van „De rechter van
Zalamea" van Calderón door de Haagse
Comedie in het Casino te 's-Hertogenbosch
hebben spelers en publiek gisteravond de
zeventig jaar geworden acteur Albert van
Dalsum spontaan gehuldigd. „Lang zal hij
leven!" riep men aan weerskanten van
het voetlicht uit, waarna een minutenlange
ovatie deze wens bevestigde. De directeur
van de schouwburg en een vertegenwoor
diger van de Bossche jeugd boden met
woorden van dank en grote waardering
geschenken aan. Een groep als figuratie
fungerende soldaten overhandigde bloe
men door welk gebaar de jubilaris zich
zeer getroffen toonde.
In ons blad van zaterdag hebben wij,
zoals de lezers gemerkt zullen hebben, een
merkwaardige vergissing gemaakt, die wij
hierbij recht zetten: het is geen zestig
maar vijftig jaar geleden dat Van Dalsum
zijn carrière op de planken begon. Zijn be
noeming in 1949 tot ridder in de Orde van
de Nederlandse Leeuw geschiedde uiter
aard nipt bij zijn gouden jubileum, want
dat heeft pas plaats bij het begin van het
volgende seizoen.
MAKKUM. (Friesland) krijgt na Delft,
het tweede tegelmuseum van ons land.
Dit zal worden ingericht in het Waagge
bouw, waarvoor tot nu toe geen bestem
ming kon worden gevonden, hoewel ver
schillende mogelijkheden in overweging
werden genomen. Het plan om in de
Waag een natuurhistorisch museum in te
richten, bleek niet gemakkelijk uit te voe
ren. Het nieuwe plan, een tegelmuseum,
heeft meer kans van slagen, temeer om
dat Makkum van ouds een centrum van
aardewerkindustrie is en het begin van de
inrichting van het museum is er dan ook
al. Het is een waardevolle tegels( houw.
die voorzichtig uit een oude boerderij is
losgemaakt. De schouw zal in het Waagge
bouw een plaatsje vinden en aldus op een
geschikte wijze worden behouden.
Het vlaggeschip voor de „Oranjelijn".
de „Prinses Irene" waarin op 9 december
door nog onbekende oorzaak brand uit
brak, zal met een vertraging van vier we
ken worden opgeleverd en op dinsdag 17
maart naar Rotterdam vertrekken. De
brand heeft vrij grote schade aangericht.
Het proviandkoelruim is geheel uitge
brand en ook is zware schade toegebracht
aan elektriciteitskabels, die over een gro
te afstand vernieuwd moesten worden.
Vijf passagiershutten, die reeds geheel be
timmerd en van kooien voorzien waren,
waren zo zwaar beschadigd, dat de inrich
ting grotendeels weer gesloopt moest wor
den. Ook is vrij veel waterschade gecon
stateerd.
