Onduidelijk verloop van opstand
tegen Kassem in Noord-Irak
HET WEER
Amerika bereidt zich voor op
pareren van Russische actie
MACMILLAN
IN PARIJS
Prinses Irene opent textieljaarbeurs
KROESJTSJEV NODIGT
OLLENHAUER UIT
Opmars zowel als onderdrukking van
Sjawafs rebellen gemeld
BURGEROORLOG?
Apostel Slok op Schiphol
door 16.000 mensen begroet
Zonnig
Eerherstel voor Zjoekov?
Gelukwens van prinsessen
Democratische senatoren critiseren het beleid
van de regering in de Berlijnse kwestie
Westduitse en Frame
vrees ongewettigd
Eerste kievitsei
Het woord is aan
Westduitse socialistische leider
vandaag naar Oost-Berlijn
HARTOG
MAANDAG 9 MAART 1959
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging na 5 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
IJmuider Courant
DAGBLAD VOOR VELSEN -IJ MUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
44e JAARGANG NUMMER 106
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7.65,
franco p. post 8.15. Losse nummers 12 c.
Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
LONDEN (Reuter/AFP/UPI). In het oliecentrum Mosoel in het
noorden van Irak, nabij de Syrische en Turkse grens, op 320 km afstand
van Bagdad, brak zondag een revolutie tegen het regime van premier Kas
sem uit, van welks verloop de tot dusver ontvangen berichten door hun
tegenstrijdigheid een wel zeer onduidelijk beeld geven. Terwijl de radio
der opstandelingen hedenochtend om 8 uur in een in Londen opgevangen
uitzending een „opmars naar Bagdad" aankondigde, maakte radio- Bagdad
bekend dat „de muiterij in Mosoel" was geëindigd en dat het leger de
toestand onder controle had. Voorts zou radio-Bagdad hebben bekendge
maakt, dat de leider van de opstandelingen, de 35-jarige kolonel Sjawaf,
sedert maandagochend op de vlucht is. Stamhoofden en functionarissen
in Noord-Irak werden opgeroepen naar Sjawaf uit te zien en hem aan de
autoriteiten uit te leveren. Men vermoedde, dat de kolonel naar Syrië zou
willen vluchten. Volgens andere radio-berichten zou Sjawaf echter gedood
zijn, hetzij door troepen van de vijfde brigade, die onder zijn commando
stond, hetzij tijdens een bombardement van zijn hoofdkwartier door vlieg
tuigen van de regering-Kassem.
Waarnemers te Cairo zeggen, dat kolonel
Sjawaf wordt beschouwd als een der be
langrijkste leden van de groep, die in juli
1958 onder leiding van generaal Kassem,
de huidige premier, de staatsgreep pleegde,
waarbij koning Feisal en generaal Noeri
es Said werden gedood.
Volg' .s te Cairo ontvangen berichten
was hij onlangs het doelwit van krachtige
aanvallen in de communistische pers. Naar
verluidt heeft hij zich verzet tegen een
massabijeenkomst van „voorstanders van
de vrede", die vrijdag te Mosoel werd ge
houden.
Het te Damascus verschijnende blad „Al
Alam" schrijft, dat gewapende communis
ten ty'dens de bijeenkomst kolonel Sjawafs
vijfde legerbrigade aanvielen. Deze laatste
sloeg terug en vele mensen werden gedood
BEIROET (UPI) Blijkens een mede
deling van de opstandelingenradio wordt
Mosoel, het centrum van de opstandige
troepen, door regeringsvliegtuigen gebom
bardeerd.
Radio Mosoel zei voorts, dat de rebellen
optrekken naar Bagdad.
Het schijnt thans zeker, dat Irak aan de
rand van een burgeroorlog staat, met alle
gevaarlijke internationale consequenties
van dien.
De opstandelingen schijnen in het noor
den veld te winnen: de radiozender van
Suleimanieh, een stad 350 km ten oosten
van Mosoel, koos vanochtend de zijde van
de rebellen.
Omtrent Kirkuk, halverwege tussen Mo
soel en Sulaimanieh en eveneens een be
langrijk oliecentrum, is niets bekend.
Radio-Mosoel ontkende indirect, dat
Shawaf door zijn eigen troepen was ge
dood door te zeggen dat hij thans „zijn
troepen in de strijd tegen Kassem leidt".
Van onafhankelijke zijde is de opmars
tegen Bagdad niet bevestigd.
Radio Mosoel heeft aangekondigd in de
lucht te zullen blijven „tot wij overschake
len op Bagdad". Omstreeks elf uur werd
medegedeeld, dat „de meeste streken van
Irak zich voor de revolutie hebben uitge
sproken". Afwisselend worden communi-
qué's, oproepen „dood aan de tyran" en
marsmuziek uitgezonden. Radio Sulaima
nieh deed een beroep op alle „vaderlands
lievende Koerden mee op te trekken naar
Bagdad".
en gewond in de gevechten tussen de com
munisten en Arabische nationalisten, die
aan de bijeenkomst deelnamen, aldus het
blad.
Het communistische blad „Ittihad al
Shaab" berichtte zondag, dat vrijdag en
zaterdag in Mosoel „een aantal vredes-
strijders" gedood was, en dat in andere
streken „moorden, sabotage en bedrei
gingen" hadden plaats gehad. „Zogenaamde
nationalistische benden" hadden de „vre-
desstrijders" vermoord, zonder dat enkele
der verantwoordelijke autoriteiten er iets
tegen hadden gedaan. De regering werd
gevraagd hier een eind aan te maken,
„daar het volk anders de verdediging van
zijn leven zelf ter hand zal nemen". Verder
meldde het blad, dat gepoogd was een
„vredestrein" die „vredesstrijders" van
Bagdad naar Mosoel bracht, te laten ont
sporen.
Het nieuws over de opstand werd zon
dag ingeleid door een melding van radio-
Bagdad, dat er weer een complot tegen de
regering was ontdekt. Van de leider ervan,
kolonel Abdel Wahab el Sjawaf, werd ge
meld dat hij „voortvluchtig" was. Premier
Kassem loofde een beloning van 10.000 di
nar (ruim 110.000 gulden) voor zijn ge
vangenneming uit, dood of levend.
„Arresteer de verrader, dood of levend,
en lever hem uit aan onze nationalistische
regering. Oh, massa's van het volk, Ara
bieren en Koerden, gaat hand in hand
tegen deze samenzweerders, deze agenten
van het imperialisme, verraders en reac
tionairen!", aldus radio-Bagdad.
Motleven
Maar toen was ook de radio van de re
bellen in Mosoel al in de lucht, die acht
redenen voor de opstand noemde:
1. Het bestaan van een tirannieke dicta
tuur in Irak.
2. De mobilisatie van alle middelen van
het land ten bate van een idool-Kassem.
3. Het verraad aan de beginselen en doe
len van de revolutie van 14 juli 1958.
4. Vervolging van de vrije officieren, hun
terzijdestelling en vervanging door een
kliek van opportunisten.
5. Het gezag, dat in het land wordt ver
leend aan een groep met een bepaalde
ideologie (de communisten), die bij de
Verwachting tot morgenavond:
Droog en overwegend zonnig
weer met matige tot vrij krach
tige wind tussen oost en zuid
oost. Vannacht op de meeste
plaatsen lichte vorst. Morgen
ongeveer dezelfde temperaturen
als vandaag.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S
De „Hersteld Apostolische Zending
gemeente in de eenheid der Apostelen"
in Nederland begroette zaterdagmiddag
op Schiphol haar apostel, de heer L.
Slok uit Bussum, die een wereldreis
van twee maanden gemaakt had om
door emigranten gestichte gemeenten
in het buitenland te bezoeken. Deze
apostolische gemeente, wel te onder-
scheiden van de „Apostolische Ge
meenten" in Nederland en de „Her
steld Apostolische Zendingskerk" (Stam
Juda), telt in ons land meer dan hon
derd gemeenten, die alle onder een
hoofdige leiding van de apostel Slok
staan. Zestienduizend leden daarvan
waren naar Schiphol gekomen om de
apostel in te halen.
WENEN (Reuter) Volgens het Weense
onafhankelijke blad „Neuer Kurier" zal
maarschalk Zjoekov, de vroegere Russische
minister van Defensie, gerehabiliteerd wor
den.
Zaterdag is in Rhenen graaf H. van
Zuylen van Nyevelt uit Wassenaar in
het huwelijk getreden met mej. Cla-
rine Everts uit Velp, een vriendin van
de Prinsessen Beatrix en Irene, die
zowel bij de huwelijksvoltrekking in
het raadhuis als bij de kerkelijke be
vestiging in de Remonstrantse kerk
en op de daarna gehouden receptie
aanwezig waren.
openbare mening slechts een beperkt ge
hoor vindt.
6. De verwijdering van ministers van de
revolutie en het ontnemen van de be
voegdheden aan de soevereiniteitsraad.
7. Onvoldoende solidariteit met de Ara
bieren.
8. Het gevangen zetten van duizenden
nationale elementen.
De rebellen-radio zei ook, dat de Iraakse
Petroleum Maatschappij, die onder Britse
leiding staat, geen royalties meer aan de
regering van Kassem moet zenden.
Radio-Bagdad deelde mee dat alle
Iraakse vliegvelden tot nader order tussen
vier uur 's middags en twee uur midder
nacht voor het verkeer gesloten zullen
zijn.
Het is niet de eerste keer dat Kassem
moeilijkheden ondervindt. Hij heeft Abdel
Salam Aref, die op 14 juli zijn rechterhand
was bij de opstand laten arresteren als
samenzweerder en wegens een poging hem
te vermoorden. Aref is ter dood veroor
deeld, maar nog niet geëxecuteerd.
Voi-ig jaar op 8 december deelde Kassem
mede, dat een „met hulp van buitenlanders
buiten Irak" opgezette samenzwering ver
ijdeld was. Op die mededeling volgde een
razzia op aanhangers van president Nasser
van de V.A.R., waarbij ook Rasjid el Ghal-
jani, die men de vader van het Iraakse
nationalisme noemt, gearresteerd werd.
Korte tijd later namen enkele ministers
ontslag uit zijn regering.
Nauwelijks een week geleden trad de
hele „opperste raad" van de junta, twaalf
officieren-medestanders groot, af. Een dag
later werd zij opgevolgd door tien andere
officieren.
LONDEN (UPI) De Amerikaanse re
gering heeft besloten militaire maatregelen
ter verdediging van Berlyn te treffen in
dien de onderhandelingen over Berlyn met
de Sovjet-Unie doodlopen, of op een crisis
uitlopen. Dit besluit is een gevolg van de
donderdag gehouden vergadering van de
Amerikaanse „nationale veiligheidsraad".
Er is mededeling van gedaan aan Groot-
Brittannië, Frankryk en West-Duitsland.
De Amerikaanse regering is van oordeel
dat een conferentie der ministers van Bui
tenlandse Zaken van de grote vier de
laatste mogelykheid is om de crisis om
om Berlyn tot een oplossing te brengen.
(Reuter) President Eisenhower heeft
de leiding op zich genomen bij de behande
ling van de crisis rond Berlyn en het Ame
rikaanse Congres verteld dat hij geen extra
geld nodig heeft voor raketten of klassieke
wapens met het oog op deze crisis, zo
meldt de „New York Times". Volgens het
blad is deze verklaring het voornaamste
punt geweest van de besprekingen die
Eisenhower vrydag heeft gevoerd met de
Democratische en Republikeinse Congres
leiders. Bij dit overleg is men tot volkomen
overeenstemming gekomen over het prin
cipe dat de Verenigde Staten, zo het nodig
mocht zijn, beter een oorlog kunnen ris
keren dan zich door de Russen uit Berlijn
laten verdryven.
De Democratische voorzitter van het
Huis van Afgevaardigden, Sam Rayburn,
heeft in een vraaggesprek voor de radio
gezegd, dat het beter is alle mogelijkheden
tot overleg uit te putten, dan het Berlijnse
vraagstuk met wapens op te lossen.
De Democratische fractieleider in de Se
naat, Lyndon Johnson, verklaarde voor
radio en televisie: „Wij mogen niet langer
werkeloos toezien „dat onze kracht mili
tair, economisch of moreel wordt gede
cimeerd door aarzeling, nederlaag of terug
tocht". Senator Fulbright critiseerde in een
andere uitzending wat hij noemde „het ge
brek aan fantasie en originaliteit" van de
regering bij haar contact met de Russen.
Als tegeneis voor een ontruiming van
Berlijn zou Washington de Russische terug
tocht uit de Oosteuropese landen moeten
eisen. Ook de Democratische senator El
lender verweet de regering haar afwach
tende houding.
De Republikeinse senator Keating ver
klaarde voor de Newyorkse radio dat
Eisenhower hem de verzekering heeft ge
geven dat de Verenigde Staten niet alleen
maar wachten tot de Russen de volgende
zet zullen doen inzake de kwestie-Berlijn,
doch wel degelijk een eigen plan in dit
opzicht hebben.
De Democratische senator Humphrey, die
kortgeleden te Moskou een onderhoud met
Kroesjtsjev heeft gehad, verklaarde dat de
Russische premier een politiek voert, die
zich beweegt „langs de rand van de af
grond". Senator Humphrey verweet de
Amerikaanse regering nog geen enkel con
structief tegenvoorstel te hebben gedaan.
Hij verklaarde ongerust te zijn daar de
Verenigde Staten naar zijn mening zelfs
militair niet voldoende zijn uitgerust om
deze tragische situatie het hoofd te kunnen
bieden. De Democratische senator Syming
ton verklaarde in een verkiezingsrede dat
er een werkelijk gevaar bestaat. Het is
mogelijk dat er een oorlog uitbreekt of dat
de Verenigde Staten op schandelijke wijze
moeten capituleren inzake de kwestie-
Berlijn. De Democratische senator Spark-
man zei in een vraaggesprek voor de radio
het gevoel te hebben dat het Amerikaanse
volk zich het gevaar van de toestand om
Berlijn niet helemaal bewust is.
(Van onze correspondent in Londen)
Premier Macmillan en zijn minister van
Buitenlandse Zaken Selwyn Lloyd zyn van
daag naar Parijs vertrokken, waar zij pre
sident De Gaulle verslag zullen uitbren
gen van hun besprekingen met Kroesjts
jev in Moskou.
Macmillan vatte zaterdag in Belfast
voor zijn terugkeer uit Noord-Ierland naar
Londen het resultaat van zijn reis naar
Moskou samen in de opmerking, dat het
geen enkele maanden geleden nog be
schouwd werd als een gevaarlijk ultima
tum, thans ter tafel ligt als iets om over te
onderhandelen. Macmillan zei wel, dat de
situatie nog steeds ernstig is, omdat de
standpunten van Oost en West nog altijd
tegenover elkaar staan. Het westen zal
zijn houding daarom zeer nauwkeurig
zy houding moeten vaststellen. Macmillan
zei er zeker van te zyn, dat 'n eendrachtige
westelijke politiek zal worden bereikt. Dit
zal een vastberaden beleid moeten zijn, dat
soepel genoeg is voor het bereiken van
overeenstemming met de Russen.
Macmillan zou tot de slotsom gekomen
zijn, dat een militair neutrale zone in
Europa op het ogenblik politiek onmoge
lijk is. Daarom wil hij een methode voor
stellen van politieke en militaire ontspan
ning door uitdunning van troepen. Mac
millan volgt hierbij de lijn die Sir Anthony
Eden in 1955 heeft uitgestippeld. Indien de
werkelijk bestaande Russische vrees voor
Duitse bewapening geleidelijk kan wor
den weggenomen, zou de Sovjet-Unie mis
schien eerder bereid zijn tot herstel van
de Duitse eenheid en terugtrekking uit
Oost-Europa.
In elk geval zal Macmillan De Gaulle en
Adenauer deze week geruststellen, dat hij
op het ogenblik geen voorstander is van
een militaire neutrale zone in Europa, tot
welk misverstand het Moskouse commu-
niqé aanleiding heeft gegeven, doch slechts
van gecontroleerde bewapeningsbeper
king in een afgebakend gebied, dwars over
het ijzeren scherm heen. Viermogendhe-
densamenwerking, inclusief inspectie zou
tevens tot ontspanning moeten leiden. In
Londen acht men het een belangrijk winst
punt, dat Kroesjtsjev deze kwestie op de
agenda voor de komende ministersconfe
rentie aanvaardbaar acht.
Een ander misverstand in Bonn en Pa
rijs is dat Macmillan eventueel zou willen
ingaan op een niet-aanvalsverdrag met de
Sovjet-Unie, dat de N.A.V.O. zou onder
mijnen. Macmillan heeft echter duidelijk
gemaakt, dat daarvan geen sprake is. Het
enige, waartoe de Britse premier bereid
zal blijken, is een bescheiden wederzijd
se verklaring, steunende op de drie door
hem in Moskou en in het Lagerhuis gefor
muleerde punten, welke weinig gemeen
hebben met het veelomvattende verdrag,
dat Kroesjtsjev Macmillan wilde opdrin
gen.
In een weiland te Lunteren vond de 12-
jarige Wim Wagensveld zondagmorgen
het eerste kievitsei van dit jaar. De jon
gen heeft verzocht het ei persoonlijk aan
koningin Juliana te mogen aanbieden.
Anonymus
Liefde komt nooit alleen; zij is altijd
vergezeld van vrees voor het einde.
(Van onze correspondent in Bonn)
De leider van de Westduitse socialis
tische partij, Erich Ollenhauer, heeft van
daag te Oost-Berlyn een onderhoud gehad
met de Russische minister-president
Kroesjtsjev over niet nader aangeduide
onderwerpen. Dit gesprek zou plaats heb
ben op ex-territoriaal terrein, te weten de
Russische ambassade te Oost-Berlijn en
zou, gelyk Ollenhauer geëist heeft, niet
by gewoond worden door een lid van de
Oostduitse regering of communistische
party. Ollenhauer heeft de Westduitse mi
nister van Buitenlandse Zaken, Von Bren-
tano en de Westberlijnse burgemeester
Brandt onverwijld ingelicht over de Rus
sische uitnodiging.
Brandt zei gisteravond, dat er geen enkel
bezwaar tegen Ollenhauers reis naar Oost-
Berlijn is. De S.P;D.-leider zelf, die had
geweigerd Kroesjtsjev te Leipzig te ont
moeten, zei: „Waarom zou ik niet? Er gaan
zo veel mensen naar de oostelijke sector",
daarbij ongetwijfeld doelende op de ont
moetingen, die de huidige Westduitse mi
nister van Justitie, Schaffer, op eigen ge
legenheid met Oostduitse politici in Oost-
Berlijn heeft gehad, waarover te Bonn
nogal wat te doen is geweest. Critiek van
de regeringspartij, de C.D.U., op Ollen
hauers gesprek met Kroesjtsjev acht men
weinig steekhoudend. Overigens wordt al
jarenlang van communistische zijde ge
poogd de S.P.D. voor het Russische wa
gentje te spannen, waarop echter geen
schijn van kans is.
Argwaan
Dat Ollenhauers gesprek met Kroesj
tsjev iets anders kan opleveren dan een
bevestiging van wat men allang weet, lijkt
duidelijk, ook al houdt Kroesjtsjev er van
via onverwachte ontmoetingen onverwach
te voorstellen te doen. In ieder geval blijkt
ook hieruit Kroesjtsjevs ondogmatische
tactiek. Hij schroomt niet zowel Ulbricht
als Krupp en Ollenhauer te paaien en be
drijft daarmede een bijna virtuoze poli
tiek, die te Bonn argwanend wordt gade
geslagen.
Inmiddels zit men in de S.P.D. niet stil
ten opzichte van de Sovjet-Unie. Op
15 maart zullen drie vooraanstaande West
duitse socialisten naar Moskou vliegen, te
weten de plaatsvervangende partij-voor
zitter Wehner, de kandidaat voor het
bondspresidentschap professor Schmidt en
Erler. (Men zie ook pag. 3.)
Advertentie
EIECTRISCHE
UaUMPW SCHRIJFMACHINES
KANTOORMACHINE-
HANDEL
Schoterweg 122 - Haarlem - Tel. 50130
Prinses Irene heeft vanmorgen in de
naar haar genoemde hal van de jaarbeurs
in Utrecht, de dertiende Nederlandse Tex
tieljaarbeurs officieel geopend. De Prin
ses arriveerde omstreeks half tien in gezel
schap van haar particulier secretaresse
mevrouw mr. M. ScholtensMeurs aan
de zyingang van de Jaarbeursgebouwen
aan het Vredenburg. De directeur van de
Stichting Nederlandse Textieljaarbeurs, de
heer A. G. Biemond jr., bood de Prinses
een boeket aan van alle reeds in bloei
staande voorjaarsbloemen. Hierna stelde
hy de leden van de raad van toezicht der
Nederlandse Textieljaarbeurs aan de Prin
ses voor, onder wie de voorzitter van de
Stichting, de heer J. C. Bottenheim.
In zijn begroetingswoord webs de heer
Biemond erop, dat de jaarlijks terug
kerende manifestatie van de textiel- en
kledingindustrie niet meer kon volstaan
met de ruimte waarover zij sinds 1946 kon
beschikken. Aan het slot van zijn korte
toespraak verzocht de heer Biemond de
Prinses aan een koord te trekken dat ver
bonden was aan een reusachtige haan van
papiermaché. De met talrijke textielcou-
pons behangen haan liet een vervaarlijk
gekraai horen, waarbij het kukeleku over
ging in een langgerekt Uuuttrrèèècht.
Nadat de Prinses de textieljaarbeurs ge
opend had verklaard, werd haar namens
de leden van de Textieljaarbeurs een ca
deau aangeboden bestaande uit een pakket
damast tafellinnen. De honderd servetten
en twaalf tafellakens zijn voorzien van
het wapen van de Utrechtse Vrouwelijke
Studentenvereniging, waarvan de Prinses
lid is. Prinses Irene had de wens te kennen
gegeven dit pakket te bestemmen voor
deze vereniging die op 10 maart aan
staande zestig jaar bestaat.
De Prinses maakte vervolgens een rond
gang door de verschillende hallen van de
textieljaarbeurs, waarin ruim honderd
textielfabrikanten hun produkten expo
seren. In de buitenlandse club van de Jaar
beurs gebruikte de Prinses de koffie. Zij
liet zich door de leden van de Raad van
Toezicht van de Stichting Nederlandse
Textieljaarbeurs voorlichten over de on
derscheidene sectoren van de textielnijver
heid in ons land. Omstreeks kwart over
elf verliet de Prinses de Jaarbeursgebou
wen. (Men zie ook pag. 2.)
Advertentie
SUIDE DAMESJASJES IN KLEUREN