Onduidelijk verloop van opstand tegen Kassem in Noord-Irak HET WEER Amerika bereidt zich voor op pareren van Russische actie MACMILLAN IN PARIJS Prinses Irene opent textieljaarbeurs KROESJTSJEV NODIGT OLLENHAUER UIT Opmars zowel als onderdrukking van Sjawafs rebellen gemeld BURGEROORLOG? Apostel Slok op Schiphol door 16.000 mensen begroet Zonnig Eerherstel voor Zjoekov? Gelukwens van prinsessen Democratische senatoren critiseren het beleid van de regering in de Berlijnse kwestie Westduitse en Frame vrees ongewettigd Eerste kievitsei Het woord is aan Westduitse socialistische leider vandaag naar Oost-Berlijn HARTOG MAANDAG 9 MAART 1959 Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden. Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur. Telef. adm. 5437, chef bezorging na 5 u. 7519. Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080. Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295. IJmuider Courant DAGBLAD VOOR VELSEN -IJ MUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING 44e JAARGANG NUMMER 106 Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7.65, franco p. post 8.15. Losse nummers 12 c. Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman LONDEN (Reuter/AFP/UPI). In het oliecentrum Mosoel in het noorden van Irak, nabij de Syrische en Turkse grens, op 320 km afstand van Bagdad, brak zondag een revolutie tegen het regime van premier Kas sem uit, van welks verloop de tot dusver ontvangen berichten door hun tegenstrijdigheid een wel zeer onduidelijk beeld geven. Terwijl de radio der opstandelingen hedenochtend om 8 uur in een in Londen opgevangen uitzending een „opmars naar Bagdad" aankondigde, maakte radio- Bagdad bekend dat „de muiterij in Mosoel" was geëindigd en dat het leger de toestand onder controle had. Voorts zou radio-Bagdad hebben bekendge maakt, dat de leider van de opstandelingen, de 35-jarige kolonel Sjawaf, sedert maandagochend op de vlucht is. Stamhoofden en functionarissen in Noord-Irak werden opgeroepen naar Sjawaf uit te zien en hem aan de autoriteiten uit te leveren. Men vermoedde, dat de kolonel naar Syrië zou willen vluchten. Volgens andere radio-berichten zou Sjawaf echter gedood zijn, hetzij door troepen van de vijfde brigade, die onder zijn commando stond, hetzij tijdens een bombardement van zijn hoofdkwartier door vlieg tuigen van de regering-Kassem. Waarnemers te Cairo zeggen, dat kolonel Sjawaf wordt beschouwd als een der be langrijkste leden van de groep, die in juli 1958 onder leiding van generaal Kassem, de huidige premier, de staatsgreep pleegde, waarbij koning Feisal en generaal Noeri es Said werden gedood. Volg' .s te Cairo ontvangen berichten was hij onlangs het doelwit van krachtige aanvallen in de communistische pers. Naar verluidt heeft hij zich verzet tegen een massabijeenkomst van „voorstanders van de vrede", die vrijdag te Mosoel werd ge houden. Het te Damascus verschijnende blad „Al Alam" schrijft, dat gewapende communis ten ty'dens de bijeenkomst kolonel Sjawafs vijfde legerbrigade aanvielen. Deze laatste sloeg terug en vele mensen werden gedood BEIROET (UPI) Blijkens een mede deling van de opstandelingenradio wordt Mosoel, het centrum van de opstandige troepen, door regeringsvliegtuigen gebom bardeerd. Radio Mosoel zei voorts, dat de rebellen optrekken naar Bagdad. Het schijnt thans zeker, dat Irak aan de rand van een burgeroorlog staat, met alle gevaarlijke internationale consequenties van dien. De opstandelingen schijnen in het noor den veld te winnen: de radiozender van Suleimanieh, een stad 350 km ten oosten van Mosoel, koos vanochtend de zijde van de rebellen. Omtrent Kirkuk, halverwege tussen Mo soel en Sulaimanieh en eveneens een be langrijk oliecentrum, is niets bekend. Radio-Mosoel ontkende indirect, dat Shawaf door zijn eigen troepen was ge dood door te zeggen dat hij thans „zijn troepen in de strijd tegen Kassem leidt". Van onafhankelijke zijde is de opmars tegen Bagdad niet bevestigd. Radio Mosoel heeft aangekondigd in de lucht te zullen blijven „tot wij overschake len op Bagdad". Omstreeks elf uur werd medegedeeld, dat „de meeste streken van Irak zich voor de revolutie hebben uitge sproken". Afwisselend worden communi- qué's, oproepen „dood aan de tyran" en marsmuziek uitgezonden. Radio Sulaima nieh deed een beroep op alle „vaderlands lievende Koerden mee op te trekken naar Bagdad". en gewond in de gevechten tussen de com munisten en Arabische nationalisten, die aan de bijeenkomst deelnamen, aldus het blad. Het communistische blad „Ittihad al Shaab" berichtte zondag, dat vrijdag en zaterdag in Mosoel „een aantal vredes- strijders" gedood was, en dat in andere streken „moorden, sabotage en bedrei gingen" hadden plaats gehad. „Zogenaamde nationalistische benden" hadden de „vre- desstrijders" vermoord, zonder dat enkele der verantwoordelijke autoriteiten er iets tegen hadden gedaan. De regering werd gevraagd hier een eind aan te maken, „daar het volk anders de verdediging van zijn leven zelf ter hand zal nemen". Verder meldde het blad, dat gepoogd was een „vredestrein" die „vredesstrijders" van Bagdad naar Mosoel bracht, te laten ont sporen. Het nieuws over de opstand werd zon dag ingeleid door een melding van radio- Bagdad, dat er weer een complot tegen de regering was ontdekt. Van de leider ervan, kolonel Abdel Wahab el Sjawaf, werd ge meld dat hij „voortvluchtig" was. Premier Kassem loofde een beloning van 10.000 di nar (ruim 110.000 gulden) voor zijn ge vangenneming uit, dood of levend. „Arresteer de verrader, dood of levend, en lever hem uit aan onze nationalistische regering. Oh, massa's van het volk, Ara bieren en Koerden, gaat hand in hand tegen deze samenzweerders, deze agenten van het imperialisme, verraders en reac tionairen!", aldus radio-Bagdad. Motleven Maar toen was ook de radio van de re bellen in Mosoel al in de lucht, die acht redenen voor de opstand noemde: 1. Het bestaan van een tirannieke dicta tuur in Irak. 2. De mobilisatie van alle middelen van het land ten bate van een idool-Kassem. 3. Het verraad aan de beginselen en doe len van de revolutie van 14 juli 1958. 4. Vervolging van de vrije officieren, hun terzijdestelling en vervanging door een kliek van opportunisten. 5. Het gezag, dat in het land wordt ver leend aan een groep met een bepaalde ideologie (de communisten), die bij de Verwachting tot morgenavond: Droog en overwegend zonnig weer met matige tot vrij krach tige wind tussen oost en zuid oost. Vannacht op de meeste plaatsen lichte vorst. Morgen ongeveer dezelfde temperaturen als vandaag. Volledige weerrapporten op pagina twee. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF PAGINA'S De „Hersteld Apostolische Zending gemeente in de eenheid der Apostelen" in Nederland begroette zaterdagmiddag op Schiphol haar apostel, de heer L. Slok uit Bussum, die een wereldreis van twee maanden gemaakt had om door emigranten gestichte gemeenten in het buitenland te bezoeken. Deze apostolische gemeente, wel te onder- scheiden van de „Apostolische Ge meenten" in Nederland en de „Her steld Apostolische Zendingskerk" (Stam Juda), telt in ons land meer dan hon derd gemeenten, die alle onder een hoofdige leiding van de apostel Slok staan. Zestienduizend leden daarvan waren naar Schiphol gekomen om de apostel in te halen. WENEN (Reuter) Volgens het Weense onafhankelijke blad „Neuer Kurier" zal maarschalk Zjoekov, de vroegere Russische minister van Defensie, gerehabiliteerd wor den. Zaterdag is in Rhenen graaf H. van Zuylen van Nyevelt uit Wassenaar in het huwelijk getreden met mej. Cla- rine Everts uit Velp, een vriendin van de Prinsessen Beatrix en Irene, die zowel bij de huwelijksvoltrekking in het raadhuis als bij de kerkelijke be vestiging in de Remonstrantse kerk en op de daarna gehouden receptie aanwezig waren. openbare mening slechts een beperkt ge hoor vindt. 6. De verwijdering van ministers van de revolutie en het ontnemen van de be voegdheden aan de soevereiniteitsraad. 7. Onvoldoende solidariteit met de Ara bieren. 8. Het gevangen zetten van duizenden nationale elementen. De rebellen-radio zei ook, dat de Iraakse Petroleum Maatschappij, die onder Britse leiding staat, geen royalties meer aan de regering van Kassem moet zenden. Radio-Bagdad deelde mee dat alle Iraakse vliegvelden tot nader order tussen vier uur 's middags en twee uur midder nacht voor het verkeer gesloten zullen zijn. Het is niet de eerste keer dat Kassem moeilijkheden ondervindt. Hij heeft Abdel Salam Aref, die op 14 juli zijn rechterhand was bij de opstand laten arresteren als samenzweerder en wegens een poging hem te vermoorden. Aref is ter dood veroor deeld, maar nog niet geëxecuteerd. Voi-ig jaar op 8 december deelde Kassem mede, dat een „met hulp van buitenlanders buiten Irak" opgezette samenzwering ver ijdeld was. Op die mededeling volgde een razzia op aanhangers van president Nasser van de V.A.R., waarbij ook Rasjid el Ghal- jani, die men de vader van het Iraakse nationalisme noemt, gearresteerd werd. Korte tijd later namen enkele ministers ontslag uit zijn regering. Nauwelijks een week geleden trad de hele „opperste raad" van de junta, twaalf officieren-medestanders groot, af. Een dag later werd zij opgevolgd door tien andere officieren. LONDEN (UPI) De Amerikaanse re gering heeft besloten militaire maatregelen ter verdediging van Berlyn te treffen in dien de onderhandelingen over Berlyn met de Sovjet-Unie doodlopen, of op een crisis uitlopen. Dit besluit is een gevolg van de donderdag gehouden vergadering van de Amerikaanse „nationale veiligheidsraad". Er is mededeling van gedaan aan Groot- Brittannië, Frankryk en West-Duitsland. De Amerikaanse regering is van oordeel dat een conferentie der ministers van Bui tenlandse Zaken van de grote vier de laatste mogelykheid is om de crisis om om Berlyn tot een oplossing te brengen. (Reuter) President Eisenhower heeft de leiding op zich genomen bij de behande ling van de crisis rond Berlyn en het Ame rikaanse Congres verteld dat hij geen extra geld nodig heeft voor raketten of klassieke wapens met het oog op deze crisis, zo meldt de „New York Times". Volgens het blad is deze verklaring het voornaamste punt geweest van de besprekingen die Eisenhower vrydag heeft gevoerd met de Democratische en Republikeinse Congres leiders. Bij dit overleg is men tot volkomen overeenstemming gekomen over het prin cipe dat de Verenigde Staten, zo het nodig mocht zijn, beter een oorlog kunnen ris keren dan zich door de Russen uit Berlijn laten verdryven. De Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Sam Rayburn, heeft in een vraaggesprek voor de radio gezegd, dat het beter is alle mogelijkheden tot overleg uit te putten, dan het Berlijnse vraagstuk met wapens op te lossen. De Democratische fractieleider in de Se naat, Lyndon Johnson, verklaarde voor radio en televisie: „Wij mogen niet langer werkeloos toezien „dat onze kracht mili tair, economisch of moreel wordt gede cimeerd door aarzeling, nederlaag of terug tocht". Senator Fulbright critiseerde in een andere uitzending wat hij noemde „het ge brek aan fantasie en originaliteit" van de regering bij haar contact met de Russen. Als tegeneis voor een ontruiming van Berlijn zou Washington de Russische terug tocht uit de Oosteuropese landen moeten eisen. Ook de Democratische senator El lender verweet de regering haar afwach tende houding. De Republikeinse senator Keating ver klaarde voor de Newyorkse radio dat Eisenhower hem de verzekering heeft ge geven dat de Verenigde Staten niet alleen maar wachten tot de Russen de volgende zet zullen doen inzake de kwestie-Berlijn, doch wel degelijk een eigen plan in dit opzicht hebben. De Democratische senator Humphrey, die kortgeleden te Moskou een onderhoud met Kroesjtsjev heeft gehad, verklaarde dat de Russische premier een politiek voert, die zich beweegt „langs de rand van de af grond". Senator Humphrey verweet de Amerikaanse regering nog geen enkel con structief tegenvoorstel te hebben gedaan. Hij verklaarde ongerust te zijn daar de Verenigde Staten naar zijn mening zelfs militair niet voldoende zijn uitgerust om deze tragische situatie het hoofd te kunnen bieden. De Democratische senator Syming ton verklaarde in een verkiezingsrede dat er een werkelijk gevaar bestaat. Het is mogelijk dat er een oorlog uitbreekt of dat de Verenigde Staten op schandelijke wijze moeten capituleren inzake de kwestie- Berlijn. De Democratische senator Spark- man zei in een vraaggesprek voor de radio het gevoel te hebben dat het Amerikaanse volk zich het gevaar van de toestand om Berlijn niet helemaal bewust is. (Van onze correspondent in Londen) Premier Macmillan en zijn minister van Buitenlandse Zaken Selwyn Lloyd zyn van daag naar Parijs vertrokken, waar zij pre sident De Gaulle verslag zullen uitbren gen van hun besprekingen met Kroesjts jev in Moskou. Macmillan vatte zaterdag in Belfast voor zijn terugkeer uit Noord-Ierland naar Londen het resultaat van zijn reis naar Moskou samen in de opmerking, dat het geen enkele maanden geleden nog be schouwd werd als een gevaarlijk ultima tum, thans ter tafel ligt als iets om over te onderhandelen. Macmillan zei wel, dat de situatie nog steeds ernstig is, omdat de standpunten van Oost en West nog altijd tegenover elkaar staan. Het westen zal zijn houding daarom zeer nauwkeurig zy houding moeten vaststellen. Macmillan zei er zeker van te zyn, dat 'n eendrachtige westelijke politiek zal worden bereikt. Dit zal een vastberaden beleid moeten zijn, dat soepel genoeg is voor het bereiken van overeenstemming met de Russen. Macmillan zou tot de slotsom gekomen zijn, dat een militair neutrale zone in Europa op het ogenblik politiek onmoge lijk is. Daarom wil hij een methode voor stellen van politieke en militaire ontspan ning door uitdunning van troepen. Mac millan volgt hierbij de lijn die Sir Anthony Eden in 1955 heeft uitgestippeld. Indien de werkelijk bestaande Russische vrees voor Duitse bewapening geleidelijk kan wor den weggenomen, zou de Sovjet-Unie mis schien eerder bereid zijn tot herstel van de Duitse eenheid en terugtrekking uit Oost-Europa. In elk geval zal Macmillan De Gaulle en Adenauer deze week geruststellen, dat hij op het ogenblik geen voorstander is van een militaire neutrale zone in Europa, tot welk misverstand het Moskouse commu- niqé aanleiding heeft gegeven, doch slechts van gecontroleerde bewapeningsbeper king in een afgebakend gebied, dwars over het ijzeren scherm heen. Viermogendhe- densamenwerking, inclusief inspectie zou tevens tot ontspanning moeten leiden. In Londen acht men het een belangrijk winst punt, dat Kroesjtsjev deze kwestie op de agenda voor de komende ministersconfe rentie aanvaardbaar acht. Een ander misverstand in Bonn en Pa rijs is dat Macmillan eventueel zou willen ingaan op een niet-aanvalsverdrag met de Sovjet-Unie, dat de N.A.V.O. zou onder mijnen. Macmillan heeft echter duidelijk gemaakt, dat daarvan geen sprake is. Het enige, waartoe de Britse premier bereid zal blijken, is een bescheiden wederzijd se verklaring, steunende op de drie door hem in Moskou en in het Lagerhuis gefor muleerde punten, welke weinig gemeen hebben met het veelomvattende verdrag, dat Kroesjtsjev Macmillan wilde opdrin gen. In een weiland te Lunteren vond de 12- jarige Wim Wagensveld zondagmorgen het eerste kievitsei van dit jaar. De jon gen heeft verzocht het ei persoonlijk aan koningin Juliana te mogen aanbieden. Anonymus Liefde komt nooit alleen; zij is altijd vergezeld van vrees voor het einde. (Van onze correspondent in Bonn) De leider van de Westduitse socialis tische partij, Erich Ollenhauer, heeft van daag te Oost-Berlyn een onderhoud gehad met de Russische minister-president Kroesjtsjev over niet nader aangeduide onderwerpen. Dit gesprek zou plaats heb ben op ex-territoriaal terrein, te weten de Russische ambassade te Oost-Berlijn en zou, gelyk Ollenhauer geëist heeft, niet by gewoond worden door een lid van de Oostduitse regering of communistische party. Ollenhauer heeft de Westduitse mi nister van Buitenlandse Zaken, Von Bren- tano en de Westberlijnse burgemeester Brandt onverwijld ingelicht over de Rus sische uitnodiging. Brandt zei gisteravond, dat er geen enkel bezwaar tegen Ollenhauers reis naar Oost- Berlijn is. De S.P;D.-leider zelf, die had geweigerd Kroesjtsjev te Leipzig te ont moeten, zei: „Waarom zou ik niet? Er gaan zo veel mensen naar de oostelijke sector", daarbij ongetwijfeld doelende op de ont moetingen, die de huidige Westduitse mi nister van Justitie, Schaffer, op eigen ge legenheid met Oostduitse politici in Oost- Berlijn heeft gehad, waarover te Bonn nogal wat te doen is geweest. Critiek van de regeringspartij, de C.D.U., op Ollen hauers gesprek met Kroesjtsjev acht men weinig steekhoudend. Overigens wordt al jarenlang van communistische zijde ge poogd de S.P.D. voor het Russische wa gentje te spannen, waarop echter geen schijn van kans is. Argwaan Dat Ollenhauers gesprek met Kroesj tsjev iets anders kan opleveren dan een bevestiging van wat men allang weet, lijkt duidelijk, ook al houdt Kroesjtsjev er van via onverwachte ontmoetingen onverwach te voorstellen te doen. In ieder geval blijkt ook hieruit Kroesjtsjevs ondogmatische tactiek. Hij schroomt niet zowel Ulbricht als Krupp en Ollenhauer te paaien en be drijft daarmede een bijna virtuoze poli tiek, die te Bonn argwanend wordt gade geslagen. Inmiddels zit men in de S.P.D. niet stil ten opzichte van de Sovjet-Unie. Op 15 maart zullen drie vooraanstaande West duitse socialisten naar Moskou vliegen, te weten de plaatsvervangende partij-voor zitter Wehner, de kandidaat voor het bondspresidentschap professor Schmidt en Erler. (Men zie ook pag. 3.) Advertentie EIECTRISCHE UaUMPW SCHRIJFMACHINES KANTOORMACHINE- HANDEL Schoterweg 122 - Haarlem - Tel. 50130 Prinses Irene heeft vanmorgen in de naar haar genoemde hal van de jaarbeurs in Utrecht, de dertiende Nederlandse Tex tieljaarbeurs officieel geopend. De Prin ses arriveerde omstreeks half tien in gezel schap van haar particulier secretaresse mevrouw mr. M. ScholtensMeurs aan de zyingang van de Jaarbeursgebouwen aan het Vredenburg. De directeur van de Stichting Nederlandse Textieljaarbeurs, de heer A. G. Biemond jr., bood de Prinses een boeket aan van alle reeds in bloei staande voorjaarsbloemen. Hierna stelde hy de leden van de raad van toezicht der Nederlandse Textieljaarbeurs aan de Prin ses voor, onder wie de voorzitter van de Stichting, de heer J. C. Bottenheim. In zijn begroetingswoord webs de heer Biemond erop, dat de jaarlijks terug kerende manifestatie van de textiel- en kledingindustrie niet meer kon volstaan met de ruimte waarover zij sinds 1946 kon beschikken. Aan het slot van zijn korte toespraak verzocht de heer Biemond de Prinses aan een koord te trekken dat ver bonden was aan een reusachtige haan van papiermaché. De met talrijke textielcou- pons behangen haan liet een vervaarlijk gekraai horen, waarbij het kukeleku over ging in een langgerekt Uuuttrrèèècht. Nadat de Prinses de textieljaarbeurs ge opend had verklaard, werd haar namens de leden van de Textieljaarbeurs een ca deau aangeboden bestaande uit een pakket damast tafellinnen. De honderd servetten en twaalf tafellakens zijn voorzien van het wapen van de Utrechtse Vrouwelijke Studentenvereniging, waarvan de Prinses lid is. Prinses Irene had de wens te kennen gegeven dit pakket te bestemmen voor deze vereniging die op 10 maart aan staande zestig jaar bestaat. De Prinses maakte vervolgens een rond gang door de verschillende hallen van de textieljaarbeurs, waarin ruim honderd textielfabrikanten hun produkten expo seren. In de buitenlandse club van de Jaar beurs gebruikte de Prinses de koffie. Zij liet zich door de leden van de Raad van Toezicht van de Stichting Nederlandse Textieljaarbeurs voorlichten over de on derscheidene sectoren van de textielnijver heid in ons land. Omstreeks kwart over elf verliet de Prinses de Jaarbeursgebou wen. (Men zie ook pag. 2.) Advertentie SUIDE DAMESJASJES IN KLEUREN

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1959 | | pagina 1