Enorme organisatie voor het berekenen van de uitslag Eigen hokje Van dag tot dag Vraagtekens <~Praatótoel 3 Toneelgroep „Puck" gaat „Zeven tegen Nippon" spelen STEMBUS-INESS Amsterdamse politie verkocht 3400 fietsen NEDERLAND VANDAAG TER STEMBUS ANEGANG 46 HAARLEM Boete voor directrice van rusthuis wegens heling van opiumpreparaten MANTELS Prof. Romme's laatste rede voor de verkiezingen Carl Laout gastdirigent bij concert van „Apollo" Zoekt U iets beters? Consumentenorganisatie voor scherper toezicht Jaarvergadering Multatuli- genootsehap op 19 maart DONDERDAG 12 MAART 19 5 9 Eisenhowers jongste uitspraken met be trekking tot de Berlijnse crisis zullen on getwijfeld hier en daar als bommen zijn ingeslagen. „Hier", dat is in West-Europa, „daar", dat betekent in militaire kringen in de Verenigde Staten en van de NAVO. Af gezien van het verborgen dreigement aan Russisch adres, dat bij een gewapend conflict in Europa moet worden gerekend op Amerikaanse „lange-afstandsaanval- len" dus vernietigingsaanvallen met raketbommen, al of niet geladen met atoomenergie houden de verklaringen van Eisenhower een ernstig probleem in voor de Westeuropese bondgenoten: mocht er in Europa een oorlog uitbreken, zal dan de verdedigingslinie niet op het Europese vasteland liggen? Eisenhower heeft zich zeer vaag en te rughoudend uitgedrukt. Wat heeft hij pre cies bedoeld? Moet de NAVO haar gehele strategie wijzigen en de idee van een land oorlog met Europese verdedigingslinies los laten? Als Amerika er geen heil in ziet, samen met de Westeuropese geallieerden tegen de 175 Russische divisies op te trek ken, moeten die Westeuropese bondgeno ten er dan wel heil in zien, zulks zonder Amerika te doen? Zijn de Europese raket- tenbases, bemand met Amerikaanse strijd krachten, slechts bedoeld als vooruitge schoven posten „van het eerste uur", die na het uitbreken der vijandelijkheden in het Europese Niemandsland komen te lig gen, waar de vernietiging hoogtij zal vie ren van twee kanten uit? Als Amerika geen landoorlog wil voeren, maar ook geen vernietingsstrategie wil volgen, wat wil het dan wèl? Als Eisenhower iets geheel anders heeft bedoeld dan hij heeft gezegd, zullen de Westeuropese NAVO-partners Washington met spoed om opheldering moeten vragen, speciaal over het probleem, wat zij met hun eigen landstrijdkrachten moeten doen en op welke wijze deze zullen moeten worden gehergroepeerd. Want officieel ver keren de Westeuropese bondgenoten nog steeds in de veronderstelling, dat zij in het onverhoopte noodgeval samen met Amerika te land hun eigen West-Europa zullen verdedigen. De Toneelgroep Puck heeft de opvoe ringsrechten verworven van het Engelse anti-oorlogsstuk: „The long and the short and the tall," van Willis Hall. Het stuk zal door Puck gespeeld worden onder regie van Eric van Ingen in de ver taling van Alfred Pleiter onder de Neder landse titel „Zeven tegen Nippon". De Europese première had plaats in het Royal Court Theatre te Londen op 7 janua ri en bleek het begin te zijn van een reeks succesvolle opvoeringen, die nog voort duurt. Het stuk werd door de Engelse to neelcritici unaniem enthousiast ontvan gen. De laatste fietswrakken, die in de afge lopen maanden door de politie van de Am sterdamse straten zijn weggehaald, zijn gistermiddag geveild. Totaal heeft men 3.400 oude fietsen van de hand gedaan, die de gemeente Amsterdam ruim 15.000, hebben opgebracht. De belangstelling was bijzonder groot voor de veilingen, zó groot, dat vele fietsen ver boven taxatiewaarde werden verkocht. Deze 3.400 rijwielen waren fietsen, die door de eigenaars ergens waren achter gelaten en op vele plaatsen het stadsbeeld ontsierden. Wanneer thans een eigenaar van een reeds geveilde fiets kan aantonen, dat deze zijn eigendom is geweest, krijgt hij de verkoopsom uitgekeerd. Inmiddels is de Amsterdamse politie be gonnen met de tweede fase van deze actie. Men zal nu zonder pardon alle onbeheerde en niet afgesloten fietsen, alsmede rijwie len. die op verboden plaatsen zijn neerge zet weghalen. Deze fietsen blijven twee maanden op de eigenaars wachten. Wor den zij niet afgehaald dan zullen zij even een worden verkocht. Advertentie De keuze van de Nederlandse kiezers zal, zjj het niet officieel, in luttele uren na het sluiten der stemlokalen via dagbladen, radio en televisie bekend zijn. Met de modernste transmissiemiddelen, reken- en boekhoudmachines alsook met het elek tronische systeem van Hollerith gaan de cijfers naar Den Haag, waar zij worden getotaliseerd, bewerkt en verwerkt om in de kortst mogelijke tijd in lijsten met gekozen kandidaten te resulteren. Ruim dertienhonderd man van het Algemeen Nederlands Persbureau, van P.T.T., radio en televisie zijn intensief op hun taken voorbereid om de uitslag van de verkiezingen voor de Tweede Kamer zo snel mogelijk bekend te doen worden. Slechts enkele functionarissen van het A.N.P. hebben in een paar maanden tijds deze organisatie opgebouwd. Bijna duizend correspondenten, één in iedere Nederlandse gemeente, hebben tot taak de plaatselijke uitslag onverwijld aan een der negentien Nederlandse telegraafcentra mede te delen. Deze uitslagen gaan telegrafisch naar Den Haag, waar het A.N.P. de beschikking kreeg over zalen in het gebouw van het Produktschap voor Zuivel en over de Hol- lerith-afdeling van het aangrenzende Pro duktschap voor Vee en Vlees. In deze zalen is een telegraafkantoor gevestigd, waar de binnenkomende telegrammen in beeld schrift op de telexen, de automatische verreschrijvers, verschijnen. De binnenkomende gecodeerde cijfers worden direct via een tweede telex-tele- graafnet aan dagbladen, radio en televisie geseind. Bovendien ondergaan zij een reeks bewerkingen via een vernuftig systeem om per kieskring en landelijk getotaliseerd te worden. Evenwijdig daaraan loopt een boekingssysteem voor de elektronische ad ministratie. Op deze manier wordt het mogelijk ieder half uur met een druk op de knop op grond der binnen gekomen resul taten „thermometerstanden" te geven. Aan gezien de lijsten in de achttien kieskringen verschillen vertonen, dienen de gegevens per partij per kieskring, zowel als de lan delijke resultaten per partij te worden vastgesteld. Zodra het landelijke aantal uitgebrachte geldige stemmen bekend is, kan de kies deler (het honderdvijftigste deel van dit aantal) worden vastgesteld. Bij zes miljoen geldige stemmen zal de kiesdeler dus 40.000 zijn. Indien de lijsten in alle kieskringen dezelfde waren, dan zou de samenstelling van de nieuwe Kamer daarna snel bekend kunnen zijn. Nu echter Uitsproken rechtbank De Haarlemse rechtbank heeft vanmor gen een 45-jarige directrice van een Haar lems rusthuis, die veertien dagen geleden terecht stond wegens heling van opium preparaten en overtreding van de opium wet voor het eerste feit veroordeeld tot een boete van '500, subsidiair drie maan den hechtenis. Ten aanzien van de over treding van de opiumwet werd de officier van Justitie in zijn eis niet ontvankelijk verklaard. De officier van Justitie, mr. G. W. F. van der Valk Bouman, had zes maanden voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaar en 1000 boete geëist. De 43-jarige verpleegster van een Haar lems ziekenhuis, die de ampullen had ge stolen en aan de directrice geschonken, werd veroordeeld tot een boete van 100, subsidiair 20 dagen hechtenis. De eis luidde drie maanden voorwaar delijk met een proeftijd van drie jaar en ƒ200 boete. De rechtbank veroordeelde een verpleeg ster, die in het rusthuis van de eerste ver dachte een gouden en een zilveren ring van een aan haar zorgen toevertrouwde bejaarde debiele dame had weggenomen, wegens verduistering tot een boete van 25, subsidiair 20 dagen hechtenis. Geëist was 75 boete of dertig dagen en twee maanden voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaar. enige der elf partijen varianten hebben aangebracht, wordt die berekening vrijwat ingewikkelder. Een organisatie met 200 medewerkers in de A.N.P.-centrale kan deze puzzels betrekkelijk snel oplossen. Aangezien bovendien niet alle partijen een stemmental halen, waarop de kiesdeler precies deelbaar is, moet ook nog worden uitgezocht, aan welke partijen restzetels toevallen. Na 6 a 7 uur Toch kan binnen zes tot zeven uur na het sluiten der stemlokalen de totale uitslag zuiver of vrijwel zuiver bekend zijn. Dit is mede in hoge mate afhankelijk van de snelheid, waarmee de gemeentelijke gege vens binnen komen. Indien één gemeente verstek laat gaan, wordt de gehele organi satie opgehouden. In de loop der jaren is dan ook een zekere wedijver bij de ge meenten ontstaan om de uitslagen snel en zuiver zo vroeg mogelijk door te geven. Ge zien het telegrafisch gedrang dat daardoor kan ontstaan, heeft het A.N.P. zijn ont- vanginstallaties aanzienlijk uitgebreid en bovendien nog voor een flinke reserve ge zorgd. De AVRO zal de resultaten op grond van de A.N.P.-cijfers regelmatig bekend maken. De N.C.R.V. zal aan de A.N.P.-cijfers nog wat eigen werk toevoegen. Prof. mr. dr. M. Rooy, hoogleraar in de persweten schappen aan de Amsterdamse universiteit, treedt van half tien af als gespreksleider voor het televisieprogramma op. Tussen het op het scherm publiceren van de resul taten door zal hij commentaar geven en bovendien vertegenwoordigers van de poli tieke partijen voor de camera's intervie wen. Een aantal medewerkers van het A.N. P. zal in de Irene-studio te Bussum aan wezig zijn om het per telex binnenkomende materiaal te schiften en voor vertoning en commentaar gereed te maken. Advertentie Zo wordt door de collectieve inspanning der dagbladen, waarvan het A.N.P. het centrale nieuwsbureau is, radio en televisie, met de onontbeerlijke technische hulp van P.T.T. het verkiezingsnieuws vergaard, ver werkt en medegedeeld. Het Algemeen Nederlands Persbureau heeft een enorme organisatie opge bouwd om de uitslag van de verkie zingen zo snel mogelijk aan de publici teitsmedia te kunnen doorgeven. Het beschikt daarvoor over de modernste communicatieapparatuur. In deze telexzaal wordt vanavond onder hoog spanning gewerkt. „Zijn de socialistische ministers terecht of ten onrechte weggelopen?" vroeg prof. Romme, lijstaanvoerder van de K.V.P. gisteravond in zijn laatste rede van de verkiezingscampagne. Hij sprak in Kras- napolsky te Amsterdam. „De socialisten zeggen, dat het conservatisme zo was toegenomen, dat verder regeren geen zin meer had. Wij daarentegen menen, dat zij ten onrechte zijn weggelopen, omdat de socialisten een methode beproefden van een eenzijdige overheersing in het re geren, vermoedelijk om van de regerings verantwoordelijkheid af te komen en in de oppositie te gaan'l. Prof. Romme beantwoorde de critiek, die ex-minister Hofstra geleverd heeft op de vooroorlogse coalitiekabinetten met de woorden: „Wanneer wij na de oorlog de mogelijkheid hebben gevonden om een socialistisch beleid te voeren, dan dient men ook te erkennen dat dit slechts mo gelijk is geworden mede door het vooroor logse pionierswerk van christelijke staats lieden". Prof. Romme zei voorts: „Als er gere geerd moet worden in een rechts kabinet, dan zullen wij dat doen. Ik doe het liever op redelijke basis met socialisten, maal ais het zondéi' socialisten moet dan zul len wij geen andere houding aannemen, dan wij in 1939 hebben gedaan". Tevoren had hij er aan herinnerd, dat hij van 1937 tot 1939 minister van Sociale Za ken was geweest en toen een plan had op gesteld ter bestrijding van de toenmalige grote werkloosheid. Het plan ondervond zoveei tegenstand, dat de vier katholieke ministers in 1939 tenslotte aftraden. Het kabinet werd op gevolgd door dat van De Geer, waarin voor het eerst socialistische ministers zitting hadden. Dr. Van der Tempel was als mi nister van Sociale Zaken zijn opvolger en voerde het plan, zij het wat gekortwiekt, onveranderd uit. De dirigent Carel Laout is bereid het concert dat „Apollo" op 24 mei geeft in het Amsterdamse Concertgebouw als gast dirigent te leiden. Burgers van Nederland, vandaag hebt gij uw stem uit gebracht ter verkiezing van een nieuwe Tweede Kamer, of ge moet het nog doen en dan dient ge snel als de weerlicht te zijn, want het is zó zeven uur. Op welke partij hebt ge ge stemd? O, ja? Waarom juist op die? Daar moet ge zwaar wegende argumenten voor hebben gehad. En aangezien er stemmen zijn uitgebracht op alle kandidaatstellende partijen, zijn er blijkbaar zwaarwegende argumenten te bedenken voor steun aan alle politieke groeperingen die zich hebben aangediend. Dat is het vreemde en on gewisse van de menselijke overtuiging. Met dezelfde fei ten in de hand en dezelfde historisch-nationale ervarin gen in het achterhoofd komen miljoenen volwassen en ver standige mensen toch tot ten minste twaalf zeer uiteen lopende en soms zelfs vol komen tegenstrijdige conclu sies over de manier, waarop de toekomst van het land ge regeld dient te worden. De persoonlijke mening is een merkwaardig ding. Waar komt ze vandaan, hoe wordt ze gevormd, waar wordt ze uit opgebouwd? En vooral: waar ir ze op gericht? Dat laatste lijkt me het voornaamste vraagstuk. Want wie zich een eigen oordeel vormt en door middel van het stembiljet tracht dat oordeel praktische uitvoering te geven, moet zich een beeld hebben geconstrueerd van datgene, wat gebeuren zal als zijn over- uiging tot realiteit zou worden. Het lijkt mij uitgesloten dat iemand zijn stem uitbrengt op lijsttrekker Zus-en-zo, louter en alleen uit de overweging dat deze heer zulke treurige blauwe kijkers heeft. Evenmin is het aan te nemen dat een bepaalde partij de sympathie en dus de stem van iemand krijgt uit hoofde van het feit dat zij een gelukkige keuze uit pasteltinten heeft gedaan bij de samenstelling van haar propaganda-affiche. Aangezien de stemming ab soluut geheim is, mag men veronderstellen dat iedereen in het stemhokje heerlijk en ge rust zijn eigen zin doet. Het komt zo zelden voor. dat men echt helemaal kan doen wat men zelf verkiest doch in het stemhokje geldt geen en kele binding of dwang, geen menselijk opzicht of vrees, geen verplichting tegenover relaties of dierbaren. Ontstellend en verblijdend is deze plotselinge ontdekking, dat het stemhokje nagenoeg de enige plaats ter wereld is, waarvoor dat onvoorwaarde lijk geldt. Doch welke factoren be- invloeden dan de keuze wél? Ik geloof dat er een grote, overheersende overweging is, die de punt van het rode pot lood bestiert op zijn welover wogen weg langs de kandi- datenliist: namelijk het pure, individuele en egocentrische verlangen naar een goed en rustig leven. Men moet dat niet verkeerd verstaan. Bij een goed en rus tig leven kan veel ingesloten iijn, dat buiten het directe persoonlijke voordeel valt. De rust omvat immers ook, bij voorbeeld, het geweten. Zij houdt eveneens het verlangen naar beveiliging van het be staan der dierbare nakome lingen in. Een vader kan niet goed en rustig leven, als hij moet vrezen dat zijn zoon het later slecht en onrustig zou hebben. Dat geldt voor een rnoeder wellicht nog sterker. Een goed en rustig leven om vat eigenlijk alles, wat tot het leven behoort. Doch dat gehele complex van gelukbrengende en vrede- gevende factoren ligt ver mengd in het verlangen van de enkele mens, die een on ooglijk plekje op een stuk pa oier rood schildert om aan dat verlangen uitdrukking te geven. Dat is egoïsme maar welke basis heeft het mense leven anders dan dat? Wat men het „algemene" of het „nationale' belang noemt is immers ook niets anders dan het belang van de ene mens, die wenst te leven en te ge dijen en gelukkig te zijn? Men spreekt van opoffe ringsgezindheid en wegcijfe ring van zichzelf en naasten liefde en vrijwillige ontbering in dienst van de evenmens maar wat is de bevordering van het algemene belang anders dan de bevordering van het eigen belang, dat ver drongen dreigt te worden in dien men ook anderen niet wat gunt? Het lijkt mij niet riskant, uit te gaan van de overtuiging dat alle kiezers vandaag hun stem hebben uitgebracht op zichzelf. Dat wil zeggen, op hun eigen toekomst, hun eigen gemoedsrust, hun eigen geluk. De een verwacht het van deze, de andere van gene zijde, doch zij allen verwachten het en het valt niet te ontkennen dat het hun ook van twaalf kanten is beloofd. Het is een raadsel hoe men met gezond verstand tot zo veel verschillende methoden van geluksmakerij kan ko men, doch dat is nu een maal het onberekenbare van de menselijke gedachtenma- chine, die zoveel verschillende produkten kan vervaardigen uit één en hetzelfde mengsel. Doch dat er een vaststaande, uniforme doelstelling aan de horizon der mensen ligt namelijk het persoonlijke ge luk in zijn meestomvattende betekenis dat lijkt boven alle twijfel verheven en daar aan is een enigszins verrassen de conclusie vast te knopen. Namelijk deze, dat de sleutel van menselijke eensgezindheid en maatschappelijke vrede moet zijn gelegen in de defi nitie van het geluk. Als wij allen dezelfde defi nitie van „geluk" zouden hul digen, zouden wij de weg daarheen duidelijker zien en eemakkeliiker kunnen volgen. Wat is geluk? Tot zover lijkt deze rede nering een bemoedigende vor dering op de weg naar een zaligmakende wereldhervor ming. Doch zij is het geens zins. Zij is een drogreden, een lachspiegel, een schijngestalte, een luchtkasteel. Want nooit, en nergens ter wereld, zal een algemene defi nitie van geluk gegeven kun nen worden. Geluk als uni form voor de gehele mensheid bestaat niet. Eén soort geluk voor allen zou een gigantische dwangbuis zijn. Voor mil joenen persoonlijkheden die we ondanks onze slaafsheid en imitatiezucht toch altijd zijn bestaan er miljoenen soorten geluk, waarvan de ene in geen enkel opzicht op de andere behoeft te lijken. Geluk is zo iets persoonlijks, zo volstrekt eigendommelijk en karakteris tiek, dat niemand het voor een ander maken kan. Men maakt het voor zichzelf, in zijn eigen hokje. Als een volk gelukkig is, zouden alle individuen per soonlijk en op geheel ver schillende wijze gelukkig moeten zijn in de volkomen Isolatie van het eigen leventje. Een volk is nooit gelukkig. En daarom hoe betreu renswaardig die conclusie ook moet zijn hebt ge vandaag tevergeefs op uw eigen toe komst gestemd. Er is geen en kele partij, die u de persoon lijke rust en het eigen, aparte geluk kan geven. Doch daar om niet het hoofd laten hangen, vrienden. Want afgezien van geluk of ongeluk konden we toch niet ïonder nieuwe Tweede Kamer blijven. J. L. Op de Vooral niet doodvervelen Ik heb gelezen, dat de gemeentelijke commissie voor de Londense parken aan het experimenteren is met speciale open lucht-televisietoestellen, die dan in de parken zullen worden geplaatst. De com missie hoopt zelfs dat die dingen deze zomer al zullen functioneren. Wat ik niet begrijp is, waarom ze er ook geen grote filmschermen gaan neerzetten, dan wordt het allemaal nóg plezieriger in de natuur, maar misschien wordt zulk een goed plan verhinderd door de bioscoop exploitanten. In ieder geval behoeft nu dus niemand zich meer te vervelen in de natuur. Wie, zoals ik, graag de lange wandeling Ken sington Gardens, Hyde Park, Green Park, St. James's maakt omdat het juist zo uniek is, dat het midden in een wereldstad mo gelijk is, zich aan gras, bomen en water te laven; en die zich nu wellicht ergeren aan deze nieuwigheid, die zijn niet bij hun tijd en moesten zich maar liever gaan staan schamen in de dxiistere hoek der regressie ven. Zij moeten zich op gevaar anders tot de uitgestotenen der aarde te gaan be horen er bij neerleggen, dat alles wat prettig is nóg veel prettiger wordt gemaakt door het met andere prettigheden te ver binden. Daarom krijgen wij nu ook tele visie in de grote reisbussen en, zoals ik dezer dagen las, volop muziek bij het vliegen. Dit alles, opdat de mens niet meer alleen zij bij de onpeilbare leegte zijner eigen ge dachten. Anderen zullen voor hem hardop- denken, zingen, toneelspelen, goochelen, quizzen en kunstjes maken, opdat de ont zaglijke verveling van de natuur, op of boven de aarde, de mens niet bij de strot grijpe, opdat hem verhinderd ivorde op eigen gelegenheid te denken, te zien en te luisteren. Natuurlijk is dit allemaal nog een be ginnetje. Natuurlijk krijgen wij in de pauze van schouwburg, concertzaal en bioscoop óók televisie opdat wij ons die twintig mi nuten niet doodvervelen; in de Ameri kaanse treinen is al lang bioscoop en tele visie; hier zijn wij zo ver nog niet, maar dat komt nog wel en waarom er in de bus geen muziekjes toorden gedraaid is raadsel achtig. En dan in alle wachtkamers: van de dokter, van het station en van de tand arts. Laat ons vooral niet met onze gedachten alleen. Laat ons niet hulpeloos wegzinken in de immense leegte onder ons schedeldak. Elias Advertentie Kook dan morgen eens CoèaOh/o (CONSTANTE KWALITEIT) Wet op afbetalingsstelsel (Van onze Haagse redacteur) Het Consumentencontactorgaan, waar in de vakverenigingen, de verbruikscoö peraties en de Nederlandse Consumenten bond vertegenwoordigd zijn, heeft naar aanleiding van het ontwerp van wet op het afbetalingsstelsel bij de Tweede Ka mer bepleit een minimum-kasstorting van twintig percent voor te schrijven en iede re afbetalingsovereenkomst in een akte te doen vastleggen. Bij afbetalingsverko pen, die door bemiddeling van colpor teurs tot stand komen, wil men steeds de eis zien gesteld, dat beide echtgenoten de akte ondertekenen. Hierdoor zal het over rompelingseffect, dat aan colportagever- koop eigen pleegt te zijn, worden ver zwakt. Daarentegen wil men de bemiddeling van sociale volkskredietinstellingen bui ten de wet op de afbetaling houden, om dat bij het verlenen van dit krediet reeds voldoende waarborgen ter bescherming van de consument aanwezig zijn. Voorts wil het Consumentencontactor gaan dat maatregelen kunnen worden ge nomen tegen afbetalingsleveranciers, die een consument bewust tot onverantwoor de aankopen op afbetaling tracht over te halen. Daarom wil het C.C.O. in de wet de mogelijkheid van verplichte kredietregi stratie openen. Tenslotte meent het Con sumentencontactorgaan dat de commis sie welke bij de uitvoering van de wet zal assisteren voor tenminste de helft uit vertegenwoordigers der consumenten of daarmee gelijk te stellen organisaties zal dienen te bestaan. Het Multatuligenootschap zal op 19 maart in het American Hotel in Amster dam zijn algemene jaarvergadering hou den. Op de agenda staan onder meer een bestuursverkiezing en een voorstel van het bestuur om aan de heer A. C Beekhof het erelidmaatschap te verlenen Voorts zal dr. J. C. Brandt Corstius een lezing houden over het onderwerp: De bouw van Multatuli's Max Havelaar.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1959 | | pagina 5