EISENHOWER IS BEREID TOT
EEN TOPCONFERENTIE
Grivas heeft Cyprus in
alle stilte verlaten
HET WEER
„Amerika beschikt over een bijna
onvoorstelbare vernietigingskracht
De kabinetsformatie
Prof. Beel begint morgen
zijn besprekingen met
de fractieleiders
K.V.P.•bestuur akkoord
Mr. K. Van Rijckevorsel
blijft in de Tweede Kamer
I. C. HAAN
Kou verdringt lenteweer
Schraal
Reusachtige brand in
Londense voorstad
EindeWk of) de goede weg
Raketwaarnemingen bij
zonsverduistering
Critiek op woningverdeling
in provincie Noordholland
Het woord is aan
Nieuw geluid
44e JAARGANG NUMMER 113
DINSDAG 17 MAART 1959
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging na 5 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
IJmuider Courant
DAGBLAD VOOR VELSEN -IJ MUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal f 7.65,
franco p. post 8.15. Losse nummers 12 c.
Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
(Van onze parlementaire redacteur)
Informateur prof. Beel heeft thans een
overzicht van de problemen, waarvoor
een nieuw kabinet zal komen te staan. Om
te weten hoe de grote partijen over de op
lossing daarvan denken, wil hij daarvoor
woensdag en donderdag de fractieleiders
raadplegen. Woensdagmorgen ontvangt
hij prof. Romme (K.V.P.) en woensdag
middag mr. Burger (P.v.d.A.). Daarna zal
hij donderdagmorgen een conferentie heb
ben met prof. Oud (V.V.D.) en 's middags
met dr. Bruins Slot (A.R.) en dr. Tilanus
(C.H.U.).
Hij spreekt dus met de fractieleiders in
volgorde van de grootte van hun partij.
Daarmee toont hij nog geen enkele voor
keur voor een bepaalde oplossing. Uit de
gesprekken met hen kan hem blijken in
welke richting hij met kans op succes de
vorming van een nieuw kabinet kan en
moet zoeken.
De kabinetsformatie verkeert dus en
kele dagen in de fase van oriëntering.
Het partijbestuur van de Katholieke
Volkspartij heeft besloten er geen be
zwaar tegen te maken, dat mr. K. van
Rijckevorsel zijn bij voorkeursstemmen
verkregen zetel zal aanvaarden.
Het partijbestuur moet met de aanvaar
ding van een voorkeurszetel akkoord gaan
tenzij in belangrijke mate afbreuk zou
worden gedaan aan een goede samenstel
ling van de Kamerfractie wat deskundig
heid op belangrijke gebieden van het staat
kundig en openbaar leven en van alge
mene politieke en maatschappelijke ont
wikkeling betreft.
Advertentie
Complete meubilering - Opgericht 1833
Zojuist ontvangen de nieuwe collectie
ITALIAANSE BANKSTELLEN
Barteljorisstr. 39-41 - Haarlem - Tel. 10250
(Van onze weerkundige medewerker)
Het leek er de laatste weken op dat wij
snel naar de voorzomer zouden gaan, want
er werden reeds middagtemperaturen van
13 tot 16 graden C. gemeten. Maar de eer
ste onaangename verrassing viel ons zon
dag te beurt, toen het gedurende een groot
deel van de dag regende, hoewel er zater
dagavond laat nog droog en zonnig weer
was voorspeld. Maar het is nog altijd zo,
dat één van de tien weervoorspellingen niet
uitkomt. Dat werd zondag bewezen. Een
kleine depressie, die onverwacht een wat
wonderlijke route volgde, had daar schuld
aan. Zij kwam tussen een hogedrukgebied,
dat zich bij Ierland ontwikkelde, en het
hogedrukgebied boven Rusland en de
Oostzee, zodat de depressie over ons land
een uitweg naar het zuiden zocht. Het
lenteweer maakte plaats voor een schrale
oostelijke luchtstroom. Wanneer u dus aan
de laatste liters stookolie of schepjes kolen
toe bent, lijkt het. verstandig, toch maar
weer te bestellen. De avonden zijn koud en
's nachts komt nog lichte vorst voor.
Verwachting tot morgenavond:
Droog en bewolkt, maar ook
enkele zonnige perioden. Mati
ge tot vrij krachtige oostelijke
wind. Weinig verandering in
temperatuur.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN PAGINA'S
Koning Hoessein van Jordanië bezoekt
op het ogenblik Formosa als gast van
president Tsjang Kai Tsjek. Hij be
spreekt daar volgens het officiële
communiqué „problemen, die beide
landen betreffen", en brengt bezoeken
aan militaire installaties op het eiland.
LONDEN (UPI) Een enorme brand
heeft maandagavond in de Londense voor
stad Ilford, in Essex, het hoofdkantoor en
de grote winkel van de op een na grootste
meubelzaak van Engeland verwoest. Ook
een aantal aangrenzende winkels raakte
in brand.
Alle brandweren uit naburige distric
ten, waarbij een uit Harwich, ruim 100 ki
lometer van de plaats van de brand ruk
ten uit. Het veem van de firma Harrison
and Gibson dat nabij een spoorlijn staat
stortte in op de lijn en versperde het trein
verkeer uren lang. In de omgeving viel de
straatverlichting uit en het verkeer op de
hoofdweg door Ilford werd gestagneerd.
De firma verkoopt veel op afbetaling en
de meeste bescheiden betreffende deze
transactie zijn verloren gegaan.
Men was het vuur pas in de vroege och
tenduren meester. Ramingen van de scha
de variëren van 2 tot 15 miljoen pond ster
ling (ca. 20 tot 150 miljoen gulden). Drie
brandweermannen werden gewond. Be
halve de winkel ging een tiental huizen in
vlammen op. De bewoners konden zich tij
dig in veiligheid stellen. De vuurgloed was
tot op ruim 20 km zichtbaar.
99
WASHINGTON (UPI) President Eisenhower heeft maandagavond voor radio en
televisie verklaard bereid te zyn deel te nemen aan een topconferentie, in vervolg op
een conferentie der ministers van Buitenlandse Zaken. Ily herhaalde dat de Verenigde
Staten geen afstand zullen doen van hun rechten en verantwoordelijkheden inzake
Berlijn, en dat de vrede niet door het in de steek laten van de Westberlijners zal
worden gekocht. Hij verdedigde het raketwapenprogramma en bepleitte aanvaarding
van zijn voorstèllen betreffende buitenlandse hulpverlening. Deze omvatten uitgaven
tot 3930 miljoen dollar.
„Onze uiteindelijke keuze is onderhande
len, zelfs als wij voortgaan te zorgen voor
onze veiligheid tegen elke bedreiging. Wij
streven op dit ogenblik naar zinhebbende
onderhandelingen. De Verenigde Staten en
hun bondgenoten zijn gereed met Russische
vertegenwoordigers te spreken te allen
tijde en onder alle omstandigheden die de
mogelijkheid van positieve resultaten
bieden", aldus de president. „Met
onze bondgenoten, stellen wij een ant
woord op naar aanleiding van de jongste
Russische nota, waarin een verander
de toon merkbaar was. Ik hoop dat
wij gezamenlijk met de Russen tot over-
eensteming kunnen komen over een
spoedige bijeenkomst van de ministers van
Buitenlandse Zaken. Aangenomen dat de
ontwikkelingen een topbijeenkomst in de
zomer rechtvaardigen, zijn de Verenigde
Staten bereid deel te nemen aan deze
nadere poging, zo zei de president.
Eisenhower waarschuwde dat het Westen
gereed is terug te slaan in geval van agres
sie. „De Amerikaanse strijdkrachten be
schikken over een bijna onvoorstelbare
vernietigingskracht." Verder zeide hij: „Het
oorlogsgevaar zal niet vermeerderen wan
neer de Verenigde Staten strevend naar
onderhandelingen op hun standpunt
blijven staan."
„Inzake Berlijn," zo zeide de Amerikaan
se president, „staan de Verenigde Staten
voor een drieledige keus. Ten eerste het
afstand doen van rechten en verantwoor
delijkheden. Dat is ondenkbaar. Ten tweede
is er de mogelijkheid van oorlog. De Sovjet-
Unie heeft weloverwogen een explosieve
situatie geschapen en oorlog zou waar
schijnlijk worden wanneer het Westen niet
op zijn standpunt blijft staan. Ten derde:
onderhandelingen. De Russische pogin
gen de. geallieerden uit West-Berlijn te
verdrijven, zijn een onderdeél van het Rus
sische streven naar wereldoverheersing,"
aldus Eisenhower.
„Men kan verwachten dat de communis
tische politiek nieuwe gevaarlijke en moei
lijke situaties tot gevolg zal hebben. De
Verenigde Staten moeten voortdurend ge
reed zijn agressie op politiek, economisch
of militair terrein te weerstaan."
Berichten als zou de Amerikaanse defen
sie niet bij machte zijn de communistische
dreiging het hoofd te bieden, noemde
Eisenhower „eenvoudig niet waar". „De
strijdkrachten van de Verenigde Staten
beschikken over een bijna onvoorstelbare
vernietigingskracht. Aan zowel intercon
tinentale projectielen als raketwapens voor
middelgrote afstanden wordt voortdurend
gewerkt."
Perscommentaren
In een commentaar op Eisenhowers rede
zegt de „New York Herald Tribune" dat
deze rede onomstotelijk heeft aangetoond
dat de Westelijke mogendheden bij het ge
schil om Berlijn niet zullen capituleren
voor de Russen.
„Tot de V. S. en de gehele wereld, die
verbijsterd en verontrust is door de crisis
rond Berlijn, heeft president Eisenhower
ernstig, verstandig en vastberaden gespro
ken," aldus dit blad.
De „New York Times" schrijft dat het
grote debat tussen de Westelijke mogend
heden over de vraag hoe men de Russische
uitdaging inzake Berlijn moet beantwoor
den, door de rede van Eisenhower en de
komst van premier Macmillan naar
Washington in een beslissende fase is ge-
gekomen.
„Het program dat de Russen zal worden
voorgelegd krijgt nu vorm," aldus het blad,
dat er op wijst dat de Westelijke mogend
heden tot een vérgaande overeenkomst zijn
gekomen over bepaalde basisprincipes, die
misschien verder moeten worden uitge
diept, maar waarover geen koehandel meer
mogelijk' is eh die de Westelijke mogend
heden niet kunnen opgeven zonder zowel
de vrede als de vrijheid te verraden.
NICOSIA (Reuter/UPI) Kolonel Grivas
die onder de schuilnaam Dighenis de
Grieks-Cyprische verzetsbeweging EOKA
op Cyprus leidde, is dinsdagmorgen in bal
lingschap gegaan. Met een vliegtuig van
de Griekse luchtmacht vertrok hij van het
R.A.F.-vliegveld bij Nicosia naar Athene.
Voor zijn vertrek verscheen hij voor het
eerst op het eiland in het openbaar. In
een luxueuze bungalow bij Nicosia ver
klaarde hij tegenover verslaggevers „fa
natiek Brits-gezind" te zijn. De Britten
zelf hadden hem echter bitter gestemd en
hij acht het nu aan hen de yriendschap
te herstellen. Met hem en een aantal ho
ge Griekse officieren als officiële begelei
ders reisde zijn onderbevelhebber, Geo-
riades, mee, op wiens hoofd vier jaren
lang na Grivas de hoogste prijs heeft ge
staan. Aartsbisschop Makarios deed de
verzetsleiders uitgeleide.
(UPI) Tot aan het laatste toe bleef de
kolonel, die vroeger in het Griekse leger
diende, zijn reputatie getrouw. Zo onop
gemerkt mogelijk reed hij in een auto van
het Griekse consulaat naar het vliegveld,
gekleed in een gescheurd veld-unifonn,
met een oude khakibaret op het hoofd. Hij
droeg een zonnebril. Aan zijn koppelriem
hing een pistool.
Grivas, die zijn familie dit weekeinde
heeft opgezocht, dineerde gisteravond met
Makarios in een huis van een particulier
in Nicosia, waar de EOKA-leider verblijf,
hield.
Ondertussen blijven de autoriteiten op
Cyprus de wapens verzamelen, die de ver
zetsstrijders inleveren.
Toen Makarios en Grivas op de lucht
haven uit hun auto's waren gestapt, om
helsden zij elkander. Nog even wuifde Gri
vas naar de vele toeschouwers onder wie
De rijksweg tussen Den Haag en
Rotterdam gaat een betere toekomst
tegemoet. Of moet men zeggen: de
automobilisten, die erop rijden. Men is
begonnen naast de beruchte rijksweg
een noodweg aan te leggen, umarover
het verkeer geleid wordt zolang de
iverkzaamheden aan de „hobbelbaan"
duren. Dan zal het vooral tussen Delft
en Schiedam weer goed rijden zijn.
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL 13439
ENGELSE DAMESVESTEN ƒ29.50
zich Griekse Cyprioten bevonden, die hun
tranen nauwelijks konden bedwongen.
Toen steeg het vliegtuig op, gevolgd door
een tweede Grieks vliegtuig. Twee ande
re Griekse toestellen stegen even later op.
Er had zich een grote menigte rondom
de residentie van Makarios verzameld.
Toen deze bij zijn aartsbisschoppelijk pa
leis terugkwam, zei hij met ontroerde
stem: „Onze grote held is vertrokken".
De 20-jarige slagerszoon G. Pfrommer
uit Harderwijk werd in december in
de Kruislaan te Amsterdam overvallen
door twee lifters, die hij tijdens zijn rit
van zijn woonplaats naar de hoofdstad
in zijn auto had meegenomen. Hoewel
hij door revolverschoten zeer ernstig
werd gewond is hij nu zover hersteld
dat hij naar zijn woonplaats kan terug
keren, waar hij in een revalidatie-
inrichting gaat nakuren. Hier staat hij
tussen zijn vader en zijn broer in de
deuropening van zijn vaders slagerij.
GENèVE Waarnemingen, gedaan
door middel van raketten die van een schip
bij de Gevaar-eilanden in de Stille Oceaan
werden afgeschoten tijdens de zonsver
duistering in. oktober, hebben de mening
bevestigd, dat in de buitenste sfeer rond
de zon, de corona, x-stralen ontstaan, ter
wijl uit de lagere zonnesfeer, de chromo
sfeer een ultra-violette straling voort
komt. De waarnemingen werden door
Amerikaanse geleerden gedaan in het ka
der van het Internationale Geofysische
jaar.
Voor, tijdens en na de verduistering
werden vijf raketten afgevuurd. Vier er
van bereikten de vereiste hoogte van rond
ruim tweehonderd kilometer. Uit de dooi
de raketten gedane waarnemingen bleek,
dat, toen de oppervlakte van de zon door
de man werd verduisterd, de ultraviolette
straling afnam maar de intensiteit van de
x-stralen gelijk bleef, aldus meldt UNES
CO.
Verdeling voor Haarlemmermeer
„jam merlijke vergissing"
Aan de hand van cijfers over de woning
verdeling constateert het sociografische
bureau van de gemeente Haarlemmermeer
in zyn kwartaaloverzicht van het vierde
kwartaal van 1958, dat het gedeelte van de
provincie boven het IJ sterk van het han
teren van verkeerde normen by de woning
verdeling heeft geprofiteerd ten koste van
Noordholland bezuiden het IJ, uitgezonderd
Amstelland en de Vechtstreek. Ruim dui
zend woningen zijn ten onrechte toegewe
zen aan Noordholland boven het IJ, ten
koste van het zuidelijk deel der provincie,
aldus het kwartaaloverzicht. Voorts wordt
gesteld dat de verdeling van woningen
soms meer op een planologisch experiment
lükt dan op een poging om de woningnood
op te heffen.
Cijfers tonen duidelijk aan dat voor de
Haarlemmermeer de verdeling een jam
merlijke vergissing is. Het is zeer gelukkig
dat besloten is de premiebouw vrij te laten,
waardoor het tekort misschien nog enigs
zins kan worden gecompenseerd. De min-
der-draagkrachtigen kunnen hiermee ech
ter niet worden geholpen," aldus de be
schouwing.
Het is even opvallend als onjuist, zo kan
men lezen, dat in de provincie froordhol-
land de woningwetwoningen over de ge
meenten zijn verdeeld volgens het crite
rium: niet-vrijwillige samenwoning.
Dit criterium kan wel bruikbaar zijn bij
de verdeling van woningwetwoningen over
de provincies, maar geenszins bij verdeling
over de gemeenten, omdat dan de belang
rijke groep woningnood-forensen buiten
beschouwing is gelaten. Het criterium:
krotwoningen is bij de verdeling in deze
provincie vrijwel niet gehanteerd.
Bij de landelijke verdeling is ook reke
ning gehouden met de groeitendens. Deze
kan het best worden vastgesteld naar ge
lang de stuwende activiteiten in een gebied.
De groeitendens wordt echter soms bepaald
aan de hand van de bevolkingskroei. Een
geringe bevolkingsgroei kan echter juist
een gevolg zijn van een woningtekort. Bij
de woningverdeling zal men rekening moe
ten houden met die mensen, die in een
bepaalde gemeente willen wonen, aldus de
beschouwing.
H. W. S h a w
Zwijgen is een van de moeilijkst weer
legbare argumenten; het is het beste
surrogaat voor de wijsheid dat tot dus
ver is ontdekt.
Na het schrikbarende sabelgekletter,
waarop enige stoere Amerikaanse generaals
dezer dagen de wereld meenden te moeten
vergasten, kan men enigszins opgelucht
vaststellen dat president Eisenhower zelf
gisteravond heel wat kalmer en bezadigder
heeft gesproken.
Zeker, ook de president heeft zich uit
voerig bezig gehouden met het Amerikaan
se raketwapenprogramma en met de
41 verschillende rakettypes waarmee de
Verenigde Staten nu of binnenkort dood
en verderf zouden kunnen zaaien over een
groot deel van de wereld, inclusief het op
deze wijze te „beschermen" West-Berlijn.
Maar in tegenstelling tot zijn generaals
heeft hij dat niet gedaan op de manier
van een oude ijzervreter met heimwee
naar kruitdamp, maar in sobere en bijna
zakelijke termen. Ook krijgt men sterk de
indruk, dat dit deel van Eisenhowers rede
niet zo zeer bestemd was voor het impo
neren van het Kremlin (waar men trou
wens de door Eisenhower vermelde bij
zonderheden wel reeds zal hebben gekend)
als voor het bestrijden van binnenlandse
kritiek op het defensie-program van de
regering.
Weliswaar heeft de Amerikaanse presi
dent nadrukkelijk betoogd dat Washington
zich niet zal laten intimidei-en door een
Russische dreiging met oorlog en dat dus
„appeasement" met opoffering van de
Westelijke positie in Berlijn uitgesloten is,
maar tegelijk heeft hij openhartig ver
klaard, zich er wél bewust van te zijn dat
een totale oorlog het einde van alle be
schaving zou kunnen betekenen. Men moet
wel aannemen dat iemand, die de ontzag
lijke verantwoording voor zulk een ont-
wikkelingt draagt en de verschrikkelijke
mogelijkheden ervan beseft, deze verant
woordelijkheid wel op uiterst voorzichtige
wijze zal gebruiken.
Overigens rijst in verband met deze en
de vorige uitlatingen van Eisenhower, en
de zo heel anders klinkende verklaringen
van de generaals, de vraag in hoeverre er
ook in deze tegenstelling binnenlands-
politieke argumenten verscholen zijn. Er
bestaan immers in de Verenigde Staten
ernstige meningsverschillen over het de
fensiebeleid van de Republikeinse regering
en in beide huizen van het Congres, met
hun Democratische meerderheid, is de
juistheid van dat beleid herhaaldelijk fel
bestreden. Nu hebben zowel generaal Tay
lor als generaal White hun recente ver
klaringen afgelegd tijdens geheime zit
tingen van een Senaatscommissie en het
stond die commissie vrij, de verklaringen
der generaals voorgoed in de geheime dos
siers op te bergen. Maar in plaats daarvan
heeft z-'i gedeelten ervan, door haarzelf
uitgezocht, openbaar gemaakt en wel na
de presidentiële persconferentie waarop
Eisenhower de eerste van zijn twee uit
spraken over de mogelijkheid van oorlog
om Berlijn had gedaan. Hebben Eisen
howers Democratische critici in de Senaat
door die publikatie de president in een
moeilijke positie willen manoeuvreren?
Dat zou dan wel een sterk staaltje zijn van
de verwerpelijke methode om vuile was
in het publiek te etaleren, in dit geval te
verwerpelijker omdat onenigheid in het
Amerikaanse oppercommando (elke presi
dent der Verenigde Staten is ambtshalve
opperbevelhebber van de strijdkrachten)
de Russen slechts aangenaam kan zijn en
op het Westelijke bondgenootschap onder
mijnend kan werken. Als dit Eisenhower
ertoe zou hebben gebracht, zich recht
streeks tot het Amerikaanse volk en
daarmee tevens tot de rest van de wereld
te wenden, kan die methode danook
zeker een gunstig effect hebben.
Maar het belangrijkste element van
Eisenhowers rede is toch wel de aankondi
ging van zijn bereidheid tot onderhandelen
met de Russen, „te allen tijde en onder
alle omstandigheden die de mogelijkheid
van positieve resultaten bieden" om een
vreedzame oplossing voor het Berlijnse
probleem te vinden. „Wij zijn bereid naar
nieuwe denkbeelden te luisteren en an
dere denkbeelden te berde te brengen", dat
is voor Washington een nieuw geluid,
waarop de wereld al lang heeft gewacht.
Ook de erkenning van het feit dat de
Sovjet-nota van 22 maart een stap voor
uit was en dat er een „veranderde toon"
uit klonk, is heel wat bemoedigender dan
het stelselmatige commentaar van Dulles
op élke Sovjet-nota: „Niets nieuws. Alle
maal propaganda". Zoals het ook bemoedi
gend mag heten dat Amerika nu bereid is,
„alle voorstellen, die rekening houden mét
en geruststellend kunnen werken óp de
betrokken Europese volken" in over
weging te nemen.
Vastberaden maar kalm en verstandig,
krachtig maar niet dreigend, zo heeft de
stem uit Washington gisteravond ge
klonken. Dat is inderdaad een nieuw
geluid.
Simon Koster
