Systeembouw voor scholen
Indonesië verwerpt
Nederlands protest
Commissie van de A.N.O.F. beveelt
een andere regeling aan
C hefarme 4
De vergoeding voor de van Joodse
Nederlanders geroofde inboedels
Verlening bijdragen aan behoeftige
geesteszieken eindigt 1 januari
Eervolle afsluiting van Adenauer's
actieve staatsmanschap
Minister Cals wil zo nodig voorrang
verlenen en groter volume toewijzen
9
RAPPORT OVER SCHOOLVAKANTIES
Belangrijke vooruitgang
bij bestrijding van pijnen!
Duitse regeringsinstanties werken reeds aan
een regeling voor de uitbetaling
Zeven doden in het verkeer
Veertig jaar bij P.E.N.
Russische diplomaten door
Argentinië uitgewezen
Tom Mboya waarschuwt
Centraal-Afrikaanse
Federatie
Provinciale Staten van Noordholland
Ludmilla Tcherina gaat
terug naar Parijs
Eerste prijs KNVB-toto
voor vier winnaars
Nieuwe tulp wordt naar
s.s. „Rotterdam" genoemd
Op 30 april weer defile
in de paleistuin
Kort nieuws
Wijziging in de Westduitse politiek kan niet uitblijven
WOENSDAG 8 APRIL 195 9
Een commissie van de Algemene Neder
landse Onderwijzers Federatie heeft een
uitvoerig rapport uitgebracht over va
kantiespreiding en uitbreiding en verschui
ving van vakanties. Bepleit wordt de in
voering van een voorjaarsvakantie, ver
lenging van de herfstvakantie en eventu
eel verkorting van de zomervakantie. In
het rapport wordt geconstateerd dat in
Nederland over het algemeen veel minder
vakantie wordt gegeven dan in andere
Europese landen. Daaruit wenst de com
missie echter niet te concluderen, dat er
meer vakantie moet zijn, omdat de rege
lingen in het buitenland evenmin weten
schappelijk gefundeerd zijn.
De commissie zegt, dat de lange zomer
vakanties zijn ontstaan om het kind meer
te doen genieten van de periode van lange
dagen en zonneschijn. Of deze regeling
zinvol is laat de commissie buiten be
schouwing De andere vakanties zijn steeds
gegroepeerd om christelijke feestdagen.
Een enquête heeft uitgewezen, dat over
het vakantievraagstuk geen duidelijke
opvatting bestaat in kringen van ouders,
onderwijzers en artsen. Tachtig percent
van de geënqueteerden vindt de huidige
regeling wel goed Van alle leerkrachten
bij het onderwijs heeft nog niet één per
cent antwoord gegeven op de vragen. Van
de ingezonden antwoorden luidde meer dan
de helft, dat verandering van de huidige
regeling niet nodig was. Van de 255 school
artsen zonden 122 een antwoord in en 84
percent van hen ging akkoord met de hui
dige regeling.
Voor het kleuter- en gewoon lager on
derwijs adviseert de commissie de vol
gende vakantieregeling: een zomervakan
tie. die begint op de laatste zaterdag in
juni en die 26 dagen duurt, in het begin
van oktober acht dagen, een kerstvakantie
van 21 december lot en met 3 januari, in
het begin van maart acht dagen en in de
eerste week in mei acht dagen, totaal dus
60 schooldagen vakantie. Voor scholen voor
voortgezet onderwijs zou minder frequent
vakantie kunnen worden gegeven, omdat
oudere leerlingen waarschijnlijk veel lan
gere werkperioden kunnen verdragen en
dat ook wel moeten als voorbereiding op
de maatschappij.
Bij een zomervakantie van ongeveer 1
juli tot half augustus kan een herfstva-
Advertentie
Vier werkelijk betrouwbare middelen
helpen elkaar en... doen wonderen I
De kennis van pijnbestrijding is in de loop
der jaren regelmatig groter geworden.
Er is vastgesteld waar en hoe pijn
ontstaat en men heeft geleerd pijn te
ntetenm Daarna heeft men kans gezien
de werking van één der oudste pijnbe-
strijders belangrijk te versterken door toe1»
voeging van nieuw ontdekte middelen.
Deze combinatie werkt bij pijnen en ook
bij griep vaak beter dan elk middel
afzonderlijk.
kantie niet, achterwege blijven. De kerst
vakantie voor deze scholen wil de com
missie op 14 dagen stellen, gevolgd door
een lange werkperiode tot 24 april, slechts
onderbroken door vier dagen paasvakantie,
totaal 73 dagen vakantie.
De commissie ziet geen reden voor di
verse soorten van onderwijs verschillen
de vakanties in te stellen, omdat veronder
steld mag worden dat voor alle leerlingen
de inspanning gelijk blijft.
Langer dan drie maanden aan een stuk
schoolgaan acht de commissie echter niet
wenselijk.
Ten aanzien van de landbouwverloven
merkt de commissie nog op dat op onge
veer twee-derde van het aantal scholen in
de agrarische gebieden vrijwilig geen ge
bruik wordt gemaakt van de mogelijkheid
voor de leerlingen, landbouwverlof te ne
men. De commissie acht de tijd rijp om de
mogelijkheid tot dit verlof uit de Leer
plichtwet te verwijderen.
Mevrouw Roosévelt en Lady Churchill
in gesprek tijdens een litteraire lunch
in het Dorchester Hotel aan de Park
Lane in LondenDe lunch werdge
geven ter gelegenheid, van het ver
schijnen van de autobiografie van
mevrouw Roosevelt: „On my own".
BEROEMDE GENEESMIDDELEN
IN ÉÉN TABLET
Tegen pijnen en griep. Geschikt voor de gevoeligste maag,
want die wordt beschermd door het bestanddeel Chefarox.
Dinsdag is in het Grote Gasthuis in
Haarlem overleden de 66-jarige mejuf
frouw P. C. Hoek uit Utrecht die maan
dagmiddag betrokken was by een aanrij
ding op het Kennemerplein. Zy werd toen
aangereden door een autobus, die moest
uitwykcn voor een slingerende wielrijder.
Mejuffrouw Hoek viel en moest met een
zeer ernstige hersenschudding en een neus-
wond naar het Grote Gasthuis gebracht
worden.
Op de Hoofdweg te Ernst is een auto,
bestuurd door de 37-jarige mevrouw A.
van 't Wel-Nierboer uit Vaassen, gedipt en
tegen een boom gereden. De bestuurster
was vrijwel op slag dood. De auto werd
zwaar beschadigd.
In Drachten is het 5-jarig jongetje
Kedzer de Vries onder een met een paard
bespannen vrachtwagen terecht gekomen
en zo ernstig gewond, dat het. kort na aan
komst in het ziekenhuis is overleden.
De 76-jarige H. Berendsen, die dinsdag
31 maart bij het oversteken door een auto
werd aangereden, is in het R.K. Zieken
huis te Groningen aan zijn verwondingen
overleden.
In Maassluis is de 42-jarige wegwerker
J. F. van Luyk door de uit de richting
Dordrecht komende trein aangereden en
gedood. Hij was op het emplacement bezig
met het vernieuwen van wisselbouten.
In het Diakonessenhuis te Utrecht is in
de afgelopen nacht aan haar verwondingen
overleden de 47-jarige mevrouw J. Zwe-
rus-Slijkhuis uit Doorn, die als bestuur
ster van een personenauto op 1 april in
volle vaart tegen een boom op de stations
straat te Barneveld was gebotst.
De 66-jarige C. Zwart is gisteren op de
Zeeburgerdijk door een met zakken be
laden vrachtauto overreden en op slag ge
dood. De chauffeur had niets van het onge
luk gemerkt, maar werd er door omstan
ders op attent gemaakt. Zij hadden ech
ter niet gezien hoe de aanrijding was ge
beurd. Bij het slachtoffer lag een fiets, het
is niet bekend of hij hierop reed of ermee
aan de hand liep.
Op 10 maart was het veertig jaar ge-
Aden, dat de heer J. van den Berg, Hard-
'■raverslaan 34, Santpoort, in dienst trad
bij het P.E.N. in Bloemendaal. Als gevolg
van ziekte van de jubilaris moest de vie
ring van zijn jubileum tijdelijk worden
uitgesteld. Deze zal thans morgen plaats
hebben. De heer Van den Berg, die chef
is van de afdeling laagspanningsadmini-
stratie, van het P.E.N. zal op die dag van
drie tot vijf uur recipiëren in restaurant
Velserend in Santpoort.
Duitse regeringsinstanties zijn bezig
een administratieve regeling uit te wer
ken, waarmee men zo spoedig mogelijk
kan overgaan tot uitkering van schade
vergoedingen voor tijdens de oorlog ge
roofde Joodse bezittingen of eigendommen
van mensen, die Joodse onderduikers in
huis hadden, zo deelt het Rijksbureau voor
Oorlogsdocumentatie mede. Totaal heeft
Duitsland voor deze vergoedingen ander
half miljard mark uitgetrokken, waarmee
niet alleen gedupeerden uit bezette Wcst-
europese gebieden, maar ook de Duitse
Joden gedeeltelijk schadeloos gesteld zul
len worden.
Voor de Nederlandse slachtoffers heb
ben de stichting JOKOS (een stichting van
Joodse kerkgenootschappen en sociale or
ganisaties voor schadevergoedingsaange
legenheden) en de L.V.V.S. (Liquidatie
van Verwaltung Sarphatistraat), beide te
Amsterdam, ieder een collectief verzoek
tot schadevergoeding ingediend. De .TO-
KOS heeft voor 30.000 gedupeerden uit Ne
derland schadevergoeding verzocht voor
meubelen die tijdens de ooi-log naar
Duitsland zijn weggevoerd.
Het Rijksinstituut voor Oorlogsdocu
mentatie heeft in Berlijn de bewijzen over
legd, dat ten minste 80 percent van deze
meubelen inderdaad naar Duitsland is ge
transporteerd. De totale vooroorlogse
waarde van deze 30.000 inboedels is ge
schat op 81 miljoen gulden (gemiddeld
2700). In overleg met de JOKOS is in
middels in Berlijn besloten in verband
met de waardevermindering van het geld
thans 3,4 maal zoveel uit te keren, dit
èchtër' met de beperking, dat van het op
dezewijze berekendef totaal slechts 80 per
cent zal worden uitgekeerd, waarop dan
ook nog in mindering zullen worden ge
bracht alle vergoedingen, die in de na
oorlogse periode door de Nederlandse
Schade-enquêtecommissies zijn uitge
keerd.
Verwacht wordt dat voor de geroofde
30.000 inboedels nu door Duitsland circa
150 miljoen gulden zal worden vergoed.
De Nederlandse regering heeft er van af
gezien de door de schade-enquête-commis-
sies uitgekeerde bedragen van Duitsland
terug te vorderen. Indien men dit wel zou
hebben gedaan zou een van de gevolgen
zijn geweest, dat dit ten laste zou zijn ge
gaan van de uitkeringen aan de particu
lieren.
Sieraden
De L.V.V.S heeft namens 13.000 gedu
peerden verzoeken ingediend tot schade
vergoeding voor door de Duitse bezetters
in beslag genomen zilveren en gouden
voorwerpen en sieraden. Voorlopig is nog
DJAKARTA (UPI) Het Indonesische
ministerie van buitenlandse zaken heeft
vandaag het Nederlandse protest over de
nationalisatie van Nederlandse bedrijven
in Indonesië afgewezen. „De regering ver
werpt het Nederlandse protest omdat het
inmenging in de Indonesische jurisdictie
vormt," aldus een verklaring van het mi
nisterie, waarin betreurd wordt, dat de
Nederlandse regering „altijd protesteert
tegen stappen, die door Indonesië als een
onafhankelijke en soevereine staat, zijn
gedaan."
Het Nederlandse argument, dat de In
donesische actie in strijd was met het vol
kenrecht werd eveneens van de hand ge
wezen. „Mogen wij de Nederlandse rege
ring eraan herinneren, dat de nationalisa-
tiewet was gebaseerd op de soevereiniteit
van het land, een principe, dat door het
volkenrecht erkend is?" aldus het Indone
sische antwoord op het Nederlandse pro
test van februari jongstleden tegen de na
tionalisatie van enkele honderden Neder
landse bedrijven in Indonesië.
„Het is duidelijk dat de stappen betref
fende nationalisatie, door Indonesië geno
men, vallen onder 's lands jurisdictie, en
dat elke inmenging van buiten inmenging
vormt in de jurisdictie van een soeverei
ne natie, hetgeen onnatuurlijk en onaan
vaardbaar is," aldus de verklaring.
De Indonesische regering verklaarde
voorts, dat verplichting tot het betalen
van compensatie in het geval van natio
nalisatie niet unaniem is overeengekomen
zoals het volkenrecht vereist. Zij gaf ech
ter te kennen, dat Indonesië haar verplich
ting schadevergoeding te betalen reeds
heeft erkend. „We zijn verwonderd over
een dergelijke verklaring, afgelegd door
een land, dat in de UNO de Zuidafrikaan-
se politiek van rassendiscriminatie heeft
gesteund," aldus de verklaring, zeggende
dat deze kwestie uitsluitend een aangele
genheid is van Zuid-Afrika.
„De regering betreurt het, dat de Ne
derlandse regering steeds protesteert te
gen de wettige stappen, gedaan door In
donesië, maar zij is niet bereid de motie
ven te onderzoeken, die natuurlijk in ver
band staan met. de houding van de Ne
derlanders tegenover Indonesië".
niet te zeggen hoe hoog voor deze geval
len de schadevergoeding zal zijn, omdat
in tegenstelling tot de inboedels de waar
de ervan nog zal moeten worden vastge
steld. Voorts zijn in Berlijn enkele parti
culiere claims ingediend voor allerlei kost
baarheden, die tijdens de oorlog uit Jood
se bibliotheken en synagogen zijn verdwe
nen en naar Duitsland zijn weggevoerd.
Het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumen
tatie meent, dat de uitkering voor de in
boedels het. eerst op gang zal komen, al
zal deze vermoedelijk niet voor het einde
van dit jaar beginnen. Het kan echter nog
jaren duren voor alle 30.000 gedupeerden
een schadevergoeding hebben ontvangen,
mede in verband met het onderzoek naai
de erfrechten van nabestaanden.
BUENOS AIRES (Reuter) De Argen
tijnse regering heeft vijf communistische
diplomaten uitgewezen, vier Russen en
een Roemeen. De Russen zijn ambassa
deraad Belov, eerste secretaris, Dikonov,
culturele secretaris Monokov en handels-
employé Ivasjov. De Roemeen is Alexis
Marin, cultureel secretaris.
De uitwijzing houdt verband met de re
cente arbeidsonrust. Belov zou politieke
activiteit hebben bedreven en zich hebben
ingelaten met Argcntinië's binnenlandse
aangelegenheden. De anderen worden be
schuldigd van onruststokerij.
Vrijdag hebben vakverenigipgsledcn in
Buenos Aires zes uur lang met de politie
'gevochten, waarbij een dode viél; Het is
bekend dat ten minste twee communisti
sche gemeenteraadsleden een actieve rol
bij de ongeregeldheden hebben gespeeld.
Er zijn aanwijzingen dat nog meer com
munistische diplomaten zullen worden
uitgewezen. In diplomatieke kringen gaat
het gerucht dat Argentinië, Chili en Uru
guay mogelijk de betrekkingen met de
Sovjet-Unie zullen verbreken.
(AFP) Volgens het Mexicaanse blad
Novedades zullen deze week nog twee
Russische diplomaten Mexico moeten ver
laten: de militaire attaché en een ambas
sadesecretaris. Er zouden nog meer diplo
maten van andere communistische landen
volgen.
LONDEN (UPI) Een vooraanstaande
negerleider uit Kenya, Tom Mboya, die
voorzitter was van het. Groot-Afrikaanse
volkscongres in Accra, heeft op een pers
conferentie in Londen gewaarschuwd, dat
alle Afrikanen de inheemsen van de Cen-
traal-Afrikaanse Federatie 'Nyassaland
en Zuid- en Noord-Rhodesia) alle mogelij
ke steun zullen geven, als deze federatie
onafhankelijk wordt onder overheersing
van de blanke kolonisten. De Afrikanen
worden dan in een positie gedrongen, die
dwingt, tot vechten, zei hij en hij voegde
eraan toe, dat het aan de Afrikanen niet
onopgemerkt voorbij is gegaan, hoe Cy
prus zijn vrijheid won door middel van
geweld.
Mboya verzocht de Britse regering de
premier van de Centraal-Afrikaanse fede
ratie, Sir Roy Wclensky, terecht te wij
zen wegens zijn dreigement .an maandag
dat de federatie haar eigen weg zal gaan.
De enige manier om de Afrikanen gerust
te stellen is, dat de Britse regering be
kendmaakt, dat de federatie binnen een
jaar beslist géén onafhankelijkheid of do-
minionsstatus krijgt.
Mboya was dinsdag in Londen op door
reis naar de Verenigde Staten, waar hij
kredieten wil zien te krijgen voor het Afri
kaanse vr.jheidsfonds.
Met 47 tegen 13 stemmen hebben de Pro
vinciale Staten van Noordholland besloten
met ingang van 1 januari 1960 aan de ge
meentebesturen geen bijdragen meer te
verlenen in de verpleegkosten van behoef
tige geesteszieken. Bij de besprekingen
werden bezwaren geopperd en de heer
K o o y (Partij van de Arbeid) had een
motie ingediend, waarin Gedeputeerde
Staten uitgenodigd werden het voorstel in
te trekken en de kwestie opnieuw aan de
orde te stellen als bekend is wat de wet
inzake de financiële verhouding tussen rijk
en gemeenten inhoudt.
De commissaris der Koningin, dr. M. J.
Prinse n, ontraadde aanvaarding van
de motie ën deelde mee, dat een eventueel
besluit niet inhoudt dat de belangen van
geesteszieken op een minder goede wijze
behandeld zullen worden. Integendeel, Ge
deputeerde Staten zullen bijzondere aan
dacht blijven besteden aan de zorg van
geesteszieken. Niet aanvaarden van het
voorstel om het verlenen van bijdragen te
eindigen houdt, consequenties in. Naar het
geen spreker bekend is zal het rijk in de
toekomst aan de gemeenten bijdragen ver
lenen hoewel daarover nog geen definitie
ve beslissing bekend is. De bijdragen aan
de gemeenten wordt gerekend naar de uit
gaven in het verleden. Indien dan blijkt
dat de provincie een bijdrage verleent dan
betaalt het rijk minder uit en de bijdrage
van Noordholland komt ten goede aan
het rijk. Mogelijk wordt een fonds ge-
formd en dat kan betekenen dat Noord
holland bijdragen verleent aan gemeenten
in andere provincies.
Deze mededelingen verraste de meeste
leden der Provinciale Staten en een nieu
we gedachtenwisseling ontstond, waarbij
de heer Harmsen (Arbeid) in overwe
ging gaf het voorstel te wijzigen. Gedepu
teerde Staten hadden immers voorgesteld
de bijdragen in 1960 met tweeënhalf mil
joen gulden te verminderen en in 1961 met
het restant, namelijk een en een kwart
miljoen gulden.
De vergadering werd geschorst en na
de heropening deelde dr. M. J. Prinsen
mee, dat Gedeputeerde Staten hun voor
stel wijzigen en in overweging geven het
verlenen ven bijdragen op 1 januari geheel
te eindigen. Nadat de heer K o o y zijn mo-
Eind vorige week kwam het. in Buenos
Aires tot ernstige ongeregeldheden
toen duizenden stakers, communisten
en aanhangers van oud-president Pe-
rön, voor het gebouw van het minis
terie van Arbeid wilden betogen. Toen
de politie in actie kwam, wierpen de
demonstranten barricades op in de
straten. Zij keerden auto's onderste
boven en staken deze in brand.
De minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, mr. Cals, deelt in zijn me
morie van Antwoord aan de Eerste Ka
mer mee, dat door de Stichting Ratiobouw
in overleg met het ministerie van Volks
huisvesting en Bouwnijverheid en het mi
nisterie van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen een plan voor goedkeuring van
systeembouw voor scholen is ontworpen.
De minister verwacht, dat dit ertoe zal
leiden dat op korte termijn enkele syste
men de bouwkcur zullen verwerven,
waardoor de beletselen, die plaatselijke
bouwverordeningen voor de toepassing
van systeembouw opleveren, zullen zijn
weggenomen. Het ligt voorts in de bedoe
ling een gedeelte van het beschikbare
bouwvolume toe te wijzen voor de bouw
van scholen volgens een systeem, dat de
bouwkeur heeft verworven.
De toepassing van bouwsystemen voor
scholenbouw heeft echter slechts zin, in
dien binnen een beperkt gebied ruime mo
gelijkheden voor een systeem kunnen
worden geboden. Daarom zou de minister
het toejuichen, indien door samenwerking
tussen gemeente- en schoolbesturen de
bouw van een aantal scholen volgens een
bepaald systeem zou kunnen worden ver
wezenlijkt. Hij is bereid te bevorderen, dat
dan binnen zekere grenzen aan die bouw
voorrang wordt verleend en eventueel, met
name in de grote gemeenten, waar op om
vangrijke schaal moet worden gebouwd,
een groter volume wordt toegewezen dan
bij traditionele bouw mogelijk zou zijn.
Wat het tekort aan schoolruimte betreft
constateert de minister, dat in 1958 voor
217 miljoen aan bouwvergunningen is
uitgegeven (in 1957 147 miljoen) en dat
de produktie 161 miljoen heeft belopen
(1957 141 miljoen). Verwacht wordt, dat
dit jaar een produktie van 200 tot 210
miljoen zal worden bereikt. Gok al zullen
in de naaste toekomst per jaar meer gym
nastieklokalen kunnen worden gebouwd
dan in 1958, toch zal de achterstand slechts
geleidelijk kunnen worden ingelopen.
Reeds vóór de oorlog bestond er een ach
terstand in het aantal gymnastieklokalen.
In de jaren 1948 tot 1959 zijn inmiddels
ongeveer 780 gymnastieklokalen gebouwd.
De regering heeft overwegend bezwaar
tegen beperking van de kapitaaltoewij
zing tot het gedeelte, dat beslist in een
bepaald jaar nodig is voor de bouw van
een in dat jaar gereedkomend deel van
een school. De regering acht het wegens
de zeer hoge vlottende schuld der ge
meenten niet verantwoord, dat de bouw
van scholen wordt geëntameerd terwijl de
nodige dekkingsmiddelen ontbreken.
Salarissen
Over de salariskwesties bij het onder
wijs merkt minister Cals op. dat de be
handeling in de Algemene commissie van
alle salariskwesties, zowel die van de
rijksambtenaren als van het onderwijzend
personeel, er zijns inziens toe zal kunnen
medewerken, dat spanningen althans gro
tendeels tot het verleden zullen behoren.
Hij wijst erop dat het verschil van in
zicht tussen de regering en de organisa
ties veel meer een principiële dan een
financiële kwestie was. Financieel ging
het slechts om betrekkelijk geringe be
dragen.
De Franse ballerina LudmiV.a Tcherina,
die sinds 1 april met haar groep voorstel
lingen geeft in Londen, zal dit weekeinde
nog naar Parijs terugkeren.
Het Tcherina Ballet, dat door de reclame
aangekondigd was als een „volledige revo
lutie in het ballet", met gesproken teksten,
stereofonische geluiden en andere buite
nissige effecten, ondervond veel critiek
van de pers, na de première op 19 maart.
De recensenten juichten de idee van ver
nieuwing van het ballet toe maar veroor
deelden het tekort aan choreografische
vondsten. Ludmilla Tcherina werd echter
geprezen voor haar dansprestaties. En
toch bleef het Britse publiek weg, zoals
de recensenten het hadden geadviseerd.
En daarom gaan Ludmilla en haar groep
vlug naar Parijs terug omdat ze hoopt
daar wel weer volle zalen te trekken.
De eerste prijs in de KNVB-toto wordt
gedeeld door vier winnaars. Zij behaalden
14 punten en ontvangen elk f 23.600,De
tweede prijs van 40.500,wordt gedeeid
dcor 70 deelnemers met 13 punten.
tie had ingetrokken werd het voorstel aan
vaard. Enkele leden van de Partij van de
Arbeid, de beide P.S.P.-ers en de commu
nisten stemden tegen. Tenslotte zegde de
voorzitter toe, dat als in het najaar de
nieuwe wet over de financiële verhouding
nog niet ingevoerd wordt, Gedeputeerde
Staten bij de behandeling van de begroting
van 1960 op het besluit over het verlenen
van bijdragen terugkomen.
De Provinciale Staten besloten een bij
drage van 50.000 te verlenen voor de vie
ring van het gouden jubileum van het pro
vinciaal ziekenhuis Duinenbos te Bakkum
en stelden een subsidieregeling met be
trekking tot dorpshuizen en wijkcentra
vast.
Op de technische voorjaarsbeurs van 15
tot en met 24 april in Utrecht, waaraan de
Vereniging Nederlands Fabrikaat deel
neemt met een stand waarin een 14 meter
lang model van het nieuwe vlaggeschip der
Holland-Amerika Lijn, s.s. „Rotterdam",
wordt geëxposeerd zal een speciaal ge
kweekte oranjekleurige tulp, aangeboden
door het bestuur van „Keukenhof" in Lisse,
ten doop worden gehouden en naar dit
vlaggeschip „Rotterdam" worden genoemd.
Het ligt in de bedoeling ter gelegenheid
van de eerste reis van het s.s. „Rotterdam"
in september, bij aankomst in de Verenigde
Staten van Amerika boeketten van deze
door de heer D. W. Lefeber gekweekte tulp
aan vooraanstaande personen aldaar te
overhandigen als bloemengroet van Neder
land.
De bloem wordt gedoopt op dinsdag 21
april in de stand van de Vereniging Neder
lands Fabrikaat, gelegen in de Margriethal.
Op de verjaardag van de Koningin zal
het traditionele défilé in de paleistuin
weer een nationaal karakter di'agen. De
jeugd van Nederland zal door deputaties
van jeugdorganisaties en sportverenigingen
vertegenwoordigd zijn. De jeugd uit de
provincie Utrecht zal haar hulde aan de
Koningin brengen onder leiding van het
driemanschap, dat vorig jaar op de Expo
de Nederlandse dag organiseerde: de heren
Johan Bodegraven, Arie Kleiboer en de
hoofdkwartiercommissaris van de Neder
landse Padvinders Vereniging, de heer J.
Rosendaal. Des avonds van 9 tot 10 uur
zullen orkesten van de land-, zee- en
luchtstrijdkrachten in de paleistuin een
taptoe uitvoeren. De paleistuin zal ge-
illumineerd worden. In de nabijheid van
het paleis' zal om 10 uur een groot vuur
werk worden afgestoken door de Oranje
verenigingen uit Baarn en Soest.
Geringde wortel. Toen de tuinder J.
Peeters te Blerick-Boekend een partij op-
geküilde wortelen uitgroef, ontdekte hij,
dat een der wortelen door een gouden
trouwring was gegroeid. Aan de binnen
zijde van de ring waren de letters L. P.—
H. W. gegraveerd. De eigenaar is nog niet
gevonden.
(Van onze correspondent in Bonn)
Tien jaar lang heeft dr. Adenauer de
actieve politiek van de Bondsrepubliek be
paald binnenslands, zowel als naar buiten
toe. Zijn macht, steunende op een autori
tair leiderschap, leek af en toe onaantast
baar. Hij moet in de eerste plaats ook ver
antwoordelijk worden geacht voor de won
derbaarlijke wederopbouw van West-
Duitsland, zowel naar de materiële zijde
als naar de politieke kant naar buiten. De
83-jarige Adenauer kan geen eervoller af
sluiting van zijn schitterende carrière als
staatsman krijgen dan wanneer hij na
succesvol en moeilijk bondskanselier
schap over drie maanden gekozen zal
worden tot bondspresident. Zijn afscheid
van de politiek zal ook niet definitief zijn,
want als president zal hij het recht heb
ben de kabinetszittingen bij te wonen en
daar zijn oordeel te laten horen, hoewel
hij geen stemrecht in het kabinet zal heb
ben. Meer dan professor Heuss, zo ver
wacht men, zal Adenauer daar zijn stem,
zeker in den beginne laten horen
Het staat wel vast, dat \denauer zelf
mede de inspirator is geweest van zijn
opzienbarende benoeming tot kandidaat.
Men zegt dat hij en Kt one onder één hoed
je speelden met enkele weinige ingewij
den. Zoals Gerstenmaier gisteren zei:
„Adenauer gelooft, dat hij als 83-jarige
zich wat meer moet ontzien". Van afstand
doen om zuiver politieke redenen is, aldus
Gerstenmaier, geen sprake. Met andere
woorden: de bondskanselier zelf meent,
dat er een eind moet komen aan de roof
bouw op zijn gestel. Het is deze zelfkennis
en dit vermogen er zelf een streep onder
te zetten, die men te Bonn bijzonder weet
te waarderen. Dat Adenauer niet defini
tief uit de politieke boot stapt, maar als
president de koers toch enigszins wil mec-
bepalen en dat de nog altijd eerzuchtige
C.D.U.-leider zich te elfder ire liet benoe
men tot presidentskandidaat men zou
het de laatste politieke „streek" van de
slimme bondskanselier kunnen noemen,
ware het niet dat ook deze „streek" alles
zins aanvaardbaar is. Want Adenauer als
president van de Bondsrepubliek zal een
voortzetting van de lijn kunnen betekenen
die Heuss is begonnen. En dat acht men
gewenst. Daarbij komt, dat Adenauer's
parlementaire verleden zal verhinderen,
dat hij een soort Hindenburg-figuur wordt,
vrees hiervoor is dan ook volstrekt onge
wettigd.
Wie opvolger?
Nauwelijks was men te Bonn van de
eerste sensatie bekomen, of het regende
gisteravond speculaties over de opvolging
van Adenauer als bondskanselier. De nieu
we bondskanselier, die door de rooms-
katholiek Adenauer zelf aan de Bondsdag
moet worden voorgesteld, zal evangelisch
moeten zijn. Derhalve geeft men de beste
kansen aan de volgende drie evangelische
politici uit de C.D.U.: de minister van
Economische Zaken, vice-kanselier pro
fessor Erhard, de minister van Financiën
dr. Etzel en de voorzitter van de Bonds
dag dr. Gerstenmaier. Daarmee is voor
lopig alles gezegd, want het spel om deze
opvolging moet in feite nog beginnen....
Even belangrijk als dit spel is de specu
latie over de voortzetting van de Westduit
se politiek. Adenauer stapt er uit op een
tijdstip, dat er nogal wat tegenstellingen
zijn. Bij voorbeeld tussen hem en Ger
stenmaier, tussen hem en regeringspers
chef Von Eckardt, tussen hem en de Brit
ten over een soepeler onderhandelingstac
tiek ten opzichte van de Russen, zelfs tus
sen Adenauer en De Gaulle over de Oder-
Neisse-lijn en tussen Adenauer en Wash
ington over het Amerikaanse plan voor een
federatie tussen Oost- en West-Duitsland
op basis van de deelstaten. Het is te boud
om te beweren, dat zijn verdwijnen van
het politieke toneel met al deze controver
ses te maken heeft, ook al kunnen zij de
lichamelijke kracht van de 83-jarige heb
ben aangetast. Van een „wegpromove
ren" is dan ook geen sprake, ook al heb
ben volgens ondermeer Gerstenmaier over
wegingen betreffende de buitenlandse po
litiek wel een rol gespeeld.
Geen paleisrevolutie
Om van een C.D.U.-paleisrevolutie te
gen Adenauer te spreken, zoals men in
Londen doet, is toch te vérgaand. Het is
daarentegen niet te boud om te zeggen,
dat Adenauer er nog tijdens zijn leven ze
ker van wil zijn, dat de Adenauer-polit.iek
zal worden voortgezet, ook als hij er niet
meer zal zijn. Evenmir is het te boud om
te zeggen, dat Adenauers verdwijnen
uit de actieve dagelijkse politiek, zowel
in het binnenland als naar buiten toe, zal
leiden tot een verandering der Westduit
se politiek, juist omdat de bondskanselier
op ieder facet ervan, tien lange jaren een
zo grote invloed heeft uigeoefend. Zijn
afscheid zal in ieder geval heel wat in
drukwekkender zijn can van enig ander
succesvol Duits staatsman in de afgelo
pen honderd jaar, omdat dit afscheid geen
pensionering of afdanking, geen als loods
verlaten van het schip a la Bismarck,
maar een hogere trap in de hiërarchie
van de staat inhoudt, die niet zonder in
vloed is. Adenauer blijft op het schip van
staat dat zal men ook wel merken, ook
al krijgt hij hier niet de positie, die De
Gaulle in Parijs bekleedt.
E
