Winnaar race naar Grote
Meren in Rotterdam terug
In de vishal en op zee
VERLICHTING
Perée
Siobhan Mckenna een boerse
bezielde Saint Joan
L
Kapitein Aaldijk: Manchester Faith
bleef liggen, ik begrijp het nog niet
Koningin bezocht
„Saint Joan" van Shaw
Hoog Chinees bezoek
in IJmuiden
César Franck-cyclus
door Albert de Klerk
ingezet
Raadselachtige ondergang
van Deens schip
Geels, Keuter, Jongejans en Keizer
Dierenbescherming boekte
uitstekend resultaat
Groot handbaltoernooi
op het GS V-terrein
Sportieve fleste
Dublin Gate Theatre speelt Shaw
Damtoernooi tijdens de
Velser sportweek
Twee Velsenaren vielen
in de prijzen
Anny Delorie ziek
Kerkelijk Nieuws
WOENSDAG 27 MEI 1959
Teun Aaldijk in Canada heet hij Steve
omdat men er zijn naam niet kon uit
spreken is de 47-jarige kapitein van de
„Prins Willem George Frederik" van de
winnaar van de race van zeeschepen naai
de Grote Meren en de eerste die de nieu
we St. Lawrence-zeeweg „nam" heeft in
de afgelopen nacht om één uur zijn schip
langs de kade in de IJselhaven te Rotter
dam gemeerd en kon met voldoening ge
wagen van „een stunt", die hem gelukt was
„Ofschoon ik gezegd had, dat wij ervoor
gingen knokken, was ik werkelijk overtuigd
dat wij toch geen kans hadden. Ons schip
ging wel als eerste de kanalen binnen,
maar wat moesten wij met een snelheid
van 10 knopen beginnen tegen de Manches
ter Faith, die op zijn maidentrip 17 mijl
liep? Bovendien hadden wij nog een be
schadigde schroef, die we hadden opge
lopen toen wij ons drie dagen door drijfijs
van een meter dikte moesten boren. Maai
de Manchester Faith ging in Lake St. Lewis
voor anker liggen, van half acht 's avonds
tot de dag aanbrak. Ik begrijp nog niet,
dat men dit gedaan heeft, temeer omdat
ik per telefoon had bekend gemaakt, dat ik
loods of geen loods verder zou sto
men. Hij heeft dit gesprek kunnen horen.
Kapitein Aaldijk achtte het risico van
doorvaren zelfs minder groot zonder loods
dan met een loods. Deze mensen voeren
immers eveneens voor de eerste maal de
ze route, terwijl de Nederlandse gezag
voerder het voordeel had zijn eigen schip
te kennen en hij kon rekenen op de uit
stekende teamgeest van de bemanning. Hij
vaart bovendien al 20 jaar op de grote
meren, waarvan tien jaar als kapitein.
Niettemin kwam er, toen hij te kennen
had gegeven niet voor anker te willen gaan
toch een loods aan boord, maar „de feeste
lijkheden van de opening van de zeeweg
hadden hem parten gespeeld" en dus
moest het in feite toch zonder hem ge
klaard worden.
Kapitein Aaldijk was sportief genoeg
om te erkennen, dat het sneu was voor de
Manchester Faith geen winnaar te zijn
geworden. Men had er niet alleen alles op
gezet, maar ook vast op de overwinning
gerekend. Evenzo de Canadese autoritei
ten. Dit bleek wel uit het feit, dat kapitein
Aaldijk onder meer een schilderijtje aan
geboden kreeg met een koperen plaatje,
waarop bij voorbaat al de naam van Man
chester Faith was gegraveerd. Hij heeft
het in Toronto achtergelaten. Op de te
rugreis had men de fout gecorrigeerd.
De Canadese maatregelen tegen de wil
de-vaartboten noemde kapitein Aaldijk
gerechtvaardigd, ook al zijn de havens dan
nog niet berekend op groot verkeer. Vele
Libertyschepen, behorend tot de „motten-
ballenvloot", had men halsoverkop voor
graanladingen ingezet, vermoedelijk met
de gedachte aan een goldrush in het ach
terhoofd. Maar dit is tegengevallen. Men
had gedacht tot 26 voet diepte te kunnen
laden, maar de vaargeul van de kanalen is
daar nog niet op berekend dat zal met
tertijd verbeterd worden en daardoor
was het slechts mogelijk lading in te ne
men tot 21.6 voet. Dit scheelt bij 10.000
tonners als deze Liberty's al gauw een
3000 ton lading. De vrachtprijs, die goed
was, kon het verlies niet egaliseren.
De verlenging van zijn schip met 14 me
ter noemde kapitein Aaldijk een groot
succes. Het is precies de goede maat en
men heeft niet de minste moeite gehad,
ook niet met het nemen van de sluizen,
al is hij van oordeel, dat het wellicht wen
selijk zou zijn dat er hier en daar dubbele
sluizen waren.
Het Nederlandse succes bleek later nog
groter, toen een andere Nederlander, de
Prins Willem III tweede werd en zij bo
vendien gedrieën de Friso deed ook dap
per mee alle havens als eerste binnen
liepen. Hiervan nam de Prins Willem
George Frederik zelf de havens Toronto,
Hamilton, Toledo en Sarnia voor zijn re
kening.
De eindindruk van kapitein Aaldijk was
dat de St. Lawrence-zeeweg een grote
verbetering is te noemen, al zijn er nog
kinderziekten te overwinnen. Hier en daar
zijn er nog „bottlenecks", maar de sche
pen van de Fjell-Oranjelijnen zullen er
geen hinder van ondervinden. Anders is
het echter gesteld met de schepen van de
wilde vaart, die zonder kennis van de si
tuatie, de omstandigheden en de door Ca
nada gestelde voorwaarden de reis maar
gewaagd hebben.
De Prins Willem George Frederik gaat
woensdagavond om 9 uur te Bolnes in het
dok. Men wil wel eens zien welke schade
de ijsgang aan de zijwanden heeft ge
maakt. En ook moet de schroef weer in
orde zijn, al was het natuurlijk niet zo
en dat is wel gebleken dat men niet ver
der kon varen. Men rekent voor het dok
ken slechts een enkele dag, want donder
dag vertrekt men weer naar Antwerpen,
Bremen en Hamburg, om dan in Rotter
dam terug te keren. Ten slotte verwacht
men ook dat de schade niet zo aanzienlijk
is, dat het definitieve herstel niet tot de
winter kan wachten, als de vaart naar de
grote meren toch stil moet liggen.
De collecte voor de dierenbescherming
in Velsen heeft 1.659,48 opgebracht, het
geen een mooi resultaat is te noemen. De
marktdag die zaterdag 2 mei werd ge
houden leverde 420,38 alsmede één
dollarcent en twintig pfennig op. Eveneens
een succes. Het bestuur van de dierenbe
scherming is vastbesloten volgend jaar
weer een dergelijke marktdag op touw te
zetten.
BURGERLIJKE STAND VAN
VELSEN
BEVALLEN: F. Schokkenbroek-Moesker,
d., Wagenaarstraat 15, Heemskerk; T. Snel-
Verloop, d., Acaciastraat 3, IJmuiden-Oost;
M. de Krijger-Dekker, z., Koningin Wil-
helminakade 58, IJmuiden; A. T. van der
Kuil-van der Steen, d., Plein 1945 67,
IJmuiden-Oost; T. Korf-Broers, z., Pla-
netenweg 208, IJmuiden; A. J. Looij-Pot, d.,
Genieweg 26, Velsen; J. J. Brunink-de
Graaf, z., Plein 1945 29, IJmuiden-Oost;
D. van der Woude-van der Vaart, d., Maas
straat 8, Haarlem; P. Bijl-van der Bent, d.,
Lange Nieuwstraat 83, IJmuiden; J. M. van
den Berg-Smit, d., Geelvinckstraat 31,
Velsen-Noord.
OVERLEDEN: P. H. Ros. 77 jaar, we
duwnaar van P. Schaap. Lorentzs.traat 16,
IJmuiden-Oost; T. Winkel. 71 jaar, echt
genoot van N. Kreb, Waterloolaan 18,
Driehuis; M. Slijkhuis ,62 jaar, echtgenote
van W. Drijver, Oosterduinplein 17, IJmui-
den-Oost; M. van Wort, 37 jaar, echtge
note van T. Horeman, van Poptaplant-
soen 9, IJmuiden; A. van der Voorde,
84 jaar. echtgenoot van J. H. Dorsman,
Bruno Klauwersstraat 1. Santpoort-Zuid.
VOOR ELK INTERIEUR.
Kennemerlaan 9
Telefoon 5271
Erkend installateur P.E.N.
Op de CSV terreinen aan de Zeeweg in
Castricum zal zondag 7 juni het Kenne-
merland handbaltoernooi worden gehou
den. Acht verenigingen nemen er aan
deel. Het is de bedoeling dat dit toernooi
jaarlijks zal worden gehouden en dat op
die wijze de kampioen van Kennemerland
bekend zal worden.
Er zal in twee poules gespeeld worden.
In poule 1 komen uit: ADO (Heemskerk)
Foresters (Heiloo); Full Speed (Velsen) en
iJmond (Beverwijk). Deze clubs spelen
een halve competitie. In de tweede poule
spelen: ADO 2, IEV (Velsen) en Vitesse en
CSV (Castricum). De wedstrijden begin
nen om 12 uur en duren twee maal een
kwartier.
Voor de komende thuiswedstrijden van
de promotiecompetitie heeft Vitesse de
beschikking gekregen over een aantal
staantribunes. De voetbalvereniging ADO
uit Heemskerk heeft deze tribunes geheel
belangeloos aan haar zustervereniging af
gestaan, hetgeen door het Vitesse-bestuur
zeer op prijs wordt gesteld.
Te verwachten is namelijk dat velen
aanstaande zondag de wedstrijd Vitesse—
-TOS (Amsterdam) zullen bezoeken. Dan
zullen de staantribunes goed van pas ko
men.
Bovendien zullen de Castricummers ge
rechtigd zijn tijdens de wedstrijd een blik-
semloterij te houden. Direct na afloop
van de wedstrijd zullen de winnende lo
ten bekend gemaakt worden en zullen de
prijzen aan de winnaars worden overhan
digd.
De besommingen van dinsdag waren:
Beatrice f 24.410 KW 87 f 15.110, SCH 27
f 16.280, VL 121 f 17.550.
Aanvoer van dinsdag
De aanvoer van dinsdag bedroeg: 10
kisten tong en tarbot, 6 heilbot, 20 schol,
15 schar, 10 bot, 475 haring, 2480 makreel,
405 schelvis, 345 wijting, 350 kabeljauw en
gul, 20 lengen, 20 haai, 40 wolf, 4 poon, 200
koolvis en 20 diversen.
Pryzen van dinsdag
Dinsdag werd in guldens per kilo betaald
voor: heilbot 2.701.70, grote tongen 3.30,
grootmiddel tong 2.40, kleinmiddel tong
2.40, kleine tong I 2.082.00, kleine tong II
1.86, tarbot I 2.20—1.80. Per vijftig kilo
werd betaald voor: kleine schol II 5125,
schar 1716, bot 1716, v. haring 2916,
makreel 259, grote schelvis 5527,
grootmiddel schelvis 3925, kleinmiddel
schelvis 3526, kleine schelvis I 4025,
kleine schelvis II 3220, wijting 308.
grote gul 29—27, middel gul 27—25, kleine
gul 2823, kleine haai 2116, kleine wolf
36—29, poontjes 13—12, kleine koolvis zw.
3123. klein koolvis wit 3121. Per 125
kilo werd betaald voor: grote kabeljauw
20067, grote koolvis zw. 7260, grote
koolvis wit 7872, grote lengen 6260,
grote wolf 6154.
Besommingen van heden
De besommingen van heden luiden: een
trawler met f 30.200. SCH 8 f 20.400. VL 131
f 19.200, HD 108 f 14.700, KW 176 f 16.200,
KW 35 f 530, KW 56 f 690, KW 30 f 600,
WR 76 f 600. WR 54 f 760, IJM 29 f 600,
IJM 38 f 1440.
De haringvangsten
De haringvangsten bedroegen in de af
gelopen nacht: KW 5-7, 6 geen vangst, 7-1,
9-3, 23-1. 25-5, 73-10, 138-5, 147-5, IJM 75
geen vangst. IJM 283-8, KW 16-2, 19 geen
vangst, 47-5, 54-3, 140-1, 70 geen vangst,
170-3, 20-26, 40-11. 41-1, 74-7, 15-2, 43-3,
44-6, 85-4, 97-7, 2 2geen vangst, 45-1, 175-2,
18-18, 38-3, 67-16, 86-17, 37-2, 95-9, 130-13.
151-23, 163-13. De gemiddelde vangst van
de Katwijkers en de Scheveningers was 6
kantjes haring.
Vanmorgen aan de markt
Vijf trawlers, een logger en zes kotters
zorgden vanmorgen voor de aanvoer van in
totaal 5687 kisten verse vis, waarvan 520
scehlvis, 290 wijting. 460 gul en kabeljauw,
220 koolvis, 3340 makreel, 295 haring, 310
kleine kistjes haring. 200 schol. 217 diver
sen, 2500 kilo tong en 1100 stuks stijve
kabeljauwen. De SCH 8 van de verre vis
serijmaatschappij voerde 1240 makreel. 50
gul en kabeljauw. 120 stuks stijve kabel
jauwen aan. De VL 131 (15 mei) kwam aan
de markt met 100 schelvis, 200 haring, 450
makreel, 60 wijting, 130 gul en kabeljauw,
130 koolvis, 15 diversen, 260 stuks stijve
kabeljauwen, de Curagao IJM 99 was er
met 210 schelvis, 50 haring, 270 makreel,
80 wijting, 130 gul en kabeljauw, 100 kool
vis, 20 diversen, 230 stuks stijve kabel
jauwen en 250 kleine kistjes haring. De
Swift LTM 54 (1 mei) zorgde voor 380 ma
kreel, 50 diversen. 170 stijve kabeljauw De
HD 108 (15 mei) was present met 80 wij
ting, 80 schelvis, 80 gul en kabeljauw, 10
koolvis, 500 makreel. 30 diversen, 175 stuks
stijve kabeljauwen. De KW 176 kwam de
pieren binnen met 70 wijting, 40 schelvis,
60 gul en kabeljauw, 70 koolvis, 50 haring,
450 makreel, 20 varia, 130 stijve kabel
jauwen.
Voor morgen
Voor de donderdagmarkt wordt de KW
121 Brittenburg verwacht met 600 makreel,
180 koolvis, 100 schelvis, 70 wijting. 70 ha
ring, 250 kleine kistjes haring, 200 stuks
stijve kabeljauwen. De Elie wordt ver
wacht met 130 schelvis. 100 haring. 230
makreel. 40 wijting, 100 gul en kabeljauw,
100 koolvis, 20 diversen, 40 stuks stijve
kabeljauwen. Bovendien bestaat er de kans
dat de Nestor KW 101 (19 mei) zal
markten.
Voor het binnenland
In guldens werd betaald voor zwarte
koolvis 62 tot 69, koolvis I 23 tot 26, kool
vis II 22 tot 23, kisten kleine kabeljauw
65 tot 73, grote gullen 25 tot 29. middel gul
len 23 tot 28. torren 23 tot 27, lengen 57 tot
68, wijting 24 tot 30, kleinmiddel schelvis
24 tot 36. braad 27 to t33, schol III 25 tot.
32, grote tongen 3,10 tot 3,50, haring 15 tot
24, kleine haring 26 tot 37, makreel 13
tot 19, bonken 24 tot 30.
Voor het buitenland
In guldens werd betaald voor grote
regels kabeljauw 68 tot 80, kleine regels
kabeljauw 32 tot 38, kisten grote kabeljauw
62 tot 70, grote schelvis 32 tot 42, groot
middel schelvis 26 tot 42, zetschol 48 tot 54,
schol I 48 tot 57. schol II 40 tot. 47, groot
middel tongen 2,70 tot 3, kleinmiddel
tongen 2,70 tot 3, tongen I 2,40 tot 2,50,
slips 2 tot 2,10, tarbot 2,50 tot 2,70.
En op zee
De trawlers om de Noord die vissen tus
sen 58 en 61 graden noorderbreedte hebben
nog steeds te kampen met briezig weer.
De vangsten waren evenwel beter dan
voorgaande dagen het geval was. Gemid
deld werden er 150 tot 250 manden schel
vis, koolvis, haring en makreel uit het
water gehaald. De IJM 9 Haarlem deed
een trek van 90 manden hoops. De Am
sterdam gaf een trek door van 40 manden
makreel en schelvis. De Francina meldde
een trek van 60 manden hoops en de
Allanwater een trek van 60 manden, meest
makreel. De kustvissers hadden schrale
vangsten. Per dag werden 80 tot 100 kilo
tong en 10 tot 15 manden schol gevangen.
De loggers en kotters op het Sant hadden
vangsten van 50 tot 100 manden makreel
en schelvis. De kotters bij de P-boeien 12
en 8 vingen 250 tot 300 kilo tong, hetgeen
zeer bevredigend is. Er werd daar zo goed
als geen schol gevangen.
Kotters naar Ierland
Een IJmuidense machinefabriek heeft
twee kotters, de IJM 50 „Groenland" en
de IJM 19 „Mercator" naar Ierland ver
kocht. Ze zijn bestemd voor de Ierse
haringvisserij.
Haven Scheveningen
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
hebben het raadsbesluit van de Haagse
gemeenteraad tot uitvoering van de twee
de fase van de plannen voor de verbete
ring van de Scheveningse haven goedge
keurd.
IJselmeervissers
Op schriftelijke vragen van het Tweede
Kamerlid Vermooten betreffende het ne
men van maatregelen ten behoeve van
door inperking van het viswater getroffen
IJselmeervissei's heeft mr. V .G. Marijnen,
minister van Landbouw en Visserij, ge
antwoord, dat de ter zake in beraad zijnde
maatregelen onder anderen bedoelen te be
vorderen dat recht wordt gedaan aan deze
vissers en dat daarbij ook aandacht zal
worden geschonken aan de belangen van
hen, die hun vergunning repds hebben in
geleverd. Het is de minister' bekend dat bij
de belanghebbenden de verwachting leeft
dat eventuele nieuwe of aanvullende maat
regelen ook gevolgen zullen hebben voor
IJselmeervissers, die hun vergunning na
het verschijnen van het rapport van de
commissie Beperking Visvergunningen
IJselmeer hebben ingeleverd.
Aangezien het interdepartementale
overleg omtrent het een en ander nog niet
is beëindigd is het niet mogelijk nadere
mededelingen te doen over de vorm waar
in de maatregelen tot stand zullen
komen.
WILLEMSTAD (ANP) In aansluiting
op het bericht, dat een Duits schip alle
opvarenden aan boord had genomen van
een Deens schip, dat maandag na het uit
zenden van het S.O.S.-signaal in de Cari
bische zee is gezonken, meldt de corres
pondent van het ANP te Willemstad na
der, dat het Duitse vrachtschip „Horn-
cap" dinsdagmorgen te Willemstad is aan
gekomen met aan boord negen Denen en
negen Brits-Westindiërs. Deze zeelieden
waren de bemanning van het 485 ton me
tende Deense schip „Oluf Sven", dat
maandag in de vroege morgen, op weg
van Sint Kitts naar Ciudad Trujillo, in
minder dan twee uur tijds is gezonken.
Volgens de verklaring van de kapitein
kreeg het schip plotseling water binnen en
waren de pompen niet in staat, het zinken
te voorkomen. Het ongeluk geschiedde op
een afstand van 100 mijlen van St. Maar
ten. De oorzaak is niet bekend. Het schip
zou te Trujillo in dok gaan voor een jaar
lijkse verfbeurt van de scheepsbodem. Ge
durende de reis was er niets bijzonders ge
constateerd.
Na een onderzoek door een instantie te
Willemstad, zal de bemanning door de
zorg van de Deense consul aldaar, per
vliegtuig naar de plaatsen van herkomst
worden gezonden. De Oluf Sven. die slechts
een geringe lading aan boord had, was
verzekerd bij een maatschappij te Kopen
hagen.
In de Velsersportweek die van 6 tot
13 juni wordt gehouden zullen de plaatse
lijke damclubs Sportief, DCIJ en damclub
Santpoort een damtoernooi organiseren.
De organisatie van deze avond die op
12 juni wordt gehouden in hotel Royal aan
de Kennemerlaan in IJmuiden zal door
bovengenoemde clubs geschieden. Er wordt
die avond een zogenaamd snelheidstoer-
nooi gehouden voor alleen beginnende en
gelegenheidsdammers. De spelers worden
in groepen van vier of zes ingedeeld. De
Velsersportst.ichting heeft een groot aantal
fraaie prijzen beschikbaar gesteld. Voor
deelneming kan men zich opgeven bij de
heer P. Roozenburg, Venusstraat 29,
IJmuiden. Tel. 6132; J. van Straten, J. P.
Coenstraat 137, IJmuiden en Theo Tielrooy,
IJmuiderstraatweg 37 te IJmuiden-Oost.
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE
Siobhan McKenna heeft met beheerste
toepassing van haar veelomvattende vir
tuositeit alle elementen keurig aan het
licht gebracht, die Shaw voor zijn cerebra
le constructie nodig achtte. Men krijgt
daardoor een fascinerend inzicht in de lot
gevallen van de zich door bovenaardse
machten bezield wetende Maagd van Or
leans, die door haar compromisloze supe
rioriteit, haar eerlijke rechtlijnigheid, de
door haar opgeroepen geest van verzet
niet alleen tegen de Engelse bezetters van
Frankrijk maar al gauw na de eerste suc
cessen tegen zichzelf mobiliseerde. Ieder
een kent bij benadering de geschiedenis,
voorlopig eindigend met haar dood op de
brandstapel. Shaw heeft in de twintiger
jaren van deze eeuw, kort na haar heilig
verklaring door de rooms-katholieke kerk,
de onvermijdelijkheid van de beredeneer
de veroordeling aangetoond, waarbij hij
gebruik gemaakt zou hebben van de ori
ginele processtukken, mede ter postume
verdediging van haar „niet anders kun
nende" rechters. Dit alles behoeft hier
waarschijnlijk niet nogmaals uiteengezet
te worden. Het viel in deze vertoning al
leen opnieuw op hoe jammer het is. dat
Shaw gemeend heeft zijn bedoeling terwil-
le van de tragen van begrip in een epiloog
nog eens nadrukkelijk te bevestigen. Hoe
zeer men hem immers gelijk moet geven
in zijn veronderstelling, dat een levende
Jeanne d'Arc opnieuw aan actuele belan
gen geofferd zou worden, het ware ruim
schoots voldoende en zelfs beter geweest
als hij het aan de toeschouwers had over
gelaten een dergelijke conclusie voor
zichzelf te trekken uit het zo bekwaam ge
arrangeerde materiaal. Maar misschien
heeft hij er niet op durven vertrouwen, dat
zijn heldin ooit zo energiek als de „natio
nalistische protestante" gespeeld zou wor
den, als nu door Siobhan McKenna ge
schiedt.
BIJ DE LECTUUR van het stuk kan
men de spitsvondigheid van. dit droomvo-
mige aanhangsel als een afronding van de
tot in .het absurde doorgevoerde logica
bewonderen. Maar juist in deze opvoering
bleek de overbodigheid. Daarmee raken
wij aan het zeer bijzondere van de figuur,
die Siobhan McKenna voor ons neerzet:
zij heeft alle in het spel en het geding ge
brachte denkbeelden en factoren zoveel
mogelijk geconcretiseerd. Uiteraard lukt
dat slechts ten dele, mede als gevolg van
het fragmentarische karakter (Shaw heeft
zich beperkt tot dat wat naar zijn mening
gedemonstreerd moet worden). Maar er
gebeurt toch een wonder van toneelspeel
kunst: men gelóóft in de unieke verschij
ning van deze Jeanne, dankzij de intens
toegepaste methode van bewustmaking en
verantwoording. Dat wil zeggen: men
krijgt de indruk, dat hier sprake is van
een waarachtige inspiratie, omdat voor zo
ver Shaw daartoe meewerkte aan alle om
standigheden tot het openstaan daarvoor
is voldaan. Want wat is het volstrekt eige
ne en dus tevens het nieuwe van deze ver
tolking? Siobhan McKenna heeft als geen
van haar voorgangsters (bij mijn weten)
zo stellig het boerse van Jeanne's her
komst op de voorgrond geplaatst. Met al
le ingeschakelde zintuigen wordt men
haar wezenlijke verknochtheid aan de bo
dem gewaar. Er groeit een zich machtig
voortplantende natuurkracht in haar.
LANGS DE GROTE OMWEG van kunst
zinnige interpretatie, in jarenlange om
gang met de rol herhaaldelijk herzien
heeft zij deze geweldige natuurlijkheid
kunnen bereiken. Want dit is waarlijk de
door Shaw tot onoverwinnelijke wijsheid
gepromoveerde Jeanne d'Arc: de strijdba
re kampioene van het ingeboren natuur
recht, Dat het bovennatuurlijke daarmee
in relatie staat, is even „vanzelfsprekend"
als de richtlijn die zij van haar „stem
men" ontvangt. Het is dus geenszins een
mystieke of extatische verbeelding, maar-
juist het gezonde verstand, waaraan zi'
haar strijdbare rebellie tegen vreemde
overheersing en kunstmatige structuur
van de maatschappij ontleent. Vandaar
het nationalistische en het protestantse
van deze katholieke voorvechtster, da
van Siobhan McKenna zo prachtig gestal
te kreeg, met alle spanningen tussen he
aardse en het hemelse, het onverzettelij
ke en ondergeschikte, het fiere en het de
vote, het in de bodem gewortelde en he
opwaarts strevende. Dat het daarbij in
eerste instantie in dit stuk tegen de En
gelsen gaat, heeft misschien de echtheic
in het optreden van deze Ierse actrice nog
versterkt. Er is maar één bezwaar: men
kan de hier door Shaw voorgeschreven ge-
dachtengang ook hanteren ter verklaring
van de ommekeer in de aanvankelijk af
wijzende houding der gezagsdragers, die
zij op haar hand weet te krijgen, maar
toch komt die als het ware uit de luch
vallen. Men ziet daarvan niets gebeuren
omdat de actrice geen andere middelen
aanwendt dan de verkondiging van haar
overtuiging. Met andere woorden: de ge
bruikelijke tactische manoeuvres ter be
reiking van het strategische doel ontbre
ken. Vandaar dat haar spel in het tweede
deel sterker treft dan in het eerste: on
danks haar aarzelingen uit ontzag voor de
geestelijke autoriteiten laat zij zich niets
wijsmaken, omdat zij innerlijk weet da
de hoogste zekerheid rechtstreeks opbloei
uit het nederige contact met haar Schep
per.
MEN KRIJGT grote bewondering voor
deze militante verschijning met haar
naïeve realisme, die telkens weer aan een
levend monument van gothische kuns
doet denken: stevig geplant in de bodem
met zegevierende scherpte opwaarts stre
vend. Dat zij meer „doet denken" dan
„doet gevoelen" en daardoor ons met be
wonderend ontzag vervult veeleer dan ge-
ukkig maakt, mag op rekening van Shaw
worden geschreven. Onvergetelijk is de
ze kleine, stevig op haar standpunt staan
de vrouw met haar ietwat hese stem en
raar eigenaardige dialect (voor deze rol
aangemeten) naar ik thans aanneem zeer
zeker. Tot haar beste scènes reken ik die
van haar bewogen eenzaamheid na de
croning in de kathedraal van Reims, als
de door haar in hun luister herstelde auto
riteiten haar van hoogmoed beschuldigen.
Opgemerkt moet worden dat de mise-en-
scène van regisseur Hilton Edwards (die
zelf met markante aanwezigheid een enigs
zins a la Van Dalsum gekarakteriseerde
bisschop Cauchon bijdroeg, met milde
waardigheid) vooral door de saaie sym
metrie tamelijk conventioneel aandeed.
Vooral de toespraak van de inquisiteur,
gespeeld door Christopher Casson, had
daaronder te lijden. Daar staat tegenover,
dat het essayistische tweegesprek in het
Engelse kamp prima weergegeven door
Godfrey Quigley en Harold Goldblatt
zowaar de aandacht wist vast te houden.
Van de vele medewerkenden verdient on
getwijfeld ook Charles Mitchell als de
strakke aartsbisschop een aparte vermel
ding. De muzikale intermezzo's ter inlei
ding van de tafrelen vielen wel heel erg
uit de toon!
DE TWEEDE „STER" in deze voorstel
ling is echter de in ons land reeds uit een
eerder bezoek (naast Peggy Ashcroft in
„Hedda Gabler" van Ibsen) bekende Mi
chael MacLiammoir als de Dauphin, die
bij alle verveelde zeurderigheid iets van
geschokte maar herkenbare majesteit
heeft bewaard. Hij is ook de ontwerper
van de eenvoudige decors en de schitte
rende, waarlijk schilderachtige kostuums,
waarin blauw en goud in de profane sec
tor overheersen. Deze interessante voor
stelling heeft het verlangen naar meer
Iers toneel aanzienlijk versterkt.
David Koning
De Koningin heeft dinsdagavond in het
gebouw voor Kunsten en Wetenschappen
in Den Haag de opvoering bijgewoond van
Shaws „St. Joan". In de pauze liet de Ko
ningin onder anderen de hoofdrolspeelster
Siobhan McKenna aan zich voorstellen.
Internationale politierally
Te Luik is in het afgelopen weekeinde
de vierde internationale politierally voor
motoren gehouden. Het parkoers liep over
1800 kilometer. De deelnemers waren 26
uur in het zadel. Vier Nederlanders, twee
uit Rotterdam en twee uit Velsen, behoor
den tot de deelnemers, die overigens be
stonden uit Fransen, Duitsers, Engelsen.
Belgen en Luxemburgers.
De zware rit ging door België, Luxem
burg en Frankrijk.
De Velsense deelnemers waren de hoofd
agenten E. Koning en G. Spiering. Hoofd
agent Koning behaalde in de klasse solo
motoren de derde prijs achter twee Fran
sen en de hoofdagent Spiering kwam als
vierde binnen.
HET ROGERI KWARTET, bestaande
uit de heren Gerard den Hertog, eerste
viool, Dolf Bettelheim, tweede viool, Ja
cob Moelker, altviool, en Joop Klemann,
cello, musiceerde dinsdagavond in de klei
ne zaal van het Concertgebouw te Amster
dam, onder auspicieën van de Kunst-
maand 1959". Met de vertolking van het
Tweede Strijkkwartet, opus 10, van Zoltan
Kodaly en van het Vierde van Willem Pij
per gaf het ensemble een goede dunk van
zijn samenspel, vooral wat de stuwing be
treft. Zelfs werd men op bepaalde punten
verrast door het effect van een geraffi
neerde interpretatiekunst, die bijzondere
verwachtingen wekt voor de verdere groei
van het kwartet. Intussen gaf het gebode-
ne ruimschoots stof tot overweging en
zo men wil tot vergelijking. Dit laatste
zou echter op een doelloze bezigheid kun
nen uitlopen, die alleen tot uitkomst zou
geven, dat Kodaly uit- en voor de gemeen
schap schept, gebonden als hij is aan de
tradities van zijn volk, en dat Pijper zich
een eigen wereld schiep die men moet
ontdekken. Maar dat raakt de intensiteit
van beider kunst niet, die ieder voor zich
haar eigen waarde bezit. Wie graag peren
lust hoeft daarom van druiven niet afke
rig te zijn, zelfs al zijn deze in de broei
hitte van een serre tot rijpheid gekomen.
HET PUBLIEK werd bovendien vergast
op een zelden gespeeld werk van Mozart,
het Divertimento in Bes, opus 287, voor
zes instrumenten, namelijk de vier strij
kers van het Kwartet plus twee hoorns.
Het is echter gebruikelijk om, ter verdub
beling van de cellopartij ook nog een con
trabas, als zevende instrument voor de
uitvoering in te schakelen. De contrabas
sist Cees de Ligt bleek voor deze delica
te aanpassing de geschikte vertolker, en
de hoornisten Jan Bos en Marinus Clarijs
toonden zich de musici die voor dergelijk
broos musicieren als geknipt zijn.
De zangeres Anny Delorie, die de hoofd
rol vertolkt in de opera Orfeo, heeft een
hersenschudding en moet enige tijd rust
houden. In haar plaats zal donderdag 28
mei te Den Haag in het Gebouw van K.
en W. de titelrol worden gezongen door
Maria von Hoscay van de Staatsopera te
Hamburg.
Anny Delorie sloeg zondagmiddag op de
Afsluitdijk met haar auto driemaal over
de kop. Maandagmiddag trad zij nog op
in Rotterdam waar zij zich echter onwel
voelde.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Wijk bij Heusden W. L.
Tukker te Rotterdam.
Aangenomen naar Oosternijkerk (toez.)
W. J. Burghgraef, kandidaat te Bozum.
Bedankt voor Schagen L. S. Krol te Sap-
pemeer.
Wat de strijkers in deze „nachtmuziek"
betreft, deze zijn wel degelijk voor enkel
voudige bezetting gedacht behoudens
dan de bas want de eerste vioolpartij
is dermate solistisch behandeld, dat ver
dubbeling dwaasheid zou zijn. Men weet
trouwens dat. Mozart dit „Divertimento"
graag te voorschijn haalde, wanneer hij
zijn virtuositeit op de viool nog eens wil
de tonen. Met dat al is het e%n bijzonder
fraai en onderhoudend stuk. Gerard den
Hertog, de primarius van het Rogeri
Kwartet, wist er op vaardige en smaak
volle wijze een bijzonder mooie beurt mee
te maken, niet het minst in het expressie
ve Adagio, waarin de hoorns zwijgen en
nu ook de toegevoegde contrabas op non
activiteit gesteld werd. Heerlijk is zo'n
confrontatie met een volmaakt schoon
werk uit Mozart's jeugdperiode. En dat
gold in 1777 als ontspanningsmuziekl
Jos. de Klerk
ff
Advertentie
DE VEELBESPROKEN en ook in deze
kolommen uitvoerig aangekondigde voor
stelling van „Saint Joan" door het ver
maarde Dublin Gate Theatre, na het inter
nationale Parijse festival op weg naar
Ierland terug, is thans in ons land te zien.
Maandag heeft het Utrechtse publiek de
gastspelers met langdurig enthousiasme
toegejuicht, dinsdagavond het Haagse en
vandaag komt Amsterdam, aan de beurt.
Uiteraard gaat de belangstelling daarbij
in de eerste plaats uit naar de titelrol. Na
de kennismaking (een zeer toepasselijk
woord, want men reageert hier vooral
verstandelijk op) met de ook wat het
emotionele en instinctieve betreft diep
doordachte creatie van Siobhan McKenna
moet men zich afvragen: kan dit stuk
van Bernard Shaw eigenlijk ooit anders
of beter gespeeld worden dan als een ge
wilde abstractie van historische gegevens
in wisselende toonaarden, al naar de
toonaarden, al naar de eisen van de met
wijs beleid geselecteerde gelegenheden?
Advertentie
Ling Wang Lie, de grote mandarijn uit
Sjanghai, bracht afgelopen week een bezoek
aan IJmuiden. Op de bekende wegwijzer-
borden kon hij het echter niet verder bren
gen dan tot het strand en de sluizen. In het
hart van IJmuiden kon hij dus niet door
dringen, daar geen enkele richtingaanwijzer
hem hierin de weg wees. Voor het viaduct
bij de Stationsweg te Velsen-Z. werd hij
gedwongen rechts af te slaan en het kanaal
te volgen tot aan de sluizen en zo verder
naar het strand. Het was een geweldig hete
dag, onze mandarijn wilde per se een bad
nemen in de zee. Helaas, hij was zijn badpak
vergeten. Maar gelukkig was op het strand
de heer Geels in zijn strand-kiosk aanwezig,
die hem direct naar het Plein 1945 bracht,
waar hij bij Jongejans een keurig badpak
kocht.
Tevens kreeg hij bij de aankoop een club-
kaart, welke hij met een wijze glimlach in
ontvangst nam. Hij handelde zoals alle echte
chinezen zouden doen en nam zijn voordeel.
Met een vulpen bij Keuter gekocht, schreef
hij direct een ansichtkaart naar Sjanghai
met de berichten van zijn vondst in IJmui
den. Opgetogen schreef hij over de grote
sortering van Old Dutch Tin bij Geels, als
mede van de Keizerlijke Service, welke hij
kreeg bij de aankoop van zijn draagbare
radio. Al deze inkopen werden op zijn club-
kaart bijgeschreven. Hij sprak met zijn Oos
terse wijsheid: Trikke trakke frokkie de
Margaretha. of wel op zijn Hollands: „Alle
beetjes helpen".
Tot ziens op het Plein 1945 bij de Pleinclub-
winkeliers:
Siobhan McKenna in
de titelrol van „Saint
Joan" van Shaw.
Met deze rol won zij
in 1948 onder re
gie van Lawrence
Olivier de titel
van „de beste actrice
van het jaar'. Siob
han McKenna is ge
boren in 1923 te Bel
fast. Zij werd opge
voed in het Domini
can en St. Louis
Convent.. Als stu
dente begon zij to
neel te spelen en
werd op 17-jarige
leeftijd „ontdekt"
door de pers, toen zij
de rol van Lady
Macbeth speelde. Er
volgde voor haar
spoedig een engage
ment bij het Abbey
Theatre, waar zij tot
1947 bleef. Daarna
speelde zij jarenlang
in Londen, ook voor
film en televisie, bij
de Old Vic en in het
Shakespearefestival
in Stratford aan de
Axion. In 1955 debu
teerde zij als Jeanne
d'Arc en in De
Kalktuin" van Enid
Bagnold op de Ame
rikaanse planken. Zij
is gehuwd met de
acteur Dennis O'Dean
en woont in Ierland,
waarvan zij een fel
verdedigster is. Er
zijn van haar (in toneelstukken en met voorbrachten van poëzie en verhalen) vele
grammofoonplaten vervaardigd. Men ziet voorts links op de foto Charles Mitchell,
rechts Michael MacLaimmoir.
