Devaluatie van de rupiah HET WEER Eisenhower begint morgen zijn derde kruistocht Rechtstreekse stroomwinning uit verbrandingsproces MMORRIS before you êuy! „Wonderdoos" van Brits geleerde geeft genoeg energie voor auto Intocht te Bonn wordt een volksfeest Kabinet bespreekt loonvorming 44e JAARGANG NUMMER 246 INDONESISCHE GELDSANERING Warmste augustus sedert 1947 Aanhoudend droog Aan het strand Het woord is aan Fokkerfabriek is nog niet bezet India zal grensstaten zonodig verdedigen In de krant van heden: Zwarte koning in ons land DINSDAG 25 AUGUSTUS 1959 Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJrnuiden. Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur. Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519. Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080. Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295. IJmuider Courant DAGBLAD VOOR VELSEN.IJMUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65, franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct. Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Hoofdredacteur! Simon Koster Adj. Hoofdredacteur! Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJrnuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 03, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman CAMBRIDGE (Reuter) Op het vlieg veld van Cambridge is een demonstratie gegeven met de „magische doos", een apparaat, waarin chemicaliën met zuur stof kunnen worden verbrand, waarbij de vrijkomende energie rechtstreeks in elektriciteit wordt omgezet. De maker van deze energiecel, de 55-jarige Francis Bacon, die verbonden is aan de door de regering gesteunde „nationale corporatie voor ontwikkeling van onder zoek", zei dat ofschoon dergelijke expe rimenten ook in Amerika, Duitsland en Nederland worden gedaan er naar zijn mening nog geen cel met een capaciteit als de zijne gemaakt was. Zijn „magi- Advertentie Na afloop van een speciale byeenkomst van de Indonesische regering zyn monetaire hervormingsmaatregelen aangekondigd. Volgens Antara heeft de regering besloten het huidige stelsel tot uitgifte voor exportcertificaten af te schaffen. Voorts zijn bankrekeningen voor bedragen boven 25.000 rupiah voor 90 percent geblokkeerd en met ingang van vandaag worden de bankbiljetten van 1000 en 500 rupiah biljetten van respectievelijk 100 en 50 rupiah. In verband met de nieuwe maatregelen bleven alle markten gesloten. By presidentieel decreet is de koers van de rupiah vastgesteld op 45 voor een Amerikaanse dollar. De officiële koers was 11,45 voor een dollar en volgens dagbladen te Djakarta was de koers op de zwarte markt 155 voor een dollar. Het kabinet heeft besloten terug te keren tot de gewone financieringsmethoden van de invoer. Verder zal 90 percent van de spaarbankrekeningen boven de 25.000 rupiah worden bevroren. Alle bevroren deposito's zullen worden beschouwd als een verplichte lening aan de regering op lange termijn. Er zal een „redelijke" rente worden betaald. Behalve bovengenoemde drastische maat regelen om de chaotische economie in over eenstemming te brengen met zijn program ma voor een geleide democratie, beval Sukarno nog het volgende: Opheffing van het bestaande b.e. (bukti-export)-systeem. Dit systeem was ruim twee jaar geleden van kracht geworden als een middel om de rupiah een natuurlijker waarde in de internationale handel te laten vinden. De importeurs moesten b.e.-certificatén kopen, welke verkocht werden volgens een b.e.- tarief dat door de monetaire autoriteiten werd vastgesteld. De b.e.-basis was oor spronkelijk 100, maar is gestegen tot 332 Van onze weerkundige medewerker) Deze zomer wordt gekenmerkt door het zich regelmatig uitbreiden van hogedruk- gebieden uit het Azorengebied via de Golf van Biskaije naar West-Europa. Ook in het afgelopen weekend is er weer een sterk hogedrukgebied naar West-Europa ge komen. Dit voert subtropische lucht aan. Deze heeft een hoog vochtgehalte met als gevolg dat het weer drukkend is. Na 1947 heeft de augustusmaand zich niet meer van een zo warme en volop zomerse kant laten zien. Verleden jaar be gon het pas omstreeks 26 augustus warm en zomers te worden. Nu is het aantal zomerse dagen hier in het westen al tot 25 gestegen tegen normaal 16. Warm is oolc het water van de Noord zee, althans vergeleken met de laatste zo mers. Vlak langs de kust wordt af en toe 20 graden C. bereikt, hetgeen na de warme zomer van 1947 niet meer is voorgekomen. De droogte doet zich in verschillende delen van ons land al weer schadelijk gel den. Op tal van plaatsen is deze maand nog geen 20 mm regen gevallen hoewel augustus in het binnenland gemiddeld met 70 d 80 mm regen de natste maand van het hele jaar is. Verwachting tot morgenavond: In de nacht en vroege ochtend hier en daar mist. Morgen over dag droog met zonnige perioden en overwegend matige wind tus sen west en noordwest. Dezelfde temperaturen als vandaag of iets lagere. Volledige weerrapporten op pagina twee. Woensdag goed strandweer. Vrij zwakke wind tussen noord en west. Temperatuur omstreeks 20 gr. C. Helder zeewater, zwakke branding, temperatuur 19 gr. C. Laag water des middags vier uur, hoog water om half negen 's avonds. Strand voor fietsen berijdbaar tus sen half een en zeven uur. percent, waardoor de import-dollar onge veer 37 rupiah ging kosten. Voorts komen er speciale bepalingen inzake export-tarie ven en importheffingen. De tarieven voor de export zullen 20 percent van de verkoopprijs bedragen. De importrechten zullen worden vastgesteld in overeenstemming met de indeling vol gens zes bestaande categorieën goederen, variërend van essentiële artikelen, voor welke geen rechten bestaan, tot luxe goederen voor welke de rechten 200 per cent van de inkoopprijs zullen bedragen. Te verstaan werd gegeven dat de regering subsidies zal geven voor de import van essentiële artikelen, met name voor die van rijst. Al maandenlang deed het gerucht de ronde, dat een devaluatie van het betaal middel in de maak was. Bestrijding speculanten Het presidentieel decreet bekendma kend, zei de minister van Voorlichting, Maladi: Zoals u weet is de geldcirculatie sedert 1957 en 1958 sterk gestegen. Er wa ren ook andere moeilijkheden, zoals ille gale handel en illegale ruilhandel. De in komsten van de regering zijn terugge lopen. Het begrotingstekort ging omhoog en kon slechts een weinig worden gedekt door kredieten af te dwingen. Moeilijke communicaties tussen het centrum en de buitengewesten werden geëxploiteerd door mensen die winst uit de situatie wilden slaan, en door speculanten. De zwarte markt floreerde en de prijzen van binnen landse produkten stegen. De regering meent dat het tijdstip gekomen is en dat het niet langer mogelijk is drastische stap pen te vermijden om de belangen te be schermen van het Indonesische volk, dat grotendeels niet behoort tot de groep welke door dit decreet wordt getroffen. Deze regeling kan tevens beschouwd worden als een speciale belasting voor diegenen die grote hoeveelheden geld hebben geham sterd en die niet aan hun belastingplicht hebben voldaan. Geleide economie Verder zei Maladi: Het bevel aan de banken 90 percent te bevriezen van de deposito's boven 25.000 rupiah, moet wor den gezien in verband met het bevel de waarde van bankbiljetten te verlagen. Bei de maatregelen zijn bedoeld om de hoe veelheid geld die in circulatie is te ver minderen. De maatregelen maken deel uit van de toepassing van de geleide economie. Bevroren geld zal worden beschouwd als een obligatoir krediet voor lange termijn aan de regering, met een redelijke interest. De president kan gedeeltelijke of volledige dispensatie geven in die gevallen waar dit gepast wordt beschouwd, zoals met be trekking tot sociale instellingen en reli gieuze organisaties. Het bevel tot bevrie zing geld voor alle deposito's van indivi duele personen en instellingen, zowel civiele als militaire. President Sukarno zal woensdagavond een belangrijke rede over financiële aangelegenheden houden, zo be richtte het persbureau Antara. Commentaar te Amsterdam In bankkringen hier ter stede gaf men er de voorkeur aan nadere bijzonderheden af te wachten alvorens een definitief standpunt in te nemen ten aanzien van de De Duitse staalfabriek M.A.N. uit Mainz-Gustavsburg bouwt samen met DEMAG uit Duisburg deze gedurfde brug over de Askerofjord, vijftig kilo meter ten noorden van Göteborg in Zweden. De 47 meter hoge brug, welke hier als een voorwereldlijk monster op de camera afkomt, zal dienen voor het verkeer tussen het Zweedse vasteland en het eiland. Tjorn. De 278 meter lange overspanning wordt gedragen door twee enorme holle buizen, die elk een doorsnee van 3.80 meter hebben. Op de achtergrond onderdelen voor de brug op het eiland. De boog hangt nu nog in 48 staalkabels, welke tijdelijk over de fjord zijn gespannen. Indonesische monetaire hervormingsmaat regelen. Ter beurze van Amsterdam meende men uit de eerste berichten met stelligheid te moeten opmaken, dat het hier in feite een devaluatie van de rupiah betreft, waarbij men opmerkte dat de rupiahkoers op de vrije markt, ook na deze monetaire her vorming, altijd nog lager genoteerd is dan de officiële koers. In financiële kringen toonde men zich weinig verbaasd over deze nieuwe stappen „die de Indonesische re gering wel heeft moeten nemen in verband met de zware schuldpositie en de zich voortdurend uitbreidende geldcirculatie". Een afdoende maatregel achten zij deze 'BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439 LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 223596 BIG-BEN PLASTIC REGENJASSEN geldhervorming echter geenszins „zolang niet de autoriteiten er toe overgaan een radicale verandering te brengen in de door hen gevolgde politiek, die tot dusver sterk het karakter draagt van chaos en verkwis ting". Wat de afschaffing van het stelsel tot uitgifte van exportcertificaten betreft, dit kan, zo meent men hier, gezien worden als een gevolg van deze monetaire hervor ming, aangezien de exportcertificaten reeds een verkapte devaluatie betekenden. Voor het Nederlandse bedrijfsleven ziet men in de genomen maatregelen geen voordeel en geen nadeel. De beurs heeft zich dan ook gisteren, voor zover zij van de nieuwe Indonesische maatregelen op de hoogte was, van het gebeurde niets aangetrokken. Ook in Haagse handelskringen, voorzo ver deze enige betrekking hebben of had den met Indonesië, is men van mening dat de hervorming weinig of geen weerslag zal hebben op het Nederlandse zakenleven. Men wees er op, dat er geen enkele Neder landse firma meer is die nog banksaldi in Indonesië heeft staan. Door de nationalisa tiemaatregelen heeft men deze tegoeden als verloren moeten beschouwen. Boven dien, zo verklaarde men, zal ook deviezen- technisch wel niet te merken zijn in het buitenland. Officieus kan men aannemen dat de maatregelen in wezen een devalua tie inhouden, doch dan bezien vanuit het oogpunt van de handelaars in Indonesië zelf. De voordelige invloed die men kan verwachten van de sanering van de steeds groter wordende rupiah-vloed is, dat con solidatie gevonden kan worden voor de ba sis waarop het financieel-economische le ven zich in de laatste tijd in de Republiek afspeelde. Morgenavond begint president Eisen hower in Bonn aan zijn derde Europese kruistocht. Toen Eisenhower als opper bevelhebber van de geallieerde strijd krachten in mei 1945 zijn eerste kruis tocht beëindigde, lag Duitsland in puin. Toen hij in mei 1952 als NAVO-opperbe- velhebber afscheid nam van bondskanse lier Adenauer had hij via de N.A.V.O. de basis gelegd voor een defensieve kruis tocht tegen het communisme en was West-Duitsland in opbouw. Morgen be gint de voormalige generaal aan zijn der de Europese kruistocht, die zal worden ingeluid in een welvarende bondsrepu bliek met 21 Duitse saluutschoten, die de aanvang markeren van een poging om de geschokte westelijke gelederen te doen sluiten en om met de Russische heerser Kroesjtsjev tot een aanvaardbaar verge lijk te komen. In de Bondsrepubliek wordt van dit bij zondere bezoek een waar volksfeest ge maakt. Honderdduizend Duitsers zullen morgenmiddag van het vliegveld Wahn tot aan de Amerikaanse ambassade te Godesberg aan de Rijn reikhalzend rijen dik staan om een glimp op te vangen van de zonderlinge karavaan waarin Eisen hower en Adenauer naar Bonn zullen rij den. Geen keizer, geen koning, geen an dere buitenlandse president is in Bonn ooit ontvangen op de wijze, waarop men „Ike" zal inhalen: de stoet wordt voor afgegaan door gecamoufleerde vracht wagens met televisiecamera's, die elke beweging van Eisenhower en Adenauer op de negen kilometer lange tocht aan miljoenen kijkers zullen overbrengen. Hierna volgt een corps van „witte mui zen", zoals men hier in het wit geklede politie-motorrijders noemt. Daarna komt een van de meest besproken auto's uit de Bondsrepubliek: een door de Duitse staat gehuurde staatsie-auto, waarin een tolk tussen de bondskanselier en zijn gast kan zitten. Adenauer spreekt geen En gels en Eisenhower geen Duits. De karavaan wordt beschermd door tweeduizend Duitse politieagenten in bur ger en uniform en door tientallen agen ten van de Amerikaanse veiligheidsdienst. Achter de wagen van Eisenhower en Ade nauer komen de auto's van Herter, de Ame rikaanse minister van Buitenlandse Zaken, en Von Brentano, zijn Westduitse colle ga, met vele andere Duitse ministers, met goed veertig Amerikaanse hoge ambtena ren, die Eisenhower terzijde moeten staan, met generaals en diplomaten. En twee bussen met honderd Amerikaanse journalisten, die achter Eisenhower aan vliegen om Amerika geen woord en geen stap van de president te laten missen. Rompslomp Het is de eerste keer in de geschiede nis, dat een in functie zijnde Amerikaan se president een Duitse hoofdstad bezoekt teneinde besprekingen te voeren met een Duitse regeringschef. Wel was president Truman in de zomer van 1945 voor de con ferentie van Potsdam te Berlijn, maar toen was er noch een Duitse hoofdstad, noch een Duitse staat, noch een Duitse regeringsleider. Die zijn er thans wel en daarom viert het provinciale Bonn de dag van morgen als de belangrijkste dag in zijn bestaan als Duitse hoofdstad: met versierde straten en vrolijke mensen, met een ontmoeting tussen Eisenhower, bonds president Heuss en diens opvolger in sep tember Lübke, met een uitgebreide px-o- tocolaire rompslomp, die het Adenauer in zijn eigen huis paleis Schaumburg, don derdag onmogelijk zal maken bepaal de vertrekken te bezoeken, daar op de deur ervan zal staan „The president on ly" (Alleen voor de president). Bonn staat vier dagen lang op zijn kop omdat Eisen hower en Adenauer dondex-dag vieren eenhalf uur willen beraadslagen over de aanstaande ontmoeting Eisenhower- Kroesjtsjev en over een reeks belangrij ke Europese problemen. Stofzuiger (AFP) De leiding van het vliegveld Wahn heeft een reusachtige „stofzuiger" laten komen, die de rolbaan moet schoon maken, opdat de banden van Eisenhowers straalvliegtuig niet kunnen worden be schadigd. Vluchtelingen uit Oost-Duits- Duitsland zullen op het gras van de Hof gar ten, een park nabij de universiteit van Bonn, met bloemen een kaart van Duitsland anno 1937 maken. De poste rijen zullen poststukken in Bonn van een speciaal stempel voorzien. Eisenhower zal vandaag te Washington een persconferentie houden. Churchill Sir Winston Churchill zal waarschijn lijk zaterdag uit Zuid-Frankrijk naar huis terugkeren om Eisenhower in Enge land te kunnen ontmoeten. De 84-jarige Churchill houdt sinds 13 augustus vakan tie aan de Riviera sinds zijn terugkeer van de tocht door de Middellandse Zee aan boord van het jacht van de Griekse reder Onassis. sche doos" kan voldoende stroom leve ren om een kleine auto aan te drijven. Het vermogen wordt ontleend aan zuive re waterstof en zuurstof, zo vex-klaarden deskundigen in Cambridge. (UPI) De „toverdoos" is een batte rij, die elektriciteit produceert dus niet een batterij, die opgeslagen elektriciteit aflevert. Geleerden, officieren van leger, marine en luchtmacht, vertegenwoordi gers van de regering en de industrie en journalisten waren bij de demonstratie aanwezig. De doos stond op een wagen achter wit te gox-dijnen. Twee ingenieurs zaten aan een controlebord. Twee assistenten zaag den een stuk mahoniehout door met een cirkelzaag, die met elektriciteit van de doos werd gevoed. Vervolgens bewoog zich een vorkheftruck in de richting van een hoop ratten en vei'laadde deze een voor een, allemaal op stroom uit de doos. De uitvinder, die sinds 1932 met zijn idee rondliep, zei dat er, indien er genoeg geld in het project wordt gestoken, binnen een jaar treinen kunnen worden voortbe wogen met behulp van dit procédé, binnen twee jaar onderzeeërs en binnen vijf jaar voertuigen. Zij zouden geen van alle lawaai meer hoeven te maken. Rechtstreekse stroomwinning „Nederland kan het ook (ANP) De onderzoekingen in Neder land, waar de heer Bacon op doelde, wor den aan de gemeentelijke universiteit van Amsterdam verricht door dr. G. H. J. Broers met prof. dr. J. A. Ketelaars, hoogleraar aan deze universiteit, als ad viseur. De werkzaamheden worden ver richt onder auspiciën van het centraal technisch instituut T.N.O. te Den Haag. Het hoofd van de afdeling basistechnieken van dit instituut, ir. A. H. de Haas van Dorsser, zei in een telefonisch onderhoud met een ANP-redacteur naar aanleiding van Bacons demonstratie, dat er tot nu toe inderdaad nergens ter wereld nog een cel is gemaakt met een dergelijke grote capa citeit. Hij voegde hier echter aan toe, dat men in Nederland zo'n cel zeker wel had kunnen vervaardigen als men daar enig nut in had gezien. De Nederlandse onder zoekers hebben daarvan afgezien omdat de kosten ervan niet evenredig zouden zijn geweest met het nut. Men geeft er hier te lande de voorkeur aan, het werk eerst op laboratoriumschaal voort te zetten om behalve de technische kant vooral ook de economische te onderzoeken. „Want Bacon heeft er waarschijnlijk niet bij gezegd hoe duur zijn cel komt en wat voor levens duur die heeft", zeo zei ir. Van Dorsser. „Wat ons betreft kan ik zeggen, dat wij in Amstei-dam een cel met een vermogen van 20 Watt hebben gemaakt, die een half jaar aan een stuk door heeft gedraaid, dag en nacht". Het bouwen van een energiecel komt er op neer, aldus ir. Van Dorsser, dat een aantal kleine cellen, die elk maximaal een spanning van 1 volt per element kunnen leveren, in serie gezet worden. Waar schijnlijk heeft Bacon dus een stuk of 30 kleine cellen samengepakt in zijn appa raat. Of dit apparaat handzaam is en eco nomisch gezien aantrekkelijk achtte ix1. Van Dorsser twijfelachtig. „Als stunt is het in ieder geval erg leuk", zo zei hij zonder overigens de prestatie van Bacon ook maar enigszins te willen kleineren. Het onderzoek op dit terrein valt uiteen in twee hoofdgroepen, zo zette ir. Van Dorsser uiteen: de hoge-temperatuur-cel die wex-kt bij temperaturen van 600 tot 800 graden Celsius, en de lage-temperatuurcel die bij temperaturen tussen de 70 en 180 graden Celsius werkt. In dit laatste geval werkt men met een waterige oplossing waarin waterstof met zuurstof wordt ver brand. De eerstgenoemde cel werkt met een „carbonaatsmelt" als elektrolyt en daarmee kunnen zowel waterstof als kool- monoxyde en koolwaterstoffen worden verwerkt. Op deze hoge-temperatuurcel concentreert zich het werk van dr. Broers De Nederlandse onderzoekingen zijn al een jaar of tien aan de gang. Dr. Bx-oers is er vorig jaar cum laude op gepromo veerd aan de Amsterdamse univex'siteit De titel van zijn px-oefschrift was: „High temperature galvanic fuel cells". Vi n e t Is het niet droevig dat we enkel te weten kunnen komen wat een vriend van ons denkt door met hem in onmin te raken? Op het departement van Economische Zaken zijn gisteren leden van het kabinet bijeengekomen met de Stichting van de Arbeid en de voorzitter van het College van Rijksbemiddelaars. Op deze bijeen komst is een algemene oriënterende be spreking gehouden over de interpretatie van enkele punten van de algemene aan wijzing aan het College over de gediffe rentieerde loonpolitiek. Besloten is geen mededelingen over het besprokene te doen. Telegram De Contactgroep van wex-kgevers in de Metaalnijverheid heeft zich met een tele gram tot de Ministerraad gewend, waarin het volgende wordt gezegd: In verband met het beraad over de aan het College van Rijksbemiddelaars ter goedkeuring voorgelegde collectieve arbeidsovereen komsten metaalindustrie dringen midden- gx-ote en kleinere ondernemingen in deze bedrijfstak aan op verwerping. Aanvaar ding in de voorgestelde vorm tast de mo gelijkheid van noodzakelijke uitbreiding en vernieuwing van deze categorie-onder nemingen aan en brengt daardoor de juis te vervulling van het bedrijfseconomische functies in het algemeen belang in gevaar, aldus de Contactgroep tot de minister raad. De algemene verwachting na de gister middag gehouden besprekingen is, dat de metaal-c.a.o. (inhoudende een loonsver hoging van 5 percent en gunstig beoor deeld door de grote meerderheid van de Stichting van de Arbeid) door het College van Rijksbemiddelaars zal worden goed gekeurd. De door de Braziliaanse regex-ing aange stelde beheerder van de Fokkerfabriek te R'o de Janeix-o, brigadegeneraal Julio Americo dos Reis, heeft te Rio gezegd dat het ministerie van Luchtvaart de fabriek maandag niet in zijn bezit heeft genomen. Zondag werd gemeld dat generaal dos Re's had gezegd dat de gesloten fa briek maandag in beslag zou worden ge nomen en dat de vliegtuigproduktie zou worden hervat. Het Braziliaanse filiaal van de Fokkerfabriek werd in mei gesloten omdat de Bx-aziliaanse regex-ing een con tract niet zou zijn nagekomen. NEW DELHI (Reuter) Premier Neh- roe van India heeft vandaag in het par lement verklaard, dat India de staten Bhoetan en Sikkim, aan de grens van Tibet en India, tegen indringers zal verdedigen. India heeft verdragsbetrekkingen met de twee staten en is verantwoordelijk voor hun verdediging, aldus Nehroe. De laatste tijd is melding gemaakt van druk van communistisch China op Bhoe tan en andere aan Tibet grenzende gebie den.) pag. Rupiah devalueert 1 \Veerrapporten 1, 2 Economisch nieuws2 Van dag tot dag3 Op de Praatstoel3 Feuilleton 4 Radio en Televisie4 Kunst 4 Agenda 5 Beurs6 Uit stad en omgeving 5, 6, 7 S port 9 DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN PAGINA'S. Voor een bezoek van enkele dagen aan ons land arriveerde in Amsterdam koning George Rukidi Omu- kama van Toro, een deelstaat van Oegan da. Hij wordt verge zeld door zijn doch ter, prinses Elisabeth, die in Cambridge stu deert. De koning zal onder meer Volen- dam, Enkhuizen, de Wieringermeerpolder en de Afsluitdijk be zoeken. In de hoofdstad be zochten de koning en de prinses hei Koninklijk Instituui voor de Tropen, waarna zij een boot tocht door de grach ten maakten.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1959 | | pagina 1