Kroesjtsjev stelt voor: in vier
jaar volledige ontwapening
Hoop voor de 47 Schotse
mijnwerkers opgegeven
Eerste westelijke reacties
zijn uiterst sceptisch
SOLEX DE LUXE f 375.-
HET WEER
COIFFURES
DE VRIES
RR
Beroemde filmster
Gebr. VAN BUGNUM Zn.
Regenmeters op wachtgeld
Rustig weer
Mijn wordt ojrder water gezet om brand te blussen
ƒ6475.-
A. J. Rotteveel's
Automobielbedrijf
E. Goldberg, directeur
van de Bijenkorf, overleden
Gerard van Praag
De grafische C.A.0.'s
In de krant van heden:
verloochent haar dochter
Is nu eenmaal beter
Het woord is aan
Te unooï om
waar te zijn
ZATERDAG 19 SEPTEMBER 1959
44e JAARGANG NUMMER
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afcL Telef. 15295.
IJmuider Courant
DAGBLAD VOOR VELSEN-IJMUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65,
franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct.
Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
NEW YORK (Reuter) Premier Kroesjtsjev van de Sovjet-Unie heeft
gisteren in een rede voor de UNO-Assemblee het volgende voorstel gedaan:
In een periode van vier jaar moeten alle landen volledig ontwapenen. Zij
moeten na die tijd geen enkel middel meer bezitten om oorlog te voeren. Dit
betekent, aldus de Russische premier, dat er geen strijdkrachten meer zijn, dat
de generale staven en oorlogsministeries worden afgeschaft, militaire academies
worden gesloten en dat tientallen miljoenen mensen terugkeren tot vreedzame,
scheppende arbeid. Buitenlandse militaire bases moeten verdwijnen, alle kern
bommen moeten worden vernietigd en verdere produktie verboden. Hun energie
moet voor vreedzame doeleinden worden aangewend. Militaire raketten van
alle soort moeten verdwijnen. Raketten dienen dan alleen nog te worden
gebruikt voor transport en voor het onderzoek van de ruimte. De staten zouden
alleen nog kunnen beschikken over een beperkte politiemacht of militie, voor
zien van lichte wapens, uitsluitend voor het handhaven van de binnenlandse
orde. Om te voorkomen dat iemand zijn verplichtingen ontduikt, stelt de Sovjet-
Unie een controlelichaam voor waarin alle landen vertegenwoordigd zijn. Het
moet in werking treden naarmate de ontwapening vordert. Als de ontwapening
volledig is, moet de controle ook volledig zijn.
Het spreekt vanzelf, aldus de Russische
premier, dat de Sovjet-Unie bereid is over
een gedeeltelijke ontwapening te onder
handelen als het Westen niet volledig
wil ontwapenen. Voor dat geval stelt hij
voor:
1. Vorming van een zone van controle
en inspectie met een vermindering van de
buitenlandse troepen in West-Europa.
2. De vorming van een kernwapenvrije
zone in Centraal-Europa.
3. Terugtrekking van alle buitenlandse
troepen en opheffing der bases.
4. Een nietaanvalsverdrag. tussen de
NAVO en het Pact van Warschau.
5. Een akkoord over de kwestie van on
verhoedse aanvallen.
De tijd is nu gekomen, aldus Kroesjt
sjev, voor een periode van internationale
onderhandelingen, bijeenkomsten en con
ferenties van staatslieden, opdat de drin
gende internationale vraagstukken worden
opgelost.
De sleutel tot verbetering van het gehele
internationale klimaat noemde Kroesjt
sjev het elimineren van de erfenis van de
laatste oorlog. Er moet een vredesver
drag met Duitsland komen en de buiten
landse troepen moeten uit Duitsland ver
dwijnen. Hij deed een beroep op de rege
ring van de Verenigde Statert, Frankrijk
en Groot-Brittannië alle pogingen in het
werk te stellen om dit doel te bereiken.
De Sovjet-Unie gelooft dat de tijd geko
men is voor een radicale wijziging in het
belang van de gehele mensheid. De Sovjet-
Unie gelooft ook, dat de uitwisseling van
bezoeken zal bijdragen tot een algehele be
ëindiging van de koude oorlog, mits men
aan beide zijden dit doel wil bereiken.
De Sovjet-Unie is bereid om samen met
andere staten economische hulp aan on-
Advertentie
Hand over hand
steeds meer gezien in stad en land
1 SOLEX SERVICE STATION
OFF. DEALER
Meervlietstraat 69 - Velsen-Zuid - Tel. 5701
(Van onze weerkundige medewerker
De vele regenmeters in ons land staan
op „xoachtgeld"Neerslag hebben zij de
laatste maand nauwelijks opgevangen. In
Haarlem werd na half augustus totaal
bijnaeen halve millimeter geregi
streerd, voornamelijk veroorzaakt door
nachtelijke mist.
De septembermaand schijnt helemaal
niet over regen te denken met als gevolg
dat het grondwaterpeil hier en daar zeer
sterk is gedaald, plaatselijk tot 1.50 a 2
meter onder het maaiveld.
Een groot verschil met Zwitserland,
waar donderdag d,e warme lucht met veel
regen werd verdreven. Overdag viel in
Cenève ISO en in Ziirich 120 mm. regen,
een hoeveelheid die wij hier sinds 1 mei
nauwelijks kunnen halen.
Bijzonder zonnig is september tot dus
verre wel geweest, want in De Bilt heeft
men al 170 uren zon geregistreerd tegen
normaal in de gehele maand 148 uren.
Nu het hogedrukgébied zich naar Ier
land heeft teruggetrokken en vooral in het
Noordzeegebied een veer laat vallen kun
nen de depressies geleidelijk wat dichter
bij komen. Toch ziet het er nog niet naar
uit dat er vóór het begin volgende week
al regen van enige betekenis zal vallen.
Koud is het deze week in Noord-Scandi-
navië geweest waar lucht van de Noorde-
lijkse IJszee werd aangevoerd. Zelfs de
middagtempetaruur bleef in Zweden be
neden de 10 graden.
Verwachting tot morgenavond:
Droog weer met wolkenvelden
maar plaatselijk ook zonnige
perioden. Zwakke wind. Dezelf
de temperaturen als vandaag of
iets hogere.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
derontwikkelde landen te verlenen door ge
bruik van een deel van de middelen die
vrijkomen na sluiting van een interna
tionaal .akkoord over ontwapening en dooi
de vermindering van de militaire begro
tingen. Eén probleem is er, aldus Kroesjt
sjev, waarvan de oplossing door alle lan
den met.ongeduld wordt verbeid, namelijk
dat der ontwapening. Een juiste oplossing
daarvan is beslissend voor oorlog of vrede.
Succes is mogelijk, aldus de Russische
premier, als de staten zich concentreren
op hetgeen hen nader tot elkaar kan bren
gen. Geen verschillen in ideologie mogen
de staten afhouden van toepassing van de
beginselen van vreedzame coëxistentie en
vriendschappelijke samenwerking. In de
twintigste eeuw, zo zei hij, is het onmo
gelijk kruistochten tot vernietiging van
heidenen te houden zonder het gevaar te
lopen dat de wereld in de grootste ramp
van haar geschiedenis wordt gestort.
Een zeepbel
Onze correspondent meldt nader:
Het was geen oom, die Kroesjtsjev in
de UNO-Assemblee deed barsten, doch
een kolossale zeepbel, die uiteenspatte zo
dra zij in al haar bonte schoonheid volle
dig was opgeblazen. Het was opvallend
dat niemand in de zaal applaudisseerde,
nadat Kroesjtsjev de kern van zijn voor
stel bekendgemaakt had en dat veien lach
ten toen hij even later zei: „Wij zijn rea
listen in de politiek".
De Rus, die zijn eigen rede met veel fan
fare had aangekondigd, sprak voor een
tot de nok gevulde zaal. Het betoog, met
zijn kennelijk propagandistisch karakter,
was vooral gericht op de nieuwe staten,
welker bevolking weinig politieke erva
ring heeft. In Azië en Afrika en zelfs in
sommige landen van Zuid-Amerika zal dit
simpelklinkende Russische voorstel wel
enige indruk maken. De meeste westerse
politici achtten Kroesjtsjevs rede echter
zeer teleurstellend, juist omdat zij zo
uiterst verstrekkend en daardoor onrea
listisch is.
De eerste vraag in het westers kamp
was, hoe moeten wij op deze rede reage
ren? Al was men uiterst sceptisch, in het
algemeen was men toch ook van oordeel
dat de officiële reactie postief moet zijn en
dat men moet nagaan in hoeverre de Rus
sen bereid zijn hun plan te verwezenlijken,
dat op het eerste gezicht in hoofdzaak pro
paganda bevat. In 1927 en in 1932 deed
minister Litvinov de Volkenbond eerj. vrij
wel gelijkluidend voorstel.
De Herald Tribune schrijft over Kroesj
tsjevs rede „Dit programma is verstrek
kend. Het moet in te korte tijd worden
volvoerd om werkelijk reden tot hoop te
kunnen geven. Kroesjtsjev zegt tot het
Westen: als ge mijn onpraktisch gx-ote
voorstellen niet wilt aannemen, dan zult
gij akkoox-d moeten gaan met mijn onaan
vaardbare (bekende) voorstellen. Maar de
propagandawaax-de kan aanzienlijk zijn;
al is dit een primitieve manoeuvx-e, ex-
zal waar staatsmanschap voor nodig
zijn om erop te reageren". De New Yoi'k
Times vei'klaart in een hoofdartikel, dat
de speech een px-opagandabex-g en een ont
wapeningsmuis bevatte.
Herter beloofde de voorstellen serieus
te onderzoeken doch wees terstond op de
noodzaak van effectieve contx-ole bij ont
wapening.
Kroesjtsjev heeft vrijdagochtend een
autotocht van vijf uren gemaakt om een
grote krans te leggen op het graf van pre
sident Roosevelt in Hydepark. Mevrouw
Roosevelt was aanwezig om de Russen te
ontvangen, doch het bezoek was bijzonder
kort, daar de Sovjetleider op tijd terug
moest zijn in de UNO-Assemblee. De ver-
x-e tocht moest getuigen van de grote er
kentelijkheid, die de Russen voor Roose
velt gevoelen en sommige Democraten in
Amerika zullen het gebaar stellig hebben
gewaai'deerd. Na afloop van de UNO-As
semblee heeft Kroesjtsjev een kox-t bezoek
gebracht aan Wallstx-eet en het hoogste
gebouw van de wex-eld, het Empire State
Building, bestegen, 's Avonds bood Ham-
marskjoeld hem een diner in het UNO-
gebouw aan.
(Reuter/AFP) In het weekeinde zal
Kroesjtsjev een blik in de Amerikaanse
filmwereld kunnen werpen. In Los Ange
les zal hij kennis maken met sten-en als
Marilyn Mom-oe, Maui-ice Chevalier, Fx-ank
Sinatra, Shirley MacLaine en Eddie Fish
er. Ook Elizabeth. Taylor, die hij reeds
eerder met Mike Todd in Moskou ontmoet
te, behoort tot de gasten aan de „intieme
lunch" die de filmmensen de Russische
heex-ser en zijn gezin aanbieden. Frank
Sinatra leidt Kroesjtsjev daax-na rond in
de studio's van de „20th Centux-y Fox Film"
waar men enkele scènes uit de musical
Can-Can" zal zien opnemen.
Stem weer gestoord
De Sovjet-Unie is vrijdagavond na
Kroesjtsjevs rede in de UNO-Assemblee
weer begonnen de uitzendingen van de
Amerikaanse zender „De Stem van Ame
rika" te storen aldus berichten de Ame
rikaanse luisterdienst in Washington en in
Moskou.
Kroesjtsjev tijdens zijn rede.
(Van onze correspondent in Londen)
In een Schotse mijn zijn gisteren 47
mijnwerkers om het leven gekomen, na
dat zij driehonderd meter onder de grond
werden ingesloten door een hel van vuur
en rook. De brand ontstond door het vlam
vatten van houtwerk in de buurt van een
heetgelopen ventilator. Sinds de ochtend
uren zwoegden de afgedaalde reddings
ploegen, die hun weg moesten banen door
water rook en dodelijk gas, en die hun
pogingen ten slotte moesten opgeven. De
redders namen kooitjes met kanaries mee
om te zien hoe de vogeltjes op de kwade
dampen reageerden. De mijn zal onder
water worden gezet om de brand mees
ter te worden. Hiermee zal twaalf uur
gemoeid zijn. Er- is geen hoop op overle
venden. De plek van de catastrofe is zo
heet als een cokesoven.
Gisterochtend om halfzeven ging de uit
meer dan hondex-d mijnwerkers bestaan
de dagploeg naar beneden. De omgeko
menen behoren allen tot dezelfde werk
groep. Zij klommen in de wagentjes van
een ondergronds spoortje. In acht minuten
zouden zij op de plaats van hun werk aan
komen. Er hing een lichte mist in de mijn
gangen maar eex-st schonk niemand er aan
dacht aan. Naarmate er meer rook bin
nenstroomde, x-ees bij de mannen het ver-
ïrioeden dat er ergens brand moest zijn,
maar zij gingen door omdat een gx-oep van
dertig man hen zojuist was voorafgegaan.
Zij wisten echter niet dat deze zich in een
fris gebleven zijgang, waar de luchtver-
vërsing normaal werkte, in veiligheid had
den gesteld.
Een man gered
Ten slotte werd de rook zo dicht, dat de
mannen in de trein het signaal naar bo
ven gaven hen weer op te trekken. Zij wa
ren nog maar driehonderd meter verwij
derd van een veilige vertrekplaats toen de
man die de treinkabel bediende door de
rook werd bevangen. Het treintje stopte.
Advertentie
N.W. Carrosseriefabr. Chrisfiaanse
Lange Herenstr. 36-38, Haarlem, Tel. 14371
Mijnwerkers en familieleden bij de
ingang van de mijn.
Toen de mannen uit de trein sprongen
werden zij volledig door de rook opge
slokt. Zij kunnen nog slechts enkele mi
nuten hebben geleefd. Slechts een hunner
lukte het naar de ingang terug te kruipen.
Hij raakte onderweg bewusteloos maar
werd door een redder gevonden en heeft
daaraan zijn leven te danken.
Reddingsploegen uit heel Schotland ijl
den naar de plaats van de ramp, Augen-
geich in Lanarkshire Het eerste slacht
offer dat zij vonden was de 51-jarige mijn
werker, die uit het treintje was gespron-
gen en getracht had terug te kruipen.
Een van de omgekoinen mijnwerkers zou
dinsdag met zijn gezin naar Australië emi-
gx-ex-en.
Een daad van heroïsme was dat zeventig
mijnwerkers, die ook wax-en afgedaald,
wisten dat er bi-and was uitgebroken, doch
besloten een tijdlang beneden te blijven
om de enige nooduitgang niet te blokke
ren. De ramp geschiedde juist nadat men
het werk had hervat na een driedaagse
staking over een ondergeschikte loon-
kwestie. Velen hadden besloten pas na het
weekeinde terug te kex-en.
Advertentie
Reeds leverbaar vanaf
Dr. D. Bakkerlaan 12-16, Bloemendaal
Telefoon 57.500 - 57.501
Gistex-en is plotseling overleden de heer
E. Goldbex-g, directeur van de n.v. De
Bijenkorf te Amsterdam. De heer Goldberg
was 52 jaar.
Na bij een confectiebedrijf werkzaam
te zijn geweest werd hij in 1934 inkoop
leider bij De Bijenkorf te Amsterdam en
twee jaar later verkoopleider in Den Haag.
Na de oox-log werd hij directeur van het
filiaal in Rotterdam. In 1952 volgde zijn
benoeming tot directeur van de Amster
damse Bijenkox-f.
Advertentie
Kennemerlaan 100-106 Tel. 5501
HERFST 1959
Ziet onze interessante
FALCON-ETALAGE
Advertentie
Lange Nieuwstraat 497 Tel. 7302
Adviezen omtrent
haar- en huidbehandeling
Het College van Rijksbemiddelaars heeft,
ter bespreking van de ingediende voorstel
len tot wijziging van de grafische C.A.O.'s,
dc betrokken besturen van de werknemers-
en werkgeversorganisaties gisteren ontvan
gen. Het standpunt van het College van
Rijksbemiddelaars wijkt af van het ge
meenschappelijk standpunt van de grafi
sche werkgevers- en werknemersorganisa
ties, pn daarom hebben deze besloten op
maandag 21 september een vergadering
van het Centraal Bureau, waarin werkge
vers en werknemers samenwerken, bijeen
te roepen tot nader beraad.
pag.
Kroesjtsjev in V.S1, 3
Weerrapporten 1, 2
Economisch nieuws2
Op de Praatstoel3
Taallaria 3
Feuilleton 4
Radio en Televisie 4
Film 5
Agenda 5
Kerkdiensten 5
Uit stad en omgeving ....5, 6. 7
Beurs 7
Sport 9
Filatelie 11
Puzzel 11
Reis Prinses Beatrix11
Erbij 13-18
DIT NUMMER BESTAAT UIT,
TWINTIG PAGINA'S.
WAARIN OPGENOMEN ERBIJ
Advertentie
-- BARTEU.ORISSTR. HAARLEM. TEL. 13439
L£IDSE$TRAAT (BU KONINGSPLEIN). AMSJERDAM TEL 223556
SUèDE DAMESJASJES IN KLEUREN
Advertentie
Een stralende carrière
was haar meer waard
dan het samenzijn met
haar kind. Lees Libelles
nieuwe vervolgverhaal
„En toch overwon de
liefde"Ontroerend,
bijzonder romantisch.
Natuurlijk in Libelle,
want
Gandhi:
Als ik zou zeggen wat ik denk, zou
Engeland doen wat ik denk. Ik zeg het
niet, dus ziet ge dat ik Engeland reeds
heb overwonnen?
De x-ede, die premier Kroesjtsjev voor de
Algemene Vergadering van de Verenigde
Naties heeft gehouden, zal in de wereld
van de internationale politiek weinigen
hebben verrast. Want Kroesjtsjev heeft
geen nieuwe these ontwikkeld. Hij heeft
slechts herhaald, wat al tientallen jaren
door de communisten en al honderden
jaren, maar dan in andere toonaard, door
alle verstandige mensen ter wereld als
ideaal is gesteld. En hij heeft de interna
tionale politici zelfs niet verrast door
nieuwe ideeën tot verwezenlijking van dat
oude denkbeeld ter tafel te bx-engen.
Het is niet eens zeker, of de rede wél
grote propagandistische waarde zal heb
ben. Want daarvoor is het betoog, dat
alles wat militair is van de aarde moet
verdwijnen, niet nieuw genoeg. Het is zo
logisch en menselijk, en behoox-de zo van
zelfsprekend te zijn, als bijvoorbeeld de
stelling dat iedereen in elk land genoeg
te eten en behoorlijk onderdak dient te
hebben. Met die stelling zal elk redelijk
denkend mens het eens zijn, maar alleen
de oerdommen zullen vergeten, daarbij de
vraag te stellen hoe men te werk wil
gaan om dat doel te bereiken. En als die
vraag niet bevredigend kan worden be
antwoord, zal menigeen minder inplaats
van meer respect gaan voelen voor degeen
die de stelling heeft verkondigd.
Natuurlijk zou het heerlijk zijn als er
over vier jaar geen legers, vloten of lucht
machten, geen wapens, geen bases, geen
ministeries van Defensie en geen militaire
opleidingsinstituten meer bestonden. En
dus ook geen begrotingen van Defensie, die
het leeuwedeel van de welvaart van een
volk opslokken, hoge belastingen veroor
zaken en miljarden onttrekken aan doel
einden van werkelijk maatschappelijk en
kultureel belang. Misschien dat ayeen de
generaals daar nog een traan om "zouden
laten.
Maar wat antwoordt Kroesjtsjev op de
vraag naar het „hoe"? Hij beantwoordt
haar nauwelijks. Hij vindt blijkbaar, dat
men maar moet beginnen, soldaten naar
huis te sturen, wapens te vernietigen,
generale staven te ontbinden. En vlug ook,
want binnen vier jaar mag er geen spoor
van dit alles zijn overgebleven. Vier jaar
is maar een korte spanne tijds; we hebben
vandaag juist te horen gekregen, dat er
vier jaar nodig zullen zijn om Europese
verkiezingen voor te bereiden en dat is
toch wel een zaak van bescheidener om
vang dan algehele internationale ont
wapening. Bij de „gedegenheid" om
geen minder vriendelijk woord te gebrui
ken waarmee Russische diplomaten
aan de conferentietafel gewoonlijk te
werk gaan, zou een groot deel van de vier
jaar waarschijnlijk al om zijn vóór zij het
met het Westen eens zouden zijn geworden
over de procedure voor het opstellen van
het verdrag tot regeling van de methode
ter voorbereiding van de maatregelen ten
behoeve van de inachtneming der overeen
te komen bepalingen inzake de wijze waar
op de eerste Russische soldaat zal worden
gedemobiliseerd.
Politielegers voor de binnenlandse veilig
heid zouden er volgens het Plan van
Kroesjtsjev mogen blijven. Hoe groot zou
den die politielegers mogen zijn? Groot ge
noeg bijvoorbeeld om „binnenlandse" aan
gelegenheden zoals de Hongaarse opstand
te kunnen regelen? Over deze vraag alleen
zou men de vier jaar kunnen volpraten.
En hoe staat het met China, dat nu juist
druk bezig is met het corrigeren van zijn
zuidelijke grenzen volgens „binnenlandse"
inzichten? Als niet-lid zou China zich niets
aantrekken van een door de UNO ge
sloten ontwapeningsovereenkomst, dus
eerst zou de kwestie van toelating van
China tot de UNO moeten worden opgelost
en ook dat neemt nog wel vier jaar In
beslag.
Kroesjtsjev geeft toe, dat er voor vol
ledige ontwapening internationaal toe
zicht moet zijn. Maar in de praktijk wil hij
in zijn eigen land zelfs op een verbod van
kernproeven geen internationaal toezicht
toestaan. Wil hij in 't groot wel, wat hij in
't klein weigert? Welke kansen biedt in dat
geval zijn „kleine alternatief", de gedeelte
lijke ontwapening? Het zal de taak van
Eisenhower en diens adviseurs zijn, te
trachten dit bij de besprekingen in Camp
David uit de eerste hand van Kroesjtsjev
te vernemen. En als er kansen in zitten,
zullen we mogen verwachten dat zij die
onmiddellijk aangrijpen.
Maar aan Kroesjtsjevs „grote idee" zul
len zij weinig woorden hoeven te besteden.
Want dat is wel mooi, maar helaas te
mooi om waar te zijn.
Simon Koster
