Kunstsubsidiebeleid van minister CaSs
weerspiegelt hogere welvaart
Prinses Beatrix terug van
haar Amerikaanse reis
HET WEER
Actie had een rustig verloop
Wisselende stemmingen
Kroesjtsjev heeft mij bijna
op de voet gevolgd
Belo ngrijke stijgitig
der uitgaven
KONINKLIJKE ONDERSCHEIDING
Het woord is aan
TYPOGRAFENSTAKING TENT EINDE
Zonnige perioden
Centraal laboratorium
voor kunstonderzoek
In de krant van heden:
Levende barricade
Met auto naar de auto's
DINSDAG 22 SEPTEMBER 1959
44e JAARGANG NUMMER 270
Kantoor: Lange Nieuwsfraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
IJmuider Courant
DAGBLAD VOOR VELSEN -IJ MUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65,
franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct.
Giro-rekening IJmuider Courant no. 1292S8.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
Na haar aankomst op Schiphol hield
Prinses Beatrix een persconferentie.
Men ziet hierboven een drietal reacties
van de Prinses op de haar gestelde
vragen.
IN DE TOELICHTING op zijn begroting schrijft minister Cals dat ook op het
gebied van de kunsten het gevaar dreigt van een overspannen perfectionisme, waar
door de waarde van de amateuristische kunstbeoefening teveel wordt bepaald naar
het resultaat in vergelijking met het artistieke peil van de professionele kunst
beoefenaars. De minister legt er de nadruk op dat de betekenis van de amateuristische
kunstbeoefening niet in de laatste plaats is gelegen in de waarde, die deze als zinvolle
vrijetijdsbesteding voor haar beoefenaars heeft. Het stemt de minister tot voldoening,
dat hij, nadat de noodzaak tot beperking der bestedingen hem in de jaren 1958 en
1959 noopte de subsidies hier en daar vrij aanzienlijk te verlagen, thans in staat is
een bedrag uit te trekken, dat de te subsidiëren organisaties en instellingen in staat
stelt haar werkzaamheden op meer intensieve wijze te verrichten.
De minister zou in een periode van drie jaar willen geraken tot volledige reali
sering van de in het rapport van de commissie-Witteman voorgestelde bezetting
van de orkesten. Mede rekening houdende met een aantal herzieningen van tech
nische aard en de huidige salarisregeling voor de orkestleden, alsmede met het
normale accres, is 235.000 meer uitgetrokken ten bate van de subsidiëring van de
symfonie-orkesten.
Een rijkssubsidie van 160.000 is nood
zakelijk voor een verantwoorde exploita
tie van het Nederlands Kamerorkest.
Een bedrag van 40.000 is uitgetrokken
voor het Kunstmaand-orkest te Amster
dam. Opdat een verantwoorde salarisre
geling kan worden getroffen voor de leden
van het Nederlands Kamerkoor, die hun
arbeid uit hoofde van hun beroep vervul
len, is een subsidie van 120.000 voor dit
ensemble uitgetrokken.
De vocale kunst, beoefend door ama
teurs, wordt van rijkswege bevorderd door
het verlenen van een subsidie aan de Fe
deratie van Nederlandse Zangersbonden.
Het streven van de minister is erop ge
richt het percentage van de rijksbijdrage
in de tekorten op de uitvoeringen uiteinde
lijk te stellen op maximaal 50 percent.
Dit percentage is echter nog lang niet be
reikt (in 1957 bedroeg het slechts 34 per
cent). Opdat de bijdrage van het rijk in be
doelde tekorten enigermate kan worden
opgevoerd en de federatie voorts een be
scheiden begin kan maken met de verbe
tering van het concourswezen, wordt voor
gesteld de post te brengen op 100.000
Teneinde de vier landelijke organisa
ties op het gebied van harmonie en fanfare
in staat te stellen uitbreiding te geven
aan de door hen georganiseerde opleidin
gen van jonge muzikanten is 10.000 meer
uitgetrokken.
Een bedrag van 5.000 is uitgetrokken
om een proef te kunnen nemen met het
verstrekken van stipendia aan componis
ten, die zich daardoor gedurende een be
paalde periode geheel of zoveel mogelijk
financieel vrij kunnen maken om zich on
gestoord aan het componeren te kunnen
wijden.
Teneinde het Nederlands impresariaat
in staat te stellen te beantwoorden aan
zijn doelstelling, namelijk het bereiken
van een zo uitgebreid mogelijk optreden
van Nederlandse (voornamelijk jonge
re) kunstenaars in binnen- en buitenland
en het verlenen van hulp bij het opbou
wen van hun carrière, is 65.000 uitge
trokken.
Een bijdrage zal worden gegeven in de
kosten van een scholingsplan voor de le
den van de koren aangeslotenbij de
Maatschappij tot Bevordering der Toon
kunst.
Voorts stelt de minister zich voor een
subsidie te verlenen aan het Contactor
gaan van directeuren en administrateurs
van Nederlandse symfonie-orkesten ten
einde uitvoering van een plan tot stage-
ring van dirigenten bij de symfonieorkes
ten mogelijk te maken.
Opera
Bij de raming van het subsidie voor de
Nederlandsche opera is rekening gehou
den met het normale accres, de invoe
ring van een pensioenregeling en een .ver
hoging van de uitgaven in verband met de
medewerking van het nieuw in Amster
dam opgerichte ballet aan voorstellingen
van de Nederlandsche Opera.
Nu het operagezelschap forum enige ja
ren gewerkt heeft, is duidelijk geworden,
dat voor een verantwoorde maar niette
min nog bescheiden exploitatie aanmer
kelijk hogere subsidies te beschikking ge
steld zullen moeten worden dan tot dusver
het geval is geweest. De minister ver
wacht, dat de gezamelijke overheidssub
sidies daartoe opgevoerd zullen dienen te
worden tot een bedrag van ongeveer
800.000. Hij stelt zich voor, dat het rijk
hiervan de helft voor zijn rekening zal
moeten nemen. Hij zou het gestelde doel
in twee jaar willen bereiken. In verband
hiermede is in de begroting voor 1960 met
een bedrag van 330.000 rekening gehou
den.
De ontwikkeling van de Zuid-Neder-
landsche Opera geeft aanleiding een be
drag van 100.000 uit te trekken.
Rekening is gehouden met de subsidië
ring van een in oprichting zijnde stichting,
die beoogt door het uitoefenen van een
particuliere en door de aangesloten insti
tuten voor onderwijs in de danskunst vrij
willig aanvaarde inspectie, sanerend te
werken op de wantoestanden en de beun
hazerij die op dit gebied in ons land be
staan, dikwijls tot gevaar ook voor de li
chamelijke gesteldheid van de leerlin
gen
Teneinde het Nederlands ballet en ook
het nieuw in Amsterdam opgerichte bal
let op verantwoorde wijze te kunnen ex
ploiteren, is door het rijk en de drie gro
te gemeenten in het westen van het land
een subsidiëringsplan ontworpen. Hierbij
is mede rekening gehouden met de drin
gende wenselijkheid de balletvoorstelling
in toenemende mate met orkesbegeleiding
te geven. Het aandeel van het rijk in de
in totaal benodigde overheidssubsidies
voor het jaar 1960 is gesteld op 260.000.
De mogelijkheid wordt geopend ook op
het gebied van de danskunst opdrachten
en prijzen te verlenen aan scheppende
kunstenaars.
(Voor vervolg zie pag. 11)
Tijdens de overdracht van het rectoraat
van de gemeentelijke universiteit te Am
sterdam heeft dr. J. I-I. Wesselings, secre
taris-generaal van het ministerie van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen, mede
gedeeld, dat de aftredende rector magnifi
cus, prof. dr. M. W. Woerdeman, is be
noemd tot commandeur in de orde van
Oranje Nassau.
M i 1 a v e s p a
Wie een ander doet lijden, al is het
slechts in kleinigheden en al lijkt het
nog zo onvermijdelijk, doet in een of
ander opzicht iets verkeerds.
De vergadering van het Centraal Bureau voor de Grafische Bedrijven van gister
middag heeft zo deelt dit mede er toe geleid dat op zo kort mogelijke termijn
een nieuwe bespreking met het College van Rijksbemiddelaars zal worden belegd.
De besturen van de werkgevers- en de werknemersorganisaties dringen er bij de
werknemers met de meeste klem op aan de werkzaamheden normaal voort te zetten
dan wel te hervatten. Van de zijde der personeelscommissies werd desgevraagd
omtrent dat laatste meegedeeld: „Dat gebeurt natuurlijk". Inderdaad zijn alle
typografen weer aan het werk gegaan en alle dagbladen zullen dus normaal ver
schijnen. De lezers kregen de ochtendbladen hedenmorgen weer normaal thuis.
Brief aan Centraal Bureau
De personeelscommissies der Amster
damse dagblad- en boekdrukkerijen heb
ben een brief van de volgende inhoud aan
het Centraal Bureau voor de Grafische
Bedrijven, dat gisteren in bespreking te
Amsterdam bijeen was. gezonden.
„De personeelscommissies der Amster
damse dagblad- en boekdrukkerijen, in ver
gadering bijeen op maandag 21 septem
ber 1959 spreken hun dank en waardering
uit voor de i-esultaten. die la lange en
moeizame onderhandelingen voor de ver
nieuwing van de C.A.O. tussen werkge
vers en werknemers zijn bereikt;
geven uiting aan hun teleurstelling en
verontwaardiging over de afwijzende be
slissing van het College van Rijksbemid
delaars, welke teleurstelling en veront
waardiging zich heeft geuit in een spon-
99
(Van onze Amsterdamse redacteur)
„Of ik iets van het bezoek van
Kroesjtsjev heb gemerkt? Nou, hij heeft
me bijna op de voet gevolgd. Gezien
heb ik hem echter niet!" Dat zei Prinses
Beatrix vanmorgen op Schiphol, waar
zij na haar terugkeer uit Amerika voor
het eerst in haar leven Nederlandse
journalisten te woord stond. Zij rea
geerde spontaan en ad rem op de talrijke
vragen. Zij prees zich gelukkig een kijkje
in Amerika te hebben kunnen nemen,
ook omdat er gelegenheid was met zeer
veel interessante mensen te spreken. „Ik
geloof, dat ik het land een beetje heb
leren kennen. Ik heb door de fagade
heen kunnen kijken en kunnen zien hoe
het leven er draait".
Met belangstelling heeft Prinses Bea
trix kennis genomen van het Amerikaan
se studentenleven. „Ik geloof, dat de uni
versiteit het negativisme onder de jeugd
kan tegengaan. Amerika heeft ook zijn no
zems. Alleen zijn er meer dan hier en ze
zijn er erger.
Verwachting tot morgenavond:
Op de meeste plaatsen droog
weer. Koudere nacht met hier en
daar mist. Morgen overdag zon
nige perioden en dezelfde tem
peraturen als vandaag of iets
hogere. Zwakke tot matige wind
uit westelijke richtingen.
Volledige'weerrapporten op pagina twee.
Vlot en uitermate vriendelijk, soms
struikelend over haar woorden „ik ben
er gewoon van in de war" praatte de
Prinses met de journalisten, die zelden op
zo'n charmante wijze hun inlichtingen ver
kregen.
Na twintig minuten was het tijd om naar
Soestdijk door te reizen. „Mag ik eerst
even mijn koffie opdrinken?" zei de Prin
ses en de door belangstellenden omzoom
de hofauto's bij de ingang van restaurant
„De Wijde Wereld" moesten nog even
wachten.
Honderden mensen, stonden vanmorgen
omstreeks kwart voor negen op het terras
boven de intercontinentale aankomsthal
om de aankomst van de Prinses gade te
slaan.
Tegen half tien verscheen de Koningin
op het platform, waar enige kennissen
van de Prinses reeds stonden te wachten.
De vorstin werd welkom geheten dooi
de heer I. A. Aler, president-directeur van
de K.L.M., en door de heer U. F. M. Del-
laert, directeur van de luchthaven Schip
hol. Even over half tien landde de vier
motorige DC-7C „Arabische Zee". Ver
geefs speurde de Koningin naar de raamp
jes van het naderbij taxiënde toestel in de
hoop haar dochter te ontwaren.
Even later verscheen prinses Beatrix
in de deur van het vliegtuig. Onder aan
de trap begroetten moeder en dochter el
kaar hartelijk.
„Het was opwindend en enig" riep de
Prinses, toen zij handen schudde van vrien
den en kennissen. De Schiphol-politie hield
met moeite het door fotografen, t.v.- en
filmmensen belegerde plekje van het plat
form vrij, waar de begroeting plaats had.
In de speciale wachtkamer voor zeer be
langrijke personen werd de begroeting on
der een kopje koffie voortgezet. Daarna
ging de Prinses naar een vertrek, waai
de camera's van film en t.v. stonden opge
steld. Op een t.v.-toestel in de wachtkamer
volgde koningin Juliana het interview dat
haar dochter aan televisie-medewerkster
Mies Bouwman verleende.
Inmiddels werd de bagage van de Prin
ses van het vliegtuig naar de auto's over-
lÊÈÈm
:"™S:
WwWMmmÊm
gebracht. Wat er allemaal in die koffers
zat? „Heel veel cadeautjes voor vrienden
en kennissen, onder andere grammofoon
platen, die ik in spaarzame vrije ogen
blikken heb kunnen kopen", zei de Prin
ses.
Prinses Beatrix maakte de vliegreis met
Hartelijke begroeting van moeder en
dochter. Prinses Beatrix is weer thuis.
het normale K.L.M.-lijntoestel, dat gister
avond om 22.29 uur Nederlandse tijd uit
New York vertrok.
(Voor vervolg zie pag. 3)
tane 24-uurs-staking van ongeveer 8000 ty
pografen, tegen het advies van hun bonds-
besturen in;
spreken de wens uit, dat de onderhan
delingsdelegaties van werkgevers en werk
nemers, bij verdere besprekingen met
het College van Rijksbemiddelaars, het
tussen beide partijen bereikte resultaat
onverkort zullen handhaven;
dringen er op aan bij hun vakbondsbe-
sturen en bij het College van Rijksbemid
delaars de meeste spoed te betrachten".
Een afschrift van deze brief zal aan het
College van Rijksbemiddelaars worden
gestuurd.
De demonstratie
In de loop van gisteren hebben zich vele
honderden stakende typografen voor de
krantengebouwen op de N.Z. Voorburgwal
verzameld als zoals de politie daar het
noemde een rustige en ordelijk verlo
pende demonstratie.
Enkele typografen wilden in de middag
dat men gezamenlijk zou optrekken naar
het kantoor van het Centraal Bureau voor
de Grafische Bedrijven (in de Van Eeghen-
straat), waar de betrokken besturen in be
spreking bijeen waren. Deze tocht ging
niet door. Namens de personeelscommis
sies werd via de luidspreker van een po
litieauto aan de stakers meegedeeld, dat
de demonstratie als geëindigd moest wor
den beschouwd en dat de eerste ploegen
vanavond om acht uur weer aan het werk
zouden gaan. De demonstranten werd daar
op verzocht rustig naar huis te gaan,
waaraan dezen geredelijk gevolg gaven.
In de toelichting op zijn begroting zegt
minister Cals dat, in tegenstelling met an
dere landen zoals België, Engeland, Frank
rijk en Italië, in Nederland nog steeds
geen centraal laboratorium bestaat voor
onderzoek van kunstvoorwerpen, oudhe
den, bodemvondsten, archivalia (char
ters), onderdelen van monumenten en
dergelijke, in het bijzonder met het oog
op conservering en restauratie. De minis
ter is van oordeel, dat thans de tijd is ge
komen in principe te besluiten tot de op
richting van een laboratorium als hierbo
ven bedoeld.
pag.
Prinses Beatrix terug 1, 3
Kunstsubsidiebeleid 1, 11
Weerrapporten 1, 2
Begroting Economische Zaken 2
Economisch nieuws2
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel o
Gien houdt zijn
burgemeester hoog 3
Feuilleton 4
Radio en Televisie 4
Kees Boeke wordt 75 jaar4
Agenda 5
Uit stad en omgeving 5, 7
Beurs 7
Begroting Binnenland9
Onderwijsbegroting 11
Kunst 11
Kroesjtsjevs reis 13
Sport 15
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN PAGINA'S.
Naar schatting vijftienduizend Vlamin
gen hebben zondag in Antwerpen een be
toging gehouden voor de afkondiging van
een amnestiewet voor hen, die na de oor
log wegens politieke handelingen zijn ver-,
oordeeld. Na de oorlog zijn in België on
geveer negentigduizend veroordelingen
wegens politieke vergrijpen uitgesproken.
In totaal ondergaan nog een honderdtwin
tigtal politieke veroordeelden gevangenis
straf. Met borden, waarop leuzen stonden
waarin critiek op de regering werd uit
geoefend wegens haar houding in deze
kwestie, trok de lange stoet door de stad.
Op verschillende plaatsen kwam het tot
ongeregeldheden met tegenstanders van
amnestie, die zelfs „levende barricaden"
vormden door op de route van de betogers
op straat te gaan liggen, soms heel voor
zichtig en aarzelend vanwege de kasseien,
zoals op de foto te zien is. Enkele perso
nen werden bij het handgemeen, dat hier
en daar ontstond en ingrijpen van de poli
tie noodzakelijk maakte, gewond.
In een memorandum, dat een comité
van de betogers naar de regering zond,
wordt gezegd, dat België in West-Europa
een van de weinige landen is, waar nog
geen amnestie is afgekondigd voor hen, die
wegens een politiek vergrijp werden ver
oordeeld. Voorts legde het comité er de
nadruk op, dat geen amnestie wordt ge
vraagd voor die veroordeelden, die zich
tijdens de oorlog hebben schuldig ge
maakt aan andere dan louter politieke
overtredingen.
Een vliegtuig gehuurd door vroegere
leden van het verzet wierp pamfletten
uit volgens welke de demonstratie poli
tiek opportunisme was, niet ingegeven
door menslievende overwegingen.
Advertentie
BARTEÜORISSTR. HAARLEM TEL 13439
LElDSESTRAAt ;(BÜ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596
FALCON WOLLEN TWEEDMANTELS
Op de grote internationale automobiel-
tentoonstelling in Frankfort zijn niet
alleen binnen, maar ook buiten, vele
auto's te zien. Deze foto werd za
terdag gemaakt toen 25.000 per
sonenwagens en 240 bussen in de buurt
van de tentoonstellingshallen toerden
geparkeerd.
