In Ohmstede vegeteren 374 Letten
in een geestelijk isolement
Onzichtbare scheidsmuren sluiten
de kolonie van de omgeving af
Ft kruis
JAGO SHAWLS
3aaC~ta*ia
Heeremans Van Leuven N.V.
<=Praatótoel
ZATERDAG 24 OKTOBER 1959
3
AFBRAAK
WITTE
SN
DRANKZUCHT
BRANDMERK
VOORBEELDIG
HARTEWENS
Algerijnse terroristen over
de Belgische grens
ontkomen
Inzameling voor de
vluchtelingen
Prins Bernhardt reis
door Brazilië
Griekse en Joodse protesten
tegen Mertens vrijlating
Dit jaar reeds 2900 h.a.
bos en heide afgebrand
Ruimtevaartbureau van
V.S. blij met Von Braun
Nu komt er vaart in
Satur nils-project
öp de
Vliegtuigwrakken van
„Karei Doorman"
Twee straaljagers vermist
in West-Duitsland
rHoe is het ontstaan
Dit woord: KNAAP
(Van een onzer redacteuren)
Geen prikkeldraad, geen muur en geen schutting scheidt het kamp Ohmstede
van het omringende Oldenburg. Een rijweg voert.tussen hoge hagen naar de
ingang, die niet afgesloten worcft door een slagboom of hek. Men heeft geen pas
of papieren nodig om de grens van het Letse kamp te passeren. Ongehinderd
kan men aan alle zijden in- en uitlopen en toch begint, waar de asfaltweg
ophoudt en overgaat in een modderige kampweg een gans andere wereld, die
door onzichtbare scheidsmuren van de Duitse omgeving is afgesloten. De enclave
van Letse vluchtelingen leeft in een geestelijk isolement en verstoken van mense
lijke betrekkingen met de buitenwereld, doeltreffender dan door prikkeldraad,
muren of schuttingen.
De Letse kolonie beschouwt het omrin
gende Duitse land als vreemd gebied, dat
het eigene bedreigt en waartegenover zij
een afwerende houding moet aannemen.
Dat geldt in het bijzonder voor de bejaar
den, die zich niet kunnen losmaken van
het verleden, toen zij iets betekenden in
de Letse maatschappij. De hogere amb
tenaar, de winkelier en de boer zijn zich
hun vroegere waardigheid nog zeer be
wust, verlangen erkenning van die positie
en krijgen die alleen in hun eigen kring.
In de Duitse omgeving betekenen zij
niets. Zij blijven in het veilige kamp, ook
al omdat zij hun armoede en uitgestoten
heid in de nabijgelegen stad Oldenburg
schrijnender voelen: zij bezitten immers
niets. Ze hebben niets aan te bieden en
kunnen niets kopen.
Voor hen zijn alle uitwegen geblokkeerd.
Ze zijn te oud om te emigreren en te oud
om te werken. Ze teren op hun herinnerin
gen, leven in een schijnwereld, proberende
realiteit te ontvluchten en hopen, tegen
beter weten in, maar daarom niet minder
sterk, op een terugkeer naar hun vader
land en herstel in hun vroegere waardig
heid.
Die oude garde vormt met haar jongere
lotgenoten en kinderen het stationaire
overblijfsel van de oorspronkelijke kamp
bevolking van 1500 vluchtelingen uit de
Baltische staten, die in 1918 onafhankelijk
werden, in 1939 door de Russen werden
bezet, in 1941 door de Duitsers „bevrijd"
en in 1944 opnieuw door de Russen inge
nomen, die deze landen bij de Sovjet-Unie
inlijfden. Degenen die iets te verliezen
hadden en gespaard waren gebleven voor
de deportaties naar Siberië in de jaren
1939/1941 namen de wijk in westelijke rich
ting. Sommigen, onder wie de dirigent van
de staatsopera van Libau, leven al van 1945
in Ohmstede, anderen onder wie generaal
Bangerskis, de vroegere minister van Oor
log van Letland, de eerste leider van het
kamp. werden op het nabijgelegen kerk
hof begraven.
In die aanvankelijk grote gemeenschap
waren meer mogelijkheden tot zelfhand
having. Het kamp werd geschikt gemaakt
als een tijdelijke verblijfplaats, langs de
wegen werden rhododendrons geplant,
er kwamen een kerk en een kapel in ba
rakken en onder leiding van de dirigent
Kunkis werd een operakoor gevormd.
Deze ontwikkeling werd evenwel tegen
gewerkt door de toenemende emigratie.
De sterksten hebben die kans met beide
handen aangegrepen en de ouderen, die
deze uittocht met lede ogen hebben aan-
Advertentie
DE £CJkte PIJNSTILLER
Een maand gaat vlug! Stop
dat opzien naar nare dagen
met WITTE KRUIS.
Tabletten, poeders
of cachets!
gezien konden de afbraak van hun Letse
samenleving niet tegenhouden. Zij kunnen
zich niet verzoenen met de gedachte op te
gaan in een andere bevolking, en speciaal
de Duitse, waarbij zij zich niet kunnen
aansluiten uit vrees dat hun nationaliteit
zal verdwijnen.
Het overgeschoten deel bestaat uit lou
ter zielige gevallen. Er zijn twee meisjes
die hadden kunnen emigreren, maar hun
vader niet in de steek wilden laten. En
toen de oude man, die meende de toe
komst van zijn kinderen in de weg te staan
zich het leven benam, weigerden de meis
jes uit wroeging de plaats van het graf te
verlaten. Er zijn gezinnen waarvan vader,
moeder of kinderen tuberculose hebben
gehad (dertig percent van de huidige
kampbewoners is door deze ziekte aange
tast geweest) en daarom niet voor emi
gratie in aanmerking komen.
Er is .een groepje drankzuchtigen, .jon
ge 'kerels,' die op' »zévëhtienjArigè' 'leeftijd
in het Letse Legioen aan Duitse zijde ge
vochten hebben tegen de erfvijand Rus
land, zich evenmin als de Finnen bekom
merend om de politieke gezindheid van
de bondgenoot. Deze mannen, die nu on
geveer 35 jaar zijn, hebben nimmer de ge
legenheid gekregen een geregeld leven te
leiden of te trouwen. Toen zij uit krijgs
gevangenschap werden ontslagen kwa
men zij in het kamp, waar acht maal zo
veel mannen zijn als huwbare meisjes.
Duitse vrouwen met wie zij in contact ko
men, zijn geen gewenste levensgezellin
nen. Onder hen bevindt zich een afgestu
deerde gymnasiast, die als gevolg van een
ernstige hoofdwond voor honderd percent
oorlogsinvalide is verklaard en door de
drank in een toestand verkeert, waarin hij
nauwelijks als mens valt te herkennen.
Deze oorlogsinvaliden zoeken elkaar op en
besteden hun uitkeringen aan bokking en
drank. Het gebruik van maaltijden heb
ben zij opgegeven. Een ontwenningskuur
van zes maanden heeft geen verbetering
gebracht. Er zit niets anders op deze men
sen uit de gemeenschap te verwijderen.
Pastor Paulis Urdze, de 38-jarige lei
der van deze overwegend protestantse ge
meenschap, heeft geen hoop dat de ouden
van dagen zich voetstoots bij de werke
lijkheid zullen neerleggen. Hij verwacht
dat de middengroep zich, tegen wil en
dank, naar de omstandigheden zal schik
ken en dat alleen de kinderen zich eniger
mate zullen redden. Zelfs de allerjongsten
zullen zich evenwel niet helemaal aan de
kampsfeer kunnen ontworstelen zodat hij
meent dat de moeilijkheden pas in de vier
de generatie zullen zijn overwonnen.
Het kampleven heeft deze mensen ge
brandmerkt als buitenstaanders. Hun sol
licitaties zijn waardeloos met het kamp
adres en hun sociale contacten lijden
schipbreuk omdat zij de Duitse partner
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
WENK
CLIMAX
E In Revue der Reclame heeft
E. de Vries het over
„een paar behartenswaardige stro-
Ei fen".
Een behartigenswaardige wenk voor
E. de Vries: Nederlands leren.
MAMA
En Utrechtsch Nieuwsblad
S deelt mede:
„Verbetering hoeft niet kostbaar
te zijn, wanneer men een plan
i maakt, dat in de loop der tijd
verwezenlijkt kan worden."
Ik zie Moedertje Tijd al lopen met
5 haar zandloper.
KARWEITJE
Deze stond in De Gooi- en
Eemlander:
Bijverdienste: Wie wil ons huis
afbranden en 1 X grondverven.
5 Materiaal aanwezig. Tesselschade-
laan 16, Bussum.
De Volkskrant schrijft:
„een luistervolle climax van de
jubileumherdenkingen ivas gister
avond het galaconcert".
De concertzaal moge dan al vol
luisteraars hebben gezeten, luister
rijk is dit Nederlands niet; Het is
bepaald geen leesvolle climax die
De Volkskrant mij met dit zinnetje
biedt.
PAAL
De Nieuwe Tilburgse Cou
rant schrijft:
„Men mocht met recht wel eens
even stilstaan bij deze 40-jarige
mijlpaal."
Voor een paal vind ik veertig jaar
niet oud genoeg om er (met of zonder
recht) bij te blijven stilstaan.
Zeker éérst grondverven?
^Hll!
Talarius
.1#
niet op voet van gelijkheid kunnen ontmoe
ten. De kinderen die de Duitse lagere en
middelbare school bezoeken, meestal met
grote financiële offers van de zijde der
ouders voelen zich minderwaardig en
staan op school alleen. Zij schamen zich
voor hun ouderlijk thuis, schuwen daarom
uitnodigingen van Duitse jongeren en voe
len zich van twee kanten in het nauw ge
dreven. Enerzijds spreken hun ouders al
gauw van verraad aan Letse zaak, ander
zijds mijdt de Duitse schooljeugd het
kampmilieu waar een vreemde taal wordt
gesproken en andere gebruiken heersen.
Een Let studeert met een beurs geodesie,
maar twee gediplomeerde gymnasiasten
durven de universitaire studie niet aan,
omdat zij vrezen het scherpe toezicht dat
op buitenlandse bursalen wordt uitge
oefend, niet te kunnen doorstaan.
Het doorbreken van die afzondering kan
slechts geleidelijk geschieden en moet be
ginnen bij de jeugd, ondanks de spannin
gen die dit assimilatie-proces tussen
ouders en kinderen zal veroorzaken. Een
hulpmiddel voor de ouderen is werk. Het
grote doel van pastor Urdze is een eigen
kleine industrie op te bouwen, die arbeids
intensief moet zijn. Er is al een begin
van huisindustrie voor een Duitse firma,
maar die wordt bijzonder slecht betaald.
Het is zeer eenvoudige arbeid, die geest
dodend is voor de intellectueel, maar er
is nu eenmaal niets beters voorhanden in
deze industrie-arme streek. Zwaar werk is
voor deze mensen uitgesloten, hetgeen de
mogelijkheden nog meer beperkt. Toe
gang tot de ambtenarij is niet mogelijk,
omdat men daartoe Duits staatsburger
moet zijn.
Het gedrag van de Letse jeugd is, in
tegenstelling tot wat men zou kunnen ver
wachten, voorbeeldig. De kampbevolking
is bij voorbaat van iedere verdenking ont
heven als er in de buurt diefstallen of
vernielingen zijn gepleegd. „Halbstarken"
vindt men er niet en evenmin komt er
jeugdmisdadigheid voor. „Ze kunnen
zich de luxe van het nozemdom niet ver
oorloven", zegt pastor Urdze. De kinde
ren hebben geen tijd of geld voor buitenis
sigheden, omdat de invalide vader of
moeder hun hulp te zeer behoeven.
Gisteren heeft een meisje in dit kamp
voor het eerst van haar leven een echt
verjaardagscadeau gekregen. Voor haar
zal die elfde verjaardag van vrijdag 20
oktober 1959 onvergetelijk zijn. Haar va
der is werkloos, een herstellende tbc-pa-
tiënt, haar moeder is zenuwziek en ze
heeft vier broertjes en zusjes met wie
ze een slaapvertrek deelt waarin net vijf
ledikanten kunnen staan. Haar harte-
wens, een nieuwe fiets, zou wel nooit in
!vervul 11 hgpgaarr. Toch is dat begeerde rij
wiel er gekomen. In een stortregen is ze
dolgelukkig van de winkel naar huis ge
fietst', hóëytfêi zij en haar vader met de
auto waren meegenomen en het geschenk
best later gehaald had kunnen worden.
Dertig Nederlandse journalisten, van wie
er enkele toevallig dit gezin bezochten,
„lapten" ieder vijf mark, de Duitse rij
wielhandelaar liet 34 mark van de prijs
vallen en gaf een lamp en een dynamo op
de koop toe. Van de overblijvende vijf
mark werd vlees gekocht voor een feest
maal.
Dat vonden wij goed besteed, maar met
een fiets is alleen dat kind blijgemaakt
niet dat gezin en niet die 77 andere gezin
nen en niet die 145 alleenstaanden gehol
pen, in totaal 374 zielen. Dat kamp van die
52 houten barakken moet verdwijnen.
Twee zijn er al gesloopt om plaats te ma
ken voor de fundamenten van negen flat
woningen, waarin deze Letse gemeen
schap een betere toekomst tegemoet kan
gaan. De helft van het geld voor die 129
woningen merendeels tweekamerwo
ningen met keuken, kelder en wasgelegen
heid wordt uit Nederland verwacht, via
het Hoge Commissariaat van de Vluchte
lingen van de UNO in Genève. U draagt
toch bij als volgende week de collectanten
met lijsten aan uw deur komen en als van
daag over een week de collectebussen
rammelen? Verkiest u een andere weg?
Het gironummer is 1959-60 van de stich
ting Nederlands Comité Vluchtelingen-
jar 1959-1960.
Advertentie
Zie advertentie op pagina 10
Dealer voor Haarlem.
Bloemendaal. Santpoort, Velsen,
IJmuiden. Beverwijk en
Heemskerk
AUTOMOBIELBEDRIJF
Off. Dealer General Motors
Vauxhall - Pontiac - Bedford
NIEUWE GRACHT 78 - HAARLEM
Tel. 17588 (4 lijnen)
(Van onze correspondent in Bonn)
De twee Algerijnen, die donderdagavond
nabij het Keulse hoofdstation het vuur
openden op drie landgenoten, zijn naar
alle waarschijnlijkheid diezelfde avond bij
Aken over de Belgische grens ontkomen.
Bij de schietpartij werd een Algerijn ge
dood, een tweede zwaar gewond en de der
de heeft de politie verzocht hem toch voor-
lopig in een cel te houden, want hij vreest
voor zijn leven.
In politieke kringen te Bonn neemt de
verontwaardiging over deze en andere po
litieke aanslagen op Westduits grondge
bied toe. Men eist, dat het uit zal zijn met
dergelijke schietpartijen, waarbij in dit ge
val de beruchte Franse terroristen-organi
satie „De rode Hand" waarschijnlijk niet
zou zijn betrokken. De politie te Keulen
gelooft dat twee rivaliserende Algerijnse
ondergrondse organisaties, het F.L.N. en
het M.N.A. elkaar in West-Duitsland ver
volgen.
Pastor Paulis TJrdze, die de Letse
kolonie in Ohmstede leidt. Deze ener
gieke predikant is onlangs ontvangen
door Koningin Juliana.
In de week van 26 tot en met 31 oktober
zullen in de gemeenten Haarlem, Benne-
broek, Bloemendaal, Heemstede en Zand-
voort, in het kader van de landelijke ac
tie voor de vluchtelingen lijstcollecten ge
houden worden, gevolgd door een straat
collecte op 31 oktober 1959. onder auspi
ciën van de Stichting Vluchtelingenhulp
Zuid-Kennemerland; deze actie is voor
wat de gemeente Velsen betreft ingezet
op 19 oktober 1959.
Van de opbrengst van deze collecten zal
in West-Duitsland een aantal huizen wor
den gebouwd voor de thans nog aldaar in
kampen verblijvende niet-Duitse vluchte
lingen, namelijk de Esten, Letten, Balten
en Polen.
Onder deze vluchtelingen bevindt zich
een groot aantal ouden van dagen en kin
deren, van wie velen al meer dan veer
tien jaren een uitzichtloos bestaan leiden
in woonverblijven waarin toestanden heer
sen, die wel zeer in strijd zijn met de men
selijke waardigheid en waarde.
Bijdragen zijn welkom niet alleen via de
collectelijsten en collectebussen, doch
evenzeer door middel van stortingen en
overschrijvingen op gironummer 4000 ten
name van De Twentsche Bank N.V. te
Haarlem ten gunste van de Stichting
Vluchtelingenhulp Zuid-Kennemerland of
gironr. 195960 t.n.v. het Nederlands Comi
té Vluchtelingenjaar 1959/1960. Het comi
té is als volgt samengesteld: dr. J. E. Ba
ron de Vos van Steenwijk, voorzitter, mr.
O. P. F. M. Cremers, burgemeester van
Haarlem, secretaris, D. Thomassen a
Thuessink van der Hoop van Slochteren,
burgemeester van Bennebroek, lid, dr.
D. H. Peereboom Voller, burgemeester van
Bloemendaal, lid, mr. A. G. A. ridder
van Rappard, burgemeester van Heem
stede, lid, mr. M. M. Kwint, burgemees
ter van Velsen, lid, mr. H. M. van Fene-
ma, burgemeester van Zandvoort, lid, H.
Ledeboer, directeur van De Twentsche
Bank te Haarlem, penningmeester.
RIO DE JANEIRO (UPI) Prins Bern-
hard, momenteel op staatsiebezoek aan
Brazilië, brengt vandaag, zaterdag, een
bezoek aan de Nederlandse model-neder
zetting Naometoque, in het kustgebied van
de Rio Grande. Er gaan geruchten dat de
Prins tijdens zijn bezoek aan het kustge
bied rapporten zal ontvangen die verband
houden met de aanleg, door Nederlanders,
van een kanaal tussen Porto Alegre en de
zee, doch meer dan geruchten zijn dit mo
menteel niet.
De Prins zal het weekeind doorbrengen
in het Argentijns-Braziliaanse grensge
bied en maandag naar Rio de Janeiro te
rugkeren voor een onderhoud met presi
dent Kubitschek.
Naometoque is een der meest opvallend
ste werkstukken van Nederlandse deskun
digen, die van „het vermoeide land", zoals
de streek heet, een welvarend landbouw
gebied hebben gemaakt.
ATHENE (Reuter-UPI) Een commis
sie van het Griekse parlement heeft met
56 tegen 20 stemmen een regeringsvoor
stel goedgekeurd dat beoogt de vervol
ging van nazi-oorlogsmisdadigers te sta
ken en de oorlogsmisdadigers die nog ge
vangen zitten in vrijheid te stellen. De
twintig afgevaardigden die tegen stemden
behoren tot de oppositie. Zij betoogden dat
voor alles overeenstemming moet wor
den bereikt over schadevergoeding aan
slachtoffers van de Duitsers. De minister
van Buitenlandse Zaken Evangelos Ave-
roff zei dat de wet de betrekkingen met
West-Duitsland ten goede zal komen. Hij
ontkende dat de regering het ontwerp on
der Westduitse druk had ingediend.
Als het parlement het voorstel aan
vaardt zal de gevangenisstraf van 25 jaar
waartoe de Berlijnse advocaat Merten is
vei'oordeeld, worden opgeschort. Merten is
schuldig bevonden aan ooxdogsmisdaden,
waaronder deportatie van 46.000 Joden
uit Saloniki naar Polen.
De Joodse gemeenschap van Athene heeft
de rechtbank verzocht Merten gevangen
te houden in afwachting van de uitspraak
in enkele civiele procedures en de beta
ling van een boete ten bate van de Joodse
slachtoffers.
Vrijdagavond heeft de Nederlandse bos-
bouwvereniging in Bei-gen op Zoom haar
najaai'sbijeenkomst gehouden. De voorzit
ter, profe&or dr. ir. J. H. Becking, zei in
zijn openingsrede dat ondanks alle voor
zorgsmaatregelen en ae efficiënte organi
satie van de bosbrandweer dit jaar door
de droogte zeer veel bos en heidebranden
voorgekomen zijn.
De verbrande oppex-vlakte bedroeg tot
1 oktober reeds 2900 ha., 300 ha. meer dan
in het als rampjaar bekend staande jaar
1954 is verbrand. In 1957 bedroeg de ver
brande oppervlakte 868 ha. en in het zeer
natte jaar 1958 slechts 240 ha. Ook nu is
het gevaar voor nieuwe bosbranden nog
geenszins geweken.
Van de tot 1 oktober geregistreerde 694
bos- en heidebranden was 34 percent aan
onvoorzichtigheid en ruim een percent aan
kwaadwilligheid te wijten. Van de rest
kon de oorzaak niet met zekerheid wor
den vastgesteld.
De droogte heeft ook grote schade aan
gericht aan de nieuwe aanplant en de jon
ge, tot twintigjarige, opstanden. Hoe groot
de schade" is, is thans nog niet te beoor
delen. De oudere opstanden hebben uiter
lijk mirfder van de droogte geleden, al zal
de aanwas, mét uitzondering van de po
pulier, wel veel geringer zijn dan in meer
normale jaren. Bijzonder goed heeft de eik
de lange droogte doorstaan.
De voorzitter zei, dat, voorzover kon
worden nagegaan, de in het vorig jaar op
getreden depressie op de inlandse hout
markt zich niet verder heeft verdiept. Pro
fessor Becking verwachtte, dat door de
inmiddels weer wat gestegen bouwactivi
teit de prijzen van het bouwhout iets zul
len stijgen. Echter kan van enige verbe
tering van de mijnhoutprijzen het voor
de Nederlandse bosbouw belangrijkste sor
timent geen sprake zijn door de nog
steeds voortdurende crisis in de kolenin-
dustrie. Het zoeken naar nieuwe afzetmo
gelijkheden voor dunne houtsortimenten
heeft derhalve nog niets aan actualiteit in
geboet.
De voorzitter memox-eerde, dat de com-
missie-Bloemers zich in een rapport aan
de minister heeft uitgesproken voor de in
standhouding van het 15.000 ha. grote her-
leni'eservaat Zuid-oost-Veluwe. Met het
oog op de schade aan de bosbouw, welke
vooral in het zuidelijk deel in het reser
vaat een onaanvaax-dbare omvang heeft
aangenomen, acht zij het noodzakelijk de
hertenstand thans drastisch te verminde
ren en wel binnen drie jaar van 2.5 hert
per 100 ha. tot 1.5 en zo nodig tot 1 hert
per honderd ha. Ook zullen maatregelen
moeten worden genomen om de voedsel-
verzorging van het roodwild in het bos te
verbeteren.
WASHINGTON (UPI) Een van de di
recteuren van het burgerlijk nationaal bu-
ï'eau voor lucht- en ruimtevaart in Ameri
ka, Richard E. Horncr, heeft vrijdag op
een persconferentie meegedeeld, dat het
program voor het onderzoek van de ruim
te aanzienlijk versneld zal worden. Het is
bijna voor de hand liggend, aldus Horner,
dat wij overwegen aanvullende kredieten
te vragen. Met het overgaan van dr. Wern-
her von Bx-aun en zijn staf van het leger
naar het burgerlijk ruimtevaartbureau
(een overplaatsing die als een jaar gele
den had moeten plaatshebben volgens
Horner, maar het leger verzette er zich
tegen) komt ook de ontwikkeling van Ame-
rika's machtigste raket, de Saturnus, te
ressorteren onder het burgerlijk bureau.
Deze raket is bedoeld voor verder gevor
derde bemande ruimtevluchten. Volgens
Von Braun zal de Saturnus in staat zijn
dertig ton in een baan om de aarde op een
afstand van 500 kilometer te brengen en
een expeditie om de maan te zenden. Be
gin volgend jaar beginnen de proeven op
de grond, ongeveer een jaar later zal de
eerste proefvlucht plaatshebben. Von
Braun zal behalve met de ontwikkeling
van de Saturnus ook belast worden met
de ontwikkeling van een nog krachtiger
raket, de Nova.
Von Braun heeft nu 4.218 employés en
tien laboratox-ia onder zich. In totaal wer-
ken er bij Redstone 23.000 mensen, van
wie 6.000 tot dusver voor het Amex-ikaanse
leger. Von Braun wordt bijgestaan door
een staf van voormalige Duitse geleerden,
met wie hij tijdens de oorlog reeds samen
werkte op het Duitse raketcentrum te
Peenemünde.
Zekerheidshalve
De Prins is weer in Zuid-Amerika. Op
„goodwill-reis"! En laat u dat maar aan
hem over. Als alle zakenlieden net zoveel
„flair" en al onze diplomatieke vertegen
woordigers zo'n opvatting van hun plich
ten hadden, als hij, nu dan rooiden we het
reel op de wereldmarkten.
Maar goed, daarover niet.
Er schiet mij iets anders te binnen, van
de voorgaande reizen. De Prins was toen
in Mexico. Nu zijn de journalisten van
Mexico bepaald geen lieve jongens. Een
tikje-boel brutaal en o-zo-bijdehand. Een
beetje Noordamerikaans, zoals we dat al
tijd zien op Amerikaanse films.
In Mexico-City gaf de Prins een pers
conferentie. Een uur lang. Alle vragen
schenen aan het slot tot tevredenheid be
antwoord en de Prins maakte aanstalten
om op te stappen. Daar kwam plotseling
een Mexicaanse journalist binnengehold;
te laat, zoals u begrijpt. Maar hij wilde
nog privé zijn „weetje" hebben en nog
met de hoed op het hoofd en een sigaret
in de mond stelde hij vlug een vraag. De
Prins keek hem even aan, lachte toen
breed en zei: „Als u even wacht, dan zal
ik óók mijn hoed even opzetten en een
sigaretje aansteken, dan kan ik hem be
antwoorden
Die journalist moet later gezegd heb
ben: „Ik heb niet veel uit hem gekregen,
maar ik heb toch wel wat geleerd.
Een ander grappig incident gebeurde in
Columbia. Daar was de Prins aangeko
men in de havenstad Cartagena. Dat was
iets bijzonders. De plaatselijke krant
rapporteerde: Dit is de eerste Prins, die
ooit in Cartagena is geweest. En fijntjes
daaronder stond: Niet de eerste Neder
lander, want in zestienhonderd-zoveel zijn
Hollandse piraten in Cartagena aan land
gestapt en hebben de kerk geplunderd.
Des avonds was er een groot banket van
de burgemeester en daar ontspon zich tus
sen de prins en de stedelijke magistraat
het volgende gesprek:
„Ik heb gezien, dat ik de eerste Prins
ben, die hier in Cartagena is neergestre
kenniet de eerste Nederlander...!"
De burgemeester knikte.
„Vertelt u me eens, burgemeester, bent
u eigenlijk niet bang, dat mijn gezelschap
van een man of twaalf, weer niet op die
kerk afgaatom het offerblok te lich
ten, of zoiets
„Neen, Koninklijke Hoogheid. Bang
niet! Maar zekerheidshalve hebben we
de kerk vandaag toch maar op slot ge
daan
Kijk, dat er in zo'n atmosfeer landen
dichter tot elkaar komen, hoeft geen ver
wondering te wekken.
Pinokkio
Advertentie
In de Noordzee liggen drie vliegtuig-
wrakken, afkomstig van hr. ms. vlieg
kampschip Karei Doorman, vlak bij el-
kaar. Ze liggen op ongeveer 18 mijl ten
westen van Wijk aan Zee, Callantsoog en
Kamperduin.
De posities zijn x-espectievelijk 52 gra
den 31 minuten en 40 seconden noord en
vier graden, 5 minuten. 45 seconden oost;
52 graden, 49 minuten, 30 seconden noord
en 4 graden, 11 minuten, 30 seconden oost;
52 graden, 46 minuten, 6 seconden noord,
en 4 graden, 8 minuten 54 seconden oost.
De visserij wordt gewaarschuwd uit te
kijken.
Sedert donderdagmorgen zijn twee
Westduitse straaljagers van het type
F 84-F spoox'loos verdwenen. Men ver
moedt, dat zij hetzij in Tsjechoslowakije
hetzij in Oost-Duitsland terecht zijn geko
men, maar het is ook mogelijk dat de toe
stellen in de Alpen vex-ongelukt zijn.
De laatste keer, dat de piloten hun posi
tie bekend maakten, was op het ogen
blik, waarop zij 35 kilometer van de Oost-
duitse grens verwijderd waren. Tsjechische
en Oostduitse instanties hebben tot dusver
ontkend dat op hun grondgebied de jagers
zouden zijn geland of neergestort. Wel is
in de Oostduitse pers melding gemaakt
van het verdwijnen der toestellen.
Knaap betekent zowel: jongen als:
klerenhanger. Het is aan geen twijfel
onderhevig dat wij met hetzelfde woord
te maken hebben. De eigenlijke beteke
nis is dan: kort stuk hout en er is fa
milieverwantschap met knoest en kne
vel. Men heeft daarna het woord ook
gebruikt voor: jongen; punt van verge
lijking was het begrip: kort, klein. Dit
mag nu wat vreemd klinken, maar wij
zien precies hetzelfde in woorden als
bengel en vlegel. Bengel, dat ver
want is met het Engelse to bang: slaan,
betekent eigenlijk: knuppel. En een
vlegel is een voorwerp waarmee men
dorst. bestaande uit een stok waaraan
een kort stuk hout beweeglijk is ver
bonden. Beide woorden worden nu ge-
^bruikt voor: jonge deugniet.
