Achterkant van de maan is veel
eentoniger dan zichtbare zijde
KOU
ITALIANO
De keerzijde van de maan
ADENAUER NAAR PARIJS
VOOR STAATSBEZOEK
KAISER HEEFT STAALAKKOORD
de lekkere
FOTO'S VAN LOENIK III TONEN:
Grootste deel gevormd door bergen,
maar veel minder zeeën en kraters
Tussen 19 november en 15 december
'"Qra.atótoel
3
Rem op Duitse aanmaak
van projectielen
weggenomen
Ex-adjudant van politie
verdacht van verduistering
Diepvries bloed
DE STAALSTAKING
ANDERE ONDERNEMINGEN ZULLEN
WAARSCHIJNLIJK VOLGEN
Opperste Sovjet in het
Kremlin bijeengekomen
Op de
Gezin van 14 dakloos
door boerderijbrand
Incident na auto-ongeluk
in Belgisch Kongo
DINSDAG 27 OKTOBER 1959
MOSKOU (Tass) De Sovjet-Unie heeft maandag de eerste lotos van de
van de aarde afgewende zijde van de maan met de nodige beschrij
vingen vrijgegeven. Er is veertig minuten lang gefotografeerd zodat een groot
aantal foto's van de maan verkregen zijn. Het ontwikkelen en afdrukken van de
films is automatisch geschied aan boord van de Russische waarnemingskoepel.
Het toestel voor de opnamen van de maan en de doorzending van het beeld
naar de aarde aan boord van het interplanetaire station werd op 7 oktober in
werking gesteld. Het nemen van de foto's geschiedde op een ogenblik, dat het
station zich tussen de maan en de zon, die ongeveer 70 percent van de achter
zijde van de maan verlichtte, moest bevinden. Het station was toen zestig- tot
zeventigduizend kilometer van de maan verwijderd. Prof. Aleksander Michailov,
voorzitter van de astronomische raad van de academie van wetenschappen
verklaarde in een radioboodschap dat een opmerkelijk resultaat van de foto's
was, dat men nu wist, dat de achterzijde van de maan „aanzienlijk eentoniger
is dan de naar de aarde gekeerde kant". Er waren minder zeeën en minder
contrasten. „De sterrenkundigen en geologen zien zich zo geplaatst voor een
opwindend vraagstuk namelijk een verklaring te vinden voor dit verschijnsel
dat ongetwijfeld verband houdt met de kwestie van de oorsprong van het reliëf
van de maan", aldus prof. Michailov.
(Reuter, AFP) Prof. Michailov deelde
mee, dat ongeveer dertig percent van de
foto's bestaat uit details van het maanop
pervlak nabij de oostelijke zijde, die van
de aarde zichtbaar is. De overige foto's be
troffen de onzichtbare kant van de maan.
De donkere vlekken van de zogenaamde
zeeën waren duidelijk zichtbaar. Volgens
Tass zijn de foto's via een televisieappa
raat in het interplanetaire station over een
afstand van 480.000 km. naar de aarde
overgebracht.
Toen de foto's van de achterzijde van de
maan later op de Moskouse televisiescher
men werden vertoond, zag men grote wit
te vlekken met zwarte stukken, die de leek
weinig zeiden.
De eerste indruk was, dat het duidelijke
foto's waren en niet alleen maar vage in
drukken. In tegenstelling tot de zichtbare
kant van de maan, ziet de achterzijde er
glad en eenvormig uit met uitzondering
van een grote zwarte vlek en ongeveer een
tiental kleinere vlekken. Niet een opper
vlak vol kraters, maar veeleer het uiter
lijk van een pompoen, waarin een kwajon
gen hier en daar zijn vinger heeft gestoken.
Tass publiceerde drie foto's één van
de maanachterkant, een van het interpla
netaire station Loenik III, en een diagram
van de positie van de maan en de rich
ting van de zonnestralen toen de Loenik
III de achterzijde van de maan fotogra
feerde.
De Loenik III ziet er volkomen anders uit
dan de andere tot dusver gelanceerde
ruimtevoertuigen. Aan de voorkant steken
er vier antennes uit en van achteren twee.
Benamingscommissie
De academie van wetenschappen van
de Sovjet-Unie heeft een commissie ge
vormd voor het geven van namen aan de
kraters, bergen en andere kenmerkende
delen van het maanlandschap aan de ach
terzijde van de maan.
Wat de waarnemingskoepel zelf aan
gaat. wordt gezegd, dat die nog ongeveer
een half jaar, gerekend vanaf het ogen
blik van de lancering, in de ruimte zal
vliegen en elf tot twaalf banen om de aar
de zal beschrijven. Daarna zal Loenik
III in de dichte luchtlagen van de damp
kring neerkomen en verbranden, aldus
Tass.
Een grote ki-ater ten noorden van de
evenaar van de maan, die een doorsnede
'•an 300 kilometer heeft, heeft van de Rus
sen de naam „zee van Moskou" gekre
gen. Een andere krater met een middel
lijn van ongeveer 100 km met een heuvel
in het midden op het zuidelijk halfrond
is naar de Russische ruimtetheoreticus
">vof. Tsiolkovski genoemd. Een derde
krater heeft de naam van de Franse na
tuurkundige Frédéric Joliot-Curie gekre
gen, die vorig jaar augustus overleed.
Een krater aan de grens van het zicht
bare en het onzichtbare gedeelte van de
maan is naar Michail Lomonosov ge
noemd. een visserszoon die in de 18de
eeuw de Russische academie van weten
schappen oprichtte. Een nabijgelegen
bergketen kreeg de naam „Sovjet-ber
gen".
De opnamen, die Loenik III van de maan
heeft gemaakt, zijn per televisie naar de
aarde gezonden, maar in een veel lager
tempo dan bij de gewone televisie.
De foto's zijn opgenomen op een speciale
filmband van 35 millimeter en wel met be
hulp van twee lenzen met een brandpunts
afstand van respectievelijk 200 en 500 mil
limeter. Met de ene lens kreeg men een to
taalbeeld van de maan, de andere gaf bij
zonderheden van een deel van het maan
oppervlak.
Britse geleerden waren verbaasd over
de duidelijkheid van de foto. Zij noemden
het werk van de Russen een „reusachtige
prestatie". De Britse bladen brachten
dinsdag de foto van de achterkant van de
maan op de voorpagina's en hun weten
schappelijke medewerkers waren vol lof
over de Russische prestatie.
LONDEN (Reuter) De zeven landen
van de Westeuropese Unie (Engeland,
Frankrijk, West-Duitsland. Italië, België.
Nederland en Luxemburg) hebben de be
perkingen op de vervaardiging door West-
Duitsland op eigen bodem van geleide pro
jectielen voor de luchtverdediging opge
heven. (Dc bedoelde projectielen zijn
projectielen, die van de grond of uit
de lucht op doelen in de lucht worden afge
vuurd.)
Volgens een communiqué is de maat
regel aanbevolen door de geallieerde op
perbevelhebber in Europa, generaal Nor-
stad.
Het doel van de maatregel is, de mede
werking van West-Duitsland mogelijk te
maken aan de gemeenschappelijke pro-
duktie der andere leden van de W.E.U.
van wapens van deze categorie.
Het protocol krachtens hetwelk in 1954
West-Duitsland afzag van het recht om ze
kere kern-, biologische en chemische wa
pens op zijn gebied te vervaardigen, hield
in, dat de lijst van deze wapens bij eenpa
rig besluit van de W.E.U.-raad zou kunnen
worden gewijzigd.
Tass meldde later dat uit de foto's is ge
bleken, dat de achterkant van de maan
voor het grootste deel uit bergen bestaat.
Ten zuid-zuidoosten van de zee van Hum
boldt één van de kraters aan de voor
kant van de maan, de kant dus die men
van de aarde af kan zien, strekt zich een
bergketen uit over '2.000 km. Deze keten
loopt over de evenaar tot ver in het zuide
lijke halfrond. Achter de keten was een
groot continent.
Het Amsterdamse gerechtshof heeft
dinsdag een 62-jarige voormalige adjudant
van de rijkspolitie destijds commandant
van de parketgroep Amsterdam, in beroep
veroordeeld tot 12 maanden gevangenis
straf, waarvan acht voorwaardelijk, met
een proeftijd van drie jaar en ondertoe
zichtstelling van de reclassering. Het hof
achtte bewezen, dat de man zich heeft
schuldig gemaakt aan verduistering in
dienstbetrekking en aan valsheid in ge
schrifte.
Als chef van de parketgroep had de ver
dachte ten eigen bate te hoge transport
kosten opgegeven voor gevangenen, die
van het Huis van Bewaring naar het Pa
leis van Justitie werden vervoerd. Hij
zou op deze wijze in vier jaar tijds 3000
gulden hebben buitgemaakt. Hij zou bo
vendien schoonmaakartikelen hebben ver
duisterd.
De procureur-generaal had zes maanden
gevorderd. In eerste aanleg was de man
veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf.
Het hof achtte niet bewezen, dat de thans
gepensioneerde adjudant destijds misbruik
zou hebben gemaakt van zijn ambt.
Terwijl men zich in hel Westen nog afcroeg of er wel een camera aan
boord, van de Loenik III was geweest, omdat, de Russische geleerden
zich daar niet over hadden uitgelaten, werd in Moskou onder andere ook
déze foto voor publikatie gereedgemaakt. Terwijl de Loenik III er op
70.000 kilometer overheen trok werd zeventig percent van de achterkant
van de maan door de zon verlicht. Op de foto zijn een paar hulplijnen
aangebracht, de zwarte stelt de as van de maan voor en de witte stippellijn
de maan-evenaar. Dc verticale stippellijn geeft de grens aan lussen dat
deel van de maan dat ook van de aarde af waargenomen kan worden
(links) en het nu voor het eerst aanschouwde deel van de maan (rechts).
Op het eerstgenoemde gedeelte geven Romeinse cijfers enkele bekende
punten aan, zoals de Humboldtzee (I), de „Zee der Crisis" (11), de
„Regionale Zee" (111), de „Zee der Golven" (IV), de „Smithzee" Vde
„Zee van Vruchtbaarheid" (VI) en de „Zuidelijke Zee" (VII), clie zich
voort blijkt, te zetten op het van de aarde afgewende deel van de maan.
De naam „zeeën' is hier wal misleidend, aangezien er cp de maan geen
water voorkomt, het gaat hier om geweldige stof gebieden. Nu het. Juna
incognito" rechts ven de witte stippellijn. Rechtsboven ziet men de „Zee
van Moskou" (1) met de „Baai der Astronauten" (2), middenonder het'
nieuw ontdekte stuk van de „Zuidelijke Zee" (3), rechts daarvan de Tsjol-
kov ski-krat er" (4), linksboven, vlak bij de rand van het zichtbare deel de
Lomonosoven de „Joliot-Curie"-kraters (5 en 6'), rechts daaronder de
reusachtige „Sovjet-bergketen" (7) en tenslotte helemaal rechtsonder de
„Zee der Dromen" (8).
(Van onze correspondent in Bonn)
Eind november of begin december zal
de YVestduitse bondskanselier dr. Konrad
Adenauer een officieel bezoek aan de
Franse hoofdstad brengen, aldus heeft
de YVestduitse regeringsperschef Von
Eckardt gisteren op een persconferentie
verklaard. Dc datum van dit totdusver
steeds ontkende bezoek staat nog altijd
niet vast. Eerst zal Adenauer van 19 no
vember de Britse eerste minister Mac-
millan te Londen bezoeken en trachten
daar de Brits-Westduitse tegenstellingen
inzake de Europese economische samen
werking en de Britse opvattingen over
beperkte ontwapeningszones in Europa
uit de wereld te helpen. Op 15 december
begint te Parijs de jaarlijkse NAVO-con-
ferentie. Daar tussen in zal Adenauer een
staatsbezoek aan president De Gaulle
brengen.
Op de persconferentie te Bonn bleek,
dat men zich niet het hoofd breekt over
de vraag of niet de regeringsleider maar
het staatshoofd Lübke, een staatsbezoek
aan Frankrijk behoort te brengen.
Men legde dit als volgt uit: totdusver
hebben Adenauer en De Gaulle elkaar over
en weer slechts werkbezoeken gebracht.
Nu De Gaulle gepromoveerd is tot staats
hoofd met grote bevoegdheden in de dage
lijkse politiek, dus met functies die totdus
ver aan de minister-president behoorden
kan Adenauer alleen naar Parijs gaan
voor een werkbespreking door een staats-*
bezoek af te leggen. Velen te Bonn denken
hier het hunne van.
Het lijkt erop of dit bezoek zal vallen na
dat van Kroesjtsjev aan De Gaulle. Men
zegt dat de „bezoeken-carrousel" de wes
telijke eenheid slechts ten goede kan ko
men, maar men ontkent anderzijds niet,
dat er over de datum van het topoverleg
of van een conferentie tussen de westelijke
regeringsleiders geen eenstemmigheid
heerst.
Brits beroep
LONDEN (Reuter) Uit gewoonlijk
welingelichte bron te Londen is vernomen
TONAWANDA (ANP-AFP) Een Ame
rikaanse chemische fabriek heeft zondag
meegedeeld een methode ontdekt te heb
ben om menselijk bloed in bevroren toe
stand zeker drie jaar te kunnen bewaren.
In de Nederlandse ziekenhuispraktijk kan
men het bloed voor rechtstreekse transfu
sies nu nog slechts een tiental dagen in de
ijskast bij een bepaalde temperatuur goed
houden. Hoogstens drie weken blijft het
dan nog bruikbaar voor proefnemingen.
Zoveel mogelijk gaat het bloed echter nog
dezelfde dag van donor naar patiënt.
Gedroogde bloedplasma kon echter
reeds twee a drie jaar goed geconser
veerd blijven.
De directie van de Kaiser staalfabrieken heeft de onderhandeling met de vakbond
van arbeiders in de staalindustrie beëindigd, nadat een nieuw arbeidscontract tot
stand is gebracht dat voor geen der partijen meer vraagtekens openlaat. Y'oor wat
Kaiser, de kleinste van de groep der grote staalfabrieken betreft, is de staking, die
104 dagen heeft geduurd, achter de rug. De Kaiser Steel Corporation is de eerste
van de grote staalfabrieken die door de knieën gaat. Het nieuwe contract loopt tot
30 juni 1962. Het werk zal onmiddellijk hervat worden. McDonald, de voorzitter
van de U.S.W. heeft meegedeeld dat het totaal van loonsverhogingen en sociale
voorzieningen in de periode van twee jaar een totaal van 22,5 dollarcent per man
per uur beloopt. McDonald zei met deze berekening in te stemmen. Als het ontwerp-
contract nu door de leden van de stakende afdeling bij Kaiser goedgekeurd wordt,
kunnen de werkzaamheden in de fabrieken te Montana (Californië) hervat worden.
Kaiser produceert ongeveer 2 percent
van dc Amerikaanse staalproduktie, maar
desondanks vermoedt men dat de druk op
de overige elf grote ondernemingen nu
wel zeer sterk zal worden. Reeds lopen er
geruchten dat een andere directie het
voorbeeld van Kaiser wil volgen.
Wat Kaiser betreft zijn de moeilijkhe
den nog niet uit de wereld. De staalovens
zijn geheel afgekoeld, en de stenen van
de ovenwand zijn gekrompen. Voordat de
ovens weer kunnen produceren zullen om
vangrijke herstelwerkzaamheden moeten
worden uitgevoerd die tijdrovend en kost
baar zijn. Maar dit geldt in even sterke
mate voor de overige staalfabrieken. Hun
ovens zijn allemaal afgekoeld (in beginsel
mag een eenmaal aangestoken en op tem
peratuur gebrachte oven nooit worden ge
doofd, en reperaties worden dan ook uit
gevoerd terwijl de oven nog heet is) en re
paraties zijn overal nodig.
Het Amerikaanse hof van appèl heeft
bekendgemaakt dat dinsdagmiddag om
vier uur uitspraak zal worden gedaan in
zake 't door de United Steelworkers Union
gedane beroep tegen de Taft-Hartley-wet
dagvaarding tot hervatting van het werk.
Naar verluidt zal de U.S.W. onmiddellijk
in beroep gaan bij het Hooggerechtshof
in Washington wat ook de uitspraak van
het hof van appèl zal zijn. Hierdoor zou
opnieuw uitstel van hervatting van het
werk worden verkregen. Intussen zijn in
de automobiel-industrie 117.300 arbeiders
werkeloos geworden als gevolg van tekort
aan staal.
dat Groot-Brittannië een beroep zal doen
op president De Gaulle, toe te stemmen
in een vroegtijdige westelijke topconfe
rentie in Parijs. Volgens Britse functiona
rissen hoopt Londen dat het begin van dit
overleg een kwestie van weken zal zijn.
(UPI) De Canadese minister van Bui
tenlandse Zaken, Howard Green, is in
Europa aangekomen voor overleg met De
Gaulle en Macmillan inzake de topconfe
rentie. Uit de Canadese hoofdstad wordt
gemeld dat de regering het houden van
een topconferentie voor het einde van het
jaar niet van essentieel belang acht.
MOSKOU (UPI) Vanochtend is in het
Kremlin de nieuwe zitting van de Opper
ste Sovjet (parlement) geopend. Premier
Kroesjtsjev, die de leden van het presi
dium van de Opperste Sovjet voorging
naar het podium, ontving een staande ova
tie. De meesten van de 1.378 kamerleden
bestudeerden voor de zitting begon de door
Loenik III genomen maanfoto's. Het en
thousiasme daarover was groot. De agen
da voor de vierdaagse zitting van de Op
perste Sovjet de Sovjet van de Unie en
de Sovjet van de Nationaliteiten is: 1.
economische plannen voor 1960, 2. begro
ting, 3. wet op de begrotingsrechten van
de Russische republieken, 4. wet op de te
rugroeping van afgevaardigden, -5. inter
nationale situatie en buitenlandse poli
tiek, 6 ratificatie Van d'é voorstellen die
sedert de vorige zitting van de Opperste
Sovjet tot wet zijn verheven door het pre
sidium.
Nieuwe droom
Gisteravond heb ik een foto zitten bekij
ken van Salvador Dali's rare snor; verder
had ik een artikel gelezen over de Tweede-
Kamervoorzitter, mevrouw Stoffels-van
Haaften en iemand had tegen mij gezegd,
dat hij een lange, luie zeereis ging maken.
Die drie, niet bijzonder belangrijke on
derwerpen hebben blijkbaar toch een of
andere indruk op mij gemaakt, want ik
heb vreemd gedroomd, dat ik met de heer
Dali in een roeibootje zat en dat mevrouw
Stoffels in een gouden badpak boven in
een palm op een eilandje naar ons zat te
wuiven, maar toen liep ik ineens op straat
en burgemeester De Ranitz zat op mijn
rug; dat viel bijzonder mee moet ik zeg
gen; de burgemeester was vederlicht en
hij zong een vreemd exotisch lied. Ik vroeg
aan President De Gaidle, die het verkeer
stond te regelen op Liberation Place
want wij waren op onverklaarbare wijze
in Cairo aangeland of hij ook wist in
welke taal de burgemeester zong en de
President antwoordde „ik geloof dat het
Takki-Takki is; wat ze in Suriname spre
ken".
Toen zat. ik op het kantoor van een
scheepvaartmaatschappij, een enorme
zaal, waar een rossige man achter een
heel klein kinderschrijftafeltje zat. Hij
keek niet op toen ik vóór hem stond en ik
heb hem doodgeschoten met een harde
knal. Ik werd wakker van het knallen van
een motorfiets op straat en dat was het
dan. Dromen zijn bedrog, maar hoe komt
een mens op zó iets raars in de nacht?
Droombevoegden onder mijn lezeressen
en lezers zullen dat wel precies kunnen uit
leggen, maar zij moeten dat niet doen.
Ik houd er niet van dat alles wordt uitge
legd en ik vind de dromerij een veel te
mooi en geheimzinnig privé-terrein dan
dat buitenstaanders erop moeten gaan
grasduinen.
Het is trouiuens een grote uitzondering,
dat ik deze droom onthouden heb. Het is
een bekend verschijnsel, dat ge onmidde-
lijk bij het ontwaken nauwkeurig weet,
welke dromen ge gedroomd hebt, maar
dat dat vijf minuten later totaal vervluch
tigd is. Ge kunt u daar dan een rotje op
peinzen, maar die bizarre nacht-avontu
ren komen niet weer terug in het kleine
grauwe kopje, waar ze, toen dat nog op de
peluw lag, zo dartel in hebben rondge
spookt. Da's óók zo iets raars.
Het mooie van dromen is, dat men er
zich zo moeiteloos in verplaatst. Zelfs de
K.L.M. kan u niet zo vlug van Hengelo
(O.) naar Bagdad brengen, en dat ge er
allerlei mensen in ontmoet in situaties die
even onwaarschijnlijk als boeiend zijn.
Men kan de heer Romme als treinconduc
teur zien fungeren in Apeldoorn, om on
middellijk daarna met Anita Ekberg pof
fertjes te eten op Fifth Avenue, terwijl uw
oude tante op een autoped rondjes maakt
op de Place de la Concorde.
Dat zijn plezierige situaties, waarin ge,
zonder droom, nooit geraken kunt en daar
om is het bedrog der dromen mij vaak on
eindig liever dan de werkelijkheid, die
Anita nooit aan mijn zijde brengt, zelfs
niet voor duizend poffertjes.
Ik schrijf .dit stukje onmiddellijk na het
opstaan, de motorfiets staat nóg te knal
len en dé slaap zit mij nog in de ogen.
Daarom moet u het maar niet lezen.
Floris Flaneur
Advprlpvtie
r
EEN PRODUKT VAN KING- EN RANGFA8RIEKEN TONNEMA N.V. SNEEK
Maandagmiddag zijn de boerderij, twee
hooibergen en een schuur van de land
bouwer W. G. Kogelman te Linderte „ge
meente Raalte", tot de grond toe afge
brand. Van de inboedel kon zo goed als
niets worden gered. Een groot aantal kip
pen en een dozijn biggen kwamen in de
vlammen om. De boerderij was slechts
laag verzekerd. Het gezin van K, bestaan
de uit veertien personen, is dakloos gewor
den.
De brand begon waarschijnlijk door
dat kinderen met lucifers speelden in
een hooiberg. De brandweer uit Raalte
was spoedig ter plaatse, maar het vuur
greep zo snel om zich heen door de harde
wind, dat aan blussen niet te denken viel.
BRUSSEL, KONGO (UPI) Bij een
incident als gevolg van een verkeers
ongeluk in Stanleystad in Belgisch Kongo,
zijn gisteren negen politiemannen gewond
geraakt. Volgens de berichten die in Brus
sel werden ontvangen was een twaalf
jarige negerjongen aangereden door een
auto van een blanke, bestuurd door een
negerchauffeur. De jongen overleed later
in het ziekenhuis.
Onmiddellijk na het ongeval verzamelde
zich een grote menigte die de auto met
stenen bekogelde. Toen de politie arri
veerde keerde de menigte zich ook tegèn
de politiemannen.
Twaalf Afrikanen en de Europese eige
naar van de auto werden gearresteerd.
Het aantal gewonden onder de menigte
werd niet genoemd.
