Hongaars beleid: volle
politieke onmondigheid
maag moet
goedmaken
ROOMBOTER
Cabailero
Duidelijke economische vooruitgang
in drie jaren na de revolutie
Mitterrands onschendbaarheid
als senator wordt opgeheven
HONGARIJE II
Zoekt U iets beters?
Geremde industrie
NOG GEEN SPOOR VAN DE TWEE
WESTDUITSE STRAALJAGERS
Achterlijke landbouw
DONDERDAG 29 OKTOBER 1959
13
Oneerlijke onderofficier
veroordeeld
Bonn „verwonderd" over
Von Papens Kamer
heerschap
Arrestatiebevel in West-
Berlijn tegen Mertens
Nieuw soort golfbreker
Duitse onderscheiding
voor prof. P. Geyl
Pesquet en Dahuron in staat van beschuldiging
Alléén
is boter en boter is niet te vervangen!
Rook dan morgen eens
Hirsch wil met Russen
samenwerken
KAAN
Kerkelijk Nieuws
Welnu: de Hongaren eten thans meer vlees
dan Italianen, Grieken en Portugezen,
meer vet dan de Fransen, net zoveel eieren
als de Noren en hun dieet (al is het vol
gens Hongaarse regeringsbronnen nog een
zijdig plantaardig) bevat meer calorieën
dan het Nederlandse, Franse of Zweedse.
De troost in de alcohol is hen evenmin
vreemd: zij drinken per hoofd en per jaar
dertig liter wijn en dertig liter bier.
Waar draagt de Hongaar zijn volle
maag naar toe, wat draagt hij erom heen?
Zijn behuizing is goedkoop (4,5 percent
van zijn salaris) maar uitgesproken
slecht: 2,5 personen per vertrek in uitge
woonde en slecht onderhouden huizen.
Doet zijn volle maag hem pijn, dan kan
hij gratis een doktef consulteren, ten
minste als hij voldoende geduld heeft om
papieren in te vullen en in de rij te staan.
Zo niet dan moet hij zijn niét zo volle por
tefeuille aanspreken. Het Hongaarse huis
houdboekje vertoont in het algemeen een
treffende gelijkenis met dat van andere
Oosteuropese landen: eten, huur, sociale
verzorging en cultureel vertier zijn rela
tief goedkoop, kleding, schoeisel en duur
zame verbruiksgoederen zoals auto's,
koelkasten, televisie, meubelen, motor
fietsen variëren van duur tot onbetaalbaar
(of onverkrijgbaar). Het gemiddelde
maandinkomen van een Hongaar is 1.700
forint, voor een redelijk pak moet hij een
maand werken, voor een paar behoorlijke
schoenen tien dagen, voor een televisie
toestel vier maanden. De kwaliteitsfactor
is daarbij nog niét in rekening gebracht:
de duurste kleding in Boedapests' beste
winkels zou bij ons in de goedkoopste kle
dingmagazijnen liggen.
Dat de Hongaren naar Oosteuropese
maatstaven toch redelijk kunnen leven,
wordt alleen,, mogelijk gemaakt door het
feit dat hun vrouwen (en in vele gevallen
hun kinderen) meewerken en zo het fa
milie-inkomen tot ongeveer 3.000 forint
omhoogschroeven.
En eerlijkheidshalve dient vermeld, dat
de Hongaarse arbeiders het zeker veel be
ter hebben dan voor de oorlog. Toen had
den zij het uitgesproken slecht. Ongeveer
even slecht als leden van de voormalige
Hongaarse aristocratie of welgestelde
bourgeoisie het nu hebben. Tegen hen en
hun kinderen wordt namelijk stelselma
tig gediscrimineerd. De klassehaat zit
diep. De nieuwe bourgeoisiehoge rege
ringsfunctionarissen, bedrijfsleiders en
partijgetrouwe intellectuelen en kunste
naars heeft het daarentegen uitgespro
ken goed: aan eigen villa's en auto's, bui
tenlandse goederen en vakanties man
keert het hen niet.
Het nog slechts ten dele afgebouwde hoog
oven- en staalbedrijf Stalinvarosz werkt
naar schatting met dertig percent verlies.
Men begint zich echter meer en meer te
concentreren op wat onder Hongaarse om
standigheden de aangewezen weg lijkt:
lichte en arbeidsintensieve industrie (che
micaliën, elektronica en dergelijke). Hon
garije heeft namelijk weliswaar geen
werkloosheid meer, maar wel overbezet
ting van de bedrijven: „underemploy
ment".
De „Raad voor wederzijdse economi
sche bijstand" waarin de Sovjet-Unie en
haar satellieten hun economische plan
nen coördineren, een taakverdeling op
stellen en technische kennis en gegevens
uitwisselen, begint de laatste jaren ook
beter te functioneren. Hongarije's buiten
landse handel speelt zich overigens nog
steeds voor het overgrote deel binnen het
Russische blok af. Vergeleken met landen
als Tsjechoslowakije en Oost-Duitsland
komt Hongarije op de open internationa-
le markt nog steeds slecht mee. Techno
logische achterstand, gebrek aan investe-
ringen en een stroef werkend staatshan-
delsapparaat lijken hier de grote handi
caps. Een groeiend besef voor zulke rea
liteiten is overigens thans ook in officiële
publikaties te bespeuren.
Veel meer ten achter gebleven dan de
industrie is overigens de landbouw, die in
dit agrarisch rijke land nog steedsnau
welijks meer produceert dan voor de oor
log, relatief dus zelfs minder. De afge-
Als de moeders tcerken gaan de
kindoren uniform gokleed
onder deskundige leiding uit
wandelen.
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma)
De krijgsraad te velde West heeft de be-
roepssergeant-majoor J. de J. uit Den
Helder veroordeeld tot een jaar gevange
nisstraf met aftrek en ontslag uit de dienst
zonder ontzegging van de bevoegdheid, bij
de gewapende macht te dienen. Hij had,
als hofmeester en penningmeester van de
onderofficiersmess te Harderwijk, onge
veer 3800.uit de kas van deze mess
verduisterd.
Advertentie
BONN (AFP) De ambassadeur van
de Duitse Bondsrepubliek bij het Vati-
caan, graaf Rudolf Strachwitz, heeft een
stap bij de Heilige Stoel ondernomen om
te informeren naar de juistheid van een
bericht volgens hetwelk de voormalige
vice-kanselier Franz von Papen tot ge
heim kamerheer van de Paus benoemd
zou zijn, aldus is op het Westduitse mini
sterie van Buitenlandse Zaken vernomen.
De ambassadeur zou het Vaticaan van de
„verwondering" van zijn regering over
een dergelijke onderscheiding voor Von
Papen, vice-kanselier onder Hitier, hebben
doen blijken.
BERLIJN (UPI) Een rechtbank in
West-Berlijn heeft een arrestatiebevel uit
gevaardigd tegen dr. Max Mertens, een
Duitse oorlogsmisdadiger die in Grieken
land een gevangenisstraf van 25 jaar uit
zit. De Griekse regering heeft een wets
ontwerp ingediend dat beoogt de vervol
ging van alle Duitse oorlogsmisdadigers
te staken en de veroordeelden op vrije voe
ten te stellen. Men verwacht daarom dat
Mertens spoedig naar West-Duitsland zal
komen.
De Griekse minister van Buitenlandse
Zaken Evangelos Averoff heeft in het par
lement te Athene ontkend dat het rege
ringsbesluit onder Westduitse pressie is
genomea
Het geheim? Die schol is gebakken op de
allerbeste manier waarop een vis gebakken
kan worden - in gouden roomboter!
In Dover heeft men een nieuwe golf
breker gebouwd, aan weerskanten waar
van onder water een ongeveer 300 meter-
lange polyetileen-buisleiding is gelegd.
Door 6 compressors op de wal wordt
samengeperste lucht daarin gepompt, die
door talrijke gaatjes in de huid der buizen
ontsnapt en als luchtbelletjes naar de op
pervlakte van het water rijzen. Daardoor
wordt het ritme van de stroom onder
broken; er ontstaat zo te zeggen verwar
ring in het water met het gevolg dat de
hoogte van de golfslag op zijn minst met
de helft wordt verlaagd.
HET NEDERLANDS ZU1VEIBUREAU - RIJSWIJK (2.H.)
De Nederlandse historicus prof. dr. P.
Geyl is onderscheiden met de Duitse orde
„Pour le mérite" voor wetenschappen en
kunst. De bij de onderscheiding behorende
versierselen zijn prof. Geyl in de Duitse
ambassade in Den Haag overhandigd dooi
de Duitse ambassadeur, dr. J. Löns.
Advertentie
Zoals het huishoudboekje van de Hon
gaarse burger vertoont ook dat van de
staat een treffende gelijkenis met dat der
andere Oosteuropeselanden. Men begint
langzaam aan heen te komen over de er
fenis van de stalinistische periode: in
zwaar geforceerd tempo opbouwen dei-
zware industrie, veronachtzaming der fa
bricage van verbruiksgoederen, een met
terreur afgedwongen collectivisatie in de
landbouw. Men is nog steeds niet helemaal
in de jas gegroeid van de zware industrie.
Om aan een redelijk gezinsinkomen
te komen, moet ook de Hongaarse
vrouw een beroep uitoefenen. Haar
kinderen worden dan verzorgd in
de crèche van het bedrijf.
(Van onze correspondent in Parijs)
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Utrecht (als 2de studenten
predikant) dr. G. van Leeuwen, studenten
predikant te Amsterdam te Utrecht
(vac. prof. dr. A. F. N. Lekkerkerker) W. L.
Jens, secr. A.M.V.J. te Amsterdam te
Utrecht (vac. A. J. Brinkman) S. Gerssen
te Huizen (N.H.) te Slochteren B. Spaans
te Vrouwenparochie te Hoenderlo (toez.)
W. W. Verhoef, vicaris te Voorburg te
Harich (Fr.) (toez.) A. van der Schoot, vi
caris te Drachten.
Aangenomen het beroep van de classis
Rotterdam-Zuid als oredikant voor bui
tengewone werkzaamheden (geestelijk ver
zorger Delta Ziekenhuis Poortugaal) K. P.
van der Graaf te Heino.
Geref. Kerken
Tweetal te Dieren (vac. H. van der Plaat)
W. Griffioen te Nijkerk en H. R. Zijlstra
te Koudekerk aan de Rijn.
Beroepen te Culemborg H. Scholing te
Zuidland.
Be roepen te 's-Gravenmoer C. M. v. d.
Loo te Dordrecht.
Chr. Geref. kerken
Tweetal te Sneek G. J. Buijs te Papen-
- drecht en W. Heerma te Veenendaal.
dwongen collectivisatie en het gebrek aan
investeringen (die naar de industrie gin
gen) veroorzaakten die achterstand. De
landbouw krijgt nu meer investeringen,
tegelijkertijd is het collectivisatiepro
gram met hernieuwde kracht ter hand ge
nomen (een belangwekkend aspect van de
Hongaarse situatie, waar ik in een volgend
artikel op zal terugkomen). Begin 1957 be
sloeg het gezamenlijk areaal van staats-
en collectieve boerderijen nog slechts
twintig percent van het totaal. Nu is het
alweer vijftig percent.
De Hongaarse plannenmakers hebben in
hun vijfjarenplan, dat gekoppeld is aan
het zevenjarenplan van de Sovjet-Unie, en
tegelijk ermee (in 1965) gereed moet zijn,
nogal stoutmoedige doelen gesteld. De in
dustriële produktie moet met zeventig
percent toenemen, de agrarische met der
tig, de produktiviteit per arbeider met
veertig, het nationaal inkomen met vijftig,
de reële lonen met 29, het verbruik met
40-45, de export met zeventig.
Zonder verwezenlijking van die doelen
als vaststaand aan te nemen, doet men er
wijs aan haar niet al te zeer in twijfel te
trekken. Het is zeer wel mogelijk dat de
grote offers, die men zich bij de veelal ge
forceerde ontwikkeling getroost heeft, op
den duur vrucht zullen gaan afwerpen. Er
is geleidelijke vooruitgang in de Hongaar
se economie merkbaar, het is zeer wel mo
gelijk dat die vaart versneld kan worden.
Neemt men de ongunstige start en de
historische achterstand die Hongarije al
had in rekening, dan verzacht zich de nei
ging tot critiek op louter economische
gronden, resteert voornamelijk de critiek
op de middelen die het regime soms toe
past. Niet alleen van eten kan men de buik
vol krijgen. Dat hebben de Hongaren
hun cynische regeringswoordvoerder ten
spijt drie jaar geleden duidelijk bewe
zen.
(Van onze correspondent in Bonn)
In de Westduitse hoofdstad werd gister
avond duidelijk dat er nog altijd geen
enkel spoor is gevonden van de twee
jachtbommenwerpers van het type straal
jager F-84-F, die sedert vorige week don
derdag verdwenen zijn op een oefenvlucht
in Zuid-Duitsland. Minister van Defensie
Strauss acht het uitgesloten dat de straal
jagers naar een communistisch land zijn
gevlogen.
Twee bosarbeiders beweren echter dat
zij vorige week vlak bij de grens twee
straaljagers laag over hebben zien vliegen
in de richting van Tsjechoslowakije. West
duitse en Amerikaanse soldaten, geholpen
door helikopters, zoeken reeds zes dagen
lang naar de vliegtuigen waarvan de
beide piloten als bijzonder betrouwbaar
en kundig worden beschreven. Men houdt
het erop dat de vliegtuigen neergestort
zijn en zich ergens in een moeilijk bereik
baar zuidduits woud diep in de grond
hebben geboord, dan wel in de lucht zijn
ontploft. De hulpactie werd dezer dagen
op laaghartige wijze gestoord door een
stoorzender, die de piloten van de Ameri
kaanse helikopters in het Engels bevelen
gaf, in de verkeerde richting zond of te
rugstuurde naar hun vliegveld. Men ver
moedt dat deze stoorzender achter het
ijzeren gordijn staat.
Het verdwijnen van de toestellen heeft
aanleiding gegeven tot critiek op de op
leiding der Westduitse straaljagerpiloten.
Volgens de Frankfurter Allgemeine Zei-
tung zijn in vier maanden elf straaljagers
verongelukt. Iedere tien dagen komt dat
neer op een verlies van een straaljager
met bemanning. Het blad vraagt zich af
of er daar de F-84-F bij de Amerikaan
se luchtmacht een zeer goede naam heeft
iets niet in orde is met de Westduitse
piloten. De Westduitse luchtmacht moest
reeds geruime tijd geleden er toe overgaan
haar eisen bij het aantrekken van aspirant
piloten merkbaar te/Verlagen. Waar eerst
alleen jongelui met een einddiploma van
een middelbare school werden aangeno
men, daar zoekt men thans, weliswaar
zeer kieskeurig, de aspiranten ook in be
langrijke mate onder de jongelui met la
gere school en een voortgezette technische
opleiding. Men gelooft nu dat die opleiding
te kort is voor het veelzijdige werk, dat
een straaljagerpiloot moet doen en waar
voor hij een geschoold verstand nodig
heeft.
Advertentie
Bedriegen de voortekenen niet dan zijn
wij nog niet aan het einde van de
„zaak-Mitterrand". Gisteren heeft de
Franse minister van Justitie besloten, dat
aan de Senaat, van welke Mitterrand lid
is, zal worden gevraagd, diens politieke
onschendbaarheid op te heffen. Hij moet
worden vervolgd omdat hij tijdens de ver
horen niet tegen de politie heeft gezegd
dat hij de naam wist van degenen die de
aanslag hebben gepleegd, althans dat hij
kon vermoeden wie zij waren. Aan de an
dere kant worden Pesquet en zijn hand
langer Dahuron vervolgd omdat zij de be
schikking over wapens hebben gehad, wel
ke zij niet hadden aangegeven. Tenslotte
is de aanklacht van Mitterrand tegen „on
bekenden" wegens moord wel ontvanke
lijk verklaard.
Alles wijst erop dat de Franse overheid
vast het plan heeft deze affaire te behan
delen volgens de officiële en wettelijke
procedures, maar dat zij daarbij onder
geen beding wil toestaan dat die behande
ling in het moeras daarvan ten onder gaat.
Naar het schijnt heeft De Gaulle, die een
zwak heeft voor Mitterrand, zoals hij een
zwak heeft voor allen die rebelleren tegen
zijn huidige positie en houding, maar die
in de donkere oorlogsjaren hebben bewe
zen dat zij hun vaderland boven alles
stellen, duidelijk laten weten, dat hij
wenst dat deze zaak snel en grondig wordt
onderzocht.
Mitterrand heeft verklaard dat hij in de
Senaat zelf zou stemmen voor het ophef
fen van zijn onschendbaarheid. De tradi
tie wil dat in zo'n geval meteen gevolg
wordt gegeven aan het verzoek van de
minister van Justitie. Pesquet heeft aan
de procureur van de republiek vterzocht
hem politiebescherming te geven. Twee
In het Paleis van Justitie te Parijs is
aan de heren Robert Pesquet en Abel
Dahuron, die betrokken zijn bij de
gefingeerde aanslag op Frangois Mit
terrand, medegedeeld dat zij zullen
worden vervolgd wegens het verboden
bezit en transport van wapens. Zij zijn
tegen betaling van een borgsom voor
waardelijk vrijgelaten. Bij het verlaten
van het Paleis van Justitie links Da
huron en rechts Pesquet die door een
radioreporter worden ondervraagd.
Abel Dahuron, een vriend van Pesquet,
bij zijn aankomst voor een verhoor
door de ciminele recherche aan de
Quai des Orfèvres te Parijs. Dahuron
heeft bekend de schoten op de auto
van Mitterrand te hebben gelost.
onbekenden zouden hem hebben verzocht
zelfmoord te plegen, anders zouden zijn
vrouw en kinderen gevaar lopen. Ook
Mitterrand is gedreigd met repressailles
op zijn gezin. Het is voor het aanzien van
Frankrijk in de beschaafde wereld drin
gend nodig dat deze dingen uit de doeken
worden gedaan en dat schuldigen zonder
aanzien des persoons streng worden ge
straft. Aan De Gaulle zal het zeker niet
liggen, maar men mag hopen dat hij zich
zal weten los te maken van dat deel van
zijn omgeving dat nog te zeer de politieke
zeden van de vorige republieken is toege
daan.
BOEDAPEST, oktober. „Denkt u, dat het de Hongaren een steek kan
schelen of de Russische troepen zich al of niet uit hun land terugtrekken? Als
zij hun buik maar vol krijgen". De man, die van deze verheven opvatting om
trent zijn landgenoten blijk gaf, was een der hoogste woordvoerders van het
regime. Ogenschijnlijk steunt zijn cynische uitlating vandaag in Hongarije op de
werkelijkheid, al lijkt Hongarije's vroeger en recent verleden ermee in tegen
spraak. De Hongaren die voor hun politieke aspiraties tevergeefs met duizenden
doden en gewonden, tweeduizend vluchtelingen, twintigduizend gearresteerden,
en meer dan duizend geëxecuteerden betaalden, hébben hun buik nu inderdaad
vol. Het regime van Janos Kadar dat de „contra-revolutionairen" meedogenloos
strafte, de intellectuelen muilkorfde en de arbeiders onmondig maakte door de
arbeidersraden van de kaart te vegen, stelde daar een loonsverhoging van vijftien
tot twintig percent tegenover. De Sovjet-Unie, die met één hand de Hongaarse
opstand neersloeg, schonk met de andere investeringskredieten tot een totaal
van 1.300 miljoen roebel. Het beleid van de Hongaarse regering is er boven
alles op gericht de materiële wensen van de bevolking tegemoet te komen.
'CONSTANTE KWALITEIT)
Etienne Hirsch, voorzitter van de Eura-
toomcommissie, heeft op een persconfe
rentie in Luxemburg verklaard, dat er op
het ogenblik nog niet met de Russen kan
worden samengewerkt op het terrein van
het kernonderzoek en de toepassing hier
van, omdat de Russen de Euratoom nog
steeds beschouwen als een militaire orga
nisatie. Maar als dit vooroordeel eenmaal
uit de weg zal zijn geruimd, zie ik geen
reden waarom wij niet met de Russen kun
nen samenwerken, aldus Hirsch. Hij zei
voorts dat de doelen, die de zes zich heb
ben gesteld voor de produktie van door
kernenergie opgewekte elektriciteit, in
derdaad bereikt kunnen worden, maar niet
zonder enige zij het kleine vertra
ging.
Advertentie
DRALON
TERLENKA
ORLON
VESTEN en ROKKEN
GEN. CRONIéSTR. 129
HAARLEM
