Oproer in Belgische Kongo met geweld onderdrukt: 70 doden Negerleider Loemoemba in Stanleystad gearresteerd HET WEER Europa moet Amerikaanse „dollar crisis" ernstig nemen Verdrag met West-Duitsland is in ontwerp vrijwel gereed Raad van Bergen bijeengeroepen over burgemeesterskwestie Grenscorrecties zullen ongedaan worden gemaakt Minder Amerikaanse hulp aan het buitenland? Reders en bemanningen willen IJmuider weercommissie terug Verkoopster-adviseuze Nehroe bijt van zich af Rijschoolhouders kruisen de degens Veel bewolking GEEF MIJ MAAR VOLENDAM" Koninklijk bezoek Het woord is aan Kroesjtsjev en Eisenhower in contact over Formosa TOCH EEN VERZOENINGSPOGING Nieuwe stap van commissaris der Koningin ln de krant van heden: xW' M 0 RRIS "before ijou tui}! Rusland wil gehele Assoeandam bouwen China vraagt stappen inzake proces in Laos MAANDAG 2 NOVEMBER 1959 44e JAARGANG NUMMER 305 Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden. Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur. Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519. Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080. Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295. IJmuider Courant DAGBLAD VOOR V E L S E N - IJ M U ID E N, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65, franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct. Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman (Van onze correspondent in Brussel) Men verwacht dat de minister van Kongo, De Schrijver, morgen bij de opening van het parlement in zijn reeds vroeger aangekondigde rede gewag zal maken van de onlusten, die in het afgelopen weekeinde te Stanleystad volgens Reuter het leven hebben gekost aan zeventig Afrikanen. Drie blanken en meer dan tweehonderd Afrikanen werden gewond. De president van de Nationaal Kongolese Beweging Patrice Loemoemba werd gearresteerd, nadat hij zich gedurende 24 uur in de inlandse wijk had schuil gehouden. In de kringen van het departement is men niet zeer onder de indruk van de onlusten. Dat de Nationale Kongolese Beweging haar actie concentreert op de poging om van de minister van Kongo te Brussel gedaan te krijgen dat de verkiezingen van december worden uitgesteld, wordt eerder als een bekentenis van zwakheid en ontredding van deze partij beschouwd. De verkiezingen worden beschouwd als het beste middel om de werkelijke waarde te meten van de dertig partijen die sedert enkele maanden in Kongo zijn opgericht, terwijl bijkans iedere week nog nieuwe groepjes of splinterpartijen in het leven worden geroepen. Patrice Loemoemba, leider van de Kongolese Nationale Beweging. NEW DELHI (UPI( Premier Nehroe heeft zondag in New Delhi een menigte van ongeveer 100.000 personen toegespro ken. Hij zei, dat „India geen enkel land wil aanvallen, maar aanvallen van ande ren niet zal toestaan". De Chinezen spre ken „met de arrogantie der machtigen", wanneer zij gebieden opeisen die altijd aan India hebben behoord. „Wij zullen geen grensschendingen meer toestaan In een zeer rumoerige vergadering in een Amsterdams café waar de bezoekers elkaar over en weer de heftigste verwijten naar het hoofd slingerden, is gebleken dat de kwestie van het openbaar maken der rijexamens de gemoederen der rijschool houders niet onberoerd laat. De Amster damse rijschoolhouder J. A. C. betuigde tegenover ruim honderd collega's zijn in stemming met het plan van de directeur van het Centraal Bureau voor de afgifte var. Rijvaardigheidsbewijzen, om de exa mens openbaar te maken. De instructeurs zouden volgens deze regeling de examens van hun leerlingen mogen bijwonen, mits zijzelf een speciaal instructeursexamen hebben afgelegd en daarvan door het C.B.R. in het bezit zijn gesteld van een identiteitsbewijs. De heer C. kreeg veel kritiek te horen van talrijke collega's die het met de voor genomen regeling in het geheel niet eens zijn. Zij hebben geen bezwaar tegen het openbaarmaken der examens, maar wel tegen het feit dat het C.B.R. (de examine rende organisatie) zelf identiteitsbewijzen zou gaan uitreiken. Zij gaven uitdrukking aan hun vrees dat hierdoor willekeur zou kunnen ontstaan en menen, dat het Cen traal Bureau zich dient te beperken tot zijn taak, bestaande uit het afnemen van rijexamens. De heer C„ die de vergadering had be legd, stelde voor medewerking te verlenen aan de plannen van het C.B.R. ter „sane ring" van de autorijscholen. Hij stelde de aanwezigen voor, zich te onderwerpen aan de exameneisen van het C.B.R. ten einde een rechtsgeldig diploma van bekwaamheid te verwerven. De rijschoolhouders, die bezwaar maken tegen de voorgenomen regeling, hebben de afgelopen weken in vergaderingen ook hun afkeuring uitgesproken over de hou ding van het hoofdbestuur van de VAMOR (vakexamens auto- en motorrijschoolbe- drijven) waarin zij verenigd zijn. Het be stuur van de VAMOR zou, naar een Am sterdamse rijschoolhouders meedeelde met het C.B.R. en het ministerie van Verkeer en Waterstaat onderhandelingen hebben gevoerd over de nieuwe regeling zonder zijn leden daarin te kennen. De gematigde leden van de Nationale Kongolese Beweging, die worden geleid door een zekere Calonji waren in het af gelopen weekeinde te Elizabethstad, de hoofdstad van de provincie Katanga, het centrum van de grote koper- en uranium- mijnen, bijeen. Daar werden totnutoe geen incidenten gemeld, terwijl het parool van Loemoemba om de verkiezingen van de cember te saboteren, en de burgerlijke on gehoorzaamheid af te kondigen geen weerklank vonden. Grote aandacht werd ook geschonken aan de verklaring van de gouverneur van Stanleystad, de heer Leroy, die in een radiorede verklaarde dat het herstel van de orde in de provincie te danken is aan het snelle optreden van de politie en van de rijkswacht, die voornamelijk uit Afri kaanse soldaten is samengesteld. Na een uur met allerlei voorwerpen bekogeld te zijn door een oproerige menigte, maakte de ordedienst pas van hun wapens ge bruik. aldus de gouverneur. Patrice Loe moemba, aldus de gouverneur, wilde op zettelijk een oproer organiseren. Het is mij bekend dat hij van een buitenlands agent lessen in de organisatie van opstootjes heeft gekregen. De Belgische administratie te Leopoldstad liet Loemoemba volkomen bewegingsvrijheid, toen hij de Nationale Kongolese Beweging organiseerde en een aantal Belgische koloniale autoriteiten, die de Afrikaanse leider hebben gesteund, voelen zich thans niet meer op hun ge makMen staat voor het feit, dat Loe moemba door een aantal van zijn fanatieke aanhangers als een nationale held en mar telaar zal worden beschouwd, terwijl vele blanken en Afrikanen uit de politieke kringen te Leopoldstad weten dat hij geen leider is van groot formaat. De zaak wordt nog gecompliceerder omdat de gematigde leiders, die ook in de partij van Loemoem ba aanwezig zijn en die zich van hem hebben afgescheiden, de gearresteerde leider waarschijnlijk niet durven ver vangen daar zij dan de indruk zouden wekken, dat zij de arrestatie, die door de Belgische gouverneur werd bevolen, goed keuren. De minister van Kongo zal in zijn rede voor het Darlement mededelen hoe de ver kiezingen voor de gemeenteraden en de gewestelijke raden in december zullen worden georganiseerd. Van het uitstellen van die verkiezingen heeft de minister zich reeds een beslist tegenstander ver klaard. Na de onlusten van Stanleystad krijgt de rede van de minister een grotere betekenis en de meeste waarnemers achten het niet uitgesloten dat de Belgische be windsman nadere mededelingen verstrekt over de etappes van de Kongolese onaf hankelijkheid, die volgens vroegere ver klaringen van de minister in 1964 een feit zal zijn. Intussen is het herstel van de openbare financiën in Kongo de meest dringende taak en gebeurtenissen zoals die van Stanleystad bemoeilijken de taak van de Belgische autoriteiten. België heeft be sloten in 1960 aan Kongo een financiële hulp te verstrekken van vijf miljard frank of driehonderdtachtig miljoen gulden, ter- Naar het Westduitse ministerie van Bui tenlandse Zaken heeft medegedeeld, is het Duits-Nederlandse verdrag, dat alle lopen de kwesties uit de weg moet ruimen, nu in hoofdzaken gereed. Het zal nog dit jaar door de ministers van Buitenlandse Zaken ondertekend worden. Het verdrag houdt in, dat de voorlopige grenscorrecties van Verwachting tot morgenavond: Overwegend zwaar bewolkt met plaatselijk enige regen of mot regen. Matige, langs de kust tij delijk krachtige wind tussen zuid en west. Minder koude nacht. Morgen overdag ongeveer dezelfde temperaturen als van daag. Volledige weerrapporten op pagina twee. na de oorlog ongedaan worden gemaakt. Al het gebied dat toen bjj Nederland ge trokken werd, komt op, enkele onbewoon de stroken na, weer bij Duitsland. West-Duitsland verklaart zich bereid 'n bedrag beschikbaar te stellen voor de Nederlandse slachtoffers van het natio- naal-socialisme, de tijdens de bezetting in Nederland in beslaggenomen Duitse „Aus- landsbonds" te herwaarderen en in de Dollart een zodanige grenscorrectie te aan vaarden, dat Nederland een gedeelte ervan kan indijken om verzanding van de haven van Delfzijl te voorkomen. Daarna moet het verdrag worden goedgekeurd in de twee parlementen. Een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag heeft naar aanleiding van de mededelingen uit Bonn over de Nederlands-Duitse onder handelingen verklaard dat de regerings commissies van de twee landen bezig zijn de laatste hand te leggen aan de tekst van het ontwerp-verdrag. Bij de Nederlandse regering bestaat de hoop dat de commissies binnenkort de verdragstekst in concept vorm aan de beide regeringen kunnen voorleggen. wijl de regering overweegt de Kongolese economie indien nodig te steunen met de goud- en dollarreserves van de nationale bank van België. (Reuter) In het ziekenhuis voor in heemsen te Stanleystad waren vier ploe gen van vijf dokters bezig met de behan deling van gewonden die binnengebracht werden. Aan blanke zijde zijn twee hoge politiemannen, twee politie-agenten en zeven militairen, alsook verscheidene ambtenaren gewond. Zaterdag zijn een zestigjarige blanke kolonist en zijn klein zoon van elf door Afrikanen aangevallen toen zij naar Stanleyville reden. De man heeft een schedelbreuk opgelopen en de jongen een gebroken arm. Donderdagavond werd Loemoemba op de vergadering van zijn partij te Stanley stad door talrijke toehoorders, die zwaai den met lansen en hakmessen, toegejuicht. Er was gerept over een mars naar het centrum van Stanleystad, aldus gouver neur Leroy, die in zijn radiorede onthulde, dat intimidatiegroepen werden gevormd om de Kongolezen te dwingen zich bij de M.N.C. (Mouvement National Congoiais) aan te sluiten. Volgens Leroy is het aantal Kongolezen dat gedwongen werd zich bij de M.N.C. aan te sluiten niet meer te tellen. Gouverneur Leroy zei verder, dat de vier- tot vijfduizend aanhangers van Loe moemba de honderdduizend bewoners van Stanleystad in een gevaarlijke toestana van opwinding hadden gebracht. De op- geslotenen in de gevangenis in het cen trum van de stad werden er ook door aan gegrepen. Vrijdag kwamen driehonderd gevangenen in opstand. Traangasgranaten werden door de gevangenen teruggegooid. Bij het herstellen van de orde werden zeven personen gewond. Gouverneur Leroy deelde mee, dat de rust en orde in Stanleystad thans hersteld zijn. De troepen werden vrijdagavond te hulp geroepen toen de oolitie de situatie niet meer meester kon blijven. (Belga) Een correspondent van het Franse persbureau AFP heeft er ter nauwernood het leven afgebracht, dank zij, zo schijnt het. de persoonlijke tussenkomst van Loemoemba en de bescherming die een aantal inheemsen hem bood. Zijn be schermers voerden hem door een menigte met lansen en messen gewapende oproer makers heen naar een huis waar hij zich kon verbergen. Ec.i automobilist bracht hem later naar de Europese wijk van de stad. Samenscholingen van meer dan vijf per sonen zijn thans verboden. Er is een uit gaansverbod voor de avond en nacht in gesteld. Verscheidene ondernemingen in de stad hebben als voorzorgsmaatregel ver sperringen voor hun gebouwen aange bracht. Glimlachend en wuivend nam koning Boxidewijn van België afscheid van de Belgische soldaten en hun familie leden, die hij de vorige week in West- Duitsland heeft bezocht. De koning besloot zijn bezoek met een niet- officiële bijeenkomst met de West duitse president Lübke in Bonn. Anonymus: Gebrek aan geld is een reëel gebrek; bezit van geld is een irreëel bezit. WASHINGTON (Reuter) President Eisenhower schijnt na zijn besprekingen met premier Kroesjtsjev in Camp Da vid, die ook de kwestie-China betroffen, het debat met de Russische premier in een briefwisseling te hebben voortgezet. Gewoonlijk welingelichte kringen in Washington gaven zondag bijzonderheden over deze schriftelijke gedachtenwisse- ling, waarin Eisenhower Kroesjtsjev nog maals duidelijk zou hebben gemaakt dat vrede ondenkbaar is en geen feit kan wor den zolang communistisch China in het Verre Oosten een oorlogszuchtige hou ding aanneemt. In deze brief, die Kroesjt sjev omstreeks 30 september moet heb ben ontvangen, vroeg Eisenhower Kroesjt sjev zijn invloed aan te wenden dat de Chinezen voor politieke doeleinden in het Verre Oosten geen geweld gebruiken. Kroesjtsjev zou geantwoord hebben dat de aanwezigheid van Amerikaanse troepen op Formosa de spanning veroorzaakt. Communistisch China beschouwt Formosa als een binnenlandse aangelegenheid. Op verzoek van de commissaris der Koningin van de provincie Noordholland, dr. M. J. Prinsen, die zelf als voorzitter zal fungeren, zal de gemeenteraad van Bergen (N.H.) dinsdagavond in besloten vergadering bijeen komen om zich te be raden over de burgemeesterskwestie. De per 16 oktober tot waarnemend bur gemeester benoemde mr. H. J. Wytema, burgemeester van Alkmaar zal deze ver gadering bijwonen. Dr. W. Huygens, die daags na een bewogen raadsvergadering op 13 oktober zijn ontslag als hoofd van de gemeente indiende, zal niet aanwezig zijn. In Bergen verwachten de gemeente raadsleden, dat de ontslagkwestie onder werp der besprekingen zal zijn. Het ru moer hierover is in het dorp nog steeds niet verstomd. Er is nog geen nieuwe de finitieve benoeming. Wel vraagt men zich af of de commissaris der Koningin inder daad zal ingaan op een verzoek van de K.V.P.-fractie en het raadslid J. Broers- ma (Gemeentebelangen), een poging te doen alsnog een verzoening tussen de af getreden burgemeester en de raad tot stand te brengen. Mocht dr. Prinsen die poging inderdaad dinsdag ondernemen en zou zij slagen, dan zou dit alleen resultaat kunnen hebben, in- pag- Weerrapporten 1, 2 Economisch nieuws2 Toch is het zo 3 Op de Praatstoel 3 Van Dag tot Dag3 Topconferentie 3 Feuilleton 4 Horen en Zien 4 Agenda van Haarlem 4 Uit stad en omgeving ....5, 6, 7 Beurs 8 IJmondagenda 5 Kunst 9 Sport 11, 12, 13 DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN PAGINA'S'. De Italiaanse operazanger Tito Schipa heeft bij zijn af scheidstournee in ons land Volendam niet overgeslagen. Per botter arriveerde hij zaterdag in de haven. Volendamse meisjes omstuw den hem bij zijn gang naar hotel Van Diepen ivaar hij des avonds een aan tal volksliederen ten gehore bracht. Aan een voorgift kon hij niet ont komen NEW YORK (Reuter) - De New York Times bericht dat de Amerikaanse re gering van plan is in de nieuwe begroting, die in januari aan het Congres wordt ge zonden, aanzienlijk minder geld te vragen voor de hulp aan het buitenland. Het blad zegt van gezaghebbende zijde te hebben vernomen, dat het gevraagde bedrag waar schijnlijk 700 miljoen dollar minder zal zijn dan de bedragen die in de laatste twee belastingjaren aangevraagd zijn. Voor het belastingjaar 1959, dat 30 juni eindigde, vroeg Eisenhower 3942 miljoen dollar voor buitenlandse hulp en voor 1960 3930 miljoen. Het besluit tot besnoeiing van de hulp vloeit volgens de New York Times voort ui de wens tot vermindering van het te kort op de betalingsbalans. Advertentie BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439 LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 223596 SCOOTER - BROMFIETSKLEDING In diplomatieke kringen in Washington is men verbaasd over de „crisis-atmos feer", waarin de regering van president Eisenhower de kwestie van de Amerikaan se betalingsbalans heeft gebracht. In dit vraagstuk zelf is geen enkele verandering gekomen, doch de houding der regering is de laatste weken in die zin gewijzigd, dat men thans spreekt van een „onhoud bare situatie" In Europese kringen in Washington neemt niemand de „betalingscrisis" al te tragisch op in een land, dat nog steeds over 19 miljard dollar aan goud, dat wil zeggen over de helft van de wereldgoud voorraad beschikt. Deze sceptici geven evenwel toe, dat er nu over een jaar de presidentsverkiezingen voor de deur staan, een ernstig psychologisch of poli tiek probleem bestaat, dat de ongerust heid der Amerikaanse regering kan ver klaren. Indien de verkiezingscampagne, aldus dezelfde kringen, wordt ingezet in het te ken van de „crisis" in de betalingsbalans, zonder dat Europa op dit punt op bevredi gende wijze heeft gereageerd, lopen de Verenigde Staten het gevaar in een ande re crisis te vervallen, namelijk een crisis van protectionisme en wellicht zelfs van isolationisme. In verband hiermede, zo betoog men verder in diplomatieke kringen in Wash ington, dient West-Europa te laten blijken, dat het de Amerikaanse „crisis" ernstig opvat, door het geven van psychologische genoegdoening. Men verwacht, dat de or ganisatie voor Europese Economische Sa menwerking, de O.E.E.S. zich met dit vraagstuk zal bezighouden. Het eerste punt dat deze Organisatie zal moeten bestude ren :s de mogelijkheid van bespoediging van het opheffen der discriminaties tegen goederen uit het dollargebied. Voorts wijst men er op, dat de contingenten voor de handel tussen de Europese landen onder ling over het algemeen veel ruimer zijn dan die voor het Transatlantische goede renverkeer. Ten slotte zou de O.E.E.S. zich tevens kunnen bezig houden met het vraagstuk van de hulp aan de onderontwikkelde lan den, op welk gebied de Verenigde Staten een grotere samenwerking van Europa verlangen. Van de andere kant zou de NAVO het militaire aspect van het pro bleem in beschouwing moeten nemen, al dus diplomatieke kringen in Washington. NEW YORK (Reuter) De New York Times meldde vandaag, dat de Sovjet- Unie verwacht alle drie de stadia van de Assoean-dam te zullen uitvoeren, in plaats van alleen de eerste fase. Uit Cairo ver nam het blad, dat de Egyptische ingenieur die de leiding heeft van het project, zou hebben verklaard, dat hoewel de Russi sche lening van 92 miljoen dollar alleen bestemd was voor de eerste fase van de dam, Moskou er naar streeft het gehele project uit te voeren. dien dr. Huygens voor de tweede maal zijn ingediende ontslagaanvrage intrekt. De omstreden burgervader, lid van de P.c.d.A., diende voor de eerste maal eind september zijn ontslag in, toen de ge meenteraad naar aanleiding van 's bur gemeesters beleid inzake de stichting voor schooltandverzorging een motie van wan trouwen tegen hem met algemene stem men aannam. Kort daarna trok hij deze ontslagaanvrage echter in. In de daarop volgende twee weken kreeg deze kwestie zoveel ruchtbaarheid, dat dr. Huygens op 12 oktober ten tweede male ontslag uit zijn ambt vroeg. Terstond daarna zei het enige Anti-Re volutionaire raadslid, mr. Sluis, die de vergadering van 29 september niet had bijgewoond en dus zijn stem niet aan de motie van wantrouwen had gegeven, het aftreden van de burgemeester te betreu ren. Dit raadslid heeft echter geen steun willen geven aan het door de K.V.P.-frac tie en de heer Broersma ingediende ver zoek tot een verzoeningspoging. De raad van Bergen bestaat uit 15 le den: K.V.P. 5, Gemeentebelangen 1, P.v.d.A. 4, V.V.D., middenblok en A.R. ieder 1. Namens de organisaties van werk nemers en werkgevers wordt in een schrij ven aan de gewezen voorzitter en de met hem afgetreden leden van de IJmuidense weercommissie verzocht terug te komen van hun besluit om hun functie neer te leggen. Bedoelde organisaties verzekeren dat zij altijd groot vertrouwen hebben ge had in de commissieleden en haar voor zitter en dat zij daarom het door hen ge nomen besluit zeer betreuren. Het ziet er intussen niet naar uit, dat de gewezen voorzitter en de gewezen leden gevolg zullen geven aan het verzoek van de werkgevers en werknemers. Zij zieri er, gelet op de wijze waarop het onder zoek en de behandeling van de „Haarlem"- affaire heeft plaats gehad, geen aanleiding voor. Het ziet er eveneens niet naar uit, dat men er in zal slagen te IJmuiden lief hebbers voor een nieuwe weercommissie te vinden. In kringen van de scheepvaartinspectie is men van oordeel, dat er wel geen andere oplossing zal zijn dan dat in het vervolg de schipper beslist over het al dan niet uitvaren van een vissersvaartuig. PEKING (Reuter) China heeft Enge land en Rusland schriftelijk verzocht drin gend maatregelen te nemen tegen het proces tegen de Laotiaanse linkse leider prins Soephanoevong lat maandag in Laos zal beginnen. Advertentie MENU v. d. DAG - dinsdag 3 nov. 1959 v. 12-20 u.: Soep - Haché m. klapstuk ƒ2.- p.p. SCHAGEN'S CAFETARIA Bik en Arnoldkade 43-44, IJmuiden, Tel. 6564 Advertentie Voor de verkoop van in hoofdzaak gordijnstoffen zoeken wij een DAME met zeer goede smaak en verkoop kracht om bij de verkoop en de inkoop te assisteren, ollicitaties schriftelijk met opgave •n levensloop of persoonlijk na tele fonische afspraak

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1959 | | pagina 1