Prof. Gerbrandy en dr. Rutgers
ereleden der A.R.-partij
Ere-tentoonstelling in Tilburg van
werk van Theo Swagemakers
Nederlands Danstheater met „Legende'
MAANDAG 2 NOVEMBER 19 5 9
9
Negen doden in het verkeer
Schuimplasticfabriek in
Den Helder uitgebrand
Werkgevers tegen protest
van werknemers
Rotterdam opgenomen in
KLM-luchtlijn op Londen
Kardinaal Tedeschini
in Rome overleden
Overlevende zat bij wrak
van neergestorte Dakota
Nederlandse dank voor
Franse gastvrijheid
Hoeveel geven wij uit
aan woninginrichting?
Geweigerd werk krijgt
plaats in museum
Mr. In 't Veld opende
Humanitas-congres
De voorzitter van de Anti-Revolutionai
re Partij, dr. W. P. Berghuis, heeft tijdens
het te Utrecht gehouden partijconvent der
A.R. Partij de oud-vice-president van de
Raad van State, dr. A. A. L. Rutgers, en
de minister van staat prof. mr. P. .S Ger
brandy als ereleden van de Anti-Revolu
tionaire Partij geïnstalleerd.
Hij schetste prof. Gerbrandy als een
spectaculaire figuur, een volkstribuun, en
dr. Rutgers als een patriarch. „Gerbran-
dy's moet je hebben in een politieke par
tij", aldus dr. Berghuis, „zij het met ma
te". „Rutgersen kun je niet missen omdat
anders de bodem eruit gaat".
Beide nieuwe ereleden dankten voor de
ze benoeming, waarbij prof. Gerbrandy
opmerkte, dat de A.R. Partij momenteel
een crisis doormaakt. Hij zei, dat de A.R.
Partij de greep op de volksconsciëntie
dreigt te ontglippen en niet meer dat uni
versele karakter draagt, dat volgens hem
noodzakelijk is. Als anti-revolutionairen
alleen gaan spreken voor anti-revolutionai
ren betekent dit volgens hem de dood in
de pot. „Berg dan de partij maar op", zei
hij, „want dan dreigt ze te worden een
sta in de weg in de christelijke staatkun-
de".
Bij de verkiezingen van leden van het
centraal comité der A.R.-Partij werden
gekozen ds. P. M. van Galea te Gorin-
chem, A. Borstlap te Utrecht en W. C.
Bakker, wethouder van Financiën van
Haarlem.
Formules
In zijn openingsrede, waarvan in ons
blad van zaterdag nog een gedeelte werd
opgenomen, heeft dr. Berghuis ook ge
sproken over wat hij noemde een uiterst
moeilijk probleem van deze tijd: het ge
vaar dat men loopt te verstrikt te raken
in een organisatorische gecompliceerdheid
waarbinnen een doelmatige en doeltref
fende afdoening van zaken steeds moeilij
ker wordt. Het leven op allerlei terrein,
ook dat van het staatsbestuur, wordt steeds
meer opgehangen aan formules, die alleen
nog maar door super-specialisten kun
nen worden gehanteerd. Dat men als nor
maal ontwikkeld mens de systematiek van
bij voorbeeld de loonvorming niet meer
kan volgen wijst er op, aldus dr. Berghuis,
dat er iets niet in orde is. Het gevaar be
staat dat het algemeen bestuursbeleid,
met veronachtzaming van andere aspec
ten, aan deze formules ondergeschikt
raakt.
Wat de binnenlandse situatie betreft,
sprak dr. Berghuis de hoop uit, dat er
thans enkele jaren van normaal politiek
leven komen zonder verkiezingen en zon
der kabinetsformaties. Uitvoerig besprak
hij de rol die de vakbeweging in de he
dendaagse politiek speelt. Hij zei te me
nen, dat vanwege hetgeen de vakbeweging
maatschappelijk representeert, het acht
geven op de stem van de werknemersgroep
door de regering en door de politiek in het
algemeen niet alleen in overeenstemming
met de feiten maar ook politiek juist is.
„Vakbeweging te veel
in vechthouding"
De sociale kwestie noemde dr. Berghuis
in wezen geen specifiek arbeidersvraag
stuk. Zij heeft zich zelfs in toenemende
mate buiten het terrein der arbeidsver
houdingen doen gelden. Hij vroeg zich af
of de vakbeweging in deze tijd, waarin zij
zich over de verworven positie in het sa
menspel der maatschappelijke krachten
geen zorgen meer behoeft te maken, soms
niet de aangeboren vechthouding te veel
tot uiting doet komen en of zij soms niet
te sterk een eisende toon laat horen die
Op de rijksweg ValkenswaardOver-
pelt, op ongeveer 8 km van de Belgische
grens, is zondagmiddag een auto-ongeluk
gebeurd, waarbij drie mensen om het le
ven kwamen. Een vierde werd ernstig,
doch niet levensgevaarlijk gewond. Allen
waren afkomstig uit Diisseldorf en op
thuisreis van een bezoek aan het Duitse
militaire kerkhof te Lommei in België.
Op onverklaarbare wijze begon plotsé-
ling hun auto te slingeren. Op enige af
stand van deze auto volgde een auto waar
in zich familieleden bevonden van de ver
ongelukten. De eerste wagen reed tegen
een boom, die doormidden brak, waarna
de wagen tegen een andere boom tot stil
stand kwam. De chauffeur van de auto,
de 47-jarige heer Bednars en het in de auto
zittende bejaarde echtpaar Birck waren
op slag dood. Zwaar gewond werd me
vrouw Birck-Sartorius, wier man als mili-
cair sneuvelde en op het kerkhof in Lom-
•nel werd begraven.
In Slochteren wilde de 21-jarige brom
fietser M. Krans een auto rechts passe
ren. De auto reed echter naar rechts een
zijweg in, waardoor de bromfifetser tegen
de wagen botste. Hij was vrijwel op slag
dood. Zijn 19-jarige broer, die achterop
zat, kwam er zonder letsel af.
Op Wieringen is 's nachts een personen
auto, bestuurd door M.B. met grote snel
heid in een bocht van de weg omgesla
gen. De bestuurder werd eruit geslingerd
en overleed enkele ogenblikken later.
Het tweejarige zoontje van de familie
Roost uit Stevensweert (Limburg) liep
plotseling van achter een stilstaande melk
wagen de rijweg op. Het kind werd door
een passerende personenauto aangere
den. Het was op slag dood.
In Opijnen in de Betuwe is het drie
ënhalf jaar oude zoontje van bakker Al
dus onder een achteruit rijdende vracht
auto geraakt. Het kind was op slag dood.
In De Horn in Limburg is de 77-jarige
heer Reynders uit Iiaelen tijdens het
oversteken van de rijksweg door een per
sonenauto aangereden. Hij was terstond
dood.
In Nijmegen stak de 83-jarige heer L.
van Kempen plotseling de Molenstraat
over. Hij werd aangereden door een scoo
ter en zwaar gewond. Hij overleed later
in een ziekenhuis.
Negen personen werden gewond, van
wie één ernstig, toen in de nacht van za
terdag op zondag te Utrecht twee perso
nenauto's op elkaar botsten. De autobe
stuurder Th. van H. uit Hillegom, die met
een auto met zes personen over de Catha-
rijnesingel reed, gaf geen voorrang aan
een van rechts komende auto. In deze laat
ste auto zaten eveneens zes personen.
Met een enorme klap vlogen de wagens
tegen elkaar. Een dame uit Harmeien
werd met een zware hersenschudding
naar het Academisch Ziekenhuis ver
voerd.
De andere gewonden konden ter plaatse
door de eerste hulpdienst worden behan
deld.
onnodig prikkelend en daarom averechts
werkt. Ten slotte sprak dr. Berghuis nog
over de herziening van de ondernemings
vorm.
De arbeider is er volgens hem niet klaar
mee zijn werk goed te doen en aanspraak
te maken op goede arbeidsvoorwaarden.
Zijn verplichtingen strekken verder. Als
mens, als deelgenoot in de onderneming,
dient hij zich verantwoordelijk te weten
voor de onderneming zelf en voor het wel
slagen daarvan. En om voor die verant
woordelijkheid geplaatst te worden moet
hij volgens dr. Berghuis als volwaardig
en verantwoordelijk deelgenoot in de on
derneming worden erkend en als zodanig
worden ingeschakeld in de organisatie
vorm daarvan.
„Bokkesprongen" bij
het landbouwbeleid
Het Tweede Kamerlid de heer A. W. Bie-
wenga heeft gesproken over het landbouw
beleid. Hij noemde de nog te geringe ar-
beidsproduktiviteit een zwakke plaats in
ons agrarisch bedrijfsleven. In het bijzon
der in de periode 1930-1945 zijn er volgens
hem te veel mensen in de landbouw blij
ven hangen. Van 1947 tot 1956 verminder
de het aantal landarbeiders met 35 per
cent, het aantal boerenzoons met 20 per
cent en het aantal bedrijfshoofden met 5
percent. De gewenste stijging van de ar-
beidsproduktiviteit zal volgens hem al
leen maar kunnen worden bereikt door
vermindering van het aantal werkers in
de landbouw.
Uitvoerig besprak de heer Biewenga
vervolgens het garantiebeleid, zoals dit
door de Sociaal-Economische Raad is ge
formuleerd. Het beleid van de nieuwe mi
nister van Landbouw wijkt, volgens de
heer Biewenga, op belangrijke punten niet
af van dat van zijn ambtsvoorgangers. Het
is, zo zei hij, op verschillende punten iets
beter gefundeerd, maar doet in schriel
heid niet onder voor dat van zijn voor
gangers. Bij de uitvoering van zijn beleid
maakt de minister, volgens de heer Bie
wenga, evenwel heel gekke bokkespron
gen.
Zaterdagmiddag is de schuimplastic
fabriek van de n.v. Van Straaten, op het
industrieterrein in Den Helder, in een uur
tijds volkomen uitgebrand. Om kwart over
vijf zag een kantonnier van Rijkswater
staat een grote steekvlam uit de fabriek
omhoogschieten. De gemeentelijke brand
weer en de marinebrandweer bestreden
met vijftien stralen de enorme vuurzee.
Tegen half zeven was de fabriek een
ruïne. Alle machinerieën en de gehele
voorraad goederen zijn verloren gegaan.
Het gebouw bleef gedeeltelijk behouden.
Er was 's middags in de fabriek nog ge
werkt om enige spoedbestellingen uit te
voeren. De directeur had de fabriek om
vijf uur verlaten en niets onregelmatigs
geconstateerd.
Hoe groot de schade is, kon men zater
dag zelfs bij benadering niet zeggen. Het
bedrijf is tegen brandschade verzekerd
De „Nederlandsche vereeniging van
werkgevers in het bakkersbedrijf" meent,
nu van de zijde van de ambachtelijke bak
kerij door groots opgezette massameetings
protest wordt aangetekend tegen het on
langs uitgebrachte S.E.R.-advies over in
voering van het ploegenstelsel in het bak
kersbedrijf, uitdrukkelijk te moeten stel
len, dat daarbij van onjuiste gegevens ge
bruik wordt gemaakt.
Hierdoor wordt een vertekend beeld' ge
geven van de positie van de werknemers
in het bakkersbedrijf en van het consu
mentenbelang.
De vereniging acht deze wijze van cri-
tiekoefening op een S.E.R.-advies tenden
tieus en derhalve strijdig met het alge
meen belang.
De „Nederlandsche vereeniging van werk
gevers in het bakkersbedrijf" vertegen
woordigt zowel het groot- als het midden
bedrijf.
Het was vandaag een belangrijke dag
voor de luchthaven Rotterdam, het vlieg
veld van de Maasstad in de Polder Zes
tienhoven, want de K.L.M. heeft vandaag
Rotterdam opgenomen in haar lijn Am-
sterdam-Londen.
Toen rond het middaguur het eerste
uit Londen op het Rotterdamse vliegveld
neerstreek werd het onder andere opge
wacht door Rotterdams burgemeester,
mr. G. E. van Walsum. mr. A. H. C. Gie-
ben, secretaris-generaal van het ministe
rie van Verkeer en Waterstaat, die de mi
nister vertegenwoordigde en de Britse
ambassadeur, Sir Paul Mason.
In een toespraak zei de burgemeester te
hopen, dat deze vlucht voor de ontwikke
ling van het Rotterdamse vliegveld van
historische betekenis zou zijn. Hij was zich
ervan bewust, dat de beslissing om Rotter
dam aan te doen voor de K.L.M. een zeer
moeilijke is geweest, omdat dit het aan
vaarden van een zekere decentralisatie in
haar bedrijf betekent.
De burgemeester verklaarde, dat Rot
terdam niet de pretentie heeft zijn vlieg
veld te doen uitgroeien tot een grote lucht
haven. Aan een duplicaat van Schiphol
wordt niet gedacht. „Het wordt tijd, dat
men gaat begrijpen en geloven, dat Rot
terdam niet alles wil en kan", zei hij.
Rotterdam erkent, dat er in ons kleine
land geen plaats is voor twee grote lucht
havens met intercontinentale verbindin
gen.
Rotterdam moet echter als zeehaven
een eigen bescheiden luchthaven hebben,
die tevens 's Gravenhage ten dienste kan
staan.
Vastgegespt in stoel
ROME (Reuter) Kardinaal Federico
Tedeschini, aartspriester van de St. Pieter
basiliek, is maandag op 86-jarige leeftijd
gestorven. De kardinaal heeft twee maan
den geleden een maagoperatie ondergaan.
Het aantal leden van het college van kar
dinalen is nu nog 71. Als kardinaal-bis
schop behoorde de overledene tot de hoog
ste orde van kardinalen. Hiervan zijn er
slechts zes in het college.
(ANP) Federico Tedeschini werd op 12
oktober 1873 te Antrodoco geboren, in 1896
tot priester gewijd en in 1933 door Paus
Pius de XI tot kardinaal benoemd, maar
deze benoeming werd pas in 1935 open
baar gemaakt. Kardinaal Tedeschini was
bisschop van Frascati bij Rome.
In de jaren dertig werd hij bekend door
zijn advies aan de Rooms-katholieken in
Spanje om het republikeinse regime niet
te bestrijden. Hij drong er op aan de ge
dachte van herstel van de monarchie in
Spanje door middel van geweld te laten
varen. Hij was nuntius in Spanje.
Commissie IJselmcerpolders. Bij be
schikking van de minister van Verkeer en
Waterstaat is een commissie ingesteld, die
tot taak heeft richtlijnen en aanwijzingen
te geven voor het recreatieve gebruik van
de randmeren van de IJselmeerpolders.
Voorzitter is ir. F. J. B. G. Geers, hoofd
van de Dienst der Zuiderzeewerken.
Een der mooiste inzendingen voor de
Schildersprijsvraag 1959 van het Ver
bond van Nederlandse Werkgevers:
„Deltawerken" van H. Berserik.
WAYNESBORO (Reuter) Zondag
hebben reddingsploegen het wrak bereikt
van een neergestorte Dakota, die vrijdag
uit Washington naar Charlottesville was
vertrokken. Slechts één van de 27 inzitten
den van het vliegtuig, 24 passagiers en drie
bemanningsleden is levend aangetroffen.
Het is de 33-jarige zakenman Phil Brad
ley die nog in zijn stoel zat vastgegespt.
De stoel bevond zich een eind van het
wrak af. In het ziekenhuis te Charlottesvil
le zei Bradley dat vlak voor het neerstor
ten het hoofdlicht was uitgegaan. De pas
sagiers kregen opdracht de riemen vast
te maken en niet meer te roken. Toen
stortte het toestel plotseling neer. „Ik zat
rechts achterin het vliegtuig. Ik geloof, dat
ik naar voren werd geslingex'd. Ik
schreeuwde om te horen of er overleven
den waren, maar ik kreeg geen ant
woord." Bradley's heup blijkt ontwricht
te zijn.
LA COURTINE (AFP) De Neder
landse militairen die de afgelopen maan
den in La Courtine oefeningen hebben ge
houden, hebben zaterdag als bewijs van
hun erkentelijkheid voor de genoten gast
vrijheid een vlaggemgst overgedragen, die
op het terrein vóór de" officierskantine in
het kamp is opgericht. De gelden voor het
geschenk zijn door de Nederlandse mili
tairen bijeengebracht.
De commandant van het Eerste Leger
korps, luitenant-generaal P. Gips, droeg
het geschenk over: de commandant van
het Vierde militaire gebied in Frankrijk,
generaal Thomas de Labarthe, aanvaard
de het. „Onze twee volkeren bezitten de
zelfde kleuren, wij hebben dezelfde idealen,
streven dezelfde doelen na en wij hebben
dezelfde beschaving", aldus de Franse
generaal. Hij bracht vervolgens hulde aan
de Nederlandse militairen voor hun uit
stekend optreden en voor de hartelijkheid,
die zij tegenover het Franse leger en je
gens de bevolking hadden getoond.
Na een défilé reikte luitenant-generaal
Gips onderscheidingen uit aan een aan
tal Franse officieren. Op een bijeenkomst
in de officierskantine werden later heil
dronken uitgebracht op Koningin Juliana
en op president De Gaulle.
HET NEDERLANDS Danstheater heeft
zijn repertoire uitgebreid met „Legende"
door Aart Verstegen, die muziek van Clau
de Debussy gebruikte ter ondersteuning
van zijn plastische uitwerking van een Ja
pans gegeven. In het programma staat de
volgende samenvatting van de verhalende
inhoud afgedrukt: „OP een langvergeten
begraafplaats in een bos heerst nog steeds
de geest van een jonggestorven courtisa
ne. Een voorbijgaande houthakker komt
onder de bekoring van deze sfeer. Nog
eenmaal weet zij de illusie van haar
schoonheid te doen herleven." Het is moei
lijk om niet toe te geven aan de verlei
ding tot een ironische interpretatie van
wat aldus de indruk wekt van een roman
tische allegorie. Maar ook als men wat
de criticus behoort te doen alleen af
gaat op het visueel waargenomene, vraagt
men zich af wat de zin is van deze postu
me vrijage met het Duitse expressionisme
van toen.
Choreografisch is deze verbeelding, die
herhaaldelijk (vooral in het begin) aan
„La belle et la béte" van dezelfde maker
herinnert, al heel weinig interessant. Er
wordt veel gymnastiek met diepzinnige
strekking in bedreven, waaraan Milly
Gramberg inderdaad enige sierlijkheid en
koketterie weet te verlenen. De poëtisch
bedoelde duetten zijn kennelijk afgestemd
op illustraties van oosters minnespel en
voltrekken zich in eigenaardig gevarieei'-
de zithoudingen. Ook het rollebollen en
ouderwetse manipulaties met een zwarte
shawl ontbraken niet ter onderbreking en
afsluiting van de moeizaam geforceerde
evoluties. Bijdragen tot nieuwe ontginning
heeft de kalme houthakker in de gedaan
te van Aart Verstegen niet geleverd. Jo-
han Greter ontwierp de scènische ele
menten ter bepaling van de achtergrond.
De rest van het programma, dat zondag-
avond onder veel belangstelling van har
telijk gestemde bewonderaars in de Arn
hemse Schouwburg werd vertoond bevat
te verder geen noviteiten. Gaarne wil ik
verklaren, dat de presentatie van „De
maan in de trapeze" van Hans van Ma
nen (op een pianoconcert van Benjamin
Britten) thans aanzienlijk is verbeterd en
door Marianna Hilarides en Jaap Flier
voortreffelijk en met veel spanning werd
uitgevoerd. Men zag dit tweetal ook in de
met veel tegenslagen op de piano begelei-
TOT 8 NOVEMBER wordt in Tilburgs Paleis-Raadhuis een eretentoonstelling van
het werk van de schilder Theo Swagemakers gehouden. Voor ons wat ver van huis
maar voor Swagemakers niet, want hij werd daar geboren. Theo Swagemakers is zijn
zuidelijke aard trouw gebleven. Hij is een fel levende man ondanks het feit dat zijn
gezondheid de laatste jaren een en ander te verduren had. In plaats van af te
schrikken won hij vele vrienden. En door hen eigenlijk deze tentoonstelling. Want
Swagemakers betrekkelijk goed kennende, weet ik, dat hij er heus niet zo erg ge
brand op was te exposeren op een wijze als deze. Hij kent de betrekkelijkheid van
alles wat ons als waardevol wordt voorgedragen en hij kent de betrekkelijke
waarde van zijn eigen werk. Juist om zijn waarschuwingen tegen onrechtvaardige
voorkeuren, zijn vechten voor in de schaduw gebleven of geraakte waarden, en om
de soms zo gelukkige resultaten van eigen zuiver streven in de schilderkunst voelden
zijn vrienden voor een eretentoonstelling. Voor zover ik de leden van het grote
erecomité ken of ontmoette en dat is veel meer dan de helft zijn het vrienden,
kameraden en goede kennissen van Swagemakers. Zijn vrienden leven met Swage
makers mee om de altijd moeilijke positie van de schilder, die zowel uit roeping als
voor zijn beroep werkt.
SWAGEMAKERS is namelijk een nogal
gewild portretschilder. In zijn onderhoud
moest hij dus vooral steunen op opdrach
ten. En dat is niet altijd even gemakke
lijk. Men heeft geen vrije keuze wat het
onderwerp betreft. In de opdracht kan
iets gezonds zitten door de dwang tot con
tact met de maatschappij. Het blijft ech
ter moeilijk om altijd geïnspireerd te wer
ken. En dan moet men op zijn hoede
blijven niet te vervlakken. Als vakman kan
Swagemakers tegemoetkomen aan wen
sen van de opdrachtgever. Het gevolg kan
dan echter ontevredenheid zijn over het
feit niet geheel zichzelf geweest te zijn.
Om fris te blijven dient de schilder tus
sen de opdrachten door steeds „voor zich
zelf te werken", zoals schildebs dat ondèr
elkaar noemen. Daarvoor had Swagema
kers' niet altijd' Voldoende gelegenheid.
Zo kwam het dat men jarenlang niet veel
meer van hem wist dan dat hij portretschil
der was. Enkele geëxposeerde stillevens
konden door hun kwaliteiten wel opvallen,
maar leken Swagemakers' oeuvre toch
niet direct te kenmerken.
DE LAATSTE JAREN is hierin veran
dering gekomen. In de eerste plaats kreeg
Swagemakers genoeg werk, dat hij „voor
zichzelf maakte". De mogelijkheid na de
oorlog weer op reis te gaan bracht hem
weer meer tot het landschap. In voor zich
zelf geschilderde portretten, waaronder
vele naar zijn vrouw, werd hij zich be
wuster van eigen kwaliteiten. De over
tuiging iets eigens aan het bestaande en
naast anderen toe te voegen te hebben
heeft altijd in hem geleefd, maar zij werd
in zoverre sterker dat hij met dat „eigen"
werk meer naar buiten optrad. Bij een
atelierbezoek bij Swagemakers consta
teerde ik bovendien dat hij over ruim vol
doende beschikte om een kleine en naar
mijn smaak fijne eigen expositie te kun
nen maken. Daar het echter de vraag was
of het „klimaat" hiertoe wel gunstig was
voelde Swagemakers daar nog weinig voor.
Milly Gramberg en Aart Verstegen in
„Legende".
de pas-de-deux uit „De Notenkraker" van
Ivanov Tsjaikofsky, waarin laatstgenoem
de danser gelukkig bewees zijn veelgepre
zen vorm grotendeels te hebben hervon
den. Wat is er verder voor nieuws te ver
tellen? Alleen dat de Zweedse balletmees-
ter Ivo Cramer zijn „Truffaldino" op mu
ziek van Domenico Scarlatti komt instu
deren en dat er drie nieuwe werken uit
eigen studio worden voorbereid.
David Koning
Hij voelde er niet voor zich te laten „af
maken" door de critiek. Swagemakers is
niet bang maar ook niet onzakelijk. Voorts
kent hij geen valse bescheidenheid maar
weet eigen werk te vergelijken met het
geen hij zelf bewondert.
MISSCHIEN is het klimaat thans gun
stiger. Een feit is dat de waardering voor
zijn werk toenam en dat ook zijn kwa
liteiten in het werk meer naar voren kwa
men. Zo werd hij beloond met de eerste
prijs op een tentoonstelling van reisschet
sen, georganiseerd door de Nederlandse
Reisvereniging. Later behoorde hij ook tot
degenen die een reis met de K.L.M. en een
buitenlands verblijf kregen aangeboden.
In stillevens, bloemstukken en'ook enkele
portretten werd zijn schilderen breder.
Swagemakers bleef niet staan bij het eens
verworvene. Het is vooral in kleinere za
ken dat een ruimtelijkheid kwam, een
dieptewerking, die ook van de geest ge
noemd mag worden. Een voor Swagema
kers moeilijke periode resulteerde in en
kele treffende schilderijen van een ge
kruisigde Christus. Hij blijft echter toch
steeds beschroomd tegenover religieuze
onderwerpen door de eenvoud en wezen
lijke diepte van zijn geloof.
SWAGEMAKERS studeerde aan de
Academie Royale des Beaux Arts te
Brussel. Zijn Belgische begin stond onder
invloed van het Vlaamse expressionisme.
Grote indruk heeft de leraar Opsomer op
hem gemaakt en nog graag citeert hij
diens vaak kernachtige uitspraken. Veelal
is zijn werk gekenmerkt door een hang
naar werkelijke chic, die hij op gevoeli
ge wijze kon voordragen. Later werk, zo
als gezegd, is breder en soms zelfs rui
ger Het is mogelijk dat de portretschil
der te veel aan ijdelheid gezien heeft. Hij
werd ook warmer en eenvoudiger.
Bob Buys
Uit de resultaten van een onderzoek dal
de Stichting Propaganda Woninginrichting
heeft gehouden naar het bestedingspatroon
van het publiek met betrekking tot de
woninginrichting blijkt onder meer, dat
degenen die gingen trouwen zonder dat zij
over een eigen huis beschikten, gemiddeld
ongeveer 2000 aan hun woninginrichting
besteedden. Zij die wel direct een eigen
woning konden betrekken, betaalden
3000 voor meubels, vloerbedekking, gor
dijnen, vitrages, bedden, matrassen, de
kens en behang. De „inwoners" die later
een eigen huis kregen, gaven bij het be
trekken daarvan nogmaals een bedrag van
2000 uit.
Op de vraag, hoeveel een aanstaano
echtpaar dient te sparen om bij het trou
wen een driekamerflat behoorlijk te kun
nen inrichten, wanneer de man een
maandsalaris heeft van 362,70 netto,
was het gemiddelde antwoord 4150, een
bedrag dat 1150 hoger lag dan dat welk
het gezinsbegrotingsinstituut te Rotter
dam had berekend.
De ondervraagden bleken bij verhui
zingen gemiddeld 1000 te hebben besteed
voor de aankoop van woninginrichtings
artikelen. Bij verhuizing werden in bijna
alle gevallen gordijnen en vitrages aan
geschaft, in 92 percent vloerbedekking, in
60 percent meubels, in 50 percent behang,
dekens en bedden.
Meer dan de helft van de ondervraagden
deelde mede, dat zij in 1958 voor normale
vervanging en aanvulling van woning
inrichtingsartikelen een bedrag tussen
100 en 500 hadden uitgegeven. Elf per
cent van de inzenders had hieraan 1000
of meer besteed. Het gemiddelde bedrag
lag rond de 480. Deze som is hoger dan
gemiddeld te berekenen valt, indien men
de totale Nederlandse consumptieve be
stedingen ad 600 miljoen stelt tegenover
een bevolking van elf miljoen zielen. Gor
dijnen en vitrages werden in 1958 het
meest vervangen of aangevuld, daarna
volgden behang, vloerbedekking, meu
belen, bedden en matrassen.
Verrassing voor Volt en
(Van onze Haagse redacteur)
De opening van de tentoonstelling van
de vierendertig uit de driehonderd inzen
dingen voor de Schildersprijsvraag 1959
van het Verbond van Nederlandse werk-
gevei's geselecteerde schilderijen, welke
vrijdagmiddag in het Haagse gemeente
museum plaats vond, heeft een verrassing
opgeleverd. Het werkgeversverbond heeft
namelijk een werk van A. Volten, dat
door de jury niet als een schilderij werd
beschouwd en daarom buiten de naar de
prijs van vijfduizend gulden dingende in
zendingen werd gehouden, aan het Haagse
gemeentemuseum geschonken uit erken
telijkheid voor de ter gelegenheid van deze
expositie verleende medewerking.
In het onderhavige werk van A. Volten,
een beeldende kunstenaar die veel bekend
heid verwierf door de toepassing van me
taalplastieken in beweegbare vorm, is
met name aluminium gebruikt voor de re
liëfwerking in een wandversiering waar
van de vlakken de industriële dynamiek
tot uitdrukking brengen. Wat dat betreft
bleef Volten dus binnen de grenzen van
het prijsvraagreglement, dat immers ge
richt was op een geschilderde uitbeelding
van de moderne industrie. De ingezonden
schilderijen met voorstellingen ontleend
aan het pastorale bedrijf bijvoorbeeld
koeien die gemolken worden werden
dan ook afgewezen. Volten had zich wel
aan het onderwerp gehouden, maar geen
verf gebruikt. De jury vond het weliswaar
geen schilderij, maar wel een werk van
bijzondere kwaliteit. Men heeft de kunste
naar bereid gevonden zijn werk buiten me
dedinging te exposeren, welk compromis
dus door de schenking van het plastiek
aan het museum een eervol accent kreeg.
Het schildex'ij „Landschap in de mijn
streek" van J. van Diederen kreeg de prijs
van vijfduizend -gulden, welke eenstem
mig werd toegekend. De jury' prees zich
overigens gelukkig, dat zij "geen tweede
prijswinnaar behoefde aan te wijzen, want
er waren heel wat inzendingen van vrij
wel gelijk en tevens goed niveau. Zo om
vatte de groep schilderijen die de „halve
finale" haalden een geestig „Deltawerk"
van H. Berserik, een grijze „Afgraving"
van Jan van Heel, een boeiende „Staats
mijn Wilhelmina" van Nols en een myste
rieuze „Ontbranding" van Verdijk. Maar
ook onder de andere negenentwintig doe
ken is veel belangwekkends, zoals de
voorstelling „Electronica" van Franz, de
„Hoogovens" van D. ten Hoedt en de
„Scheepswerf" van Lex Horn.
Het jubilerende werkgeversverbond
hoopt, dat dit initiatief ertoe zal bijdra
gen. dat de traditionele jubileumgeschen
ken eens worden afgewisseld door de aan
bieding van kunstwerken. Het Centraal
Sociaal Werkgeversverbond heeft aan die
wens reeds gevolg gegeven door aan het
Vei'bond van Nederlandse werkgevei's een
schilderij uit de collecte te schenken. De
tentoonstelling is tot 22 november te be
zichtigen.
Pleidooi voor samenwerking
in maatschappelijk werk
In Rotterdam is zatei-dag een congi'es
van „Humanitas" gehouden.
In zijn openingsrede hex-innei'de de voor-
zitter, mr. J. in 't Veld, ex-aan dat „Hu
manitas" in de veertien jaar van zijn be
staan 14000 leden heeft kunnen winnen.
Zijn indi'uk was, dat de ontwikkeling op
het terx-ein van het maatschappelijk werk
steeds meer gaat in de richting van inte-
gi'atie, door Humanitas gewezen, zodat de
ze organisatie in zekere zin als pionier
kan worden beschouwd.
De meeste zox'g baarde volgens mr. In
't Veld de vraag, hoe aan het maatschap
pelijk werk een eigen functie kan worden
gegeven, naast dat werk op confessionele
gi-ondslag en vooral, hoe aan niet-confes-
sioneel ingestelden op de meest effectie
ve wijze hulp kan worden geboden. Het
hoofdbestuui-, zei hij, heeft nu aan het
congres een nieuwe redactie voor de rich
tinggevende beginselen neergelegd in de
statuten. In de eeste plaats staat het be
ginsel van de eerbiediging van de mense
lijke persoonlijkheid en van de daaruit
voortvloeiende erkenning van het recht
op, en de plicht tot zelfbestemming en
zelfontplooiing binnen de grenzen, door
het belang van de gemeenschap getrok
ken.
Mr. In 't Veld zei in het vervolg van zijn
rede, nog altijd te hopen dat het mogelijk
zal blijken in het maatschappelijk werk
een nauwere samenwerking tot stand te
bx-engen tussen christelijke en buitenker
kelijke Humanisten. Dit spreekt zijns in
ziens te meer als wij de geweldige uitda
ging van de kant van het communisme
zien. Het Westen zal daarop het juiste ant-
wooi-d dienen te geven. Humanisme en
vx-ijzinnig christendom kunnen naar zijn
mening gezamelijk optrekken, zo niet in
één verband dan toch in sterke vei'bonden-
heid.
Mr. In 't Veld verklaai'de vei'volgens het
congres voor geopend, waarna men over
ging tot het huishoudelijke deel van de
agenda.
Gezaghebber. Minister F. J. C. Beau-
ion van de Antillen is benoemd tot gezag
hebber van Aruba. Hij is zaterdag door
gouverneur Speekenbrink beëdigd.
