Klein-Europa besluit tot
politieke consultatie
Toneelgroep Puck gaf première van
„Tchin-tchin" van Billetdoux
KEELPIJN
Joop klampt zich vast aan
„bekentenis" van zonderling
„Professor Filarsky" in
plezierige vertoning
Exposities in Haarlem
en Heemstede
In Soedan vermist
vliegtuig terecht
N.Z.H. neemt de lijn
Den Haag-Leiden
over van de tram
Nog witter...
stralend wit...
DINSDAG 24 NOVEMBER 1959
9
Henriëtte Roland Holst-
prijs uitgereikt
Amerikaanse opdracht
voor Le Corbusier
neem bïj het eerste sein van
helpt snel en afdoende! WnufjJjA?
een produkt van N.V. PH1LIPS-DUPHAR J
De negen muzen
Inzittenden ongedeerd
K.L.M.-„Electra" in
8% uur over de oceaan
Driemaandelijks overleg, echter
zonder bindende afspraken
DE ZAAK-MAGERE JOSJE
In 1962 bussen
Gestoorde jongen zegt: Ik
weet dat hij onschuldig is
DE TONEELGROEP PUCK is begonnen uitvoering te geven aan het plan om
gedurende weekeinden in het tegenwoordig iets kleuriger ingerichte Hypokriterion
(de kleine zaal boven de studentenbioscoop in de Amsterdamse Roetersstraat)
stukken te vertonen, die buiten het gangbare repertoire vallen, waarvoor men althans
weinig of geen uitkopen in de provincie verwacht en die men toch graag wil spelen.
Het behoeft dus geenszins „experimenteel" werk te zijn, dat voor dit met dankbare
belangstelling begroete experiment in aanmerking komt. „Tchin-tchin" van Frangois
Billetdoux waarmee het voorhoedegevecht, om nieuwe terreinen voor de dramatische
kunst te veroveren, zaterdag werd geopend, is als abnormaliteit zo gewoon, dat reeds
in twintig landen de opvoeringsrechten zijn aangekocht. In het Parijse Théatre de
Poche (Montparnasse) vervult de auteur al maandenlang zelf de mannelijke hoofdrol.
FRANqOIS BILLETDOUX is een nog
betrekkelijk jonge man van wie bij twaalf
beroepen er dertien gelukken, ondanks
zijn gebrek aan eerbied voor conventies
en reglementen. Hij studeerde litteratuur
aan de Sorbonne, schakelde over naar de
cinegrafie en volgde een cursus aan de to
neelschool van Charles Dullin, droeg
eigen gedichten voor in een cabaret en
vond zijn eerste bestemming in de omroep-
studio's. Na een jaar op Martinique, waar
hij programma's voor de Franse Antillen
verzorgde, begon hij voor de Parijse ra
dio eigen detectivestukken opzienbarend te
regisseren. Zijn nonconformisme was er
oorzaak van, dat hij ondanks zijn succes
sen spoedig naar andere emplooien moest
uitzien. Het Quartier Latin leerde hem
kennen als acteur en voordrachtkunste
naar, in de lente van 1955 bracht hij in het
Théatre de l'Oeuvre zijn eerste eenakter
op de planken. In de daaropvolgende ja
ren publiceerde hij twee romans, waarin
met ironie het obsederende thema „wat
doet de enkeling in deze onverbeterlijke
wereld?" beweeglijk is ontwikkeld. Hij
schreef tientallen filmscenario's en be
werkte boeken voor de televisie, zich te
vens bezighoudend met de produktie van
ongewone grammofoonplaten, onder meer
van cabaretartiesten, van wie er één een
„grand prix" verwierf.
ZIJN „TCHIN-TCHIN" (een uitdruk
king, die wordt gebezigd bij het heffen
der glazen als er niets meer te wensen
valt) is een eigenaardig stuk met twee
hoofdpersonen, een bijrol en een figu
rant, waarin letterlijk en figuurlijk alle il
lusies worden verdronken, alle kwellende
vraagstukken van rampzalige levens op
gelost in alcohol. De meeste mensen drin
ken, heeft een Amerikaanse humorist
eens gezegd, om te vergeten waarom zij
TOEN ERIK VOS enkele jaren geleden
de artistieke leiding kreeg van het Nieuw
Jeugdtoneel, werd de naam van dit hoofd
zakelijk voor kinderen optredende be-
r epsgezelschap in „Arena" veranderd.
Waarschijnlijk mede om de principiële
klank daarvan waar te maken schreef hij
zelf een stuk, dat deze zomer hier en daar
bij wijze van experiment in een tent werd
opgevoerd, waarbij het publiek rond de
speelplaats werd gegroepeerd. Welke be
vindingen men daarmee heeft opgedaan,
is mij niet bekend. In elk geval heeft
men er weinig ruchtbaarheid aan willen
geven, zolang men nog in het proefonder
vindelijke stadium verkeerde. Hoe de uit
komsten ook geweest mogen zijn, zater
dagmiddag werd „De wonderbaarlijke
uitvinding van professor Filarsky" voor
het eerst in Amsterdam vertoond, gewoon
op het toneel van het Nieuwe de la Mar-
theater, waar slechts een verhoging in
de vorm van een piste aan de oorspron
kelijke enscènering (door de veelzijdige
auteur, die ook het decor ontwierp) her
innerde. De toeschouwers in kleine rok
ken en broeken hebben er kennelijk veel
plezier aan beleefd. Maar zij niet alleen,
want ook de volwassen begeleiders en
beoordelaars kon men herhaaldelijk in de
lach horen schieten.
DIT VERMAKELIJKE blijspelletje,
waar de moraal van Goethes ballade van
de tovenaarsleerling uit opklatert, herin
nert duidelijk aan de oorspronkelijke op
zet. Tot de hoofdpersonen behoren name
lijk de twee clowns Primus en Frantelle,
welke figuren typisch gekozen zijn als
vertrouwde gangmakers van de vex-beel-
ding bij het toneelspel-in-het-rond. Symp
tomatisch is eveneens het plaatsen in het
centrum van de belangstelling van fantas
tische apparatuur om het onbestaanbare
waar te maken. De titelheld van deze bi
zarre komedie lanceert een zogenaamde
verdubbelingsmachine, waarmee verma
kelijk voorgesteld onheil wordt gesticht
als verkeerde handen op de knoppen druk
ken. Als er door zo'n ingreep van een
ongeschoolde nieuwsgierige plotseling
twee volkomen identieke, precies gelijk
tijdig en op dezelfde manier sprekende en
handelende huishoudsters verschijnen,
moet professor Filarsky een volgende uit
vinding doen om het verwarrende onge
daan te maken. Dat is dan het verdwijn-
raam, een kostelijk bedachte variant op
een traditioneel clownsnummer. Men wil
er zich echter niet aan wagen, gelet op
het risico dat de onechte helft van het
kunstmatig ontstane stel zal overblijven,
waarop de constructie van een verenke-
lingsmachine door een wetenschappelijke
collega de gewenste uitkomst biedt. Ten
slotte besluit men de vreemdsoortige no
viteiten te vernietigen om de gevai-en te
bezweren van rampzalig gebx-uik als een
ongewenste geest over de technische mid
delen vaardig wordt.
DOCH ALLE PEDAGOGISCHE toespe
lingen op actuele problematiek terzijde:
dit is een heel grappig spel geworden,
waarin Erik Vos zijn gelukkige voorkeur
voor de trant van de commedia dell' arte
naar hartelust en zeer gedisciplineerd
kon laten uitvieren. Als regisseur heeft
hij met vaardige beheersing in groteske
overdrijvingen amusante effecten bereikt.
Allerlei stereotiepe aardigheden ver
schenen in toepasselijke varianten, zoals
de professorale verstrooidheid, het muzi
kale huilkoor en de spiegelbeeldige mi
miek. Jammer genoeg stond de tekst
ondanks enkele plastische vondsten en
leuke woordspelingen niet op hetzelf
de niveau, zo iets als een begeleidende rol
van ondergeschikt belang in een gebaren
spel vervullend. Hierdoor werd de indruk
van langgerektheid zo al niet gewekt dan
toch versterkt. In voortreffelijke kostuums
van Leontien van Beurden hebben Nanni
Vermeer, Nettie Noordhoff, Peter van
der Linden, Arthur Boni, Joop van dei-
Donk en Kees Waterbeek met mond, lijf
en leden de intenties van de gangmaker
gediend.
David Koning
drinken. In het begin wil dat mevrouw
Pamela Puffy-Picq en de heer Cesario
Grimaldi toevallig met elkaar in con
tact geraakt niet helemaal overkomen:
zij zijn beiden door hun respectievelijke
echtgenoten in de steek gelaten en zoeken
nu gezamenlijk troost door de ene fles na
de andere tot op de ziel leeg te slokken,
maar worden zich nog voortdurend ster
ker hun eenzaamheid bewust. Geleidelijk
wordt iedere kans op verzoening met de
wereld verminderd. Het is een wonderlijk
spel van wanhopige wezens, met sympa
thie en dus ook met de nodige milde hu
mor gevolgd, die elkaar omlaagtrekken
tot wat met een litteraire modeterm in
het programma wordt genoemd: het nul
punt van hun eerste ontmoeting. Hun
maatschappelijke ondex-gang gaat hier-
mee samen. In oppex-ste ongebondenheid
verbonden vinden zij ten slotte de gewe
tenloze zaligheid van langs de Seine zwer
vende clochai'ds.
DIT BIJZONDER KNAP geschreven
duet voor twee figuren, die elkaar aan
trekken als botsend drijfhout in een rivier,
moet men om in de termen te blijven
vei-gelijken met een cocktail, niet al
leen om het bittei-zoet en de ongei-ijmde
dx-oogte, maar vooral om de veelheid van
bestanddelen. Men proeft er de wx-ange
vruchten van Beckett en Ionesco in, soms
de siroop der realistische vertedering van
een Jean-Jacques Bernard bij voox-beeld.
Maar men kan het naar waax-de genieten
als een vix-t.uoos speelstuk met gex-affineer-
de dialogen in korte, meer en meer boeien
de scènes. Eric van Ingen heeft bij zijn
regie zich misschien te lang beziggehou
den met het zoeken naar diepere bedoe
lingen onder de oppervlakte. Het kan ook
zijn, dat gaandeweg de gewenste stx-oom-
versnellingen zullen ontstaan. In ieder ge
val box-reien de emoties nog te weinig als
natuurvex-schijnselen.
WIM VAN DEN BRINK is te veel een
koppige Hollander gebleven, al moet ik
zeggen onder de indruk te zijn gekomen
van de vertoonde matheid in het begin en
van de heftige ontladingen der laatste
spanningen van gekwetste hax-tstocht.
Nell Koppen heeft de rol van de haar nei
ging tot hysterie aanvankelijk met de
tucht der koele gereserveerdheid bedwin
gende Engelse vrouw genuanceerder op
gebouwd, maar men ziet ook bij haar de
processen zich te zeer psychologisch ver
antwoord voltrekken. Dit soort wei-k
vraagt een aparte stijl van uiterlijk ob-
servatieve benadering, waartoe dit twee
tal stellig de getalenteerde geschiktheid
heeft. De gewenste effecten zullen er wel
uitkomen. Wie daar nieuwsgierig naar is.
kan in de komende weekeinden de uitste
kende vertaling van Hans Roduin gaan
beluisteren op de bovengenoemde plaats.
David Koning
De Henriette Roland Holstpx-ijs voor de
Litteratuur van de gelijknamige stichting
is zaterdag uitgereikt aan dr. E. Verbeek
uit Arnhem voor diens biografische studie
over de Franse dichter Arthur Rimbaud.
Het was de derde maal dat deze prijs werd
uitgex-eikt. Zij was ditmaal bestemd voor
een essay of biografie.
Het bekroonde wei-k van di\ Vei-beek is
diens in 1957 gereed gekomen medisch
proefschx-ift; het geeft een pathogx-afie van
Rimbaud. De schrijver beweegt zich daar
in zoals hij zelf zegt op de grens van
de biografie en de psychiatrie. De jux-y
meent dat „Het proefschrift een duideiijke
biogx-afie is, waarin de figuur van Rim
baud wox-dt gezuiverd van legendes en
diens raadselachtig bestaan wox-dt vex-hel-
dei-d". De voorzitter van de Henriette Ro
land Holststichting, prof. dx-, G. Stuiveling,
deelde mee dat de prijs van 1960 bestemd
zal worden voor een radio- of televisiespel.
Volgens de New York Times is de Zwit
sers-Franse architect Le Cox-busier uitge
kozen om een nieuw centx-um voor beel
dende kunsten voor de Harvard-universi-
teit te bouwen. Dit zou gefinanciei'd wor
den uit een gift van andex-half miljoen dol-
lai-s van het echtpaar St. Vrain Carpenter
uit Medford, Oregon. Het zal het eerste
gebouw van de 72-jarige Le Cox-bxxsier
in Amex-ika zijn. Wel is bij de bouw van
het secretariaat der Verenigde Naties on
der andere van zijn denkbeelden gebruik
gemaakt.
TOT 14 DECEMBER is in het Huis van
Looy werk te zien van leden van Kunst
zij ons Doel. Eigenlijk is er weer weinig
nieuws te vermelden. Figuren die me door
hun werk voorheen wel aantrokken hand
haafden hun kwaliteiten. Loots blijft een
goed maar wat saai aquarellist. J. T. San
ten is geen kwaad schilder. Hij verdient
een compliment voor een klein stilleven
(nr. 57), dat me werkelijk even aan werk
van Buning deed denken. Een dergelijk
compliment kan ook misschien Miek Ot
to toekomen voor een portret, dat me dan
herinnerde aan Kamerlingh Onnes' werk.
Vaart in het werken toont weer Kroone,
maar zijn resultaten blijven oppervlak
kig. Een stevig schilder is Kloes H. van
Tongeren toont naast enkele mij ook nog
te oppervlakkige landschappen weer een
paar van zijn wel merkwaardige maan
landschapachtige composities.
BOOT is natuurlijk de man, wiens inzen
ding een bezoek hier altijd wel de moeite
waax-d maakt. Een bijzonder schilderijtje
is zijn „Appelboom", fris en toch bezon
ken, mooi in de groenen, waarvan Boot het
geheim lijkt te bezitten. F. A. van Velsen
komt hier beter voor de dag dan op een
kleine expositie in het restaurant ,,'t Hof
van Heemstede," waai-voor hij blijkbaar
het meer voor de verkoop geschilderde
werk instuurde. Een fijn geconcentreerd
schilderijtje bij K.Z.O.D. is „Tolhuis aan
de Slaperdijk". Gelijkwaardig is „Rietho-
pen" 'daar. Iets daarvan vond ik tex-ug in
een ook weer klein landschapje op de ten
toonstelling te Heemstede. De rest is me
te weinig geïnspireex-d ontstaan. Bij de
opening van die expositie te Heemstede
sprak men er zijn spijt over uit dat de
ovex-heid niet vertegenwooi'digd was. Daar
had de overheid gelijk in. De laatste ex
positie, die ik hier inocht zien was er een
van een aantal leerlingen van de Rijksaka-
demie. Ik ontmoette toen wel aardig werk,
maar dan toch nog altijd het minste waar
mee men op exposities voor de dag kan
komen. Ik schreef toen dat we van reeds
lang gevestigde vaklieden wel minder za
gen. Zo ook nu. Waardering kan men heb
ben voor de diei-studies van Joz. de Rid
der. Maar zo worden ze ook door akade-
mieleerlingen gemaakt. Een aquarel van
de illustrator Jan Wiegman zou het werk
van een dilettant kunnen zijn. Liesbeth
Sayers stuurde enige pox-tretten en een
paar slappe compositietjes van vogels in.
Bob Buys
Advertentie
I.C.C. 12 fz jaar. Het Internationaal
Cultureel Centrum heeft vrijdagavond zijn
twaalfenhalf-jarig bestaan geviex-d met
een feestavond, waaraan tal van bekende
artiesten hun medewerking verleenden. In
de gebruikelijke plaats van samenkomst,
het Vondelparkpaviljoen in Amsterdam,
kregen de leden en gasten een gevarieerd
programma van zang en voordracht aange
boden. Er werd ook een tombola gehouden
met het doel gelden te verzamelen voor het
I.C.C.-fonds voor jonge kunstenaars.
Het sportvliegtuig, dat gisteren in Soe
dan werd vermist, is gevonden. De drie in
zittenden, bij wie de 45-jarige Nederlan
der P. Bronsveld, bevinden zich in goede
welstand in een dorp op ongeveer 65 km.
van Khartoum.
Een kameeldrijver deelde gisteren mee
dat hij een vex-mist vliegtuig gezien had in
't noordelijk deel van Soedan. Onmiddellijk
begon het zoeken in het door de kameel
drijver aangeven gebied. Het toestel, een
een-motorig toestel dat door de Shell ge-
chax-terd was, werd spoedig gevonden. De
Engelse piloot H. A. Rudgard, had op weg
van Nerowe naar Dongola in de woestijn
een noodlanding moeten maken.
De derde Lockheed Electra, de „Mars",
van de sex-ie van twaalf, die de K.L.M.
heeft besteld, heefteen zeer snelle af-
leveringsvlucht gemaakt. Het toestel is
zonder tussenlanding van de fabx-iek in
Burbank (Californië) naar New York ge
vlogen in 6 uur 30 minuten. Van Idlewild
is de „Mars" in 8 uur en 45 minuten zui-
vex~e vliegtijd zonder tussenlanding de
oceaan overgestoken, een zeer snelle tijd
voor een Electx-a, mogelijk zelfs 'n record
tijd voor een K.L.M.-vliegtuig tussen New
York en Amsterdam. Op enkele gedeelten
over de oceaan had de snelheid boven de
700 km gelegen.
De vierde Lockheed Electra wordt in de
eex-st week van december op Schiphol
verwacht.
STRAATSBURG (ANP) De ministers
van Buitenlandse Zaken vaix de zes lan
den der Europese Economische Gemeen
schap hebben maandag in Straatsburg
overeenstemming bereikt over periodieke
politieke consultatie van de zes. Dit regel
matige politieke overleg, eenmaal per
drie maanden, is echter niet bedoeld om
tot voor alle regeringen bindende afspra
ken ten aanzien van bepaalde kwesties te
komen. Er zal ook geen politiek secreta
riaat worden ingericht en het overleg zal
ook niet afdoen aan overleg in wijder ver
band van NAVO en Westeuropese Unie.
In voorkomende gevalleix zullen voorts de
commissies van E.E.G. of Euratoom of de
Hoge Autoriteit van de E.G.K.S. tot deel
neming aan het overleg kunnen worden
uitgenodigd. De consultatie, die officieel
„uitwisseling van standpunten en inlich
tingen" wordt genoemd, zal door de mi
nisters, voorafgaand aan vergaderingen
echter van de E.E.G.-ministerraad kun
nen worden gevoerd.
Deze overeenstemming is bereikt na
een dag van grondige discussie. Men kan
het x-esultaat zien als een overwinning van
het standpunt der kleinere landen in de
zes, die huiverig stonden tegenover for
mele coördinatie van de buitenlandse po
litiek.
Minister Luns verklaarde maandag
avond dat. hij voldaan was over het bereik
te resultaat. Hij zei, dat het overleg, dat
hij de vorige week in Londen heeft ge
voerd, met het oog op de bespx-ekingen van
maandag zeer nuttig is geweest.
Terloops is ook gesproken over het
plan-Wigny voor nauwere samenwex-king
en hulp aan ondei-ontwikkelde gebieden.
Dit plan moet echter nog grondig bestu
deerd worden en tot in details worden
uitgewerkt. Er zullen voox-lopig nog wel
geen fox-mele beslissingen over worden ge
nomen.
Het Nederlandse plan voor uitbi'eiding
van de tax-iefvex'laging binnen de E.E.G.
per 1 juli 1960 tot alle landen van de
G.A.T.T. en voor vexdaging van het toe-
koxxxstige buitentarief zal vandaag aan de
orde komen.
Afrika
Een speciale afvaax-diging van het
Eui'opese parleirxent, waaxwan onder an-
dei-e de Nedexdander Nederhox-st (P.v.d.A.)
en de Nedexdander Guijt (K.V.P.) deel uit-
maakten, heeft op een x-eis naar een aan
tal bij de E.E.G. geassocieerde gebieden in
Afrika geconstateerd, dat de associatiege-
d.achte in die landen nagenoeg niet bestaat,
doch dat Afrika op den duur zich toch met
een van de gx-ote economische groeperin
gen in de wereld zal moeten associëi-en en
dat dan een samengaan met Europa de
meest logische oplossing zal zijn.
(Van onze Haagse redacteur)
Naar wij vernemen zijn de onderhande
lingen tussen de Haagse Tramweg Maat
schappij (H.T.M.) en de Noord-Zuid-Hol
landse Vervoermaatschappij (N.Z.H.V.M.)
over de overdracht van de verbinding
Den HaagWassenaarLeiden van de
eerste aan de laatstgenoemde onderne
ming thans in een definitief stadium ge
raakt.
Het ligt in de bedoeling, dat de H.T.M.
haar huidige tramdienst op dat traject zal
staken en dat vervolgens de N.Z.H. met
bussen in de exploitatie daarvan zal voor
zien.
Hoewel beide pax-tijen bij de uitvoering
van deze overeenkomst naar bekwame
spoed zullen streven, zal het met het oog
op de te verkrijgen vergunningen voor het
staken van de tramdienst en de uitoefe
ning van een busdienst alsmede de aan
schaffing van materieel wel eind 1961 wor
den voox'dat de overdracht gerealiseex-d is.
Met deze transactie zijn zowel de
H.T.M. als de N.Z.H. gediend. De laatste
heeft daax-mee een noodzakelijke afron
ding verkregen van haar net in Zuid-Hol
land, de Haagse tram wox-dt bevrijd van
een weinig rendabele lijn, die grote inves
teringen zou vergen wanneer de tramex
ploitatie zou worden voox-tgezet. Voor de
ze in 1923 geopende vex-binding dient na
melijk nieuw materieel te worden ge
kocht, hetgeen bij het huidige kostenpeil
niet lonend zou zijn, voox-al niet omdat
het gedeelte LeidenWassenaar slechts
zwak bezet is. Op de andere helft van de
lijn, WassenaarDen Haag, deelt de
H.T.M. reeds nu het vexwoex-saanbod met
de N.Z.H., die door middel van haar ver-
bindingen HaaxdemNoordwij k-Katwijk
WassenaarDen Haag een groter deel van
Wassenaar bestx-ijkt dan de tram. In de
loop der jaren heeft de tram dan ook nog
al wat reizigers aan de bus, die tevens
sneller is, verlox-en. De N.Z.H. heeft een
jaar geleden het belang dat zij aan Was
senaar hecht erkend door mr. F. E. Spat
als commissaris te benoemen, die geacht
wox-dt de Wassenaarse bevolking in het
toezichthoudend college te vertegenwoor-
digen.
Men zal zich afvragen waarom de H.T.M.
niet zelf haar tramlijn door een busdienst
vex-vangt. Dit is niet mogelijk. Als uitvloei
sel van de vervoerswetgeving is de streek
tussen het Noox-dzeekanaal en Den Haag
aan de N.Z.H. als streekvervoex-maat-
schappij toegewezen. De H.T.M. is geen
streekvervoex-onderneming en kan in dat
gebied dus geen busconcessie verwerven.
Ten slotte is deze overdracht ook van
belang voor het stadsvervoer in Leiden
Zoals wij hebben gemeld streeft het ge
meentebestuur van de sleutelstad naar
eenheid in het lokale vervoex-. Thans ne
men daar dx-ic maatschappijen aan deel:
de N.Z.H., de Eltax en de H.T.M. Het tra
ject van de laatste kan dus in 1962 dooi
de N.Z.H. worden bereden.
In de moordzaak-magere Josje vex--
scheen maandag „Haarlemse Henny" op
nieuw als getuige, ditmaal a décharge. Zij
is getrouwd geweest met een man, die al
een zoon had. Die was in 1957 ruim 18
jaar oud en had op de fatale nacht op de
walletjes x-ondgezworven. Hij had om
streeks middernacht zijn stiefmoeder in
het keldertje bezocht „U kent deze jon
gen als iemand met vele vx-eemde eigen
schappen, zo vx-eemd dat men hem ab
normaal moet achten" aldus de presi
dent. De getuige beaamde dit. Uit het ver
dere verhoor bleek, dat deze vreemde
jongeman bijzonder op zijn stiefmoeder,
die 48 jaar is, was gesteld en volgens ge
tuige zelfs met haar wilde trouwen. Daags
na de dood van Josje was „Haarlemse
I-Ienny" de jongen op zijn werk in Haar
lem gaan opzoeken om hem op de hoogte
te brengen. Daarbij kreeg zij toen de in
druk, dat deze jongen meer van de zaak
afwist. Nu echter denkt ze dat niet meer.
Zeker is, dat de jongen dikwijls in het per
ceel van „Manke Miep" bij zijn moeder
op bezoek kwam. Daarna werd de jongen
die thans wegens een ander delict gevan
gen zit, zelf gehoord. „Ik ken Magere Jos
je nauwelijks" zei hij, „Ik heb haar mis
schien eenmaal gezien".
Voor het verhoor begon, hield de presi
dent hem een stuk papier voor en vroeg:
„Bent u degene, die hier vermeld staat?"
De jongen beaamde dit, waax-na hij de
eed moest afleggen.
In de gevangenis heeft deze getuige de
vox-ige maand bekend gemaakt, „Magex-e
Josje" vex-moord te hebben. De directeur
waarschuwde de officier van Justitie, die
samen met rechercheur Baantjes naar
zijn cel ging.
Tijden klopten niet
„Ik zou het nooit verteld hebben" zei de
jongen, „maar ik heb in de krant gelezen
dat Joop S. terecht moet staan. Ik heb ge-
wetenswi-oeg'ing gekregen, dat nu een on
schuldige veroordeeld wordt. Pak de
schrijfmachine maar, ik zal een bekente
nis afleggen. Ik teken alles."
Maar naar details gevraagd bleek al
spoedig dat de jongen allerlei mededelin
gen deed, die op fantasie berustten. Hij
zei bijvoox-beeld dat hij „Magere Josje"
tussen 2 en 4 uur had vermoord en in Haar
lem te zijn teruggekeex-d toen het nog don
ker was. Vast staat echter dat Josje om
zes uur 's morgens nog met enkele colle
ga's heeft gesproken en bij daglicht ge
dood werd.
Toen de rechercheur hem dit vertelde,
zei de jongen: „Jullie zult me wel een
kwal vinden. Ik heb het inderdaad niet ge
daan. .Ik wilde Joop S. helpen. Als ik er
voor terecht zou moeten staan, zou ik
niet veroordeeld wox-den, want ik heb het
niet gedaan. En zelfs al zou ik wel ver
oordeeld worden, dan was ik er misschien
wel weer uitgekomen.
„Waarom wilde je Joop S. helpen"?
vx-oeg diens verdediger thans. „Dat zijn
mijn zaken" luidde het antwoord, „ik
weet alleen dat Joop onschuldig is" hield
hij vol.
„Hoe weet u dat?"
„Daar px-aat ik niet over".
Advocaat: „Verdenk je dus een ander,
getuige?"
Getuige: „Ik kom over acht maanden
vrij en dan wil ik mijn onderzoek voort
zetten."
Joop S.: „Edelachtbax-e, al is deze jon
gen dan misschien psychisch gestoord,
dan moet toch juist worden nagegaan of
hij het soms gedaan heeft? Wie weet ver
gist hij zich wel in de tijd. Dat kan met
zo'n man juist gebeuren."
Van verder verhoor van deze getuige
werd daarna afgezien.
Een bewoonster van een huis tegenover
het keldertje, waarin „Magere Josje" ge
dood wex-d, verklaarde als volgende getui
ge, dat ze op de ochtend van de moord
een man uit het keldertje zag komen en
hax-d weg zag lopen naar het Oudekerks-
plein. Ze zei niet te weten wie die man
was. Een halfuur later zag ze mensen sa-
mengroepen voor het perceel aan de over
kant en hoorde dat „Magere Josje" ge
wurgd was.
Echtelijke vechtpartij
De vrouw van „Utx-echtse Bertus" be
vestigde haar vroeger afgelegde verkla
ring, dat zij en haar man Joop als „een
gluiper" beschouwden. Zij had enige tijd
voor de fatale zondag gezien hoe Josje tij
dens een ruzie in gevecht x~aakte met Joop
en hoe zij hem met haar nagels het ge
zicht openhaalde. Daarna was ze bewus
teloos gevallen. De getuige had haar met
water weer bij kennis gebracht. Tegen
haar zou Josje gezegd hebben, dat ze aan
toevallen leed en dikwijls flauw viel.
Een volgende getuige, eveneens een col
lega van Josje, spx-ak echter tegen, dat
Jos aan toevallen leed. „Als Joop nuchter
was, was hij heel goed voor Jos", ant
woordde deze getuige op een vraag van de
verdediger.
Joop blijft ontkennen
Maandagmiddag begon het verhoor
van de vex-dachte, de 42-jarige Joop S.
Hij hield vol dat hij 's ochtens zijn hond
je uitliet en toen het keldertje inging om
dat de gordijnen nog gesloten waren, het
geen hij op dat tijdstip van de ochtend
(tussen 7 en 8 uur) vreemd vond. Meestal
verliet Josje om een uur of zes de kel
der en ging dan boven slapen. Hijzelf zou
die nacht in zijn kamer boven geslapen
hebben. Toen hij het keldertje binnen
kwam, zag hij Josje gewurgd op de divan
liggen, aldus zijn verklaring. De zaterdag
tevoren had hij tot vijf uur 's middags op
bed gelegen, waarna hij nog enkele bood
schappen deed. 's Avonds tegen elf uur
ging hij weer naar bed tot zondagochtend
tegen acht uur, toen Nellie, een andei'e
vrouw uit het huis, met een taxi thuis
kwam en langdurig belde. Hij stapte toen
zijn bed uit en keek uit het raam. Hij zag
hoe Nellie enkele minuten latex-, openge
daan door „Manke Miep", het huis weer
verliet en in dezelfde taxi weg reed.
Hij kleedde zich aan, zo zegt hij, maar
waste zich niet. Vervolgens ging hij met
de hond naar beneden en liet deze uit. De
deur van de kelder stond half open, toen
hij besloot er eens te gaan kijken.
Hij ontkent, gepoogd te hebben Jos bij
te brengen. „Dat moet iemand anders heb
ben gedaan. Als ik geprobeex'd had haar
bij te brengen, zou ik dat gerust verklaren,
want dat zou toch heel normaal geweest
zijn, maar ik heb het nu eenmaal niet ge
daan", zei hij tegen de i'echter-commissa-
ris tijdens het vooi-ondex-zoek.
Het taxi-raadsel
Nogmaals werd de kwestie van het taxi
nummer onder de loep genomen. De ver
dachte had dit nummer (38) vanuit zijn
raam opgenomen en het achterop een si
garettendoosje geschx-even.
Ogenschijnlijk is dit zeer ongebruikelijk
en hem werd dan ook thans ter zitting nog
maals voox-gehouden, dat hij dit misschien
gedaan had om een alibi bevestigd te krij
gen. De taxichauffeur heeft intussen in
derdaad bevestigd, iemand uit het raam
te hebben zien kijken. De verdachte be
weert, het nummer alleen te hebben op
geschreven, omdat hij het niet uitgesloten
achtte dat Nellie helemaal niet meer tex-ug
zou komen. In dat geval had hij dan het
taxinummer bij de hand om Nellie's man
op haar spoor te helpen.
Vanmox-gen gaat het proces zijn zesde
en laatste dag in. De officier van Justitie
zal dan een requisitoir houden van ruim
een uur en de raadsman venvacht voor
zijn pleidooi ruim Vfa uur nodig te hebben.
Critiek van de president
De president van de rechtbank heeft
tijdens de zitting van gisteren critiek ge
oefend op „een deel van de pers", omdat
deze „van getuigen namen en toenamen
voluit heeft gepubliceerd, zodat deze men
sen thans door iedereen met de vinger
kunnen worden nagewezen".
„Ik ben van mening dat daarmee zeer
importante belangen van justitie en poli
tie zijn geschaad", aldus de president. Hij
zette uiteen, dat na zeer intensief speur
werk van de politie „de mensen van de
walletjes" ten slotte overreed zijn, te gaan
spreken.
„Wij hadden hoop, dat andere hangen
de zaken, misschien ook met medewer
king van de mensen uit deze zwijgzame
buurt tot een oplossing gebracht kunnen
worden, maar dat kan alleen wanneer de
getuigen niet onnodig last krijgen doordat
hun namen en vooi-namen en zelfs hun
foto's gepubliceerd worden.
Ten einde dit te verhinderen deelde de
president mee, van de overige getuigen
niet meer hardop de namen en leeftijden
te zullen noemen.
Advertentie
Slang tussen bananen. Een fruit
koopman in Amsterdam trof tot zijn
schrik tussen de bananen op zijn kar een
60 cm. lange levende slang aan. Het rep
tiel is door een deskundige van Artis ge
vangen. Men heeft de soort nog niet kun
nen vaststellen. De slang is uit Belgisch
Kongo gekomen.
