OUDE PROEVER
Groen Co
VAN NIEL
Monteur greep in Zandvoortse bar
in bij vechtpartij met Amerikanen
3 vraagt...
WENNEKER
NAAIMACHINES
Ds. Schaaf verkoopt bijbels in
Babylonische spraakverwarring
Wekelijkse Esperaiito*ciursus
Twee schepen van
de Oranjelijn
worden verlengd
'11 Geurig
extraatje
voor de
feestdagen
Tiende les
Wat moet er met
Berlage's beurs
gebeuren?
VRIJDAG 18 DECEMBER 1959
5
HAARLEMSE RECHTBANK
Vijf maanden cel waarvan
twee voorwaardelijk geëist
Toch kerstgroeten naar
marine overzee?
Nederlander benoemd
bij Euratoom
- y\tREN//0
Ao° sjn§
Landbouwschap besprak
garantieregelingen
Kort nieuws
Damesweekblad beboet
wegens ongeoorloofde
reclame
FURORE
14 cent
In smaakvolle
geschenk verpakking
50 stuks in blik
PIONIERSWERK IN FRANS KAMEROEN
Een land met 140 talen
en honderden stammen
Centrale Verwarming
OliestooMnstallaties
Schipper van de „Helena"
in Ierland beboet
Hij viste binnen de
drie mijls-zone
ETERNA
HORLOGES
In de avond van 6 juli ontstond een
vechtpartij in een gelegenheid aan het
Stationsplein in Zandvoort. Een 31-jarige
Haarlemse monteur bemoeide zich er
mee. Van de twee Amerikaanse in West-
Duitsland gelegerde militairen die bij de
rel betrokken waren, liep de een een
schedelbasisfractuur en een hersen
schudding op. De officier van Justitie bij
de Haarlemse rechtbank mr. J. Wiarda
eiste donderdagmiddag tegen de monteur
vijf maanden gevangenisstraf, waarvan
twee voorwaardelijk met drie jaar proef
tijd.
De Amerikanen kwamen 's middags om
ongeveer half drie in de bar. Zij dronken
verscheidene glazen bier, maar wilden op
een gegeven moment aan een fles whisky
die zij bij zich hadden, beginnen. Een dei-
kelners nam de fles af, maar een der
Amerikanen probeerde hem weer te pak
ken. De kelner zei dat zij de fles terug
kregen, als zij weggingen. Er ontstond een
handgemeen, waarbij de portier een der
militairen die een mes had getrokken, met
een judogreep tegen de grond werkte. De
andere militair sprong met een fles als
wapen op de rug van de portier. Buiten
zat verdachte in een auto, waarin hij
enkele mensen zou weg brengen. De vrouw
van de portier kwam naar buiten, schreeu
wend: „Ze steken m'n man met een mes".
De monteur die met het portiersechtpaar
is bevriend, schoot te hulp.
Over wat er toen gebeurd is liepen de
getuigenverklaringen niet parallel. Vast
staat dat de monteur de Amerikaan die
de portier van achteren had besprongen in
't gezicht sloeg of stompte. Verdachte ont
kende dat hij de Amerikaan enige keren
met het gezicht tegen de vloer heeft ge
slagen, hem tegen het hoofd heeft ge
schopt en de deur uit heeft gegooid, waar
bij de militair met het hoofd tegen de
straat smakte. Wat het laatste betreft, ver
klaarde verdachte die in zijn vrije tijd
portier is van een café in Haarlem, dat
hij de militair na hem door de draaideur
te hebben gewerkt, heeft losgelaten. De
militair die, zoals een der kelners zei,
stomdronken was, viel achterover op de
straat Een 13-jarige Amsterdamse scho
lier verklaarde dat verdachte de militair
op straat gooide. Het tweelingbroertje van
deze jeugdige getuige zei gezien te hebben
dat verdachte in de draaideur staande de
Amerikaan naar buiten „kieperde".
Een der kelners merkte aan het eind van
zijn verklaring op dat hij de monteur niet
'Advertentie
?ï0T
Getroffen door het bericht dat het dit
jaar onmogelijk was voor de familieleden
gesproken kerstgroeten te zenden aan de
mai-inemannen in Nieuw-Guinea of in de
West, hebben enige Hilversumse jongelui
in allerijl een actie op touw gezet om dit
alsnog te organiseren. Ze hebben contact
opgenomen met de „Nederlandse Vereni
ging van Geluidsjagers", om haar leden
te vragen zich in verschillende plaatsen
beschikbaar te stellen voor het opnemen
van kerstgroeten en deze dan naar de ini
tiatiefnemers te zenden, die ze zullen ver
zamelen, op een band opnemen en verzen
den. Er is ook contact opgenomen met de
K.L.M. om deze bandjes naar oost en west
te expediëren, zodat ze toch nog op tijd
hun bestemming bereiken. De vrijwel ze
kere toezegging van deze zijde om mede te
werken zou reeds verkregen zijn. Het Hil
versumse centrale verzamelpunt is bij de
heer George Vermeulen, Insulindelaan 15,
Hilversum, telefoon 6210.
Mr. E. R. von Geldern uit Eindhoven is
benoemd tot' opvolger van de heer E. G.
Stijkel als directeur-generaal van de af
deling industrie en economie van Eura
toom in Brussel. De heer Stijkel legde deze
functie enkele maanden geleden neer na
zijn benoeming tot staatssecretaris bij het
ministerie van Verkeer en Waterstaat.
Mr. Von Geldern werd in 1911 in Maas
tricht geboren. Hij was tot zijn benoeming
werkzaam bij de Philips-fabrieken in
Eindhoven als algemeen adviseur voor
internationale kwesties van internationaal
privaatrecht, het merkenrecht en rechts
kwesties, die verband houden met het we
tenschappelijk onderzoek.
Van 1935 tot 1944 was de heer Von Gel
dern advocaat in Maastricht. Van 1944 tot
1946 was hij werkzaam bij met Militair
Gezag.
naar de militair heeft zien schoppen. De
echtgenote van de kelner die als buffetjuf
frouw in de gelegenheid werkte kwam te
rug op haar verklaring tegenover politie
en rechter-commissaris afgelegd, dat zij
de monteur tegen het hoofd van de Ameri
kaan heeft zien schoppen. Ze zei nu dat ze
verdachte wel had lien schoppen, maar
dat ze niet wist of hij de militair geraakt
heeft.
De vrouw van de portier die de monteur
te hulp had geroepen, bevestigde tot de
monteur te hebben gezegd, dat hij de Ame
rikaan niet behoefde te slaan.
De portier zelf vertelde dat de militair
die hem het eerst aanviel bij de komst van
de politie een kris van de wand trok en
een inspecteur wilde steken. Hij deed voor
de rechtbank een goed woordje voor zijn
vriend, de monteur. Deze heeft de militair
in het ziekenhuis een fruitmand gebracht.
De portier zei nog dat hij zich bedreigd
voelde door de Amerikaan met het mes
en dat hij bovendien van achteren door de
andere militair werd aangevallen.
De officier van Justitie achtte zware mis
handeling bewezen, te weten het stompen
of slaan en het van zich af gooien van de
militair, waardoor deze met het hoofd te
gen de straat sloeg. De verdachte zelf
werd niet bedreigd. Hij had de militair
slechts van de rug van de portier behoe
ven te „plukken", aldus de officier die
daarom geen strafuitsluitingsgronden van
toepassing oordeelde.
De raadsman, mr. L. Ali Cohen, vroeg de
president, mr. H. J. Ferwerda, de schrif
telijke verklaring van de gewonde mili
tair voor te lezen. Daarin zegt deze dat hij
en zijn metgezel bier en whisky hebben ge
dronken en erg dronken waren. De raads
man meende dat zijn cliënt het slachtof
fer is geworden van de laf- en laksheid
van het personeel. De vijf kelners lieten
de Amerikanen de hele middag en een
deel van de avond maar drinken en gre
pen bij de vechtpartij tussen de militairen
en de portier niet in.
Het stompen of slaan van de monteur
heeft geen zwaar lichamelijk letsel ver
oorzaakt. Verdachte heeft de militair niet
naar buiten geduwd, want dan zou hij niet
op het trottoir maar op de rijweg zijn ge
vallen. De monteur liet de dronken mili
tair los, waarop deze viel. De verwondin
gen van de militair vielen mee. De arts
in het ziekenhuis constateerde weliswaar
een fractuur aan de schedelbasis en een
hersenschudding, maar de Amerikaan kon
na twee weken al weer naar zijn onder
deel vertrekken. De raadsman achtte voor
waardelijke opzet niet aanwezig. Hij deed
een beroep op de strafuitsluitingsgrond dat
men eigen of andermans lijf kan verdedi
gen. Wat het stompen of slaan betreft con
cludeerde mr. Ali Cohen tot ontslag van
rechtsvervolging en als de rechtbank dit
niet aanneemt, vrijspraak, omdat de mon
teur geen opzet had de militair zwaar licha
melijk letsel toe te brengen. Verder acht
te hij zijn cliënt niet aansprakelijk voor
de gevolgen van de val van de Amerikaan
op straat en bepleitte daarom op dit punt
vrijspraak. Meer subsidiair vond de raads
man dat er slechts sprake kon zijn van een
lichte voorwaardelijke straf.
Uitspraak 31 december om half tien.
Advertentie
Alle merken, dus ruime keuze
ENGEL, Gr. Houtstr. 181, Tel. 14444
Advertentie
Het bestuur van het Landbouwschap
heeft zich woensdag bezig gehouden met
verscheidene garantieregelingen. Aan de
minister van Landbouw en Visserij zal ge
vraagd worden, uit het landbouwegalisa-
tiefonds een periodieke voorschotuitkering
te doen op de melkgarantieprijs voor het
jaar 1959/1960. Het bestuur meent dat de
scherpe prijsdaling van diverse zuivelpro-
dukten en de droogteschade daartoe aan
leiding geven. De eerste voorschotuitke
ring zou eventueel in februari kunnen wor
den gedaan. Het verlenen van een perio
dieke voorschotuitkering uit het zuivel-
fonds is bij het Produktschap voor Zuivel
in overweging.
De vergadering ging akkoord met een
voorstel van de commissie veenkoloniën
betreffende de garantieregeling voor fa
brieksaardappelen.
Het bestuur van het Landbouwschap ging
verder in principe akkoord met een door
de pootaardappelcontactcommissie land-
bouw-handel ontworpen vereenvoudigde
opzet van de garantieregeling voor poot-
aardappelen, die om advies is voorgelegd
aan de STOPA (stichting overname poot-
aardappelen).
De bedoeling is de garantieprijzen vol
gens het nieuwe schema zo te berekenen,
dat zij geen verlaging ten opzichte van de
prijzen volgens het huidige schema inhou
den.
Besloten werd voorshands niet over te
gaan tot contingentering van de suikerbiet
garantie. De hoofdafdeling akkerbouw
heeft indertijd een nota opgesteld inzake
de mogelijkheden om een eventuele korting
op de suiker-garantieprijs indien meer
geproduceerd wordt dat de binnenlandse
consumptie met name toe te passen in
gebieden en op bedrijven die hun bieten
teelt sterker hebben uitgebreid dan met
een verantwoorde bedrijfsvoering over
eenkomt. Zij is echter van mening dat de
ze contingentering er vooreerst niet moet
komen. Wel voelde zij en de vergade
ring kon daarmee akkoord gaan, voor een
„rekening-courant systeem", waarbij
eventuele overschotten in bepaalde jaren
kunnen worden gecompenseerd door te-
•korten in andere jaren.
Dievegge. Een 43-jarige Haagse vrouw
is tot 8 maanden gevangenisstraf veroor
deeld, waarvan 4 voorwaardelijk, omdat
zij in een achttal winkels diefstallen had
gepleegd. De vrouw was reeds twaalf keer
voor dergelijke feiten veroordeeld.
Bij Boele's scheepswerven te Bolnes
wordt op het ogenblik gewerkt aan de ver
lenging van twee schepen van de Oranje-
lijn, de motorschepen „Prins Casimir" en
„Prins Willem II". Zij worden verlengd in
verband met de in 1959 gereed gekomen
St. Lawrence Seaway in Canada.
Eind december zal de „Prins Casimir"
op een dwarshelling worden geplaatst. Hier
zal het schip worden doorgebrand en uit
elkaar getrokken. De nieuw gebouwde
sectie zal tussen de twee delen van het oor
spronkelijke schip worden gebracht. De
schepen worden verlengd met 14,26 meter.
De economische kamer van de Haagse
rechtbank heeft conform de eis van de
officier van justitie een boete van f 100,
opgelegd aan de uitgever van een dames
weekblad te Leiden wegens het hou
den van een reclamecampagne, in de vorm
van een prijsvraag, welke in strijd is met
de wet op het cadeaustelsel. De uitgever
had voor het goed oplossen van een een
voudige prijsvraag en het bedenken van
een slagzin een televisie-apparaat beschik
baar gesteld. Verder waren er nog vele
andere prijzen met een totale waarde van
f 5.000.—
De rechtbank was mèt de officier van
mening dat het verstrekken van goederen
in natura, die niet tot de branche van de
uitgeverij behoren, in dat geval'niet toe
laatbaar was. De zaak is aan het rollen ge
bracht door de aangifte van een concur
rerende uitgeverij in Haarlem.
Advertentie
PANTER
In doosjes van ÏO
en 20 stuks.
Van onze Amsterdamse redacteur)
In augustus hebben wij dominee Y.
Schaaf met zijn jonge gezin naar Frans-
Kameroen zien vertrekken met een en
thousiasme van een handelsreiziger, die
weet dat hij voor een goede zaak op stap
gaat. Zijn artikel was de bijbel. Dominee
Schaaf is door het Nederlandsch Bijbel
Genootschap naar dit Afrikaanse land ge
zonden om de verspreiding van de bijbel
te organiseren. Dinsdag zagen wij domi
nee Schaaf terug in hotel „Suisse" te Am
sterdam. „Ik wist, dat ik daar met vele
problemen geconfronteerd zou worden,
maar zij zijn talrijker en ingewikkelder
dan ik had verwacht", gaf hij toe. Hij wil
de niet volstaan het Bijbelgenootschap
een rapport over zijn werkplan te zenden.
Daarom is hij drie dagen naar Nederlancj
gekomen om een mondelinge toelichting te
geven.
Stel voor: een Vrij onherbergzaam ge
bied van 1.600 kilometer diep en 500 kilo
meter breed met drie miljoen in honder
den stammen levende inwoners, die wel
140 verschillende talen spreken, en van
wie een belangrijk percentage niet kan le-
Kaj nun la tri la patrino kaj la du
knaboj iras al la domo. En la mezo iras
la patrino kaj apud si promenas la du
knaboj. Karlo ankoraö havas la patraN
surtutoN cirkaü la korpo kaj Niko portas
la kofroN kaj la irbastonoN. Kune ili eni-
ras la kuirejoN kaj baldaü la trio sidas
sur segoj cirkaü la kuireja tablo. Per mal-
varma akvo la patrino faras limonadoN
por la knaboj kaj per varmega akvo si
faras teoN por si mem.
Kiam ili post kelka tempo revenas en la
gardeno, ili vidas Mopso, kiu nun estas la
granda sinjoro. Gi sidas en la caro kun la
cilindra capelo sur la kapo. Gi volas diri:
„Nun mi estas la granda sinjoro! Tiru
miN kaj kuru antaü la veturilo", sed la
besto ne povas paroli. Karlo prenas la al-
taN capeloN kaj portas giN al la domo.
Kiam li revenas li ne plu surhavas la sur
tutoN kaj li ree estas la ordinara Karlo.
Kune kun Mopso kaj Niko li nun ludas
per pilko en la gardeno gis la vespero.
Vespere, je la kvina kaj duono, la patro
de la knaboj venas hejmen. Li tuj iras al
la gardeno kaj li gaje salutas la patrinoN
kaj la knabojN, kiuj ankoraü pilkludas.
MallongaN tempoN li ludas kune kun ili
kaj poste li iras al la benko kaj eksidas
apud la patrino. Ili parolas iom pri la kna
boj, pri la laboro kaj pri la tiutagaj vizi-
tantoj kaj post duona hero ili iras al la
domo. La patrino nun havas muite da la-
tantoj kaj post duona horo ili iras al la
logocambro, kie li trovas lokoN en kom-
forta sego. Li prenas la vesperaN jurnaloN
kaj eklegas.
KvaronoN post la sesa la patrino vokas:
„Venu, knaboj! Ni devas mangi!" kaj mo-
mentoN poste ili alkuras. Ili lavas la ma-
nojN sub la krano kaj kvin minutojN poste
la tuta familio sidas cetable, kie la terpo-
moj, la legomo, la viando, la saüco kaj
fine la pudingo bonege gustas al ili.
Taalregels.
48. Het achtervoegsel -ej- duidt de plaats
aan, waar gewoonlijk datgene gebeurt, wat
in het voorste gedeelte van het woord ge
noemd wordt.
dormejo slaapplaats.
kuirejo keuken.
lernejo school.
ludejo speelplaats.
49. De terugkeer of de herhaling van een
handeling wordt aangeduid door het voor
voegsel -re-.
revidi terugzien.
reveni terugkomen.
gis reaüdo tot wederhoor.
gis revido tot wederziens.
Merkwaardig is, dat we al die voor- en
achtervoegsels ook vaak gebruiken als
aparte woorden.
La inoj sidis sur segoj de dames zaten
op stoelen.
Li ree (dat wordt een bijwoord, vandaar
die tweede -e-) venis en la gardeno. Hij
kwam weer in de tuin.
Li estas ege granda Hij is buitenge
woon groot.
Bk, al la labero Vooruit, aan je werk!
50. Vespere la patro venas hejmen. Al
lereerst dat -vespere-, dat een verkorting
is van -en la vespero-. Vroeger, toen we
nog naar school gingen, moesten we bij
de zinsontleding dat -en la vespero- een
bijwoordelijke bepaling van tijd noemen.
Waarom dat -bijwoordelijke- er bij moest,
is me eigenlijk pas duidelijk geworden,
toen ik Esperanto studeerde, want daar
schrijven we heel gemoedelijk inplaats
van die lange bepaling -vespere- en we
kunnen zien dat dat een bijwoord is.
51. De richtings-n.
In het Nederlands bestaat verschil tus
sen: -Hij liep in de tuin- en -Hij liep de
tuin in-. Dat komt omdat de volgorde der
woorden verschillend is en we zijn dus
verplicht het zó en niet anders te zeggen.
In Esperanto blijft de betekenis van de
zin dezelfde, onverschillig, hoe we de
woorden door mekaar haspelen.
In de zin: -Li iras en la gardeno- is hij
al in de tuin en loopt daar.
In de zin: -Li iras en la gardenon- komt
hij de tuin binnen.
De laatste zin zouden we ook kunnen
schrijven: -Li iras aj en la gardeno- (hij
gaat naar in de tuin), -maar dat is heel
wat minder elegant dan -Li iras en la
êardenon.
Hier hebben we dus een bepaling met èn
een voorzetsel èn een -n-. We schrijven
deze -n- voor u niet met een hoofdletter.
52. We kijken even op de klok. Eerst de
cijfers: unu du tri kvar kvin
ses sep ok naü dek dek unu
dek du.
Het is twee uur estas la dua horo.
(dat -horo- mag er bij, maar we laten het
gewoonlijk weg).
Het is vijf uur estas la kvina.
Het is half zes estas la kvina kaj
duono.
Het is vijf minuten over zes estas
kvin minutoj post la sesa.
Het is kwart voor zeven Estas kva-
rono antaü la sepa.
53. Het voorzetsel -je- gebruiken we als
we geen beter weten. In het Nederlands
gebruiken we de voorzetsels maar een
beetje slordig: In de zin: -Ik stond aan
het station op mijn broer te wachten- is
het al heel gek. want ik sta niet -aan-
het station en nog minder -op- mijn broer.
Moeten we zo'n zin vertalen, dan zoeken
we het voorzetsel, dat het meest geschikt
is en kunnen we er geen vinden, dan heb
ben we altijd nog -je-.
54. ïli parolas iom pri la knaboj ze
praten een beetje over de jongens.
-iom- hoort in het rijtje van -kiom-, dat
hoeveel betekent.
We krijgen dus: kiom? tiom iom
neniom ciom. of: hoeveel? zoveel
een beetje niets alles.
Ze worden heel vaak gevolgd door -da-.
Kiom da homoj estis en la gardeno?
Donu al mi iom da limonado.
Dat staat in verband met taalregel 46,
omdat al die woorden een hoeveelheid aan
duiden.
55. Met -anto- duiden we de persoon
aan, die datgene doet, wat in het voorste
stuk van het woord genoemd wordt.
vizitanto iemand, die een bezoek af
legt een bezoeker.
kuranto iemand, die rent.
leganto iemand, die leest, een lezer.
promenanto wandelaar.
Vertaling.
En nu gaan de drie de moeder en de
twee jongens naar het huis. Moeder
loopt in het midden en vlak bij haar wan
delen de twee jongens. Karei heeft nog de
overjas van Vader om het lijf en Niko
draagt de koffer en de wandelstok. Samen
gaan ze de keuken binnen en spoedig zit
het drietal op stoelen rondom de keuken
tafel. Met koud water maakt moeder li
monade voor de jongens en met heet wa
ter maakt ze thee voor zich zelf.
Als ze enige tijd later terugkomen in de
tuin, zien ze Mops, die nu de grote mijn
heer is. Hij zit in de kar met de hoge hoed
op de kop. Hij wil zeggen: „Nu ben ik de
grote mijnheer! Trek me en ren voor het
rijtuig", maar het dier kan niet praten.
Karei pakt de hoge hoed en brengt hem
naar huis. Als hij terugkomt, heeft hij de
overjas niet meer aan en ishij weer de
gewone Karei. Samen met Mops en Niko
speelt hij met de bal in de tuin tot de
avond.
's Avonds om half zes, komt de vader
van de jongens thuis. Hij loopt dadelijk
naar de tuin en hij groet moeder en de
jongens, die nog voetballen, vrolijk. Korte
tijd speelt hij met hen mee en daarna gaat
hij naar de bank en gaat naast moeder
zitten. Ze praten wat over de jongens,
over het werk en over de bezoekers van
die dag en een half uur later gaan ze
naar het huis. Moeder heeft nu veel werk
in de keuken en Vader gaat naar de woon
kamer, waaf hij plaats vindt in een ge
makkelijke stoel. Hij neemt het avondblad
en gaat lezen.
Kwart over zes roept Moeder: „Kom,
jongens! We moeten eten!" en een ogen
blik daarna komen ze aanrennen. Ze was
sen hun handen onder de kraan en vijf
minuten daarna zit de hele familie aan
tafel, waar de aardappelen, de groente,
het vlees, de saus en eindelijk de pudding
hen uitstekend smaken.
Oefeningen.
38. Weer zelf een verhaaltje schrijven.
We vonden de vorige erg leuk. Het mag
over Niko en Karlo gaan. Het mag ook
iets anders zijn. We raden u aan, de zinnen
kort te maken, want als u begint met -als-
en -toen- zit u heel gauw in de knoop.
En weer niet langer dan één kantje van
een schoolschrift.
Evenals de vorige maal zijn er weer
boekjes beschikbaar. Ditmaal 15.
zen of schrijven. In zo'n gebied moet do
minee Schaaf zijn bijbels verkopen.
De taal geeft de grootste problemen.
Dominee Schaaf vertelde ons: „De offi
ciële taal is Frans. Onlangs heeft de re
gering per advertentie in de kranten be
kendgemaakt, dat aan de departementen
gerichte brieven, die niet in het Frans zijn
geschreven, niet zullen worden geopend.
Men kan namelijk moeilijk zoveel amb
tenaren aantrekken, dat al die brieven in
één taal worden omgezet. De kerk kan
zich zo'n maatregel niet permitteren.
Sterker nog: de kerk dient het Evangelie
te brengen in de taal van de mensen zelf.
De bijbel moet dus worden vertaald. Het
Nieuwe Testament bestaat thans in vier
inheemse talen. Binnenkort komen er nog
zeven andere vertalingen bij. Dat is een
moeizaam werk, onder meer omdat er
lettertekens worden gebruikt, die geen en
kele drukkerij in voorraad heeft en dus
speciaal moeten worden gemaakt".
Dominee Schaaf WtI om te beginnen over
twintig vertalingen beschikken. Hij legt de
contacten met de vertalers en hij bemid
delt bij het oplossen van de moeilijkheden,
die zich daarbij voordoen. In de Kameroen-
se talen bestaat bij voorbeeld niet het
woord „naastenliefde". Het begrip liefde
is zelfs anders dan bij ons. Hiervoor moet
dus een nieuw woord worden „gemaakt".
In bijbelse verhalen komen soms dieren
vooi', die in Kameroen niet voorkomen en
door de bevolking dus als onbestaanbaar
worden beschouwd. Er moeten hiervoor
andere dieren ten tonele worden gevoerd.
De in Friesland geboren dominee, die in
het noorden van ons land vooral bekend
heid geniet door zijn vroegere medewer
king aan de Regionale Omroep-Noord,
arriveerde vier maanden geleden in Ka
meroen met niet veel meer dan een flinke
dosis idealisme en de toegezegde steun uit
Nederland. In de havenplaats Doeala
bleek het klimaat zo vochtig, dat zijn
schoenen 's morgens wit uitgeslagen
voor het bed stonden. Er valt daar vijf
meter regen per jaar. Geen geschikte
plaats dus voor een boekenmagazijn. De
hoofdstad Joeande, iets hoger gelegen en
klimatologisch gunstiger, werd ten slotte
als vestigingsplaats gekozen. Dominee
Schaaf huurde hier een deel van het ge
bouw van de Deli-Atjeh Maatschappij.
Vóór zijn komst was er in het overwegend
christelijke Joeande (60 000 inwoners)
geen bijbel te koop. Hij spijkerde een bord
boven de deur, dat hier het secretariaat
van de Bijbelgenootschappen (het Engel
se Bijbelgenootschap steunt dit werk even
eens) was gevestigd en binnen vier dagen
had hij honderdvijftig klanten. Volgende
maand zal dominee Schaaf van het hout
van zijn enorme bagagekist een kiosk la
ten bouwen, waarin hij zijn bijbels kan uit
stallen.
In Kameroen wonen een half miljoen
protestanten en een half miljoen rooms-
katholieken, allen voornamelijk in het zui
den. Bij de bevolking van het noordelijke
jungle-achtige gebied treft men een vrij
sterke islamitische beweging aan. In dat.
noorden is ook het analfabetisme het
sterkst. Dominee Schaaf zal de aldaar
werkende evangelisten steunen door het
verstrekken van prentjes, waarbij de bij
belse verhalen kunnen worden verteld. Ge
leidelijk aan zullen daarna leesboekjes
worden ingevoerd.
De officiële taal bij het onderwijs is sind
1949 Frans. Het gevolg hiervan is dat vele
scholieren beter Frans spreken dan hun
eigen taal en dat er soms een taalbarrière
tussen ouders en kinderen wordt veroor
zaakt. De jonge predikant hoopt in de toe
komst bijbels te kunnen distribueren, die
op de linker bladzijden de Franse en
rechts een Kameroense taal bevatten.
Woensdag is dominee Schaaf weer naar
Joeande teruggereisd. En met het door
zettingsvermogen van een Fries zal hij
nieuwe moeiliikheden bevechten. Overi
gens is hij niet de enige Fries, die onder
de negerbevolking van Kameroen het chris
tendom tracht te verspreiden. Het hoofd
van de rooms-katholieke kerk aldaar is
bisschop Teerenstra, die afkomstig is uit
Bolsward.
Advertentie
BLOEMENDAAL
TELEFOON 54855
De schipper van de Scheveningse traw
ler „Helena" is in Waterford (Ierse repu
bliek) veroordeeld tot 170 gulden boete en
inbeslagneming van zijn vistuig en de ge
vangen vis, wegens het vissen binnen de
Ierse drie-mijlszone bij Dunmore. De
schipper verklaarde dat hij in de mening
verkeerde dat hij buiten de drie-mijlszone
viste. Zijn navigatie-instrumenten gaven
een afstand van meer dan 3,5 mijl aan.
De rechter zei te menen dat de kapitein
een kansje gewaagd had. Hij heeft mis
schien gedacht dat hij buiten de zone was,
maar hij was onverstandig om dit risico
te nemen. Hij wees erop dat de maximum
boete 500 gulden was, maar meende dat
in dit geval een kleinere straf voldoende
was.
Advertentie
GROTE HOUTSTR. 86 - HAARLEM
Speciaalzaak sinds 1883
Het college van B. en W. van Amster
dam heeft zich weer bezig gehouden met
de beurs van Berlage, die sinds de rede
van de voorzitter van de Amsterdamse
Kamer van Koophandel, mr. D. A. Del-
prat, opnieuw in het middelpunt van de
belangstelling is komen te staan.
Na de eerste alarmerende berichten
over het scheuren van de muren en de ve
le miljoenen kostende restauratie was het
een lange tijd lang stil op en om het Dam
rak. Tijdens de laatste vergadering van de
Kamer van Koophandel werd echter olie
op het smeulende vuurtje gegooid omdat
duidelijk werd gesteld, dat de Kamer de
banden met de beurs zou verbreken als
het gemeentebestuur niet spoedig besloot
de beurs te slopen en te herbouwen.
De huisvesting in de beurs wordt dooi
de Kamer van Koophandel sinds lange
tijd onvoldoende geacht. De Kamer denkt
er dan ook over zich in de naaste toe
komst te vestigen in het Havengebouw,
dat ten westen van het centraal station
aan het IJ wordt gebouwd.
Het eigenlijke havengebouw dat in mei
1960 in gebruik zal worden genomen, is
reeds geheel verhuurd. De Kamer van
Koophandel is echter zeer geïnteresseerd
in de door architekt Dudok ontworpen,
maar nog niet aanbestede zijvleugel.
Over 't beursgebouw van Berlage zijn de
gemeentediensten het onderling niet ge
heel eens. De Dienst voor Haven- en Han
delsinrichtingen, die met het beheer van
de beurs is belast, meent, dat de herstel
werkzaamheden zo ingrijpend en dus zo
kostbaar zullen zijn dat men voor hetzelf
de geld of voor iets meer beter een nieuw
gebouw kan zetten.
Daarentegen is de Dienst voor Publieke
Werken, die de restauratiemogelijkheden
heeft bestudeerd, van mening dat de
scheuren in de muren voor twee en een
halve ton kunnen worden gerepareerd en
dat mogelijk met een versteviging van de
fundering kan worden volstaan. Deze
dienst heeft niet tot slopen geadviseerd,
hoewel men rekening wil houden met de
mogelijkheid dat de gehele fundering zal
moeten worden vernieuwd. Het aanbren
gen van een nieuwe fundering, de aanleg
van een nieuwe verwarmingsinstallatie en
een noodzakelijk geworden modernisering
van het interieur vergen tezamen een uit
gave van minstens 10 miljoen gulden.
B. en W. zullen spoedig hun standpunt
bepalen. Zij hebben niet alleen rekening
te houden met de strikt zakelijke aspec
ten van deze zaak, maar vooral met de
publieke opinie, die weer verdeeld is over
de vraag of het beursgebouw al dan niet
als cultuurmonument voor het nageslacht
moet worden bewaard.