Bakongo in Neder-Kongo volharden in hun eis: verkiezingen uitstellen Nertzane ij Hammarskjoeld begint vandaag zijn reis door roerig Afrika Vijandige bevolking onthaalt blanken bij de geringste aanleiding op een regen van stenen Oostduitse voedselvoorziening doelwit van Ulbrichts woede www Naaimachines „BROSENS" Anti-Aziatische uitbarsting in Kenya door Mboya veroordeeld moms jmsancc m* mms mums noamu u vèamvoN wmmux Pt mus mwhm, gmahtks par ia chaM hs nations vnas DINSDAG 22 DECEMBER 1959 5 Brief van Kroesjtsjev aan Adenauer gepubliceerd K&izaue Luchtmachtopleiding in Kongo gaat door Ford-schenkingen voor zes Europese instellingen Verkiezingen uitgesteld BELGISCHE KONGO V Burcht van zwarte achterdocht Spanning stijgt Hij verlangt spoedig volledige collectivisering Ruim honderd (Onder wijzers bij Philippijnen omgekomen Stil de pijn van aambeien van binnen uit. Neem Hemotabs. De EOKA zou ingegrepen hebben als Makarios niet gekozen was i*: i -mm?. In de schilderswinkel van de Ahako wordt hard gewerkt aan de uithang borden van de partij: het Abako- symbool is een slakkenhuis met een degen erin, De middelste Kongolees houdt een bord op met de symbolen van het Kimbanguïsme, een christe lijke secte van de lokale profeet Simon Kimbangu, die nauw met de Abako verbonden is. MOSKOU (Reuter-AFP) Op een pers conferentie in Moskou is zaterdag de in houd bekendgemaakt van de brief die pre mier Kroesjtsjev op 15 oktober aan bonds kanselier Adenauer had gezonden in ant woord op diens boodschap van 27 augus tus. (Adenauer had daarin verklaard, dat gecontroleerde ontwapening op het gebied van kernwapens en conventionele wapens „het eerste doel van iedere staatsman moet zijn"). De Russische premier deed op West- Duitsland een beroep om af te zien van het bezit van kernwapens en om een vre desverdrag met de Sovjet-Unie te sluiten. De woordvoerder van het Russische mi nisterie van Buitenlandse Zaken verklaar de op de persconferentie dat tot publikatie van de brief was overgegaan omdat de berichten in Westduitse en andere bladen „niet met de huidige stand van zaken overeenkomen". In regeringskringen in Bonn is meege deeld dat Adenauer de beantwoording van de brief had uitgesteld omdat midden- november de Russische aanvallen tegen de bondskanselier waren hervat. Hij acht te de tijd voor een beantwoording derhal ve nog niet rijp. Advertentie (Van onze reisredacteur W. L. Brugsma) THIJSSTAD, december. De jonge Afrikaan, secretaris van de plaatselijke Abako-sectie, keek ons koeltjes aan door zijn brilleglazen, toen hij zei: „Zo de heren zeggen, dat zij journalisten zijn. En wie bewijst mij, dat zulks waar is?" Het werd een onaangenaam ogenblik in het stoffige kamertje van het Abako- hoofdkwartier in Thijsstad, de centrale stad van Neder-Kongo, burcht van het onhandelbare Bakongo-volk, dat door zijn eis tot onmiddellijke onafhankelijk heid en zijn boycot van de huidige verkiezingen, het gouvernement van Belgisch Kongo in het nauw drijft. Het werd bij de Abako een kille ontvangst, na een kille tocht, want mist- en regenflarden hingen dreigend om de groene heuvels langs de weg uit Leopoldstad, waar de mensen ons gewaarschuwd hadden: „Ga niet naar de Bakongo. Er zijn Europeanen gestenigd de laatste weken". Mijn Amerikaanse collega en ik herinnerden ons die waarschuwing, toen de secretaris zijn wantrouwende vragen op ons afschoot. Want buiten het hoofd kwartier stond een menigte Bakongo. die door de vensters naar binnen staarde met de duidelijke vraag in het achterhoofd: „Wat doen die blanken daar?" \J HANDCREME de opzienbarende nieuwe handcrème, afkomstig van de edele nerts. Voor waarlijk verzorgde, fraaie handenl NERTZANE is zó actief dat 'A cm crème per keer al ruim vol doende is voor A belde handen. f 2.40 per royale tube. een produkt van PHILIPS-DUPHAR H4N°c«e«E In de vliegtuigenfabriek van Fouga te Toulouse (Frankrijk) naderen thans de eer ste zeven van de 45 door België bestelde „Magister"-lesvliegtuigen met straalaan drijving hun voltooiing. Het eerste toestel zal begin januari voor het eerst vliegen. Vermoedelijk zal België reeds omstreeks april de beschikking krijgen over dit type lesvliegtuig, waarmee in Belgische Kongo de opleiding van vliegers voor de Belgi sche en Nederlandse luchtmachten ter hand zal worden genomen. Deze opleiding zal, zoals ons na infor matie bij de Luchtmachtvoorlichtings dienst te 's Gravenhage is gebleken, voort gang vinden zoals zij was gedacht. Er zijn geen aanwijzingen dat in deze plannen veranderingen zijn gebracht als gevolg van de situatie in Kongo. NÊW YORK (Reuter) De „Ford Foundation" heeft een subsidie van een miljoen dollar gegeven aan het nieuwe wetenschappelijke centrum, dat in Parijs wordt opgericht. De Franse regering heeft hiervoor al twee miljoen bijgedragen. Voorts heeft de stichting een half mil joen dollar geschonken aan het Europese Centrum voor Kernonderzoek (CERN) te Genève, 300.000 dollar aan Niels Bohrs „Instituut voor theoretische natuurkunde" in Kopenhagen, 750.000 dollar aan het „Congres voor vrijheid op cultureel ge bied", gevestigd in Parijs, 54.000 dollar aan „Het centrum voor onderzoek op eco nomisch en financieel gebied" te Bazel en 25.000 dollar aan de universiteit van We nen. Ik herhaalde daarom met nadruk mijn antwoord: „Wij zijn heus journalisten. Mjjn vriend is Amerikaan en ik ben Neder lander". Het gezicht van de secretaris klaarde eindelijk op. Hij zei: „U bent dus geen Belgen?" en tóen wij hem dat beves tigden, ging hij naar het raam en riep tot de menigte: „De heren zijn geen Belgen, geen Belgen". Op dat moment brak de Afrikaanse zon door, men begon te lachen, drong binnen, drukte ons de hand, riep: „Het zijn geen Belgen" en stond erop ons mee te voeren naar een café in de inheem se wijk. Daar moesten wij duizend zwarte handen schudden, dozijnen glazen bier drinken, die ons van alle kanten werden ingeschonken, zwarte baby's strelen en ons in het algemeen gedragen als Amerikaanse politici op een verkiezingstournee. En de menigte bleef roepen, want de verbazing kon niet op: „Het zijn geen Belgen, het zijn écht geen Belgen". Gevoelens van Benelux-solidariteit had den mij haast genoopt het voor de Belgen en het vele goede dat zij in Kongo gedaan hebben, op te nemen, maar ik liet het er bij. want de laatste weken in Kongo heb ben mij geleerd, dat er bijna geen Afri kaanse kolonie is waar zo'n sterke afkeer jegens de kolonisator bestaat als juist in Kongo en dat er in Kongo geen streek is. waar die afkeer voelb^arder is dan bij de Bakongo in Neder-Kongo. Hier geldt geenszins dat „een handjevol agitators de bevolking opzweept", men krijgt eerder de indruk dat de bevolking haar agitators aanzet tot. steeds schemer actie. De president van de Abako-sectie in Thijsstad, een niet bijzonder ontwikkelde, maar wel verstandige en vriendelijke grijze Afrikaan, legde ons uit: „V/ij doen dagelijks onze uiterste best om de bevol king van het gebruik van geweld af te houden, maar het valt nipt mep. U doet beter straks niet de domen in te gaan want u loont de kwade kans m°t stenen gegooid te worden, door de bevolkin0 die alle blanken voor Belgen aanziet. En u moet zeker niet fotograferen, want los van de politieke achterdocht loont er ook een gerucht dat blanken met hun camera's Kongolezen in varkens kunnen ver anderen", een tvnisch-Afrikaanse combi natie van motieven voor wantrouwen Vanwaar die hevige anti-Pel«isohe ge voelens? De nresident zei: ..Wij hebben er genoe» van in ons pigeo tand als vuilnis behandeld te worden. Goed. we hebben nog veel te leren, we ziin misschien pp'iwen ten achter, maar onze leermeesters zullen ons dan toch als volwaardige men sen moeten accenteren en ons geliike rechten moeten geven. Tn iedor iurtdiceh geschil met een blanke trei-ken we n" aan het kortste eind W'i zwarten beginnen °r maar niet eens meer aan. D° maat van nnc- nngnduld is nu vol. met de nlannen "->n de ■Reirdcche regering voor onze on- -*hnn'-eiükheid fdie hü Venn el'ik wan- '"nnwdoi willen we niets t« maken heb- '~er| \*7n -ruilen on*,r' witheid zelf wel ver- —nnrpn. En aan do door do Belgen ge- --Ton-'soesde "erkiezineen doen wij perti- mnp". Die laatste opmerking was geen bluf: de elgische administratie heeft de verkie zingen in Neder-Kongo, die vorige week zondag moesten beginnen, in alle stilte uitgesteld tot na de verkiezingen in Leo poldstad. Het gouvernement had overigens nauwelijks keus: van de weinige kandi daten der individuele lijsten, trok het merendeel zich dezer dagen terug, omdat het er weinig voor voelde als burge meester of gcmeenteraads'id tégen de wens der Bakongo in te regeren. Tegen over de hoopgevend", maar onduide lijke cijfers die het gouvernement over de opkomst in de andere provincies verstrekt (men geeft de percentages van de geregistreerden. die stemden maar niet de percentages van de stemgerechtigden die zich lieten registreren) zouden de ver kiezingen in Neder-Kongo met bijna geen kandidaten en bijna geen kiezers, een triest figuur slaan. Het lijdt geen twijfel of de Abako heeft het Bakongo-volk in Neder-Kongo ge ëncadreerd met een voor Afrika zeer so- liede partijmachine. In het kleinste dorp ziet men een bord van een Abako-sectie. De Abako heeft zijn eigen coöperaties, geeft beurzen aan studenten, heeft een „historische sectie" die zich bezig houdt met de studie van het oude Kongo- koninkrijk, dat de Abako (ten koste van de ex-Franse Kongo-republiek en een deel van Portugees Angola) wil herstellen. De Abako heeft zelfs een soort eigen staats kerk, het Kimbanguïsme, waarmee hij wel iswaar niet officieel verbonden is, maar wel een zekere evenwijdigheid van actie vertoont. Dat Kimbanguïsme werd in de Bestuursleden van hel MNC (Natio nale Kongolese Beweging) wijzen op de verklaring van de Rechten van de Mens, die zij ook voor Kongo eisen. Leden van de Abako, de machtige partij van de Bakongostam uit Neder-Kongo, die de verkiezingen zal boycotten, tonen trots hun lidmaatschapskaarten, twintiger jaren gesticht door de lokale profeet Simon Kimbangu, die later in bal lingschap stierf. Het is een Afrikaanse versie van protestantisme met eigen psal men en gebeden, voortgekomen uit een Afrikaans gevoel van onbehagen jegens de blanken die wel het christendom predikten maar het in hun betrekkingen tot de zwar ten niet altijd tot uitvoering brachten. eindeloos op en dan zorgt ineens een on betekenend schijnend vonkje voor de ex plosie van het kruitvat. De vliegtuigen naar Brussel zijn vol geboekt. Vele Belgen sturen hun vrou wen en kinderen „op vakantie". De boot trein naar Matadi trekt wagons vol auto's van Belgen, die na hun verlof niet meer willen terugkeren. Advertentie RUIME KEUS IN DIVERSE MERKEN Gen. Cronjéstraat 148 Telefoon 53570 NEW YORK (Reuter) Secretaris-ge neraal Hammarskjoeld van de UNO be gint vandaag aan zijn Afrikaanse oriën- teringsreis van vijf weken, waarop hij Se negal, Guinea, Frans Kameroen (dat op 1 januari onafhankelijk wordt), Liberia, Ghana, Frans Togoland, Nigeria, Brits Ka meroen, Frans Kongo, Belgisch Kongo, Roeanda-Oeroendi, Tanganyika, Zanzi bar, Kenya, Oeganda. Somaliland, Ethio pië, Soedan, de Verenigde Arabische Re publiek, Tunesië en Marokko zal aandoen. In het komende jaar zullen zich vier nieuwe onafhankelijke Afrikaanse landen bij de volkerenorganisatie aansluiten en vóór 1970 volgen waarschijnlijk nog vele andere. Hammarskjoeld is vanochtend uit Lissa bon vertrokken en „omstreeks 29 januari" verwacht hij in de Portugese hoofdstad te rug te zijn. Hammarskjoeld zeide, dat zijn reisplan twee vaste punten heeft: de onaf hankelijkheid van Frans Kameroen en de bijeenkomst van de Afrikaanse commissie in Tanger. Kenya NAIROBI (UPI) De Kenyaanse vak bondsleider en politicus Tom Mboya heeft zijn landgenoten na de relletjes tussen Afrikanen en Aziaten in Nairobi van zon dag opgeroepen zich van alle geweldda digheid te onthouden. Bij deze relletjes, die ontstonden toen een Afrikaan door een Aziaat met een auto werd aangereden kwam een Aziaat om het leven en wer den ruim dertig mensen gewond. Talloze winkels van Aziaten werden geplunderd en de politie werd met stenen bekogeld. Het is niet in ons belang ons te bezon digen'aan-dergelijke dingen, aldus de Afri kaan Mboya. Wij moeten de andere volks groepen een béter voorbeeld geven. Hij merkte verder op, dat de relletjes wel een bewijs vormen hoe ernstig de gebreken in de verhouding tussen de verschillende volksgroepen zijn. Naar de politie meedeelde zijn nu 26 Afrikanen gearresteerd, die beschuldigd zullen worden van wanordelijk gedrag. Tijdens de relletjes werden bijna vijftig auto's beschadigd. Sindsdien is nieuwe onrust uitgebleven, maar de politie pa trouilleert intensief. Volgens Aziatische winkeliers heeft de Afrikaanse politie zondag eerst anderhalf uur toegezien bij de relletjes zonder van de gummistok gebruik te maken of iemand te arresteren. De Britse minister van ko loniën, Ian McLeod, die op het ogenblik in Kenya vertoeft, heeft een verklaring uitgegeven, waarin hij de familieleden van de dode zijn leedwezen betuigt en de ge- Het vertoont vrij wat overeenkomst met de „Dini's" uit Kenya, de christelijke sec- tes der Kikoejoe-stam. Uit één daarvan de Dini Ya Jesu Kristo ontstond mede de Mau Mau. De Bakongo vertonen trouwens in meer dan een opzicht ge lijkenis met de Kikoejoe, al zullen zij door de snelle politieke ontwikkeling niet aan een Mau Mau hoeven toe te komen. Hoe weinig men de Bakongo overigens vertrouwt, blijkt uit het grote garnizoen koloniale troepen, dat in Thijsstad ge legerd is. Het tijdstip van Afrikaanse troebelen voorspellen, blijft bijkans on mogelijk. De ontevredenheid stapelt zich (Van onze correspondent in Bonn) De Oostduitse communistische partij leider, Walter Ulbricht, heeft zich het af gelopen weekeinde in het Oostduitse debat over de voedselvoorziening gemengd. Het tekort aan levensmiddelen, aldus Ul bricht, heeft bepaalde ideologische oor zaken, de communistische partij, de s.e.d., en het staatsapparaat hebben op het gebied van de landbouw volkomen ge faald. Ulbricht eist dat de landbouw ver boven de plancijfers zal gaan produceren. Daarbij is het noodzakelijk, dat de laat ste particuliere boeren in Oost-Duitsland verdwijnen. Hij verlangt dan ook een ver snelde en volledige collectivering van de Oostduitse landbouw. 4) Ulbricht was in het bijzonder gebeten op het feit, dat de Oostduitse landbouw op geen stukken na in staat is gebleken, de landbouw van de bondsrepubliek in te ha len. Onze landbouw, aldus de partijleider, moet zich wel zeer inspannen om de bonds republiek voor 1965 in te halen, zoals voor genomen is. De Westduitse landbouw, zo moest hij bekennen, presteert op dit ogen blik zeker 30 percent meer dan die van Oost-Duitsland. De opbrengst aan tarwe per hectare is in West-Duitsland bijvoor beeld 330 kg. hoger dan in Oost-Duitsland, aan aardappelen 6100 kg. hoger, aan sui kerbieten 8500 kg. De Westduitse koeien leverden dit jaar, zo hield Ulbricht zijn eigen partijgenoten voor. 3408 liter melk, de Oostduitse koeien 2676 literde groentevoorraad, de fruitverzorging er is aan alles een tekort, zowel wat hoeveel heid als wat kwaliteit aangaat. Het gaat, aldus Ulbricht, de kapitalistische econo mie beter dan ons. Chaotische verhouding De voltallige vergadering van de Oost duitse communistische partij heeft zich vorige week juist weer bijzonder met de voedselvoorziening beziggehouden. Ge klaagd werd daarbij dat de bevolking in 1959 twaalf-percent meer vlees, boter en melk heeft verbruikt, dan voorgenomen was, terwijl de landbouwproduktie twintig percent achler de plannen aanliep, zowel tengevolge van de droogte als van gebrek kige leiding en oriëntering van het minis terie van Landbouw te Oost-Berlijn. Er zou een chaotische verhouding bestaan tussen de landbouw-toporganen, de kol chozen (de landbouw-coöperaties) en de weinige zelfstandige boeren. Geen van de drie organen zou op de hoogte zijn van mo derne, wetenschappelijke onderzoekingen. De voedseltekorten zou Oost-Duitsland, zo zegt men in Bonn, gemakkelijk kunnen op heffen, indien men meer zou importeren, maar er zijn grenzen gesteld aan de invoer van voedsel. Mager kerstfeest Thans tracht men met een „alarmplan" alle veevoederreserves te bereiken. Daar bij moet in het bijzonder de chemische in dustrie mee helpen om stro, magere melk, enzovoort voor veevoer geschikt te ma ken. Daarenboven voert minister van Landbouw, Reichelt, een campagne bij de boeren, onder het motto „met minder vee voer meer varkensvlees, meer melk en meer koeien". Partijchef Ulbricht heeft de bevolking gewaarschuwd dat teveel boter eten gevaarlijk kan zijn voor de gezond heid Maar met dit alles is men, gelijk uit Ulbrichts rede blijkt, niet in staat de voed- selnood te maskeren. Juist in deze dagen voor kerstmis, waarop ook de Oostduitser grote hoeveelheden voedsel pleegt te ko pen, schreien de tekorten aan melk, boter en vlees, ten hemel. Nog temeer nu West duitse familieleden juist in deze dagen reeksen pakjes met levensmiddelen naar het communistische paradijs zenden. Het wordt ook dit jaar een mager kerstfeest voor de onderdrukte Oostduitsers: weinig voedsel, geen gelegenheid om kerstge schenken te kopen, weinig kerstbomen Alleen spoetnik-propaganda en lichtrecla mes met woorden als „Socialisme is vre deop de Oostberlijnse „Weih- nachtsmarkt" (UPI) De kerstreizen tussen Oost- en West-Duitsland zijn maandag met een grote drukte begonnen. Het grootste deel van het verkeer gaat van West naar Oost, aldus douanefunctionarissen. Het verkeer naar 't Westen is klein wegens de strenge reis beperkingen die door de communisten zijn opgelegd. welddadigheden veroordeelt. Hij zegt ech ter, dat volgens alle beschikbare gegevens de relletjes spontaan ontstonden en niet planmatig waren voorbereid. Frans Kameroen LONDEN (UPI) Volgens communis tische radiouitzendingen, die te Londen zijn opgevangen zouden er in Frans Ka meroen in de periode van 1-4 december 493 Franse officieren en soldaten om het leven zijn gekomen tijdens gevechten met inheemsen. In diezelfde periode namen de Kameroenezen twee Franse commandan ten gevangen en vernielden zij twee poli tieposten. Het communistisch-Chinese persagent schap Nieuw China" zegt dat men niet meer over een „burgeroorlog" kan spre ken als „een gehele bevolking tegen een buitenlands leger vecht". In de uitzending wordt gezegd dat Franse soldaten en niet Kameroenezen „terroristen" zijn. Madagascar PARIJS (Reuter) President De Gaul le heeft zich bereid verklaard onafhanke lijkheid te verlenen aan Madagascar. Dit is door de premier van het eiland mee gedeeld. Waarschijnlijk zullen volgende maand in Parijs onderhandelingen wor den gevoerd over de overdracht van de soevereiniteit. De premier, Tsiranana, zei dat zijn land niet van plan is met de Franse ge meenschap te breken. In feite, zei hij, is Madagascar al onafhankelijk. Nigeria LAGOS (UPI) In Lagos is officieel bekendgemaakt, dat een coalitie-regering voor Nigeria is gevormd door het Northern Peoples Congress en het National Con gress for Nigeria and the Cameroons. De coalitie zal de Britse kolonie regeren tot deze in oktober 1960 onafhankelijkheid verkrijgt. Premier is Al Hadji Aboebakar Tafavera Balewa. Zuidwest-Afrika NEW YORK (UPI) De commissie voor Zuidwest-Afrika van de UNO heeft maandagavond besloten secretaris gene raal Hammarskjoeld verzoeken stappen te nemen om een einde te maken aan de massa-deportatie van Afrikanen bij de hoofdplaats Windhoek. Negen Afrikaanse staten maakten het gebeurde in Zuidwest-Afrika bij de UNO aanhangig. Finland en Ierland onthielden zich van stemming over het besluit Ham marskjoeld te vragen stappen te nemen. De overige landen, te weten Brazilië, Ethiopië, Guatemala, Indonesië, de Phi- lippijnen, de Verenigde Arabische Repu bliek en Uruguay stemden vóór. MANILLA (UPI) Ten gevolge van een tyfoon zijn op de Philippijnen waarschijn lijk 160 personen om het leven gekomen. Sinds vrijdag wordt in de wateren rondom het eiland Samar een pont met ruim 100 onderwijzers vermist. Op Zuid-Luzon kwamen 17 personen om het leven. Bij het zinken van een pont in de wateren bij Zuid-Luzon verdronken 14 personen. Het aantal vermisten bedraagt 29 en 64 per sonen zouden de ramp hebben overleefd. Ongeveer 43.000 personen zijn dakloos geworden. De materiële schade wordt ge raamd od 2,5 miljoen dollar (ongeveer 10 miljoen gulden). Advertentie Een complete kuur om van uw aambeien verlost te worden, maar allereerst óók om de pijn te stillen. Zonder zalf, zetpillen en der gelijke. Deze aambeien-remedie in tabletvorm bracht reeds duizenden lijders baat. Blijvend Daarom moet u niet wachten, maar liever vandaag dan morgen beginnen met deze wel dadige kuur. Die werkt óók nog zacht laxe rend en helpt de normale functies te regelen. Complete kuur f 1.47) bij apothekers en drogisten. NICOSIA (UPI) Naar pas thans be kend is geworden hebben de oud-leden van de Grieks-Cypriotische verzetsorganisatie EOKA zondag gereed gestaan om een greep naar de macht te doen als de door hen gesteunde kandidaat in de presidents verkiezingen, aartsbisschop Makarios. niet de meeste stemmen had gekregen. De enige tegenstander in de presidentsver kiezingen op Cyprus was de advokaat John Clerides. die gesteund wordt door een partij, die de akkoorden inzake de toe komst van Cyprus onjuist en onrechtvaar dig acht. Ook de Engelse politie was, zij het niet volledig, op de hoogte met het plan, van de voormalige verzetsorganisatie, en had maartgelen genomen om in geval van een nieuwe terreur snel en hard te kunnen op treden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1959 | | pagina 5