Israel vreest isolement door Westers beleid inzake V.A.R. Sunil wast stralend wit SUNIL Spanje hapt het jaar 1959 uit Bonn eist verbod van de Deutsche Reichspartei Nasser blokkeert veelbelovende handel met Afrika en Azië Proces tegen Amerikaanse piloot Pope in Indonesië Schanddaad tegen synagoge te Keulen wordt tot in de kern onderzocht DINSDAG 29 DECEMBER 1959 '5 Stralend wit wordt uw wasgoed met Sunil. Bleken en blauwen mag u overslaan. U wast minder, u spoelt minder, u wringt minder. Uw wasgoed slijt dus minderU - en hon derdduizenden andere huisvrouwen - merken direct dat het hemelsblauwe Sunil tegelijk het modernste en het degelijkste wasmiddel is. De mooiste witte geit verliest het van uw stralend witte was I en spaart uw linnenkast Keem meteen het voordelige reuzenpak Handelsovereenkomst Benelux-Hongarije Wervelstorm teistert Nieuwe Hebriden (Van onze correspondente in Israel) Aan het besluit van de Wereldbank om Egypte een lening van ruim 56 miljoen dollars toe te staan ter verdieping en ver breding van het Suezkanaal zijn maanden van intensieve politieke bedrijvigheid voorafgegaan. Een der belangrijkste te overwinnen standpunten is de mening ge weest, dat aan deze hulp de garantie voor een vrije doorvaart door het Suezkanaal verbonden zou moeten zijn. De Israëli sche regering heeft niet nagelaten in het Westen en in de UNO begrip te zoeken voor haar standpunt, volgens hetwelk een dergelijke grootscheepse hulpverlening zonder voornoemde garantie in wezen een fiat inhoudt voor Egypte om een politiek van discriminatie in het Suezkanaal ook in de toekomst door te voeren. Ruim drie honderd schepen van 21 vei'schillende lan den komen op de Arabische zwarte lijst voor omdat zij voor Israel bestemde han delswaar vervoerd hebben. Enige sche pen liggen vanaf mei van dit jaar in het Suezkanaal aan de ketting omdat zij Is raëlische goederen naar Afrika en het Verre Oosten vervoerden. Volgens de Is raëlische regering is de jongste beslis sing van de Wereldbank, die deze politie ke situatie heeft willen negeren, een dui delijke aanwijzing van de politieke koers wijziging van het Westen ten opzichte van Egypte. Egypte heeft zich na de gemeenschap pelijke Frans-Engelse en Israëlische mi litaire actie bij het Suezkanaal in oktober 1956 niet meer gebonden geacht aan de resoluties van de Veiligheidsraad der UNO ten opzichte van de vrije doorvaart door het Suezkanaal, de zeeweg waardoor de afstand tussen de Middellandse Zee en de Indische- en Atlantische oceaan met 5000 km. verkort wordt. In feite heeft kolo nel Nasser zich ook vóór de Sinaïcampag- ne niet aan de internationale spelregels en de resoluties van de Veiligheidsraad gehouden. De korte maar hevige militaire actie van 1956 was onder meer het gevolg van Egypte's houding ten opzichte van de ze voor de internationale scheepvaart uiterst belangrijke waterweg. Tijdens de periode, waarin voornamelijk de Verenig de Staten aandrongen op een snelle en al gehele terugtocht der bezettingslegers verklaarde president Eisenhower ervan overtuigd te zijn, dat het Suezkanaal voor alle landen, Israel inbegrepen, open zou blijven. Aan deze uitspraak hebben de Israëliërs veel waarde gehecht, evenals trouwens aan hun eigen vertoon van fysieke over macht, waardoor onder meer de bedrei ging van een klemmende Arabische blok kade verminderd werd. Toen van mei van dit jaar af weer her haaldelijk schepen met voor Israel be stemde of uit dit land afkomstige handels waar door Egypte werden vastgehouden, betekende deze hernieuwde verscherping van de Arabische economische blokkade een zware politieke en economische tegen slag voor Israel. Israel had in zijn streven naar politieke en economische stabiliteit en onafhankelijkheid, nieuwe perspectie ven en handelspartners gevonden in de Afro-Aziatische wereld. Het handelsver keer tussen Israel en deze nieuwe handels partners werd bedreigd in een door kolo nel Nasser met politieke feilloosheid geko zen tijdstip. Het Westen immers toonde zich toen reeds huiverig voor een openlijke beris ping uit vrees voor een vergroting van de invloed van Rusland. De Verenigde Staten en de UNO drongen er bij Israel op aan om via de meer rustige diplomatieke ka nalen en niet via de Veiligheidsraad een protestactie in te zetten. Israel stemde toe en ging, niet zonder verweer, akkoord met de door Egypte gestelde voorwaarden ver bonden aan het vervoer van Israëlische handelswaar op schepen varende onder neutrale vlag. Opnieuw echter werd een Advertentie DJAKARTA (UPI) Voor de krijgs raad van de Indonesische luchtmacht is maandag het proces begonnen tegen de 29-jarige Amerikaan Allan Lawrence Po pe, die aan de zijde der Sumatraanse re bellen tegen de centrale regering gestre den heeft. De eerste zitting duurde kort: de raadsman van Pope, Sukardjo, trok on middellijk na voorlezing de dagvaarding in twijfel en de auditeur-militair kon hem niet direkt van repliek dienen. Daarom werd het proces verdaagd tot 2 januari. Pope is vorig jaar op 18 april gevangen genomen, nadat de Boeing-25 bommen werper, waarmee hij op de rede van Am- bon een landingsdetachement van het In donesische leger en de escorterende mari neschepen aanviel, door luchtdoelgeschut van een marinevaartuig was neergescho ten. De dagvaarding welke tegen Pope is opgesteld omvat onder meer twee punten, te weten: hulp aan de vijand van Indone sië in tijd van oorlog, en toebrenging van schade door deze hulp (maximaal kan dit worden gestraft met de dood), gewapen de rebellie tegen de wettige regering van Indonesië (maximaal 15 jaar gevangenis). Zeventien Indonesische militairen werden gedood bij Pope's aanvallen. De raadsman Sukardjo die hem door de krijgsraad toegevoegd was, had gesteld, dat Pope een krijgsgevangene is en als zodanig dient te worden berecht. Zou men de bepalingen van de conventie van Geneve toepassen op de Amerikaan, dan kan hij niet ter dood worden veroordeeld on slechts gevangen kunnen worden ge houden zolang de vijandelijkheden duren of totdat er een uitwisseling van krijgsge vangenen wordt georganiseerd door de partijen in het geschil. In de dagvaarding staat vermeld dat Pope als bestuurder van een uit de oorlog daterende B-25 bommenwerper, aanvallen heeft gedaan op vliegbases nabij Patti- moera en Niam op Ambon, op wegen en gebouwen op Zuid-Celebes, en op een autokonvooi. Bij deze laatste aanval wer den 17 soldaten en matrozen gedood. schip, deze keer een Griekse vrachtvaar der met fosfaten, bestemd voor Frans So- malieland, de doorvaart door het kanaal ontzegd. Israel is dan ook van mening dat de gewijzigde politiek van het Westen ten opzichte van Egypte, kolonel Nassers po litieke honger niet zal doen verminderen. Televisieproject Tegelijk met het door Israel betreurde besluit van de Wereldbank om de politie ke en economische aspecten streng van el kaar te scheiden werd de Amerikaanse lening ter waarde van dertien miljoen dollar bekend gemaakt voor de oprichting van een groot televisienet in de V.A.R. Volgens de Israëliërs zal kolonel Nasser met behulp van dit moderne communica tiemiddel de onrust in het Nabije Oosten nog vergroten. De Amerikaanse lening van de F.A.A, (Federal Aviation Agency) voor het multimiljoenen-project voor de bouw van de grootste en modernste luchthaven van hel Nabije Oosten in de nabijheid van Cairo, bevestigde tevens de Israëlische vrees, dat Egypte door deze nieuwe op- stijgplaats voor "zijn straalbommenwer- pers binnenkort tot een gevaarlijk mili tair overwicht kan komen. De Israëlische regering ontkent niet de noodzaak van een economische hulpver lening aan Egypte en natuurlijke belang stelling van de Wereldbank en de Verenig de Staten voor het Suezkanaal. Haar standpunt echter blijft dat het Westen door toegevingsgezindheid de mogelijkheid van een Egyptische flirt met Rusland niet uit sluit en dat de stabiliteit voor het Nabije Oosten hiermee niet afgekocht wordt. De belangstelling voor de V.A.R. als een nieuw en groot afzetgebied voor buiten landse investeerders neemt toe, tegelijk met de afkeer in bepaalde buitenlandse zakenkringen om in Israel eveneens inves teringen aan te gaan, uit vrees voor de Arabische zwarte lijst. Nasser Men hoort herhaaldelijk de mening in Israel verkondigen, dat het land zich in feite uit de greep van twee gevaarlijke blokkades moet wringen. De eerste is de Arabische, de tweede is die der buiten landse concerns die, toegevend aan de Ara bische druk, er voorstander van zijn ten koste van politieke verwikkelingen slechts zaken te doen met de Arabische landen en Israel als handelspartner uit te sluiten. De betuigingen van sympathie voor Israel gaan niet gepaard met een daadwerkelij ke steun voor Israels politiek-economisch standpunt, dat het handelsverkeer met het Nabije Oosten geen eenrichtingsverkeer behoeft te worden. Dit heeft felle weer standen in Israel opgewekt tegen de Ame rikaanse politiek van sussen enerzijds en tegen de tot dusver voor Israel aangehou den weg van „quiet diplomacy" ander zijds. Advertentie (Van onze correspondent in Bonn) HiYMYrl SUN 56.21c 3OOe De handelsovereenkomst lussen de Benelux en Hongarije voor het jaar 1359 is met de bijbeho rende goederenlijsten stilzwijgend verlengd voor het jaar 1960. Bijzondere leerstoel. Bij Koninklijk Besluit is de stichting Afrika-Studiecen- trum als bevoegd aangewezen om aan de rijksuniversiteit te Leiden een bijzon dere leerstoel te vestigen in de sociologie en cultuurkunde van Afrika. De Westduitse regering heeft bij het constitutionele gerechtshof te Karlsruhe een verzoek ingediend tot verbod van de uiterst rechtse en als neo-nazistisch be kend staande Deutsche Reichs Partei, naar aanleiding van het feit, dat leden van de D.R.P. betrokken zijn geweest bij de ergerlijke wandaden tegen de nieuwe synagoge en het monument voor de slachtoffers van het nazi-bewind te Keu len in de kerstnacht. Het ministerie van Binnenlandse Zaken te Bonn, zo is van de zijde van het constitutionele gerechtshof te Karlsruhe medegedeeld, heeft twee jaar geleden reeds aangekondigd dat het een dergelijk verzoek zou indienen. Het is er evenwel tot gisteren nooit van geko men, hoewel toch reeds lang algemeen bekend was, dat de D.R.P. blijkens uit latingen van vooraanstaande figuren in deze kleine groepering, de idealen van het Derde Rijk nog altijd niet als zinloos beschouwt. Het gerechtshof te Karlsruhe staat als zelfstandig orgaan vrij machteloos: het heeft niet het recht om uit eigen bewe ging over te gaan tot het verbieden van een politieke partij. Het moet wachten op een formeel verzoek van de regering te Bonn of van de Bondsdag of de Bonds raad.... Of het gerechtshof thans de no dige motieven zal vinden om de D.R.P. te verbieden, is niet te zeggen. Duidelijke wenk Voor een mogelijk verbod wordt gewe zen op de grondwet, waarin wordt ge zegd dat een ongestoorde godsdienstoefe ning grondwettelijk gewaarborgd wordt. Men acht het te Bonn niet te veel eer voor de lilliput-partij, dat zij evenals haar voorgangster de Sozialistische Reichs Partei in 1952 openlijk verbo den zou worden. Het is bekend dat de Noordrijnwestfaalse minister van Bin nenlandse Zaken Dufhues enige tijd gele den de besturen van alle partijfracties in de Bondsdag de tekst stuurde van rede voeringen die op een D.R.P.-partijdag in Noordrijn-Westfalen waren gehouden. Al gemeen vond men die redevoeringen on democratisch, anti-parlementair en pro- nazistisch, maar tot actieve daden tegen Spanje heeft Kerstmis weer in een orgie van snoeplust gevierd. Wanneer de uitbun dige Oudejaarsavond achter de rug is, zullen gedurende 1959 zo'n vijftig miljoen kilo gram turron (een kruising tus sen marsepein en nougat) door de kelen van landgenoten en vreemdelingen zijn gegleden; men schat dat minstens een derde hiervan in de laatste tien dagen van december werd verorberd. De turron uit Jij on de lekkerste, beweert men heeft ongetwijfeld tal rijke nieuwe aanhangers ge kregen en tegelijkertijd is de mazapan uit Cadiz en Toledo (alleen in de laatste stad fa briceert men een miljoen kilo per jaar) in ongekende hoe veelheden over de toonbank gegaan. Oppervlakkig bekeken schijnt er in december weinig te wor den gewerkt en ook het nieu we jaar heeft altijd een aan loopje van festiviteiten nodig. In Barcelona bijvoorbeeld hangt de Kerstmis al van 8 december af in de lucht. Van die datum af, het geboorte feest van Maria, worden in kraampjes op alle pleinen van de stad de Beien (Bethlehem) figuurtjes van gebakken klei verkocht, zonder welke de Kerstviering thuis niet wel mogelijk is. Alle vrijdagen en zaterdagen is de kathedraal Santa Eulalia van binnen fan tastisch verlicht, waardoor een waarlijk overweldigend effect ontstaat. De gebrandschilder de ramen in hun rijke, vibre rende kleuren, de kleinste onderdelen van het fijne Go- thische maaswerk en andere punten in dit veertiende eeuw- se monument komen dan op hun voordeligst uit. De Madrilenen, die het be- Al houden zich achter de hoogtijdagen van het jaar meestal schone tradities verborgen, in de praktijk komt het erop neer, dat zij voor velen een maximum aan eten en drinken betekenen. Waar men ook in de wereld rondkijkt, dit aspect" is overal gelijk maar in Spanje zien we een aardige variatie. zoek van Eisenhower als een welkome gelegenheid tot het houden van een legale demon stratie hebben aangegrepen, zijn alweer uitgekeken op de prachtige illuminatie van tien tallen gebouwen in de hoofd stad. Het staat vast, dat zij van vele paleizen voor het eerst alle schone aspecten voor ogen kregen; of zij er Franco dan wel Ike dankbaar voor zijn geweest hangt hoofdzake lijk af van hun individuele ge zindheid. Het is evenzeer een feit, dat het bezoek van de Amerikaanse president duch tig voor de interne propaganda is uitgebuit. De regeringsge- zinden schreeuwden van de daken, dat het niet lang meer zal duren of Spanje zal als volkomen gelijkberechtigde partner in het verband van de NAVO worden opgenomen, met alle voordelen van pres tige en toenemende welvaart van dien. De talrijke, maar nog machteloze tegenstanders van het regime, kunnen alleen maar hopen dat het woord vrijheid in de toekomst wat minder hol zal klinken. De donderende kreten „saludos", waarmee Ike in de Spaanse hoofdstad is ontvangen, heb ben misschien tijdelijk de lammerklachten van duizenden politieke gevangenen en hun familieleden overstemd, maai zelfs de meest fervente aan hanger van de Caudillo is niet optimistisch genoeg om te ver onderstellen, dat er voorgoed een tijdperk van binnenlandse rust is aangebroken. En zo maakt men zich dan met gemengde gevoelens op de Oudejaarsavond tot een hoogtepunt van het jaar te maken. Wie als toerist door de straten van de grote steden dwaalt of de laatste uren van 1959 doorbrengt in het een of andere restaurant, moet wel over bijzondere opmerkings gaven beschikken om iets an ders dan alleen maar onge kunstelde vrolijkheid in de atmosfeer te ontdekken. De armoede en ontevredenheid van de massa overschrijden de DOOR GARCIA DE LEON drempels van de luxe hotels en verfijnde eethuizen niet. Heren in smetteloos avond toilet heffen het glas als blijk van hulde aan donkere Spaan- sen in creaties van Balenciaga en De Givenchy. Steeds zeld zamer wordt het traditionele streekcostuum; de vrouw met de fraai bewerkte peineta in het zwarte haar begint zich als enkelinge in de mondaine me nigte wat onbehaaglijk te voe len. Is dan in Spanje het Oudejaarsfestijn in geen enkel opzicht karakteristiek? Toch wel. De eigenaars van restau rants. nachtclubs en cabarets hebben op deze avond altijd een bijzonder geschenkje voor elke gast in petto. Het is een veelal cellophaan zakje met een trosje van twaalf druiven. Tien seconden voor dat de klok het einde van het jaar aankondigt valt een dood se stilte in de zalen van eet- gelegenheden en vermaaksin- stellingen. Even tevoren heeft iedereen het bestek neerge legd of wat cabarets en theaters betreft de aandacht uitsluitend bepaald op het zakje met de sappige inhoud. Ritselend zijn ze geopend en nu wachten allen (ook de artisten op het toneel) in spanning op de eerste slag van twaalven. Het ritueel dat daarna volgt is zowel grappig als dood-ernstig. Elke slag van de klok moet vergezeld gaan van het afhappen van een druif en elke vrucht symbo liseert een van de komende maanden van het nieuwe jaar. Lukt het de druiven in het juiste ritme op te eten (vermorzelen tussen de tanden wordt als voldoende be schouwd, doorslikken komt later wel) dan mag men erop rekenen dat het nieuwe jaar in alle opzichten gelukkig en voorspoedig zal zijn. Ook in Spanje speelt het grootste deel van het leven zich uiteraard buiten de res taurants en instellingen van vermaak af. Wil men met name in Madrid het ver scheiden van het oude en de geboorte van het nieuwe jaar temidden van het volk mee maken. dan begeve men zich naar het hart van de stad. de Puerta del Sol. Allang is de poort, waardoor men vroeger het opkomen van de zon boven de heuvels in het verschiet kon aanschouwen, verdwenen en sinds de radicale verande ring van het plein enkele ja ren geleden is het geheel aan het moderne verkeer van een miljoenenstad aangepast. De traditie van het uitluiden der jaren blijft er echter evengoed gehandhaafd als op Piccadily Circus in Londen, zij het dan dat de Engelsen het zonder het charmante gebruik van de Spanjaarden doen. Op de Puerta del Sol dan staat de menigte muisstil en schouder aan schouder te wachten op de slagen van de grote klok. Hij wijst nagenoeg onfeilbaar de juiste tijd aan, want hij wordt immers elk uur gecon troleerd door het sterrekundig observatorium. Die voor Span je onnatuurlijke stilte duurt overigens slechts enkele tellen: voor bewoners van het Ibe risch schiereiland is zwijgen een afschuwelijke straf. Als de eerste dreunende slag de stil te verbreekt, happen tezelf dertijd tienduizenden monden de eerste druif van het trosje. Dat gaat zo voort tot de laat ste slag trillend wegsterft. Wie deze ceremonie van een hoger punt af kon bekijken, zou on getwijfeld een typisch golven de beweging over de massa zien gaan een beweging van de ontelbare happende mon den en meeknikkende hoof den, die met elke klokslag wordt herhaald. Hoewel ik. enkele jaren geleden, die kans volop heb gehad, omdat ik achter het raam van een res taurant één verdieping boven het grote plein stond, heb ik deze helaês verzuimd. Ik had xet veel te druk met mijn eigen druiven. Dit zijn de daders, die de synagoge en het monument voor de nazi-slacht offers in Keulen met hakenkruisen en leuzen besmeurd hebben. Paul Josef Schoenen (links) en Arnold Strunk (rechts). de D.R.P. kwam het niet, hoewel Dufhues' gebaar sprekend genoeg was en duidelijk wees op de mogelijkheid van een ver bod. Men zegt te Bonn verder, dat de D.R.P. de laatste jaren steeds radicaler is geworden, getuige haar orgaan „Der Reichsruf" en getuige uitlatingen van de D.R.P. ideoloog, de Hamburgse profes sor Kunstmann, die te keer pleegt te gaan tegen de parlementaire instellingen van de Bondsrepubliek. Dit alles moet voldoende zijn om de D.R.P. uit het nor male politieke leven te bannen. Diepgaand onderzoek Van vele kanten zijn ook gisteren in de Bondsrepubliek verklaringen afgelegd, waarin de schanddaad van Keulen streng wordt veroordeeld. Het Noordrijnwest faalse ministerie van Binnenlandse Zaken heeft een aparte pol itie-afdeling ingesteld onder leiding van een vertrouwde ambte naar, die een onderzoek zal instellen naar andere antisemitische aanslagen in West- 'Duitsland. Voorts zal deze bijzondere af deling trachten uit te vinden wie de gees telijke stokebranden achter de twee jeug dige daders zijn. Zowel door Joodse organisaties in Duitsland als door vakbonden en politie ke kringen te Bonn is verklaard, dat de wandaad van Keulen tot op de kern dient te worden onderzocht. Die kern ligt vol gens vele commentators onder meer bij de algemene, zeer gebrekkige voorlichting over het recente verleden van Duitsland. De commentator van het dagblad „Die Welt" Paul Sethe schreef bij voorbeeld: „Schuldiger dan de daders zijn de oude ren. die hen geleerd hebben gedachten vol haat te koesteren, waaruit de daad tevoor schijn kwam. Zijn wij anderen allen ge heel onschuldig? Hebben wij niet ons deel aan schuld door lauwheid en zwijgen wan neer opnieuw slecht zaad is uitgezaaid? Hebben regering, school, pers, radio, heb ben voor alles de ouders genoeg gedaan opdat de jonge mensen de waarheid wordt gezegd? Deze vragen mogen ons niet zo gemakkelijk loslaten", aldus Sethe. Ontslagen geëist (Reuter) Het pex-sbulletin van de so ciaal-democratische partij in Bonn eist het ontslag van alle voormalige nazi's uit overheidsdienst. Het bulletin stelde de vraag of het werkelijk nodig is dat de man nen die indertijd aan het nationaal-socia- lisme een ideologische dekmantel schon ken, nu belangrijke posten in een demo cratische staat bekleden. Duitsland moet bewijzen dat het gebeurde in Keulen slechts een „op zichzelf staand, betreu renswaardig incident" is geweest, aldus het persbulletin van de socialistische par tij. (UPI) Ondertussen is bekend gewor den dat onbekenden een oorlogsmonument en een protestantse kerk in Würzburg heb- gen geschonden. Volgens de politie zijn de ramen ingegooid en zijn er bloemen en urnen vertrapt. De kerk is de laatste tijd al verschillende keren beschadigd. Er worden geregeld kaarsen van het altaar gestolen. NOUMEA. NIEUW CALEDONIë (Reu- ter-AFP) Port Villa, het administra tieve centrum van de Nieuwe Hebriden (een eilandengroep in de Stille Oceaan), is volgens de eerste in Noumea ontvangen berichten door een wervelstorm bijna ge heel verwoest. Van slachtoffers is evenwel geen melding gemaakt. De plaats heeft 2.500 inwoners. De Nieuwe Hebriden staan onder gemeenschappelijk Brits-Frans beheer. Ongeveer 80 percent van Port Villa zou door de wervelstorm met de grond gelijk gemaakt zijn en ongeveer 90 percent van de oogst zou verloren gegaan zijn. Verder is bericht, dat het dorp Mele is weggevaagd en het dorp Erakor door zeewater is overspoeld. Het Franse ziekenhuis te Port Villa is naar gemeld eveneens verwoest en de patiënten zijn geëvacueerd. Uit andere streken oi uit nabijgelegen eilanden zijn nog geen berichten ontvangen. Het Franse fregat „La Confiance" is op weg naar Port Villa De autoriteiten te Noumea hebben besloten vrouwen en kinderen naar Nieuw Caledonië te evacue ren. Woensdag zal gepoogd worden een luchtverbinding met het getroffen gebied tot stand te brengen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1959 | | pagina 5