IJmuider Courant | 1959 | 31 december 1959 | pagina 7

Lonen en prijzen beheersten de
debatten in het parlement

Record van de K.L.M. in 1959:
ruim 1,1 miljoen passagiers

FI1.ATFI.IF.

I

Replieken op R.K.-rapport over
geboortebeperking in V.S.

-OP EN OM HET BINNENHOF

Politieke spanning over voetbaltoto,
commerciële t.v. en mammoetwet

Duits concern koopt
Fokker „Friendship"

Bootje overvaren,
twee vermisten

Ook vrachtvervoer was hoger dan
in de voorgaande jaren

Oude man omgekomen

KERKELIJK LEVEN

DONDERDAG 31 DECEMBER 1959

7

Belastingverlaging?

JANSSEN

(Van onze parlementaire redacteur)

Tn parlementaire kringen bestaat de verwachting dat 1960 een jaar zal zijn
van zeer grote bedrijvigheid met in bijna alle provincies (uitgezonderd het
noorden en Zeeland) gebrek aan arbeidskrachten. De loonsverhogingen, die
uiterlijk 1 april in alle bedrijfstakken tot stand zullen zijn gekomen, zullen de
bestedingen doen toenemen. Daarbij komt de toeneming van de investeringen,
omdat de ondernemers door de groeiende koopkracht hun afzetmogelijkheden
zien stijgen, temeer omdat ook in het buitenland de kooplust stijgt. Die snelle
groei van de bestedingen, waardoor het overschot op do betalingsbalans volgens
minister De Pons naar schatting met een miljard gulden in het komende jaar
zal verminderen, zal vooral tegen het einde van 1960 moeilijkheden kunnen
veroorzaken.

Onder die omstandigheden zal men
einde 1960 dan juist moeten beslissen over
de mogelijkheid van belastingverlaging.
Daar heeft men zich eind oktober al druk
over gemaakt, want het parlement kijkt
altijd ver vooruit omdat regeren vooruit
zien is. Van minister Zijlstra is toen de
toezegging afgedwongen dat hij in sep
tember 1960 concrete voorstellen tot be
lastingverlaging zal indienen (ingaande
1 januari 1961) indien de conjuncturele
omstandigheden dat niet onmogelijk
maken.

Minister Zijlstra zal bij zijn slag om de
arm voorzichtig hebben bedacht dat vol
gend jaar de loonsverhogingen in het
kader van de vrijere loonvorming geleide
lijk beginnen door te werken, waardoor-
de bestedingen zullen toenemen en hoge
eisen aan de produktie zullen worden ge
steld. Bovendien komt er per 1 april een
algemene loonronde van 2,5 percent als
compensatie voor de huurverhoging, waar
door in de categorie van de huiseigenaren
de bestedingen ook groter zullen worden.

Voorts moet rekening worden gehouden
met een verlaging van de invoerrechten
met tien percent (eigenlijk ook belasting
verlaging) in het kader van de Europese
Gemeenschap. Ook dat prikkelt de bedrij
vigheid en de bestedingen door verlaging
van de prijzen.

Dan dreigt alles bijeen weer economi
sche overspanning (en dwang tot beste
dingsbeperking). Of men dan aan het eind
van 1960 het risico maig nemen van een
nieuwe prikkel van de bedrijvigheid en de
bestedingen door belastingverlaging, zal
een ernstig punt van discussie zijn.

Uit het voorgaande blijkt echter wel dat
wat de werkgelegenheid en de welvaart
betreft, het nieuwe jaar met optimisme
tegemoet wordt gezien. Dat is in elk geval
bemoedigend bij een nieuw begin. De
grootste zorg in 1960 zal zijn de economi
sche spanningen in bedwang te houden en
zo goed mogelijk te regelen.

De prijzen

Men weet nu al dat in 1960 rekening zal
moeten worden gehouden met een kleine
stijging van de kosten van levensonder
houd door de huurverhoging en de duur
dere melk. Maar daarvoor zal een alge
mene loonsverhoging worden gegeven van
2,5 percent plus meer kinderbijslag. De
huurcompensatie zal in sommige zwakke
bedrijfstakken mogen worden doorbe
rekend in de prijzen. Op de kosten van
levensonderhoud zal dit laatste 0.4 per
cent uitmaken. De huurcompensatie is
echter zeer ruim (daarover zijn alle poli
tieke partijen het eens) en de meeste loon-
trekkenden zullen minder voor huurver
hoging behoeven te betalen dan de loons
verhoging bedraagt. Door de grote vraag
als gevolg van de gestegen koopkracht en
het nijpend tekort aan arbeidskrachten zal
er echter voortdurend een druk op de
prijzen naar boven bestaan.

Er zijn voor bepaalde artikelen ook
prijsverlagingen in zicht, die de minister
van Economische Zaken hoopt af te dwin
gen als gevolg van de vrijere loonvorming
Er zijn een aantal ondernemingen die hun
personeel een loonsverhoging willen geven
die ver uitgaat boven het algemeen ge
middelde. Die loonsverhoging wordt dan
niet direct goedgekeurd, maar de minister
van Economische Zaken gaat met zo n
onderneming eerst eens praten over prijs
verlaging. Het is reeds gebleken dat bii
sommige ondernemingen de neiging bestaat
toe te geven aan prijsverlaging indien
maar de grote loonsverhoging wordt goed
gekeurd. Die ondernemingen voorzien dat
in 1960 een gevecht zal worden geleverd
om iedere arbeidskracht en in die strijd is
het. mogen aanbieden van een hoog loon
een belangrijke factor. Zo brengt de
vrijere loonvorming weer nieuwe elemen
ten in het economische leven.

Vrijere loonvorming

Totnutoe is slechts van ongeveer een
zevende deel van de loontrekkenden een
loonsverhoging goedgekeurd omdat in het
gekozen sytseem loonsverhogingen pas
mogen ingaan op het moment van het af
lopen van een collectieve arbeidsovereen
komst of in ieder geval per 1 april. Op die
manier heeft men willen voorkomen dat
alle loonsverhogingen op eenzelfde datum
ingaan, waardoor ineens een sterke op
waartse druk op de prijzen zou ontstaan
Door spreiding van de loonsverhoging ont
staat de grotere koopkracht geleidelijk en
is er ook meer tijd voor controle op de
prijzen.

Lonen en prijzen hebben het afgelopen
jaar de debatten in het parlement be
heerst, want dr vrijere loonvorming is
totnutoe het meest besproken punt ge
weest van het beleid van het nieuwe ka
binet, dat op 26 mei voor de volksver
tegenwoordiging verscheen met een rege
ringsverklaring, waarvan de loon- en
huurparagraaf werd uitgewerkt in een
sociaal-economische nota. die midden juli
in de Tweede Kamer werd behandeld. Een
motie van de P.v.d.A.. die er op neerkwam
dat eerst welvaartsverbetering voor de
loontrekkenden moest worden gewaar
borgd en dat pas later aan huurverhoging
mn°5t worden gedacht, werd met 87 tegen
47 stemmen verworpen.

Tn het debat over de regeringsverkla
ring op 27 mei was ook reeds een motie
van de P.v.d.A. over de lonen met 82 tegen
46 stemmen verworpen. Een grote meer
derheid van de Tweede Kamer had zich
dus direct al akkoord verklaard met het
systeem van de vrijere loonvorming, die
volgens staatssecretaris Roolvink er ook

Advertentie

toe geleid heeft dat de laagst-betaalden
percentsgewijs de meeste opslag hebben
gekregen. Totnutoe lijkt de vrijere loon
vorming geen mislukking, maar het is nog
veel te vroeg de definitieve balans op te
maken. In spanning wordt afgewacht wat
er tenslotte zal gebeuren voor degenen die
geen loonsverhoging hebben te verwachten
doordat de produktivlteit in het bedrijf
waarin zij werken niet is gestegen.

Nieuwe verhoudingen
Het kabinet-De Quay is een uitvloeisel
van de kabinetscrisis die een jaar geleden,
op 11 december 1958, was ontstaan over
de vraag of tijdelijke belastingverhoging
voorlopig met één jaar of ineens met twee
jaar moest worden verlengd. De meerder
heid van de Tweede Kamer wilde aan de
eis van twee jaar van minister Hofstra
niet voldoen en het gevolg was dat met
minister Hofstra ook de andere socialisti
sche ministers aftraden.

Eind oktober zijn die tijdelijke belas
tingverhogingen toch weer met een jaar
verlengd (totaal dus met twee jaar) door
dat de meerderheid van de Kamer meende
de financieel-economische situatie nu
beter te kunnen beoordelen dan een jaar
tevoren. Tegelijkertijd is echter toch nog
een belastingverlaging tot stand gekomen.
De vrijgezellenbelasting werd verlaagd.

Op 23 december 1958 kwam een tijdelijk
kabinet-Beel tot stand, dat tot voornaam
ste taak had nieuwe verkiezingen voor de
Tweede Kamer voor te bereiden. De ver
kiezingen werden gehouden ot> 12 maart.
Het resultaat was dat de V.V.D. de meeste
winst boekte. Zij kwam van 13 op 19
zetels en verdrong de A.R.-partii, die één
zetel verloor en er 14 overhield, van de
derde plaats. De K.V.P. werd de grootste
partij, maar bleef in aantal zetels (49) ge
lijk. De P.v.d.A. verloor twee zetels en
behield er 48. De C.H.U. viel terug van 13
op 12 zetels. De S.G.P. bleef met drie zetels
gelijk. De communisten leden een verlies
van vier zetels en hielden er nog slechts
drie over. De Pacifistisch-Socialistische
Partij deed voor het eerst haar intrede in
de Tweede Kamer en bezette twee zetels,.

Tussen de K.V.P. en de P.v.d.A. was in
de voorafgaande jaren de verhouding
steeds slechter geworden, zodat tijdens de
kabinetsformatie bleek dat de sfeer voor
een vruchtbare samenwerking niet meer
aanwezig was, waardoor een pinde kwam
aan de brede basis. De V.V.D. zag drie
geestverwanten opgenomen in het kabi
net-De QuAv en de P.v.d.A. nam de oppo
sitie van de V.V.D. over. Begin februari
was een socialistische motie, waarin er op
werd aangedrongen direct een begin te
maken met verkorting van de arbeidstijd,
verworpen met 72 tegen 48 stemmen. Veer
tien dagen later was een amendement van
de P.v.d.A.. dat. gericht was tefen moder
nisering van de kruisers met 73 tegen 52
stemmen verworpen. Een motie in ver
band met de Europese kolencHsis werd
begin maart verworpen met 52 tegen 42
stemmen.

Weduwen- en wezenwet

Het voornaamste dat het tijdelijke kabi-
net-Beel tot stand heeft gebracht, is de
Weduwen- en Wezenwet, die met alge
mene stemmen zowel in de Tweede als in
de Eerste Kamer (8 april) werd aange
nomen. Aanvankelijk was het de bedoe
ling dat de wet pt 1 januari 1960 in wer

king zou treden, maar met kunst- en
vliegwerk is het gelukt de datum van in
gang te vervroegen tot 1 oktober. Voor de
toekomst was belangrijk de wijziging van
de Lager Onderwijswet, waardoor geleide
lijk een verlaging van de leerlingenschaal
kan worden verwezenlijkt. Tevens is in de
tijd van het kabinet-Beel besloten tot de
toelating van volledig bevoegde onder
wijzers tot de universitaire examens in
opvoedkunde en psychologie.

De nieuwe ministers in het kabinet-De
Quay hadden tijd nodig om zich in te wer
ken, zodat de parlementaire werkzaam
heden traag op gang kwamen. Midden juni
werd met 73 tegen 41 stemmen het wets
ontwerp aangenomen, waardoor het mo
gelijk werd dienstplichtigen naar Nieuw-
Guinea te zenden. Voorts werd besloten
tot het verlenen van staatsgaranties voor
de bouw van een Hiltonhotel, respectieve
lijk in Rotterdam en Amsterdam.

Het nieuwe pqrlementaire jaar, dat op
15 september begon, leverde een historisch
feit op doordat de als tweede voorzitter
gekozen mevrouw StoffelsVan Haaf ten
op 30 september voor het eerst in de zetel
van de voorzitter troonde. In de parlemen
taire geschiedenis was de verschijning van
een vrouw op die plaats een nieuwigheid.

Politieke donderwolken

Al spoedig bleek de oppositie van de
P.v.d.A. weer uit de indiening van moties.
Een interpellatie in oktober van de frac
tievoorzitter van de P.v.d.A. over de ant-
woordplicht der regering werd besloten
met een motie, die met 65 tegen 48 stem
men werd verworpen. Een motie van de
P.v.d.A., waarin de regering werd uitge
nodigd vroegere Indonesiëgangers vrij te
stellen van de dienstplicht voor de Be
scherming Bevolking, werd met 72 tegen
48 stemmen verworpen. Een motie van de
P.v.d.A., aan het einde van een interpel
latie van oud-minister Suurhoff, waarin
de regering werd uitgenodigd de plannen
met de vrijere loonvorming zo te wijzigen
dat een redelijk deel van de gestegen wel
vaart zou toevallen aan de loon- en sala-
ristrekkenden werd met 74 tegen 47 stem
men verworpen. In november werd een
motie van de P.v.d.A., waarin werd aan
gedrongen op een ruimere toelating in
Nederland van SDijtoptanten uit Indonesië,
verworpen met 74 tegen 46 stemmen.

Al die verworpen moties van de P.v.d.A.
ziin kenmerkend voor de nieuwe verhou
dingen in het parlement gedurende het
afgelopen jaar. Het kabinet-Do Quay heeft
zich totnutoe staande gehouden, maar er
hangen donkere wolken boven, waaruit in
I960 heel misschien weieens een fatale
bliksemstraal zou kunnen schieten. Van
de zijde van de C.H.U. is gezegd dat de
Mammoetwet voor een nieuwe regeling
van het gehele voortgezet onderwijs tot
een kabinetscrisis zou kunnen leiden. Van
A.R.-zijde is gewaarschuwd dat invoering
van commerciële televisie een kabinets
crisis zou kunnen veroorzaken. Er heerst
ook een politieke spanning rond de voet
baltoto. die in 1960 wettelijk moet worden
geregeld. Spanning heerst ook over de
Lauwerszee. Met de geleideliik groeiende
economische snanning (al ducht minister
De Pous in 1960 nog geen overspanning)
zal het kabinet-De Quav in het nieuwe
iaar voor moeilijke situaties komen te
staan.

Meilleurs Voeux
pour TAnnée Nouvelle

Hazepaterslaan 16 - Haarlem
Telefoon 12747

De Fokkerfabriek op Schiphol heeft een
F 27 „Friendship" afgeleverd aan het
Duitse handelsconcern Helmut Horten.
Woensdag is het tweemotorige schroeftur-
binevliegtuig, dat als directievliegtuig is
ingericht voorzien van de meest moderne
radio- en radarapparatuur, naar Dussel-
dorp vertrokken, waar het wordt gesta
tioneerd.

Deze F 27 is het eerste verkeersvlieg
tuig sinds vele jaren dat door Nederland
aan Duitsland werd geleverd en tevens de
28ste „Friendship" die door de Fokkerfa
briek werd afgeleverd.

Advertentie

VUURWERK? Vcrwulft 3 t/o V en D

Oudjaar open tot 9 uur

In de Waalhaven te Rotterdam is een
motorbootje van een sleepdienst overva
ren door een 884 ton metend Duits Rijn
schip. Het bootje zonk onmiddellijk. Twee
van de drie opvarenden worden vermist.
Het zijn een 58-jarige eerste machinist
van een Engels schip en een 16-jarige Chi
nese matroos, die door het bootje naar de
wal werden gebracht. De kapitein van het
bootje, de 22-jarige L' Garthof uit Rotter
dam, kon gered worden.

De K.L.M. heeft in 1959 op haar wereld
luchtnet ruim 1,1 miljoen passagiers ver
voerd, een record in de geschiedenis van
het veertigjarig bestaan van de maat
schappij. De groei tegenover 1958, in per
centen uitgedrukt, ligt hoger dan de ge
middelde aanwas van het wereldvervoer,
dus van alle luchtvaartmaatschappijen te
zamen, dat volgens de I.C.A.O. en I.A.T.A.
op 10 percent kan worden vastgesteld. Ook
het vervoer van vracht leverde een re
cord voor de K.L.M. op. Gedurende de af
gelopen twaalf maanden werd ruim 31
miljoen kg. vracht geboekt. De door de
K.L.M. in 1959 vervoerde post woog 3
miljoen kg.

Het jaar 1959 vormde voor de K.L.M. de
drempel tussen de oude (zuigermotoren)
en de nieuwe (straalmotoren) techniek. In
verband hiermee werd de vlootcapaciteit
het afgelopen jaar nauwelijks uitgebreid.

In de loop van 1959 werden Saigon, de
hoofdstad van Vietnam, Tunis en Rotter
dam aan het luchtnet, dat een lengte heeft
van 270.000 km., toegevoegd. Deze uitbrei
ding en de frequentieverhoging op de
diensten naar New York, Montreal, Hous
ton en Curapao, alsmede op een groot
aantal Europese diensten hebben een pro-
duktieverhoging van 13 percent opgele
verd te weten 539 miljoen ton/km. tegen
475 miljoen in 1958.

Ook het aantal passagiers nam belang
rijk toe, namelijk met 142.000 en bedroeg
naar schatting 1.103.000. De gemiddelde
afstand per passagier bedroeg 2200 km.
Het luchtpostvervoer steeg van 2.838.000
kg. in 1958 tot 3.140.000 kg. in het afgelo
pen jaar. Het vrachtvervoer steeg met 20
percent tot een hoeveelheid van 31.274.000
kg., ruim vijf miljoen kg. meer dan in
1958.

In het najaar werden vier nieuwe Lock
heed Electra-vliegtuigen, uitgerust met
schroefturbine motoren, aan de vloot toe
gevoegd. Acht vliegtuigen werden van de
vlootlijst afgevoerd, namelijk twee Dou
glas C-54 vliegtuigen, een Douglas DC-6B.
twee Convairs CV 240 en drie Convairs
CV 340. Totaal beschikt de K.L.M. thans
over een vloot van 93 voor het merendeel
moderne vliegtuigen.

In bestelling zijn op het ogenblik nog
acht Lockheed Electra's, twaalf Doeglas
DC-8 -liegtuigen en twee Fokker F-27
„Friendships", die voor een groot deel
in de loop van 1960 zullen worden afgele
verd.

De K.L.M.-vloot was in 1959 naar schat
ting 207.000 uren in de lucht (1958: 188.000)
waarbij een totale afstand van ruim 77
miljoen km. werd afgelegd. Er werden
437 chartervluchten uitgevoerd, waarvan
neer dan 280 intercontinentaal. De mees
te hiervan werden gevlogen tussen Euro
pa en Noord-Amerika. Interessant was
ook de ontwikkeling, die het zo genoemde
inclusieve tourvervoer te zien heeft ge
geven. Totaal nam dit vervoer in de
K.L.M. tce met bijna 50 percent ten op
zichte van 1958. In Europa was deze stij
ging het meest opmerkelijk: 125 percent.

Begin van straaltijdperk

De proef met de verkorte stoptijden op
het Europese luchtnet, die gedurende de
afgelopen zomerdienst is genomen, met
het doel de wachttijden voor de passa

giers zoveel mogelijk te bekorten, het
geen vooral met het oog op het komende
straaltijdperk van belang is, is niet onbe
vredigend verlopen. Ook de dagdiensten
naar New York bleken in een behoefte
te voorzien.

Met het oog op het straaltijdperk, dat
in 1960 ingaat, is in het afgelopen jaar
veel voorbereidend werk verricht. Aan de
opleiding van de bemanningen, die de
nieuwe vliegtuigen zullen moeten gaan be
dienen, werd veel aandacht besteed. Op
Schiphol werd in het trainingscentrum
een oefenmotor voor de Lockheed Electra
en een vluchtnabootser voor de DC-8 ge-
installeerd. Zeer spoedig zal daar ook een
vluchtnabootser voor de Lockheed Elec
tra bijkomen.

In het hoofdkantoor van de K.L.M. werd
een grote elektronische rekenmachine in
gebruik genomen om het hoofd te kunnen
bieden aan de steeds omvangrijker wor
dende administratie ten gevolge van de
C""Ote groei van het luchtvervoer.

In het buitenland, waar de K.L.M. in
meer dan 75 landen vestigingen heeft, kon
de maatschappij nieuwe kantoren betrek
ken in Glasgow, Dusseldorp, Stockholm,
Sao Paolo en New York.

Het aantal K.L.M.-employés, dat in
1958 16.863 bedroeg nam in 1959 toe tot
17.222. Van dit aantal behoren er 2186 tot
het vliegend personeel, namelijk 774 vlie
gers, 218 telegrafisten, 461 boordwerk
tuigkundigen, 483 pursers en hofmeesters
en 250 stewardessen.

In het afgelopen jaar heeft de K.L.M.
het feit herdacht dat zij als eerste lucht
vaartmaatschappij in de wereld 40 jaar
bestond. De viering van deze mijlpaal in
de geschiedenis van de maatschappij ging
o.m. gepaard met de onthulling van het
standbeeld voor dr. Albert Plesman tegen
over het hoofdkantoor van de K.L.M. in
Den Haag.

FRANKRIJK. Ten bate van de
slachtoffers van de overstromingsramp
te Fréjus is de gangbare frankeerzegel
van 25 fr. met als voorstelling Marianne
in het schip van staat overdrukt met
Fréjus 5 fr.

HONGARIJE. De Hongaarse poste
rijen hebben een serie van acht waar
den het licht doen zien, waarvan er
zever], scènes uit verschillende sprook
jes weergeven. De 20 f. vertoont een
kleuteronderwijzeres die aan de kinde
ren uit een sprookjesboek voorleest, de
30 f. „Doornroosje", de 40 f. „Ganzen-
Mathias" (Hongaarse sprookjesfiguur),
de 60 f. „De krekel en de mier", de 1 ft.
„Maschenka" (Russische sprookjes
figuur), de 2 ft. „Hans en Grietje", de
2.50 ft. „De rattenvanger van Hameln"
en de 3 ft. „Roodkapje".

ARGENTINIË. Ter herinnering aan
het feit, dat honderd jaar geleden het
pact van San José de Flores werd ge

sloten, is een postzegel van 1 peso (vio
let) in omloop gebracht. Afgebeeld zijn
de portretten van Bartolomé Mitre en
Justo José de Urquiza.

POLEN. Ter herdenking van be
roemde geleerden is een serie van zes
waarden in circulatie gebracht: 20 gr.
(donkerblauw) Charles Darwin, 40 gr.
(olijfkleurig) Dmitri Mendejelew, 60 gr.
(donkerrood) Albert Einstein, 1.50 zl.
(bruin) Louis Pasteur, 1.55 zl. (groen)
Isaac Newton en 2.50 zl. (violet) Nico-
laus Copernicus.

DE BELGISCHE KONGO en ROE-
ANDA OERANDI hebben elk een
kerstserie van drie waarden uitgegeven.
De zegels geven een gestyleerde voor
stelling van Madonna en kind. De
waarden zijn: 50 c., 1 fr. en 2 fr.

Bij een brand, die het café „Bosch en
Zon" in het gehucht Weende bij Vlagt-
wedde (Gr.) in de as legde, is de 81-jarige
schoonvader van de caféhouder om het
leven gekomen.

De bejaarde man had een kamer op de
bovenverdieping. Toen de caféhouder, de
heer Looyen, de brand ontdekte, bleek de
trap reeds door het vuur versperd te zijn.
De brandweer kon tegen de vuurzee niets
uitrichten. Van de inboedel kon niets
worden gered.

Advertentie

VUURWERK? Verwulft 3 t/o V en D

Oudjaar open tot 9 uur

Veertien dagen geleden schreven wij
reeds over een rapport, afkomstig van de
Amerikaanse r.-k. bisschoppen. Daarin
werd fel geageerd tegen het gebruik van
de voor de hulp aan het buitenland be
stemde gelden voor het distribueren van
voorlichtingsmateriaal over geboortenbe-
perking in overbevolkte landen. Uit de
Amerikaanse berichtgeving, die ons na de
publikatie van dit rapport onder ogen
kwam, is gebleken dat het aangesneden
onderwerp het kerkelijk nieuws in hoge
mate blijft beheersen. Sommigen onder
strepen de rooms-katholieke visie, ande
ren keren zich er fel tegen.

Dr. R. Norris Wilson, de directeur van
de Church World Service, de oecumeni
sche organisatie voor hulp aan volken

Wederom uitstel

Op de laatste dag van de in 1959 gehou
den bijeenkomsten van de Tweede Kamer
deed er zich nog een kleine pijnlijke ver
rassing voor. Men leefde in de stellige ver
wachting dat de door een reeks van minis
ters van de drie Benelux-landen te voeren
besprekingen over de landbouwverwikke-
lingen begin januari zouden plaats vinden,
zodat dan op 26 januari de Kamer onmid
dellijk na het kerstreces het Economische
Unie Verdi'ag van Benelux in openbax-e be
handeling zou kunnen nemen. Pi-of. Dr.
Samkalden (P.v.d.A.), die- kennelijk al
vex-nomen had dat er opnieuw een kink in
de kabel was gekomen, vroeg belangstel
lend aan de Kamervoorzitter of de gang
van zaken inderdaad aldus zou zijn. En
toen kregen de afgevaardigden te horen,
dat slechts koi-t voor de aanvang van de
vergadering gebleken was dat de bespre
kingen niet in begin januari zouden dooi--
gaan, maar waarschijnlijk pas een maand
later. Waax-aan dit nieuwe uitstel lag bleef
onbesproken. Intussen heb ik gegronde re
denen om aan te nemen, dat dit uitslui
tend aan bepaalde heren in Brussel te wij
ten valt. Wel zal van omstreeks 5 januari
af de Belgische minister van Buitenlandse
Zaken, Wigny, in verband met een ambts
reis naar de Verenigde Staten tot de 26ste
van die maand afwezig zijn, maar indien
er werkelijk bij alle Belgische ministers
die bij deze aangelegenheid betrokken zijn
een oprecht verlangen bestond om be
doeld overleg ten spoedigste te doen plaats
hebben zou het vermoedelijk toch niet tot
zulk een nieuw lang uitstel zijn gekomen.
Van Nedex-landse kant zcu de minister
president. die ad interim Buitenlandse Za
ken leidt zolang minister Luns zijn werk
nog niet hervat heeft, deze laatste hebben
kunnen vervangen en dan bijgestaan door
de staatssecretaris, Dr. H. R. van Houten.
Hoe het zij, de mededeling van de voox--
zitter wekte begrijpelijkerwijs teleurstel
ling bij die Kamex-leden die, zoals de heer
Samkalden, van het begin af tegen het he

le aanhouden van de behandeling van het
Unie-verdi-ag gekant waren geweest. De
feiten hebben hen al in het gelijk gesteld.
Aangezien het geenszins uitgesloten is,
dat er nogmaals verschuiving nodig zal
worden van de datum waarop de Benelux-
ministers zullen samen komen men on-
derschatte niet de tegenwex-king in deze
van de Belgische minister van Landbouw,
De Vleeschouwer, met diens Boerenbond
zal de Kamer er m.i. verstandig aan
doen, zodra zij weer aan de slag gaat paal
en perk te stellen aan verdere vertraging.
Hiertoe bestaat te meer reden, omdat men
bij voorbaat op zijn vingers kan natellen,
dat het ministerieel overleg in Benelux-
verband over de landbouwvraagstukken
toch niet meteen aan die problemen een
eind zal maken. Bovendien kan goedkeu-
i-ing van het Unie-verdrag alsmede het in
werking treden daarvan gerust doox-gaan
ook al behoren de landbouwperikelen nog
niet tot het verleden.

Vaardig en waardig

Vlak vooi-dat het kersti-eces inging zag
minister De Quay zich voor een schijn
baar ietwat moeilijke kwestie geplaatst.
Ir. Vondeling (P.v.d.A.) bestookte hem nl.
met mondelinge vragen naar aanleiding
van wat de minister-president volgens een
groot aantal Nederlandse dagbladcorres
pondenten hun verteld zou hebben over de
door hem met de Amex-ikaanse minister
van Buitenlandse Zaken te Parijs gevoel
de besprekingen. Uit de berichten die in
een reeks Nedex-landse dagbladen hierom
trent zijn verschenen viel op te maken,
dat minister De Quay aan minister Her
ter kenbaar zou hebben gemaakt, dat er
aan Nederlands mogelijkheden om nog
weer meer voor militaire inspanning uit te
geven een grens was. Dit onder meer ten
gevolge van een x-eeks tot stand te bren
gen kostbare plannen, zoals het Delta
plan, wegenaanleg, de indijking van de
Lauwerszee enz. Het vragende Kamerlid
informeerde of derhalve de regering reeds

besloten had wat tot dusverre aan de
Kamer nog niet was meegedeeld tot die
indijking over te gaan. Minister De Quay
kon op dit laatste terstond ontkennend ant-
worden. Hij zette uiteen, dat hij in wer
kelijkheid niet gezegd had wat er in een
vrij groot deel van de Nederlandse pers
was verschenen. De heer Vondeling scheen
de juistheid van deze bewering van de
minister-president enigermate in twijfel te
trekken. Ten onrechte echter, want in vol
gende instantie bleek uit de nadere beant
woording van de minister zeer duidelijk,
dat in dit geval werkelijk de vergissing
ten slotte door de journalisten was be
gaan. Minister De Quay had hun nl. ver
teld, dat hij de aandacht van Herter op
een aantal veel geld kostende plannen had
gevestigd, alsook op het bestaan boven
dien van vex-schillende denkbeelden waar
van de eventuele verwezenlijking heel wat
van de schatkist zou vergen; daarna had
hij voorbeelden van het een en van het
ander genoemd, zonder toen nogmaals een
scheiding te maken tussen plannen en
denkbeelden. Hierin is m.i een zeer plau
sibele verklaring gelegen van het feit, dat
op hun beurt de haastig telefonerende die
naren van de koningin der aarde in hun
berichtgeving tot vermenging van plan
nen en denkbeelden waren overgegaan.
Aldus had de indruk post kunnen vatten,
dat de regering ook al van plan was tot
de door velen gehoopte werkzaamheden
ten aanzien van de Lauwerszee over te
gaan.

Het strekt de minister-president tot eer
dat hij, zijn optreden vaardig verdedigen
de, allerminst zijn toevlucht nam tot een
goedkope uitvlucht. Uit wat hij zeide was
het echter zonneklaar dat en waax-door in
dit geval de pers zich inderdaad had ver
gist. De wtijze waarop minister De Quay
in dit antwoorden- en vi-agenspelletje zijn
partij speelde viel bepaald te waarderen
en getuigde ook van zekere pax-lementai-
re vaardigheid.

Overigens kon hij meteen de Kamer nog

mededelen dat het advies van de deskun
digen over het vraagstuk van de Lauwers
zee juist was binnen gekomen. Er bestond
goede hoop dat de regering nu binnenkort
in deze zou besluiten en zelfs kreeg ik de
indruk dat de kans op een blij einde lang
niet gering is.

Bij het einde van het kalendex-jaar 1959
is een voorlopige balans met betrekking
tot de positie van 't kabinet-De Quay mis
schien wel c.p zijn plaats. Hiervan uitgaan
de meen ik te kunnen vaststellen dat het
er op het ogenblik voor de ploeg in zijn
geheel niet kwaad uitziet. Economisch
heeft 's lands overheid tot dusvërre de
wind zeker mee en in het sociale vlak is
het de regering ook niet tegengelopen,
want alles tesamen genomen hebben zich
ten slotte met betrekking tot het vraag
stuk van de lonen geen wat de arbeids-
rust aangaat ernstige verwikkelingen
voorgedaan. Daarbij komt dat het er
voorshands bepaald niet naar uitziet, dat
er een andere politieke combinatie ge
reed staat om het tegenwoordige kabinet
ten val te brengen teneinde dit door een
anders samengesteld bewind vervangen te
krijgen.

Ongetwijfeld zal het probleem van lo
nen, prijzen en, niet te vergeten, huren in
het eerstkomende halfjaar het kabinet nog
wel kopzox-gen geven. Ook zijn er mis
schien nog wel moeilijkheden in het ver
schiet met betrekking tot onderwerpen als
mammoetwet, reclame in de televisie
nog slechts kortgeleden heeft de Anti-Re
volutionaire Partij een ernstige waar
schuwing te dien aanzien laten horen en
voetbalpool. Niettemin kunnen minister
De Quay en zijn mede-ministers op de
31ste december met een zeker' tevreden
heid op het jongste vex-leden terugzien
ook al zullen zij zich natuurlijk niet ver
helen dat er o.m. inzake de NAVO en wat
de relaties met Indonesië betreft allerminst
reden tot juichen is.

Dr. E. van Kaalte

overzee, waarin de protestantse en ortho
doxe kerken in de Vex-enigde Staten sa
menwerken, heeft meegedeeld dat zijn
bureau „al jaren lang" voorlichtingsmate
riaal over geboortenbeperking heeft ver
spreid en dat hij zich beschaamd zou voe
len indien een verzoek om dergelijke voor
lichting zou worden geweigerd.

In een vraaggesprek met een journa
list van The New York Times zei dr. Nor-
ris Wilson, dat hij niets „immoreels" kan
zien in het beperken van de omvang der
gezinnen door middel van kunstmatige
geboortenbeperking. „Het is ondenkbaar,
zo mex-kte hij op, dat God zijn kinderen
graag ziet sterven op de straten." Ook
zei hij, dat de regering van de Vex-enigde
Staten niet in een dex-gelijk px-ogx-amma is
betrokken en dat het een „grove misstap"
is, dat het vraagstuk in de politiek is ge-
raakt: „Het is een moreel, niet een poli
tiek probleem."

Mening van Eisenhower

Het probleem kwam ook aan de orde op
de wekelijkse persconferentie van Eisen
hower. De president deelde op een vraag
van een der journalisten mee, dat de Ver
enigde Staten zouden weigeren andere
volken te adviseren over geboortenbeper
king, zolang hij het hoofd van de uitvoeren
de macht was.

Eisenhower zei, dat hij zich geen ding
kon voox-stellen dat nog minder geschikt
zou zijn voor politieke of regeringsbe
moeiing en verantwoordelijkheid. Hij
mex-kte op dat de kwestie niets te maken
heeft met het contact van de regering met
andere regeringen en dqt „we niet van
plan zijn om ons te bemoeien met de bin
nenlandse zaken van welke regering ook."

Protestants verweer

tegen de R.K. verklaring

Intussen hebben twee prominente pro
testantse voormannen zich uitdrukkelijk
verzet tegen de visie der rooms-katholieke
bisschoppen. Het zijn de protestantse epis-
copaatse bisschop James A. Pike uit San
Francisco, voorzitter van h^t pas gevorm
de „Advies-comité van kerkelijke ambts
dragers voor de Amerikaanse Federatie
voor Gecontroleerde Gezinsvox-ming", en
dr. John C. Bennett, deken van het Union
Theological Seminary te New York-

Bisschop Pike zei dat het standpunt van
de rooms-katholieke bisschoppen „de snel
in aantal toenemende miljoenen van men
sen in minder door het lot begunstigde de
len van de wereld zou veroordelen tot uit
hongering, knechtschap, ellende en wan
hoop". Hij voegde er nog aan toe, dat de
grote meei-derheid van de mensen in deze
landen niet rooms-katholiek is en daarom
ook niet behoort gedwongen te worden om
de r.k. bezwaren tegen voorbehoedsmid
delen te eerbiedigen.

Dr. Bennett zei het tragisch te vinden,
dat rooms-katholieke leiders bezig zijn
„een mening inzake de geboortenbeper
king met kracht naar voren te brengen, die
geen gezonde morele of godsdienstige
grondslag heeft, en die door de meeste an
dere christelijke groeperingen is verwor
pen".