Massale demonstratie tegen het
neo-nazisme in West-Berlijn
Minister Oberlander door
ereraad verhoord
Oneervol ontslag voor
advocaat-generaal
Receptie Jos. de Klerk
Bondskanselier Adenauer
bezoekt de stad vandaag
HET WEER
Radioactief apparaat
in Haarlem op straat
Getuigen uit het Oosten
niet verschenen
Geen maatregelen tegen
procureurs-generaal
Een deelnemer met
veertien punten in
KNVB-toto
MAANDAG II JANUARI 1960
45e JAARGANG NUMMER 57
In de krant van heden:
Vorst
DE MASSAMOORD VAN LEMBERG
DE CENSUUR OP NIEUW GUINEA
Het woord is aan
Kantoon Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
IJmuider Courant
DAGBLAD VOOR VELSEN -IJ MUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65,
franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct.
Giro-rekening IJmuider Courant no. f129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
(Van onze correspondent in Bonn)
Veertigduizend West-Berlijnse jongeren
demonstreerden zaterdagavond met een
fakkeloptocht tegen de antisemitische, neo-
nazistische daden welke sedert de kerst
nacht in de Bondsrepubliek zijn gepleegd.
Zwijgend trokken zij naar de synagoge,
waar zij in het licht van hun fakkels ge
tuigden van hun afkeer van 't de kop op
stekende antisemitisme in West-Duitsland.
In de Bondsrepubliek in het bijzonder
ziet men West-Berlijn als het symbool van
de westelijke vrijheid. Mag men de West-
Duitse pers geloven dan is het afgelopen
weekeinde dit door communistisch Oost-
Duitsland ingesloten stadsdeel nu ook ge
worden tot het symbool van „de opstand
van het Duitse geweten tegen antisemitis
me en neo-nazisme". In geen enkele ande
re Duitse bondsstaat, in geen enkele ande
re Westduitse stad is inderdaad zo duide
lijk gemaakt, dat men grondig wil afreke
nen met de antisemieten dan het afgelo
pen weekeinde te Berlijn.
De Westduitse „Bundes Jugend Ring",
de overkoepelende organisatie van de
democratische jeugdverenigingen, veroor
deelde de antisemitische uitspattingen in
naam van zes miljoen Duitse jongeren bij
zonder scherp. „Met deze alleenstaande
lieden heeft de Duitse jeugd niets ge
meen," aldus de Berlijnse verklaring van
de jeugdbeweging. In hun appel tot de
Westduitse jeugd wordt voorts gezegd:
„Neem iedere gelegenheid waar om der
gelijke uitspattingen te verhinderen. Be
wijs door woord en daad, dat de Duitse
Wg
Weerrapporten I, 2
Uit het binnenland 2
Amsterdams Allerlei 2
Buitenlands nieuws 3
Op de Praatstoel 3
Kunst 4
In de Vishal en op zee5
Agenda van IJmond en Haarlem 5
Uit stad en omgeving ....5, 6, 7
Boekenhoekje 8
Toch Is Het Zo8
Feuilleton 8
Horen en Zien 3
Economisch nieuws9
Beurs 9
Scheepsberichten .9
Sport 7, II, 12, IS
Dit nummer bestaat uit
veertien pagina's
Verwachting tot morgenavond:
Opklaringen en plaatselijk en
kele lichte sneeuwbuien. Matige
tot vrij krachtige noordoostelijke
wind. Lichte tot matige vorst.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
jeugd van rassenhaat en politieke ophitse-
rij niets wil weten".
Een film over de concentratiekampen
(„Nacht und NebelO welke gisteren te
West-Berlijn werd vertoond trok 1200
jeugdige bezoekers.
100.000 mark van Dibelius
Een zeer reële stap deed de bekende
evangelische bisschop van Berlijn en
Brandenburg, tevens voorzitter van de
raad van Evangelische kerken in Duits
land, dr. Dibelius. Hij zond een telegram
aan de Israëlische minister-president Ben
Goerion, waarin hij zijn afschuw uitsprak
over de gebeurtenissen van de laatste
weken. Hij bood een bedrag van honderd
duizend mark aan, het resultaat van een
snelle hulpactie, bestemd voor verdeling
onder Israëlische immigranten die in
moeilijkheden verkeren.
Vandaag komt bondskanselier dr. Aden
auer in West-Berlijn. Het staat vast, dat
Adenauer van dit Westberlijnse bezoek,
dat reeds geruime tijd geleden is aange
kondigd, gebruik zal maken om zich in
het openbaar tegen het antisemitisme te
keren. Er is gezegd, dat de bondskanse
lier vanmiddag „van de voormalige Duit
se hoofdstad een demonstratieplaats te
gen het antisemitisme" wil maken. Er zijn
in West-Berlijn tot dusver 27 verdachte
elementen gearresteerd.
D.R.P, kraait victorie
KAISERSLAUTERN (Reuter) De
uiterst rechtse Deutsche Rèichs Partei
(D.R.P.) heeft in het weekeinde een juri
dische overwinning behaald, doordat bij
gerechtelijke uitspraak een verbod van de
regering van de staat Rijnland-Palts om
Zaterdagmiddag is op de Spaarndam-
seweg bij de Spaarnhovenstraat in Haar
lem een plastic capsule met radioactief
poeder gevonden. De capsule was afge
sloten met een aluminium dekseltje. De
politie, waar de vondst werd aangegeven,
stuurde het voorwerp naar de keurings
dienst van waren, die het met een geiger
teller onderzocht. De dienst identificeer
de de vondst als een zogenaamd katteoog,
een lichtgevend apparaat dat onder meer
op oorlogsschepen wordt gebruikt om de
bemanningsleden attent te maken op
obstakels, waar zij anders in het donker
tegenop zouden lopen.
Het gele fosforiserende poeder straalde
vijf milliröntgen per uur uit, of 840 milli-
röntgen per week. Dit is een vrij grote
stralingssterkte. De maximaal toegesta
ne straling bij voorbeeld op pols en onder
arm is voor de gemiddelde mens slechts
150 milliröntgen en voor sommige andere
lichaamsdelen ligt dit getal lager. Maar
men zou het voorwerp gedurende een be
paalde tijd dag en nacht bij zich moeten
dragen om nadelige gevolgen van de ra-
dioactieviteit te ondervinden en deze kans
acht de keuringsdienst vrijwel nihil.
De dienst vermoedt dat de eigenaar van
het „katteoog", gealarmeerd door de be
richten in de pers over horloges met in
aanzienlijke mate radioactieve wijzerpla
ten, het apparaat heeft weggegooid. Als
iemand de capsule echter heeft verloren,
kan hij zich tot de politie wenden.
te Kaiserslautern een congres te houden,
ongedaan werd gemaakt. Met bier en ge
zang werd deze victorie zaterdagavond
gevierd. Adolf von Thadden, eer>s groeps
leider in Hitiers jeugdbeweging en nu lid
van het hoofdbestuur van de D.R.P., zei:
„Kameraden, ik waarschuw u, dat wij
iedereen die maar iets zegt, doet of zelfs
maar aanstipt wat de partij schade zou
kunnen berokkenen, zullen laten vallen als
was hij een hete aardappel".
(Vervolg op pagina 4)
Zijn gezicht verborgen achter een krant, geagiteerd naar zijn auto zoekend, zo
verdween de Westduitse minister van vluchtélingenzaken, prof. dr. Theodor Ober
lander, zaterdagmiddag in grote haast omstreeks half vier uit Den Haag. Het was
het slot van een grootscheepse jacht, welke Nederlandse en Westduitse journalisten
en fotografen de gehele dag op prof. Oberlander hadden gemaakt. Op een zorgvuldig
geheim gehouden plaats in Den Haag uit de nasporingen van de journalisten
kwam vast te staan, dat dit hotel Central in de Lange Poten moest zijn was prof.
dr. Oberlander voordien meer dan tweeëneenhalf uur verhoord door een internatio
nale commissie van verzetslieden, die een onderzoek instelt naar de beweringen,
dat het bataljon „Nachtigall" waarvan prof. dr. Oberlander commandant was
in juli 1841 verantwoordelijk zou zjjn voor de dood van 34.000 inwoners van de
Poolse stad Lembcrg.
Van drie zijden zijn deze beschuldigin
gen ingebracht: door de in Moskou wer
kende Russische journalist Bezymenski,
van de „Verein von Verfolgten vom Nazi
regime" in Frankfort en van prof. Nor
den, hoofdredacteur van het Oostberlijn-
se blad „Informationsamt".
Prof. Oberlander onderwierp zich vrij
willig aan een verhoor van de genoemde
commissie. Uiteraard weigerden zowel hij
zelf als de commissieleden enig commen
taar te geven op het verhoor, dat zater
dag 's middags plaatsvond. De commissie
verwacht, niet eerder dan in maart haar
rapport met de conclusie of de West
duitse minister schuldig is aart de inge
brachte beschuldigingen of niet aan de
openbaarheid prijs te geven.
Ruim zeventig getuigenverklaringen zijn
reeds op een geluidsband vastgelegd.
Voorts zijn er verscheidene schriftelijke
verklaringen van personen, die momen
teel in de landen achter het IJzeren Gor
dijn verblijven. In totaal zullen door de
commissie ongeveer 250 getuigen worden
gehoord.
Verklaring der commissie
In verband met verschillende publika-
ties betreffende de gebeurtenissen in 1941
in Lemberg legde de commissie zondag
avond tegenover een aantal vertegenwoor
digers van de pers de volgende verklaring
af:
„De commissie heeft vastgesteld, dat
van verschillende kanten is geprobeerd,
het verloop van het onderzoek te bemoei
lijken door het lanceren van nieuwe be
schuldigingen, die, zonder enige bewijs
kracht te bezitten, het doel dienen, prof.
De staatssecretaris van Binnenlandse Za
ken mr. Th. Both, heeft in een brief aan
de Tweede Kamer over de geconstateerde
onwettige censuur in Nieuw-Guinea en het
daarover uitgebrachte rapport van juridi
sche deskundigen verklaard, dat de com
missie „op voor de regering onweerleg
bare gronden" heeft aangetoond, dat ge
durende „een betrekkelijk beperkte perio
de een ernstige schending van de grond
rechten in Nederlands Nieuw-Guinea heeft
plaatsgevonden, waardoor „op ruime
schaal een aanfluiting is gemaakt van de
waarborgen, welke toepassing van een op
zichzelf wettige censuur tegen misbruik
moeten omgeven".
De regering verklaart met nadruk niet
te zullen dulden, en op de naleving daar
van nauwlettend te zullen toezien, dat in
de toekomst onder welke vorm of onder
welk mom ook de grondrechten, welke ;de
ruggegraat en de essentie vormen van de
democratische levenswijze, worden aan
getast, welke Nederland bij monde van het
gouvernement van Nederlands-Nieuw-
Guinea bij het volk der Papoea's beoogt,
daadwerkelijk ingang te doen vinden.
De gouverneur is ten slotte uitgenodigd
zijn bijzondere zorg te willen geven om
een spoedig herstel te bevorderen van de
waarden, welke zozeer werden aangetast.
De beide procureurs
De regering heeft gemeend zwaar te
moeten laten wegen, dat twee achtereen
volgende procureurs-generaal, mr. W.
Beun en mr. P. Okma, thans niet langer
in dienst van het gouvernement van Ne-
derlands-Nieuw-Guinea, de onwettige toe
passing van de censuur hebben bevorderd
of oogluikend toegestaan, dan wel in het
geval van mr. Okma toen bekend moest
zijn, dat onwettige censuur werd toege
past, verzuimd hebben terstond afdoende
maatregelen te treffen om daaraan een
einde te maken.
Dr. Van Baal
Ook kan de regering niet voorbijgaan
aan het feit dat de vorige gouverneur van
Nederlands-Nieuw-Guinea, dr. J. van
Baal, op een gegeven moment onwettige
censuur op de post van de Wisselmeren
oogluikend heeft toegestaan, en later on
voldoende heeft gecontroleerd, of de zij-
Advertentie
WINTERSPORTKLEDING
nerzijds gegeven opdracht tot beëindiging
van de onwettige briefcensuur terstond en
afdoende werd opgevolgd. Tevens moet
de regering het dr. Van Baal aanrekenen
dat hij de toenmalige minister van Zaken
Overzee, mr. Helders, op een uitdrukke
lijk gedaan verzoek om inlichtingen op zijn
minst onvolledig heeft ingelicht omtrent
het bestaan van onwettige censuur.
De regering heeft ten slotte overwogen
of tegen bepaalde personen eventueel een
strafvervolging zou moeten worden inge
steld. Zij is na rijp beraad tot de overtui
ging gekomen met volledige erkenning
overigens van de ernst van de gepleegde
feiten dat daarvan moet worden afgezien
en behoort te worden volstaan met admi
nistratieve maatregelen van verschillen
de zwaarte en draagwijdte".
Mr. Van Beek
Mr. ir. C. van Beek „als centrale fi
guur in deze aangelegenheid te beschou
wen", kan als advocaat-generaal niet in
's lands dienst gehandhaafd blijven, aldus
de brief.
Als verzwarende omstandigheid rekent
de regering het mr. Van Beek aan, dat de
uitoefening van de onwettige censuur zich
niet heeft beperkt tot personen, verdacht
van subversieve acties, doch zich ook
heeft uitgestrekt tot personen, die boven
elke verdenking staan.
Een en ander duidt op een volstrekte on
geschiktheid van mr. Van Beek voor het
door hem beklede ambt.
De regering meent, dat in afwijking
van het advies van de commissie in dit
geval niet volstaan kan worden met een
eervol ontslag uit 's lands dienst wegens
ongeschiktheid, doch dat mr. Van Beek
ontslag zal zijn te verlenen zonder het pre
dikaat eervol.
De huidige gouverneur is uitgenodigd,
ter zake het nodige te willen verrichten,
na raadpleging van het Hof van Justitie.
De residenten
Wat de schuldvraag van een aantal resi
denten betreft heeft de regering begrip
voor de door de commissie aangevoerde
verzachtende omstandigheden.
Anderzijds is de regering van oordeel,
dat van topfiguren als de residenten had
mogen worden verwacht, dat zij aan de
aandrang van het parket inzake de brief
censuur weerstand zouden hebben ge
boden.
De regering meent daarom, dat aan de
residenten J. van Bodegom en mr. F. R. J.
Eibrink Jansen schriftelijk een ontevreden
heidsbetuiging behoort te worden gegeven,
waarin hun verantwoordelijkheid voor de
gepleegde onregelmatigheden uitdrukkelijk
wordt gesteld.
De regering tekent hierbij aan, dat zij
overigens geen aanleiding heeft te twij
felen aan de integriteit en bekwaamheid
van genoemde residenten. Hun kan thans
wederom het volle vertrouwen worden
geschonken.
Oberlander te belasteren. Niettemin wor
den de getuigenverklaringen, die dage
lijks binnenkomen, alle door de commis
sie grondig onderzocht om een volledige
opheldering van het gebeurde te verkre
gen".
„De commissie stelt met nadruk vast,
dat berichten, in het bijzonder uit het Oos
ten, die van een reeds bewezen schuld van
Oberlander en over geschillen in de com
missie spreken, volkomen uit de lucht zijn
gegrepen".
„Aangezien de commissie ernaar
streeft alle kanten te horen, beteurt zij
Professor Oberlander
het, dat de uitgenodigde getuigen uit de
landen achter het „IJzeren Gordijn" tot
dusver niets van zich hebben laten horen.
Daarentegen hebben getuigen in het
Westen, en ook prof. Oberlander zelf, zon
der enig bezwaar gevolg gegeven aan de
uitnodiging voor de commissie ver ver
schijnen".
„Pogingen om het onderwerp van onder
zoek te verbinden met de anti-semitisti-
sche uitspattingen in d^. laatste tijd, wor
den door de commissie als volkomen ten
onrechte scherp van de hand gewezen. Het
onderzoek zal zolang worden voortgezet
totdat ook de laatste punten van de be
schuldiging zijn opgehelderd".
De commissie die wordt voorgezeten
door onze landgenoot de heer K. R. van
Staal te Heemstede, bestaat zo werd mee
gedeeld, uit strikt onafhankelijke mannen.
Zij beschikt over de processen-verbaal van
de verhoren, die aan prof. Oberlander door
een internationale militaire commissie in
1945-46 zijn afgenomen. Prof. Oberlander
zat toen als krijsgevangene van de Ameri
kanen in een Engels kamp. In deze mili
taire commissie van onderzoek zat ook een
Rus.
Deze militaire commissie heeft geen be
wijsmateriaal tegen prof Oberlander ge
vonden om hem in staat van beschuldi
ging te kunnen stellen. „Men heeft hem van
het kastje naar de muur gestuurd en ten
slotte vrijgelaten," zo vertelde de heer J.
Zwart, secretaris van de commissie van
verzetslieden. Hij zei voorts, dat de com
missie eveneens vrijelijk toegang heeft ge
kregen tot de documenten van de Duitse
justitie inzake een aanklacht tegen prof.
Oberlander. Deze aanklacht is naar me
ning van de heer Zwart terecht gesepo
neerd, aangezien het daarin vervatte be
wijsmateriaal „verre van voldoende was
om een vervolging te rechtvaardigen".
Namens de commissie werd voorts ver
klaard, dat de publieke opinie, in dit ge-
Petit-Senn:
Zelfkennis verwerven geschiedt door
zich te voorzien van toegevendheid je
gens anderen.
val de pers, voortaan volledig met het
doen en laten van de commissie op de hoog
te zal worden gesteld. De heer Zwart
bracht in herinnering, dat drie jaar gele
den ook een ereraad voor prof. Carlo
Schmidt is ingesteld teneinde bepaalde
aantijgingen te onderzoeken. Erkend moet
worden, zo zeide hij, „dat het hier een
veel grotere en meer omvattende zaak be
treft."
De ontbrekende getuigen
Aan de secretaris der commissie van
verzetslieden, de heer J. Zwart, werd ge
vraagd of het uitblijven van getuigen uit
landen achter het IJzeren Gordijn van in
vloed zal kunnen zijn op de bevindingen
van de commissie. „Wij zullen in ieder
geval een uitspraak doen", was het ant
woord.
Waar het om gaat
Prof. Oberlander was in 1941 comman
dant van het Duits-Oekrainse bataljon
„Nachtigall", dat Lemberg bezette in ge
mene zaak met de Oekrainse Bandera
nationalisten. De leider Bandera werd
twee jaar geleden in München vergiftigd.
Voordat de Russen wegtrokken hebben
zij, blijkens ooggetuigen, vele gevange
nen neergeschoten. Nadien hebben de Ban
dera-nationalisten, die een sterk antise
mitische inslag hadden, vreselijk onder
communisten, joden en zakenlieden van
Lemberg huis gehouden. De vraag voor de
commissie van onderzoek is, in welke ma
te het „NachtigalF'-bataljon aan deze
slachting heeft deelgenomen en welke ver
antwoordelijkheden daarvoor op Ober-
Een woordvoerder van het ministerie
van Buitenlandse Zaken heeft desgevraagd
meegedeeld dat de berichten onjuist zijn
volgens welke het ministerie personen uit
Oost-Europa, die het verhoor van prof.
Oberlander door een internationale com
missie in Den Haag wilden bijwonen, visa
heeft geweigerd. Het ministerie heeft geen
verzoeken om visa ontvangen, aldus de
woordvoerder.
Voor de eerste maal sedert de instelling
van een toto wordt deze week door de
KNVB ook een derde prijs uitbetaald. Het
bedrag van deze derde prijs is niet te ver
smaden: 60.129.-, even groot als de twee
de prijs. Het ziet er echter naar uit dat
de tweede prijs met de derde prijs ver
hoogd wordt en dus 120.258 gaat bedra
gen. Want alleen in het geval er zich
iemand met het maximaal aantal pun
ten meldt dus vijftien wordt de derde
prijs toegekend.
Totnutoe is dit niet het geval. Voor de
eerste prijs van 120.257.- komt één deel
nemer met 14 punten in aanmerking, voor
de met de derde prijs verhoogde tweede
prijs van 120.257.- zijn er reeds 25 mel
dingen van 13 punten binnen.
In totaal werd door 461.300 deelnemers
687.185.- ingezet.
Op donderdag 14 januari zal in het
Concertgebouw te Haarlem, na afloop
van het concert ter ere van de vrijdag
jongstleden vijfenzeventig jaar gewor
den Jos. de Klerk, in de Tuinzaal een
huldigingsbijeenkomst worden gehou
den. Daarna wordt door het Comité
Huldiging Jos. de Klerk een receptie
aangeboden. Voor diegenen van onze
lezers, die er prijs op stellen de heer
De Klerk bij deze gelegenheid geluk te
wensen is een beperkt aantal toegangs
kaarten voor deze receptie beschikbaar
aan de loketten van ons kantoor, Grote
Houtstraat 93. Zij moeten persoonlijk
worden afgehaald. Het aanvangstijdstip
van de receptie is omstreeks kwart voor
elf.
Zoals bekend hebben de kaartverkoop
en plaatsbespreking voor het concert
plaats bij Concertbureau Alphenaar,
Kruisweg 49 te Haarlem. Het program
ma vermeldt werken van Jos. de Klerk,
Hendrik Andriessen, Mozart en Poot.
Frans Vester is solist in het fluitconcert
van Mozart.
De leden van de internationale com
missie van verzetslieden die het onder
zoek in de zaak-Oberlander doet. Het
zijn van rechts naar links: de heren
K. R. van Staal (voorzitter), de Deen
Olie Bjoern Krakt, de Noor Hans Cap-
pellen, de Zwitser dr. Kurt Schock en de
Belg prof. Flor Peeters. Staande achter
de commissie de secretaris, de heer
J. Zwart
i
