Haarlemse première van
W in tera vondspr ook j e
Liederenavond door Tatiana Kozelkin
Adenauer is niet geïmponeerd
door Kroesjtsjevs raketten
Aartsbisschop Makarios zou in
het Gemenebest willen blijven
De negen Muzen
DINSDAG 12 JANUARI 1960
6
Letterkundige opdrachten
Veiling voor Fréjus
T egeltentoonstelling
in Badhoevedorp
Ook Morse dingt naar de
Democratische nominatie
Status van Berlijn moet ongewijzigd blijven, al
valt er over modaliteitenwel te praten
Groot-Brittannië krijgt evenwel geen vrijhaven
Londen is verstoord over
de rede van Adenauer
Kort nieuws
„De Groep" exposeert
in Heemskerk
Scenarioprijsvraag van
jubilerende MIVA
*5
De Haagse Comedie heeft het zichzelf
noch haar publiek gemakkelijk gemaakt
door voor haar nieuwjaarspremière „The
Winter's Tale" van William Shakespeare
te kiezen. Theoretisch kan men dit won
derlijke zinnespel voor een van de rijpste
en schoonste verbeeldingen van de dichter
aanzien, in de toneelpraktijk is het vrij
wel niet staande te houden. Kennelijk za
ten ook de Haarlemse geabonneerden op
de maandagvoorstellingen er verdeeld te
genaan te kijken. „Het Winteravond
sprookje" werd weloverwogen en met goe
de smaak vertoond, maar het is de in een
veel latere gedachtensfeer opgegroeide
toeschouwer zeker wat het laatste ge
deelte betreft onmogelijk erin te gelo
ven. Verder doordenkende kan men mis
schien de poor Shakespeare en zijn tijdge
noten gegolden hebbende waarheid nog wel
achterhalen, stellig zelfs wanneer men
professor Bachrachs inleiding „Naar het
hem leek daa rbij te hulp roept, doch
spelenderwijze aan het licht gekomen is
deze niet.
Aanvankelijk was het de bedoeling, dat
Bert Voeten dit stuk uit Shakespeare's
laatste scheppingsperiode opnieuw zou
vertalen. Door allerlei omstandigheden
moest hij ermee volstaan de ontoereiken-
"de en onvolledige bewerking door Remko
ter Laan zoveel mogelijk te verbeteren.
Het was zijn plan zijn Nederlandse versie
„Het Wintersprookje" te noemen en het
is jammer, dat men zijn suggestie, niet
heeft overgenomen. Zowel naar de letter
als naar de geest is deze titel beter. Het
voornaamste thema wordt er duidelijk in
aangegeven: dat van de cyclus, die ook
de menselijke natuur moet doorlopen.
Hoofdzaak voor Shakespeare was onge
twijfeld de bloemrijke illustratie van het
motief der wederopstanding. Of nee, deze
term is wellicht te christelijk voor de my
thologische levensbeschouwing, die symp
tomatisch was voor de renaissancemens,
in overeenstemming waarmee men toe-
Dasselijker kan spreken van wedergeboor
te. Met een winteravond heeft dit getijden-
spel niets te maken.
Een droevig sprookje is het beste voor
de winter, zegt de kleine .prins Mamilius
in het eerste bedrijf. En dan begint het
kind zijn moeder een verhaal te vertel
len, waarvan wij maar één zin doch dat
is dan ook een onthullende te horen
krijgen: „Er was eens een man, die woon
de bij een kerkhof..." Daarmee zijn wij
middenin de symbolische probleemstel
ling. Die man is in dit geval zijn vader,
koning Leontes van Sicilië, die de zomer
van zijn leven, als zijn geluk in volle bloei
staat, laat vergiftigen door een ontluiste
rende vlaag van achterdocht Hij beschul
digt zijn smetteloze vrouw Hermione van
overspel met zijn jeugdvriend Polixenes
van Bohemen en laat haar in de gevange
nis werpen. Eenzaam een tweede Othel
lo staat hij als een kale boom in de
kille grond. Ook zijn jonge zoon ontvalt
hem. Zijn vrouw.later door hem dood
gewaand heeft echter in haar opsluiting
het leven geschonken aan een meisje, dat
verbannen wordt en door haar vinders aan
een vreemde kust Perdita genoemd, dat is:
de verlorene. Deze vrucht van hun edele
.liefde ontluikt tot een in eenvoud voorna
me schoonheid. Tijdens de barre winter
van zijn vertwijfeling, die zestien jaren
duurt, schept de treurende Leontes nieu
we kracht uit de afgeschudde verrotheid:
met het ontwaken van het berouw wordt
hemzelf de genade deelachtig, die hij in
brede vertakking tot anderen uitstrekt. En
dan voltrekt zich het wonder: de tijd lijkt
te hebben stilgestaan.
Op ongelofelijk ingenieuze wijze is deze
thematiek in de constructie ondergebracht.
Helaas komt wie in andere begrippen heeft
leren denken dit alles ongeloofwaardig
voor. Onze veranderde kennis van de na
tuur staat het inzicht in de weg, daaraan
is vermoedelijk niets meer te verhelpen.
Voor ons valt dit „Wintersprookje" in
drie ongelijkwaardige delen uiteen: de fas
cinerende tragedie van de jalouzie, de zoe
telijke pastorale van Perdita en haar min
naar Florizel, ten slotte de als kitscherig
aandoende standbeeldscène der verzoe
ning. Met ons gewijzigd realiteitsbesef be
schouwen wij het zwijgen over de dood
van Mamilius en de ongemotiveerd lan
ge duur van de onderduikperiode van Her
mione als onaanvaardbare schoonheids-
fouten. Weinig stukken van Shakespeare
zijn trouwens zo schematisch als dit, waar
in de personen worden afgedankt zodra
ze hun plicht in de ontwikkeling van het
verhaal hebben gedaan. Dat dit alles be
rust op hogere wijsheid en geniale ironie
kan men in vele toonaarden bewijzen,
maar daarmee heft men de onspeelbaar
heid niet op.
De Haagse Comedie heeft de regie op
gedragen aan de jonge, veelbelovende En
gelse toneelkunstenaar Peter Wood, die
deze zomer ook in Stratford aan de Avon
de bestaanbaarheid van deze concentrische
allegorie zal moeten bewijzen. Het is voor
hem te hopen (nou ja, men mag dat met
zekerheid aannemen) dat hem daar een
De staatssecretaris van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen mr. Y. Schol
ten heeft aan de volgende letterkundigen
opdracht verleend tot het schrijven van
een ballade: Hans Andreus te Laren, Mar
tin Bruyns te Arnhem, Jan Hanlo te Val
kenburg, mr. H. W. J. M. Keuls en Nico
Verhoeven beiden te Amsterdam, Anton
Kloppers te Rotterdam, Gabriel Smit te
Laren, Kees Stip te Veenendaal en Leo
Vroman te New York.
Aan prof. dr. K. Heeroma te Groningen
is opdracht verleend tot het schrijven van
een studie over de dichter, essayist en
litteraire criticus Geerten Gossaert (pseu
doniem van prof. dr. F. C. Gerretson, 1884-
1958).
Verder heeft mevrouw M. A. Buter-
Lezer te Weesp een opdracht gekregen op
het gebied van de litteratuur-historie,
welke bestaat uit het maken van een do
cumentatie van de litteraire vereniging
Flanor, die in 1881 te Amsterdam is op
gericht door enkele jongere letterkun
digen.
BENNO ELKAN OVERLEDEN
De uit Duitsland afkomstige beeldhou
wer Benno Elkan is in de ouderdom van
82 jaar in het Park Royal Hosnital in
Middlesex overleden. Na in Duitsland
verscheidene monumenten te hebben ge
maakt. die door de nazi's werden verwij
derd, week Elkan uit naar Engeland, waar
hij portretten maakte van onder anderen
Churchill, Lord Beveridge, Lord Keynes.
Toscanini, Yehudi Menuhin en dr. Weiz-
mann.
sterkere bezetting ter beschikking zal
staan. Vrijwel alle kleinere rollen waren
hier betreurenswaardig onvoldoende. Het
lijkt wel of de Haagse Comedie met deze
vertoning heeft willen bewijzen, dat het
systeem der enkelvoudige produktie in
derdaad een artistieke noodzaak is. Dan is
het jammer, dat men daarvoor een zo
hachelijk stuk heeft uitgekozen. Volmaakt
vond ik slechts één rol, misschien de moei
lijkste tevens: die van Hermione door
Elisabeth Andersen, met schitterend raf
finement genuanceerde, hoofse waardig
heid, een inderdaad renaissancistisch mo
numentale verschijning. Frans van der
Lingen ontsierde als Leontes na een im
posant begin in sonore bewogenheid zijn
prestatie naderhand door een onbeheer
ste plastiek. Ida Wasserman had al haar
talent nodig om de geestig en treffend
voor de waarheid opkomende hofdame
Pauline in stijl te laten blijven, hetgeen
haar tamelijk wel gelukte. Een verstan
dige keuze was die van de actrice Do van
Stek voor de heerlijke rol van Perdita, die
in Jules Croiset een wel vurige maar niet
echt lyrische partner had. Coen Flink was
als de schrandere marskramer Autolycus
niet onaardig, maar bij lange na en in
alle opzichten niet lenig en authentiek ge
noeg.
Het is ondoenlijk alle prestaties hier
zelfs maar te vermelden, doch een uitzon
dering moet worden gemaakt voor het su
blieme toonbeeld van potsierlijke type
ringskunst door Paul Steenbergen, nota
bene als „derde edelman". In de ruime
decors van Hutchinson Scott konden de
spectaculaire kanten ruimschoots tot gel
ding komen. Voor de opzet van dit inge
wikkeld samengestelde geheel door Peter
Wood volgens het principe van wijze-ernst
op-een-afstand en voor het handhaven van
de milde ondertoon der gloedrijke verzoe
ningsgedachte kon men oprechte bewonde
ring hebben. Jurriaan Andriessen was, naar
het.mij toeklonk, zeer gelukkig met zijn
muzikale bijdragen. Wie op schoonheid
ingestelde oren heeft, mag ondanks de ge
signaleerde bezwaren tegen deze opvoe
ring, toch niet verzuimen dit uitzonderlij
ke verdichtsel bij een eventuele herhaling
te volgen.
David Koning
Operastaking. Het personeel van de
opera's in Italië is een driedaagse sta
king begonnen als protest tegen de voor
genomen halvering van de staatssubsidies.
Zij eisen intrekking van een hervormings
wet van de regering, die beoogt drasti
sche bezuinigingen in het opera-wezen in
te voeren. De regeringssubsidies zouden
met 50 percent worden verminderd en het
opera-personeel vreest dat massale ont
slagen zullen volgen.
Alexander Moskowski. De Neder
landse violist Alexander Moskowsky, die
de laatste 21 jaren deel uitmaakte van
het Hongaarse Strijkkwartet en die sinds
jaren in de Verenigde Staten gevestigd
was, heeft dit ensemble en Amerika ver
laten. De kunstenaar, die ondanks zijn
langdurig verblijf in het buitenland Ne
derlands staatsburger is gebleven, heeft
vanaf 1 januari 1960 de benoeming aan
vaard als ,;professeur de la classe supe
rieure" aan het conservatorium Schola
Cantorum te Parijs, waar hij ook tegen
woordig verblijf houdt.
Ballet „Glazen Muren". De jonge
choreograaf Robert Kaesen, wiens ballet
Kringloop enige jaren geleden een eerste
prijs voor choreografie verwierf, studeert
thans bij het Amsterdams Ballet een werk
in, getiteld Glazen Muren. Robert Kaesen
heeft dit moderne ballet gemaakt op mu
ziek van Hamilton en Stan Kenton. Decors
en kostuums worden ontworpen door Ro
ger Chailloux. De première wordt ver
wacht op 5 februari in de Amsterdamse
Stadsschouwburg.
Ben Traven. De schrijver die zich
achter het pseudoniem Ben Traven ver
bergt is een Joegoslaaf, aldus het in Bel
grado verschijnende blad Vjesnik u Srije-
du. Ben Traven is volgens een boeren
familie uit het Sloweense plaatsje Utik hun
jongste broer Francelj, die in 1910 naar de
Verenigde Staten emigreerde. De familie
naam van het gezin werd niet genoemd.
Ben Traven heeft talrijke best-sellers ge
schreven. Hij is er tot nu toe steeds in ge
slaagd zijn identiteit geheim te houden.
De sopraan Tatiana Kozelkin, die haar muzikaal en in voorbeeldige eenheid van
muziekstudie in haar geboortestad Kief
door de tweede wereldoorlog moest af
breken, dwangarbeid verrichtte en na een
stoutmoedige vlucht een leven van zeer
grote ontberingen leidde, is thans een
twaalftal jaren in ons land. Zij heeft zich
indertijd in ons land met grote energie
weer op de zangstudie toegelegd en twee
jaar geleden oogstte zij daarvan de be
loning: de eerste prijs op een in Italië
gehouden zangconcours.
Maandagavond gaf Tatiana Kozelkin
een liederen-voordracht in het „Huis met
de Sleutels" te Heemstede, waar een zeer
talrijk auditorium haar begroette. De zan
geres had voor dit optreden een Italiaans-
Russisch programma samengesteld, een
combinatie van muziek-stijlen en van
artistieke mentaliteiten, die men zelden
zal ontmoeten en waarvan de rechtvaar
diging, die Tatiana Kozelkin met haar
voordrachten zou geven, met begrijpelijke
spanning tegemoet gezien werd. Want een
„Russische" stem heeft een heel eigen ka
rakter en dit wordt zeker niet uitsluitend
door de physiologische gesteldheid van de
stemorganen bepaald. En hetzelfde kan
men ook zeggen van de Italiaanse stem.
die een even geprononceerd „geboorte
recht" heeft mede gekregen.
Tatiana Kozelkin heeft gelukkig geen
moeite gedaan zich te verloochenen ter
wille van een specifiek „Italiaanse" inter
pretatie. Zij is bij haar voordracht van
oude 17e en 18e eeuwse liederen van Cal-
daro, Paisiello, Scarlatti en Gluck zich zelf
gebleven, hetgeen in dit geval wilde zeg
gen: zij heeft zich aan de vertolking ge
geven als een menselijk bewogen zangeres,
die de liederen op een hoog niveau van
universele kunst wil brengen. Maar van
de gematigd-moderne Italiaanse liederen
van Pratella, Pizetti en Respighi kwam,
zij het met reserve toegelaten, toch het
accent van Slavische melancholie, van
stille weemoed, misschien door de keuze
der liederen met te weinig lichtende con
trasten, maar onweerstaanbaar aangrij
pend van werking als emotioneel element
in een schone en gave stemklank en in een
diep-doorvoelde zegging van het woord.
Wat zich bij deze voordrachten vaak
nadrukkelijk liet gelden was de drama
tische kracht van deze klankrijke, tot
grote expansies te brengen sopraan-stem,
vocale eigenschappen, die na de pauze bij
liederen en aria's van Moessorgsky,
Gretsjaninof, Rimsky Korsalcof en Rach-
maninof nog overtuigender en veelvuldiger
aan de dag konden treden. Want deze lie
deren omvatten meer dan alleen de uiter
lijke aanleiding, waarom zij werden ge
dicht. Van waar anders de stil-makende
werking van Moessorgsky's „Wiegelied
voor Jeromoesjka", de ontroering voor
Gretsjaninofs „Sneeuwvlokjes" en voor
zijn van somberheid vervulde „Steppe"?
Tatiano Kozelkin gaf zich met uit
nemende vocale beheersing, met aange
boren begrip voor de muziek en de poëzie
in deze liederen en met oprechte dienst
baarheid aan haar vertolkingen, waarbij
zij door de pianiste Ro van Hessen zeer
In de Galerie Charpentier te Parijs is
ten bate van het getroffen Fréjus een
grote schilderijenverkoop gehouden,
die 1.107.000 harde Franse franken
heeft opgebracht. De veiling werd bij
gewoond door de burgemeester van
Fréjus, de heer Henri Leotard en echt
genote (voorgrond).
Jazz Train 1960. Tijdens een tussen
landing op Schiphol heeft directeur Mer-
vyn Nelsori vatV de show „Jazz Train 1960"
een musical die de geschiedenis van de
jazz tot onderwérp heeft en die binnen
kort in Rome in Europese première gaat
meegedeeld dat het gezelschap tegen het
einde van de zomer in Amsterdam (ver
moedelijk Carré) en Den Haag twee voor
stellingen zal geven.
interpretatie werd begeleid.
Tatiano Kozelkin verdient ongetwijfeld
groter bekendheid. Ik ben er van over
tuigd dat haar capaciteiten op het gebied
der dramatische kunst groot zijn en ik
hoop dat deze spoedig veel meer bekend
heid zullen krijgen dan tot nu toe het ge
val is geweest.
P. Zivaanswijk
In het gemeentelijke lyceum aan de
Zcemanslaan te Badhoevedorp is gister
avond om acht uur de tegeltentoonstelling
„Kunst in het klein" geopend. Een expo
sitie samengesteld door het bureau van
de rijksinspecteur voor roerende monu
menten te Den Haag.
Met een kort welkomstwoord aan de tal
rijke aanwezigen, onder wie de wethou
ders der Haarlemmermeer, de heren Van
der Zwaard, Brouwer en Boogaard en tal
rijke verenigingsbestuurders opende de
burgemeester van de gemeente, de heer
C. G. van der Willigen de tentoonstelling.
Bij zijn openingsspeech wees de eerste
burger van de Haarlemmermeer op het
interessante van deze rondreis-expositie.
In drie achtereenvolgende jaren heeft de
Haarlemmermeer een dergelijke expositie
gehad Dat was in 1958, toen men met het
organiseren hiervan begon, de tentoonstel
ling „De boer en de schilderkunst" en in
1959 „Stad en landschap". Het speet de
heer Van der Willigen, dat de expositie
slechts in één plaats van zijn gemeente
kon worden gehouden. Niettemin hoopte
hij, dat er ook vele inwoners van de andere
woonkernen deze interessante tentoonstel
ling zouden bezoeken.
Na het openingswoord sprak de heer Din
geman Korf sr. over de bijzonderheden
van de tegels. Aan de hand van enkele
voorbeelden verduidelijkte de spreker zijn
korte praatje. Zo wees de heer Dingeman
Korf op de geschiedenis, de ontwikkeling
en de techniek bij het maken van tegels.
(Zie zijn artikel in Haarlems Dagblad 17
okt. 1959 Red.). De spreker vond het
jammer dat tegenwoordig een overgroot
deel van de oude tegels naar Amerika
wordt geëxposeerd, waardoor het voor de
Nederlandse verzamelaar bijna onmoge
lijk wordt goede exemplaren in handen te
krijgen. Tot slot vertoonde de heer Dinge
man Korf nog enkele kleurendia's van zijn
verzameling.
De tentoonstelling
De tentoonstelling bestaat uit: origine
le, voornamelijk Nederlandse tegelta
bleaus, geëxposeerd op schotten, en tegels
in vitrines; voorts foto's op acht borden
gemonteerd; deze geven een beeld van ach
tereenvolgens, de geglazuurde tegel in de
oudheid, in de landen van de Islam, in
Europa tot ongeveer 1560, de verspreiding
van de Nederlandse tegel in Europa, de
toepassing in ons land, tegeltableaus en
de techniek (de manier waarop de tegel
wordt vervaardigd).
Deze zeer interessante tentoonstelling is
gratis toegankelijk tot en met zondag 24
januari, op werkdagen van 2-5 uur en van
7.30-10 uur n.m 's Zondags alleen van 2-5
uur. Een tentoonstellingsgids, waarin de
verschillende invloeden, technieken enzo
voorts worden besproken, alsmede afbeel
dingen van de geëxposeerde tegels zijn
te vinden is op de tentoonstelling te ver
krijgen a f 1.-.
WASHINGTON (UPI) De senator
Wayne Morse uit de staat Oregon heeft
zich aangediend als de derde Democrati
sche kandidaat voor het partijcongres, dat
een officiële Democratische kandidaat
voor het presidentschap zal aanwijzen.
Vóór hem hadden de senatoren John F.
Kennedy (uit Massachussetts) en Hubert
Humphrey (uit Minnesota) zich reeds of
ficieel kandidaat gesteld voor de nomina
tie. De democratische senatoren Lyndon
Johnson en Stuart Symington gelden ook
als kandidaten, en zijn bezig aanhangers
te zoeken maar hebben nog geen officiële
aankondigingen laten horen.
Senator Wayne Morse heeft meegedeeld
dat hij zich kandidaat zal stellen voor de
voorverkiezingen in het district Columbia
(waarin Washington ligt). Deze „primary"
wordt op 3 mei aanstaande gehouden.
(Van onze correspondent in Bonn
Bondskanselier Adenauer begon gisteren
zijn tweedaags bezoek aan West-Berlijn
waarheen hij voor de veiligheid vloog
met een Amerikaans militair toestel
met een aantal verklaringen over de sta
tus van de stad. Steeds weer legde hij er
de nadruk op, dat iedere wijziging van de
ze status zal neerkomen op een benade
ling van het Westen en West-Berlijn. „Het
Westen moet zich", aldus Adenauer „niet
door de Russen om de tuin laten leiden
maar integendeel uiterst waakzaam blij
ven. De heer Kroesjtsjev heeft niet zoveel
raketten dat hij alles naar zijn hand kan
zetten".
Dit Berlijnse bezoek van Adenauer
het tweede in vérloop van een goed half
jaar is zowel te Bonn als te West-Ber
lijn op grootscheepse wijze aangepakt. De
bondskanselier voerde onder meer bespre
kingen met de socialistische burgemees
ter Willy Brandt over wie steeds meer
(Van onze correspondent in Londen)
Het volgende weekeinde komt de spoed-
conferentie over Cyprus bijeen in Londen
om de nieuwe status van het eiland, tot
dusverre een Britse kroonkolonie, te be
zegelen. Het verluidt dat aartsbisschop
Makarios er voorstander van is dat de
nieuwe Cyprische republiek volledig lid
zal worden van het Britse gemenebest en
niet een min of meer los aanhangsel daar
van. Een bijzonder probleem vormt de ver
binding van Cyprus met Griekenland en
Turkije, maar het is altijd verbazingwek
kend hoe elastisch het Gemenebest is zo
dat ook hieraan wel een mouw zal wor
den gepast.
In Londen heerst vertrouwen dat het
vraagstuk van de omvang van de militaire
bases, welke onder Britse soevereiniteit
zullen blijven, opgelost zal worden. De
Cyprioten willen echter dat het gehele
eiland een economische eenheid zal vor
men en dat er geen toestand zal ontstaan
zoals in Hongkong. Een Britse vrijhaven
zal niet worden geduld. Waarschijnlijk
krijgt Groot-Brittannië wel bepaalde ad-
ministi-atieve faciliteiten in de gebieden
grenzende aan de bases opdat de laatste
behoorlijk kunnen functioneren, maar
deze faciliteiten zullen waarschijnlijk
slechts duren totdat de Cyprioten de ad
ministratieve functies van de Britten kun
nen overnemen. Cyprus voelt niets voor
een Britse politieke enclave. De Britten
wilden oorspronkelijk een soeverein ge
bied van 145 vierkante mijl. De Grieks-
Cyprioten wilden niet verder gaan dan
36 vierkante mijl, waarna de Britten hun
aanspraken lieten vallen door genoegen te
nemen met 120 vierkante mijl. In Londen
moet hierover een compromis worden be
reikt. Aartsbisschop Makarios staat onder
zware druk van Grivas, de vroegere ver
zetsleider, die de Britten zo weinig moge
lijk wil tegemoet komen.
Cyprus rekent overigens ook op voortge
zette Britse financiële hulp.
Akkoord over grondwet
NICOOSIA (AFP) De commissie
voor een grondwet voor Cyprus heeft haar
werkzaamheden beëindigd met een volle
dig akkoord. Vandaag zal zij voor het
laatst bijeenkomen
Na verscheidene maanden van arbeid
tijdens welke de Griekse en Turkse me
ningen dikwijls botsten, is men het ten
slotte eens geworden over een definitieve
Engelse tekst voor een grondwet, welke
binnenkort in het Grieks en het Turks ver
taald zal worden.
berichten gaan dat hij, in plaats van pro
fessor Carlo Schmid, S.P.D.-kandidaat voor
het kanselierschap bij de Westduitse ver
kiezingen in 1961 zal worden.
Te West-Berlijn bleken de huidige bonds
kanselier Adenauer en zijn mogelijke con
current Brandt het over West-Berlijn bij
zonder eens te zijn. In het stadsparlement
verklaarde de bondskanselier, die opnieuw
blijk gaf van een prima vorm ondanks zijn
84 jaren, dat de rechtsstatus van de stad
niet aangetast mag worden. Zou dat tóch
gebeuren, zou het Westen aan zijn rechten
en plichten laten morrelen dan zou dit
regelrechte capitulatie voor Moskou
zijn. Dat betekent volgens Adenauer ook
dat de vrijheid voor de onvrijheid zwicht
en van de ene capitulatie komt dan de
andei-e.
Spanning
Hierom hoopt de bondskanselier dat de
westelijke mogendheden op de conferentie
met Kroesjtsjev in mei te Parijs, zullen
vasthouden aan het standpunt dat zij rech
ten en plichten in Berlijn hebben die in
het verdrag met de Sovjet-Unie zijn vast
gelegd en niet eenzijdig veranderd kunnen
worden. Met alle beslistheid, aldus Ade
nauer, moet dit standpunt tegenover
Kroesjtsjev gehandhaafd worden. Berlijn
is de hoofdstad van Duitsland en vormt
thans een integrerend bestanddeel van de
Bondsrepubliek. Het Berlijnse probleem
kan pas definitief geregeld worden na een
definitieve oplossing van het Duitse pro
bleem.
Desondanks verkondigde Adenauer gis
teravond in een televisiegesprek dat „niet
alles terzake van Berlijn onveranderd kan
blijven. Wel moet de basis van de huidige
status ongewijzigd gehandhaafd worden
maar modaliteiten zijn te veranderen"
In dit verband sprak Adenauer over het
verkeer en de handel met Oost-Duitsland.
Het was de eerste keer sedert lange tijd
dat men uit de mond van de bondskanse
lier deze mening kon horen.
Ontspanning
Adenauer wees er in het televisiege
sprek nog op dat het Westen zich met het
begrip ontspanning niet moet laten beet
nemen. Hij weigerde pertinent zich te
uiten over de kans van slagen van de top
conferentie, een kans waarop zijns inziens
geen peil is te trekken. Ontspanning is niet
iets dat men thans in zijn zak heeft, zei
hij. Er moet nog veel gebeuren waarbij
hij de nadruk legde op een goede voorbe
reiding van westelijke zijde van de top
conferentie te Parijs. Hij hoopt wel op ont
spanning en hij toonde zich er van over
tuigd dat ook Kroesjtsjev ontspanning no
dig heeft voor het doen slagen van het Rus
sische zevenjaranplan dat volgens Aden
auer onuitvoerbaar is als er spanning in de
wereld blijft bestaan.
(UPI) De Westduitse socialistische
partij heeft de strekking van een vraagge
sprek van Adenauer met een verslaggever
van „Elseviers Weekblad" in scherpe be
woordingen veroordeelt.
De bondskanselier verklaarde hierin
dat vreedzame coëxistentie met volken die
een andere politieke ideologie aanhangen
„een illusie" is. De persdienst van de so
cialistische partij zegt in een verklaring
dat deze uitlating betekent dat men alle
hoop op vreedzaam samengaan moet op
geven: „deze verklaring betekent dat alle
hoop, dat de conflicten in de wereld op an
dere wijze dan door oorlog kunnen worden
opgelost moet worden opgegeven".
(Van onze correspondent in Londen)
In Londen is men verstoord over de toon
van Adenauers Berlijnse rede. welke lijn
recht ingaat tegen de opvatting van de
Britse regering, die nog altijd van oordeel
is dat de kwestie Berlijn, ai is deze thans
op de achtergrond geraakt, juist een mo
gelijkheid biedt iets concreets met de Rus
sen te bereiken. De conferentie van Ge-
nève acht men in Londen daarvoor een
goed uitgangspunt, omdat Oost en West
elkaar daar zo dicht zijn genaderd dat er
inderdaad aan de top kan worden onder
handeld.
Uit Adenauers rede blijkt dat hij on
danks alle westelijke pogingen om eenheid
in eigen kamp te bereiken nog steeds ge
kant is tegen het Britse standpunt en dat
er nog veel zal moeten gebeuren alvorens
de kloof in het Westen kan worden over
brugd.
MOSKOU (UPI) Het Russische pers
agentschap Tass heeft het bezoek van Ade
nauer aan West-Berlijn „demonstratief"
genoemd. Het is, volgens Tass. bedoeld
om hinderpalen in de weg naar normali
sering van de toestand in de verdeelde stad
te leggen. Tass zegt, dat West-Berlijn
„niet tot het gebied van de Bondsrepu
bliek behoort en in het hart van de Duitse
Democratische Republiek ligt". Ook wordt
Adenauers rede veroordeeld want daarin
bleek dat „de regering van Bonn geen be
lang stelt in de komende topconferentie".
Hij drong er zelfs op aan bij de westelijke
machten af te zien van de resultaten die
op de conferentie te Genève van de minis
ters van Buitenlandse Zaken waren be
reikt in de zomer van 1959, aldus Tass.
Spaanse onderscheiding. De heer B.
J. E. M. de Hoog, ec. drs. chef van de af
deling buitenlandse betrekkingen van het
ministerie van Onderwijs. Kunsten en We
tenschappen is benoemd tot commandeur
in de orde del Merito Civil van Spanje.
De versierselen, die bij deze onder
scheiding behoren, werden gisteren in de
Spaanse ambassade te 's Gravenhage aan
de heer De Hoog uitgereikt door de Spaan
se ambassadeur in Nederland, de hertog
van Baena.
Na lange tijd doet De Groep, waarin
een aantal van Haarlems beste beelden
de kunstenaars verenigd zijn, dan weer
van zich horen. Tot 16 januari wordt ge-
exposeerd te Heemskerk in het Her
vormd Jeugd gebouw aan de Ten Kate-
straat. Bij mijn bezoek trof ik Poppe
Damave, bezig met enige uitleg aan een
lagere schoolklas. Hij deed dat op sym
pathieke, eenvoudige wijze; vertelde niet
te veel. Voldoende is dat een geconcen
treerd kijken gestimuleerd wordt. Ik
vraag me trouwens af wat hij zou moe
ten vertellen van bijvoorbeeld de ge-
etste composities van Hans Postma of
het schilderij „Leven van alle dag" van
Hans Mulder, aan wie dat leven van
alle dag druk voorkomt als vele andere
verschijnselen bij zovele andere schil
ders, die dicht tegen de abstracte kunst
aanzitten.
In Postma's composities gebeurt ook wel
zo een en andex-, maar ze zijn boeiender
geritmeerd. Het samenspel van grotere en
kleinei-e motieven, van gebogen en rechte
lijnen is meer helder van aard. Helaas
miste ik de reacties van de klas op dit
werk.
Wel bleek op een vraag van de onder
wijzer een grote voorkeur uit te gaan naar
het werk van Steyn. Zijn werk mocht ik
nog kort geleden naar aanleiding van zijn
succesvolle tentoonstelling te Amsterdam
bespreken. Meer ben ik nu ook te spreken
over het werk van Verpoorten en met
name over enige etsen van zijn hand,
etsen die van geest getuigen zowel in
onderwerp als door behandeling.
Damave boeide me dit keer misschien
het meest, ook met enkele etsen. De zeer
kleine van een ruïne en een Zweedse
haven zijn juweeltjes. Bijzonder is ook zijn
prent naar Verpoorten in diens atelier. Niets
gezegd overigens tegen Damave's schilde
rijen en tekeningen, waaronder een
strandje met schepen me zeer lief is. Bij
gebrek aan beter werd een goede aquarel
naar een landschap van A. V. van Baren
compositie genoemd, terwijl nu juist net
niet de compositie als bijzonder opvalt.
Wat veel kleur gebruikt Ab Loots. Het is
bij hem een kwestie van te gelijke dosering
der onderscheiden kleuren. Funke toont
een van zijn laatste en door mij reeds be
sproken aquarellen uit het zuiden, een
paar uit Parijs en een van het Spaarne te
Haarlem, die van een treffende sfeer is.
Otto B. de Kat is vertegenwoordigd met
een litho en twee etsen.
Mari Andriessen leende een voorstudie
van zijn dokwerker en een van zijn ver
zetstrijder. Het goed gelijkende portret van
Verwey door Van Borssum Buisman zie
ik altijd weer met plezier. Van Piet van
Heerden ontmoet men wat betreft uit
drukkingsvormen verschillend werk. Het
meest realistische, een meisjeskopje, was
me niet het minste. Verder zijn dan nog
vertegenwoordigd de beeldhouwers Clay
en Th. Mulder. D3 laatste maakt me door
zijn geestige kloek, een fijn jongenskopje
en een compositie van Jacob en de Engel,
een onderwerp dat de laatste tijd vaak
wordt aangegrepen, nieuwsgierig naar
meer van zijn hand.
Bob Buys
Het 25-jarig bestaan van de M.I.V.A., de
missie-verkeersmiddelen-actie, bestaat
binnenkort vijfentwintig jaar en dit jubi
leum is voor het bestuur aanleiding gewor
den een grootscheepse geldactie te hou
den opdat tegemoet gekomen kan wor
den aan de verlanglijst van missionaris
sen in verre landen. Op deze verlanglijst
staan: boten voor de missie in het Ama
zonegebied en de Stille Zuidzee, ambulan
ces voor India en Afrika, jeeps voor Bra
zilië en vliegtuigjes voor Australisch- en
Nederlands Nieuw-Guinea enzovoort. In
totaal is hiervoor een bedrag van 1,2 mil
joen gulden nodig.
Het jubileumjaar van de M.I.V.A. start
deze week met een loterij, die 300.000 loten
van 1 gulden per stuk omvat. Er zijn der
tig hoofdprijzen, als auto's, zeilboten,
kampeeruitrustingen enzovoort. Voorts
zal in een oplage van 800.000 exemplaren
een jubileumkrant verschijner met een
prijsvraag, die als prijzen veertig vlieg
reizen naar Rome vermeldt.
Een hoogtepunt zal de speciale televisie
uitzending van de K.R.O. zijn op zaterdag
avond 9 april die op zichzeli ook al weer
het resultaat van een prijsvraag zal zijn,
want de M.I.V.A. nodigt ieder ,die er lust
voor gevoelt, uit een scenario voor deze
anderhalf durende uitzending te maken.
In dit scenario moet een quiz, die onder
leiding van Godfried Bomans zal worden
gehouden zijn opgenomen en een mede
werking van Toon Hermans, die tien minu
ten van het programma voor zijn rekening
zal nemen en die zelf zijn teksten zal
schrijven.
Het beste scenario, dat voor uitzen
ding in aanmerking komt, wordt gehono
reerd met 2500 gulden. De deelnemers zul
len zich de beperking op moeten leggen
niet boven de normale kosten van een Ne
derlands televisieprogramma te gaan:
dat normale budget is ongeveer 3250 gul
den per uur en uiteraard zullen doel en
streven van de MIVA en het verkrijgen
van geld het programma moeten beheer
sen.
De MIVA werd opgericht nadat pater
Fuhrmann, een missionaris in de diepe
binnenlanden van Zuidwest-Afrika, in 1927
een tragische dood vond, omdat hij door
het gemis aan een vervoermiddel zonder
enige medische hulp in volstrekte een
zaamheid ziek was achtergebleven. Tot
1940 heefi de MIVA tot een bedrag van
150.000 gulden aan verkeersmiddelen aan
de missie ter beschikking kunnen stellen.
In de naoorlogse jaren zelfs voor een be
drag van 850.000 gulden. De vervoermid
delen variëren van vliegtuigen tot drome
darissen, van bromfietsen tot motorboten.
Nederland na*ar Manilla. Van 17 tot
25 januari 1960 wordt te Manilla op de
Philippijnen een bijeenkomst gehouden
van nationale Unesco commissies uit de
Aziatische landen. Op grond van de ac
tieve deelname van ons land aan de uit
voering van het „Unesco Major Project"
voor de verbetexdng van het begrip tussen
de Oosterse en de Westerse culturen is de
Nederlandse commissip uitgenodigd aan
de besprekingen deel te nemen.
Zij zal worden vertegenwoordigd door
haar secretaris, de heer B. J. E. M. de
Hoog, ec. drs., chef van de afdeling bui
tenlandse betrekkingen van het ministe
rie van Onderwijs. Kunsten en Weten
schappen.
