Voeg Velsen, Beverwijk en Heemskerk
samen tot één gemeente
Minderheidsnota op voorstel B. en W.
Antwoord op nota
van minderheid
Polen kocht Israëlische trawlers
Wasmachines - Centrifuges
LANGS SLUIZEN EN HAVENS
5
B. EN W. VAN VELSEN STELLEN RAAD VOOR:
LOENDERSLOOT
i
WOENSDAG 17 FEBRUARI 1960
Het college van B. en W. van Velsen stelt de gemeenteraad voor de Ge
deputeerde Staten van Noordholland, te berichten, dat de raad - onder
afwijzing van de handhaving van de bestaande toestand - met het voorstel
van de minister van Binnenlandse Zaken niet kan instemmen en dat de
raad het standpunt inneemt, dat een juiste behartiging van de belangen dei-
inwoners van het IJmondgebied en van zijn evenwichtige ontwikkeling
medebrengt, dat de gemeenten Velsen, Beverwijk en Heemskerk worden
samengevoegd tot één gemeente.
De burgemeester van Velsen, mr. M. M. Kwint heeft niet deelgenomen
aan de beraadslagingen, daar hij al geruime tijd ziek is, zoals men weet.
Wij menen te weten, dat de burgemeester geen voorstander is van samen
voeging van de gemeenten Velsen, Beverwijk en Heemskerk.
Naar bekend, heeft Hare Majesteit de
Koningin aan de minister van Binnenland
se Zaken de machtiging verleend, om
mede namens de minister van Volkshuis
vesting en Bouwnijverheid, aan de voor
zitter van de Tweede Kamer der Staten-
Generaal de intrekking te berichten van
het ontwerp van wet, houdende regelen
ter bevordering van een evenwichtige ont
wikkeling in het gebied van de IJmond.
Eveneens hebben wij reeds eerder ge
meld. dat Hare Majesteit de Koningin
nu Gedeputeerde Staten van Noordholland
ten aanzien van deze samenvoeging een
afwijzend standpunt innemen ingevol
ge artikel 165 der Gemeentewet machti
ging heeft verleend voor het aanvangen
van de in dat artikel bedoelde procedure,
strekkende tot: 1. samenvoeging van de
gemeenten Beverwijk en Heemskerk; 2.
wijziging van de grens tussen de gemeen
ten Velsen en Beverwijk.
Gedeputeerde Staten maken bij hun ver
zoek om advies niet de restrictie, dat dit
zich heeft te beperken tot bedoelde grens
wijziging, maar verlangen dat het advies
zich ook uitstrekt over de samenvoeging.
Intrekking wetsontwerp
IJ mondrand
Burgemeester en wethouders van Vel
sen merken op, dat met de intrekking van
het wetsontwerp tot instelling van een
IJmondraad, geheel is gehandeld in de
geest van het besluit van de gemeente
raad waarin is tot uitdrukking gebracht
„dat de thans voorgesfelde IJmondraad
voor het gebied der gemeente Velsen niet
nodig is en dat deze in genen dele de een
drachtige samenwerking van Beverwijk
en Heemskerk bij de realisering van de
op het grondgebied dezer gemeenten te
verrijzen stad zal kunnen bevorderen".
Samenvoeging Beverwijk
en Heemskerk
Alvorens in te gaan op de argumenta
tie, die de minister voert tot de conclu
sie van de samenvoeging van deze bei
de gemeenten, en alleen oog hebbende op
het deel van het IJmondgebied dat Velsen
heet, zeggen B. en W. dat de gedachte
veel aanlokkelijks bezit. Velsen immers
zou zich rustig kunnen ontplooien tot het
geplande inwonertal en dan toch nog be
horen tot die gemeenten, waarin de af
stand tussen „bestuurden en bestuurders"
geen beletsel vormt om te spreken van
het contact, dat zo nodig is, wil van een
gemeenschap een levendige belangstelling
uitgaan naar wat en hoe het „bestuur"
haar belangen behartigt. Te meer zou de
ze houding kunnen worden ipgegeven dooi
de wetenschap bij ondervinding hoe moei
lijk het is een stad op te bouwen niet al
leen, maar ook en vooral welke zorgen het
oplevert om in deze stad een gemeen
schap te brengen, die niet slechts „woont",
doch in de volle wisselwerking van het
maatschappelijk leven wéét deze gemeen
schap te vormen.
B. en W. zouden willen stellen, dat voor
zoveel nog aanrakingspunten met de
nieuwe noordelijke gemeente zouden blij
ken, deze gemakkelijk door enkele ge
meenschappelijke regelingen of andere af
spraken zouden kunnen worden geregeld.
Het is wel duidelijk, zo zegt het college,
„dat wij het vorenstaande uitspreken als
verdedigbaar voor Velsense bestuurders
voor hun gemeente, maar daarmede ver
zuimden te memoreren, dat de Velsenaar
inwoner is en Velsen deel uitmaakt van
het IJmondgebied en als zodanig een ze
kere verantwoordelijkheid hebben voor
het wel en wee van dat gebied, indien dit
in zijn geheel een samenhang vertoont, die
niet is te scheiden.
Dat dit laatste het geval is, behoeven wij
niet meer aan te tonen (de instelling van
het IJmond-Adviescollege en zijn dagelijks
bestuur is daarvan één der bewijzen) en
wordt bovendien als vaststaand aanvaard
door de minister van Binnenlandse Zaken
waar Zijne Excellentie in de brief aan Ge
deputeerde Staten stelt: dat het gezamen
lijke gebied van de gemeenten Velsen, Be
verwijk en Heemskerk als één woon- en
werkgebied moet worden beschouwd,
welks onderdelen een nauwe onderlinge
samenhang vertonen".
„Wij zijn daarom van oordeel dat wij
ons niet mogen beperken tot de belangen
van eigen gemeente, doch zullen hebben
af te tasten, of de zo nauw verweven be
langen met die over de noordelijke grens
van onze gemeente het verdragen, dat in
bèstuürlijke zin een splitsing wordt tot
stand gebracht als door de minister wordt
voorgestaan.
Nader ingaande op de argumentatie van
Zijne Excellentie, mogen wij verwijzen
naar de brief aan de voorzitter van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal,
waarin de minister stelt, na onderzoek
en verleende audiënties aan de gemeen
tebesturen, tot de conclusie te zijn geko
men, dat. in elk geval samenvoeging van
Beverwijk en Heemskerk noodzakelijk is".
B. en W. vragen bijzondere aandacht
voor de woorden „in elk geval". De be
tekenis moet in het verband, waarin zij
worden gebruikt, wel leiden tot de conclu
sie, dat de minister eigenlijk van oordeel
is, dat méér zou moeten gebeuren, maar
om een of andere reden hiermede vol
staat. daartoe mede uit overweging en
deze blijkt uit zijn brief aan Gedeputeer
de Staten dat „het bestuur van de nieu
we gemeente en dat van Velsen een grote
mate van bereidheid tot onderlinge sa
menwerking in het belang van een even
wichtige ontwikkeling in het IJmondge
bied aan de dag zullen leggen".
B. en W. willen het begrip „evenwich
tige ontwikkeling" nader definiëren. Een
nadere omschrijving immers is van be
lang, omdat datgene wat wordt verstaan
onder „evenwichtige ontwikkeling" mede
bepalend is voor de beoordeling hoe de
bestuurlijke indeling van het IJmondge
bied behoort te zijn.
Het bevorderen van een evenwichtige
ontwikkeling van dat gebied kan, naar B.
en W. menen, niet volstaan met. het ma
ken van een plan en het bouwen van hui
zen naar dat plan. Het is niet voldoende
dat de mens kan wonen; hij moet ook „le
ven" en daardoor in het voorgaande is
daarop reeds gedoeld tot het besef ko
men, dat hij deel uitmaakt van een ge
meenschap, die voor al haar geledingen
de voorzieningen treft, welke nodig zijn
om tot werkelijk gemeenschapsleven te
komen, In dit verband zou het college
gaarne hebben gezien, dat bij de beoor
deling van het onderwerpelijke vraagstuk
behalve het ministerie van Volkshuisves
ting, ook andere ministeries zouden zijn
ingeschakeld geweest. Daardoor ware wel
licht bereikt, dat de „evenwichtige ont
wikkeling" meer in haar totaliteit wordt
bezien en het gevaar van de eenzijdigheid
in de beoordeling van het vraagstuk be
ter vermeden. Immers de cultuur, het on
derwijs, de volksgezondheid, het maat
schappelijk werk e.d. maken een essen
tieel deel uit van de evenwichtige ontwik
keling van een gebied en het is stellig ver
eist om deze bij de beoordeling van de be-
stuursindeling in de beschouwing te be
trekken.
De gemeenschap in het IJmondgebied
heeft het. récht in haar bestuur de weer
slag te vinden van haar samenstelling. Dit
recht bestaat nü i-eecls, want Velsen maakt
deel uit van dit gebied. Plet gaat daarom
niet aan, dat uitbreidingen in dit ge
bied worden tot stand gebracht, zonder
dat een deel der bewoners van het
IJmondgebied door middel van zijn ver
tegenwoordigers daarin is betrokken.
In dit verband vragen B. en W. zich af
of de minister werkelijk van mening is,
dat een evenwichtige ontwikkeling, zoals
wij die zien, kan worden bereikt door een
veronderstelde grote mate van bereid
heid van een nieuwe gemeente en Velsen
tot een onderlinge samenwerking.
Het is niet bekend door welke motieven
de verondex-stelling van Zijne Excellentie
wordt geschraagd. Zeker, er zal zijn en
bffjvén' een sfeer van vriendelijkheid en
goede bedoelingen, maar B. en W. zijn er
van overtuigd, dat de praktijk zou uitwij
zen, dat de nieuwe gemeente de uitbrei
dingen op haar grondgebied naar eigen in
zichten tot stand brengt en een evenwich
tige ontwikkeling bevordert zoals zij die
van eigen autonome sfeer uit in het be
lang van het IJmondgebied ziet. Het col
lege vraagt zich af, of de nieuwe gemeen
te zelfs niet het recht daartoe zou hebben.
Er zouden misschien enkele aanrakings
punten met Velsen overblijven, die zo
als hiervoor gezegd op de een of andere
wijze zouden moeten worden geregeld,
maar die zouden nauwelijks gewicht in de
schaal leggen ter verzekering van de in
vloed van de 65.000 in Velsen woonachtige
inwoners van het IJmondgebied op de
evenwichtigheid in de ontwikkeling van
dat gebied. Dit spreekt te meer. wanneer
mede wordt in acht genomen, dat de rest
van het gebied thans nog slechts 46.000 in
woners telt.
Recht op één bestuur
Het voorgaande voert tot de conclusie,
dat het IJmondgebied récht heeft op één
bestuur en dat de evenwichtige ontwikke
ling van dat gebied in het belang van de
huidige en toekomstige bewoners eist dat
de gemeenten Velsen. Beverwijk en Heems
kerk worden samengevoegd tot één ge
meente. Het lijkt een ingrijpende maatre
gel. maar wanneer werkelijk ernst wordt
gemaakt met het verzekeren van de be
langen van het gebied en zijn bewoners,
zal elke andere oplossing op den duur een
lapmiddel blijken te zijn, waardoor een
evenwichtige ontwikkeling reeds in haar
beginstadium in gevaar wordt gebracht.
De te behartigen belangen van het
IJmondgebied vereisen een bestuur van
uit één visie, een bestuur, waarin alle in
woners van het IJmondgebied zich verte
genwoordigd weten op een wijze, die het
mogelijk maakt alle belangen vanuit één
punt gelijkelijk tegen elkander af te we
gen.
De instelling van één bestuur over het
gebied biedt ook andere voordelen, wel
ke, zoals de praktijk heeft bewezen, door
het middel van beoogde samenwerking
niet konden worden behaald. B. en W.
brengen o.a. in herinnering de mislukte
pogingen tot samengaan in zaken van de
brandweer, de gasvoorziening. de compos-
tering van huisvuil, de volksgezondheid
(G.G.D.), de volkskredietbank. Terwijl
bij samenvoeging om voor de hand liggen
de redenen de efficiency wordt, betracht
(gewezen wordt o.a. op de samensmel
ting van bestuur, diensten en bedrijven),
biedt zij door een daardoor verhoogd in
wonertal gelegenheid, hogere bezoldigin
gen te bieden, waardoor de mogelijkheid
ontstaat zowel in het bestuur als in de top
van deszeifs apparaat de beste krachten
aan te trekken, voor de bestuurskracht zo
zeer nodig in een dynamisch gebied als
het onze.
Weliswaar wordt „de afstand tussen be
stuur en bestuurden" groter en zou dit als
een nadeel kunnen worden gezien, maar
afgezien van het feit dat hier natuur
lijk maatregelen zouden worden getrof
fen, die het euvel zoveel mogelijk zouden
verhelpen dit eventuele nadeel zou moe
ten worden aanvaard, omdat elke andere
maatregel het doel niet of niet volledig
zou dienen. Het college vraagt zich boven
dien af, of de inrichting van het bestuur
van een gemeente, op de grondslag van
de in de Gemeentewet verankerde Thor-
beckiaanse gedachte van uniformiteit, in
principe gelijk voor kleine en grote ge
meenschappen, naar moderne inzichten
houdbaar is. B. en W. wijzen in dit ver
band op de werkzaamheden van verschil
lende commissies, van waaruit naar zij
vertrouwen te eniger tijd aanbevelingen
zullen worden-geconcretiseerd, welke zul
len leiden tot een aanpassing, die het ge
memoreerde bezwaar zal ondervangen.
De belangrijke rol voorts, die het
IJmondgebied in nationaal bestel is toe
gemeten, is moeilijk te vervullen als het
geschieden moet optrekken wanneer het
gaat om het afwegen van de belangen
van dat gebied tegenover of naast die, wel
ke in nationaal of een andere plaatselijk
belang worden voorgestaan. Ook in dit op
zicht is het beslist noodzakelijk, dat dit
gebied tot één gemeente wordt gevormd.
Alvorens dit preadvies af te ronden met
het voorstel, dat leidt tot de aanbeveling
van samenvoeging van de drie gemeen
ten, is het noodzakelijk in te gaan op een
nota met afwijkend standpunt van de
kleinst mogelijke minderheid in het Vel
sense college van B. en W. (Zie elders in
dit blad).
Burgemeester en Wethouders staan dus
afwijzend tegenover de maatregelen, die
de minister wenst te doen treffen. Zou hun
denkbeeld ter zake worden gerealiseerd,
dan is grenswijziging uiteraard niet nodig.
Mocht onverhoopt de door B. en W. voor
gestane oplossing niet worden aanvaard,
dan is het noodzakelijk, dat omtrent de
voorgestelde grenswijziging het advies
van de raad is uitgebracht.
Uit een ter visie gelegde kaart blijkt,
Advertentie
Miele - AF,G - Edy - Bico - Ruton e.a.
Eigen crediet-service
LANGE NIEUWSTRAAT 433 - 435
Centrum Galerij - IJmuiden
dat het de bedoeling is dat Velsen wordt
uitgebreid met een niet onbelangrijke
strook industrieterrein benoorden Breed
band, terwijl Beverwijk een kleinere
strook krijgt toegevoegd ter afronding van
het industrieterrein aan de Pijp. Ten slotte
wordt de toestand bij de zuidelijke entree
tot Beverwijk door een bescheiden ge-
biedsovergang geregulariseerd.
In principe hebben B. en W. tegen deze
grenswijziging geen bezwaar. De over
gang van het Hoogoventerrein levert ad
ministratieve gemakken op. Het industrie
terrein aan de Pijp kan, door zijn ligging,
vanuit Beverwijk beter worden bediend;
hier moet echter wel het beding worden
gemaakt, dat Velsen gelegenheid krijgt
enkele kleine industrieën, die moeten wor
den verplaatst, naar dat terrein over te
brengen. De regularisering van de zuide
lijke ingang tot Beverwijk spreekt voor
zich zelf en behoeft geen verschil van me
ning op te leveren.
Burgemeester en wethouders van Vel
sen stellen de gemeenteraad daarom voor
Gedeputeerde Staten te berichten, dat met
de grenswijziging op zichzelf in principe
wordt ingestemd, waarbij wordt aangeno
men, dat de definitieve vaststelling van de
nieuwe grens geschiedt in overleg met de
gemeentebesturen en voorts dat het be
ding van industrievestiging door enkele
Velsenaren aan de Pijp wordt aanvaard.
VERGELEKEN MET ENGELAND, Duitsland en ons land liet Frankrijk
vlak na de eerste wereldoorlog al grote trawlers bouwen. Frankrijk ligt nu een
maal verder van de noordelijke visgronden verwijderd dan de andere West-
europese landen, die aan de visvangst deelnemen. Daarbij komt nog dat de
Fransen met hun grote schepen de bij Newfoundland gelegen visgronden be
zoeken met de Portugezen en de Spanjaarden.
Eén lid van het college is van mening, dat de conclusie van de meerderheid, waarin
zij een pleidooi voert voor samenvoeging der drie IJmondgemeenten, in feite een
afwijzing vormt van het voorstel van de minister van Binnenlandse Zaken en waar
over de minister een oordeel vraagt. Er van uitgaande, dat continuering van de
huidige situatie, welke niemand bevrediging schenkt, ongewenst is, moet aangenomen
worden, dat afwijzing van het ministeriële voorstel opnieuw uitstel van een oplossing
met zich zal brengen. Dit klemt te meer waar tot nu toe het standpunt van Gedepu
teerde Staten, die tot voor kort drie zelfstandige gemeenten onder toezicht van een
IJmondraad voorstonden, nog niet bekend is en het tot nu toe niet gebleken is, dat
samenvoeging der drie gemeenten in parlementaire kringen een gunstig onthaal
zou kunnen vinden.
In herinnering wordt tevens gebracht
het besluit van de Raad op 24 juni 1958 be
treffende de IJmondraad, waaruit de con
clusie getrokken werd, dat de moeilijkhe
den zich voordeden op het woongebied
van Beverwijk en Heemskerk en aan Vel
sen „een rol zou worden toebedeeld in een
IJmondraad tot medewerking aan de op
lossing van vraagstukken, die zich niet
voordoen op haar gebied maar vrijwel uit
sluitend op het gebied van Beverwijk en
Heemskerk"
Het bedoelde lid kan zich dan ook niet
verenigen met een pleidooi tot samenvoe
ging der drie. gemeenten. Uitgaande van
de door de raden der drie IJmondgemeen
ten goedgekeurde streekplannen voor
Kennemerlana-zuid en IJmond-noord
moet hij constateren dat, met alle respect
voor de energie en kunde van Heemskerk,
er in feite twee delen van de staalstad zijn
opgetrokken zonder een centrum en sa
menwerking, terwijl de noodzaak van
eenheid van conceptie bij de verdere
bouw dringend gewenst is. Daarbij ware
er de aandacht op te vestigen, dat in het
ministeriële voorstel niet gesproken
wordt van annexatie door Beverwijk van
Heemskerk, maar samenvoeging van Be
verwijk en Heemskerk. Vanuit dit stand
punt dient het ministeriële voorstel beoor
deeld te worden.
Waar dus in IJmond-noord het zwaarte
punt zal vallen op de bouw van woningen
en alle problemen die daarbij betx-okken
zijn, ziet hij, dat in de toekomst voor Vel
sen geheel andex-e problemen aan de orde
zullen komen. De praktijk zou bewijzen,
dat een gemeente met een uitgestrektheid
van Santpoox-t-zuid tot Heemskerk-noord
en uit vele heterogene delen bestaande,
door haar logheid allexiei bezwaren met
zich bx-engt. Eén gemeentebestuur over de
drie gemeenten, dat als hoofdtaak de snel
le bouw van een stad in noord zou hebben,
zou niet voldoende tijd kunnen besteden
aan de ontwikkeling van Velsen.
De vele facetten, m.n. culturele en so
ciale opbouw, woningsanering etc. zul
len de voortdux-ende aandacht blijven vra
gen van college en ambtenaren.
Daar komt nog bij, dat bij de samenvoe
ging tot één gemeente langzaam maar ze
ker het zwaartepunt in de IJmondstad zou
worden verlegd van IJmuiden (nu de voor
naamste kern van Velsen met zijn eigen
specifieke cachet) naar de stadskern in
IJmond-noox-d. Het lid meent, dat dit door
een Raad van Velsen, zonder bepaalde
dwingende en onontkoombare argumenten
moeilijk zal kunnen worden aanvaard. Tot
nu toe ziet hij deze ax-gumenten echter
nog niet. Verwijzend naar de conclusie
van de Raad van 24 juni 1958 over de
IJmondraad leest men in het voorstel van
het college aan de Raad. als dit gaat over
de wenselijke samenwerking der drie ge
meenten, ng bepaalde zaken zoals het
stichten van scholen, leesbibliotheken,
clubhuizen, sportvelden etc., letterlijk het
volgende: „Wij spi'eken als onze mening
uit. dat deze voorbeelden weinig gelukkig
zijn. Ten aanzien van scholen en zieken
huizen geven wetten en x-egelingen aan
de burgers bepaalde rechten, waax-aan niet
te tornen valt, en de overige voorbeelden
liggen zo typisch in de gemeentelijke be
moeiingssfeer, dat een IJmondraad wei
nig verstandig zou handelen indien hij
hieromtrent voorschriften zou uitvaardi
gen".
Het lid meent, dat hetzelfde ook thans
nog geldt en dat de stad in het noorden
en Velsen haar gemeentelijke problemen
zelf ieder in het belang der eigen bevol
king het beste zal kunnen oplossen. Het
bestaande Velsen en de toekomstige stad
in het noorden verschillen in vele opzich
ten van elkander en men kan zich afvra
gen of een dwingen van de ontwikkeling
van bepaalde zaken in IJmond-noord van
uit IJmond-zuid of omgekeerd wel zal kun
nen leiden tot gemeenschapszin, die on
ontbeerlijk is voor de voorgestelde grote
stad.
Zo heeft IJmuiden bijv. rnet zijn visse
rijwezen en nevenindustx-ieën en het ha
ven- en sluizencomplex, aan Velsen een
aantal karaktertrekken toegevoegd, wel
ke de nieuwe stad vreemd zullen blijven.
Waar nu de beide gemeenten, welke de
minister in zijn voorstel zich denkt, elk
groot genoeg zijn om een ki-achtig eigen
leven te leiden, is de mening van het lid,
dat het voorstel van de minister aan-
vaax-dbaar moet woi-den geacht.
Zijn er dan nog gemeenschappelijke pro
blemen dan zal men toch in beider eigen
belang moeten trachten die gemeenschap
pelijk op te lossen. Het is weliswaar zo,
dat van positieve samenwerking nog niet
veel gebleken is, maar aan de andere
kant mag men toch de verwachting uit-
spx-eken, dat als er eenmaal een defini
tieve beslissing gevallen is meer bereid
heid zal komen om die px-oblemen samen
op te lossen.
Tenslotte kan men zich nog afvx-agen of
het niet zo is da.t, waar andex-e gemeen
ten bijv. Amsterdam en Haarlem allerlei
plannen maken, die ook Velsen's grond
gebied zullen aantasten, men beter als
één IJmondstad dan als Velsen zich hier
tegen verweren kan, ten einde Velsen als
woongebied onaangetast te laten en zijn
taak op stx-andrecx-eatiegebied te bevorde
ren.
Men moet echter ten eerste aannemen,
dat Rijkswaterstaat nauwgezet alle plan
nen zal bestuderen en deze plannen in fei
te op landelijk niveau moeten beslist wor
den en ten andere zal een verweer van de
twee IJmondgemeenten niet minder indruk
maken dan van de ene grote stad. Men
denke bijv. aan ons gezamelijk verzet te
gen de tweede basisindustrie.
Het bedoelde lid staat daarom op het
standpunt, dat de voorstellen van de mi
nister in het huidige stadium de gewen
ste oplossing is en zouden zich in de toe
komst nadere thans niet te voorziene
ontwikkelingen voordoen dan zal men
zich opnieuw moeten beraden of verdere
stappen noodzakelijk zijn.
De minderheid stelt zich voor bij de be
handeling in de x-aad in te gaan op de in
het px-eadvies van het college opgenomen
weei-legging van haar ax-gumenten.
B. en W. zeggen: „In de mindex-heidsno-
ta wordt een parallel getrokken met de
x'ol, die Velsen zou hebben te vex-vullen in
de IJmondraad en die is afgewezen. B. en
W. zijn van oordeel, dat de aangehaalde
zin uit het verband is getrokken, omdat in
dertijd daarnaast is gesteld, dat de x-eden
waarom Velsen deze rol afwees hierin is
gelegen, dat weinig lust werd gevoeld om
steeds genoodzaakt te wox-den als scheids
rechter op te treden in de vele en veler
lei twistpunten, die zich voordeden en zou
den kunnen voordoen tussen Beverwijk en
Heemskerk. Zo gezien, is dus in feite geen
parallel aanwezig, omdat één bestuur voor
:t gehele gebied wQrdt voorgestaan, waar-
in voor een „rol geen plaats is.
In de minderheidsnota wox-dt het plei
dooi voor het afzondex-lijk houden van de
te formeren nieuwe gemeente en de ge
meente Velsen, voorts in hoofdzaak ge-
gx-ond op de stelling, dat elke gemeente
genoeg aan haar eigen zorgen zal hebben
en op de vrees, dat bij het samenvoegen
van de drie gemeenten het accent zal ko
men te liggen in de nieuwe stad. die alle
aandacht zou vordex-en, waai-door andex-e
delen van hei gebied een geringere ver-
zoi-ging deelachtig zouden worden.
Hier moet de vrgag wox-den gesteld, of
dit dan in de grotex-e steden het geval is.
Juist als uit hoofde van de behartiging
van een evenwichtige ontwikkeling van
het gebied samenvoeging wordt bepleit,
ligt daarin toch besloten, dat daardoor
ieder deel van de nieuwe gemeente en de
daarin samengetrokken gemeenschappen
door afweging van alle belangen gelijk be-
rechtigd zijn in deze zin, dat alle elemen
ten bij het centx-ale punt (het bestuur) tot
die behartiging kunnen wox-den aangedx-a-
gen om die evenwichtige ontwikkeling tot
stand te brengen en in de hand te houden
Het gaat daax-om niet aan in de min
derheidsnota in dit opzicht een vergelij
king te trekken met wat voor de IJmond-
x-aad indertijd is afgewezen, omdat „hi.i
weinig verstandig zou handelen indien hi]
hieromtx-ent voox-schriften zou uitvaardi
gen". De IJmondraad zou namelijk zijn 'n
bovengemeentelijk lichaam en wat inder
tijd voor dat lichaam moest worden ont
raden geldt toch niet voor het IJmondge
bied als één gemeente, wanneer het gaat
om taken in de „gemeentelijke" bemoei
ingssfeer. Juist wanneer het gebied tot
één gemeente is gevoi-md. is het mogelijk
vanuit die sfeer de centrale voox-zieningen
voor dat gebied tot stand te brengen.
Waardoor toch zijn die voorzieningen in
het IJmondgebied achterwege gebleven?
Waarom is in dit gebied bij voorbeeld
geen kantongex-echt, geen hogex-e techni
sche school (m.t.s,), geen kweekschool
voor onderwijzend personeel, enz.? Waar
om behoort dit gebied bij voorbeeld tot,
twee onderwijsinspecties (Alkmaar en
Zaandam)? „Wij streven hier niet naar
volledighcid; het antwoox-d moet naar on
ze vaste overtuiging worden gezocht in
het gescheiden zijn in bestuurlijke zin. Het
gebied blijft daax-door vex-stoken van voor
zieningen. die in andere gemeenten als
vanzelfspx-ekend aanwezig zijn en worden
aanvaai-d. Een x-ecent voox-beeld, waaruit
blijkt, dat het gebied wordt gepasseex-d,
is de stichting van een u.t.s. buiten dit
gebied.
De minderheid aanvaardt en beveelt
aan te volgen het voox-stel van de minis
ter. Naar haar oordeel liggen de taken van
de nieuw te vormen gërrieente en van Vel
sen te zeer uiteéa en, vgx-schillen zij der
mate' van 'elkaar, 'dat een afzondex-iijk be
stuur voor elk der gemeenten gewettigd
is. Zij zou zich dan in een later stadium
willen bei-aden of verdere stappen nood
zakelijk zijn.
Wij handhaven daartegenover ons stand
punt met de minister dat 't IJmond
gebied één woon- en werkgebied is met
nauw verweven en in elkaar overgaande
belangen.
De voox-gestelde IJmondraad. het inge
stelde Adviescollege en zijn bestuur zijn
wij herhalen het daarvan de bewijzen.
Bovendien kunnen wij erop wijzen, dat al-
lex-lei kerkelijke, cultux-ele en sociale in
stellingen dit reeds lang hebben inge
zien, waar zij ter behartiging van hun ac
tiviteiten in het IJmondgebied hun orga
nen hebben gebundeld dan wel zich doen
bedienen door overkoepelende ox-ganen.
Hier spx~eekt de px-aktijk en daax-om ach
ten wij 't weinig gelukkig, dat de bestuux--
lijke indeling daai-bij ten achter blijft en
in de gedachtengang van de minder
heid daarbij ten achter zal blijven.
De evenwichtige ontwikkeling van het
gebied is er beslist niet mee gediend wan
neer zij Wordt afhankelijk gesteld van
vrijwillige samenwerking. De ervaring
heeft ons dit geleerd en er is geen enkele
waarborg, die grond geeft voor de hoop,
dat in de toekomst in dit opzicht betere
verwachtingen mogen worden gekoesterd.
De gemeente is autonoom en het begrip
„evenwichtige ontwikkeling" wordt nu
eenmaal in de autonome sfeer op eigen
wijze uitgelegd en beleefd. Is de gedachte
hieromtx-ent eemaal bepaald, waarbij po
litieke instelling van gewichtige invloed
is, dan kan een samenwerking met een
ander autonoom lichaam daaraan niets
veranderen en zal dit zich erbij moeten
neerleggen, dat de „evenwichtige ontwik
keling" anders wordt gezien en ten uit
voer gelegd dan het zich had voorgesteld.
Daarom hebben wij bepleit, dat het ge
hele gebied vertegenwoordigd moet zijn
in één bestuur. Slechts op deze wijze
wordt, de waarborg geschapen, dat de
evenwichtigheid in de ontwikkeling wordt
gevonden zoals dit gebied deze wenst.
Daarmede kan niet worden gewacht tot
een later tijdstip, want deze evenwichtig
heid is x-eeds te lang in 't gedi-ang geko
men, nu drie gemeentebesturen haar heb
ben te behartigen en zal zoals betoogd
stellig niet zijn gewaarborgd wanneer
twee gemeentebesturen haar vanuit hun
eigen autonome sfeer in hun zorg zullen
hebben te betrekken.
In het vox-enstaande hebben wij er
x-eeds op gedoeld, dat wanneer de ene ge
meente plannen laat uitwerken, waarbij
het grondgebied van een andere gemeen
te is betx-okken (u ontvangt daax-over bin
nenkort de toegezegde nota), die andere
gemeente sterker staat wanneer zij het
gehele gebied vertegenwoordigt dan wan
neer het betx-okken gebied in zijn belan
gen moet worden verdedigd door meer,
misschien gescheiden optrekkende, be
sturen. Nu noemt de minderheid wel de
in gezamenlijke afweer verwox-pen twee
de basisindustrie in de IJmond, maar zij
verzuimt daarbij te vermelden welk een
moeite het heeft gekost en welke zox-gen
daai-bij moesten worden overwonnen, voor
dat van een gezamenlijk front kon wor
den gesproken. En dit betrof dan nog wel
een geval, waarvan de verwezenlijking
zulk een ramp voor het gezamenlijke ge
bied zou hebben betekend, dat reeds op het
eerste gezicht een afwerende houding was
geboden. Hoe zou dit echter vex-lopen, wan
neer een zodanige eenstemmigheid niet
voor de hand ligt? Deze vx-aag doet inzien,
dat samenwex-king niet steeds de oplossing
Het schip op de foto is een stoomtrawler
varende onder de vlag van Israel maar die
zijn loopbaan in Frankrijk is begonnen. In
1920 werd deze 585 reg. ton bruto metende
stoomtrawler gebouwd bij Hall, Russell
Co. Ltd. te Abex-deen in opdracht van de
Société Anonyme Les Pêchex-ies de Fé-
camp, die het schip onder de naam „Si
mon Duhamel" in de vaart bracht. De
lengte bedraagt 52.04 m, de bx-eedte 8.23 m
en de holte 4.27 m. Een zustex-schip, de
..Cap Fagnet" kwam in hetzelfde jaar bij
dezelfde werf in Aberdeen gex-eed. waar
door de rederij in het bezit kwam van
drie stoomtrawlers met de „Normandie",
bouwjaar 1913, als oudste. Kort daarna
schafte men zich nog een stoomvracht-
bootje aan. gx-oot 539 reg. ton bruto, dat
uit Nedex-land afkomstig was. Dit vaartuig
was gebouwd bij de Gebr. Boot in Leiden
en had korte tijd gevaren onder de naam
„Peizerdiep".
Genoemde Franse visserijmaatschappij
was blijkbaar zeer tevreden over de sche
pen die bij Hall, Russell in Abex-deen wa
ren gebouwd want in 1927 kwam er daar
nog een gereed, die aanmerkelijk groter
was dan zijn vooi'gangei-s. Dit 913 ton me
tende schip kreeg de naam „Senateur Du-
hamel". De .Simon Duhamel" werd later
verkocht aan de Soc. Gravelinouse de
Pêche te Boulogne sur Mei-. Van die tijd
af heette het schip „Capitaine Armand".
Ging de „Senateur Duhamel" in de tweede
wereldoorlog vex-lox-en, de vx-oegere „Si
mon" bleef behouden, maar vijf jaar na
staking van de vijandelijkheden, vex-liet de
trawler Frankx-ijk. Het schip kreeg een bij
zondere Thuishaven voor een trawler, na
melijk Tel Aviv in Israel. De Diepzee Vis-
s'erijMij. Zrah had de"'trawler aangekocht
en de naam „Shulamith" TA 17 gegeven.
Na aanvankelijk vanuit Oostende geope-
x-eerd te hebben zagen we deze tx-awler
in 1951 enkele malen in IJmuiden. Te
gelijkertijd vertoonde zich ook in IJmuiden
de Ziporah TA 19 van dezelfde rederij. Dit
vaartuig was eveneens van Franse oor-
spx-ong en in 1921 in. bedrijf gekomen als
de sleepboot „L'Ox-age". Voorts had Israel
zich de Britse stoomtrawler „Fotherbj'"
aangeschaft, die voorheen „Aston Villa"
heette. Met Tel Aviv als thuishaven voex--
de het schip de naam „Mirian". Ook dit
schip arriveerde in 1951 in IJmuiden. Op
zekere dag werd het drietal tegelijkertijd
vei-kocht naar Polen, welk land in die tijd
verschillende trawlers aankocht. Het op
nieuw veranderen van eigenaar bracht met
zich mee, dat de schepen een andere naam
kregen. De „Shulamith" werd verdoopt in
„Kassiopea", de „Ziporah" heette in het
vervolg „Wielkwoz" en de naam van „Mi
rian" veranderde in „Pollux". Zo kwam
Polen in het bezit van die flinke trawlers
die intussen al weer op de tweede plaats
staan gezien het grote aantal moderne
stoomtrawlers dat de laatste jaren op
Poolse werven is gebouwd.
Arie van der Veer
kan bx-engen en dat de nadelen van ge
scheiden optx-ekken alleen kunnen worden
ondervangen wanneer vanuit één bestuur
visie ontstaat en wordt vex-dedigd.
Voorts is het nu eenmaal zo, dat een gx-o-
te gemeente meer zeggingskx-acht heeft
dan een kleinex-e. Ook op nationaal iveau
wordt daarmede rekening gehouden en
behoeft niet te wox-den gevraagd om me
de stem te hebben, maar wox-dt zij daar
om verzocht.
De minderheidsnota in haar geheel be
schouwende, veroox-loven wij ons op te
mei-ken, dat zij te weinig in het geding
brengt maatregelen om de evenwichtige
ontwikkeling van het IJmondgebied te
verzekeren en naar ons gevoelen ten
om-echte vasthoudt aan de gedachte, dat
het IJmondgebied in twee min of meer
van elkaar gescheiden delen is te split
sen, waarom wij het aanvaarden van de
conclusie moeten ontx-aden.
Tenslotte wordt in de nota betwijfeld of
samenvoeging van de drie gemeenten in
parlementaix-e kringen een gunstig ont
haal zou kunnen vinden. Nu geloven wij,
dat het criterium voor de beoox-deling van
deze gewichtige zaak niet hierin moet wor-
den gezocht of in hogere instanties een
denkbeeld politiek haalbaar zou zijn, maar
dat dit uitsluitend moet zijn gebaseex-d op
inzichten, die wox-den ingegeven door de
verantwoordelijkheid voor de evenwichti
ge ontwikkeling van het IJmondgebied.
Het is dit vex-antwoordelijkheidsbesef uit
autonoom x-echt, dat naar ons oordeel
maatstaf behoort te zijn voor het advies,
dat uw Raad zal hebben uit te bx-engen.
Daaraan doet niet af de mogelijkheid, dat
het bx-engen van een oplossing verder zou
kunnen wox-den vex-schoven; de verant
woordelijkheid daarvoor ligt elders.
Wij stellen uw Raad op grond van het
vorenstaande voor de Gedeputeerde Sta
ten, onder overlegging van dit preadvies,
te berichten, dat u onder afwijzing van
de handhaving van de bestaande toe
stand met het voorstel van de minister
van Binnenlandse Zaken niet kunt instem
men en dat u het standpunt inneemt, dat
een juiste behartiging van de belangen der
inwoners van het IJmondgebied en van
zijn evenwichtige ontwikkeling mede
brengt, dat de gemeenten Velsen, Bever
wijk en Heemskerk worden samenge
voegd tot één gemeente.
