Uitgaan in Haarlem
„Mama, kijk, zonder handen" van Claus
Chefarine„4'
Bioscoopbezoek teruggelopen
REVUW
Fien de la Mar terug
naar het toneel
Jaarverslag Nederlandse Bioscoopbond
De negen Muzen
Rotterdams Toneel
- 60 jaar actrice
biedt M. Janssens
- jubileumrol aan
Marianne Philipsprijs
voor Jef Last
VRIJDAG 18 MAART 1960
9
TONEEL
MUZIEK
VOLKSUNIVERSITEIT
T oonkunst-administrateur
veroordeeld
Lonen en prijzen in het
wegvervoer
DIVERSEN
TENTOONSTELLINGEN
die lekkere shag in de handige doos 95 ct
LEZEN EN LATEN
LEZEN
vier
beroemde
genees
middelen
in een
tablet
doen
wonderen
tegen
pijnen
en griep.
SPEL MET TE NADRUKKELIJKE DUBBELE BODEM
Hooggeleerd symposion
over industriële ontwerpen
Mgr. Lucas benoemd tot
apostolisch delegaat
Zaterdag 19 maart, Stadsschouwburg, 20
uur: Toneelgroep „Theater" geeft een
voorstelling van „De zomer van de ze
ventiende pop", geschreven door Hay
Lawler, onder regie van Elise Hoomans.
Medewerkenden zijn onder anderen In
geborg Elzevier. Tine de Vries, Anny de
Lange, Enny Mols-de Leeuwe, Bernhard
Droog, Robert de Vries en Ad Hoeymans.
Zonda'g 20 maart, Stadsschouwburg, 20 uur
Toneelgroep „Theater" geeft nogmaals
een voorstelling van „De zomer van de
zeventiende pop", onder regie van Elise
Hoomans.
Maandag 21 maart, Stadsschouwburg, 20
uur: De Haagse Comedie speelt „Etude
voor één hand", geschreven door Peter
Shaffer, onder regie van Paul Steen
bergen. Medewerkenden zijn Myra Ward,
Frans van der Lingen, Jules Croiset,
Ineke Brinkman en Cas Baas.
Woensdag 23 maart, Stadsschouwburg,
19.45 uur: Het operettegezelschap „Dio-
ge" geeft een opvoering van de „Huzaren
van Villars".
Donderdag 24 maart, Stadsschouwburg,
19.45 uur: Het operettegezelschap „Dio-
ge" geeft nogmaals een voorstelling van
de „Huzaren van Villars".
Vrijdag 18 maart, Concertgebouw, 20.15
uur: Het N.Ph.O. geeft het achtste con
cert in de serie V, onder leiding van
Henri Arends. De violist, Elaine Weldon
verleent haar medewerking aan het pro
gramma, waarop werken voorkomen van
Wagenaar, Bruch en Brahms.
Maandag 21 maart, Tuinzaal Concertge
bouw, 20 uur: Piano-recital door Leen-
dert Huges. Op het programma staan
werken van Haydn, Mozart, Schubert en
Brahms.
Dinsdag 22 maart, Tuinzaal Concertgebouw
20 uur: Concert door de organist Albert
de Klerk. Op het programma komen
werken voor van Le Bègue, Bach, Lang-
lais, Tournemire en César Franck.
Dinsdag 22 maart, Minerva-theater, 20.15
uur: Het N.Ph.O. geeft met medewerking
van de pianiste Varda Nishry een con
cert onder leiding van Henri Arends. Op
het programma staan werken van Beet
hoven en Mozart.
Woensdag 23 maart, Concertgebouw, 20
uur: Het Koninklijk Mannenkoor „Cae-
cilia" geeft een concert onder leiding van
Anton de Beer. Het Groot Mannenkoor
Zwolle, onder leiding van W. de Rooy,
de organist Kees Bornewasser en de
fluittist Piet Reijns verlenen hun mede
werking aan dit concert.
Dagelijks in 't Goede Uur tot 21 maart,
van 21 tot 22 uur: Klassiek grammo-
foonplatenconcert van werk van Schu
bert en Schumann. Van 21 tot 28 maart
werk van Sjostakowitsj.
Vrijdag 18 maart, Minerva-theater, 20 uur:
Drs. Johan van Dyck houdt een lezing
met kleurendia's over „Zweden het
romantische en moderne land van het
noorden".
Maandag 21 maart, Frans Halsmuseum, 20
uur (ingang Groot Heiligland): dr. C. J.
Schuurman spreekt over „De psycholo
gie van het huwelijk".
Dinsdag 22 maart, Frans Halsmuseum, 20
uur: De heer P. van 't Zelfde houdt een
lezing met kleurendia's over „Spanje,
land van grote contrasten".
Woensdag 23 ma*art, Frans Halsmuseum,
20 uur (ingang Groot Heiligland): De
heer H. de Wijs spreekt over het onder
werp: „Wat maakt u van uw woning?"
Donderdag 24 maart, Frans Halsmuseum,
14 uur: De heer H. P. Baard, directeur
van het Frans Halsmuseum spreekt over
Advertentie
Als U nog nooit in een korjaal oe
Surinamerivier bent afgezakt, wat
weet U dan eigenljjk van dit deel van
ons Koninkrijk, dat Suriname heet?
Laat SEM PRESSER U daarom mee
nemen naar dit fascinerende land
waar oerwoud en beschaving nog in
eikaars verlengde liggen!
De volgende week in:
EEN BLAD WAAR PIT IN ZIT!
Rt
RevuePostbus 497, Amsterdam
De rechtbank te Amsterdam heeft de
49-jarige C. H. B., voormalig administra
teur van de Stichting conservatorium van
de Maatschappij ter Bevordering dei-
Toonkunst te Amsterdam, wegens verduis
tering in dienstbetrekking van bijna
31.000 conform de eis tot een jaar en acht
maanden gevangenisstraf met aftrek van
voorarrest veroordeeld. De verdachte is
sinds juli van het vorig jaar gedetineerd.
De minister van Verkeer en Waterstaat
en de staatssecretaris van Sociale Zaken
en Volksgezondheid hebben dinsdag een
gesprek gevoerd met de vertegenwoordi
gers van de betrokken organisaties van
werkgevers en werknemers over de lonen
en prijzen in de sector van het vervoer
over de weg, met uitzondering van de
autobusdiensten. Tijdens dit overleg heeft
de regering zich op het standpunt gesteld,
dat er ten aanzien van de bovengenoemde
sector geen aaanleiding bestaat af te wij
ken van het algemeen door de regering
gevoerde loon- en prijsbeleid.
„De kunstschatten van het Frans Hals
museum".
Vrijdag 18 maart, Hervormde Wijkkapcl,
Eenhoornstra'at, 20 uur: Voor leden van
de Nederlandse Christelijke Vrouwen
bond spreekt ds. W. Baas over „Het be
lang van de christelijke oers in deze
tijd".
Vrijdag 18 maart, Gebouw 't Nut, 20 uur:
Contactavond van het Humanistisch
Verbond.
Zaterda'g 19 maart, Gebouw St. Bavo, 20
uur: De toneelclub van de Haarlemse
korfbalvereniging „Aurora" geeft een
opvoering van „De heilige vlam", ge
schreven door W. Somerset Maugham,
onder regie van P. Haanstra.
Zaterdag 19 maart, Wijkgebouw De Prin
senhof, 20 uur: Feestavond van de buurt
en speeltuinvereniging „De Glip".
Zaterdag 19 maart, Miner va*-theater, 14.30
uur: Muziekuitvoering van leerlingen
van de Volksmuziekschool.
Zaterdag 19 maart, Concertgebouw, 20 uur:
Feestavond van de Haarlemse Voetbal
vereniging E.H.S.
Zaterdag 19 maart, Café-restaurant Brink-
mann. Gedurende het weekeinde houdt
de Open Religieuze Gemeenschap de
tweeëntwintigste Open Tafel Ronde. In
leidingen worden gehouden door A. Vi-
ruly, A. G. Degenaar, A. Soesman en
dr. C. J. Schuurman.
Zondag 20 maart, Café-restaurant Brink -
mann. Open Tafel Ronde van de Open
Religieuze Gemeenschap.
Zondag 20 maart, Concertgebouw, 10.30 uur
De heer David Koning, ballet- en dans-
criticus houdt voor de leden van de
Haarlemse Volksdansfederatie een lezing.
Zondag 20 maart, Concertgebouw, 13 uur:
Volksdansbal onder auspiciën van de
Haarlemse Volksdansfederatie.
Maandag 21 maart, Gebouw St. Bavo, 19.30
uur: De Algemene Bond van Ouden van
Dagen houdt een ontspanningsavond.
Maandag 21 maart, Café-restaurant Brink-
mann, 20 uur: De heer J. Koster spreekt
voor de leden van het Nederlands Ver
bond van Middenstandsverenigingen
over: „De fiscale en verervingsmoeilijk
heden rondom de opvolgingen in het
middenstandsbedrijf".
Maandag 21 maart, Remonstrantenhuis,
Wilhelminastraat, 20 uur: Filmavond
van de afdeling Haarlem van Het Witte
Kruis en Medisch Opvoedkundig Bureau.
Maandag 21 maart, Café-restaurant Brink-
mann, 20.15 uur: Voor leden van de
Stichting Geloof en Wetenschap houdt
dr. A. L. Constandse een lezing over „De
actuele wereldpolitiek".
Maandag 21 maart, Minerva-theater, 20.15
uur: De drie afdelingen van het Katho
liek Vrouwengilde houden een film
avond. Vertoond wordt de film „De Man
tel".
Maandag 21 maart, Gebouw Bloemenheu-
vel, Bloemendaalseweg, 20 uur: Voor
lichtingsavond van de Koninklijke Maat
schappij voor Tuinbouw en Plantkunde.
Dinsdag 22 maart, Tuinzaal Concertgebouw
14.15 uur: Zanguitvoering van de afde
ling Haarlem van de Nederlandse Ver
eniging van Huisvrouwen.
Dinsdag 22 maart, Hotel Lion d'Or, 20 uur:
Bijeenkomst van de afdeling Haarlem
van de Nederlandse Vriigezellenbond.
Dinsdag 22 maart, Gebouw St. Bavo, 19.30
uur: De Algemene Bond van Ouden van
Dagen houdt een ontspanningsavond.
Dinsdag 22 maart, Aula Lourens Coster-
lyceum, 19.45 uur: Bijeenkomst van de
Haarlemse Disco-club.
Dinsdag 22 maart, Stadsschouwburg, 20
uur: De personeelsvereniging van het St.
Elizabeth Gasthuis geeft een opvoering
van „Wijlen Edwina Black".
Woensdag 23 maart, Gebouw Flora*, Preto-
riaplein, 20 uur: Filmavond van de Ka
tholieke Arbeidersbeweging.
Woensdag 23 maart Café-restaurant Brink-
mann, 20 uur: Filmavond van de Oor
logsgravenstichting.
Donderdag 24 maart, Tuinzaal Concertge
bouw, 20 uur: Propaganda-avond van
de Nederlandse Blindenbond.
Iedere zaterdag van 20 tot 23.50 uur is de
Jongerensociëteit „Haerlem" geopend in
het gebouw op het sportveld aan de
Kleverlaan.
Teylermuseum: Schilderijen uit 19e en 20e
eeuw. Tekeningen uit de Hollandse.
Italiaanse en Franse school van de zes
tiende tot de twintigste eeuw. Fossielen
mineralen, natuurkundige instrumenten
Dagelijks van 11 15 uur behalve maan
dag en eerste zondag van de maand
van 1317 uur: Expositie tekeningen en
etsen van Rembrandt. Dezelfde openings
tijden.
Bisschoppelijk Museum. Jansstraat: Oude
religieuze kunst, schilderijen, middel
eeuwse beeldhouwwerken, 1017 uur:
zondagen 13—16 uur.
Frans Halsmuseum: Permanente tentoon
stelling van werken uit de Haarlemse
school van de I6de eeuw tot op heden
Dagelijks geopend van 1016 uur, des
zondags van 1316 uur.
Voormalig woonhuis Jacobus van Looy
(Kleine Houtweg 103): Op donderdagen
geopend van 10—12.30 en van 13.3017
uur, op zondagen van 1417 uur.
Kunstzaal „In 't Goede Uur": Gedurende
de gehele maand maart tentoonstelling
van grafiek van Henk Huig. Dagelijks
geopend van 1022 uur.
Kunstcentrum „De Ark", Nieuw Heiligland
1 rood: Tot 24 maart tentoonstelling van
werken van Haai'lemse schilders. Dage
lijks geopend van 9 tot 17 uur.
Museum „Het Huis Van Looy", Kleine
Houtweg: Tot 28 maart tentoonstelling
van, door scholieren vervaardigde,
tekeningen, handwerken en kunst
voorwerpen. Dagelijks geopend van 10—
13, 14—17 en 19—22 uur. Op zondag ge
opend van 14—17 uur.
Galerie Espace, Klein Heiligland 36: Tot 20
maart werken van Alechinsky, Appel.
Corneille, Jorn en Nanninga. Geopend
op werkdagen van 1117 uur.
H. W. Mesdaglaan 17, Heemstede: Tot
21 maart tentoonstelling van aquarel
len van Bernine Stuart. Dagelijks ge
opend van 11 tot 16 uur.
Gebouw Bloemenheuvel, Bloemendaalse
weg 158. Tot 4 april tentoonstelling van
tekeningen van Dirc Lindeboom. Geopend
dagelijks van 1017 uur. Zondags van
1417 uur.
Hendrik Roozenlaan 53. Overveen. Van 10
tot 21 maart expositie van werken van
Arnold van Doorn. Nelly Angevare en
Louis Ferron. Dagelijks geopend van 20-
22.30 uur. Zondags van 10-17 uur.
Galerie „Uittenhout", Kleine Houtstraat:
Van 19 maart tot 4 april werken van de
schilderes Kini Keiler. Dagelijks ge
opend van 11 tot 17 uur.
Advertentie
Lijst van door de Stadsbibliotheek aangeschafte
boeken:
Romans: Ikor. De zonen van Avrom; De
Jong,Het geslacht Verhagen; Mann, Symphonie
pathétique; Robbertsz. De laatste horizon; Sime-
non, De man van Oebangi; Bauer. So weit die
Fusse tragen; id.. Der Sonntagslügner; Benesch,
Der Masslose; Bender, Wunschkost; Bentz, Licht
von jenseits der Strasse: Bergengruen, Das
Beichtsegel; Besch, Wartesaal; Büll, Der Bahn-
hof von Zimpren (verhalen); Brückner, Katha-
rina und der Zaungat; Dessauer, Osman; Dür-
ïenmalt, Der Verdacht; Edschmid, Der Mar-
schall und die Gnade; Ehrhart, Troll, der
Glücksfischer; Epp, Die Frau des Fremden;
Fassbind. Valentin; Frisch, Die Schwierigen,
oder, 'adore ce qui me brüle; Geissler, Der un-
heilige Florian; I-Iartung, Wir Wunderkinder;
Kirst, Gott schlaft in Masuren; von Mechow,
Auf dem Wege; Schaper, Attentat auf den
Machtigen; Zuckmayer, Eine Liebesgescliichte;
Durrell, My family and other animals: Dundy,
The dud avocado; Hyams, Taking it easy; Lang-
ley, Cage me peacock; Macauley, The end of pity
(novellen); Mead, The admen; O'Brien, The
flower of May; O'Hara, From the terrace; San-
som, The cautious heart; Swarthout; They came
to Cordura; Leroux, Le fantüme de l'Opéra;
Schwarz-Bart, Le dernier des justes.
Ontwikkelingsboeken: Van Oyen, Problemen
van liefde en huwelijk; De Boer, Merit rating
voor werklieden in overheidsdienst; Ten Have;
Vorming; handboek voor sociaal-cultureel vor
mingswerk met volwassenen; Fris, Gezond door
licht; Philips verlichtingsprojekten; Sassen, Een
ontspoorde woordgroep; Deutsche Literatur in
unserer Zeit; Laffitte, Anton Tschehov in Selbst-
zeugnissen und Bilödokumenten; Van der Heij
den, Stijl in huis; Hofmann, Ueber den Ansatz
des Blechblaser; Jaarcijfers voor Nederland 1957-
1958.
Advertentie
(Van onze Amsterdamse redacteur)
De actrice Fien de la Mar zal geduren
de het toneelseizoen 1960-61 verbonden zijn
aan de onder artistieke leiding van Karl
Guttmann staande toneelgroep Ensemble;
een terugkeer naar het toneel, dat zij bij
na tien jaar geleden de rug toedraaide.
Fien de la Mar, die enige tijd geleden
voor de radio en nadien voor de televisie op
trad, heeft daarbij opnieuw bewezen een
groot en veelzijdig actrice te zijn. Vooral
met de vertolking van Franse chansons
heeft zij de laatste tijd veel succes ge
oogst. Vrienden adviseerden haar de des
tijds afgebroken toneelloopbaan voort te
zetten. Het aanbod om bij Ensemble te
komen heeft zij met enthousiasme aan
vaard.
Fien de la Mar begon voor de oorlog bij
het Hofstad Toneel en trad op in enkele
Nederlandse speelfilms. Na de oorlog
stond zij voornamelijk op het toneel van
het „Nieuwe de la Mar-theater" in Am
sterdam. Haar laatste optreden was als
gast bij de toneelgroep Comedia in „Een
vreemd meisje" (Le don d'Adèle). Het
theater trok in die dagen weinig publiek
en de actrice besloot toen, najaar 1950,
haar toneelcarrière te beëindigen.
De groeiende concurrentie van andere
amusementsmedia, waarbij de ononder
broken voortgaande toeneming van het
aantal geplaatste televisietoestellen met
name moet worden genoemd, heeft in 1959
een belangrijke teruggang in het bioscoop
bedrijf veroorzaakt. Ook het bijzonder
mooie weer is funest geweest voor het
bioscoopbezoek. In de maanden maart tot
en met augustus bedroeg de terugloop 16,5
percent, hetgeen bij een teruggang van 11,5
percent in de overige maanden voor het
gehele jaar in een bezoekvermindering
van 13,5 percent resulteerde, aldus blijkt
uit het zojuist uitgebrachte jaarverslag
van de Nederlandse Bioscoopbond.
De invoer van films is in 1959 iets ver
minderd. Van de 455 ingevoerde films
waren 215 afkomstig uit de Verenigde
Staten, 83 uit West-Duitsland, 58 uit En
geland, 51 uit Frankrijk en 21 uit Italië.
Met betrekking tot de produktie van
Nederlandse speelfilms wordt in het ver
slag opgemerkt, dat de basis, in samen
werking tussen overheid en bioscoopbe
drijf gelegd, de continuïteit, die ter be
vordering van deze produktie diende te
worden nagestreefd, heeft verzekerd. Ge
durende de drie jaar, dat de Stichting
Produktiefonds voor Nederlandse Films
werkzaam is, heeft een gedeeltelijke
financiering plaats gehad van negen
speelfilms waarvan zeven gereedge
komen en twee in produktie en van drie
jeugdfilms, waarvan twee gereedgekomen
en één in produktie. Intussen zijn een
vijftal plannen in bewerking, ter verwe
zenlijking waarvan te zijner tijd een be
roep op het fonds zal kunnen worden ver
wacht. Ook is het schrijven van scenario's
door het verstrekken van opdrachten be
vorderd.
Het verslag van de Nederlandsche
Bioscoop-Bond noemt het voorts opmer
kelijk, dat het vernieuwingsproces in het
bioscoopbedrijf van de laatste jaren is
voortgezet. In niet minder dan 41 geval
len vonden verbouwingen, verfraaiingen
of technische herzieningen en verbeterin
gen van bioscopen plaats. Het theaterpark
werd met elf nieuwe bioscopen verrijkt.
Op 1 januari 1960 bedroeg het aantal in
exploitatie zijnde bioscopen in ons land
559 tegen 551 aan het begin van het vorig
jaar. 1-Iet aantal zitplaatsen steeg van
259.500 tot 263.100. Voorts waren er op 1
januari zeventien reisbioscopen, 37 film
verhuurkantoren, 33 filmproduktiezaken
en tien filmfabrieken.
Het hoofdbestuur van de Nederlandsche
Bioscoop-Bond heeft een beroep gedaan
op de rijksoverheid om het vraagstuk van
de vermakelijkheidsbelasting in zijn alge
meenheid te onderzoeken. Nu het vraag
stuk van de vermakelijkheidsbelasting de
aandacht heeft van de autoriteiten van de
Europese Economische Gemeenschap en
verschillende landen haar hebben afge
schaft of aanzienlijk gereduceerd, zal het
stelsel van de heffingen op de bioscopen
ook in ons land herziening behoeven. Te
overwegen is, zo meent het hoofdbestuur
van de Nederlandsche Bioscoop-Bond,
algehele afschaffing dan wel in afwach
ting hiervan een uniform en draaglijk
overgangstarief. Men herinnert er in dit
verband aan, dat deskundige aan de EEG
een voorlopige heffing van tien percent
hebben aanbevolen.
In het verslag wordt gewezen op de on
gewoon fiscale preferentie, die de over
heid toelaat door enerzijds de nieuwe ont
spanningsmedia geheel of nagenoeg geheel
te vrijwaren voor extra heffingen en an
derzijds het bioscoopbedrijf bij uitzonde
ring te doen blijven belasten met een
accijns, die inclusief de omzetbelasting
niet minder dan 26,4 percent uitmaakt van
de theaterontvangsten.
De activiteit in het afgelopen jaar heeft
een vermindering van het gemiddelde
heffingspercentage van slechts 0,4 percent
ten gevolge gehad.
Belgisch-Nederlands toneel. Op 7, 8
en 9 april a.s. zal de studio van het Natio
naal Toneel te Antwerpen een uitwisse-
lingsbezoek brengen aan de academie voor
dramatische kunst „De Toneelschool" in
Amsterdam. Een onderdeel van dit bezoek
vormt een gemeenschappelijk te geven
voorstelling op 9 april in het Nieuwe de
la Mar-theater die ten dele gewijd zal zijn
aan fragmenten uit het werk van wijlen
A. den Hertog. De heer Den Hertog heeft
tijdens zijn leven veel bijgedragen tot het
tot stand komen van dit Belgisch Neder
landse contact. Tevens zullen beide insti
tuten een vergelijkende voorstelling van
eenzelfde Middelnederlandse klucht geven.
Kamermuziek-jubileum. Naar aan
leiding van het 40-jarig jubileum Concert
gebouw Kamermuziek, zal op vrijdag
18 maart in de grote zaal van het Concert
gebouw te Amsterdam een feestconcert ge
geven worden. Hieraan werken mee de
mezzo-sopraan Irma Kolassi met begelei
ding van Felix de Nobel en het ensemble
Sonata da Camera, bestaande uit de vio
listen Willem Noske en Piet Nijland, de
gambist Carel van Leeuwen Boomkamp en
de cembalist Hans Schouwman. Uitge
voerd worden werken van Handel,
Schwindl, Michael Haydn, Ravel, Duparc
en De Falla.
Endre Gellert. De bekende theater
directeur Endre Gellert, een vroegere win
naar van de Kossuthprijs, heeft twee we
ken geleden zelfmoord gepleegd. Gellert,
dit directeur is geweest van het nationaal
theater in de Hongaarse hoofdstad, stond
fel tegenover de actie van het regime tegen
de „contrarevolutionaire" auteurs en kun
stenaars.
Guyla Illyes. Guyla Illyes, die als
de grootste contemporaire Hongaarse dich
ter wordt beschouwd, mag zijn nieuwe
gedichtenbundel niet publiceren. Dit is
bekend gemaakt door het Hongaarse week
blad Orszag-Vilag, dat onlangs een vraag
gesprek met de dichter had. Bij die ge
legenheid had Illyes zich verdedigd tegen
de aantijgingen dat hij zich „stil" had ge
houden en niet belet had dat dit zwijgen
door de Westerse pers was uitgelegd als
verzet tegen het regime.
NederlandEngeland 40 jaar. Ter ge
legenheid van het 40-jarig bestaan van het
Genootschap NederlandEngeland komen
tweeëndertig jonge acteurs (tussen 15 en
22 jaar) van The English Youth Theatre op
vrijdag 29 en zaterdag 30 april in het Cerf-
traal Theater te Amsterdam twee voor
stellingen geven van „Hamlet". Evenals
in Shakespeare's tijd worden alle rollen
door mannen vertolkt.
Film over Delfzijl. In Groningen is de
noordelijke première gegaan van de film
„De koers bepaald", een film over Delfzijl
en het havenschap „Delfzijl", vervaardigd
door „Multifilm" onder regie van Hattum
Hoving.
ARTISTIEKE MEESTERWERKEN zijn doorgaans voor meer dan één uitleg
vatbaar. Het is niet helemaal ondenkbaax-, dat de Belgische schrijver Hugo Claus
het voor mogelijk heeft gehouden een spel te bedrijven met zoveel uitnodigingen
tot interpretatie, dat welhaast iedereen het voor een meesterwerk zou moeten aan
zien. In ieder geval heeft zijn vierde avondvullende toneelstuk, dat de op het eerste
gezicht nogal wonderlijke titel „Mama, kijk, zonder handen" draagt, door de soms
dichterlijk aandoende vrijheid van handeling en geforceerde aaneenschakeling van
triviale details het irritex-end opdringerige karakter van een dubbelzinnig raadsel
zoiets als: zoekt onder de grillige oppervlakte van deze vertoning en gij zult de ver
borgenheden vinden van het leven in deze nieuwe oertijd. Het wonderlijke bouw
werk barst uit zijn dunne voegen en siddert op zijn ondergrondse fundamenten
van de ontstellende bijbedoelingen en diepzinnige symbolen. In zijn bijdrage aan de
verleden jaar bij Van Loghum Slaterus te Arnhem verschenen bundel „Première"
zegt de auteur er zelf ongeveer het volgende van: het is een reeks realistische ta-
frelen, waarin de lugubere ondertonen en de postlogische elementen van het dagelijks
bestaan triomferen. En na te hebben verklaard, dat hij het vermogen mist een
methodische duiding van zijn eigen komedie te geven, eindigt hij met de verklaring
zich liever te houden aan „de creatieve gooi met de pet". En wat kan de critische
toeschouwer dan anders doen dan op zijn beurt zijn hoed afnemen en eerbiedig
buigen voor het genie?
TER OPENING van een nieuwe toneel
cyclus, die verder door Nederlandse ge
zelschappen gevuld zal worden, hebben
zeven acteurs en actrices van de Konink
lijke Vlaamse Schouwburg te Brussel don
derdagavond in het Amsterdamse Theater
Carré een na de pauze aanmerkelijk ge
dund publiek vermoeiend bezig gehouden
met een overigens lang niet slechte verto
ning ervan. Om een indruk van de verha
lende inhoud te geven neem ik een paar
regels uit de toelichting in het program
ma over: „Alle personages proberen op
de een of andere manier te ontsnappen
uit de werkelijkheid.. Met het geld van
een bankier willen zij ergens op een eiland
een nieuw leven gaan beginnen. Maar de
jonge dichter Stefan gaat niet mée met
(Van onze Amsterdamse redacteur)
Het is niet onmogelijk dat de Amster
damse actrice Magda Janssens haar
zestigjarige toneelcarrière in februari 1961
in Rotterdam zal vieren. Ton Lutz heeft
haar een jubileumrol aangeboden. De 76-
jarige nog bijzonder vitale actrice had te
voren de directie van de Nederlandse Co
medie te Amsterdam laten weten geen
prjjs te stellen op een verlenging van haar
contract voor het toneelseizoen 1960-1961,
tenzij zij een belangrijke rol zou kunnen
spelen.
Zij zei ons: „Ik heb de afgelopen twee
jaar maar een paar prutsrolletjes gehad en
ik meende dat er wel iets tegenover mocht
staan, zeker in verband met mijn jubi
leum. Maar mijn directie zei dat er geen
rol voor me beschikbaar was. Wat heeft
het voor zin bij een toneelgezelschap te
blijven als er toch geen rol beschikbaar
is?"
Even leek het diamanten jubileum in
gevaar te komen. De heer Lutz bracht
redding en als de Nederlandse Comedie
niet zeer spoedig met een ander voorstel
komt, zal Magda Janssens het Rotter
damse aanbod accepteren. „Het gaat heus
niet om het geld", verzekerde zij. „Van de
jubileumvoorstellingen in 1951 heb ik
tienduizend gulden kunnen afdragen aan
de misdeelde Amsterdamse jeugd. Ik zal
volgend jaar de opbrengst opnieuw voor
een liefdadig doel bestemmen".
de anderen. Hij wenst het leven te aan
vaarden zoals het is en niet zijn heil te
zoeken in droombeelden en waan." Dat
wil dus zeggen: hij kiest in een stuurloze
periode de heldhaftige rol van een losrij-
dende fietser, die met vallen en opstaan
tot het bittere einde zijn weg hoopt te ver
volgen door het onoverzichtelijke verkeer
van een voorlopig redeloze beschaving.
Als een handschoen verliest hij aldus het
dichterschap, dat hier wordt voorgesteld
als liederlijke verdichting en rapantische
uitvlucht.
Een merkwaardige figuur is meneer
Baers, een alles en iedereen tiranniseren
de rijkaard, die in zijn vrije uren denk
beeldige ruimtereizen organiseert en zich
zelf telkens in iemand anders verandert
bij gebrek aan authentieke levenshouding.
Het toppunt van metamorfose bereikt hij
in het laatste bedrijf als teruggekeerde
uit het hiernamaals. Verder treden er in
dit stuk op: een burgerlijke hospita, een
nozem en een danseres. De opzet men
kan beter zeggen: het opzettelijke van
het. werk heeft meegebracht, dat al deze
burleske figuren als karakters ondefinieer
baar zijn en alleen als symptomen her
kend kunnen worden in een warboel van
potsierlijke verschijnselen, die nog het
meest te waarderen is als satire op het
naturalisme. In dat opzicht volgt Hugo
Claus getrouw de laatste mode, zoals die
door Eugène Ionesco oorspronkelijk ge
lanceerd werd. Ware het geheel interes-
De Marianne Philipsprijs van dit jaar
is toegekend aan de schrijver Jef Last
en geldt diens gehele oeuvre. Tot dit
besluit is een jury gekomen die bestond
uit mevr. Jeanne van Schaik-Willing, prof.
N. Donkersloot en dr. P. Meertens.
Deze prijs is in 1951 ingesteld door de
heer S Goudeket met de bedoeling daar
mee jaarlijks een Nederlands auteur bo
ven de 50 jaar te eren en zo de naam
en de nagedachtenis levend te houden van
zijn op 13 mei 1951 te Naarden overleden
echtgenote.
In de voorgaande jaren is de prijs ach
tervolgens ten deel gevallen aan Constant
van Wessem, Til Brugman, Dirk Coster,
Nescio, Maurits Dekker, Belcampo, Jac
van Hattum, Nico Rost en Rein Blijstra.
sant genoeg, men zou het renaissancisti
sche karakter van deze fantasie kunnen
bewijzen door de overeenkomsten tussen
meneer Baers en meneer Jourdain uit
„De burger-edelman" van Molière aan te
tonen, de parvenu in overgangstijd, die
met vreemde manieren een bestaansvorm
probeert te vinden.
„Kijk, mama, zonder handen" is een
mislukking met twee grandioze momen
ten: het verjaarsfeest van de charades
(waarin de enige, die zichzelf voorstelt,
door niemand wordt herkend) en de aan
„De bruid in de morgen" herinnerende
verklaring van zusterlijke liefde. En dan
is er nog één reden om voor de komst van
het Vlaamse ensemble dankbaar te zijn:
de kennismaking met de voortreffelijke
acteur Paul Cammermans, die in de ge
daante van een tweede Lucebert een som
bere drinker met poëtische bevliegingen
voorstelt met al het jammerlijke pathos
van een poseur, een ouderwetse nieuwlich
ter. Ook verder werd er verdienstelijk
werk geleverd onder regie van de bekwa
me Edward Deleu en in een niet erg fraai
decor, in het bijzonder door Senne Rou-
faer als Stefan en door de wellicht voor
deze rol iets te jonge Cyriel van Gent als
de kameleontische magnaat.
David Koning
(Van onze Haagse redacteur)
De Zweedse ontwerper graaf Siwart
Bernadotte opent op 7 april in het Haagse
gemeentemuseum een aan de industriële
vormgeving van zijn land gewijde tentoon
stelling.
Ter gelegenheid hiervan wordt op
woensdag 6 en donderdag 7 april een sym
posion gehouden over de problemen van
de industriële vormgeving en in het bij
zonder de opleiding tot industrieel ontwer
per. Men hoopt dat deze discussie van be
lang zal blijken voor de industriële vorm
geving in Nederland.
Het symposion staat onder leiding van
prof. ir. J. H. van den Broek, hoogleraar
in de architectuur aan de Technische
Hogeschool te Delft. Als sprekers treden
op prof. Misha Black uit Londen, prof.
Enrico Deresutti uit Milaan, dr. Karl Par-
vek uit Keulen en ir. G. J. van der Grin
ten uit Amersfoort.
Paus Joannes XXIII heeft mgr. Lucas
benoemd tot „apostolisch delegaat" in de
Scandinavische landen. Hij is de eerste
apostolische delegaat in Denemarken,
Zweden en Noorwegen en krijgt Kopenha
gen als standplaats. Een apostolisch dele
gaat is een vertegenwoordiger van het
Vatikaan zonder officiële diplomatieke
rang. De thans 65-jarige mgr. Lucas, Haar
lemmer van geboorte is thans „aposto
lisch bezoeker" in Scandinavië met als
standplaats Stockholm. Apostolisch be
zoeker is een rang lager dan apostolisch
delegaat. Mgr. Lucas werd in 1924 pries
ter gewijd. Sinds 1945 is hij titulair aarts
bisschop van Adulis. Mgr. Lucas van het
Genootschap van het Heilige Woord is ook
enige tijd apostolisch nuntius in India ge
weest. Apostolische delegaten vertegen
woordigen de Heilige Stoel in landen waar
mede geen formele diplomatieke betrek
kingen worden onderhouden (zoals bijv.
ook de Verenigde Staten).
