In komende drie jaar nog groter
offers voor NAVO nodig
Veiling collectie Straat
vsv-
Nieuwe schokken en erupties in
Chili: meer dan duizend doden
HET WEER
Nieuwe Amerikaanse satelliet
„Midas II" in baan 0111 aarde
EDELVINYL
DEFENSIENOTA VERSCHENEN
Vervanging van conventionele wapens
door raketten e.d. baart zorgen
Volgend jaar nog geen
diensttijdverkorting
Treinbestuurder redde
twee kleuters het leven
Verklikker van raketlanceringen
WOENSDAG 25 MEI 1960
45e JAARGANG NUMMER 170
In de krant van heden:
Iets warmer
Tekort aan mankracht
Luchtmacht zorgen
M ar inecompro mis
Het woord is aan
Geen radioverslag
Ajax-Feijenoord
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden. 1 i "H TP 1 m "1 TP JL Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur. 11 [Tl g [1 ÊaadÊ f 1 f I f f|| Tl g Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65,
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519. XXX v4Li X X XX X Vil XXX franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct.
S: DAGBLAD VOO. VELSEN -IJ MUIDEN, SANXPOOKX, DKIEHUIS, BEVEKWIJK EN OMGEVING
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
W eerrapporten 1, 2
Uit het binnenland2, 4, 11
Op de Praatstoel 3
Van Dag tot Dag3
Buitenlands nieuws 3, 5
Agenda van IJmond en Haarlem 4
Kerkdiensten 6
Langs sluizen en havens6'
Uit stad en omgeving6, 7, 9
In de Vishal en op zee.9
Kunst 11
Feuilleton 13
Horen en Zien 13
Beeldverhalen 13
Economisch nieuws15
Beurs 15
Scheepsberichten 15
Sport 17
Dit nummer bestaat uit
twintig pagina's
Verwachting tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking en op
de meeste plaatsen droog weer.
Zwakke tot matige wind uit
zuidelijke richtingen. Iets hoge
re temperaturen.
Volledige weerrapportén op pagina twee.
Morgen, donderdag 26 mei,
zal onze krant in verband met
Hemelvaartsdag niet verschij
nen. Onze kantoren zullen die
dag gesloten zijn.
DE DIRECTIE
(Van onze Haagse redacteur)
De vandaag verschenen Defensienota van de regering kondigt een verzwaring
aan van de inspanningen die het Nederlandse volk zich van 1961 tot en met 1963
ten behoeve van de verdediging van zijn democratische vrijheden zal moeten
getroosten. Die inspanning zal van tweeërlei aard zijn. In de eerste plaats zullen
meer jonge Nederlanders zich, zij het op vrijwillige basis, aan de krijgsdienst
dienen te wijden, wil men enigermate het hoofd kunnen bieden aan het grote
personeelstekort. Ten tweede zal de financiële last van de defensie niet onaan
zienlijk zwaarder worden. Kon voor het lopende jaar op de rijksbegroting nog
volstaan worden met een post van 1650 miljoen gulden voor de militaire uitgaven,
in de komende drie jaren zal zeker 1850 miljoen voor dat doel worden gevraagd.
In het algemeen kan men zeggen, dat
de thans aangebroken periode gekenmerkt
zal worden door de invoering van nieuwe
verdedigingsmiddelen (raketten en gelei
de wapenen) tezamen met de vervanging
van verouderd traditioneel materieel.
Juist dit samengaan van twee verschillen
de ontwikkelingen zal de militaire deskun
digen heel wat hoofdbrekens kosten.
Uiteraard wordt in de Defensienota ook
het vraagstuk van de diensttijdverkorting
aangestipt. Evenals de commissie, die
verleden jaar daarover heeft gerappor
teerd, stelt de regering zich op het stand
punt, dat het paard niet achter de wagen
mag worden gespannen en dat niet tot
enige verkorting van de diensttijd kan
worden overgegaan voordat de werving
van vrijwillige krachten werkelijk resul
taat heeft opgeleverd. Dit betekent, dat
men voor 1962 geen kortere militaire
diensttijd behoeft te verwachten.
De reorganisatie of de aanpassing van
de drie onderdelen van de Nederlandse
krijgsmacht geschiedt op basis van de
aanbevelingen van de jaarlijkse NAVO-re-
vue: het is wellicht overbodig erop te wij
zen. dat de Defensienota nogmaals Neder
lands gehechtheid aan de gezamenlijke
verdedigingsorganisatie van de westelijke
wereld bevestigt.
Zo werd in 1959 voor de Koninklijke
Landmacht aanbevolen, het percentage
beroeps- en vrijwillig dienend personeel te
vergroten, een aantal raketeenheden te
vormen, twee tankbataljons, een tweede
verkenningsbataljon en twee afdelingen
artillerie paraat te maken en de perso
neelssterkte van de parate onderdelen te
vergroten. Van deze wensen is eigenlijk
alleen de vorming van raketafdelingen tot
uitvoering gekomen. Binnenkort zal, zoals
reeds bekend is, de eerste eenheid paraat
zijn. Maar de uitbreiding van het con
tingent dienstplichtigen is niet mogelijk,
ook al door bezwaren van financiële en
personele aard. Men zal daarom de man
kracht in de opleidings- en vredessector
gaan verminderen ten gunste van die in
de parate eenheden. De Nederlandse divi
sies zullen aangepast worden aan de or
ganisatie welke de opperbevelhebber van
de landstrijdkrachten in Centraal-Europa
voor ogen staat. Door wijzigingen in de
bevelsstructuur zal men tot zelfstandiger
gevechtsgroepen komen.
Natuurlijk zal van de parate eenheden
in de komende jaren veel verouderd en
versleten materieel vervangen moeten
worden en nieuw, modern materieel aan
geschaft. Reeds is men begonnen met de
aanschaffing van inl'rarood-apparatuur be
schermend materieel met het oog op de
atomische, bacteriologische en chemische
oorlogsvoering en radar-vuurleidingmate-
rieel. Voorts zijn nodig gemechaniseerde
artillerie, gepantserde verkenningsauto's,
zware helikopters en zo meer. Voorlopig
zullen niet meer dan drie bataljons op die
manier gemechaniseerd kunnen worden.
Het aanschaffingsplan omvat bovendien
geleide wapens en anti-tankwapens. Ver
der ondergaat de logistieke verzorging
(vervoer, bevoorrading, onderhoud) bij het
leger een reorganisatie, waarvan men een
doeltreffender werkwijze verwacht. Voor
de intendancegoederen is die verandering
welke onder meer het directoraat Ma
terieel Landmacht betreft reeds aan de
gang.
Bij de Luchtmacht, die deel uitmaakt
van de Tweede Geallieerde Tactische
Luchtmacht („II ATAF"), schept vooral
het dubbele vernieuwingsproces op organi
satorisch en logistiek gebied grote proble
men. Enerzijds immers is er de voortschrij
dende invoering van geleide wapens, an
derzijds is men bezig de drie typen ge
vechtsvliegtuigen door de Starfighter te
vervangen.
Men verwacht, dat die modernise
ring binnen vijf jaar haar beslag zal
krijgen, maar het gebrek aan tech
nisch hoogwaardig personeel baart
veel zorg. Bovendien zal het moeilijk
zijn enerzijds zoveel mogelijk ge-
vcchtsklaar te blijven, terwijl ander
zijds veel met het nieuwe vliegtuig
zal moeten worden geoefend. Het soe
pel invoegen zowel van de Starfighters
als van de geleide wapens zal in de ko
mende periode veel aandacht vergen.
Gezien het feit dat de Koninklijke Ma
rine zowel taken heeft te vervullen in Na-
VO-verband als daarbuiten (Suriname,
Antillen en Nieuw-Guinea) zou de vloot
eigenlijk veel groter moeten zijn. Daar
dat financieel niet mogelijk is, gaat men
thans uit van een compromis, waarbij
welbewust risico's worden aanvaard. Aan
het opperbevel van de NAVO worden dan
die strijdkrachten welke nodig zijn voor
de vredestaak in Nieuw-Guinea en de An
tillen onttrokken.
gen en marinierseenheden voor Nieuw-
Guinea en de Antillen en verdere inrich
tingen aan de wal. De tanker-voorraad
schepen zijn nieuw in dit lijstje. Zij zijn
nodig geworden om de op de Atlantische
Oceaan opererende schepen zo lang mo
gelijk op zee te houden. Verder is de be
hoefte gegroeid aan helikopters, nu dat
vliegtuigtype uitstekend geschikt is geble
ken voor duikbootbestrijding en mijnenve
gen. Tijdens de jaarlijkse NAVO-schouw
werd een tekort aan parate eenheden, van
twee parate duikboten en een te hoge
ouderdom van de fregatten geconstateerd.
Evenals bij Leger en Luchtmacht, zal
het slechts door middel van het MDAP
(het wederzijdse bijstandsplan voor de
verdediging), met andere woorden met
Amerikaanse hulp, mogelijk zijn de volle
dige modernisering en uitbreiding te ver
wezenlijken. Omdat nog niet bekend is,
hoe groot die bijstand zal worden, heeft
men een ranglijst gemaakt waarop de
vervanging van de vliegtuigen in Nieuw-
Guinea bovenaan staat. Dan volgen de
nieuwbouw van twee conventionele duik
boten, een tanker-voorraadschip. de ver
bouwing van een tweede kruiser met ge
leide projectielen, de bouw van vier fre
gatten en de aankoop van een klein squa
dron van helikopters voor de jacht op
duikboten.
(Zie voorts pag. 2)
Advertentie
TWEKA BIKINI'S
Dank zij een snelle reactie van de Rot
terdamse treinbestuurder Jan van Rijs
wijk, zijn een drie-jarig jongetje en een
vierjarig meisje dinsdagmiddag omstreeks
kwart over vijf van een wisse dood gered.
De peuters zaten nabij Schiedam tussen
de rails te spelen, toen de trein Maassluis-
Rotterdam aan kwam razen. Treinbe
stuurder Van Rijswijk zag de kinderen
tijdig en remde uit alle macht. De trein-
fluit durfde hij niet te laten gaan, omdat
nij bang was, dat de kinderen dan naar het
Chinees spreekwoord:
Wetten moeten met grote strengheid
worden gemaakt en met grote clemen
tie worden toegepast.
andere spoor zouden rennen en door een
uit tegenovergestelde richting aankomen
de trein gegrepen zouden worden. Hij wist
de trein enkele meters voor de kinderen
tot stilstand te brengen, stapte van de lo
comotief af en zette beide peuters buiten
de spoorbaan.
CAPE CANAVERAL (TTPI) Van de
raketbasis op Cape Canaveral is dinsdag
per Atlas-Agena-raket een „Midas"-satel-
Iiet gelanceerd, een gevaarte met een ge
wicht van 2Vi ton, dat voorzien is van
verschillende installaties, onder andere
werkend met infra-rood fotografie, voor
verzamelen van gegevens over raketten
en satellieten. De „Midas" is korte tijd
geleden al aangekondigd als de opvolger
van het spionagevliegtuig U-2 en kan bij
voorbeeld raketten ontdekken door zich te
richten op de warmte van hun straalmo
toren.
De „Midas II", zoals de officiële naam
van de satelliet luidt, maakt een omloop
in 94.3 minuten. Zijn hoogste punt is 506
km en zijn laagste 351 km. Zijn baan
brengt hem niet boven de Sovjet-Unie. De
energie voor het instrumentarium wordt
geleverd door chemische batterijen, die
dire tot vier weken te leven hebben.
De „Midas II" beschrijft een baan die
over de polen loopt.
De Amerikaanse luchtmacht zal het in
strumentarium van de „spion in de lucht"
beproeven door op Cape Canaveral ra
ketlanceringen te verrichten en lancerin
gen te simuleren. De satelliet seint voort
durend naar de aarde zodat men spoedig
zal weten of de waarnemingen zo be
trouwbaar zijn als men hoopt.
Dit alarmsysteem in de ruimte, dat elke
seconde duizenden vierkante mijl kan be
strijken, geeft de V.S. een half uur om
zich op een komende projectiel voor te be
reiden. Dit is ongeveer tweemaal zolang
als met het huidige radar-systeem moge
lijk is.
Midas afkorting van „Missile Defen
se Alarm System" is de eerste stap
in een uiterst geheim militair plan om
de V.S. de gelegenheid te geven elke cen
timeter van het aardoppervlak te obser
veren.
Het nieuwe alannsysteem bestaat uit drie
delen: Midassatellieten, die de lancering
van vijandelijke projectielen onmiddellijk
registreren, Samos-satellieten, die militai
re installaties per televisie doorgeven en
verbindingssatellieten, die de inlichtingen
aan de Amerikaanse autoriteiten relaye-
ï'en.
Verwacht wordt dat binnen twee jaar
Midas-satellieten in groepen van ongeveer
een dozijn om de aarde zullen vliegen. De in
strumenten van de Midas-satelliet zijn zo
ontworpen, dat zij de hitte, die bij het
lanceren van een raket op aarde ontstaat,
registreren en onmiddellijk doorzenden naar
luisterposten.
De KNVB deelt mede dat géén toestem
ming is verleend voor de uitzending van
een ooggetuige radioverslag van de voet
balwedstrijd Ajax—Feijenoord op .donder
dag 26 mei.
Advertentie
dè moderne vloerbedekking.
Slijt vrijwel niet, is uiterst simpel in
onderhoud en billijk in prijs. Verkrijg
baar in frisse kleuren, dik 1,6 of 2.5
mm. Kan los gelegd worden in banen.
EDELVINYL, ook ideaal voor uw trap.
Vrijblijvende voorlichting en
advies aan de showroom.
ZIJLSTR. 96
Tel. 20310
Haarlem
Advertentie
Donderdag (HEMELVAARTSDAG) 14.30 uur
Loketten van 11 uur af geopend.
Op verschillende pleinen in Amster
dam zijn op last van de verkeerspolitie
banen met gebroken gele lijnen aan
gebracht om de fietsers te scheiden
van het snelverkeer. Op dit fietspad
zijn ook in geel op de grond afbeeldin
gen van een fiets gezet. Een opname
van het Weteringcircuit.
Advertentie
In Arti et Amicitiae te Amsterdam is
gisteren de twee dagen durende veiling
van de kunstverzameling van de Leeu
wardense chirurg H. L. Straat begonnen.
Deze collectie is door de makelaar Paul
Brandt aangevuld met stukken uit andere
Nederlandse en buitenlandse verzamelin
gen, onder andere uit de collectie van
burggraaf F. H. M. van der Maesen de
Sombreff. De foto biedt een overzicht van
de veilingzaal.
In opdracht van een Amsterdamse kunst
handel kocht makelaar Brandt voor f36.000
een klein bloemen stilleven van Ambrosius
Bosschaert (collectie Straat); dit was het
hoogste bod op de ochtendveiling. Een
Nederlandse particulier liet voor f21.000
een dorpsfeest van Pieter Brueghel de
Jonge aankopen. Een klein landschapje
van Jan van Goyen bracht 18.000 op en
twee andere kleine doeken van deze mees
ter respectievelijk f 11.000 en f2.300; alle
drie werden voor Nederlandse opdrachtge
vers gekocht. Een schilderijtje van Abel
Grimmer (gezicht op een dorp in de win
ter) kwam voor f 9.000 in het bezit van
een Parijse kunsthandel, die ook nog twee
andere schilderijen kocht, één van Jan
Davidsz de Heem voor f 2.100. De overige
prijzen varieerden van f 150 tot f 9.000.
Het hoogtepunt van de middagveiling,
waarvoor aanmerkelijk meer belangstel
ling bestond dan des ochtends, was een
doek van Jan Steen (gesigneerd en geda
teerd. 1668), een bijbels tafereel, voorstel
lende Samson en Dalila, dat een Neder
landse particulier voor f 65.000 kocht. Voor
f 10.000 legde makelaar Brandt voor een
Nederlandse opdrachtgever beslag op een
aan Jan Steen toegeschreven schilderij.
Het werd stil in de zaal toen de biedingen
voor een op drie mille ingezet winterland-
schapje van Isaac van Ostade opliepen
tot f 14.500 eer de hamerslag viel.
Advertentie
Voor de handel: N.V. vfh GEBR. PETERS
N.Z. Voorburgwal 2, Amsterdam-C
Advertentie
De Nederlandse marine dient, hiervan
uitgaande, te zijn samengesteld uit een
vliegkampschip, twee kruisers, twaalf on
derzeebootjagers, twaalf grote fregatten,
zeven kustescortevaartuigen, zes duikbo
ten, achtenzestig mijnenvegers, zes pa
trouillevaartuigen, twee tankervoorraad-
schepen en een reeks kleinere vaartuigen,
alsmede uil de nodige squadrons vliegtui-
staan. Uit het gebied tussen Orsono en
Valdivia ten zuiden van Concepcion wor
den duizenden mensen in allerijl geëva
cueerd. Zeven vulkanen stoten hier lava
en rook uit, de meren zijn in heftige be
roering en nieuwe aardschokken brengen
nog meer onrust en verwarring.
In Santiago deed zich een vreemd na
tuurverschijnsel voor: een snelle daling
van de temperatuur, gepaard gaande met
een verkleuring van de lucht, die paars
werd. Daarop ontstond een dichte mist,
waardoor de reddingsoperaties in gevaar
kwamen.
In de getroffen gebieden zijn ten minste
40.000 mensen dakloos. Bij de aardver
schuiving in Conaique in de buurt waar
van de nieuwe vulkaan ontstond zijn 60
mensen om het leven gekomen bij een
aardverschuiving.
Het reeds twee keer door aardbevingen
getroffen Concepcion kreeg dinsdag nog
vijf schokken te verduren, die echter niet
hevig zijn geweest. Op het verwoeste
eiland Chiloe deden zich dinsdag om de
tien minuten nieuwe schokken voor.
TOKIO (UPI) De Japanse politie
geeft thans deze cijfers betreffende de
vloedgolven aan de Japanse kust, die door
de aardbevingen in Chili waren opgewekt:
95 doden, 85 vermisten en 855 gewonden.
Ongeveer 3.000 huizen werden vernield of
spoelden weg en ruim 41.000 liepen onder.
Bijna 148.000 personen werden dakloos.
Helikopters van Japan en van de Ame
rikaanse luchtmacht brengen voedsel, de
kens en medicamenten naar de kustplaat
sen. Duizenden vissers zijn op zoek naar
hun weggespoelde boten.
De Japanse parelindustrie, welke vorig
jaar reeds zwaar is getroffen door wervel
stormen, heeft grote schade geleden dooi
de vloedgolven van dinsdag. De autoritei
ten in de prefectuur Kotsjoei op het
eiland Sjikokoe, schatten het verlies aan
cultuurparels op 500 miljoen gulden.
(Vervolg op pagina 5)
SANTIAGO (Reuter en UPI) Terwijl
op Hawaii, de Philippijnen, Formosa, Ja
pan, Australië en Nieuw Guinea de schade
wordt opgemaakt van de vloedgolven, die
door de geweldige aardbeving van het af
gelopen weekend bij Chili werden ontke
tend, wordt Chili nog steeds door aard
schokken geteisterd terwijl nieuwe vulka
nen bezig zijn te ontstaan. Het gehele vul
kanische systeem in de Zuidelijke Andes
is actief, waarbij as wordt uitgeworpen
over een gebied, waarvan een groot deel
in de afgelopen dagen door aardbevingen
en vloedgolven is geteisterd. De reddings
operaties worden nu plotseling doorkruist
door massale evacuaties. Het aantal
slachtoffers is veel hoger, dan oorspron
kelijk was gemeend: tot nu toe zijn er
374 doden geïdentificeerd, en van de 812
vermisten wordt gevreesd, dat zij om het
leven gekomen zijn. Ruim vijfhonderd
mensen zouden de dood hebben gevonden
door de vloedgolf, die de zeehaven Caleta
Quela (tussen Concepcion en Valdivia)
nagenoeg van de aarde heeft weggevaagd.
Doordat de verbindingen nauwelijks func
tioneren, is het mogelijk, dat het aantal
vermisten nog aanzienlijk hoger zal komen
te liggen.
Ongeveer 700 km ten zuiden van San
tiago zou een nieuwe vulkaan zijn ont-