jfP
R
Leger neemt het landsbestuur
over in Turkije
Martin Bormann zou nog
in leven zijn
President, premier, stafchef
en ministers in hechtenis
HET WEER
Engeland overweegt a ansluiting
bij de KSG en de Euratoom
SCH. 21 „Arie v. d. Zwan"
wint Haringrace 1960
Labour vraagt overleg met EEG
Chili
Hulpactie voor
Massale demonstraties ia
Japan tegen kabinet
Automatiek J. N. TROMP
Voorspel
,P enalty-van-het-jaar'
Dertig kantjes gelost
in IJ muiden
Patsssene DEK KEKS
In de krant van heden:
Het woord is aan
Temperatuur lager
VAN KREUKELEN
HAZENBERG
ROOMBOTER
KALFSVLEESCROQUETTEN
VRIJDAG 2 7 MEI 1960
45e JAARGANG NUMMER 171
TOKIO (UPI) De Japanse autoritei
ten schatten dat in Japan ongeveer twee
miljoen mensen betoogd hebben tegen het
nieuwe Japans-Amerikaanse defensiever
drag, dat reeds door het Lagerhuis is aan
genomen en binnenkort ook door de Senaat
zal worden aanvaard. In Tokio demon
streerden tweehonderdduizend personen
tegen het verdrag.
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
leidsestraat (bij koningsplein) amsterdam tel. 223596
SUèDE DAMESJASJES IN KLEUREN
LONDEN (Reuter en AFP) Radio-Ankara heeft bekendgemaakt, dat het
Turkse leger te middernacht het bestuur in het gehele land heeft overgenomen.
De aetie, die zonder bloedvergieten verliep, wordt tijdelijk genoemd, in afwach
ting van verkiezingen. Vooraanstaande personen zijn in hechtenis genomen, onder
wie president Celal Bayar, premier Menderes, de voorzitter van de Nationale
Vergadering, Refik Koraltan, en de minister van Binnenlandse Zaken Namik
Geclik, de minister van Defensie, Ethem Menderes, en de chef van de generale
staf, generaal Rustu Erdelhun. De bevolking werd opgeroepen binnenshuis te
blijven. Volgens het radiobericht zal Turkije trouw blijven aan de NAVO en
de CENVO.
De proclamatie door de Turkse strijd
krachten, waarvan de inhoud door radio-
Ankara is bekendgemaakt, luidt als volgt:
De land-, zee- en luchtstrijdkrachten
hebben het bestuur van het land in han
den genomen teneinde zo spoedig moge
lijk te komen tot vrije en onpartijdige ver
kiezingen. Het leger is tot dit besluit geko
men als gevolg van de crisis en de be
treurenswaardige gebeurtenissen van de
afgelopen weken. Het wil voorkomen dat
het land de prooi wordt van een burger
oorlog, en het wil de kloof tussen de twee
grote partijen dempen. Het leger maakt
bekend, dat het noch aan een persoon,
noch aan een party, noch aan een groep
is gebonden.
De burgers moeten allen zich voegen
naar de wet en de leden der regering zijn
uitgenodigd, zich onder bescherming van
het leger te stellen dat hun veiligheid zal
waarborgen.
Wij vragen de Turken begrip voor el
kaar te tonen.
Wij verklaren tegenover de wereld, dat
wij trouw zullen blijven aan het handvest
van de UNO, het beginsel van de verkla
ring van de universele rechten van de
mens, het Atlantisch bondgenootschap en
het verdrag van de C.E.N.V.O., alsmede
aan alle verdragen en bondgenootschappen
die Turkije heeft getekend. Laat het land
kalm blijven.
Volgens te Saloniki ontvangen berichten
zijn Turkse legereenheden uit Istanboel in
Edirne(Adrianopel) en andere plaatsen in
Europees Turkije aangekomen, waar zij
gebouwen van het burgerlijk bestuur heb
ben overgenomen. De Griekse grensautori-
teiten kregen bericht, dat tot nader order
via de driehoek bij de rivier de Maritsa
geen treinen Turkije mogen binnenkomen.
Volgens eerdere berichten waren vorige
week op last van de regering-Menderes
hoge officieren in Europees Turkije ver
vangen door jonge officieren. Enigen van
hen, die beschouwd werden als niet trouw
aan de regering, waren onder nuisnrrest
gesteld, aldus genoemde berichten.
Het vliegveld van Athene kreeg vanoch
tend vroeg van de zijde van de Turkse
burgerluchtvaart bericht, dat het vliegveld
Istanboel tot nader order gesloten zou zijn.
Van Londen uit was sinds 2 uur vannacht
geen contact te krijgen met Istanboel. Aan
Turkse zijde werd op binnengekomen be
richten niet gereageerd.
Sinds vorige maand de leider van de
Republikeinse oppositie, Ismet Inojnu, en
een aantal leden van zijn fractie werden
geschorst, hebben zich tegen de regering
gerechte ongeregeldheden voorgedaan. Dit
leidde tot het afkondigen van de staat van
beleg. In Ankara werd woensdag de Na
tionale Vergadering voor vier weken ver
daagd, nadat in een zeer rumoerige bij
eenkomst de afgevaardigden van de De
mocratische regeringpartij en de Republi
keinen slaags waren geweest. De politie
herstelde de orde.
Op 18 april werd, ondanks het verzet
van de Republikeinen een uit vijftien De
mocraten bestaande parlementscommissie
ingesteld om „de destructieve en onwetti
ge activiteit" van de Republikeinse oppo
sitie te onderzoeken. Met het oog op dit
onderzoek werden alle partijbijeenkom
sten en andere politieke vergaderingen
verboden voor de duur van het onderzoek.
Premier Menderes verklaarde woensdag
dat de commissie haar werk buiten het
parlement had voltooid en dat zij nu op
grond van de dossiers haar rapport zou
opstellen. Het onderzoek, zo zei hij, had
slechts een maand in plaats van drie
maanden geduurd. Dit toonde zijns inziens
aan, dat beweringen dat de commissie
was ingesteld voor het uitoefenen van on
wettige druk, onwaar waren.
De eerste relletjes in Turkije deden zich
voor op 28 april, toen studenten in Istan
boel een protestbetoging hielden tegen de
schorsing van Inonu en de zijnen. Inonu
zou zich volgens de regeringspartij schul
dig hebben gemaakt aan aanzetting tot re
bellie. De politie trachtte de studenten uit
een te drijven, waarbij zeventien studen
ten en drie politiemannen ernstig werden
gewond. Dezelfde avond werd voor Istan
boel en Ankara de staat van beleg afge
kondigd en een uitgaansverbod ingesteld.
Alle bijeenkomsten en het publiceren van
nieuws over de betogingen werden verbo
den.
Desondanks deden zich nieuwe ongere
geldheden voor in Ankara en Izmir (Smyr
na), waar de studenten ook tegen de re
gering gingen demonstreren. De verloven
van officieren van politie en leger werden
ingetro'kken. De politie, die met gummi
stokken en traangas een eind trachtte te
maken aan de demonstraties, kreeg steun
van militairen en zware tanks. Tijdens het
begin van de N.A.V.O.-conferentie te An
kara werden driemaal militairen georuikt
om betogers uiteen te jagen.
Op 21 mei deden voor het eerst ook
militairen aan de campagne tegen de re
gering mee: 1.500 cadetten en jonge offi
cieren hielden toen een stille protestmars
door Ankara. De bepalingen van de staat
van beleg werden verscherpt en in Ankara
werd het uitgaansverbod uitgebreid van
acht uur 's avonds tot vijf uur 's ochtends.
De universiteiten werden gesloten voor de
duur van de staat van beleg.
In Athene wordt er voorts aan herin
nerd, dat het bezoek dat Menderes aan
Moskou zou gaan brengen, in het Westen
tot ongerustheid aanleiding had gegeven.
Washington zou de reis hebben afgekeurd.
Men neemt aan dat de volgende Turkse
eerste-minister van een reis naar Moskou
zal afzien.
LONDEN (UPI) Twee Britse bladen,
de Daily Mail en de Daily Herald, publi
ceerden )berichten volgens welke Mar
ti nBormann, Hitler's naaste secondant
tijdens de laatste tijd van zijn leven, nog
in leven zou zijn in Brazilië. Adolf Eich-
mann zou dat in Israel bevestigd hebben.
Volgens de Daily Mail zijn Joodse agen
ten Bormann op het spoor geweest sinds
1952. Hjj woonde toen onder een aangeno
men naam in Bahia (Brazilië), omgeven
door enkele vroegere collega's. De agen
ten deden een poging hem in een val te
laten lopen, zoals zij nu met Eichmann
hebben gedaan, maar Bormann's omge
ving was -gewaarschuwd en bracht hem
over naar een andere Brziliaanse provin
cie, Santa Caterina, waar zich ook een
broeinest van oud-nazi's zou bevinden. Bor
mann zou nu een paspoort hebben onder
de naam Jose Possea en grote reizen heb
ben gemaakt.
De Daily Mail zegt dit vernomen te
hebben van Joodse agenten in Mtinchen.
De Israëlische geheime dienst die Eich
mann heeft aangehouden, zou ook Bormann
ex-plaatsvervanger van Hitier, op het spoor
zijn. Tuvia Friedmann, de voormalige
Poolse inlichtingenoffcier, zei: Ik weet
dat Bormann in leven is. Hij verbergt zich
onder een andere naam evenals Eichmann
deed.
De correspondent van de „Daily Mail"
in München schrijft van een van de agen
ten van de Israëlische geheime dienst te
hebben vernomen, dat het net rond Bor
mann zich sluit.
De Londense „Daily Herald" meldt dat
Eichmann door leden van de Israëlische
geheime dienst in Argentinië gearresteerd
is. Eichmann zou zondag aan boord van
een „Britannia" van de Israëlische lucht
vaartmaatschappij „El Al" zijn gesmok
keld, een vliegtuig dat een gezelschap Ar
gentijnse regeringsfunctionarissen uit Is
rael had teruggebracht naar Argentinië.
Op de terugreis naar Israel moest de
„Britannia" een tussenlanding maken te
Recife, (Brazilië). Geestverwanten van
Eichmann hebben pogingen in het werk
gesteld om daar Eichmanns vrijlating te
verkrijgen, en de havenmeester van het
Braziliaanse vliegveld zou de „Britannia"
drie uur lang geen toestemming voor de
start hebben gegeven. De Braziliaanse re
gering gaf tenslotte opdracht het vliegtuig
te laten vertrekken.
Men vraagt zich af waar Eichmanns
vrouw, Ale Vera Liebl (dat is haar meis
jesnaam) en de drie zonen van Eichmann,
die thans qssen 19 en 24 jaar oud zijn,
zich bevinden.
Het Argentijnse blad „La Razon" sug
gereert dat de geruchtmakende jacht op
onbekende onderzeeboten in de Golfo Nue-
vo, in januari, mogelijk Israëlische vaar
tuigen betrof die Eichmann kwamen op
halen.
Te Buenos Aires is medegedeeld, dat de
buitenlandse afdeling van de federale
politie een onderzoek zal instellen naar de
berichten dat Eichmann geruime tijd in
Argentinië heeft gewoond. Vooreerst wil
men nagaan of dit waar is, en hoe het
mogelijk was dat Eichmann zich in Ar
gentinië kon vestigen. Ook zijn vertrek
uit Argentinië zal onderzocht worden.
In Israel doen vele geruchten de ronde
nu Eichmann gepakt is. Eén ervan wil
dat de Haganah in 1946 een overval heeft
gedaan op Eichmanns woning te Linz
(Oostenrijk) en een man, die daar werd
aangetroffen, vermoord heeft, in de ver
onderstelling dat het Eichmann was.
Van officiële Israëlische zijde is mede
gedeeld dat Eichmann onder geen enkele
voorwaarden aan enig Europees land of
aan een internationaal gerechtshof zal wor
den uitgeleverd. Eichmann heeft zijn mis
daden jegens het Joodse volk bedreven, en
het is niet meer dan logisch dat hij in
de Joodse staat terechtstaat.
De SCH 21 „Arie van der Zwan" heeft
de haringra'ce 1960 gewonnen.
Dit schip, van de redery Jaczon te Sche-
veningen, heeft hedenmorgen te 10.55 uur
dertig kantjes Hollandse nieuwe in IJmui-
den gelost.
Schipper van de SCH 21 is de heer
J. J. Pronk.
Advertentie
Werkelijk voortreffelijk onze
1.30 por 250 gram, pl.m. 18 soorten.
VRUCHTENFLANNEN 37 ct.
VRUCHTENGEBAKJES 30 ct.
CENTRUM-GALERIJ - Telefoon 4302
De Speciaalzaak waar uitsluitend roomboter
wordt verwerkt.
uag
W eerrapporten 1, 2
Uit het binnenland 2, 7, 15
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel 3
Buitenlands nieuws 3, 5
Agenda van IJmond en Haarlem 9
Medische verzorging 9
Uit stad en omgeving 9, 13
In de Vishal en op zee13
Uitgaan in Haarlem15
Op en om het Binnenhof15
Kunst 15
Feuilleton 17
Horen en Zien 17
Boekenhoekje 17
Garcia de Leon17
Beeldverhalen 17
Economisch nieuws19
Beurs 29
Scheepsberichten 19
Sport 21, 23
Dit nummer h est am uit
vier-en-twintig pagina's
Hazlitt
Wij zijn nimmer zozeer geneigd met
anderen te twisten, als wanneer wij
ontevreden zijn over onszelf.
Verwachting tot morgenavond:
Veel bewolking met hier en daar
wat lichte regen. Zwakke tot
matige wind uit westelijke rich
tingen. Iets lagere temperaturen
overdag.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Geopend 1 T 1 O ITT fü TT t t'ÏfTe"
Tel.. ad. 5,37 ebef beZorgtag 7 n. 75I9. 1 U 1 I 1 UL 1 U C I W U LL I U I 1 L
Telef, redactie 5389, na kantooruren 0O8O. n. tt -j r> 10fl(100
Haarlem: hoofdred. en alle afd Telef 15295 DAGBLAD VOOR V E L S E N - IJ M U ID E N, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING Gno-rekemng IJmmder Courant no. 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
„zes" en de „zeven" kunnen worden ge
voerd.
Door vijf en twintig Labour-leden van
het Engelse parlement is donderdagavond
een motie ingediend, waarin wordt voor
gesteld, dat Engeland opnieuw de Euro-
markt zal benaderen. In de motie wordt
er bij de regering op aangedrongen, dat
zij door een nieuw initiatief tegenover de
„zes" een gedeelte herstelt van de scha
de, die de Engelse betrekkingen met Euro
pa hebben geleden. Dit initiatief zou moe
ten inhouden, dat Engeland zich bereid
verklaart tot Euratoom toe te treden, het
beginsel van een douane-unie aanvaardt
en bereid is een gedeelte van zijn souve-
reiniteit op te offeren, indien dit noodza
kelijk is om grotere politieke eenheid te
bevorderen.
Een groep van veertien leden van het
Engelse Parlement zal de volgende week
een bezoek brengen aan de hoofdkwartie
ren van de Europese gemeenschappen te
Luxemburg en Brussel, zo is te Londen
bekendgemaakt. De parlementsleden bren
gen dit bezoek op uitnodiging van de uit
voerende organen der Europese Gemeen
schappen, die hen in de gelegenheid wil
len stellen uit de eerste hand het. werk
van de Europese Gemeenschappen te be
studeren.
Advertentie
BANKETBAKKERS ALLERHANDE
slechts 1.00 per 250 gram
Onze welbekende grote
BITTERKOEKEN 15 ct
Grote ZANDMOPPEN 10 ct
le kwaliteit LIMONADE van 1.35 voor 1.10
met gratis blokjes lis.
lc KLAS BANKETBAKKERIJ
LAGERSSTRAAT 13 - TELEFOON 5362
Dit is de „penalty-van-het-jaar"gis
teren door vierduizend mensen beke
ken in het Heemsteedse Sportpark.
Deze strafschop restte met vijf
minuten speeltijd uit de destijds ge
staakte wedstrijd RCH-Limburgia en
een niet zo aardige bijkomstigheid voor
RCH was dat de strafschop moest wor
den ingeschoten om op een 3-2 winst
stand 'te komen. Alleen dan namelijk
zou de Racing de onderste plaats op de
ranglijst delen met RBC en Graaf
schap. Het missen van de penalty zou
degradatie betekenen. RCH's midvoor
deed wat van hem gevraagd werd en
schoot de ba.l feilloos in, hetgeen men
op de foto ziet. (Zie verder pagina 21).
Uit gezaghebbende bron in Londen ver
luidt dat de Britse regering op het ogen
blik de voor- en nadelen overweegt van
een Britse aansluiting bij de Europese Ge
meenschap voor Kolen en Staal en Eura
toom, twee van de drie gemeenschappen
die zijn gevormd door Nederland, België,
Luxemburg, Frankrijk, West-Duitsland en
Italië. Een besluit zou nog niet zijn be
reikt. Vooraf zou de Britse regering over
leg willen plegen met de landen van de
Europese Vrijhandelsassociatie (EVA) die
vorig jaar mede op Brits initiatief is op
gericht als tegenhanger van de Europese
Economische Gemeenschap.
De Britse regering zou echter niet over
wegen ook lid te worden van de Europe
se Economische Gemeenschap. Premier
Macmillan verklaarde donderdag in het
Lagerhuis, dat Engeland in geen geval de
indruk mocht wekken dat het-zijn part
ners in de EVA nu reeds ging loslaten
om alleen met de zes tot overeenstem
ming te komen.
Naar verluidt is aan de landen van het
Britse Gemenebest nog geen advies ge
vraagd over een eventuele Britse deelne
ming aan de E.G.K.S. en Euratoom. Doch
op de recente Gemenebestconferentie in
Londen zou zijn gebleken dat de Gemene-
bestlanden verlangend uitzien naar een re
geling van de Britse handelsproblemen in
Europa.
Macmillan had zijn verklaring in het La
gerhuis over deze kwestie afgelegd naar
aanleiding van vragen van de leider van
de Labouroppositie, Hugh Gaitskell, en
van het liberale lagerhuislid Jo Grimond.
Macmillan zei dat er thans de zeer be
moedigende omstandigheid is, dat de
„zes" nu te kennen hebben gegeven gaar
ne te zullen onderhandelen. Wij hopen, zo
zei Macmillan, dat de „zes" spoedig spe
cifieke voorstellen zullen doen, op basis
waarvan onderhandelingen tussen de
Advertentie
Waarvoor laat „Moeder Natuur" de
hazelnoot groeien?
Waarvoor laat zij het' koren bloeien?
Waarvoor heeft zij de boter bewaard?
Natuurlijk voor Hazenberg's Hazelnoottaart!
(Inz.: Inge Pels, Jan Kostelijklaan 3,
Velsen. ontvangt een fijne hazelnoot
taart).
Originele Limburgse vla's 1.en 2.75
Neem mee op uw uitstapje onze vers ver
pakte lekkernijen, zoals
Spritsen, Boterrondjes, Pindakoekeu
Cakes. Amsterdammertjes, Portugees-
jes, Ambo's enz.
De consul-generaal van Chili in Rotter
dam deelt mede dat hij, naar aanleiding
van een initiatief van verscheidene be
drijven, bij de Rotterdamse Bank te Rotter
dam een rekening voor hulpverlening aan
de slachtoffers van de aardbevingsramp in
Chili heeft geopend, waarover uitsluitend
door de Chileense regering in Santiago kan
worden beschikt. Degenen, die deze actie
wensen te steunen kunnen hun bijdragen
ofwel direct op deze rekening storten on
der vermelding „Bijdrage ten gunste van
de slachtoffers van de aardbevingsramp in
Chili" of overschrijven op girorekening no
3016 van de Rotterdamse Bank te Rotter
dam met dezelfde vermelding.
Loco-burgemcester H. de Boer en de
schipper van de SCH 21, die de haring
race 1960 heeft gewonnen, laten zich
de eerste Hollandse Nieuwe, die in
IJmuiden aankwam, goed smaken.
Advertentie
De „Arie van der Zwan" SCH 21,
arriveert in IJmuiden met de eerste
Hollandse Nieuwe.
Niet alleen tegen het verdrag is gede
monstreerd, men eiste ook het aftreden
van premier Kisji. In Tokio kregen de be
togingen een zeer anti-Amerikaans karak
ter doordat de links georiënteerde studen
ten, die de gangmakers waren, leuzen ge
bruikten als „Yankee go home" en „Ike,
blijf thuis".
Bij de Amerikaanse ambassade te Tokio
zijn duizend man politie lange tijd in actie
geweest, om te voorkomen dat de betogers
de ambassade zouden bestormen. De be
togingen in Tokio waren de meest uitge
breide sinds vele jaren. De Japanse auto
riteiten hebben zich ernstige zorgen ge
maakt.
De „Zenga Kuren", de communistische
studentenorganisatie de aanstichtster van
de betogingen, heeft verklaard dat de pro
testactie die reeds zeven dagen duurt
zal worden voortgezet totdat premier Kisji
en de liberale partij, welke hij vertegen
woordigt, zich uit de regering terugtrek
ken.
Duizenden woendende demonstranten
verhinderden woensdag twaalf uur lang
premier Kisji het parlementsgebouw te
verlaten. Eindelijk slaagde de premier er
in. onder een zwaar politie-escorte, het ge
bouw via een achteruitgang te verlaten.
Ongeveer twee uur lang bekogelden stu
denten, voor het merendeel lid van de
Zenga Kuren, het parlementsgebouw met
stenen. Toen bekend werd dat Kisji was
ontsnapt dropen de betogers af.
Advertentie
ONS SUCCES
PLANETENWEG 4 - TELEFOON 4008
Advertentie
