Horen en zien
.Raadsel voor
NAAIMACHINES
Kamermuziek voor blaasinstrumenten
Tweehonderdvijftig jaar porselein
PANDA EN DE LIJFWACHTERS
Film voor de jeugd
Vanavond begint seizoen
van het Openluchttheater
Wereldpremière van
O'Neills laatste stuk
Vreemde dingen in het kahouterdorp
DONDERDAG 9 JUNI 1960
11
NABESCHÓÜwtóÉÉi
Verzorgd
De radio geeft vrijdag
T elevisieprogr anima
KUNSTMAAND AMSTERDAM
Stichting Ned. Opera
in Amsterdam opgericht
Nieuw Festspielhaus
wordt 26 juli geopend
Lof voor expositie in
Milaan van Van den Bergh
Premières bij Puck
Vervolgverhaal
door
M. G. Eberhart
De heer Oswald in arrest
Edda Goering wint
proces om schilderij
van Lucas Cranach
11. Panda kreeg het land aan de gieri
ge miljonair. Hij stopte zijn wagentje en
zei: „Ik rijd niet verder als u niet eerst
de lijfwacht betaalt. Hij heeft het eerlijk
verdiend!" „Dan stap ik uit," zei Palmer.
„En ik betaal geen tientje. Dat is teveel,
veel teveel." „Wat zegt hij?" vroeg Jut.
„Hij zegt dat u teveel rekent!" riep Pan
da in zijn oor. Met een rood hoofd haal
de Jut een boekje uit zijn zak. „Hier!"
riep hij de miljonair toe. „Hier hebt u
de tarieven zoals ze zijn vastgesteld door
de Bond van Erkende Lijfwachten! Alsje
blieft! Op pagina 48 staan de prijzen die
we mogen berekenen voor het redden van
miljonairs uit handen van rovers!" „Ah,"
zei Palmer, „maar dat slaat niet op mijn
geval." Waarom niet?" vroeg Panda.
„Hij heeft u toch van rovers gered?"
„Nee!" antwoordde Palmer. „Van belas
tingambtenaren!" En met deze woorden
keerde hij zich om en huppelde heen, zon
der te betalen.
ii
Na een uitermate lang journaal, waar
van sommige delen best te missen waren
geweest reeg Pi Scheffer in het program
ma „Pas geperst", waarmee de N.C.R.V
woensdagavond begon, weer een aantal
gesprekjes en „audities" aan elkaar die
speciaal het lichtere genre golden. Daar
van vonden we vooral het Friese duet Henk
van der Heide en Anneke Pater, de Gro
ningse pianist Roelof Stalknecht en het
Zuidamerikaanse ensemble van Guan Se-
rano wel boeiend maar het gesprek met en
het optreden van Jan Blaaser en Joop
Doderer, waar wij veel van verwacht had
den, was een beetje onbenullig: het liedje
„De goeie ouwe tijd" kon niet door een
paar bolhoeden en paraplu's gered worden.
De biografie van het polopaard „Stormy"
door Walt Disney was een bijzonder goede
greep. Door de van deze filmmaker be
kende vermenselijking van dieren werd
het af en toe wel eens moeilijk man en
paard te onderscheiden, maar tenslotte ver
groeien die in zo'n polowedstrijd toch tot
één strijdbaar geheel. Over dieren denkt
de mens nu eenmaal egocentrisch.
Tsjechovs beroemde éénacter „De scha
delijkheid van tabak" werd in het pro
gramma Studio-B vertolkt door de jonge
acteur Peter Oosthoek. Ofschoon hij wel
wist te imponeren was zijn interpretatie
van dit werk toch wat zwaar-op-de-hand.
zodat wij ons afvragen of deze weergave
niet teveel aansloot bij de vaak misplaatst
genoemde oudere opvatting van Tsjechovs
werk.
Een bijzonder goede inleiding bij de
zomertentoonstelling „Gedrukt in Neder
land" in het Rijksmuseum leverde ons de
graficus S. L. Hartz, die een overzicht gaf,
dat de historische technieken voor de leek
belangrijk verduidelijkte.
Het derde deel van- Studio-B gold de
Indisbhe danskunst, waarvan de wereld
beroemde danser Ram Gopal een demon
stratie en een toelichting gaf.
Met een dagsluiting, uitgezonden uit het
Luthers Buitencentrum in Bennekom ein
digde dit goed verzorgde programma.
Beeldschermer
HILVERSUM I. 402 m. 7.00-24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.15 Gram. 7.30 Voor de
jeugd. 7.40 Gram. 7.45 Morgengebed en overwe
ging. 8.00 Nieuws. 8.18 Gram. 8.50 Voor de vrouw.
9.35 Waterst. 9.40 Gram. 10.05 Gram. 11.00 Voor
de zieken. 11.50 Als de ziele luistert, lezing. 12.00
Middagklok - noodklok. 12.03 Gram. 12.30 Land
en tuinb.meded. 12.33 Licbte muz. 12.50 Act. 13.00
Nieuws. 13.15 Zonnewijzer. 13.20 Dansmuz. 13.45
Gram. 14.00 Klass. en moderne meesterwerken.
14,30 Gram. 15.15 Zweedse volksliedjes. 15.30 Voor
de zieken. 16.30 Pianorecital. 17.00 Voor de jeugd.
17.15 Kinderkoor. 17.40 Beursber. 17,45 Pianoduo.
18.10 Vaticaanse act. 18.25 Barokmuz. 18.50 Regc-
rir.gsuitz.: Emigratierubr. Het emigratiepraatje
van H. A. van Luyk. 19.00 Nieuws. 19.10 Act. 19.25
Memojandum 19.30 Politiek praatje. 19.40 Gram.
voor de soldaten. 20.30 Water in Europa, klankb.
21.00 Lichte muz. 21.20 Cabaret. 21.50 Lichte muz.
22.10 Gram. 22.25 Boekbespr. 22.30 Nieuws. 22.40
Christus, de sterke en liefdevolle mens onder de
mensen, lezing. 22 50 Gevar. progr. 23.55—24.00
Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 700 VARA. 10.00 VPRO.
10 20 VARA. 12.00 AVRO. 16.00 VARA.
19.30 VPRO 21.00 VARA. 22.40 VPRO.
23.00—24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Gram.
8 00 Nieuws. 8.18 Gram. 9.00 Gym. voor de vrouw.
9.10 Gram 9.40 Schoolradio. VPRO. 10.00 Voor
de oude dag, lezing 10.05 Morgenwijding. VARA:
10.20 Voor de vrouw. 11.00 Voor de kleuters. 11.15
Viool cn piano. 11.35 Orgelspel. AVRO: 12.00
Lichte muz. 12.20 Regeringsuitz.: Voor de landb.
12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Sport en prog
nose. 12.50 Carillon en draaiorgel. 13.00 Nieuws.
13.15 Meded. en gram. 13.25 Gram. 13.55 Beursber.
14.00 Viool en clavecimbel. 14.25 Voordracht. 14.50
Gram. 15.05 Gevar. progr. VARA: 16.00 Gevar.
muz. 16.30 Voor de zieken. 17.00 Kamermuz. 17.25
Vskantietips 17.50 Actualit. 18.00 Nieuws. 18.15
Vlaamse notities. 18.20 Lichte muz. 18.50 De punt
jes op do i, lezing. 19.00 Voor de kleuters. 19.10
Meisjeskoor. VPRO: 19.30 De helpende hand,
klankb. 19.55 VPRO-nieuws. 20.00 Nieuws. 20.05
Zo zoekt de mens zijn God. lezing. 20.10 Toneel-
premières. 20 20 Kamerkoor. 20.35 Ontmoeting
met het Oosten, klankb. 30.50 Grote Russen cn
hun visie op West-Europa, lezing. VARA: 21.00
Quizprogr. 21 55 Jazzmuz. 22.15 Buitenlands week
overzicht. 22.30 Nieuws. VPRO: 22.40 Zorg om de
mens. gesprek. VARA: 23.00 Soc. nieuws in Es
peranto. 23.10 Muz. revue. 23.5524.00 Nieuws.
BRUSSEL. 324 m.
12.00 Omr.ork. 12.35 Amus.muz. 12.52 Koersen.
13.00 Nieuws. 13.15 Orgelspel en slagwerk. 14.00
Nederl. cn Belgische muz. 15.00 Gitaarmuz. 15.10
Gram. 15.45 Harprecital. 16.00 Koersen. 16.06 Lich
te muz. 16.20 Amus.muz. 16.45 Gevar. muz. 17.00
Nieuws. 17.15 Omr.orkest. 17.45 Duitse les. 18.00
Vioolrecital. 18.10 Boekbespr. 18.20 Voor dc sold.
18.50 Sportkron. 19.00 Nieuws. 19.40 Schoolkoor.
20.00 Turandot, opera. 21.15 Kunstkaleidosooop.
21.30 Kamermuz. 22.00 Nieuws. 22.15 Znngrecital.
22.55—23.00 Nieuws.
VOOR DONDERDAG
NTS: 20.00 Journaal en weeroverz. VARA: 20.20
De wereld van vandaag. 20.30 Docum reportage.
21.00 TV-spel.
VOOR VRIJDAG
NTS: 20.00 Weekoverz. KRO: 20.30 Buitenlands
cverz. 20.50 Cabaretprogr. 21.20 Film. 21.50 Sport-
praatje. 22.10 Epiloog.
Advertentie
VERKOOP VAN ALLE MERKEN
DUS RUIME KEUZE
EU AEI GROTE HOUTSTRAAT 181
NUCL TEL. 14444
Daar muziek voor blazers op de con
certprogramma's maar stiefmoederlijk
bedeeld wordt, was het een goede ge
dachte om in de Kunstmaand Amsterdam
een avond hieraan te wijden. Met het
blaaskwintet van Pijper en twee werken
van Mozart: het Kwintet in Es voor vier
blazers en piano (K.V. 452) en de Sere
nade voor 13 blazers (K.V. 361) was het
een programma op hoog peil dat op
goede gronden aandacht vroeg voor het
blaasinstrument in de kamermuziek.
Vier instrumentalisten van het Residen
tie-Orkest: Koos Verheul, Jolle Huckriede,
Louis Stotijn, Piet Schijf, respectievelijk
fluit, hobo, klarinet en fagot, met de ho-
bïst Koen van Slogteren als zeer gewaar
deerd invaller, gaven van Pijper's Kwin
tet een uitvoering die voora' in het Adagio
sfeervolle momenten bereikte. In de bei
de snelle hoekdelen miste men dat soe
pele in elkaar grijpen van de stemmen
dat de schijnbare wanorde van de polyme-
triek (combinatie van maatsoorten) tot een
hoger orde moet-binden. Er was soms nog
te veel te merken dat ieder stroef zijn
maat telde waardoor de finale bijvoor
beeld iets aan spirituele werking inboette.
Overigens is dit kwintet nog steeds een
voorbeeld van persoonlijke muzikale zeg
gingskracht en van een klassieke gezind
heid in het evenwicht der contrasten, ge
speend van faciele goocheltoeren, kunst
zonder kunstjes.
Behalve Verheul werkten dezelfde bla
zers vervolgens mee aan het Kwintet in
Es van Mozart, met de organisator van
de Kunstmaand, Jan Huckriede. aan de
piano. Dit uit 1784 daterende werk is een
meesterstuk, op één lijn te stellen met de
mooiste strijkkwartetten, het pianokwartet
in g, het klarinetkwintet om maar enkele
verglijkingsobjecten te noemen. Het was
jammer dat de klep van de vleugel tijdens
de uitvoering geheel gesloten bleef want
hierdoor was de juiste klankverhouding
zoek. Het fijn afgewogen spel van de bla
zers kon mi de indruk wekken te zwaar
te zijn, hetgeen niet juist was. In zeker
opzicht immers kan men dit kwintet als
een soort piano-concert met een zeer
gereduceerde bezetting beschouwen. Ook
in de „echte" pianoconcerten van Mozart
hebben de blaasinstrumenten dikwijls een
obligate partij te vervullen.
Na de pauze kwamen dertien blazers
van het Residentie-Orkest op het podium
om onder directie van Louis Stotijn een
verzorgde en hier en daar briljante uit
voering te geven van de Serenade (ook
wel genaamd „Gran Partita") van Mozart
gecomponeerd in 1781 in München. kort
vóór de première van zijn opera „Idome-
neo", de bezetting is: twee hobo's, twee
bassethoorns (een lage klarinet, in onbruik
geraakt) twee klarinetten, twee fagotten,
contrafagot, vier hoorns. Het zevendelige
werk bevat drie delen die zeker algemeen
bekendheid zouden bezitten als ze waren
opgenomen in een compositie van een
meer courante bezetting, te weten een me
nuet met twee trio's, een Thema met va
riaties en een rondo-finale, deze laatste
van een aanstekelijke musiceervreugde.
Hoewel het klankevenwicht niet overal vol
maakt was, kon de uitvoering, die vita
liteit aan verfijning paarde, over het alge
meen een zeer goede indruk geven van
het zelden gehoorde werk.
Sas Bungc
De Christelijke Filmactie, de CEFA-
dienst, een organisatie, die zich bezig
houdt met de verspreiding van films,
heeft thans de exploitatie van een jeugd
film op zich genomen, onder de naam van
„Kwikkie". Het is de eerste Nederlandse
jeugdspeelfilm. „Kwikkie" is de naam van
een hond, het iievelingshuisdier van een
Nederlands gezin, dat naar Australië emi
greert. Het wordt een 35 en 16 millimeter
film, met een draaitijd van zeventig minu
ten. Men hoopt de film in oktober van dit
jaar in roulatie te brengen. Regisseur is
Jef van der Heyden, die ook het draai
boek schreef. De eerste opnamen van
„Kwikkie" worden 20 juni gemaakt in
Beetsterzwaag en daarna in Rotterdam.
Medewerking aan deze film verlenen:
Robert de Vries, Bernhard Droog, Elise
Hooymans, Huis de Vries, Peter van Daan,
Cruys Voorbergh en Ingeborg Elsevier.
Het tienjarig zoontje van Rob de Vries en
het negenjarig dochtertje van Jef van er
Jleyden vervullen de kinderrollen.
De gemeenteraad van Amsterdan ceft
woensdag het voorstel van B. en W. be
krachtigd om een nieuwe „Stichting de
Nederlandse Opera, gevestigd te Amster
dam" op te richten. Dit lichaam komt in
plaats van dc oude stichting. De wijziging
heeft tot doel het operapersonecl gelegen
heid te geven tot ansluiting bij het Alge
meen Burgerlijk Pensioenfonds.
Wethouder mr. A. de Roos (kunstzaken)
deelde mede, dat de moeilijkheden rond
het operabeleid, waarover verschillende
raadsleden wilden spreken, nu niet aan de
orde waren, maar dat zij behandeld kun
nen worden tijdens de laatste vergadering
vóór het zomerreces, wanneer de subsidie
voor de opera op de agenda zal staan.
Een Midzomernachtdroom
Hedenavond wordt het seizoen van het
Openluchttheater in Bloemendaal geopend
met een opvoering door de Toneelgroep
Theater van „Een Midzomernachtdroom"
van Shakespeare in de vertaling van dr.
L. A. J. Burgersdijk in de regie van
Michael Warre. De muzikale omlijsting is
van Jurriaan Andriessen. De voorstelling
begint om kwart over acht.
De afdeling Plantsoenen van de Dienst
Publieke Werken van de gemeente Bloe
mendaal heeft voor deze voorstelling de
speelvlakte van het theater voorzien van
een heuveltje en een vijver.
De foto toont een scène uit „Een Mid
zomernachtdroom", met Anny de Lange
als Titania en Robert de Vries als Spoel,
de wever.
SALZBURG
Het nieuwe Festspielhaus in Salzburg,
een der meest omstreden theatergebouwen
in Europa, is na drieenhalfjaar gereed ge
komen en overgedragen, in afwachting van
de première van de „Rosenkavalier" op 26
juli onder leiding van Herbert von Kara-
jan. Het interieur heeft een heel apart
karakter gekregen door gedurfde kleuren
combinaties. De bouwmeester, proffessor
dr. Clemens Holzmeister, die jarenlang
als staatsarehitect in Turkije werkzaam is
geweest, moest er rekening mee houden,
dat het nieuwe gebouw bij het oude Fest
spielhaus moest aansluiten, ook wat de
gevelhoogte betreft. Zijn ontwerp kreeg in
Oostenrijk veel bijval maar had ook veel
kritiek te verduren.
Het nieuwe Festspeilhaus, dat tweehon-
dertienmiljoen schilling heeft gekost, bezit
volgens deskundigen een bijna ideale
akoestiek.
Salzburg heeft nu het grootste en tech
nisch modernste toneel van Europa. Het
hoofdtoneel heeft een oppervlakte van zes
tienhonderd vierkante meter, waarnaast
twee zijtonelen. Men kan ook over vijf
elektrisch gedreven, van elkander onaf
hankelijke rijdende hefpodiums beschik
ken. Ook de orkestbak kan op vefschillen-
de hoogten gebracht worden.
De foyers zijn kunstzinnig ingericht. Er
hangt onder andere een door Oskar Ko-
koschka ontworpen gobelin „Amor en Psy
che". Het Festspielhaus dat aan 2340 per
sonen plaats biedt, wordt thans be
proefd en op 26 juli feestelijk geopend.
250 jaar porcelein
Tweehonderdvijftig jaar
geleden slaagde een Duitser
er in om een van de best
bewaarde geheimen van
het geheimzinnige oosten
te ontsluieren: het geheim
van het porseleinmaken.
Die Duitser was Johann
Friedrich Böttger, die zich
zelf de titel van „alchemist
en goudmaker" had aange
meten en jarenlang het
probleem had bestudeerd.
Hij slaagde op 6 juni 1710,
maar hij heeft er geen ple
zier van gehad. Hertog
August van Saksen, die
Böttgers beschermheer was,
sloot de uitvinder prompt
op in zijn kasteel en hij is
daar nooit meer uitgeko
men.
De hertog had gehoopt
het geheim van het porse
leinmaken tot een mono
polie van Saksen te maken
en zo zijn schatkist te vul
len. Het geheim lekte toch
uit, maar tot op de huidige
dag is Saksen, met het
kasteel van Meissen, het
centrum van het porselein
industrie gebleven. Thans
is die beroemde fabriek,
waarvan het handelsmerk
bestaat uit twee gekruiste
zwaarden, een „volksfa-
briek", bestuurd door de
communistische overheid
van Oost-Duitsland. De
communisten hebben inge
zien, dat porselein een kost
baar handelsprodukt is en
zestig percent van wat er
in de fabriek van Meissen
wordt gemaakt, is voor de
uitvoer bestemd.
Wat eenmaal het labora
torium van een alchemist
was, is nu een fabriek die
enige hectaren in beslag
neemt. Nauwkeurige gege
vens over de fabriek wor
den door de communisten
angstvallig geheim gehou
den. Porseleinmaker in
Vleissen wordt men zo maar
niet. Men heeft er een op
leiding van enige jaren voor
nodig op de school die bij
de fabriek hoort en reeds
in 1731 werd gesticht. Het
gaat er niet om de hoeveel
heid maar om de kwaliteit.
Daarom blijven de porse
leinmakers er ook werken.
Op zijn minst een kwart
van de staf is er al vijfen
twintig jaar.
Meissen heeft meer dan
een kwart miljoen ontwer-
den voor porselein in de
archieven liggen, daterend
van het jaar waarin de fa
briek werd gebouwd. Deze
archieven zijn onderge
bracht in het grootste bij
gebouw van de fabriek. De
Russische bezetters hebben
tot 1950 het beheer over
Meissen gevoerd en verle
den maand zijn 3000 stuks
porselein, die naar Lenin
grad wai-en weggevoerd,
aan de fabriek terugge
geven.
De 39-jarige Haarlemse beeldhouwer
Kees van den Bergh die zoals wij zater
dag meldden, momenteel in de „Galleria
delle Ore" in Milaan exposeert, heeft uit
stekende recensies gehad. Van den Bergh
woont met zijn vrouw en twee kinderen
reeds enige tijd in Milaan, en heeft les
gehad van professor Luciano Minguzzi.
Van den Bergh gelooft niet dat men on
derscheid moet maken tussen figuratieve
en abstracte kunst. „Beide hebben altijd
bestaan en abstracte elementen zijn nut
tig om de schoonheid van vorm te culti
veren. Ik heb geprobeerd dit aan te to
nen in „Judo", (waarvan wij zaterdag
een foto publiceerden) één van mijn jong
ste werken dat, naar mijn mening, een
goed voorbeeld is van mijn eigen stijl".
De „Corriere Lombardo" schreef over
Van den Bergh dat hij „een rijk tempe
rament heeft dat, beïnvloed door de neo-
kubistische lessen van Zadkine, met een
wezenlijk gevoel voor vorm, grote mense
lijke betekenis kan uitdrukken. Van den
Bergh wil begin volgend jaar in Nederland
en New York exposeren. (UPI)
Op 't repertoire van de toneelgroep Puck
voor het seizoen 19601961 staan als
nieuwe stukken: „The amorous Prawn",
blijspel van Anthony Kimmins; „Someone
Waiting", thriller van Amlyn Williams;
„Pas op voor stille Waters" van Calderon
en „The wrong Side of the Park" van John
Mortimer.
IN STOCKHOLM
In de herfst zal in het Koninklijk Thea
ter te Stockholm de wereldpremière gaan
van „More stately mansions," het laatste
toneelstuk van de Amerikaanse auteur
Eugene o'Neill. „More stately mansions"
is een voortzetting van „A touch of a poet"
en kwamin het origineel in handen van
het theater. O'Neill had de enscenering
nog niet ter hand kunnen nemen en daar
om moest dit werk en de vertaling, in
Stockholm gebeuren. Voor „More stately
mansions" zal hetzelfde gezelschap dezelf
de rolbezetting krijgen als voor „A touch
of a poet". Dit heeft de directeur van het
Koninklijk Theater, dr. Ragnar Gierow
dinsdag te Stockholm meegedeeld.
In de huidige versie heeft het nieuwe
stuk van o'Neill een speeltijd van vier uur.
Dr. Ragnar Gierow heeft nog op een ander
nieuw stuk de hand gelegd. Opmerkzaam
gemaakt door een artikel van een Schots
cirticus (Edwin Muir) in een blad voor
boekhandelaren, ontdekte dr. Gierow „An-
tiphonyt", een toneelstuk van de in Ame
rika geboren schrijfster Djuna Barnes.
Het stuk speelt tijdens de Tweede Wereld
oorlog' in Engeland, in de dagen vóór de
val van Parijs. „Antiphonyt" is een to
neelspel in drie bedrijven, dat door de
Schotse criticus indertijd „het meest op
zienbarende toneelstuk van onze tijd" werd
genoemd. Ook dit stuk krijgt in de
herfst zijn wereldpremière in Stockholm.
14—15. De man, die daar naderde en niet wist, dat zijn komst het kaboutertje zo
verschrikt had, ivas een kunstschilder. Die kwam in het bos een landschap
schilderen.
In z'n ene hand droeg hij een schilderkist, in de andere z'n ezel. Die zette hij
overeind, toen hij een mooi plekje had uitgezocht, plaatste er een doek op en zocht
z'n tubes verf uit.
En toen begon hij te schilderen. Hij keek naar het bos en ging dat in mooie kleuren
op het doek namaken.
21)
Luke stond op. „Zou kunnen," zei hij kort. „Ik heb
bij het Mac Dill Field geïnformeerd. De bommenwer
pers waren achttien minuten over vijf boven ons."
„Nu dan," zei John. „Cayce is hier om ongeveer
half vijf vandaan gegaan.
Dat klopt," zei Dodie. „Ik heb het op zijn horloge
gezien."
Luke liep naar de deur. „Niets kon hem verhinderen
nog eens terug te komen, Cayce ze zeggen bij de recht
bank dat die akte nooit gelegaliseerd is. Kijk eens in
de brandkast en kijk dan meteen eens of er een tes
tament is."
Hij zette zijn hoed op en vertrok. Dodie keek Cayce
een ogenblik met opgeheven hoofd aan. „Tob maar niet
over dat huwelijk," zei ze minzaam met heldere stem,
„dat zullen we laten annuleren." Ze glimlachte koel-
beleefd, alsof ze hem voor een theevisite geïnviteerd
had. „Kom eens een keer bij ons zwemmen, als je er
zin in hebt. En jij ook, John." Even een flits van geel
en groen en goedgevormde, blote bruine benen; toen
het dichtslaan van de deur een beetje hard en
weg was ze.
Och, wat had hij kunnen zeggen, dacht Cayce, met
een gevoel van verslagenheid.
John streek met zijn hand over zijn dunne grijze
haren. „De rechter had die akte moeten laten legali
seren toen je vader stierf."
„Maakt dat enig verschil?"
Nee. Een akte is een akte. Maar hij moet gelega
liseerd zijn om absoluut vast te staan. Het kwam
er toen niet op aan, denk ik. Het bleef allemaal in
de familie en er was geen sprake van dat er iets
verkocht zou worden. Maar de bezitting is nu heel
wat meer waard dan toen je vader stierf. Het land hier
is in waarde gestegen. De boomgaarden zijn gerijpt.
Ik geloof dat je de akte maar zo gauw mogelijk moest
laten legaliseren. Waarom de rechter dat niet heeft
laten doen begrijp ik echt niet, tenzij hij er een of
ander trucje .mee voorhad. Ik hoop dat je die akte
vindt, Cayce."
Maar trucje of geen trucje, dacht Cayce toen John
vertrokken was, het niet legaliseren van de akte kon
voor de rechter in geen enkel opzicht voordelig zijn.
Integendeel, het was in zijn belang de akte goed vast
te leggen.
Hij keek nadenkend de kamer rond en vroeg zich
af waar hij zijn onderzoek zou beginnen. Daar in de
hoek stond de oude brandkast, met een stapel geïl
lustreerde bladen erop en en elekteische ventilator
daar weer bovenop. De lessenaar stond tegenover de
openslaande deur. De rechter was slordig; dat bleek
uit alles. Er waren sporen van brandende sigaretten
en kringen van vochtige glazen op het groene imita
tieleer. Hij zou maar beginnen met de brandkast. Ja
ren geleden had zijn vader hem de eenvoudige com
binatie geleerd. De rechter had de combinatie blijk
baar niet veranderd, want de grote deur ging direct
open. Toen Cayce de groene bureaulamp had aange
stoken en zo gedraaid dat het schijnsel in de donkere
kast viel. deed de eerste aanblik hem verschrikt te
rugdeinzen. De brandkast was slordig volgepropt met
paperassen.
Hij trok er een bundel papieren uit met een ver
gaan elastiekje ervan, dal zachtjes knapte toen hij de
bundel op de lessenaar legde.
Toen hij ging zitten, ging de deur naar de hal open.
„Cayce," zei Blanche, „het is tijd voor de lunch."
Ze had die ochtend weer zo'n ouderwetse soepjurk
aan, het was een grijze jurk met witte kant en hij
ging bijna op haar enkels. Ze droeg het haar in een
dikke rode wrong, achter in de nek, zoals ze altijd
gedragen had en er staken altijd pieken uit. Haar
onpeilbare, donkere ogen bleven rusten op de bundel
papieren op de lessenaar. „Ben je al zo gauw begon
nen?"
„Ik moet me op de hoogte stellen van de verslagen
over de onderneming".
„Natuurlijk. Ik ben bang dat ik je niet kan helpen.
En Roddy ook niet. De rechter behandelde zijn zaken
altijd alleen".
Dat kan ik me voorstellen, dacht Cayce. Hij legde
de bundel papieren weer in de brandkast en zwaai
de de zware deur dicht.
Blanche zei: „Je zult kleren nodig hebben, Cayce.
Je bent dikker dan zes jaar geleden".
Hij knikte naar de stapel kleren die Dodie op een
stoel bij de deur had gelegd. „Dodie heeft me al wat
van Henry Howard te leen gegeven".
„O", zei Blanche. „Ik was bang dat Roddy's kleren
je niet zouden passen".
Cayce onderdrukte een lichte grijns. Hij zag zich
zelf al onder een vrachtauto liggen of op een tractor
zitten met Roddy's elegante kleren aan. Hij zei: „Ik
kom zodra ik me gewassen heb".
Blanche knikte en verdween. Cayce pake de bunel
kleren onder zijn arm en ging naar boven. Tien minu
ten later was hij weer beneden, zijn haren nat van
de douche. Bij de kleren was een korte blauwe broek,
waar zijn witte benen een beetje onsmakelijk uitsta
ken. Daar zou de zon wel spoedig verbetering in bren
gen. Terwijl hij door de hal liep, dacht hij ineens met
schrik aan zijn kantoor in New York, hij moest tele
foneren of telegi-aferen om de zaak uit te leggen.
Het was een vreemde lunch; Cayce kreeg de indruk
dat Blanche telkens probeerde een gesprek te begin
nen, dat maar niet wilde vlotten. Ze praatte over het
weer, ze pi-aatte over Midge en Dodie. „Zij zijn geen
van tweeën getrouwd", zei ze, „en ze zijn toch alle
bei zo knap. Het zal vast wel niet door gebrek aan
kansen zijn, denk ik. Vind je hen niet aardig, Cayce?"
„Erg aardig", zei Cayce. Dodie zijn vrouw!
Ze praate even over de begrafenis van de rechter;
donderdag was de dag die ze ervoor had uitgekozen.
Dat schikte Roddy, schikte het Cayce ook?"
Hij had niet verwacht dat ze hem zouden raadplegen.
Hij stemde kort toe. Het hinderde hem, daar in die
eetkamer te zitten met de armstoel van de rechter
eens de armstoel van zijn vader zo opvallend leeg.
1-Iij vond het onplezierig in de kamer te zitten, waar
hij zo dikwijls uit weggevlucht was, wanhopig probe
rend de tranen van machteloze woede te weerhouden,
na een uitbrander van de rechter terwijl Blanche
zat toe te kijken en niets deed om de rechter tegen
te houden of de gevoelens van die soms bijna waanzin
nig wordende jongen te sparen. Hij zei: „Ik wou mijn
koffie in de studeerkamer drinken".
„Goed, Cayce". Ze belde en zei het meisje mijnheer
Cayce's koffie naar de studeerkamer te brengen. Maar
op het moment dat de brandkast weer was openge
maakt, stond Blanche in de deuropening. „Cayce, ik
vergat je nog iets te vertellen. Er zullen vanmiddag
misschien mensen komen. Je weet wel, dat is hier de
gewoonte. Ik vond dat jij hen maar moest ontvangen".
Blanche had altijd diep respect gehad voor de con
ventie. De rechter was dood en de politie verdacht
Cayce ervan hem vermoord te hebben, maar Blanche
wenste hem toch naast zich te hebben wanneer er men
sen kwamen. Hij zei: „Goed ik zal er zijn".
Het was stil in huis en in de studeerkamer was het
erg warm. Hij zette de ventilator aan, waardoor de pa
pieren op de lessenaar begonnen weg te waaien. Hij
was tot op zekere hoogte voorbereid, maar hij had niet
verwacht zo'n chaos van ongebundelde, niet ingeschre
ven rekeningen, kwitanties, oude brieven en vergeten
advertenties te zullen vinden, die zonder dat er op waar
de of belangrijkheid gelet was in de brandkast gepropt
waren. Hij zag geen chequeboekjes of aantekeningen
over cheques; er waren geen gegevens voor de in
komstenbelasting te vinden. Wat erger was, hij kon de
akte betreffende Blanchaard niet vinden. Ten slotte
stopte hij de hele rommel maar weer in de brandkast.
Zijn vader had hem jaren geleden een sleutel van
de lessenaar gegeven. Het was een soort symbool van
Cayce's positie als zijn zoon, waar hij vertrouwen in
stelde, en hoewel Cayce nooit in zijn leven de lessenaar
had geopend, had hij de sleutel toch steeds aan zijn
sleutelring gehouden als een herinnering aan zijn vader
en als een soort talisman een belofte dat hij eens
op Blanchaard zou terugkeren.
Hij vroeg zich weer af of de rechter het slot veran
derd had, maar dat bleek niet het geval en de lesse
naar ging meteen open. Daar lagen de hequeboekjes,
de doorslagen van de inkomstenbelasting en de afreke
ningen van zijn deposito bij de bank. Een half uur
later wist Cayce de hele, afschuwelijke waarheid.
(Wordt vervolgd)
De heer Oswald van radio Veronica be
vindt zich dinsdag in het Huis van Bewa
ring te Amsterdam, verdacht van het ont
trekken van goederen aan zijn faillisse
ment en van het afgeven va-n ongedekte
cheques. Deze arrestatie staat geheel los
van de activiteiten van de heer Oswald in
zake Radio Veronica.
Op 19 april werd de heer Oswald, die
in de Beursstraat te Amsterdam een zaak
in radio- en televisietoestellen bezat, door
de Amsterdamse rechtbank in staat van
faillissement verklaard. Omdat hij kort
daarna werd verdacht van financiële ma
nipulaties, waardoor de crediteuren verder
zouden kunnen worden benadeeld, werd
hem het verbod opgelegd Amsterdam te
verlaten. Opmerkelijk was, dat in de Pie-
ter Jacobstraat in Amsterdam tussen de
Nes en de Oude Zijds Voorburgwal een
nieuwe radiozaak werd ingericht waarvan
bekend was dat deze onder leiding stond
van de heer Oswald. Voor de inrichting
van deze zaak deed hij aankopen bij Duitse
leveranciers. De betaling geschiedde door
middel van cheques, maar de leveranciers
bemerkten echter spoedig dat deze niet
konden worden gehonoreerd. Eén hunner
deed aangifte van het feit, dat deze cheques
niet gedekt waren. Deze leverancier zal in
Amsterdam nadere inlichtingen komen ge
ven aan mr. Heukels, officier van Justitie,
en de curator mr. A. Th. E. Kastein.
(Van onze correspondent in Bonn)
Edda Goering, de dochter van nazi-leider
Hermann Goering, die in 1947 zelfmoord
pleegde, heeft in tweede instantie een pro
ces tegen de gemeente Keulen gewonnen:
zij mag het kunstwerk „Madonna met het
kind" van de zestiende eeuwse Duitse
schilder Lucas Cranach behouden.
In 1938 schonk de toenmalige Keulse
burgemeester Schmidt „uit naam van de
stad" het schilderij aan Edda Goering.
Haar vader zelf had het werk „uitgezocht"
het had toen reeds een waarde van
50.000 mark en wordt thans op zeker een
kwart miljoen geschat. Na 1945 kwam het
inmiddels gedemocratiseerde gemeentebe
stuur van Keulen tegen deze „schenking"
in het geweer. Het geschenk, aldus de ge
meente, stond in geen enkele verhouding
tot wat Goering ooit voor de stad gedaan
zou hebben. Keulen eiste het schilderij te
rug en in juni 1957 smaakte de stad het
genoegen in eerste instantie een proces
tegen Edda Goering hierover te winnen.