Immigratie van Italiaanse
arbeiders nog niet zeker
Het A.N.P. bestaat op 1 juli
vijfentwintig jaar
Handelaren verzinnen foefjes
om aanbetaling te ontduiken
Problemen van I Jmond en Zuid
Kennemerland onder de loep
Nieuwe IJselmeerpolder
zal in 1968 droog zijn
NZH vraagt twintig
chauffeurs
Acht doden in het verkeer
Te dure kappers
Maximale geldingsduur
voorschriften één jaar
4
Kerkelijk Nieuws
Duits schip aan de grond
Generaal-majoor b.d.
A. Pereira overleden
Examens
Blinde moeder naar
zoon in Australië
Ontwer p-prijzenwet
Ook prijzen diensten
van vrije beroepen
Socialistische Kamerleden in Haarlem
Raads- en statenleden vroegen vooral aandacht
voor planologische ontwikkeling
DONDERDAG 9 JUNI 1960
Vele handelaren in radio's, televisietoestellen, koelkasten, gasfornuizen, was
machines, bromfietsen en andere artikelen verzinnen een methode om te ontkomen
aan de wettelijk voorgeschreven eerste betaling by aankoop van in de meeste
gevallen 15 percent. Zelfs bona fide winkeliers bezwijken dikwijls onder de aan
drang die de klant op hen uitoefent om deze aanbetaling maar te „vergeten" met
als stok achter de deur dat zy anders naar de concurrent gaan die wel genegen is
de wettelijke voorschriften te ontduiken. Er zijn ook mensen die hun handelaar
verontwaardigd vragen of die flauwe kul ook voor hen geldt, terwijl ze toch al zulke
oude klanten zijn. De Haarlemse economische politierechter mr. J. P. Petersen gaf
de directeur van het Haarlemse filiaal van een grote muziekinstrumenten- en radio-
handel toe dat de handelaren in een moeilijk parket zitten, maar ja, de wettelijke
regeling kan nu eenmaal niet worden ontdoken. Hij veroordeelde de firma tot drie
boeten van elk 200, waarvan steeds de helft voorwaardelijk met twee jaar proef
tijd. De officier van Justitie mr. J. Wiarda had voor elk der drie overtredingen
honderd gulden meer geëist en eveneens de helft voorwaardelijk met twee jaar
proeftijd.
De methode van deze firma was nogal
simpel. De directie opende voor haar fi
liaalhouders een rekening-courant van
5.000. Maakten klanten bezwaar tegen
het voldoen van de aanbetaling, geen nood
de filiaalhouder leende uit het bedrag van
de rekening-courant even het vereiste be
drag. De klant tekende hiervoor een
schuldbekentenis en behalve de huurkoop
termijnen betaalde hij in gedeelten de ge
leende eerste betaling af.
De directeur zei in deze methode geen
kwaad te zien. Of de klant het nu van
een kredietbank, van familie of kennissen
of van ons leent, daar is toch principieel
geen verschil in, meende hij.
„Is het nu echt niet doenlijk zaken te
doen, terwijl men zich aan de wettelijke
voorschriften houdt, ondanks de concur
rentie?" vroeg de politierechte!-.
„Iedereen doet het immers," zei ver
dachte.
De officier van Justitie sprak van een
camouflagehandeling. Het feit dat hetzelf
de bedrijf dat de artikelen levert, het geld
voor de aanbetaling leent, is in strijd met
de strekking van de wet. Dit is geen reë
le lening, maar een lening op papier. Het
bedrag wordt meteen verrekend met de
termijnen.
De officier zei dat niet streng genoeg
kan worden opgetreden tegen dit soort ont
duikingen, ook al doet iedereen het.
Tegen een vennootschap onder firma
die in wasmachines, gasfornuizen en der
gelijke handelt, luidde de eis twee keer
300. De politierechter veroordeelde de
firma tot twee keer ƒ200, maar zij loopt
de kans dat tevens het voorwaardelijke
deel wordt ten uitvoer gelegd van een
geldboete die de firma vorig jaar heeft
gekregen, eveneens wegens overtreding
van de afbetalingsbeschikking.
De firma stond terecht omdat zij een
wasmachine en een gasfornuis had ver
kocht en niet de vereiste aanbetaling had
bedongen. De firmant die de vennoot
schap ter zitting kwam vertegenwoordi
gen toonde de politierechter een krant,
waarin advertenties stonden van handela
ren die artikelen aanboden „zonder voor
uitbetaling".
Mr. Petersen zei dat dit waarschijnlijk
wel een foefje was.
„Die mensen worden zo gek gemaakt,
edelachtbare. We hebben klanten die al
tien jaar bij ons komen en nu dreigen
dat ze naar een ander gaan," zei de fir
mant.
Hij vertelde verder dat de zaak zich na
de boete van vorig jaar meer op de ver
koop a contant heeft toegelegd. Niet alleen
Volgens het thans geldende werkplan zal
de dijk van Zuidelijk Flevoland in de zo
mer van 1967 worden gesloten. Het droog
vallen van de polder kan in het voorjaar
van 1968 verwacht worden. Dit zegt de
minister van Verkeer en Waterstaat in
zijn memorie van antwoord aan de Eerste
Kamer over de begroting van het Zuider-
zeefonds.
Als deze polder is drooggevallen zal
voor waterbouwkundige werken ongeveer
185 miljoen zijn besteed. De daarvoor be
nodigde jaarlijkse bedragen zullen gelei
delijk toenemen van ongeveer 18 miljoen
in 1960 tot ongeveer 30 miljoen in 1966. In
1967 kan weer met een lager bedrag wor
den volstaan.
Op grond van de tijd die nog voor de
hydrologische studies ter bepaling van de
breedte, vorm en inrichting der randme
ren nodig is, is het niet waarschijnlijk
dat met een vei-snelde aanleg van de be
dijking de voltooiing daarvan met meer
dan één jaar zou kunnen worden ver
vroegd. Daarvoor zouden in de jaren 1962
tot en met 1965 extra bedragen van 6 a 7
miljoen moeten worden besteed.
De minister zegt, dat door de indijking
van Zuidelijk Flevoland in het zuidweste
lijke deel van het IJselmeer bij stormach
tige wind met noordelijke richtingen wa
terstanden kunnen optreden, die enkele
decimeters hoger zijn dan tot dusverre.
De aan deze verhogingen verbonden be
zwaren kunnen afdoende worden tegenge
gaan door aanleg van de dijk Enkhuizen-
Lelystad.
In de nieuwe polder zal Dronten de voor
naamste plaats worden. Zonder afbreuk te
mogen doen aan de centrale functie, die
aan Lelystad in het geheel der zuidelijke
IJselmeerpolders is toegedacht, zal Dron
ten het centrum voor de specifieke met de
landbouw samenhangende belangen wor
den.
De in Dronten te bouwen woningen zul
len voor ongeveer 80 pet. arbeiderswonin
gen en overigens middenstandswoningen
zijn. Voorts komen er scholen, een me
disch centrum, enige winkelpanden en een
gebouw voor maatschappelijk verkeer.
Ncd. Ilerv. Kerk
Bedankt voor Genemuiden P. de Jong te
Kootwijkerbroek.
Beroepen te 's-Gravenhage-Loosduinen
(5de pred.pl.) met bepaalde opdracht voor
arbeid onder de Vrijz. Herv. P. E. C. Blom
te Veendam.
Bedankt voor 's-Gravenhage (2de pred.-
pl.) wijkgem. 31) P. J. de Geeter te Hil
versum.
Aangenomen naar Rotterdam (vac. W. L.
Tukker) N. Kleermaker te Nunspeet.
Chr. Ger. Kerken
Beroepen te Haamstede-Kerkwerve J.
van Doorn te Tholen.
Vrye Evang. Gemeenten
Bedankt voor Rotterdam-Zuid P. J.
Mietes te Amsterdam-Centrum.
had de zaak vorig jaar een winst van
5.000 gederfd, maar het was ook nodig
geweest het bedrijf te reorganiseren. In
totaal had dit de firma 37.000 gekost,
welk bedrag tegen zeven percent moest
worden gefinancierd, aldus vertelde de
firmant. Hij voegde er aan toe dat het
voortbestaan van de zaak die sinds 1932
bestaat en waar inclusief het personeel
zes gezinnen van leven, wordt bedreigd.
De officier van Justitie zei dat de fir
ma de verkoop op afbetaling desnoods
maar geheel moet staken als deze niet
op wettelijke basis kan geschieden.
(Van onze Haagse redacteur)
Zowel van Nederlandse als van
Italiaanse zijde wordt op het ogen
blik de grootste terughoudendheid
betracht over de voorbereiding van
de immigratie van Italiaanse arbeiders
in Nederland. Er bestaat over dat
plan, hoewel het in principe door de
Italiaanse regering wordt toegejuicht,
nog geen volkomen overeenstemming
tussen beide landen, met name niet
over de duur van de contracten, waar
onder de Italiaanse arbeiders zullen
worden geworven.
Morgen wordt hierover een bespreking
gehouden tussen vertegenwoordigers van
het ministerie van Sociale Zaken en van
het Centraal Sociaal Werkgeversverbond.
Een vergadering met de drie vakcentra-
len staat eveneens voor de deur. De vak-
centralen staan niet afwijzend tegenover
de voorgenomen immigratie, die mede
wordt beschouwd als een verwezenlijking
van een der punten van het E.E.G.-ver-
drag, namelijk de vrije vestiging binnen
de Europese gemeenschap Met name het
N.V.V. staat op het standpunt, dat de
voor een jaar gecontracteerde Italiaanse
arbeiders na het verstrijken van die ter
mijn de gelegenheid moet worden gebo
den, zich blijvend in Nederland te vesti
gen.
Het is niet de bedoeling dat werkgevers,
op zoek naar personeel, zich op eigen
houtje op dit terrein zullen begeven. De
werving en immigratie zal centraal ge
schieden door het Rijksarbeidsbureau, dat
waarschijnlijk in Italië een verzamelpunt
zal vestigen en in Nederland een opvang
centrum.
Het zouden vooral arbeiders uit de me
taalsector zijn, die voor immigratie in
aanmerking komen. Maar ook de vervoer
bedrijven hebben reeds belangstelling ge
toond. Zo heeft de Noord-Zuid-Hollandsche
Vervoermaatschappij n.v. te Haarlem
een eerste verzoek ingediend voor de toe
wijzing van twintig Italiaanse chauffeurs.
De N.Z.H. is een van de busbedrijven
in het westen des lands die zich veel
moeite en kosten moeten getroosten om
hun personeel op peil te houden. De wo-
Het Duitse schip „Adolf Hennecke" is
donderdagochtend vroeg op een rif van
een eiland tussen de Orkaden en de Shet-
lands-eilanden aan de grond gelopen. Het
schip, dat snel water maakt, heeft om on
verwijlde sleepboothulp verzocht. Een red
dingboot heeft het Duitse schip bereikt.
De Adolf Hennecke, een treiler, is later
op de ochtend naar Longhope op de Or
kaden gesleept. De bemanning is onge
deerd.
ningnood vormt daarbij de grootste hin
derpaal. In het eerste kwartaal van dit
jaar bijvoorbeeld werden achtentwintig
chauffeurs uit andere provincies aangeno
men, maar drieëntwintig anderen verlie
ten de onderneming weer, omdat zij te
lang op een huis moesten wachten. Voor
de Italiaanse chauffeurs geldt dat pro
bleem niet, omdat uitsluitend ongehuwden
zullen worden aangetrokken, voor wie men
pension-adressen heeft. De vervanging van
de tramlijnen in Zuid-Holland door bus
lijnen, waarmee in oktober een begin wordt
gemaakt, dwingt ook al tot een spoedige
oplossing van het chauffeursprobleem.
(A.N.P.) De Amsterdamse werkgevers
hebben tot nu toe ongeveer 500 aanvragen
ingediend voor Italiaanse arbeiders. Eind
juni vertrekt, als tijdig overeenstemming
met de Italiaanse regering bereikt wordt,
een wervingsploeg naar Italië (onder lei
ding van de directeur van het gewestelijk
arbeidsbureau te Dordrecht). De ploeg,
waartoe enkele doktoren behoren, neemt
in het Italiaans gestelde contracten mee
en zal in principe 2000 ongehuwde ax-bei-
ders in de leeftijd van 23 tot 35 jaar voor
ons land mogen contracteren.
Na een kortstondige ziekte is in Den
Haag op 57-jarige leeftijd plotseling over
leden generaal-majoor b.d. A. J. A. Perei
ra, laatstelijk commandant van de derde
divisie.
Hij diende de eerste twee jaren bij een
infanterie-veldbataljon op Java, waarna
hij werd overgeplaatst naar Atjeh, waar
hij bij het korps marechaussee diende.
Later werd hij belast met het commando
over een militaire post in de Molukken.
In .1937 vertrok hij naar Nederland. In
1939 werd hij ingedeeld bij het zuidfront
van de vesting Holland.
Na de capitulatie kwam hij in krijgsge
vangenschap in Duitsland. Na de oorlog
keerde hij als majoor terug naar Neder-
lands-Indië, waar hij het territoriale com
mando ovre Borneo overnam van de
Australiërs. Kort daarna werd hij overge
plaatst naar Java, waar hij optrad als
chef der staf X-brigade, die gestationeerd
was in Oost-Java. In mei 1947 werd hij
benoemd tot sous-chef van de generale
staf op het algemeen hoofdkwartier in Ba
tavia in de rang van luitenant-kolonel van
de generale staf. In 1948 volgde zijn be
vordering tot kolonel.
Na de souvereiniteitsoverdracht werd
hij aangewezen als hoofd van de Neder
landse militaire missie in Indonesië voor
de afdelingen landmacht, luchtmacht en
marine. In september 1953 keerde hij te
rug naar Nederland. Op 1 november 1955
werd hij bevorderd tot generaal-majoor
bij het wapen der infanterie en benoemd
tot commandant van de derde divisie. Met
ingang van 1 juli 1958 kreeg hij op zijn ver
zoek eervol ontslag uit de militaire dienst.
Den Haag. Voor de staatsexamens heilgymna
stiek en massage is geslaagd mej. I. van Huijstee.
Haarlem.
Op de werf van J. Smit te Kinderdijk
heeft mevrouw Young, echtgenote van
de ambassadeur van de Verenigde Sta
ten in Nederland, de zeesleepboot
„Mississippi" te water gelaten. Deze
zeesleepboot wordt gebouwd voor reke
ning van L. Smit en Co's internatio
nale sleepdienst te Rotterdam. De
sleepboot is ruim 53 meter lang en
heeft een diepgang van 4,50 meter. De
machine-installatie bestaat uit tivee
dieselmotoren, welke een vermogen
ontwikkelen van totaal 3250 pk. De
motoren kunnen zowel afzonderlijk als
tezamen op de schroefas worden ge
schakeld. Beide machines en de koppe
lingen kunnen door één man op afstand
worden bediend. Indien snel manoeu
vreren gewenst is, kan één motor voor
uit draaien, terwijl de andere achteruit
draait. Aangezien de trommels van de
sleeplier onafhankelijk van elkaar ge
bruikt kunnen worden, is het mogelijk
met twee slepen tegelijk te manoeu
vreren. Behalve aan een bemanning
van 24 personen kan het schip plaats
bieden aan 12 runners. De „Mississippi"
zal in september in dienst worden
gesteld.
Hedenmorgen is een mijnwerkersbus,
welke met grote snelheid een flauwe bocht
nam in de Spoorstraat te Heerlen, geslipt
en tegen een andere mijnwerkersbus ge
botst welke uit tegenovergestelde richting
kwam. De eerste bus werd naar de kant
van de weg geslingerd en kwam tegen een
boom tot stilstand, nadat de boom gedeel
telijk de bus was binnengedrongen. Zes
mijnwerkers die op deze plaats zaten,
werden zwaar gewond overgebracht naar
het Heerlense ziekenhuis waar twee van
hen zijn overleden. Het waren de 54-jarige
F. Karo en de 43-jarige H. Smeets, beiden
uit Nieuwenhagen. Van de andere inzitten
den van beide bussen werden 25 niet ern
stig gewond.
De 25-jarige G. Kooiman uit Monniken
dam is 's nachts te Purmer overreden
door een personenauto. Hij werd met
zware verwondingen naar het ziekenhuis
te Purmerend vervoerd, waar hij is over-
den.
Vermoedelijk is hij met zijn bromfiets
tegen een boom gereden. Om een nade
rende auto op het ongeluk opmerkzaam
te maken, schenen enige omstanders met
een bromfietslamp in de richting van die
auto. De chauffeur werd hierdoor verblind
en reed naar de kant van de weg met
als gevolg, dat hij over het slachtoffer
heenreed.
In Den Haag is de 28-jarige loodgieter
op de Hoefkade in botsing gekomen met
een motorfiets. Hij werd ernstig gewond
en overleed tijdens het vervoer naar het
ziekenhuis.
In een ziekenhuis te Doetinchem zijn kort
na elkaar overleden de heer en mevrouw
Westerveld uit Varsseveld. Enige dagen
geleden botste de auto van het echtpaar
door onbekende oox'zaak tegen een boom,
waarbij beide inzittenden ernstig gewond
werden. Vermoedelijk was de heer Wes
terveld, die de wagen bestuurde onwel ge
worden. Hij was 67 jaar, zijn vrouw 62.
In België is de zestienjarige Nederland
se jongen Roland van Masterijt uit Leiden
bij een auto-ongeluk op een weg bij Na
men om het leven gekomen.
Op de Nieuweweg te Kortezwaag is de
driejarige Freddy de Vries door een per
sonenauto aangereden toen hij plotseling
achter een langs de weg staande motor
bakfiets de straat overstak. Het knaapje,
dat een achttal meters door de auto werd
meegesleurd, overleed kort na het ongeluk.
De controledienst van het ministerie
van Economische Zaken heeft geconsta
teerd, dat verschillende kapperszaken de
tarieven hebben verhoogd. In enkele geval
len werden tariefverhogingen vastgesteld
van tien tot vijftien cent.
Minister De Pous heeft naar aanleiding
daarvan een onderhoud gehad met verte
genwoordigers van de Nederlandse kap
persbonden. De bewindsman heeft de
bondsvertegenwoordigers verzocht, er bij
de betrokken leden op aan te dringen, de
tariefverhogingen ongedaan te maken,
daar deze, gezien het prijsbeleid van de
regering, niet kunnen worden toegestaan.
Proces-verbaal is tegen de te dure kap
pers niet opgemaakt. Er is voor het kap-
persbedrijf geen prijzenbeschikking.
Dankzij spaarfonds
De 56-jarige mevrouw Margje Karstens-
De Boer uit Amsterdam, die na de emi
gratie naar Australië van haar zoon door
heimwee suikerziekte heeft gekregen en
als gevolg daarvan haar gezichtsvermo
gen heeft verloren, zal zondag van Schip
hol vertrekken voor een verblijf van enige
weken bij haar zoon. De behandelende
artsen hebben dit bezoek wenselijk geacht.
Het spaarfonds „Wij Komen" heeft deze
reis mogelijk gemaakt.
Blijkens de Memorie van Antwoord aan
de Tweede Kamer betreffende het ontwerp
prijzenwet heeft de regering, ter tegemoet
koming aan de wens van een aantal Ka
merleden nog uitdrukkelijker in de tekst
van de wet de gedachte tot uitdrukking
gebracht, dat de bevoegdheid tot het tref
fen van prijsmaatregelen slechts moet
worden gebruikt wanneer dit in het alge
meen belang noodzakelijk is te achten.
Naar aanleiding van de door vele Ka
merleden uitgesproken voorkeur voor een
constructie, volgens welke de minister al
vorens de wet toe te passen, advies zou
moeten vragen aan bijvoorbeeld de S.E.R.
of aan een commissie ex artikel 43 van
de Wet op de Bedrijfsorganisatie, wordt
opgemerkt, dat een dergelijke adviespro
cedure de slagvaardigheid van het beleid
zodanig zou aantasten, dat de in het wets
ontwerp neergelegde bevoegdheden wel
haast zinloos zouden worden.
De ministers zijn van mening, dat de
in het wetsontwerp neergelegde bevoegd
heden als zodanig het E.E.G.-verdrag niet
raken. Slechts met betrekking tot maatre
gelen, die op grond van die bevoegdheden
eventueel getroffen worden, kunnen zich
raakpunten met het verdrag voordoen. Er
laten zich gevallen denken, waarin in ver
band met de doelstellingen van het E.E.G.-
verdrag, toepassing van de prijzenwet
dienstig kan zijn.
De bewindslieden zijn na hernieuwde
overweging van de vraag of prijsvoor-
schriften al dan niet een begrensde wer
kingsduur moeten hebben, tot de slotsom
gekomen, dat de complicaties verbonden
aan een beperking van de werkingsduur
niet van doorslaggevende aard zijn. Der
halve is in een bij de Memorie van Ant
woord gevoegde nota van wijzigingen een
bepaling opgenomen door welke de maxi
male geldingsduur van prijsvoorschriften
op een jaar wordt bepaald.
De bewindslieden hebben het wenselijk
geoordeeld alsnog in het wetsontwerp be
palingen op te nemen ingevolge welke het
mogelijk zal zijn op de gronden, vermeld
in artikel 5 van de wet administratieve
rechtspraak bedrijfsorganisatie, bij het
College van Beroep voor het Bedrijfsleven
beroep in te stellen tegen besluiten
inzake ontheffingen van een krachtens de
prijzenwet vastgesteld beschikking.
Opneming in de wet van de verplichting,
dat de overheid, behoudens dringende om
standigheden, met het betrokken bedrijfs
leven overleg moet plegen alvorens
een prijsmaatregel uit te vaardigen wordt
overbodig en onwenselijk geacht. Naar aan
leiding van een gedane suggestie zullen bij
de publikatie in de staatscourant de prijs-
beschikkingen vergezeld gaan van een mi
nisteriële toelichting. De bewindslieden zijn
van mening, dat ook de prijzen van dien
sten in vrije beroepen onder de werkings
sfeer van de prijzenwet dienen te vallen.
Aan het einde van de eerste dag van
hun driedaags werkbezoek aan IJmond,
Zuid-Kennemerland en Amsterdam heb
ben dertig leden van de fractie van de
Partij van de Arbeid in de Tweede Ka
mer woensdagavond in de Statenzaal van
het provinciaal bestuur te Haarlem aan
dachtig geluisterd naar wat hun partijge-
noten-raads- en statenleden uit deze streek
in bestuurlijk opzicht op hun hart hebben.
De Kamerleden hebben bij deze gelegen
heid veel meer geluisterd dan gesproken.
Afgezien van het slotwoord van de waar
nemend fractievoorzitter, de heer J. M.
Willems, voerde alleen de deskundige op
het gebied van volkshuisvesting en ruim
telijke ordening, de heer J. Bommer, het
woord. Hij deed de toezegging, dat de
Kamerfractie over de nota over het rijks
beleid inzake de ruimtelijke ordening, wel
ke voor de derde dinsdag in september
wordt verwacht, en over het wetsontwerp
tot samenvoeging van Beverwijk en
Heemskerk met een representatieve
groep partijgenoten uit deze streek over
leg wil plegen alvorens een definitief
standpunt in te nemen. De heer Bommer
voegde eraan toe, dat hij steeds voor sa
menvoeging van Velsen, Beverwijk en
Heemskerk tot één grote IJmondgemeen-
te was geweest, maar dat dat volgens hem
niet betekent, dat, nu een dergelijke opzet
niet te verwezenlijken is, men dus genoe
gen moet nemen met de samenvoeging
van twee gemeenten.
Overigens bleek uit dit antwoord wel,
Op 1 juli zal het een kwart eeuw ge
leden zijn dat het Algemeen Nederlands
Persbureau werd opgericht. De letters
A.N.P. zijn sindsdien voor het krantenle
zend publiek en de radioluisteraars een
begrip geworden. In een vergadering in
mei 1934 van de Vereeniging van Dag
bladdirecteuren deed de heer H. H. J. van
de Pol, die toen directeur-hoofdredacteur
van de Delftsche Courant was, de sugges
tie een nationaal persbureau te stichten.
Op 11 december van hetzelfde jaar bracht
een daartoe ingestelde commissie reeds
rapport uit. Het moet voor deze commis
sie, waarvan wijlen de heer R. W. P.
Peereboom, directeur-hoofdredacteur van
Haarlems Dagblad, voorzitter was een
grote voldoening zijn geweest, dat haar
bijzonder uitvoerig rapport unaniem werd
aanvaard door een buitengewone algeme
ne ledenvergadering. Een half jaar later,
op 1 juli 1935, kon het Algemeen Neder
lands Persbureau reeds met zijn werk
zaamheden beginnen. De heer H. H. J.
van de Pol werd belast met de leiding.
Onder zijn leiding heeft het zich technisch
en redactioneel gunstig kunnen ontwikke
len. Dank zij de medewerking van de
Nederlandse P.T.T. kreeg het A.N.P. al
spoedig de beschikking over enige telex-
netten, waarmede het als eerste grote in
stelling in Nederland verbonden werd met
de landelijk verschijnende en de provin
ciale en stedelijke kranten. Het werd in
ternationaal erkend door toelating tot de
Agences Alliées, een organisatie van 26
nieuwsagentschappen.
Het verlies van de onafhankelijkheid
van het A.N.P., kort na de bezetting, was
een zware slag. Het vrije nieuws moest
voortaan komen uit de zenders van de
bondgenoten van Nederland in den vreem
de. In augustus 1940 begon het overleg tus
sen wijlen J. C. E. baron van Lynden,
destijds reeds contactman van de heren
die later het college van vertrouwensman-,
nen zouden vormen en de heer Van de
Pol over de technische voorbereiding van
de herleving van het nationale persbureau,
onmiddellijk na de bevrijding. Daartoe
werd overleg gepleegd met de toenmalige
directeur-generaal van de P.T.T., dr. M.
H. Damme. Achter het hoofdkantoor van
het A.N.P. in Den Haag werd in een ge
bouw van de P.T.T. een installatie ge
bouwd, waarmee het mogelijk was de
diensten van het in handen van de Duit
sers zijnde A.N.P. binnen enkele seconden
uit te schakelen. De telexlijnen konden
worden overgezet naar een tijdelijk kan
toor van een herrezen vrij A.N.P., ge
reed gemaakt in een ander gebouw van
de P.T.T. aan de overkant van de straat,
waar radiotoestellen waren ondergebracht,
overnachtingsgelegenheid was geschapen,
een telexkamer was ingericht en waar
een telefoonaansluiting was gemaakt, die
gelegenheid gaf op het geheime telefoon
net van de P.T.T. met het hele land te
telefoneren. In de eerste dagen van fe
bruari 1941 waren deze geheime techni
sche installaties en het kantoor voor
P.T.T.-A.N.P. gereed, wachtende.op de
bevrijding.
Intussen begonnen de vertrouwelingen
van de Duitse bezetters in het A.N.P. zich
steeds weer te bemoeien met de redactie.
Betrouwbare Nederlandse krachten wer
den weggewerkt. Beledigende berichten
over het Oranjehuis slipten door. De heer
Van de Pol heeft nog een dienstorder ont
worpen, waarin verboden werd enig be
richt in de dienst over het Huis van Oran
je op te nemen, noch in gunstige noch in
ongunstige zin, maar de afkondiging er
van werd door Duitse invloed verboden.
De heer Van de Pol schreef hierover eni
ge openhartige brieven aan het rijkscom
missariaat en in mei 1941 noopte dit de
raad van het beheer van de stichting
A.N.P. hem zijn ontslag te verlenen, dat
in september inging. Sindsdien hield de
heer Van de Pol zich bezig met de voor
bereiding van de wederoprichting van het
onafhankelijk bedrijf.
Dat gebeurde na de bevrijding. Er was
veel te doen op organisatorisch, financieel
en technisch gebied. Opgericht werd een
eigen foto-bedrijf, dat thans algemeen be
kend is als A.N.P.-foto, en tevens een
clichéfabriek. Bijkantoren van het A.N.P.
werden ingesteld in de overige rijksdelen
in Willemstad (Nederlandse Antillen) en
Paramaribo (Suriname) welke per draad
loze telex worden bediend met Nederlands
en wereldnieuws, dat weer op een binnen
lands telexnet aan de bladen en de radio
in de Antillen en Suriname wordt doorge
geven.
De heer Van de Pol heeft steeds ge
ijverd voor de invoering van de modern
ste machines op het gebied van de ver
strekking van nieuws. Zo is door zijn
toedoen, met medewerking van de raad
van beheer, in Nederland het eerst in
grote getale in gebruik genomen een ma
chine, waarmede elektronisch-mechanisch
een cliché voor krantendruk kan worden
gemaakt, een vinding van dr. Rudolf Hell
uit Kiel, die het A.N.P. ook heeft voor
zien van een draadloos of per draad te
bedienen machine, waarmede foto's in kor
te tijd kunnen worden overgebracht. Het
A.N.P. beschikt sedert jaren over een te
lefoonnet, waarop dagelijks vele foto's aan
tientallen bladen per draad worden over
gebracht
De raad van beheer en de directie van
het A.N.P. hebben thans in studie een ont
werp van nieuwe transmissiemiddelen
voor de overbrenging van het geschreven
en het fotonieuws via telefoonlijnen met
een snelle facsimile-zender, die de nieuws-
stof vijf maal zo snel zal overbrengen
naar de kranten als de telex. De foto
overbrenging zal automatisch per draad
geschieden, zodat een gedroogde en ge
glansde foto aan de ontvangstzijde uit de
machine komt, zonder dat een menselijke
hand zich ermede heeft beziggehouden..
dat de ruimtelijke ordening (streek- en
uitbreidingsplannen) en de gemeentelijke
indeling de steeds weerkerende punten
vormden in de korte speeches van de
meeste raads- en statenleden.
Het statenlid de heer J. Harmsen uit
Velsen had daar bij zijn inleidende ana
lyse trouwens al op gewezen en ook op de
tegenstrevende factoren waarmee men te
maken heeft, zoals de nota van de direc
teur van de Handels- en haveninrichtin
gen van Amsterdam, die de gehele zuid
zijde van het Noordzeekanaal tot Amster
dams havengebied wil verklaren. Ten aan
zien van IJmond-noord wees de heer Harm
sen op het gevaar van een sterk éénzijdige
ontwikkeling van dat woongebied, dat
sterk het stempel van een arbeiderswijk
van één industrie zal dragen.
Het Haarlemse raadslid mr. G. van den
Bergh vroeg een financieel statuut voor
Haarlem als centrumgemeente omdat de
stad anders zijn veelzijdige verzorgende
functie voor de streek niet goed kan ver
vullen, wethouder De Boer uit Velsen
klaagde over het gebrek aan coördinatie
tussen de departementen wanneer het om
de ruimtelijke ordening gaat en deelde en
passant een steekje op Haarlem uit, dat
„een Technische Hogeschool had ontwor
pen op andermans gebied". Intussen
bleek het raadslid Joore uit de Haarlem
mermeer het later met zijn Haarlemse
collega Voskuilen eens, die betoogd Tiad dat
een vestiging van een Technische Hoge
school een kwestie van nationaal belang
is, waarbij de gemeenten over hun eigen
grenzen heen moesten kunnen kijken. Me
vrouw H. van der Meulen-Houwer uit
Heemstede vroeg aandacht voor het be
houd van de landgoederen Eikenrode, Den-
neheuvel en Hertenduin nu de Hartekamp
reeds verloren is gegaan en voor het
vraagstuk van de bejaardenverzorging. De
heer R. Verbeek uit Velsen wees erop,
dat het niet toekennen van bouwvolume
voor broodnodige projecten als een nieuw
raadhuis en een gemeentelijk administra
tiegebouw voor Velsen de dood in de pot
betekent, de heer Voskuilen uit Haarlem
maakte dezelfde opmerking met betrek
king tot de bouw van scholen en sport
accommodatie.
Zorg om de mens
Uit de betogen van de raadsleden en
wethouders uit Beverwijk en Heemskerk
sprak een grote bezorgdheid over de
„leefbaarheid" van de toekomstige „staal
stad", vooral wat betreft de recx-eatie van
de Hoogovenarbeiders met hun continu-
arbeid. Ook werd aandacht gevraagd voor
het probleem van de jongere generatie
van noordelijke IJmondbewoners voor zo
ver die niet door de Hoogovens kunnen
worden opgenomen. Een doeltreffende dif-
fei'entatie in opleidingsmogelijkheden
dient daarom te worden nagestreefd.
Het was ongetwijfeld met het oog op dit
soort opmerkingen dat de waarnemend
fractievoorzitter de heer Willems in zijn
slotwoord ervan gewaagde, dat de zorg
om de mens ook op deze informele bij
eenkomst uitgangspunt en doel bleek te
zijn van het socialistische beleid.
vandaag zijn de Kamerleden in Amster
dam te gast.
