Brussel vreest voor Russische
interventie in Kongo
België verleent bijstand
aan de provincie Katanga
Belgische ambassadeur uit
Moskou teruggeroepen
HET WEER
1
RR
Acht mensen omgekomen
bij verkeersongelukken
Kabinetscrisis in
Leopoldstad
Afscheiding niet officieel erkend
shodr
MAANDAG 18 JULI 1960 45e JAARGANG NUMMER 214
Reisredacteur naar Kongo
In de krant van heden:
Vrij koel
Aan het strand
Het woord is aan...
Amerika begint reeks
ondergrondse kernproeven
In twee weken meer regen
dan vorig jaar in
twee maanden
waarom ik een
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden. 1 sa a$p tm M 40^%, ®i "ff1 tffTVgr en^s^ e|L Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat 9-1 uur. S i lil all |L W <ÈT ""Jj g Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65,
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519. JL Mm ^fe^ÜL Ma ^1»^^ Jb JL JL franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct.
Telef redactie 5389, „a k^toor^en 5080. DAGBLAD VOOR V E L S E N - IJ M I D E N, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING Girorekening IJmuider Courant no 129288.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar
BRUSSEL (ANP/ReuteKBelga) „De Belgische regering beschikt over in
lichtingen, die haar verplichten aan te nemen dat onder bepaalde omstandigheden
het gevaar van een Kongolees verzoek om Russische interventie aanwezig is," zo
is in Brussel medegedeeld. In de mededeling wordt verder gezegd, dat de Bel-
g ?he regering echter niet officieel op de hoogte is van het voornemen van de
Kongolese regering om een dergelijk beroep op de Sovjet-Unie te doen. Volgens
berichten uit Stanleystad zou minister-president Loemoemba hebben gedreigd,
militaire steun aan Moskou te vragen, indien de Belgische troepen niet binnen
72 uur uit Kongo zouden worden teruggetrokken.
Het is niet uitgesloten dat de Sovjet-Unie de mogelijkheid van het zenden
van Russische troepen naar Kongo in de Veiligheidsraad ter sprake zal brengen.
De Russische afgevaardigde heeft zondag verzocht de Veilighedsraad weer bijeen
te roepen om de toestand in Kongo te bespreken.
„Binnen enkele uren" zullen uit Mos
kou vliegtuigen met suiker en conserven
naar Kongo vertrekken, aldus meldt het
Russische partijorgaan „Pravda". De
toestellen zullen in Cairo en Khartoem
tussenlandingen maken. De Sovjet-Unie zal
in totaal 1.000 ton suiker, 300 ton con
serven en 8.700 ton meel naai Kongo zen
den. Tegen het einde van de week vertrekt
de „Leninogorsk" uit Odessa naar Kongo.
(Reuter) De Belgische regering heeft
de UNO met klem verzocht, een Pools
vrachtschip met wapens te beletten zijn
lading naar Kongo te brengen. Een
woordvoerder van het Belgische ministerie
van Buitenlandse Zaken zei een bericht
van radio-Leopoldstad. dat het Poolse shcip
zijn lading brengt volgens het technisch
hulpprogram van UNO, ongeloofwaardig
te achten. In Warschau is ontkend dat
er een Pools vrachtschip met wapens en
munitie op weg is naar Kongo. Men
noemde de mededeling van Belgische zij
de een wild gerucht, in omloop gebracht
om vrees te wekken voor een communis
tische interventie in Kongo.
De Belgische ambassadeur te Moskou
is voor overleg naar Brussel ontboden
wegens het ontoelaatbare gebaar jegens
de Belgische minister van Buitenlandse
Zaken. Eerste minister Eyskens zei: „Wij
hebben onze ambassadeur teruggeroepen
en iedereen weet wat dit in de diplomatieke
taal betekent. Wij zijn een klein land.
Wij hebben recht op respect, vooral van
de zijde van landen die terecht als aanval
lers mogen worden aangeduid".
Premier Loemoemba en president Kasa-
voeboe verblijven thans in Stanleystad.
Gezien het feit dat Loemoemba heeft laten
doorschemeren dat hij wellicht enige tijd
in Stanleystad zal blijven, en omdat de
ze stad het centrum van zijn aanhangers
is, wordt het niet uitgesloten geacht dat
hij de zetel van de regering van Leopold
stad naar Stanleystad zal verplaatsen.
Stanleystad is vrijwel van de buitenwereld
afgesloten. Volgens de Belgische P.T.T. is
de telefoonverbinding met de stad al een
week verbroken.
De moeilijkheden in Kongo dreigen vol
gens in Brussel ontvangen berichten te
worden vermeerderd met een kabinetscri
sis. Zondag heeft de minister van Econo
mische Zaken, Jav, per brief zijn ontslag
bij Loemoemba ingediend omdat hij het
regeringsbeleid niet meer met zijn naam
wilde dekken. Jav, die de enige minister van
de in Katanga overheersende Conakat-par-
tij was, vertrok nog zondag met een aan
tal partijleden uit Kamer en Senaat naar
Elisabethstad. De aankondiging van zijn
ontslag werd onmiddellijk gevolgd door
berichten over het ontslag van drie an
dere ministers, die echter niet officieel
zijn bevestigd. Onder hen zou ook zijn de
minister van Buitenlandse Zaken, Bombo-
ko. wie de afgelopen dagen door zijn per
soonlijke moed bij het ontzetten van Euro
peanen die door Kongolese muiters wer
den bedreigd tot in het Belgische parle
ment toe hulde werd gebracht voor zijn
houding.
Bomboko deelde reeds de vorige week
aan de Belgische ambassadeur in Leopold
stad mee van verschillende (anonieme)
landgenoten dreigbrieven te hebben ge
kregen wegens zijn pro-Belgische houding.
Zijn verhouding tot Loemoemba is zo
slecht, dat de Kongolese premier bij zijn
vertrek van het. vliegveld de schildwachten
opdracht gaf „de auto van Bomboko niet
door te laten".
De twee andere kabinetsleden, die hun
ontslag volgens de correspondent van de
Belgische radio in Leopoldstad zouden in
dienen, zijn de minister, die de Kongole
se regering in Brussel zou vertegenwoor
digen, Delvaux, en de minister voor UNO-
zaken, Joseph Kanza.
Tweedracht
De partij- en persoonlijke twisten tussen
de Kongolese politici heeft geleid tot vrees
voor hun persoonlijke veiligheid. Verschei
dene ministers zijn van de Afrikaanse wij
ken van de stad verhuisd naar de Euro
pese wijk, waar zij zich beter beschermd
voelen tegen acties van hun tegenstan
ders. Enkele ministers hebben na het
voorval van de vorige week, waarbij mi
nisteriële auto's door werkloze landgeno
ten werden belaagd, van auto's verwis
seld. In plaats van in de Amerikaanse li
mousines, door de Belgische regering voor
de overdracht van de soevereiniteit voor
hen gekocht, rijden zij thans in minder
opvallende voertuigen.
Politieke waarnemers in Brussel wijzen
erop, dat het zeer goed mogelijk is, dat
Loemoemba zijn ultimatum niet recht
streeks aan de Belgen heeft willen doen
toekomen, omdat hij de diplomatieke be
trekkingen met hen verbroken heeft.
Zij zien in een ultimatum van Loemoem
ba een mogelijke waarschuwing aan het
adres van de UNO om haast te maken met
het zenden van troepen te vervanging van
de Belgische militairen, die Loemoemba
zo snel mogelijk het land uit wil hebben.
Secretaris-generaal Hammarskjoeld van
de UNO heeft Zweden verzocht, een ba
taljon ter beschikking van de UNO-strijd-
macht in Kongo te stellen. Omdat er haast
bij is, heeft de UNO de suggestie gedaan,
he t baltaljon samen te stellen uit Zwe
den die bij de UNO-troepen in Gaza die
nen. Hammarskjoeld heeft nog twee Euro
pese, een Latijns-Amerikaans en een Azia
tisch land om militairen voor Kongo ge
vraagd. Maar in doorgaans welingelichte
kringen verluidt betrof het verzoek Ier
land, Joegoslavië, Haiti en Birma.
Het detachement Ghanese troepen dat.
zondag in Stanleystad aankwam, heeft
versterking gekregen van Ethiopische troe
pen, nadat in Leooplstad berichten waren
ontvangen dat de stiuatie in de Oost-pro
vincie was verslechterd.
Onze reisredacteur. de heer W. L. Brugs-
ma, die juist is teruggekeerd uit. Japan, zal
nu weldra naar Kongo vertrekken. Als ge
volg hiervan wordt zijn serie reportages
over de ontwikkeling in Japan onder
broken.
pag
Weerrapporten 12
Binnenlands nieuws 1, 2
Uit het Buitenland1, 3, 5, 6
Kunst 2, 7
Op de Praatstoel 3
Agenda 4
Uit stad en omgeving 4, 5
In de Vishal en op zee 5
Feuilleton 7
Horen en Zien 7
Toch Is Het Zo7
Beeldverhalen 7
Economisch nieuws 8
Beurs 8
Scheepsberichten 8
Sport 9, 10, 11
Dit nummer bestaat uit
twaalf pagina's
Advertentie
I BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
LEIDSESTRAAI (BIJ KONINGSPLEINIvAMSTERDAM tEl 223596
SUèDE DAMES- EN HERENJASJES
Verwachting tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met
enkele buien. Matige tot krach
tige en aan de kust aanvankelijk
nog af en toe harde westelijke
wind. Vrij koel.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Oog morgen onbestendig strand
weer met nog een krachtige wes
tenwind. Opklaringen maar nog
een plaatselijke bui. Koel, over
dag 17 tot 18 gr. C. Zeewater:
17 gr. C. Langs bet hele strand
viel zondag 3 tot 7 mm regen.
Vooruitzichten: hoge drukge-
bied ten westen van Ierland zal
in het midden van de week
enige verbetering brenegen.
Arthur Bear:
Je kunt een jongen uit een dorp weg
halen, maar je kunt het dorp niet uit
de jongen weg halen.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. LocLewijk» Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
WASHINGTON (A.F.P.) De Verenig
de Staten zullen in de komende twee jaar
elf ondergrondse kernontploffingen van ge
ringe omvang teweegbrengen als onder
deel van het onderzoek naar methoden om
dergelijke proeven beter te kunnen ontdek
ken, zo heeft het ministerie van defensie
te Washington zondag bekendgemaakt. In
het zelfde kader zullen 21 explosies met
klassieke middelen boven de aarde wor
den teweeggebracht.
(Van onze correspondent)
Brussel De aandacht gaat in Brussel
sterk uit naar de politieke ontwikkeling,
zowel in de centrale regering van Kongo
te Leopoldstad als in de provinciale rege
ring van hel afgescheiden Katanga. Alle
senatoren en volksvertegenwoordigers van
Katanga die nog in Leopoldstad verbleven
zijn naar Elisabethstad teruggekeerd. In
de hoofdstad van Katanga is ook dc raads
man van de Belgische minister-president,
graaf d'Aspremont-Lynden angekomen, die
op het vliegveld te Elisabethstad door de
premier Tsjombe werd begroet. In naam
van de Belgische regering beloofde de Bel
gische regeringsfunctionaris alle mogelij
ke technische, administratieve en financië
le steun aan Katanga, zonder dat er even
wel vooralsnog sprake van is dat Brussel
de regering-Tsjombe officieel erkent.
Tsjombe heeft de commandant van de
Belgische troepen in Katanga, kolonel We
ber, tot zijn militair adviseur benoemd en
het bevel der Belgische troepen is aan een
andere Belgische kolonel toevertrouwd.
In Jadotstad, een van de grote centra
der kopermijnen, is de door Loemoemba
tot generaal van de Kongolese gewapende
macht benoemde Victor Loendoela, die
sergeant-majoor was onder het Belgisch
koloniaal regime, gearresteerd. Plij zal
naar zijn geboortedorp in dc provincie Ka-
sai worden teruggestuurd. Men erkende
dat hij in Jadotstad, waar zich massale
gewelddaden en plunderingen voordeden,
blanken het leven heeft gered.
Tsjombe ontving afgevaardigden van de
Belgische mandaatgebieden Roeanda en
Oeroendi om met hen te praten over de
oprichting van een Oost-Kongolese federa
le republiek. Tsjombe is er van overtuigd,
dat ook afgevaardigden uit de provincie
Kasai en de provincie Kivoe met hem wil
len samenwerken.
In Elisabethstad zijn duizenden Belgi
sche vrouwen en kinderen teruggekeerd en
het leven wordt er snel normaal.
„Brussel" wil echter voorlopig niet de
indruk geven, dat het de onafhankelijkheid
van Kongo indirect ongedaan wil maken
door een officiële erkenning van de onaf
hankelijkheid van Katanga, maar men wil
anderzijds de door Tsjombe uitgestoken
vriendenhand niet weigeren. Enkele Brus
selse kranten, ondermeer de Soir, hebben
sterk aangedrongen op erkenning van Ka-
tanga. De voormalige gouverneur van de
provincie, de Belg Schoeller, is in Brussel
teruggekeerd en onmiddellijk door koning
Boudewijn en de regering ontvangen. Men
is van oordeel, dat wanneer Loemoemba
aan het hoofd van de centrale regering
van Kongo kon worden vervangen door
een gematigde Kongolese leider er nog
veel te redden valt, hoe hopeloos de toe
stand er ook nog uitziet. De wederopbouw
van Kongo zal echter moeten geschieden
op basis van het federaal systeem.
In Katanga is reeds begonnen met de
opbouw van een eigen gewapende macht,
samengesteld uit Katangezen. Pas wan
neer deze in staat zal zijn de orde te
handhaven, zal de regering van Katanga
er mee instemmen, dat de Belgische troe-
(Van onze weerkundige medewerker)
Tijdens het weekeinde kwamen in de
onstabiele lucht heel wat buien tot ont
wikkeling. Zeeland bleef de laatste 10 da
gen met 10 tot 20 mm. de droogste pro
vincie maar in de meeste plaatsen is 30
tot 50 en in sommige delen van het land,
vooral in het noorden, 50 tot 70 mm. re
gen gevallen. Op tal van plaatsen viel er
de laatste veertien dagen meer regen dan
verleden jaar in de maanden juli en
augustus samen.
De wind- en stormwaarschuwingsdienst
kwam verleden jaar van begin april tot
17 oktober niet één keer in actie. In de
afgelopen drie weken heeft het KNMI al
op 11 dagen een waarschuwing voor har
de of stormachtige wind moeten geven.
Ook de laatste drie zondagen, roaaronder
die van gisteren, waren een grote teleur
stelling.
De depressies zijn deze zomer bijzonder
hardnekkig en geven geen enkel hoge-
drukgebied de kans vaste voet te krij
gen, niet in West-Europa ook niet in Scan
dinavië.
pen het land verlaten. Daarentegen ver
wacht men dat de gematigde ministers
van de regering-Loemoemba te Leopold
stad hun ontslag zullen indienen. Klaar
blijkelijk begint men zich in de politieke
kringen van Leopoldstad rekenschap te
geven van de schadepost die de muiterij
van de gewapende macht en de aanran
ding van de Europeanen betekent. Het zal
vrijwel onmogelijk zijn in de eerstkomen
de jaren buitenlandse investeerders te be
wegen vertrouwen in Kongo te hebben en
in dat land nieuwe bedrijven te vestigen
of kapitalen te investeren. Terwijl in Ka-
tanga de toestand normaal wordt, dreigt
er een politieke crisis in Leopoldstad. De
ze crisis zou snel kunnen verergeren, wan
neer de bedrijven in Leopoldstad niet
spoedig het werk hervatten. Hieraan wordt
thans gewerkt en talrijke Belgische en
Portugese bedrijfsleiders, die in Brazza
ville verblijven de hoofdstad van (vroe
ger Frans) Congo aan de andere oever
van de Kongostroom gaan thans dage
lijks naar Leopoldstad om de werkhervat
ting voor te bereiden. Om een opstand in
de inheemse wijken te vermijden worden
dagelijks per vliegtuig duizenden tonnen
levensmiddelen aangevoerd.
(Reuter) In Elisabethstad. de hoofdstad
van Katanga worden 150 manschappen van
de „Force République" vastgehouden.
Men tracht uit te zoeken wie van hen
zaterdag vijf Europeanen hebben doodge
schoten. De politie heeft een geheime zen
der in beslag genomen, die, naar aange
nomen wordt, is gebruikt voor het door
geven aan onjuiste boodschappen aan
vliegtuigen die soldaten naar Elisabethstad
brachten. Van andere zijde is vernomen
dat een Italiaanse staatsburger is aange
houden en uitgewezen omdat hij door
middel van een geheime zender bood
schappen heeft uitgezonden.
Minister-president Tsjombe, heeft mee
gedeeld dat hij het vice-presidentschap
van de onafhankelijke staat Katanga en
vier ministersportefeuilles heeft aangebo
den aan het kartel van de oppositie. Waar
nemers nemen aan dat Tsjombe hiermee
de eensgezindheid van de bevolking wil
bevorderen.
Koningin Juliana en de prinsessen
Margriet en Marijke hebben ter gele
genheid van hetxgouden jubileum van
de Koninklijke Zeil-, Roei- en Motor-
sportvereniging „De Kaag" met het
koninklijke jacht „Piet Hein" een be
zoek gebracht aan de Kagerplassen,
waar zij het admiraalzeïlen hebben bij
gewoond. De burgemeester van War
mond en zijn echtgenote maakten het
tochtje met de „Piet Hein" mee.
Foto's: De Koningin op de „Piet Hein".
Het koninklijke jacht bij het admiraal-
zeilen.
Op de Vughterweg te 's Hertogenbosch
zijn bij een autobotsing twee personen
om het leven gekomen. Zes anderen wer
den min of meer ernstig gewond.
Op het moment dat uit de richting
Vught een file auto's naderde, trachtte
de heer P. Winkens uit Vught deze file
te passeren. Een auto, bestuurd door de
29-jarige heer H. Merkelbach uit Hilvaren-
beek naderde van tegengestelde richting.
De heer Winkens trachtte in de file te
rug te komen, maar zijn auto slipte en
kwam in botsing met de tegenligger. Zo
wel de heer Merkelbach als de naast
hem zittende 57-jarige Engelsman, G. E.
Wells uit Dartford, waren op slag dood
De andere inzittenden van beide auto's
werden ernstig gewond naar het zieken
huis in 's Hertogenboseh overgebracht.
Bij Buurmalsen is een busje uit Gelder-
malsen door onbekende oorzaak tegen een
lichtmast gereden. De 76-jarige mevrouw
J. van Mourik uit Geldermalsen was op
slag dood. De andere inzittenden onder
wie zich een aantal kinderen bevond,
werden zwaar gewond. Daar door de bot
sing de banken van het busje in elkaar
waren geschoven, moesten de slachtoffers
worden uitgezaagd. Zeven personen, onder
wie de bestuurder, de 40-jarige C. Ver
meulen uit Geldermalsen, zijn met twee
ziekenauto's naar het ziekenhuis in Cu-
lemborg overgebracht. Allen hadden
beenbreuken en hersenschuddingen opge
lopen.
De rentmeester der domeinen in de
Wieringermeer, ir. A. Ovinge uit Alkmaar,
is bij een autobotsing nabij Bergen op
Zoom om het leven gekomen. Zijn twee
collega's, ir. J. Kluytenaar, rentmeester
der domeinen te Breda, die de auto be
stuurde, en ir. J. Nysingh, rentmeester
der domeinen te Zwolle, werden gewond.
De botsing ontstond doordat een aanne
mer uit Bergen op Zoom op een kruis
punt geen voorrang gaf aan de auto, waar
in de drie rentmeesters gezeten waren.
De botsing was zo hevig, dat de door
ir. Kluytenaar bestuurde auto kantelde
en tegen een paal sloeg. Alle drie inzitten
den werden uit de wagen geslingerd. De
heer Ovinge werd hierbij zo zwaar gewond
dat hij ter plaatse overleed. Ir. Nysingh
kreeg inwendige kneuzingen en ir. Kluy
tenaar liep een hersenschudding en enkele
hoofdwonden op. De aannemer, die alleen
in zijn auto zat, kreeg een hersenschud
ding en een armfractuur.
In Halsteren is de 19-jarige H. J. van
de Kieboom met zijn bromfiets door
onbekende oorzaak gevallen. Hij werd zo
ernstig gewond dat hij kort daarop over
leed.
Twee Duitse vakantiegangers die op
een motorfiets van Renesse terugreden
naar Solingen zijn in Nieuwerkerk (Zee
land) geslipt. De duopassagiere, een ze
ventienjarig meisje, sloeg met haar hoofd
tegen een betonnen paaltje aan en werd
levensgevaarlijk gewond. De bestuurder
liep een gebroken sleutelbeen op. Het
meisje is later overleden.
Op de verkeersweg Ferwerd-Holwerd
(Fr.) is de 9-jarige Geit Bakker uit Blija
(Fr.) om het leven gekomen. Het jon
getje fietste met een vriendje achter een
vrachtauto en stak daarachter vandaan
plotseling met zijn fiets naar links de
weg over. Juist op dat moment passeer
de uit tegenovergestelde richting een per
sonenauto. De jongen werd aangereden,
en over de weg geslingerd. Hij was op
slag dood. De bestuurder van de perso
nenauto, de heer Westra uit Sexbierum,
remde zo krachtig dat de auto twee keer
over de kop sloeg en zwaar beschadigd
op een iets lager gelegen parallel lopende
weg op de wielen terecht kwam, de heer
Westra liep echter geen letsel op.
Mevrouw A. C. G. Dalenoord-Moerman
uit Glimmen, echtgenote van de presi
dent-directeur van het W. A. Scholtens-
concern uit Foxhol, is in een ziekenhuis
te Enschede overleden. De heer en me
vrouw Dalenoord werden anderhalve week
geleden ernstig gewond toen hun auto na
bij Deventer in botsing kwam met een
autobus. De toestand van de heer Dalen
oord, die in het Deventer ziekenhuis wordt
verpleegd, is naar omstandigheden goed.
Voor een aantal welpen deed zich
zaterdagmiddag een welkome gelegen
heid voor een goede daad te verrichten.
Van een vrachtauto, die op de Juliana-
laan in Overveen reed, vielen namelijk
enige kratten met sinaasappelen op
straat. Hier ziet men de jeugdige pad
vinders druk doende de „appeltjes van
Oranje" op te rapen, onder het goed
keurend toezicht van hun akela. „Wij
doen ons best" schijnt de welp links
op de foto tegen haar te zeggen.
Advertentie
zie advertentie op pagina 12
